S)e Cckl6e0oii4aitt
Regeringsverantwoordelijkheid
Fuchs verkocht atoomgeheimen
voor 100 pond
Jlrectear: O. M VAN HAMEBSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMEB.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEIN EIN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
ZATERDAG 11 FEBRUARI 1950
41ste JAARGANG No. 11S
Nooit kocht Moskou
dure geheimeu zó
goedkoop
Papengracht 32. Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90. - Adveyt.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes t 1.50
PRESIDENT TRUMAN heeft zijn
toevlucht moeten nemen tot toe
passing van de wet Taft-Hartley om
een einde te maken aan een toestand,
welke gevaarlijk kan worden voor
de economie van de Verenigde Sta
ten.
Volgens deze wet kunnen stakende
arbeiders gedwongen worden om
het werk gedurende maximaal 80 da
gen te hervatten, in welke tussentijd
getracht kan worden het conflict bij
te leggen.
Het conflict, dat thans de toepas
sing van deze wet noodzakelijk heeft
gemaakt, is de strijd van John Le
wis, de aanvoerder der Amerikaan
se mijnwerkers, tegen de mijndirec-
ties.
Men zal zich herinneren, hoe Le
wis reeas twee jaar geieden bezig
was en zich tot aanzienlijke boetes
zag veroordeeld, omdat hij, tegen
rechterlijk bevel in, weigerde de
door hem bevolen staking op te hef
fen. Thans past Lewis, als een ge
boren stakingsstraeeg, sinds 'n
maand of tien een andere tactiek
toe. Hij laat zijn volgelingen slechts
drie dagen in de weeK staxen. Daar
door wordt de kolenvoorraad nog
juist voldoende op peil gehouden om
geen ingrijpen van de zijde der re
gering noodzakelijk te maken, maar
kan geen reserve-voorraad worden
aangeiegd, welke een eventuele lang
durige staking zou kunnen doorstaan.
Nu zijn Amerikaanse mijnwerkers
niet altijd brave jongens en schijnen
er partiële stakingen te zijn uitge
broken buiten de leider Lewis om,
met het gevolg, dat de kleine voor
raad kolen toch dreigt te worden
uitgeput beneden het toelaatbare
peil, zodat de regering moest ingrij
pen.
Het schijnt, dat de mijndirecties,
bij wie deze „wilde" stakingen zijn
uitgebroken, een weinig toeschiete
lijke houding hebben aangenomen,
juist omdat zij het op zulk een re-
gerings-ingrijpen hebben willen la
ten aankomen. Zij zijn nl. het dicta
toriaal optreden van John Lewis
hartgrondig moe en hopen heïn op
deze manier te kunnen elimineren.
Leiders als Lewis kunnen zich nl.
alleen handhaven, zolang zij succes
h'ebben en men hoopt, dat de mijn
werkers, ongeduldig na al dat einde
loze gestaak zonder succes, tenslotte
hun vertrouwen in Lewis zullen op
zeggen.
President Truman zegt, de weinig
populaire wet Taft-Hartley met te-
gezin te hulp te hebben genomen en
wij kunnen ons dat voorstellen, want
ook een Amerikaanse president past
niet gaarne impopulaire maatrege
len toe. Maar het is gelukkig voor
een land, als net regeerders heeft,
die ook zulke maatregelen durven
toepassen, als zij menen, dat deze
noodzakelijk zijn.
IN DIT OPZICHT geeft Frankrijk
een geheel ander beeld te zien.
Daar zien wij politici, die de strijd
ontlopen, als zij voor besluiten ge
steld worden, welke zij liever niet
nemen.
Zo hebben de socialistische minis
ters in het kabinet-Bidault hun ont
slag genomen, omdat zij het odium
niet op zich wilden laden van te heb
ben meegewerkt aan een begroting,
welke de minimum-lonen van de
laagst betaalde arbeiders niet kon
verhogen. In een land als Frankrijk,
dat zich sinds de oorlog in een bui
tengewoon hachelijke financiële po
sitie bevindt een positie, welke
door de communisten is uitgebuit
voor propagandistische doeleinden
kan men nu eenmaal niet te royaal
zijn. Wij kunnen ons voorstellen, dat
er politici zijn, die desondanks van
mening, zijn, dat de regering onduld
baar schriel is; in dat geval kun
nen zij hun vertrouwen in de rege
ring opzeggen en in de oppositie
gaan. Maar de Franse socialisten
doen dat niet; zij trekken zich uit
de verantwoordelijkheid terug, ver
laten het kabinet, maar durven zich
evenmin tegen de opnieuw gerepa
reerde regering-Bidault uit te spre
ken. Zij vluchten in de neutraliteit
en wachten de bui af.Dit is een hou
ding, waarvoor men weinig respect
kan hebben. Wellicht levert zulk een
houding hun enige propagandisti
sche winst op; ofschoon ook dat
zeer problematisch is, want zij heb
ben angst voor de communisten,
maar komen tegenover hen in een
ongunstiger positie te staan, nu zij
vlees noch vis zijn. De reden, waar
om de Franse socialisten zich niet
tegen de gereconstreerde regering-
Bidault durven uitspreken, is de
vrees anders een Kamerontbinding
en nieuwe verkiezingen te veroorza
ken. En aan nieuwe verkiezingen
wagen zij zich niet graag.
Maar met dat al heeft Frankrijk
op het ogenblik weer eens een re
gering, die op een uiterst smalle
basis balanceert en ieder ogenblik
er van af kan tuimelen. Want met
de stemmen der socialisten tegen
komt Bidault onherroeplijk in de
minderheid. En wat zal Frankrijk
van een dergelijke zwakke regering
kunnen verwachten? Communisten
en Gaullisten krijgen weer een kans.
MONUMENT VOOR JAN VAN
HOOF De nationale padviriders-
raad heeft een monument laten op
richten op het graf van Jan van Ho
op de R.K. begraafplaats te Nijmege
Het monument is vervaardigd uit
le handvormsteen naar een ontwer__
van de heer E. Estourgie. De eigen-i|
lijke grafsteen en het Bourgondisc
kruis met de verkennerslelie zijn I
van Morley kalksteen; onder hetj
kruis is de inscriptie „den Vaderlandt
Getrouwe'' terwijl in de grafsteen is
gebeiteld: Jan van Hoof 7. VII 1922
19 IX 1944. Om het geheel wordt nog
een haag van altijd groene planten
aangebracht.
26 Februari a.s. zal de overdracht
aan de familie van Jan van Hoof, die
een Nijmeegse oorlogsheld is plaats
vinden
Hij had volkomen vertrouwen in
Russische politiek
IK HAD VOLLEDIG VERTROUWEN in de Russische politiek en heb
daarom niet geaarzeld, de Russen alle inlichtingen waarover ik be
schikte te verstrekken". Deze zin is een fragment van een verklaring, op
gesteld door dr. Fuchs, die op het ogenblik te Londen terecht staat,
beschuldigd van het verstrekken van gegevens over atoom-energie aan
de Russen. Fucks' verdediger las de verklaring gisteren tijdens het pro
ces voor. De verdediger voegde aan deze verklaring van zijn cliënt toe:
„Dr. Klaus Fuchs maakte, nadat hij tot Engelsman was genaturaliseerd,
de indruk, getrouw te zijn aan de Britse zaak. Doch niemand wist dat
hij innerlijk een fanaticus was, die betaald werd door een buitenlandse
mogendheid."
stofbom in Rusland een jaar zullen
bespoedigen, „indien dit land in staat
is een dergelijke bom te maken".
FRIESE HOUTMOLEN IS TE
KOSTBAAR In vroeger tijden
waren er in Friesland een groot aan
tal houtmolens. Zo langzamerhand
zijn zij echter bijna alle verdwenen.
De firma Siebenga te Heerenveen
bezit er nog een, op het ogenblik al
thans. Maar omdat de houtmolen te
veel kosten met zich brengt, is er be
sloten, dat hij moet worden afge
broken. Hiermede zal een karakte
ristiek beeld uit het Friese landschap
verdwijnen.
WIE WAS DE. FUCHS?
Over de beschuldigde vertelde de
openbare aanklager het volgende:
Dr. Fuchs werd in 1911 in de na
bijheid van Frankfort geboren. In
1933. bij het aan de macht komen van
de nationaal-socialisten in Duitsland,
verliet Fuchs Duitsland. Hij week
eerst naar Frankrijk uit, en vervol
gens naar Engelanê, waar hij zich
vestigde. In 1940 werd hij daar ge
ïnterneerd.
In 1942 werd in verschillende lan
den het onderzoek naar de kernsplit
sing geïntensiveerd. Voor dit werk
waren de knapste koppen ter we
reld nodig en dr. Fuchs was een van
hen. Hij was en is een van de voor
naamste theoretici in het gebied
van de kernsplitsing en hij heeft als
zodanig ongetwijfeld het Britse on
derzoek aanzienlijk vooruit geholpen.
Dr. Fuchs werd uit de internering
ontslagen en geleidelijk aan werd hij
tewerk gesteld bij de onderzoekin
gen naar de kernsplitsing.
In Juli 1942 werd di. Fuchs tot
Brits onderdaan genaturaliseerd. Hij
ondertekende een verklaring, waar
in hij trouw aan de Britse koning
en aan de Engelse staatsinstellingen
zwoer. In 1942 en in 1944 onderte
kende hij de gebruikelijke verklarin
gen, waarin tot geheimhouding werd
verplicht.
HIJ MAAKTE EEN LOYALE
INDRUK.
Hij maakte op zijn meerderen altijd
de indruk loyaal te zijn, aldus de
openbare aanklager, Christmas Hum-
phey, die vervolgde: „Fuchs heeft
verklaard dat hij. toen hij te Bir
mingham te werk werd gesteld, niets
wist van het werk dat hij zou moeten
doen. Doch toen hem bleek dat van
hem medewerking aan de onderzoe
kingen op het gebied van de kern
splitsing werd verwacht, besloot hij
de Russische autoriteiten alles mede
te delen, wat hij te weten kon komen.
Hij stelde zich daartoe in verbinding
met een ander lid van de communis
tische partij.
Sindsdien onderhield hij voortdu
rend contact met hem volslagen on
bekende personen. Elke door hem
verstrekte inlichting werd doorgege
ven aan de Russische autoriteiten.
Dit alles geschiedde geheel op eigen
initiatief van Fuchs. Hem was geen
desbetreffend verzoek gedaan."
De openbare aanklager verklaarde
het onwenselijk en ook niet noodza
kelijk te achten mee te delen hoeveel
dr. Fuchs aan de Russische autoritei
ten had doorgegeven.
„Doch u zult een deskundige horen
getuigen dat de door dr. Fuchs aan
de Russische autoriteiten verstrekte
inlichtingen van de grootst mogelijke
betekenis zouden zijn voor een even
tuele vijand."
De Amerikaanse senator Millard
Tydings, hoofd van de Senaatscom
missie voor gewapende diensten en
lid van de Congrescommissie voor
atoom-energie, heeft gezegd, dat de
inlichtingen, welke dr. Fuchs aan de
Sowjet-Unie heeft verstrekt, vermoe
delijk de ontwikkeling van de water-
VOOR 100 POND.
„Fuchs nam geld aan voor de door
hem bewezen „diensten". Hij ontving
in 1946, kort voor zijn terugkeer in
Engeland, een bedrag van honderd
pond sterling", verklaarde de open
bare aanklager.
Honderd millioen
dollar voor
Indonesië
Amerikaanse lening
De export-import bank te Was
hington heeft gisteren bekend ge
maakt, dat zij voor Indonesië een
crediet heeft geopend van maximaal
honderd millioen dollar om dit land
te elpen de invoer te financieren
van goederen voor zijn herbouw.
Het crediet zal een rente dragen
van drie en een half procent en af
losbaar zijn in twintig jaar. Met de
terugbetaling van de hoofdsom zal
na vijf jaar worden begonnen.
Indonesië zal over dit crediet kun
nen disponeren onder overlegging
van gespecificeerde opgave van zijn
behoeften. De president van de Ex-
port-Importbank deelde mede, dat
binnen enkele weken reeds gelden
zullen kunnen worden opgenomen
voor de aankoop van goederenwa
gons, vrachtauto's, etc., maar dat er
langere tijd zal heengaan eer de aan
schaffing van zware machines zal
kunnen worden gefinancierd.
Het eenheidsstrevea
in Indonesië
Volgens de richtlijnen
der constitutie
De Indonesische minister van bin
nenlandse zaken Anak Agung ver
klaarde in de „Pedoman" van 9 de
zer: „Elke Negara mag zich aanslui
ten bij de Republik Indonesia of een
andere deelstaat, hetgeen ook is vast
gelegd in de Grondwet. De aanslui
ting dient echter te gescheiden vol
gens de bestaande bepalingen en daar
de R.I.S. de constitutie heeft vastge
steld, geeft de regering aan het volk
de richtlijnen aan, hoe te kiezen tus
sen de federale of eenheidsstaat Het
volk wordt dus volledig de gelegen
heid gegeven zijn wensen kenbaar
te maken."
Inzake de siuatie op Zuid-Sumatra
zeide Anak Agung, hierover nog
slechts persberichten ontvangen te
hebben. Het ministerie van binnen
landse zaken heeft telegrafisch om
inlichtingen verzocht.
In West-Borneo is een commissie in
het leven geroepen ter bestudering
van de definitieve status van dit ge
bied. De commissie bestaat uit leden
der Dewan en anderen. Over Zuid
en Zuidoost Borneo, waaruit stem
men gekomen zijn voor een directe
aansluiting bij de Republiek Indone
sia, zeide Anak Agung. ook hierom
trent nog slechts berichten beschik
baar te hebben over demonstraties,
waarin verzocht werd om aansluiting.
Wat betreft Pasundan merkte Anak
Agung op dat het, voordat aan het
volk de gelegenheid gegeven wordt
zijn stem uit te brengen over de sta
tus, voor het ogenblik voor Pasun
dan beter is, dat er een regerings
commissaris wordt aangesteld. Naar
aanleiding van het verbreken der re
laties met Pasundan door enige re
gentschappen en hun besluit tot aan
sluiting ervan bij de Republiek Indo
nesia, zeide Anak Agung. dat' deze
kwestie spoedig de aandacht der re
geringscommissaris zal hebben, zo
dat deze kwestie weldra opgelost zal
zijn.
DE GEARRESTEERDEN IN DE
ZAAK-WESTERLING.
De „Indonesia Raya" van 7 Fe
bruari vernam uit „gewoonlijk wel
ingelichte kringen", dat het onder
zoek in de zaak van de premier van
Pasundan, de luiers der P.S.I. als
mede andere personen die ervan ver
dacht worden, betrokken te zijn bij
de actie van Westerling, beëindigd is.
Niet-schuldigen zullen dadelijk in
vrijheid worden gesteld, enkelen van
hen zijn reeds vrij. De schuldigen
worden terstond voor de rechter ge
daagd.
Het blad vernam voorts, dat de
affaire te Bandung te vergelijken is
met die te Madiun, waar men ook
heeft getracht, zich van de macht
meester te maken via een opstand.
„NEDERLAND HELPT INDIë" ZET
HAAR WERK VOORT
Gezien de talloze aanvragen om
hulp, die bij het landelijk bureau der
stichting „Nederland helpt Indië" te
Djakarta van allerlei zijden en uit
vrijwel geheel Indonesië nog dage
lijks binnenkomen, heeft de stich
ting gemeend haar bureau in Indone
sië vooralsnog niet te mogen liqui
deren.
DE PROCESSEN IN
WUERTEMBERG-BADEN.
De openbare aanklager te Stutt
gart heeft bekend gemaakt, dat het
rechtsgeding van Reinhold Maier,
minister-president van WuerLem-
berg-Baden, en Gottlob Kamm,
voormalig minister voor de zuive
ring, onmiddellijk gestaakt wordt.
Het onderzoek van de beschuldi
ging, dat Maier betrokken was bij
omkoperij en fraude op grote schaal
bij zuiveringsprocessen was „onge
grond" gebleken. Het feit, dai Maier
ongeveer 10.000 personen, die voor
zuiveringsrechtbanken veroordeeld
waren, gratie had gegeven, schonk
geen wettelijke gronden voor een
onderzoek naar deze besluiten, aldus
de aanklager.
Het onderzoek inzake Kamm, die
er van beschuldigd was in zijn func
tie van minister verduistering te
hebben gepleegd, was gestaakt op
grond van de amnestiewet, die in
December door de federale regering
werd uitgevaardigd. Andere be
schuldigingen, tegen Kamm uitge
bracht, bleken geen grond te geven
voor berechting, aldus de aanklager.
Het onderzoek inzake Kar! Stroele,
August Meyer, Heinz May en An-
lreas Rapp zou worden voortgezet.
ZES DODEN TE CALCUTTA.
Te Calcutta zijn bij botsingen tus
sen Mohammedanen en Hindoes zes
personen gedood en 90 gewond. Er
is een uitgaansverbod ingesteld. In
officiël kringen te New Delhi heb
ben deze laatste botsingen bezorgd
heid gewekt. Premier Nehroe heeft
de bevolking van de stad verzocht
„deze manifestaties van wanorde'1
spoedig te beëindigen.
Te Tignes in het departement Sa-
voie (Franse Alpen) heeft een lawi
ne twee hutten bedolven. Naar ver
luidt zijn 9 personen om het leven
gekomen, onder wie een kind. Tot
nog toe zijn vijf lijken en twee kin
deren, van wie een stervende was,
door een reddingsploeg uitgegarven.
Een meter hoge sneeuwlaag be
moeilijkt het redingswerk.
Geórg Dertinger, de Oostduise mi
nister van buitenlandse zaken, is
door de autoriteiten aldaar onder
huisarrest gesteld, aldus meldt „Die
Welt" (Britse licentie). Een officiële
bevestiging van dit bericht was niet
te krijgen. Dertinger, een van de
leiders der Christen-Democraten in
de Sowjet-zöne, zou „zijn bestuurs
taak als minister verwaarloosd" heb
ben.
Sprekender
getuigenis
schijnt een plan te bestaan, om
aan de Zuidzijde van de
Waalbrug een kruis op te richten,
met de bedoeling, duidelijk te ma-
Ken. dat reizigers het katholieke Zui
den betreden.
Wij hebhen niet kunnen nagaan,
in hoeverre dit plan ernstig is.
Maar wij willen als onze mening
wel uiten, dat men veel sprekender,
veel reëeler kan tonen, dat men in
hel katholieke Zuiden is, dan door
zuik een symbolisch kruis.
B.v.: doordat het daar uitgesloten
is, dat men in een winkel, restau
rant rf hotel wordt afgezet; doordat
het daar ondenkbaar is, dat iemand
in weel.ie leeft, terwijl hij zijn buur
man gebrfk laat lijden; doordat het
daar niet mogelijk wordt geacht,
dat etn werkgever zijn werknemers
niet respecteert en niet als vol
waardige medewerkers bejegent; door
dat men daar niet de liefde ernstig
kwetst door roddelen enz.
Sprekender dan een symbolisch
kruis, zijn ceze en dergelijke uitin
gen van eer. echt katholieke geestes
gesteldheid van een beleving der ka
tholieke beginselen.
VASTENBRIEF EN NIEUWE
VASTENWET.
Dp Vastenbrief van het Hoogwaar
dig Episcopaat zal dit jaar niet op
Zondag Quinquagesima van de
preekstoel wc den voorgelezen, maar
reeds op Zondag Sexagesima, 12 Fe
bruari a.s. (morgen).
De nieuwe Vastenwet voor de Ne
derlandse kerkprovincie zal van de
preekstoel worden afgekondigd op
Zondag Quinquagesima, 19 Februari
PLECHTIG JAARGETIJDE VOOR
Z.H. PAUS PIUS XI.
Gistermorgen om half elf is in
Rome in de Sixtijnse Kapel het elf
de jaargetijde van Paus Pius XI, die
op 10 Februari 1939 overleed, her
dacht. Kardinaal Tedeschini droeg
de Plechtige Requiemmis op, die
door Z.H de Paus en door alle in
Rome vertoevende Kardinalen werd
bijgewoond. Na de H. Mis heeft Z.H.
de Paus van Zijn troon de plechtige
absoute, verricht.
Behalve de Kardinalen waren ook
vele Patriarchen, Aartsbisschoppen
en bisschopptn aanwezig, alsmede
vele genernals van religieuse orden
en congregatie? en leden van de H.
Congregaties en van de Romeinse
Rota.
Tijdens <ie plechtige absoute werd
Z.H. de Paus geassisteerd door vier
leden vari de „Signatura Apostolica".
EX-KONINGIN AMELIA VAN
PORTUGAL SCHENKT STAATSIE-
MANTEL VOOR HET HERSTELLEN
VAN PARAMENTEN.
Ex-koningin Amelia van Portugal
heeft aan de Patriarch van Lissa
bon, kardinaal Cerejeira, een kost
bare staatsiemantel geschonken. De
bedoeling van dit geschenk is de
mantel tegebruiken om de para
menten te herstellen. Ex-koningin
Amelia is de echtgenote van Koning
Karei II, die in 1908 tegelijk met de
kroonprins vermoord werd. Zij
woont thans in Frankrijk.
Gedurende de tijd, dat de Com
missaris dei Koningin in de Pro
vincie Zuid-Holland zijn functie niet
kan uitoefenen wegens een hem
overkomen ongeval, is waarnemend
no nmissaris mr. E. Bolsius uit Lei
den.
GOUDEN BESTAANSFEE#T
ST. CANISIUS-COLLEGE.
De vier ng van het gouden be-
staansfeest van hef St. Canisius-Col-
lege te Ni;meger. is thans vastgesteld
op Vrijdag 12 Mei 1950. Mgr. Mut-
saerts zal op die dag een pontificale
H. Mis ondrasen in de kapel van het
College.
VUURTOREN VAN WEST-KA-
PELLE GERESTAUREERD Ook
de beroemde vuurtoren van West-
Kapelle werd tijdens de oorlogshan
delingen deerlijk gehavend. Het was
van het grootste belang deze toren,
die uit het jaar 1470 stamt maar die
tot 1831 als kerktoren dienst deed,
weer spoedig te restaureren. Thans I
is men met de werkzaamheden ge-1
reed gekomen en binnenkort zal de
noodverlichting weer worden ver
vangen door het grote licht.
MODERNE SLAVENHANDEL.
Twee leden van de Amerikaanse
militaire politie zijn te Wenen gear
resteerd onder beschuldiging van
een ontheemde te hebben ontvoerd
en voor voor zevenduizend schilling
te hebben „verkocht" aan de Sow-
jets, aldus is van Amerikaanse zijde
medegedeeld.
De betrokken ontheemde is een
uit Roemenië afkomstige Duitser,
Oswald Eder geheten. Op elf No
vember jl. zou hij ontvoerd zijn en
op een vooraf bepaalde plaats aan
Russische personen zijn uitgeleverd.
De twee gearresteerde kwamen zich
zelf bij de autoriteiten aanmelden,
aldus de mededoeling, nadat een
grote bende, die zich met ontvoering
van personen bezighield, was opge
rold.
Geen audiëntie. Z.H Exc. de
Bisschop van Haarlem zal Dinsdag
14 Februari geen audiëntie verlenen.
£en ftaAiaZtfe.
Verraders zijn voor een goede
zaak nog niet zó gevaarlijk als on
verschilligen.