Weer leven in een oude
school te Zoeterwoude
Chante encore dans la nuit
TATERDAG 4 FEBRUARI 1950
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BI AD - PAGINA 4
Kajotters en teruggekeerde
soldaten maakten een gezellig huis
Er is in Zoeterwoude buiten
de kerkgebouwen geen huis
waarvan de muren, als zij spre
ken konden, zoveel zouden kun
nen vertellen als de voormalige
parochiale jongensschool aan de
Zuidbuurtse weg.
Het was in 1869, dat meester van
der Ven huilde, toen de „roomse"
jongens en meisjes zijn school
het Dorp verlieten om naar
nieuw gebouwde parochiële school
naar meester Streefkerk te gaan.
In de eerste dertig jaren bleef de
school een school met twee lokalen,
waarin de kinderen in banken van
acht op één rij zaten, maar vóór de
intrede van de Leerplichtwet 1901
onderging zij de eerste modernise
ring en later werd het derde lokaal
bijgebouwd.
In 1903 begon men aan de school
ook een andere bestemming te ge
ven. Vóór de laatste Zondag voor
de Vasten, werden de banken uit de
school gezet en een toneel opgesla
gen en het historische feit: de eerste
toneel- en muziekuitvoering in Zoe
terwoude, door de fanfare en de jon
gelingenvereniging had op 14 Febr.
1903 in de jongensschool plaats.
Nadat de „kneip" van Leen van
Leeuwen op het dorp was opgeheven
werd Zondagavonds het patronaat in
de school ondergebracht en tot 1923
was dus de school ook gelijktijdig
jeugdhuis.
Steeds meer werd beslag gelegd
op de schoollokalen en in de eerste
jaren na de oorlog toen er nog
geen enkele zaal was werd de
school telkens gebruikt.
In de Kerstweek was er elke avond
groot feest; de grote tienjaarlijkse
tentoonstelling voor Handel, Indu
strie, Huisvlijt en Onderwijs en later
daverde de revue „Zoeterwou je
bent goud waard," en haar opvol
gers, tegen de wanden.
De school geen school meer.
Totdat opeens in 1923 de
school geen school meer was en de
verenigingen haar niet meer nodig
hadden, want er was een nieuwe
school en een parochiehuis gebouwd.
Enige jaren was het er doodstil en
er werden al plannen gemaakt om
arbeiderswoningen van het gebouw
te maken, maar de grote opleving
van de sport gaf het een andere be
stemming: geheel gerestaureerd tot
sportgebouw, later ook huisvesting
van de St. Joseph Gezellen-vereni
ging. Toen daverde de ruimte meer
dan in al de jaren van haar bestaan
en de opleving ging voort tot in 1931
het grote bloeitijdperk werd inge
luid.
Krachtige helers.
Daar was in die jaren een onge
kende krachtige schare van gezellen,
fier aangevoerd door praeses van
Dael en het plan werd gemaakt het
grote lokaal om te bouwen tot Ge-
zeüenhuis.
Zelf hebben de Xolpingszonen toen
de grote heistelling overeind gezet
en de Senior Nelis van der Krogt
z.g. zong het heilied „één twee drie
haal op die hei" en in de avond tot
in de nacht trokken de gezellen het
heiblok omhoog, totdat de laatste
paal „gewassen was in de klei" één
twee drie haal op die hei.
Zo wist die onvergetelijke senior
en praeses de gezellen aan de gang
te houden totdat het gebouw klaar
was: een prachtig gezellenhuis,
waarin de geest van Kolping vaar
dig was.
Een schoon tijdperk in de oude
school. Daar werd de Keulse reis
voorbereid en een heerlijk jong le
ven geleid.
Tanend tijdperk.
Toen kwamen de crisisjaren: werk
loosheid. En met sombere gezichten
slenterden al die jonge mannen naar
het Gezellenhuis, om daar de tijd
dood te slaan en het werd een ont
spanningslokaal voor werklozen, met
al de ellende daaraan verbonden.
Ook de sport taande in die dagen
en A.S.L. ging weer ten gronde.
Inmiddels was de schoolvrije jeugd
weer in de lokalen teruggekeerd:
want de grote patronaatszaal vol
deed niet meer aan de nieuwe eisen
van jeugdorganisatie. Er moesten
groepslokalen komen en in de school
werden kleine ruimten afgetimmerd;
totdat voor de oorlog bij de uitbrei
ding van de leerjaren de schoolban
ken en de borden weer werden bin
nengedragen om de 7e en 8e leer
jaren te huisvesten; de oude school
werd weer een school.
Toen de oorlog kwam werd het
Gezellenhuis ontruimd en de inboe
del veilig opgeborgen.
De furie van die jonge kerels!
Na de oorlog was de oude Kol-
pingsgeest geheel uitgedoofd en men
zocht naar andere vormen, maar de
geestdrift ontbrak. De furie van die
jonge kerels aan de heistelling van
1931 was ver te zoeken.
Dat kon ook niet anders. Vijf ja
ren lang was er geen vóór-opleiding
geweest. Vanaf de school waren de
jongens losgelaten en niet rijp ge
maakt voor een verdere taak in de
jcngemannenbeweging.
Er werd een Kaj otters-beweging
opgezet en de land- en tuinbouw-
jongeren begonnen ook wel, maar
het wilde toch maar niet vlotten.
Langzaam komt er bezinning
en deze week mochten wü de
eerste glimp van goed willen
opvangen.
Met jeugdig vuur hebben de
kajotters en vooral zeer prij-1
zenswaardig onze uit Indonesië
gerepatrieerden te zamen ge
werkt om hun huis, nu Don
Bosco-huis geheten, gezellig te
maken.
In de grote serre is nu een
podium opgeslagen en tot to
neeltje ingericht Nu kan alvast
de kleine kunst weer op gaan le
ven als middel om een aardige
sfeer te brengen in de bijeen
komsten van kajotters en
L.T.J.-ers.
Dit is een goed begin, een po
gen, dat aanmoediging verdient.
De oude Kolpingsgeest, gericht
naar de eisen van onze tijd moet
weer vaardig worden.
..^a*. er g°e(le kernen te vormen
zijn, is deze week van hard werken
bewezen. Weer moeten er een paar
goede bekwame leiders opstaan,
want onze jongemannen wachten op
aanvoering.
Daarom zouden wij naar het
klassieke woord van Napoleon de
jongemannen willen toeroepen als
zij daar binnen de muren van de
oude school bijeenkomen: beschaam
Zoeterwoude niet, want niet de 20
eeuwen van de pyramiden zien op u
neer maar de muren van onze school;
tientallen van jaren verwachten van
u, wat eens door haar werd inge
sloten.
ALPHEN AAN DEN RIJN
NIEUWE INDUSTRIE.
„Contrico" Verbouwing van Ned.
Herv. pastorie begonnen.
Zoals wy in November van het vo
rig jaar reeds berichtten, heeft de
N.V. Verenigde Confectie- en Trico-
tagefabrieken te Amsterdam, door
bemiddeling van de gemeente, in
huur genomen het pand Juliana-
straat 34. Zoals men weet is hierin
sinds mensen-heugenis de pastorie
gevestigd geweest van de Ned. Herv.
i Kerk aan dezelfde straat. Het pand
werd door de gemeente aangekocht
en verhuurd aan genoemde N.V.
Het ligt in de bedoeling van de
N.V. in het royale pand een filiaal
te vestigen voor haar confectie-afde-
ling.
Het bedrijf is in 1924 te Amster
dam gesticht. Er wordt hoofdzake
lijk vervaardigd dames-lingerie in
rayon charmeuse.
Het gehele productie-proces vindt
in eigen bedrijven plaats, uitgezon
derd het spinnen van het garen.
•Hiervoor heeft men de beschikking
over twee weverijen, waarvan één
een kettingstoelbreierij is en de an
dere een rondstoelbreierij waar in
terlock vervaardigd wordt, terwijl
de door het bedrijf geproduceerde
stoffen veredeld worden bij de N.V.
Palthe's Textielveredelingsbedrijven
te Almelo, waarna ze in de eigen
confectie-afdeling tot eindproducten
worden verwerkt.
De directie vertrouwt dan ook, in
onze gemeente voldoende vrouwelijk
personeel te kunnen vinden, hetwelk
men zich voorstelt zo langzamerhand
uit te breiden tot een 100 a 150-tal.
Mocht men in deze plannen slagen,
dan is de directie van plan het gehele
bedrijf naar Alphen aan den Rijn
over te brengen. Wij verwijzen naar
de advertentie in dit nummer.
Wegverbinding bij Koudekerk.
Het ligt in het voornemen van het
gemeentebestuur van Koudekerk om
de wegverbinding KoudekerkAl
phen, via de over de Lagewaardse
Wetering gelegen brug, te verbete
ren. Deze brug zal worden verlegd
en komt dichter op de Rijn aan.
Hierdoor verdwijnt de bocht, welke
thans ter plaatse in de weg ligt. Van
de zijde der gemeente Alphen aan
den Rijn zal een aansluiting van de
weg aan de nieuwe brug op Alphens
grondgebied worden gemaakt. De
gronden, waarover deze verlegging
tot stand moet komen, behoren toe
aan mevr. K. A. van GaaienVoor
bij te Alphen aan den Rijn en de
heer N. A. van der Velden te Utrecht
alsmede de provincie Zuid-Holland.
Voorstellen daartoe zijn bij de Raad
ingediend.
Gemeentelijke nieuws B en W
stellen de raad voor het visrecht van
een gedeelte van de „Molenvliet" te
verpachten aan de beroepsvisser de
heer P. Verkade tegen f 1.50 per jaar
Het IJsbaanterrein kan weer
voor de tijd van 5 jaren aan de ver
eniging „De Alphense Ijsbaan" wor
den verhuurd, doch moet een op
zeggingsclausule in het contract op
genomen worden om het terrein, zo
nodig eerder vrij te krijgen. De voor
gestelde prijs bedraagt f 100 per ha.
De oppervlakte bedraagt 1.73.40 ha.
(Een gedeelte van het oorspronkelij
ke terrein is intussen verkocht aan
de Stichting voor Christelijk nijver
heidsonderwijs).
De drie bomen op de hoek van
de StationsstraatPrins Hendrik
straat, welke daar sedert enige tien
tallen jaren gestaan hebben en eigen
dom zijn van de heer Bontje (slage
rij) vallen deze dagen ten offer var.
het toenemend verkeer op de Rijks
straatweg, waarvan de genoemde lo
cale verbindingsstraten een deel uit
maken. Op grond van de gemeente
lijke politieverordening is thans de
heer Bontje verzocht de bomen om te
hakken.
Vrijdagavond stond het gehele
„Rooije Dorp" op stelten, toen acht
politiemannen dit deel der gemeente
afzetten en een soort razzia hielden.
Bij informatie bleek ons, dat het hier
ging orr een knaap van 13 jaar, dia
al reeds enkele dagen er een ge
woonte van maakte om verschillen
de dames en meisjes in de gemeente
op te bellen. Hij gaf zich dan voor
als de een of andere achtenswaardige
ingezetene in de gemeente, waarna
hij de betreffende dame allerlei fraais
toesprak.
Een gewezen -schoolvriendinnetje
had de stem herkend. Het bleek, dat
de kwajongen zich verscholen had
achter een bureau van een pakhuis
achter de limonadefabriek der fa.
Zijerveld aan de Emmalaan en daar
gepakt kon worden. Uit het ingestel
de onderzoek bleek ook, dat hij er
niet voor terug schrok bepaalde fa-
milie's op te bellen en te waarschu
wen, dat er een ernstig ongeluk ge
beurd was met het een of ander fa
milielid. Kwam zo iemand dan thuis
dan bleek er niets aan de hand te zijn.
De jongen heeft zich eveneens schul
dig gemaakt aan tal van kleine op
lichterijen.
Geboren: Joannes Franciscus z.
v. J. H. Bruines en J. J. Dongelmans
Matthijs Willem Nicolaas z. v. A.
Rietveld en J. v. Amsterdam ;Gerar-
dus Adrianus Marie z. v. W. P. Brui
nes en A. M. Dangel; Cornelis Pieter
z v. C. P. Verburg en L. Dieijen;
Jan z. v. J. Oskom en A. Verweij;
Mathea Adriana d. v. J. Otte en J.
de Wit; Jan z. v. J. Blaauw en A. H.
Koelewijn, Huibert z. v. W. Witte-
bol en E. Kloek, Christiaan Willem
z. v. D. Rijswijk en C. W. v. Heus-
den, Willem z. v. W. v. d. Bijl en E.
T. Buising; Wilhelmus Johannes
Henricus z. v. J. W. L. v. d. Velden
en C. M. Hoogervorst; Catharina
Christina d. v. H. L. Bruning en C.
Brandt.
Ondertrouwd: Willem de Ridder
19 jr te Leiderdorp en Lena Bek 21
jr; Hendrik Pijen Hoogendijk 26 jr
en Diderica Oudshoorn Phillippina
23 jr.
Getrouwd; Roelof Cammenga 29 jr
Trijntje Oppelaar 24 jaar.
Overleden Cornelis Boon 85 jr
wedn. v. M. Dirkzwager, Stephanus
Cornelis v. d. Pelt 88 jr wedn. v. Jets-
ke de Bruin; Pieter v. d. Spek 79 jr
echgn. v. M. J. Freund, Mourits Cor
nelis Hozee 70 jr echtn. v. J. Groene-
veld Mattheus Meerburg 78 jr onge
huwd.
BOSKOOP
G-D.S. turnt. De jaarlijkse win-
teruitvoering van de afd. Gymnas
tiek van de R.K. Sportvereniging
G.D.S. op Donderdag en Vrijdag
avond was weer een hoogtepunt in
het leven van deze vereniging. Ge
zien de prestaties van vorige jaren
waren de verwachtingen hoog ge
spannen, doch deze werden niet be
schaamd. Na een kort openingswoord
van de voorz. van het hoofdbestuur
werd een aanvang gemaakt met het
gevarieerde en daardoor aantrekke
lijke programma. Ondanks de uitge
breidheid hiervan, konden de talrij
ke aanwezigen, dank zij de zeer vlot
te afwerking toch nog tijdig en ten
zeerste voldaan huiswaarts keren. Het
is niet goed mogelijk de verschillen
de oefeningen op de voet te volgen,
doch wel viel te constateren, dat de
vrije en rhythmische oefeningen het
meest in de smaak vielen, waarvan
de baloefening voor dames opviel
door zijn zeer gelijkmatige uitvoe
ring terwijl de meisjes met hun vrije
oefening hier niet voor onderdeden.
De staafoefening voor meisjes
deed het eveneens zeer goed, waarbij
de weerkaatsing van het licht in de
glimmende staven een aardig effect
gaf. Het reidansje viel eveneens
zeer in de smaak van het talrijke
publiek, terwijl de kleutergymnas-
tiek, door de expressieve gezichtèn
der kleuters danig op de lachspieren
werkte. Zoals altijd was het bok
springen doch meer nog het tremplin
hoogspringen der jongens een at
tractie, waarbij een goede sprong
luide werd toegejuicht. Het laatste
nummer voor de pauze, grondgym-
nastiek voor jongens liet zien, dat
G.D.S. over meerdere goede krachten
beschikt waarop zij in de toekomst
kan bouwen.
Na de pauze gaven de heren een
nummer hoogrek te zien, wat vrij
wel zonder haperen werd uitgevoerd.
Hierbij bleek zeer goed, dat het met
G.D.S. steeds crescendo gaat, zoals
de g. a. in zijn slotwoord zeer te
recht opmerkte. De brugoefeningen
voor dames en meisjes werden over
net algemeen zeer correct uitge
voerd. De vrije oefening met we
derkerige ondersteuning ontlokte
menige uitroep van bewondering,
hetgeen zeker op zijn plaats was,
want deze oefening lijkt ons nauw
verbonden met acrobatiek. Een
aan hen gerichte voorstel van het
Groene Kruis betreffende oplossing
van het probleem „Consultatie-bu
reau", besproken. Het Groene Kruis
heeft n.l. een pand aangekocht ge
legen aan de Nieuwveense weg, met
het doel hierin een wijkgebouw te
vestigen. Zij wilden dit tevens be
nutten om er het consultatiebureau,
dat het Groene Kruis met het Wit-
Gele Kruis gezamenlijk exploiteert,
onder te brengen. Na uitvoerige be
sprekingen kon het W. G. Kruis met
dit voorstel niet accoord gaan. Af
gezien van de woningnood zou dit
consultatiebureau in een voor de
meeste moeders zeer ongunstig gele
gen gedeelte van het dorp komen te
liggen, hetgeen het bezoek, naar het
gevoelen van het W. G. Kruis, eer
der zou remmen, dan stimuleren,
daar zij overtuigd zijn, dat het wo
ningcommissie en B. en W. het voor
nemen koesteren dit pand voor een
dubbele woning te reserveren, zijn
zij overtuigd, door het aanbod van
het Groene Kruis te accepteren, me
de actie te voeren tegen de plannen
van de woningcommissie en van B.
en W. Dit wensen de besturen niet,
daa rzijn overtuigd zijn, dat het wo
ning-probleem altijd nog urgenter
is, dan het vraagstuk „wijkgebouw".
Zij achten het voorts mogelijk, dat
de kwestie van een definitief con
sultatiebureau ook op andere wijze
kan worden opgelost. Besloten werd
in een gemotiveerd schrijven het
bestuur van het C-roene Kruis van
hun opinie in deze op de hoogte te
brengen.
ROELOFARENDSVEEN
Liefdadigheidsuitvoering voor de
liieuwe kerk. Met verwijzing naar
de advertentie in ons blad van he
den, maken wij volgaarne melding
van de liefdadigheidsuitvoering ten
bate van de nieuwe kerk van pas
toor Ligthart, op Zondag 5 Febr. in
de St. Pancratiuszaal des avonds te
8 uur. Deze uitvoering wordt gege
ven door de R.K. toneelver „Von
del" uit de Kaag, die reeds met groot
succes het mooie uitvoerende toneel
stuk „De Moordenaar en het meisje"
heeft opgevoerd. Dit stuk behandelt
het aangrijpende verhaal van Maria
Goretti, die vorig jaar is zalig ver
klaard. Om haar eer te bewaren heeft
zij haar leven geofferd. De moèder
van Maria Goretti is nog in leven.
Zo ook haar mordenaar, die na zijn
gevangenisstraf te hebben uitgeze
ten, in het klooster getreden is. Deze
enkele regels zullen reeds voldoende
zijn, om een grote belangstelling op
te wekken. Niet alleen krijgt men
een zeer mooie toneelavand voor
weinig geld. maar tevens steunt men
de bouwpastoor, door een steentje bij
te dragen voor de nieuwe kerk. Wij
geloven daarom wel, dat het goed
zal zijn, zich tijdig van kaarten te
voorzien, wil men deze mooie toneel-
is dit heengaan een verlies, nu de
kapitein, rijk aan ervaring opgedaan
in vele jaren, heen gaat. Hartelijk
werd de heer Lok dank gebracht
door het gehele corps voor de goe
de samenwerking en zijn strijd voor
goed materiaal. Goede wensen be
sloten deze toespraak met de aan
bieding van een cadeau, passend bij
de door de gemeente aangeboden
rookstoel n.l. asbak op voet (tuime
laar). Oud-commandant Lok dankt
de heer Vos voor de hartelijke woor
den, door hem mede namens het
corps gesproken. Scheiden zegt de
heer Lok geeft iets weemoedigs. Je
verlaat een stuk werk, waaraan je
ir3t liefde en kracht gearbeid heeft.
Onder-comm. C. Heemskerk prees
de scheidende comm., omdat hij hem
had leren kennen als een humaan
mens. Na afloop van dit officieele
gedeelte bleef men nog gezellig bij
een.
ZWAMMERDAM
Geboren: Aria Jan z. van G.
Ruardjj en H. W. Verweij, Helena
Petronella d. vafi J. A. N. van Leij-
den en J. G. van Wijk.
Overleden: Francina Bakker 49 jr
echtgenote van Corn. Verheul.
rhythmische oefening voor dames avond niet behoeven te verzuimen.
met gekleurde belichting was een! u„rixr
waardig slot van deze zeer geslaag-Handbalclub W.I.K. Reeds enige
de avond. In zijn slotwoord dankte ''Jd SeMenis er hier ter plaatse
de ff a kar, de lonee in 't biizon-een handbalclub voor meisjes opge-
der de'leider der gfm.afdeling de i ^ht-.Zijkozentot naam voor deze
heer J. J. Vos. Na afloop werd door ^remgmg „Willen is kunnen Om
de leden eveneens dank gebracht j nat kunnen op een nog hoger peil
aan de heer Vos, hetgeen vergezeld ^„brengen^^er^na^de^ldtra^
ging van het overhandigen van en
kele fraaie geschenken.
De heer W. Korver behaalde op
de knip wedstrijd voor kappers te
Schiedam een le pr„ bestaande uit
een fraaie zilveren beker.
HAZERSWOUDE (H. R.)
De heer Tempelman, is aange
steld als concierge der gemeente
secretarie aan de Rijndijk.
NIEUWKOOP
Consultatie-bureau. De besturen
fan de afd. Nieuwkoop en Noorden
van het "Wit-Gele Kruis hebben in
een gecombineerde vergadering het
I ning in de zomermaanden, thans ook
binnen-training en wel in de speel
zaal van de meisjesschool op Dins
dagavond Opgeven bij de secr., mej.
Ans Koek, Westeinde 4.
TER AAR
Afscheid brandweer-commandant.
Ten gemeentehuize heeft het
brandweercorps afscheid genomen
van zijn commandant C. Lok sr. De
nieuw benoemde commandant, de
heer Vos, was de eerste spreker. De
ze wees erop, dat de heer Lok niet
is heengegaan op aandrang, noch
vrijwillig, doch omdat de verorde
ning dit vordert bij het bereiken van
de 65-jarige leeftijd. Voor het corps
BRANDSTICHTINGSZAAK TE
WADDINXVEEN VOOR
HAAGSE HOF.
De 25-jarige A. van B. en zijn.zwa
ger, de 20-jarige P. B. M. uit Wad-
dinxveen waren in beroep gekomen
tegen het vonnis van de rechtbank
te Rotterdam, waarvoor zij terzake
van brandstichting beiden tot 6
maanden gevangenisstraf met aftrek
waren veroordeeld.
Ook de Officier van Justitie bij de
Rotterdamse Rechtbank was tegen
dit vonnis in appèl gekomen.
Gistermorgen diende deze zaak
daarom voor het Gerechtshof te
's-Gravenhage. Tijdens de behande
ling vertelde appellant van den B.,
dat de verhouding van zijn oom K„
bij wie hij met zijn vrouw in huis
was getrokken, niet zo goed goed-
was, en hij uiteindelijk maar was
verhuisd naar de woning van zijn
schoonmoeder.
In de nacht van 26 op 27 Juli
1949 brak er brand uit in de woning
van de oom K., nadat appellant van
den B. met zijn zwager, omstreeks
8 uur, in de woning waren geweest
om een flesje eau de cologne te ha
len. Van den B. had nog steeds de
bovenverdieping in huur. De oom K.
was toen voor een weekje op vacan-
tie. Om 3 uur 's nacht werd de
brand gemeld en de getuige-deskun-
dige dr. W. F. Hesselink bevestigde
gisteren de verklaringen in zijn reeds
Uitgebracht rapport, dat zijns in
ziens het dressoir met petroleum was
overgoten. Een -brandende kaars had
de rest moeten doen. Gezien het
feit, dat alle ramen en deuren geslo
ten waren, achtte deze getuige het
zeer aannemelijk, dat- het ettelijke
uren geduurd heeft, voordat het vuur
goed om zich heen greep.
De procureur-generaal was niet
van de onschuld der appellanten
overtuigd, en nam als vaststaand
aan, dat zij de avond van de 26ste
Juli hun maatregelen terdege heb
ben genomen om zich door een
brand doeltreffend te wreken op de
plagerijen, die over en weer tussen
de oom K. en de neef waren gewis
seld.
Hij achtte het ten laste gelegde
bewezen doch de opgelegde gevan
genisstraf te laag. Hij requireerde
derhalve tegen beiden een jaar ge
vangenisstraf met aftrek.
De beide raadslieden mr. C. H.
Loef uit Boskoop en mr. J. A. Geu-
kers uit 's-Gravenhage, bepleitten
clementie.
Uitspraak over 14 dagen.
90*
99 Geslaagde Visie-film
'in het Lido-theater
Wanneer men de nieuwe
verzet-sfilm „L.O.-L.K.P.",
welke thans in het Lido-
theater wordt vertoond,
aanschouwt, kan men
eigenlijk niet rustig in zijn
stoel blijven zitten. Bij el
ke nieuwe phase in deze
voortreffelijke rolprent er
vaart men telkens opnieuw
de wetenschap, dat de
Duitsers vijf jaar lang heb
ben gepoogd de Nederlan
ders tot slaven van het na-
tionaal-socialisme te ma
ken, maar evenzeer blijkt
uit deze film hoe de gehate
Duitsers uit die dagen heb
ben ondervonden, dat zij
hier te maker hadden met
mensen, die in een
eeuwenoude strijd hun
vrijheid hadden veroverd
enlief gekregen. Wat
een enig bezit deze vrij
heid toch geweest is, dat
leerden de bange oorlogs
jaren.
Was het wonder, dat, hoe
groter de bestialiteiten der
veroveraars werden, hoe
scherper de mensonterende
bepalingen, het verzet
steeds ernstiger vormen
ging aannemen?
De vreselijke mensen
jacht, de mannenroof, die
lyerd georganiseerd om
slaven te krijgen ter op
voering van het oorlogspo
tentieel, deed dat verzet
steeds meer groeien en het
beroep van„onderdui
ker" vond steeds meer aan
hangers. De werkers uit
het westen doken onder in
het oosten, die uit het
noorden trokken naar het
zuiden en omgekeerd, het
geen nodig was om de re
gisters van de burgerlijke
stand en die van de ar-
beidsbureaux waardeloos
te maken en velen hebben
daaraan hun behoud te
danken.
Deze film laat dit zien
op onbevangen wijze, zon
der veel pretenties, maar
naar waarheid. Het zijn
geen filmhelden-a la Hol
lywood. die hier hun kunst
uitdragen, ook geen avon
turiers, die hun krachten
aan deze film gaven, doch
ordelijke burgers, die twij
fel, angst en zorg kenden
als ieder ander. Zij kozen
het verzet en dat tot het
uiterste. Zij klemden zich,
vaak onder de meest be
narde omstandigheden, aan
de vrijheid vast.... vrij
heid in hondenhokken en
varkenskotten, in kelders,
in schuilplaatsen van al
lerlei aard, een vrijheid,
die slechts een minimale
bewegingsvrijheid toeliet,
omdat men steeds wacht
te op dai merg en been
doordringende waarschu
wingswoord: „De moffen!"
De onderduikers leefden
vaak als opgejaagd wild,
dat nu en dan' een drink
plaats vindt, in het donker
beschutting zoekt en bij
het naderen van de jagers
in het struikgewas vlucht.
Dodelijke schoten deci
meerden hun aantal, maar
het legioen der onderdui
kers bleef groeien, omdat
iedere dag nieuwe recruten
bracht, allen gesterkt door
het besef, dat het beter was
te sterven met de verstikte
democratie dan te leven
met het verstikkende na-
tionaal-socialisme.
Nog dreunen de spijker-
laarzen der barbaren over
de wegen der lage landen,
nog klinken hun liederen
in de verte, nog hoort men
het geweeklaag dergenen,
die worden weggevoerd
in die duistere onbekend
heid.... Och, laat ons er
over zwijgen. Ttvelen kun
nen slechts met afschuw
denken aan het barbaarse
regiem, dat zo talloos ve
len onzer beste zonen en
dochters de dood injoeg.
De film geeft daarvan
een maar al te waar en
droevig beeld. Zij werd
vervaardigd in opdracht
van de Landelijke Organi
satie voor hulp aan Onder
duikers en Landelijke
Knokploegen door de N.V.
Columbia Film Booking
Office te Amsterdam en
het grootste gedeelte der
opbrengst komt ten goede
aan de Stichting 1940
1945. De film werd geregis
seerd door Max de Haas,
slechts twee beroepsac
teurs spelen er in mee,
alles is zo natuurgetrouw
mogelijk weergegeven
de film verdient aller be
langstelling!
Trianon. Een normaal filmver
haal is het niet, dat Noël-Noël ons
in zijn product onder de titel „Les
cassie-pieds" voorzet en dat met me
dewerking van de stem van Cor
Ruys in het Nederlands gesproken
Zegluister 'ns even" gedoopt
werd. Noël-Noël is een geestige
Fransman, die als conferencier ons
gezellig weet te vertellen over de
mensen in onze eigen omgeving, die
wij allemaal kennen. Speciaal heeft
hij het gemunt op de mensen, die hij
„klitten" noemt; het oude heertje,
dat je op straat aanspreekt, je een
eindeloos verhaal vertelt, telkens
stilstaand, en niet begrijpt hoe gren-
zenloos vervelend hij is. de dame,
die op bezoek komt en met een on
mogelijk verhaal, dat je niets inte
resseert, je van je werk afhoudt; de
kennis, die altijd met je mee wil lo
pen, enz. In één woord: er zijn van
die „klitten", die je tussen de benen
lopen (casse-pieds) en die je fat
soenshalve moet dulden, en omdat
wij ze allemaal kennen uit eigen
ervaring, hebben wij er schik in om
te zien, hoe ze in deze film zo heer
lijk te kijk gezet worden. De manier
waarop dat gebeurt is typisch Frans,
los, levendig, voor ons misschien al
te vlot, maar in elk geval amusant.
De stem van Cor Ruys past zich
uitstekend aan bij de bewegingen
van Noël-Noël, zodat men al goed
op de lippen moet letten om te zien,
dat deze Fransman geen Hollands
spreekt. Een film, waarmee allen
zich kunnen vermaken.
Luxor draait deze week „De slan
genkuil", een film, die hier te lan
de reeds enig opzien heeft gebaard.
Zij is vervaardigd naar de gelijkna
mige roman van de jeugdige Ameri
kaanse schrijfster Mary Jane Ward,
die enige tijd in een inrichting voor
geesteszieken verpleegd werd en
haar ervaringen daar opgedaan te
boek stelde.
De hoofdpersoon in deze film
prachtig gespeeld door Olivia de Ha-
villand is een jonge vrouw. Voor
de behandeling van een zielsziekte
wordt zij opgenomen in een staats-
krankzinnigengesticht, waar 'n sfeer
heerst, die wij in ons land gelukkig
niet kennen. Toch is het niet de spe
ciale bedoeling van deze film, om
op bestaande wantoestanden critiek
te leveren. In hoofdzaak wordt een I
inzicht gegeven in de oorsprong jaar.
EINDELIJK
VOLOP (import)
DINA KETTIJ
achtergrond
van de onderhavige zielsziekte en de
lange, moeilijke weg zowel voor
geneesheer als patiënte die moet
worden afgelegd om tot een volko
men genezing te geraken.
Het is vanzelfsprekend, dat dit on
derwerp uiteraard enig voorbehoud
vraagt. Er komen voorts passages in
voor, die niet bepaald geschikt zijn
voor mensen met een zwak zenuw
gestel.
De verfilming van deze roman als
zdoanig is zeer knap. De regisseur
Anatole Litvak heeft zijn taak zorg
vuldig verricht en deze film onder
scheidt zich derhalve van de lopende
band-productie, welke wij van de
Amerikaanse studio's gewend zijn.
Casino. De belangstelling voor
„John Doe" is zo groot, dat Casino
ook deze week deze film nog ver
toont. Vorige week bespraken wij
reeds uitvoerig dit indrukwekkende
werk, dat vóór alles een amusements
film is, maar daarnaast een stuk
waarachtige kunst, waarin de regis
seur verbluffende staaltjes toont.
Het verhaal is evenredig. Capra
voert de toeschouwer mee in een
climax om hem dan plotseling te
overstelpen met een reeks geestig
heden, die als spetterend, vrolijk
vuurwerk zijn.
John Doe wordt gespeeld door
Gary Cooper, die evenals Frank Ca
pra steeds gelooft in goedheid en
vertrouwt op ziin naaste.
Wanneer hij dit overbrengt oo de
bioscoopbezoekers, zou de film alleen
hierom al een zeer grote verdienste
hebben!
Nogmaals: een film. die eigenlijk
iedereen móet zien! Mits boven 14
jaar.
Rex vertoont deze week „Diamond
City" ofwel „Diamontstad", een film
waarin de knallende revolver weel
een belangrijke rol speelt. Boven 14
