®e£eidóe(2ou^anf
Truman hakt de knoop door
Lausman over de toestand
in Tsjecho-Slowakije
VOOR OW RADIO
■Jirectenr: C. &L VAN HAMEBSVELD.
Hoofdredacteur: TB WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN .DE BURCHT"
VRIJDAG 6 JANUARI 1950
41ste JAARGANG No. 11871
Truman hakt de
Formosaanse
knoop door
Papengracht 32, TeL 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Tradities
HET college van B. en W. van Den
Haag heeft in de memorie van
antwoord op het afdelingsverslag in
zake de begroting 1950 ook aandacht
gewijd aan de 3 October-relletjes in
Den Haag bij de ontmoetingen van
Leidse en Delftse studenten.
Dat op 3 October 1949 het optre
den van de Haagse politie laakbaar
zou zijn geweest, ontkent de Haagse
burgemeester mr. Schokking ten stel
ligste. „Dat bij dergelijke gelegenhe
den ook onschuldige derden een klap
oplopen, valt te betreuren, maar is
onvermijdelijk" aldus de burge
meester. En deze magistraat conclu
deert daarom: „dat ontmoetingen van
Delftse en Leidse studenten in Den
Haag ontoelaatbaar zijn, tenzij ge
waarborgd is, dat de publieke veilig
heid daarbij ongerept blijft".
De burgemeester is van oordee.l
dat er in de toekomst op 3 Octo
ber een verandering ten goede
moet komen zodanig, dat enerzijds
met behoud van de gevestigde tra
ditie, anderzijds met afdoende
waarborgen voor de publieke vei
ligheid gegronde klachten zullen
uitblijven. Indien geen zekerheid
omtrent een verandering ten goe
de is te verkrijgen zullen daaruit
de nodige consequenties moeten
worden getrokken.
Dit is duidelijke taal, welke niet
kan worden misverstaan.
Wij zijn echter van mening, dat de
„zekerheid" en de „afdoende waar
borgen" voor de „ongerepte" publie
ke veiligheid, welke de Haagse bur
gemeester zeer terecht eist, niet zul
len worden kunnen gegeven, ten
zij... bedoelde „ontmoetingen"
wat wil zeggen bedoelde ruwe vecht
partijen niet meer zullen plaats
hebben.
Of wij dan geen waarde hechten
aan tradities?
Ongetwijfeld. Niet alleen in
het studentenleven, maar evenzeer in
het leven van andere groepen der be
volking, en zeer speciaal in het hui
selijk leven brengt het handhaven
van goede en aardige tradities kleur
en fleur.
Maar. er zijn tradities, die niet
meer passen in de tijd; die niet meer
overeenstemmen met onze mentali
teit; die niet meer kunnen worden
gehandhaafd.
Amerika bemoeit zich niet
met Formosa
Staten geen militaire hulp naar Formosa zullen zenden. De Ameri
kaanse minister van Buitenlandse Zaken, Dean Acheson, verklaarde.dat
het eiland Formosa dient te worden beschouwd als een deel van het
Chinese grondgebied. Hij zeide verder dat de Amerikaanse regering een
erkenning van de Chinese communistische regering op dit tijdstip voor
barig acht.
TSJANG MOET HET ZELF MAAR
DOEN.
Truman deelde op een persconfe
rentie mede, dat de V.S. geen ge
bruik wensen te maken van hun
strijdkrachten of betrokken willen
worden in de Chinese burgeroorlog.
De enige hulp, die Tsjang Kai-Sjek
op Formosa kan verwachten, zal van
economische aard zijn. De V.S. zul
len een politiek van non-interventie
voeren en andere staten waarschu
wen tegen pogingen om invloeds
sferen in China te scheppen of er
regiems te vestigen, die onder bui
tenlandse controle staan.
Voor en tijdens de oorlog werd
het bezet door Japan. Krachtens de
in 1943 te Cairo tussen Winston
Churchill, president Roosevelt en
Tsjang Kai-Sjek aangegane overeen
komst, werd het eiland aan de Chi
nese republiek teruggegeven. Door
te spreken van Formosa als Chinees
gebied doelde Aoheson op deze
overeenkomst
Zijn verklaring liet er geen twij
fel aan bestaan, dat de V.S. onder
de huidige toestand in het Verre
Oosten geen poging zullen doen om
te voorkomen, dat Formosa in han
den van de communisten valt als
Tsiang Kai-Sjek niet bij machte
blijkt het eiland te behouden.
De Amerikaanse stafchefs hebben
het standpunt ingenomen, dat For
mosa, hoewel belangrijk voor de
Amerikaanse defensie in het Weste
lijk deel van de Stille Oceaan, niet
voldoende strategische waarde heeft
om te rechtvaardigen, dat Ameri
kaanse strijdkrachten bij de verde
diging zouden worden betrokken.
Functionarissen van het departe
ment van Buitenlandse Zaken geven
Tsjang Kai-Sjek weinig kans het
eiland lange tijd te behouden. Zy
zijn van mening, dat er groot ge
vaar bestaat voor een interne ineen
voor de
En daaronder behoren ongetwijfeld
vele tradities van het z.g. ontgroenen, j storting, welke de deur
ook de Haagse 3 October-vechtpartij. communisten zou openen.
De laatst bedoelden brengen de pu- j
blieke veiligheid ook daardoor in ge- j VERKLARING VAN ACHESON.
vaar, dat zij ergernis geven, irrite
ren, prikkelen, welke ergernis vaak
een uitweg naar buiten zoekt
Zij, die geroepen zijn om de pu
blieke veiligheid te beschermen, moe
ten hier rekening mee houden.
De burgemeester van Den Haag
geeft ten deze een goed voorbeeld.
„Waarom huil je,
Bambino
In Leipzig (Sowjetrussische
zóne van Duitsland waren reus-
'achtige aanplakbiljetten aange
bracht, welke onder de titel
„Waarom huil je, bambino", de
inwoners opwekten een onder
die naam vertoonde revue te be
zoeken.
De politie moest evenwel de
aanplakbiljetten verwijderen,
daar vele inwoners van Leipzig
met potlood als antwoord op deze
vraag schreven: „Omdat ik in de
Sowjetrussische zóne woon".
Minister Acheson verklaarde gis
teren, dat het eiland Formosa dient
te worden beschouwd als een deel
BUSONGEVAL TE GRONINGEN
Een bus van de GDS, die in af
wachting van de nieuwe trolleybus
sen, waarmee Groningen wordt ver
rijkt, tijdelijk de dienst waarneemt,
reed gisteravond door een verkeerde
manoeuvre van een motorrijder te
gen het hekwerk van de Ebbinge-
brug. Half over het water bleef de
bus hangen. Drie personen werden
gewond.
Londen erkent
communistisch
China
Breuk met Tsjang Kai Sjek
De Britse regering heeft de diplo
matieke betrekkingen met het natio
nalistische China verbroken, zo wordt
uit betrouwbare bron vernomen, en
tevens de communistische regering
van China officieel erkend.
De Britse onder-staatssecretaris
van buitenlandse zaken. Mayhew,
heeft verklaard, dat de erkenning
van het communistische China niet
zou inhouden, dat men zich eens ver
klaarde met de wijze van heersen der
.communistische regering. Men zou de
communistische regering slechts er
kennen, omdat zij ee» feitelijke re
gering in China was geworden en
niet onjdat men het eens was met
haar methoden of politieke inzichten.
Staatssecretaris Hector NcNeil
heeft gisteravond de nationalistische
ambassadeur van China te Londen
van het besluit der Britse regering
in kennis gesteld.
Engeland is het vierde niet-com-
munistische land, dat het communis
tische China erkent.
Birma, Pakistan en India hebben
dit besluit reeds eerder genomen.
van het Chinese grondgebied. Hij
zeide verdei dat de Amerikaanse
regering een erkenning van de Chi
nese communistische regering op dit
tijdstip voorbarig acht.
Acheson verklaarde dit op een
persconferentie, belegd om de jour
nalisten inzicht te geven in de ach
tergrond van de door president Tru
man afgelegde verklaring, volgens
welke de Verenigde Staten geen
militaire hulp zullen verlenen aan
de Chinese nationalistische autori*
teiten op Formosa.
Acheson verklaarde verder dat het
niet noodzakelijk was met het terug
geven van Formosa aan China te
wachten, totdat er een vredesver
drag was gesloten. „Het oorspronke
lijk Chinese Formosa is door de Ja
panners op China veroverd, het
werd in 1945, overeenkomstig door
de geallieerde leiders op de confe-
repties van Cairo en Potsdam ge
nomen beslissingen, aan de Chinese
autoriteiten terug gegeven," zeide
hij. Acheson noemde het argument,
Verenigde Staten mogelijk was,
omdat men Formosa technisch kon
beschouwen als een deel van het
bezette vijandelijke gebied van Ja
pan, juridische haarkloverij.
AMERIKANEN GEADVISEERD
FORMOSA TE VERLATEN
De Amerikanen op Formosa is of
ficieel advies gegeven het eiland te
verlaten, tenzij zij dringende rede
nen hebben om te blijven, aldus heb
ben diplomatieke kringen te Wash
ington medegedeeld.
De Amerikanen werden indivi
dueel gewaarschuwd. Een openbare
waarschuwing zou de positie der
Chinese nationalisten nodeloos heb
ben verzwakt, aldus werd verklaard.
Functionarissen zeiden, dat zij ge
loofden, dat er gevaar was voor een
opstand tegen het nationalistische
regiem op het eiland zelf.
Men gelooft, dat er honderd tot
twee honderd Amerikanen op For
mosa zijn.
ONGUNSTIG WEER IN AMERIKA
In het grootste gedeelte van de
Verenigde Staten gaat de koude
thans gepaard met regen en sneeuw.
Het vriest in Californië en in Illinois
Uit Indiana worden overstromingen
gemeld. In West-Kentucky zijn de
rivieren buiten hun oevers getreden,
waardoor verscheidene wegen on
bruikbaar zijn.
In de staten langs de kust van de
Stille Oceaan houdt de koude aan.
Te Spencer, in Iowa, werd een tem
peratuur van 30 graden geregistreed.
Vele gezinnen zijn dakloos ten ge-
dat interventie op Formosa door de volge van het hoge water.
De tragische vergissing
der Tsjechen
De vroegere Tsjechoslowaakse mi
nister van industrie Lausman, voor
malig voorzitter van de Tsjechoslo
waakse socialistische partij, die in
Februari 1948 vice-premier werd in
het door Gottwald na de communisti
sche machtsovername gevormde ka
binet, om zich in April d.a.v. uit het
politeke leven terug te trekken, is,
zoals gemeld, kortgeleden naar West-
Duitsland gevlucht.
Op een door hem te Bad-Homburg,
in de omgeving van Frankfort, ge
houden persconferentie, verklaarde
hij, dat vele Tsjechoslowaakse com
munisten reeds zijn gevangen gezet
en dat zij nog door vele andere partij
leden zullen worden gevolgd. Dit is
het gevolg van de zuivering van de
Tsjechoslowaakse communistische
partij van leden met „Titoistische en
andere afwijkingen van de partij
lijn", welke thans in gang is.
Volgens Lausman maakt ook de
Tsjechoslowaakse minister van bui
tenlandse zaken Clementis kans om
gezuiverd te worden (geruchten hier
over hebben de ronde gedaan). Hij
was echter niet van mening, dat een
ontslag van minister Clementis, di
rect aanstaande moest worden geacht,
daar hij vele aanhangers onder de
Slowaken had. „Doch ik ben wel van
mening, dat hij ook op zekere dag
aan de zuivering ten offer zal val-
daar hij een Westers verleden
heeft", verklaarde hij.
In antwoord op de vraag, of er een
georganiseerde anti-communistische
ondergrondse beweging in Tsjecho-
Slowakije bestaat, antwoordde Laus
man: „Neen, slechts nu en dan wordt
er op daadwerkelijke wijze verzet
geboden aan de communistische over
heersing". Hij verklaarde verder
nog: „De grote meerderheid van de
leden der Tsjechoslowaakse commu
nistische' partij is het niet eens met
de handelingen van de partijleiding.
Vele Tsjechen wachten op het uit
breken van oorlog, daar zij hopen,
dat deze hen vrijheid zal brengen.
De werkelijke tragedie van het
Tsjechische volk is hierin gelegen, dat
het meende, dat het opheffen van de
Kominform een verandering in de
communistische houding zou veroor
zaken, waardoor het mogelijk zou zijn
met de communisten samen te wer
ken.
Zij moesten nog de les leren dat
totalitaire stelsels, zoals het commu
nisme en het nationaal-socialisme,
zich niet tezamen met de democratie
verdragen. De Tsjechen dachten, on
der communistische leiding, toch hun
democratie en het parlementaire
stelsel te kunnen handhaven. Zij we
ten nu, dat zij het niet konden".
Massale uitdrijving
van Duitsers
Binnenkort weer hervat
Polen en Tsjechoslowakije zullen
binnenkort de massale uitdrijving
van de in deze landen wonende
Duitsers hervatten. In de periode
van Mei 1945 tot begin 1948 zijn in
totaal twaalf millioen Volksduitsers
en Rijksduitsers uit de gebieden, die
door de Nazi's tot Groot-Duitsland
werden gerekend, naar West- en
Oóst-Duitsland getransporteerd. Het
getal Duitsers dat nog in Polen en
Tsjechoslowakije verblijft, wordt op
een half millioen geschat.
Een eerste transport van 45000
Duitsers uit Polen en Tsjechoslo
wakije zal binnenkort via de Sovjet-
zóne naar West-Duitsland worden
gebracht. Bij Hof in Beieren zijn
grote kampen aanwezig om de ver
dreven Duitsers voorlopig te huis
vesten. In de beginperiode van de
nieuwe uitwijzingscampagne zullen
volgens Beierse functionarissen
slechts diegenen worden toegelaten,
die bij verwanten in West-Duits
land kunnen worden ondergebracht.
De veiligheid te
Djakarta en Malang
Te Malang is door de T.N.I. een
razzia gehouden in het belang der
orde en rust, waarbij in de Chinese
wijk een passar werd omsingeld. In
totaal werden voorlopig 300 personen
aangehouden. Uit een nader onder
zoek, aldus de correspondent van
Aneta te Malang, is gebleken, dat 70
hunner onderscheidingstekenen en
uniformen van de T.N.I. droegen zon
der daartoe de bevoegdheid te bezit
ten. Sommigen hunner waren gewa
pend.
Te Surabaja zijn Woensdag weer 4
auto's verdwenen.
Uit Djakarta wordt gemeld, dat er,
volgens een bekendmaking van de
militaire gouverneur, de overste Daan
Janja, er in het district Djakarta po-
litie-ambtenaren zijn, die him plicht
niet doen, hoewel bepaald is, dat na
de overdracht der souvereiniteit iede
re ambtenaar diende door te werken.
Zij verdwijnen zelfs met medeneming
hunner wapens, hetgeen in strijd is
met hun plicht om zorg te dragen
voor de veiligheid.
In de bekendmaking wordt o.a. ge
zegd: „Zij die verdwenen zijn, die
nen ten spoedigste naar hun onder
deel terug te keren". Laten zij dit
na, dan zullen zij als deserteurs wor
den beschouwd en zullen tè hunnen
aanzien passende maatregelen wor
den genomen.
NIEUWE AANVAL DER
DARUL ISLAM OP BREBES.
Op 3 Januari heeft een troep van
de Darul Islam een nieuwe aanval
op Brebes uitgevoerd, vermoedelijk
om de lichamen van de gevallen
kameraden weg te halen. Een batal
jon der T.N.I. onder leiding van de
majoor Sudarsono joeg de aanvallers
op de vlucht.
TREINBESCHIETING BIJ GARUT.
Vrijdagochtend werd een trein
van Tjibatu naar Garut en gisteren
werden twee treinen op dit traject
beschoten. Een T.N.I.-militair van
de treinbewaking werd gewond.
Finse regering in
netelige positie
De gematigde sociaal-democrati
sche regering van Finland heeft
haar politieke leven in eigen hand
genomen door te besluiten de verho
ging van stukloon met zeven procent
goed te keuren, tegen de wens van
alle politieke partijen en haar mach
tige steunpilaar, het algemeen vak
verbond, in. Het vakverbond eiste
een verhoging van 10 procent en al
le andere politieke partijen, behalve
de communistische, achtten een ver
hoging ongerechtvaardigd, daar de
prijzen hiervoor niet hoog genoeg
gestegen waren.
De regering heeft voorts de lonen
los gemaakt van de index van de
kosten van het levensonderhoud, zo
dat werkgevers en werknemers
overeenkomsten kunnen sluiten, on
afhankelijk van de regeringsionen
en de prijzenraad.
Het parlement is voor een bijzon
dere zitting op Dinsdag bijeengeroe
pen. Dan zal de regering haar stap
pen moeten kunnen rechtvaardigen
of met een aanvaarde motie van
wantrouwen vallen. Het blad van de
regeringspartij voorspelt zelf de val
van de regering. Het zegt verder, dat
de oppositiepartijen reeds plannen
hebben gemaakt om een interim-re
gering te vormen voor de periode
waarin de presidentsverkiezing
wordt gehouden, Namelijk tussen 15
Januari en 15 Februari.
Inmiddels wacht de Sovjet-Unie
op antwoord op de beschuldiging,
dat er ongeveer 300 oorlogsmisdadi
gers in Finland gastvrijheid genieten
NEDERLANDSE GEZANT BIJ
H. STOEL IN AUDIëNTIE
ONTVANGEN.
Hedenmorgen heeft de H. Vader
jhr. M..van Weeden, de Nederlandse
gezant bij de H. Stoel, in bijzondere
audiëntie ontvangen.
HAVEN VAN DEN HELDER
WORDT VERGROOT Door de
vergrotingswerkzaamheden aan de
haven van Den Helder is ook de
golfstroom groter geworden. Om
hieraan het hoofd te bieden wordt
aan de landzijde een stalen dam-
wand geslagen, waarvan reeds een
groot deel in de grond is geheid.
REGERING VAN VIETNAM
TREEDT AF
Ex-keizer Bao Dai, hoofd van de
staat Vietnam, heeft de minister
raad van Vietnam er van in kennis
gesteld, dat hij niet langer als mi
nister-president optreedt en dat de
regering dientengevolge ontbonden
is. Men verwachtte algemeen, dat
Bao Dai, tot nog toe zowel minister
president als staatshoofd, niet beide
functies zou blijven bekleden, nu
Frankrijk 30 December Vietnam
autonoom binnen de Franse Unie
heeft verklaard. Ngoeyen Phan
Long, minister van buitenlandse za
ken wordt als candidaat voor het
premierschap genoemd.
PHILIPS srcbiAi.LZAAK
AALMARKT 12
TELEF. 21782
Tentenkamp voor
jeugdige pelgrims
te Rome
Op 10 k.m. afstand van het cen
trum van Rome, bij het heiligdom
van „Tre Fontane" de plaats waar
de H. Paulus onthoofd is zal door
de zorg van het Centraal Comité
voor het H. Jaar een tentenkamp
worden opgeslagen, dat plaats biedt
aan 1500 personen. Het kamp zal mét
bijzondere verkeersmiddellen met
het centrum van de stad verbonden
worden. Vooral jeugdige pelgrims
kunnen van dit kamp gebruik ma
ken.
De tenten zullen in vier lange
rijen worden opgesteld en voldoende
plaats overlaten voor het verkeer in
de „straten" en op de „pleinep" van
het kamp. In het centrum van het
kamp komt het grote „pelgrims
plein" te liggen, waar de kampeer
ders zich kunnen verzamelen en dat
voor de uitdeling van de binnenko
mende post en levensmiddelen zal
dienen. Grotere tenten zullen dienen
als cantines, eetzalen en verga
derlokalen.
De tenten hebben hebben dubbele
wanden als isolatie tegen de warmte
en koude. Zij zullen voorzien zijn
van een houten vloer, die gemak
kelijk schoon te houden is en die
tegen het optrekkende vocht van de
grond beschermt De kribben in de
tenten zijn van metaal en voorzien
van matrasen, lakens, slopen en wol
len dekens. Bij elk bed staat een
opvouwbare tafel, een stoel en een
kleine kast voor bagage en andere
reisbenodigdheden. In het kamp zul
len voorlopige gebouwtjes wordein
ingericht met lavabo's, douches en
closets. Het gehele kamp en elke
tent alsmede de gebouwtjes zijn van
electrisch licht voorzien. Een radio
installatie en verschillende luidspre
kers, over het gehele kamp ver
spreid, verzorgt de nieuwsdienst en
de uitzending van programma's. Een
tent is ingericht voor post-, telefoon-
en telegraafdienst en brievenbussen
zullen in een voldoend aantal op
verschillende punten van het kamp
geplaatst worden.
De prijzen zijn als volgt: logies
200 a 300 lire, ontbijt (koffie, brood
en jam( 75 lire, complete middag
maaltijd of avondetnn 400 lire. (100
lire is ongeveer f 0.70).
Het „doden uit
genade"
Altijd een vorm van doodslag
Naar aanleiding van een geval in
de Verenigde Staten, waarbij een ge
neesheer aan een kankerpatiënt, die
nog slechts enkele uren te leven had
en ondragelijke pijnen leed, mede op
verzoek van familieleden, die hem
verzochtendit lijden zo mogelijk te
beëindigen, een injectie had toege
diend, waardoor zij terstond overleed,
is gisteravond door een hoge functio
naris van het Vaticaan het volgende
verklaard: „Het doden van een zie
ke, ook indien dit op verzoek van de
patiënt zelf plaats heeft, is altijd een
vorm van doodslag. Een geneesheer
moet tot het einde strijden om zijn
patiënt te redden, zelfs indien dit
gevecht hopeloos schijnt".
MISHOREN PER TELEVISIE.
Een Frans tijdschrift voor televisie
heeft de bewering gelanceerd, dat
het aartsbisdom Parijs heeft be
paald, dat het volgen van een H. Mis
door een televisie-ontvangapparaat
dezelfde waarde heeft als de gelovi
gen een H. Mis bijwonen. De secre
taris van het aartsbisdom, Kanun
nik Dubois, logenstraft deze bewe
ring in het Franse dag blad „La
Croix".
Hij verklaart hierin, dat de katho
lieken dienden te weten, dat het ge
bod om des Zondags de H. Mis bij
te wonen vereist, dat men lichame
lijk bij het H. Offer tegenwoordig is.
De gelovigen voldoen niet aan de
gebod, wanneer zij zich tevreden
stellen een H. Mis via de radio of
door middel van de televisie te vol
gen. Dergelijke uitzendingen - zijn
slechts een vrome vervanging voor
personen, die niet in staat zijn de
kerk te bezoeken, zoals bijvoorbeeld
zieken. De kerkelijke overheid heeft
slechts om deze reden de uitzendin
gen gewenst en bevorderd.
Een kaAAett^e.
„Als minister trof mij sterk het
verschil tussen openbaar en bijzonder
onderwijs, vooral de innige en vaste
overtuiging, waardoor het christelijk
onderwjjs in zuivere zin wordt ge
voed, beheerst en gedragen".
Mr. H. P. Marchant.