2)e CcidóeSoti/fca/nt Minister Stikker leider der O.E.E.C. Frans-Duits accoord De Uniscan tot stand gekomen Kremlin erkent Hotsje Minh Prins Bernhard in Venezuela Incidenten op Java Liquidatie van Negara's Jirectear: C. M. VAN BAMEBSVELD. Boofdredacteur: TE VVILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAAKIN OPGENOMEN „DE BURCHT" DINSDAG 31 JANUARI 1950 41ste JAARGANG No. 11892 Indonesië houdt uitverkoop van Negara's Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90. - Advert.: 15 et.'p. mm. Telefoontjes f 1.50 Statistieken |"\EZER dagen hebben wij een paar zeer leerzame statistieken gege ven betreffende Leiden. In een dezer kon men zien, welk percentage der bevolking tot de verschillende Kerken behoort. En dan is het opvalltend, dat het percentage katholieken ongeveer gelij ke tred heeft gehouden met de groei der bevolking; het is iets gestegen. Het bedroeg in 1839, 1899, 1930 en 1947 resp. 26.49 pet., 25.80 pet., 24.41 pet en 26.81 pet. Daarentegen liep het percentage der Nederl. Herv. Kerk terug van 72.22 pet. in 1839 tot 37.27 pet. in 1947. Hierbij dient echter in aanmer king te worden genomen, dat nu an dere protestantse kerken een stijging vertonen, welke echter lang niet de teruggang van de Nederl. Herv. Kerk opvangt. Mede in dit verband is het veel zeggend dat het percentage onkerke- lijken in 1947 was gestegen tot 22.67 (In 1899 was het 2.27 pet.). Wat het bovengenoemde percen tage van de katholieken betreft, vraagt men zich af, hoe het is te verklaren, dat ondanks de talrijkheid van de convertieten en de kinder rijke gezinnen dat percentage maar zo weinig is gestegen. Wij willen niet pogen in kort be stek hierop een volledig antwoord te geven. Wij willen alleen een paar cijfers laten spreken, ontleend aan een andere in ons blad geplaatste statistiek. In 1949 werden in Leiden 137 huwelijken gesloten, waarbij beide partijen katholiek zijn; en 135 gemengde huwelijken (èèn partij katholiek). Er werden in 1949 uit ge mengde huwelijken 200 kinderen ge boren, waarvan er.... 135 niet ka tholiek werden gedoopt. Ook' 99 FEN artikel in het Prot.-Christ. blad „Trouw" van hedenmorgen vangt aldus aan: „Ook aan de zijde der Rooms-Ka- tholieken begint men zich steeds meer ontstemd te tonen over het uitblijven der financiële gelijkstel ling van het bijzonder met het open baar kleuteronderwijs". „Ook" aan de zijde der Rooms- Katholieken. Wij menen, in alle bescheidenheid, dat de katholieken in hun ijveren voor financiële gelijkstelling van het bijzonder met het openbaar voorbe reidend lager onderwijs volstrekt niet ten achter zijn gebleven bij hun Protestantse mede-strijders in het streven naar rechtsgelijkheid voor het kleuteronderwijs; en dat zij niet pas nu beginnen „zich steeds me;; ontstemd te tonen" over het uitblij ven van de rechtsgelijkheid. Helaas kunnen de voorstanders van deze financiële gelijkstelling in de gemeenten (in Amsterdam is on langs de volledige financiële gelijk stelling voor het kleuteronderwijs ingevoerd) vaak geen voldoende medewerking krijgen. Ook in Leiden helaas nog niet. Wie b.v. de strijd in Leiden voor het bijzonder kleuteronderwijs kent zal toch heus niet kunnen beweren, dat men ook aan de zijde der Rooms- Katholieken begint met „zich steeds meer ontstemd te tonen". Kard. Mindszenty's gezondheid Voor herstel in Slowakije Het Oostenrijkse katholieke week blad „Der Volksbote" meldt, dat kar dinaal Mindszenty enkele maanden geleden voor herstel naar het Ta- tra-gebergte in Slowakije is ge bracht. Zeer kort geleden is de kar dinaal naar Hongarije terugge voerd. De tegenwoordige verblijf plaats van de kardinaal is niet be kend. De Hongaarse correspondent van het blad, die zeer goed is ingelicht over de toestand van kardinaal Mindszenty, heeft gemeld, dat tegen het einde van vorige herfst de ge zondheidstoestand van de kardinaal als gevolg van zijn behandeling vóór, tijdens en na zijn „proces" zodanig was verslechterd, dat de gevangenis dokters niet meer voor z'n leven kon den instaan. De Hongaarse regering, die bevreesd was. dat de dood van de kardinaal tot binnenlandse ongere geldheden zou leiden, besloot de pri maat korte tijd in de Hoge Tatra in Slowakije op krachten te laten ko men. Begeleid door twaalf politieman ren in drie auto's werd de kardinaal 's nachts overgebracht naar Ta- transka Polianka-Szeplak (Wester- heim), waar hij verscheidene weken in een afgelegen en streng bewaakt paviljoen heeft doorgebracht. Se dert de kardinaal naar Hongarije is teruggebracht tast men over zijn ver blijfplaats nog in het duister. „Der Volksbote" meldt nog, dat radio-Vaticana bevestigd zou heb ben, dat de kardinaal in Slowakije is geopereerd. In dat geval een nieuwe Staatssecretaris ^AAR VERNOMEN WORDT is de Nederlandse minister van buiten landse zaken, mr. D. U. Stikker, in de 'laatste bijeenkomst van de Consultatieve Raad van de Organisatie voor Europese Economische Sa menwerking gepolst, of hij bereid is een eventuele benoeming van poli tiek leider dezer organisatie te aanvaarden. Mr. Stikker heeft dit in be raad gehouden, daar hij eerst het oordeel van de Nederlandse regering hierover wil vernemen. Het moet ongetwijfeld als een grote, eer worden beschouwd, wan neer een Nederlander tot het bekle den van deze hoge post wordt ge roepen. Men verwacht, dat de mi nisterraad in ieder geval een even tuele benoeming van mr. Stikker zal toejuichen. Of hij daarbij mi nister van Buitenlandse Zaken kan blijven, zal mede afhangen van de omvang van de taak,' die het leider schap van de OEEC meebrengt. Over de bevoegdheden van de OEEC-leider en zijn verhouding tot de president van de OEEC, de Belg Paul van Zeeland, is men ,in de boe zem van de OEEC nog niet tot over eenstemming gekomen. Zolang dit niet het geval is, hangt de gehele figuur van een „superman", zoals de Amerikanen die vooral wensen, in de lucht. Vandaag komt in Parijs de raad van ministers, het hoogste or gaan van de OEEC, bijeen om me de over dit punt te beslissen. Minis ter Stikker heeft zich daartoe gis teravond naar Parijs begeven. Men verwacht, dat de Engelsen niet be reid zijn zich te binden ten aanzien van de plannen tot verdere liberali satie van het handelsverkeer, even min als dit land bereid zal zijn op het gebied van het intereuropese be talingsverkeer op dit ogenblik ver plichtingen op zich te nemen. Vernomen wordt, dat minister Stikker het standpunt inneemt, dat de functie van minister van Buiten landse Zaken te combineren is met het leiderschap van de OEEC. De Burgerlijke partijen worden geliquideerd Zó doet men dat in O. Duitsland Het liberaal-democratische Mecklen- burgse parlementslid Geissler heeft zijn mandaat gisteravond ter be schikking van de partij gesteld, zo meldt het Oost-Duitse persbureau A.D.N. Volgens de Noord-West-Duitse ra dio is dr. Witte, de christen-democra tische minister van economische za ken in de provincie Mecklenburg, af getreden en heeft zijn partijgenoot Schwob, de minister van arbeid in Brandenburg, zich bereid verklaard zijn post te verlaten. De onder communistische leiding staande Socialistische Eenheidspartij heeft dr. Witte herhaaldelijk er van beschuldigd „de economische weder opbouw te saboteren en contact te onderhouden met leidende West- Duitse christen-democraten". Het lang uitgestelde handelsver drag tussen Frankrijk en Duitsland, waarmee ruim 107 millioen is ge moeid, is gisteren getekend. Het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken en de Westduise economise sche missie, die het verdrag ont wierpen, maakten dit bekend. FORMOSA MAAKT ZICH VOOR DE VERDEDIGING GEREED De Chinese nationalisten treffan alle voorbereidingen om hun laatste ster ke bolwerk Formosa, te verdedigen. Een groep nationalistische recruten op weg naar de stad Taipeh. raad van ministers zal dan echter moeten besluiten tot gelijktijdige benoeming van een staatssecretaris voor het ministerie van Buitenlandse Zaken. HET VERKEER BIJ BERLIJN WEER NORMAAL? Voor het eerst sinds ruim een week had gisteren het vrachtauto verkeer over de grens van de Sow- jet-zöne bij Helmstedt normaal voortgang. De queues aan beide zij den van de grens waren Maandag morgen volkomen verdwenen. Vol gens te Berlijn aankomende chauf feurs stelt de Oostduitse politie wel nog steeds een zeer grondig onder zoek in naar documenten en lan dingen. WEST-DUITSLAND SCHUIFT WEER NAAR RECHTS Gisteren is te Hamm een derde rechtse groepering gevormd door honderd gedelegeerden van de Duit se conservatieve en rechtse partijen uit staten in de Britse zone. De naam van de nieuwe groepering is Nationale Rechtse Partij. De leden van deze nieuwe partij achten het program van de vorige week gevormde Reichspartei „te so cialistisch" en niet radicaal genoeg in haar oppositie tegen parlementaire instellingen. De Nationale Rechtse par tij heeft geen leden in het parlement. De derde rechtse groepering in West-Duitsland is de socialistische Reichspartei van dr Fritz Doris en de voormalige generaal Otto Remer, die haar rivalen te conservatief en te pro- Westers noemt. MR VAN KLEFFENS De Ne derlandse ambassadeur in Washing ton, mr E. N. van Kleffens, heeft de overeenkomst tot wederzijdse mili taire hulpverlening, getekend. Vol gens deze overeenkomst kan Ameri ka thans wapens aan de. landen van het Noord Atlantische Pact zenden. Naast hem de adviseur van het Amerikaanse departement van Bui tenlandse Zaken John W. Foley. Overeenkomst met beperkte toepassing l^OORWEGEN, Zweden, Engeland en Denemarken hebben gisteren be- kend gemaakt, dat een overeenkomst tot nauwere economische sa menwerking de zogenaamde Uniscan tot stand is gekomen. Deze overeenkomst houdt in, dat een Engels-Scandinavische economische comissie wordt gevormd en dat vele beperkingen in het betalingsverkeer tussen de vier landen opgeheven worden. De overeenkomst houdt echter geen verband met verdere vrijmaking van het handelsverkeer. brengen. Vier landen, die op het ge bied van hun economische politiek bepaalde gemeenschappelijke metho den hebben en ook zekere wederke rige verplichtingen, hebben kans ge zien een aantal beperkingen op te heffen. Het komt ons voor, dat dit een werkelijke stap is in de richting van het doel, dat wij ons als leden van de OEES hebben gesteld". Met ingang van een nader bekend te maken datum (niet eerder dan 1 Maart a.s.) zullen genoemde landen onbeperkte uitgaven door touristen in Engeland of Scandinavië toestaan. Een Britse tourist zal dan zo veel geld kunnen uitgeven als hij wil m Noorwegen, Denemarken of Zweden, zoals hij dat thans reeds kan doen in het sterlingebied. Behalve op tourisme zal deze vrij heid zich uitstrekken tot alle betalin gen, die betrekking hebben op goede ren, waarvoor geen invoervergunning nodig is of waarvoor die verstrekt werd. Alle andere betalingen, die betrek king hebben op de buitenlandse han del en andere lopende transacties, met inbegrip van vrachtprijzen, diensten en royalties, rente, dividen den aflossingen en afschrijvingen, zullen aan controle onderworpen blijven, teneinde misbruiken te voor komen. De Noorse minister van buiten landse zaken, Halvard Lange, heeft na de ondertekening tegenover pers vertegenwoordigers verklaard: „Dit betekent niet, dat een landen- blok is gevormd. Er is geen poging gedaan om in enig opzicht een ge sloten economisch stelsel tot stand te Hoe meer herrie hoe meer vreugd In een te Londen opgevangen be richt van Radio-Moskou wordt me degedeeld, dat de Sowjet-Russische regering de „regering" van dr. Hotsji Minh (die, zoals bekend, de Fransen in Indo-China en het Viet namese bewind onder ex-keizer Bao Dai bestrijdt) heeft erkend. Er zijn diplomatieke betrekkingen tot stand gebracht. - ARCHEOLOGISCHE ONTDEKKING IN PALESTINA Hevige regens in Palestina hebben in de afgelopen dagen verzakkingen doen ontstaan, waardoor men het be staan ontdekt heeft van een achttien kilometer lange onderaardse gang, die van het klooster van de „Bekorings- berg" bij Jericho tot in de buurt van Jeruzalem loopt. Deze gang geeft tcegang tot grote zalen met stenen banken en tafels. Archeologen heb ben een nader onderzoek ingesteld. COMMUNISTISCHE RELLETJES TE TEL AVIV. Een in de loop van Maandagavond te Tel Aviv op touw gezette commu nistische manifestatie gaf aanleiding tot grote wanordelijkheden. 500 tot 600 communisten, merendeels jonge lieden, trachtten met vaandels en onder het roepen van tegen de rege ring gerichte leuzen, door de voor naamste straten van Tel Aviv te de fileren, maar kwamen in botsing met sterke politiedetachementen. Gedu rende twee uren werd hevig gevoch ten. Het aantal gewonden is nog niet bekend. Prins Bernhard is gisteren uit Cu rasao te Caracas aangekomen. Hij werd op het vliegveld Maiwuetia be groet door vertegenwoordigers van het ministerie van buitenlandse za ken en leden van het diplomatieke corps. De Prins heeft een bezoek ge bracht aan het nationale Pantheon en een krans gelegd op het graf van Simon Bolivar, de Zuid-Amerikaanse vrijheidsheld. HONKONG IN OPSCHUDDING Bij een botsing tussen tramperso neel en politie te Honkong zijn giste ren talrijke gewonden gevallen. Ar beiders, die demonsreerden tegen een voortgezette Kerstuitsluiting door hun werkgevers vielen de politie aan, toen deze trachtte zich meester te maken van een door de demonstran ten gebruikte luidspreker- De politie verweerde zich met traangasbommen, waarop de arbei ders van de tramlijnen de politie van de daken af met bloempotten en stenen bombardeerden. De gehele stad was in opschudding' doordat de politieauto's met loeien de sirenes van alle kanten der stad kwamen aanstormen. OVERDREVEN BERICHTGEVING De Perzische regering heeft offi cieel de eerder van regeringszijde ge dane mededeling tegengesproken dat tengevolge van de aardbevingen bij de Perzische Golf vijftienhonderd mensen om het leven zouden zijn gekomen. Volgens de nadere mede deling van de regering zijn er niet meer dan dertig doden te betreuren. Volgens op het hoofdkwartier der Jezuieten te Rome ontvangen be richten heeft de Poolse politie de provinciaal der Jezuieten te War schau, pater Bulanda, gearresteerd, evenals zijn secretaris patei Ziol- kowski en pater Nawroski, leider van de Maria-Congregatie in Polen. De reden van de arrestatie is nog niet bekend, maar men neemt aan, dat de drie priesters misschien be schuldigd zullen worden van weige ring tot het uitvoeren van de rege ringsbesluiten inzake de religieuze ordes in Polen. Zondagochtend ontstond te Sura- baja een incident tussen Indonesi sche militairen van het K.N.I.L. en de T.N.I. Op Kaliasin werd een mi litair van het KNIL aangereden door een betjak, waarop hij de be stuurder van de betpak een klap gaf. Een op wacht staande TNI-er gaf daarop de militair van het KNIL een klap, waarop deze zich verwijderde, doch keerde terug met 10 andere mi litairen van het K.N.I.L., gewapend met geweren en stenguns en voor zien van een weapcarrier. Zij be gonnen Kaliasin af te zetten. De mi litaire politie wist erger te voorko men. Later gaf de plaatselijke com mandant een communiqué uit, waar in gezegd wordt, dat de situatie in de stad rustig is. De militaire gouverneur van Dja karta heeft in een communiqué be kend gemaakt, dat de polisi militer en het kommando militer van Kota Priok in een loods van de K.P.M. 60 karabijnen, 30 automatische pisto len, 1 junglegeweer, vele patronen en bajonetten in beslag hebben ge nomen. De herkomst van de wape nen en de eigenaren zijn nog niet bekend. In hetzelfde communiqué wordt gezegd, dat Maandag 2 vracht auto's op de weg van Bogor naar Djakarta met inzittenden van de K.L. in de omgeving van Tpibinong wei gerden te stoppen. Op de waarschu wingsschoten van de wachtposten werd uit de vrachtauto's terugge schoten, waarna een vuurgevecht volgde, dat een half uur aanhield. De leden van de polisi militer en de militaire politie vertrokken nog dezelfde dag van Djakarta derwaarts om de kwestie op te helderen. 2 mandjes met natgeworden blanco Apra-passen werden in een sloot te Djakarta gevonden. Voorts wordt in het communiqué gezegd, dat 30 Januari een auto na bevel tot stoppen nabij de stadswijk Polonia doorreed, waarna de wagen beschoten werd door de T.N.I. Nu ook Madura Na de staatshoofd van Oost-Java en Pasundan heeft thans ook de wali negara van Madura zijn mandaat ter beschikking van het parlement ge steld. Tjakaningrat heeft deze stap genomen mede in verband met de politieke ontwikkelingen in zijn ne gara. De wijze, waarop de bevoegd heden aan het parlement zullen wor den overgedragën, zal door de volks vertegenwoordiging worden bepaald. De wali nagara heeft bekend ge maakt, dat zijn besluit ten goede zal komen aan de welvaart en de politie ke ontwikkeling van Madura. Hij hoopt hiermee bij te dragen tot de verwezenlijking van de nationale idealen van het gehele Indonesische volk. De eerste maand van 1950 bracht vele bewogen dagen voor Indonesië, waarvan het jonge staatsbestel met ernstige moeilijkheden te kampen had. Stakingen in Oost-Sumatra, on geregeldheden op Ambon, gevechten tussen K.N.I.L. en de T.N.I. op Ma- lang vielen samen met gewapend optreden der T.N.I. tegen commu nisten en met gevechten te Balikpa- pan. De verklaring van Sukarno, dat Nieuw-Guinea vóór het einde van het jaar bij de R.I.S. zou dienen te worden gevoegd, wekte onrust in Australië, dat in zijn vrees voor een mogelijke aanval uit de Aziatische landen eveneens Nieuw-Guinea op eist om eer strategische versterkin gen aan te leggen. Het optreden van de ex-kapitein Westerling de Turk die behalve in West-Java, op Midden- en Oost-Java strijdgroe pen beweert te hebben, alsmede op Sumatra en Celebes, heeft een we reldsensatie veroorzaakt, toen nij Bandung bezette en in Djakarta straatgevechten ontketende. Sukar no's reis naar New Delhi, zijn be sprekingen met Nehru, gevolg door een bezoeek aan Pakistan, viel sa men met de officiële erkenning door de Sovjet-Unie van de Republik In donesia Serikat. De erkenning door Mao Tse Toeng wordt nu spoedig verwacht, waarna, naar men aan neemt, Nederland er toe zal over gaan de Volksrepubliek China even eens te erkennen en de RI.S. als zestigste lid zal toetreden tot de Verenigde Naties en mede haar in vloed op de wereldpolitiek zal kun nen uitoefenen. £en kahAeltje.. Afstand bewaren tot het kwaad is voor een ieder dwingende plicht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1950 | | pagina 1