S)e &2ki6e(2oti/fcci/itt
Nog geen rust
in West-Java
Z.H. de Paus tot
Amerikaanse
Journalisten
De manschappen van de
K.N.I.L. krijgen de schuld
Afghanistan
zwaait om
'Jlreetenr: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. W1LMES.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BERCHT"
VRIJDAG 27 JANUARI 1950
41ste JAARGANG
Papengracht 32, TeL 20015, Adm. en Adv. 20S26, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.32 p. w., 1.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Zoals het KNP bereids meldde,
heeft Z.H. de Paus op Maandag 23
Januari een groep van Amerikaanse
journalisten, die ter bestudering van
de resultaten van de ECA in Europa
vertoeven, in audiëntie ontvangen.
De H. Vader sprak de journalisten
in het Engels toe en spoorde hen aan
door gewetensvolle berichtgeving
mede bij te dragen tot de verwezen
lijking van de doelstellingen van het
H. Jaar. De Paus zeide daarbij let
terlijk:
„Dit jaar zal dat hopen Wij vu
rig de grote terugkeer der wereld
door Christus tot God betekenen en
deze terugkeer moet, wil hij werke
lijk geschieden, de weg der waarheid
gaan. Wanneer de individuele mens
als het evenbeeld van God met alle
daaruit voortvloeiende rechten, die
geen mens kan ontnemen, erkend
zal worden; wanneer de Staat in zijn
ware natuur als een goddelijke in
stelling tot bescherming en verde
diging en niet tot verslaving der
burgers beschouwd zal worden;
wanneer de gehele wereld één zal
zijn in de belijdenis van haar abso
lute afhankelijkheid van God, dan
zal de wereld grote en beslissende
stappen hebben gezet op de weg, die
terugleidt tot God en daardoor tot
welvaart, vrede en zekerheid."
„Kunt gij hieraan medewerken?
Zeker, want de waarheid heeft een
stem nodig, en de grootste stem, die
de mensheid bereikt, is ook thans
nog de pers. Gij allen weet, dat een
journalist feiten kan vervalsen of
door het weglaten van bepaalde
stukken de betekenis kan wijzigen
en dat hij de waarheid kan verdoe
zelen, die er recht op heeft gehoord
te worden. De onvermijdelijke con
sequentie is dan, dat de massa op
een dwaalspoor wordt geleid. De
menselijke tragedie voltrekt zich, in
nerlijke tegenstrijdigheden, ja zelfs
oorlogen worden opgeroepen, slechts
omdat één onwaardig lid van Uw
beroep zich om een of andere reden
onttrokken heeft aan zijn zware Ver
antwoordelijkheid jegens de waar
heid",
„Ja, deze verantwoordelijkheid is
werkelijk groot, zowel voor God als
voor de mensen. Nimmer was zij in
zulk een mate vereist als heden, nu
de berichtendiensten zo gemakke
lijk zijn geworden en uitgebreid zijn
en de invloed van de eenvoudige
burgers in de regeringen der landen
steeds meer tot uiting komt. Deze
invloed eist door zijn belangrijkheid
de plicht, de waarheid der geschil
derde feiten te controleren een
plicht, die eveneens voorkomt uit
het recht de waarheid te weten".
Na de ongeregeldheden te Djakarta
jglJ GEVECHTEN in het centrum van Djakarta tussen gedeserteerde
parachutisten (roodmutsen) en manschappen van het corps speciale
troepen (groenmutsen) behorende tot het Koninklijke Nederlands Indi
sche leger enerzijds en militairen van de T.N.I. anderzijds, zijn negen men
sen gedood. Zeven van de T.N.I. en twee aanvallers. Redacteuren van
Aneta zagen, dat er na de ongeregeldheden acht gevangenen, allen Indo
nesiërs, door de T.N.I. zijn weggevoerd. Gistermiddag om half zes is
de afzetting van de hoofdstraten en andere straten opgeheven. Daar de
avondklok is ingesteld, maakte de stad na het invallen van de duister
nis een verlaten indruk. Gewapende patrouilles van de Indonesische po
litie en de T.N.I. doorkruisen de stad. Het Indonesische ministerie van
defensie is versterkt, rondom het gebouw zijn loopgraven aangelegd en.
er is een drie meter hoge prikkeldraadversperring aangelegd.
In de avond heeft zich een klein j de overgang naar het nieuwe fede-
incident voorgedaan, toen een be- fa'e leger. Er zijn verdere maatrege-
stuurder van een personenauto geen
gehoor gaf aan het bevel van een
controlepost om te stoppen. De post
opende het vuur op de auto, die een
nummerbord droeg met de letters
K.M. (Koninklijke Marine). De auto
is doorgereden.
Kolonel Simatupang verklaarde,
dat de troebelen te wijten zijn aan
het feit, dat er nog te veel Indonesi
sche militairen van het Koninklijke
Nederlands-Indische leger zich in de
stad bevinden.
Dat is een gevaarlijk verschijnsel,
zei hij, want de Nederlandse leger-
autoriteiten, die het Koninklijke Ne
derlands-Indische leger jarenlang
voor hun doeleinden hebben ge
bruikt, laten er zich nu niets meer
aan gelegen liggen.
Dit is immoreel, verklaarde de ko
lonel verder. De Nederlanders heb
ben deze manschappen nog niet eens
naar ons leger laten overgaan. De
troepen zijn nog steeds trouw ver
schuldigd aan Nederland,
Aan iedere Indonesische militair is
de gelegenheid geboden om bij onze
"troepen dienst te nemen. Op Borneo
zijn reeds verscheiden compagnieën
in haar geheel naar het Indonesische
leger overgegaan. De manschappen
van het K.N.I.L: op Java zijn daar
van door de Nederlanders niet in
kennis gesteld.
Ongeveer te zelf der tijd gaf het
Nederlandse legerhoofdkwartier een
communiqué uit, waarin het Neder
landse leger een overzicht geeft van
de voorlichting, die het aan de troe
pen van het Koninklijk Nederlands-
Indische leger over de nieuwe toe
stand heeft verstrekt.
Op dit ogenblik zo staat in de ver
klaring kan er niet een enkele sol
daat van het Koninklijk Nederlands-
Indische leger zijn, die niet tot in
bijzonderheden de feiten kent, over
len getroffen en de manschappen
verkeren in afwachting van een de
finitieve regeling.
Het Indonesische ministerie van
defensie heeft intussen gedetailleer
de bijzonderheden gegeven over de
overgang van militairen van het Ko
ninklijke Nederlands Indische leger
naar het federale leger.
De reorganisatie zal binnen zes
maanden moeten zijn voltooid.
De perschef van de Indonesische
delegatie bij de Verenigde Naties,
Saskorosatorno, heeft verklaard, dat
de affaire-Westerling voor de Veilig
heidsraad zal worden gebracht, als
de toestand verergert en de regering
van Indonesië de indruk krijgt, dat
de Nederlandse autoriteiten niet sa
menwerken in de geest der Unie. Hij
beschuldigde de R.T.C. een complot
te hebben gesmeed om met de acties
van Westerling de V.S.I. een slag toe
te brengen. De perschef verklaarde,
dat de Nederlandse regering niet bij
het complot is betrokken, maar vol
gens hem geniet de samenzwering
w^l steun van hoge Nederlandse of
ficieren.
Donderdagochtend heeft het parle
ment van Pasundan in geheime zit
ting een motie van wantrouwen te
gen het kabinet aangenomen. Van de
59 aanwezige leden stemden 32 voor
en 26 tegen en één blanco. Tevoren
had de waarnemend premier, Raden
Suradiradja, aangekondigd, dat de
te Bandung aanwezige ministers, in
geval de motie zou worden aangeno
men, hedenmiddag hun portefeuilles
beschikbaar zouden stellen. Een van
de leiders van het leger van Wester
ling, J. H. van der Meulen, die deel
nam aan de aanval op Bandung en
Dinsdag een vuurgevecht leverde in
het gebied van Tjiandjur, heeft zich
Woensdagavond laat op de onderne
ming Maleber in het Tjiandjurse ge
meld. Van der Meulen bevindt zich
thans in arrest bijpolitie en T.N.I.
in Tjiandjur. Woensdagochtend wer
den te Patjet in de nabijheid van het
sanatorium aldaar een deserteur van
het K.N.I.L. en acht politieagenten,
die uit Pemalang gedeserteerd wa
ren, door T.N.I. en politie gearres
teerd. De gearresteerden bleken
80.000 gulden bij zich te hebben.
FRIESE BELANGSTELLING VOOR
KORTEBAANWEDSTRIJDEN Zes
bekende Friese kortebaanrijdsters
hebben hun eerste wedstrijd reeds
achter de rug. Vol spanning kijken
zij in de krant in welke plaatsen zij
de komende dagen kunen uitkomen,
tenminste, als het weer haar niet in
de steek laat.
Het zijn v.l.n.r. Dirkje Kiers, Ike
Nienhuis, de kampioene van Neder
land, Rina Kooy, Jantje Bosscha,
Saakje de Jong, en in het midden bo
ven de hoofden van haar vriendin
nen probeert Lien van der Mei ook
nog een lettertje te lezen.
De stem der
waarheid
T\E rede van Z. H. de Paus, waar-
van wij hierboven een verslag
plaatsen van het A. N. P., geeft ons
op een waarlijk zonder de minste
overdrijving kernachtige wijze aan
hoe en hoe alleen kunnen worden
gezet de „grote en beslissende stap
pen", „op de weg, die terugleidt tot
welvaart, vrede en zekerheid."
Ie Erkend moeten worden de rech
ten van de individuele mens, die hem
niemand kan ontnemen.
2e De Staat moet de burgers be
schermen en verdedigen en hen niet
tot zijn slaven maken.
3e De wereld moet één zijn in haar
belijdenis van de absolute afhanke
lijkheid van God.
Als deze drie voorwaarden worden
vervuld dan mag worden verwacht
welvaart, vrede en zekerheid.
En de Paus wijst in zijn verdere
rede op de verantwoordelijke taak,
welke de pers heeft, om die vodr-
waarden te doen vervullen. „De
grootste stem, die de mensheid be
reikt, is ook thans nog de stem van
de pers", zegt de Paus.
Niet alleen de grote bladen, die
er in de wereld verschijnen, maar
ook het kleine blad bereikt méér
mensen dan er ooit onder het ge
hoor van een redenaar in een kerk
of openbaar gebouw zijn, en alleen
gevierde radio-sprekers zullen dit
aantal kunnen bereiken.
Deze verantwoordelijkheid moge
zich bewust zijn wij en allen, die
enige verantwoordelijkheid voor de
pers moeten en mogen dragen.
Hans Kaart speelde
niet voor Indonesiërs
Hans Kaart, die met zijn gezel
schap voor de Niwin in Indonesië op
treedt, heeft geweigerd voor Indone
sische officieren te Pekalongan op
te treden.
Hans Kaart deelde mede, dat op
het ogenblik, dat men op het punt
stond een uitvoering te beginnen, die
georganiseerd was voor Nederlandse
soldaten," die op hun repatriëring
wachten, vier T.N.I.-officieren bin
nenkwamen. „Ik verklaarde toen. dat
ons contract inhield, dat wij alleen
voor Nederlandse soldaten spelen,
waarna wij het toneel verlieten," al
dus Kaart.
De Niwin acht dit optreden onjuist,
aangezien het contract met Hans
Kaart generlei beperkingen stelt aan
het auditorium, zodat niet de artist
over het optreden beslist, doch de
plaatselijke Nederlandse militaire
commandant.
Kleine
zelfstandigen
RONDOM de in het vooruitzicht
gestelde kinderbijslag voor klei
ne zelfstandigen, is o.m. opgewor
pen de vraag, of de zelfstandigheid
van mensen met kleine inkomens,
die vaak onder die van vele arbei
ders liggen, wel hunzelf en de ge
meenschap ten goede komt.
Wij beantwoorden deze vraag in
het algemeen (vanzelf sprekend zijn
er uitzonderingen) zeer beslist be
vestigend.
Vele kleine zelfstandige, kleine
„baasjes" (vaak zonder een mede
helper) kennen hun vak uitstekend,
>"Yoen liefde voor dat vak en be
c ^en hun klanten perfect.
in zelfstandigheid komt ten
PRAAG MELDT: „GEESTELIJKEN
BLIJ MET EED VAN TROUW".
Radio Vaticana: „Bewuste
verdraaiing der feiten".
Officieel wordt uit Praag gemeld,
dat de Katholieke priesters vol
vreugde de eed van trouw op de
Tsjechoslo waakse republiek afleg
gen. De geestelijken zouden boven
dien de Tsjeohoslowaakse regering
hebben bedankt voor de ruime eco
nomische steun, die hun tegen
woordig wordt gegeven.
Tezelfdertijd verneemt Radio Va
ticana echter uit Praag, dat een
zeer groot deel der priesters in de
gevangenissen en concentratiekam
pei) van Tsjechoslowakije is opge
sloten. De Vaticaanse Radio voegt
in zijn commentaar op beide be
richten er aan toe, dat de officiële
mededeling uit Praag een bewuste
verdraaiing der feiten is en zuiver
als propaganda betiteld dient te
worden.
goede aan henzelf zij kennen ar
beidsvreugde! en aan de gemeen
schap. Dat ook het materieel levens
peil van zulke kleine zelfstandige
omhoog wordt gevoerd, is een so
ciaal goed van grote betekenis.
NIEUWE INDUSTRIEHAVEN BIJ
MAASTRICHT Te Limmel, even
ten Noorden van Maastricht wordt bij
het Julianakanaa] een nieuwe haven
aangelegd, de Prinses Beatrixhaven.
Op de foto: een bulldozer4 aan 't
werk bij de aanleg van een nieuwe
weg om de haven.
Wapenverdragen
worden
ondertekend
AMERÏKA'S MILITAIRE HULP.
Nederland, België, Luxemburg,
Engeland, Frankrijk, Italië Dene
marken en Noorwegen onderteke
nen vandaag in Washington twee
zijdige verdragen met de Verenigde
Staten, waarin de Amerikaanse wa
penschenkingen aan de landen van
het Atlantisch Pact worden geregeld.
Voor Nederland tekent de ambassa
deur in Washington, mr. E. N. van
Klef fens. Tegelijkertijd zal president
Truman het gemeenschappelijk ver
dedigingsplan van de Atlantische
Unie goedkeuren.
Hiermee zal aan de voorwaarden
zijn voldaan voor het versturen van
wapens naar Europa. Naar verwacht
wordt, zal de stroom over een maand
beginnen te vloeien.
Het eerste verdrag is al onderte
kend, namelijk dat met Zuid-Korea.
Dit land behoort niet tot de Allan-
tische Unie, maar toen 1 milliard
dollars werden toegewezen aan de
Eurpose landen, werd bovendien
ruim 27 millioen uitgetrokken voor
Zuid-Korea, Perzië en de Philippij
nen.
In het Januari-bulletin van de
Gentse Kamer van Koophandel
wordt vastgesteld, dat de jong
ste devaluatie tot heden niet de re
sultaten opleverde, die er in het ka
der van het vrije goederenverkeer
en de omwisselbaarheid der Euro
pees munten van werd verwacht.
Volgens de Kamer van Koophandel
zijn de concurrentiemogelijkheden
slechts zelden verbeterd en is duide
lijk gebleken, dat de traditionele af
nemers van België nog steeds te kam
pen hebben met een gebrek aan Bel
gische franken. „Het blijkt met ze
kerheid vast te staan", zo wordt
gezegd, „dat de economische toestand
in België bij het begin van 1950 aan
een grondig onderzoek onderworpen
zal dienen te worden."
NEDERLANDS MOTORSCHIP IN
DE THEEMS GEZONKEN
Het 200 ton metende Nederlandse
motorschip „Delta'' is vanochtend
vroeg in de Theems bij Tower Bridge
gezonken na een aanvaring met een
Britse kolenboot.
De „Delta" is eigendom van de
rederij Davids te Delfzijl.
,Sluipende blokkade"
van Berlijn
Uit kringen, die in nauwe betrek
king staan met John McCloy, de
Amerikaanse hoge commissaris voor
Duitsland, wordt vernomen, dat
naar de mening van McCloy de toe
nemende beperkingen van het ver
keer naar en van Berlijn het begin
betekenen van een „sluipende blok
kade". De hoge commissaris zou van
oordeel zijn, dat de nieuwe beper
kingen een poging vormen om te
voorkomen, dat de Westelijke sec
tor te welvarend wordt. McCloy
dacht niet, dat de Russen een blok
kade in dezelfde vorm als verleden
jaar zouden invoeren, maar hij meen
de wel, dat zij een nieuwe tactiek
'n dezelfde lijn zouden proberen,
aldus deze kringen.
CONCESSIES AAN WEST-
DUITSLAND
De geallieerde Hoge Commissaris
sen voor West-Duitsland hebben be
sloten toe te staan, dat 289 van de
1500 mach ine werktuigen der voor
malige Krupp-fabrieken, die voor
demontage in het kader van de
herstelbetalingen zijn aangewezen,
gespaard worden, zulks nadat dr.
Adenaueer de verzekering had ge
geven, dat deze machine werktuigen
over 6 maanden voor de herstelbe
talingen beschikbaar zullen worden
gesteld. Voorts besloten zij de Gel-
senberg Benzin A.G. te Gelsenkir-
chen toe te staan ruwe olie tot ben-
zme te raffineren, zware residu-olie
te vervaardigen en synthetische am
monia en methonol te produceren.
Het Duitse voorstel om de nieuwe
regeling inzake de exportprijzen van
kolen uit te stellen werd door de
Hoge Commissarissen verworpen.
Zij gelastten, dat de nieuwe rege
ling met terugwerkende kracht van
1 Januari j.l. af in werking zal tre
den.
Op het hoogtepunt van de drukte
in het verkeer in de zakenwijk van
Mannheim is gisteren een tramwa
gen in een scherpe bocht uit de rails
gelopen en omgeslagen. Vijf der in
zittenden zijn gedood, terwijl 55 an
deren werden gewond en in een
ziekenhuis moesten worden opge
nomen. De toeestand van velen der
gewonden is critiek.
De Franse communistische partij
heeft orders van de Kominform ont
vangen om de actie in Franse havens
ter vertraging van het verschepen
van oorlogsvoorraden naar Indo-
China en ter verhindering van het
lossen van wapens, die in het kader
van het Atlantisch Pact voor Frank
rijk bestemd zijn, te verscherpen,
aldus wordt in officiële regerings
kringen te Parijs vernomen. Men
verwacht in de komende acht of
tien dagen toeneming van de com
munistische acties.
MIJNRAMP IN MIDDEN
FRANKRIJK.
Tengevolge van een mijntontplof-
fing te Saint-Eloy-les-Mines, in
Midden-Frankrijk zijn gistermiddag
dertien mijnwerkers om het leven
gekomen.
Men schat, dat dertig mijnwer
kers gewond zijn, van wie negen ern
stig
Ongeveer zestig mijnwerkers wa
ren aan het werk, toen door de ex
plosie de mijnstutten in een nieuwe
gang op een diepte van drie hon
derd meter werden opgeblazen.
Volgens de laatste berichten zijn
twee mijnwerkers aan de bekomen
verwondingen overleden, zodat het
antal doden thans vijftien bedraagt.
TREINBOTING IN FRANKRIJK.
Gisteravond werd gemeld, dat bij
een botsing tussen twee personen
treinen nabij Moncey 9 personen
werden gedood en ongeveer vijftien
ander verwondingen opliepen.
Het is niet uitgesloten, dat er nog
meer slachtoffers zijn. De ramp deed
zich voor op de lijn BesanconVe-
soul, die slechts één spoor heeft. De
twee treinen hadden elkaar in het
station te Moncey moeten kruisen.
Verscheidene rijtuigen zijn volledig
vernield.
Moskou inplaats van
Pakistan
De Afghaanse regering heeft haar
houding jegens India en Pakistan
plotseling gewijzigd en is zich gaan
oriënteren op de Sovjet-Unie. Rus
sische technici zijn uitgenodigd de
modernisering van de staat ter hand
te nemen. Een officiële Russische
handelsmissie heeft reeds een be
zoek gebracht aan de hoofdstad Ka
boel.
De reden voor deze onverwachte
ommezwaai van Afghanistan, dat
werd beschouwd als anti-commu
nistisch en generaties lang een buf
ferstaat was tussen Rusland ener
zijds en Brits-Lndië (India en Pa
kistan) anderzijds, is een twist met
Pakistan over het gebied, dat om
de beroemde Khyber-pas ligt. Dit
verlaten, bergachtige terrein, dat
beide staten scheidt, werd tijdens de
Britse heerschappij over India en
Pakistan tot „neutrale zone" ver
klaard. Het wordt alleen bewoond
zijds en Brits-Indië (India en Pa
thans. Toen Pakistan onafhankelijk
werd en de Noordwestelijke grens
provincies overnam, verklaarde het
deze streek tot zijn machtsterrein.
De Pathans willen thans een „onaf
hankelijke staat" en worden in dit
streven gesteund door Afghanistan.
Volgens de Afghaanse regering zou
Engeland de weigering goedkeuren
van Pakistan om het gebied nu af te
staan.
STRIJD TEGEN KERK IN POLEN
VERSCHERPT.
Ook uit Warschau zijn berichten
binnengekomen, die wijzen op een
verscherping van de communisti
sche strijd tegen de Katholieke
Kerk. Zoals inmiddels bekend is
geworden, heeft de regering de Ca-
ritas-organisatie geliquideerd, daar
bij aanvoerend, dat deze organisatie
gelden, die waren gestort voor de
verzorging der armen, had gebruikt
voor ondersteuning van staatsvijan-
delijke acties. Voorts grijpen de
communisten ieder middel aan om
de geestelijkheid op een of andere
beschuldiging voor de rechter te
brengen, ten einde op deze wyze
de priesters bij het volk in discre-
diet te brengen.
IJSGANG OP DE DONAU
In Oostenrijk is alle verkeer op de
Donau en de Inn door ijsgang ge
stremd. Er zijn maatregelen genomen
tot bescherming van bruggen en
steigers.
EINDEXAMENS H. B. S. EN
GYMNASIA.
De schriftelijke eindexamens van
de Hogere Burgerscholen en de Han
delsdagscholen zullen dit jaar wor
den gehouden op 24, 25, 26 en 31 Mei
en op 1 en 2 Juni. Het schriftelijke
gedeelte van de eindexamens der
middelbare meisjesscholen zal worden
gehouden op 31 Mei en 1 en 2 Juni.
De eindexamens der gymnasia zullen
worden afgenomen op 15, 16 en 17
Mei.
In gezamenlijk overleg tussen de
interdepartementale commissie voor
de lonen en prijzen en de Stichting
van de Arbeid is een commissie sa
mengesteld voor de studie van het
vraagstuk der noodzakelijke opvoe
ring der arbeidsproductiviteit in ons
land. Voorzitter dezer commissie is
mr. J. A. Berger, voorzitter van het
College van Rijksbemiddelaars.
DE LONEN VAN WERKNEMERS
BENEDEN 23 JAAR.
Minister Joekes he.eft bij het de
bat in de Tweede Kamer over de
5 pet. loonsverhoging medegedeeld,
dat over de vraag of ook gehuwden
beneden 23 jaar en kostwinners be
neden 23 jaar in de loonsverhoging
volledig zouden moeten delen, advies
te zullen inwinnen bij de Stichting
van de Arbeid.
Naar wij vernemen is dit advies
inmiddels uitgebracht en was de
meerderheid van het Stichtingsbe
stuur van oordeel, dat de toekenning
van de loonsverhoging van 5 pet. ook
aan kostwinners en gehuwden be
neden de 23-jarige leeftijd geen aan
beveling verdient.
£en (coAAtUje.
Zorg, dat uw genot niet loopt over
de bouwval van een anders geluk.
