$e£<2idóe(Boti/fca4tt
Finland schrok
ervan
Indonesië laat
N. Gu inea
niet los
Sabang verkocht
aan Indonesië
Sovjets beschuldigen Finse
regering
De VS en China
Jirecteor: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
DINSDAG 3 JANUARI 1950
41ste JAARGANG
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 032 p. w., f 1.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90. - Advert.: 15 cf. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Verdraagzaamheid
/"\NLANGS hebben we op deze
plaats de aandacht gevestigd
op een merkwaardige verklaring van
dominé Samuel Vela, uit Spanje,
gegeven in een rede, die hij op Vrij
dag 2 Dec. hield in de Regentesse-
kerk te Den Haag.
Met grote eerlijkheid en onver
dachte kennis van zaken wees hij
immers de beschuldiging af, die de
Katholieke Kerk van Spanje aan
sprakelijk wilde stellen voor de ge
pleegde onrechtvaardigheden. Zeer
nadrukkelijk wenste hij te verkla
ren, dat dit alles slechts op naam
van een kleine minderheid extre
misten gesteld mag worden, een
minderheid die van het begin af
aan Franco's belofte ener volledige
godsdienstvrijheid op alle moge
lijke manieren zocht te saboteren.
Prof. dr. J. C. Groot te Warnfond
wijst nu op deze „sensationele" ver
klaring in de jongste aflevering van
„Het Schild" en hij geeft naar aan
leiding daarvan een zeer lezenswaar
dige en instructieve beschouwing.
Deze verklaring van ds. Vela, zo
constateert de hoogleraar, mag niet
worden overschat; zij zuivert de ka-
trolieken niet van alle smetten uit
het verleden en het heden. „In het
beleven der Waarheid is de Kerk
niet onfeilbaar, evenmin als ieder
der afzonderlijke gelovigen". „Een
theoretische erkenning van ver
draagzaamheid jegens andersdenken
den biedt nog geen garantie voor
een practische verdraagzaamheid.
Maar dit geldt van de reformatori
sche Kerken evenzeer als van de
Katholieke Kerk". Aldus prof.
Groot. Deze waarheden zijn van
grote betekenis om over dingen, die
plaats grijpen bij de botsing van le
vensovertuiging in de practijk van
het leven, een zuiver-objectief oor
deel te vormen.
Aan de objectiviteit van him oor
deel heeft het schrijvers en sprekers
ten onzent over Spanje maar al te
zeer ontbroken!
De democratie kan zijn een be
schutting en bescherming van de
practische verdraagzaamheid; zij
geeft meer kans op de beleving der
verdraagzaamheid dan elk ander
stelsel. Maarzij biedt geen ga-
rantie. En zij kan uit haar aard niet"
zijn een norm voor die verdraag
zaamheid.
Hierop wijst prof. Groot aan het
slot van zijn beschouwing in een
enkele zin met diepe inhoud;
„Als de norm des levens in over
eenstemming is, niet met de demo
cratische vrijheid, maar met de chris
telijke Waarheid, dan blijft een le
ven overeenkomstig die norm in. de
kracht des H. Geestes altijd tot de
mogelijkheden behoren, al zal er om
zulk een leven gebeden moeten
worden".
Een Paus-avond
MORGEN houdt Leiden z'n Paus
avond. Wat dit zeggefl wil?
Katholiek Leiden wil óók op bui
ten-kerkelijke wijze het Heilig Jaar
aanvangen, zich in de geest scha
rend rondom de Paus.
In redevoeringen van bekende
sprekers en in zang en muziek van
bekende koren zal de betekenis van
het Heilig Jaar worden onderstreept
en uiting worden gegeven aan de
blijde en dankbare gevoelens van de
Katholieken.
De pauselijke nuntius mgr Giobbe,
vertegenwoordiger van Z.H. de Paus
in Nederland, zal deze bijeenkomst
bijwonen.
De Katholieken van Leiden zul
len zeker niet nalaten door grote op
komst te tonen, dat zij dit door „Ka
tholiek Leiden" genomen initiatief
weten te waarderen.
AMERIKAANS VLIEGDEKSCHEP
VOOR AZIATISCHE WATEREN
Op een bijeenkomst van de Ameri
kaanse Nationale Veiligheidsraad op
het Witte Huis werd een besluit ge
nomen om de vloot in het Verre
Oosten te versterken ter stuiting
van de communistische vloedgolf.
Behalve het 27.000 ton metende
vliegdekschip „Boxer", dat gemid
deld 45 vliegtuigen aan boord heeft,
(op foto) zijn nog twee torpedoja
gers voor het Verre Oosten vertrok-
Prins Bernhard naar
de West
Met het smaldeel Antillen is gis
teren Prins Bernhard zijn reis naar
de West begonnen.
Wie in de omgeving van de Spido-
ponton aan het Willemsplein te Rot
terdam een plaatsje had kunnen vin
den, ving nog af en toe een glimp op
vande toebereidselen, die gemekt
werden voor het hoge bezoek.
De Koningin met haar oudste drie
dochters zouden immers Prins Bern
hard uitgeleide komen doen! Tot op
het laatst was het niet zeker of de
Koningin zou komen.
Op de kade waren minister-presi
dent Drees en vele ministers, ambas
sadeurs en gezanten van de Zuid- en
Middelamerikaanse landen, die de
Prins zal bezoeken, hoge marine-offi
cieren en burgemeester Oud aanwe
zig.
Kort voor twee uur kondigde de
mobilofoon van de politie aan, dat de
Koninklijke stoet de grens van de ge
meente was gepasseerd. Toen de
stoet naderde werden op de schepen
de pavoiseervlaggen gehesen. Het
volkslied klonk, toen de Koningin,
prins Bernhard en de prinsessen Bea
trix, Irene en Margriet in grijze bont
manteltjes uit de nat-glanzende Ca
dillac stapten. Na de inspectie van de
erewacht gingen zij allen aan boc~
van de salonboot Stad Rotterdam,
direct van wal stak naar de oorlo:
bodems, waarop de bemanningen pa
radeerden.
Ongeveer een uur heeft Koningin
Juliana vertoefd aan boord van het
vliegkampschip. Vóór haar vertrok
ken de genodigden en toen ook zij
afscheid had genomen, „joelde" de
bemanning van het schip en klonken
gedempt de saluutschoten.
De Koningin embarkeerde aan de
steiger van de roei- en zeilvereni
ging De Maas, waar zij met de prin
sessen korte tijd verbleef in het so
ciëteitsgebouw. Toen de Johan Mau-
rits was opgestoomd en de Karei
Doorman bijna gereed was met ont-
rreren, scheepte het hoge gezelschap
zich weer in.
Toen de „Doorman" ontmeerd was,
begaven de koningin en dë prinsesjes
zich weer aan boord van de „Stad
Rotterdam", die terwijl het smal
deel de rivier afvoer langzaam
langs de donkere romp van de „Ka-
rel Doorman" schoof.
Aan de kaden en op de schepen
wuifde en zwaaide men een laatste
afscheid. Het oefensmaldeel verdween
langzaam aan de dampige rivierein
der. De Koningin'en de prinsesjes
ontscheepten weer, om per auto terug
te keren naar Soestdijk.
Foto boven: H.M. Koningin Julia
na en Z.K.H. Prins Bernhard inspec
teren de erewacht, die op het Wil
lemsplein te Rotterdam was opge
steld.
Onder: Hand in hand naast elkaar
volgen de prinsesjes Haar ouders
bij het aan boord gaan van de sloep,
welke de vorstelijke personen naar
de „Karei Doorman" bracht.
Nog dit jaar, zegt
Sukarno
„Wanneer wij hard werken en
wanneer ons streven wordt geinspi-
reeid door een dynamische activi
teit. zal, voordat de zon voor de
laatste maal in 1950 is ondergegaan,
Nieuw-Guinea deel uitmaken van de
Verenigde Staten van Indonesië",
verklaarde president Sukarno in een
toespraak, gehouden op een plech
tigheid, welke in het presidentiële
paleis te Djakarta, plaats vond ter
herdenking van de verjaardag van
de profeet Mohammed.
Soekarno deed verder een beroep
op de Mohammedaanse en christe
lijke inwoners van Indonesië om
samen te werken, tot heil van het
land en om hun vertrouwen in de
nieuwe staat te bewaren. Hij voegde
hieraan toe: „Als president neem ik
een onpartijdig standpunt tegenover
alle gezindten in. Ik koester jegens
geen enkele godsdienst een vooroor
deel".
Het was de eerste maal sinds 1945
dat een dergelijke plechtigheid te
Djakarta werd gehouden.
Ver beneden de
waarde
Het contract, waarbij de bezittin
gen van de NV Zeehaven en Kolen
station Sabang a. d. regering van In
donesië zullen overgaan, is getekend.
De koopsom is 1.506.000 gulden,
waarvan vijfhonderdduizend gulden
naar Nederland zullen worden over
gemaakt.
Deze prijs ligt ver beneden de
waarde van de activa en is veel la
ger dan de som, welke de Sabang-
maatschappij aanvankelijk heeft ge
vraagd. Er is echter rekening gehou
den met de onzekere toestand in In
donesië en de financiële nood der re
gering.
Het bestuur heeft daarom, niet dan
node, genoegen met de bovenge
noemde som genomen. De maat
schappij is op het ogenblik nog niet
in staat zelfs niet slechts globaal,
een schatting te maken van hetgeen
er voor de aandeelhouders beschik
baar zal zijn.
De voormalige Engelse consul in
Japan, Der went William Kermode,
is benoemd tot eerste ambassadeur
van Engeland bij de Verenigde Sta
ten van Indonesië, heeft het ministe
rie van Buitenlandse Zaken te Lon
den bekend gemaakt.
In de bekendmaking wordt ge
zegd, dat de koning, nu Indonesië
souverein is geworden, het instellen'
van een Engelse ambassade te Dja
karta (Batavia) heeft goedgekeurd.
Een poging de verkiezingen te
beïnvloeden
ipiNSE POLITIEKE KRINGEN schijnen het er over eens te zijn, dat de
beschuldigingen, die Moskou op Nieuwjaarsdag tegen Finland heeft
uitgebracht over het vc bergen vanhonderd Sowjetrussische misdadigers,
de ernstigste waarsch ing inhouden, die het land sinds het einde van
'de oorlog heeft ontvangen, verneemt Ass. Press te Helsinki. De regering
heeft gisteren de ontvangst van de desbetreffende Sowjet-nota bevestigd
en medegedeeld, dat het ministerie van Buitenlandse Zaken een onder-
Zoek over het gehele land instelt met het ernstige voornemen, alles te doen
om de verplichtingen van het Fins-Russische vriendschapsverdrag na te
komen.
De kabinetscommissie voor buiten
landse aangelegenheden heeft de no
ta, die Zondagavond te Helsinki werd
ontvangen, in studie genomen. Vol
gens berichten uit Moskou, heeft An
drei Gromyko, de Sowjetrussische
plaatsvervangende minister van Bui
tenlandse Zaken de Finse gezant Kay
Sundstroem op Oudejaarsavond ont
vangen en hem medegedeeld, dat de
aanwezigheid van Russische oorlogs
misdadigers in Finland een ernstige
inbreuk was op het vredesverdrag.
Vernomen wordt, dat de nota verge
zeld was van een lijst, waarop de 56
personen staan vermeld, die schuldig
zouden zijn aan de meest ernstige
misdaden en krachtens het vredes
verdrag aan de Sowj et-Unie zouden
Is er uranium
in de Harz?
Russische ingenieurs
verrichten boringen
West-Duitse grensautoriteiten zeg
gen, dat Russische ingenieurs bij
Wernigerode en Prei-Annenhohne in
het Harzgeberg'te met boringen zijn
begonnen om na te gaan of daar
uraniumlagen aanwezig zijn.
Een door de Russen gecontroleer
de onderneming, de A. G. Hismuth,
zou haar gewestelijke directie in het
stadhuis te Wernigerode gevestigd
hebben.
De Sovjet-autoriteiten zouden het
gemeentebestuur van Wernigerode
verzocht hebben woningen gereed te
maken voor 1800 mijnwerkers.
Volgens ganoemde Duitse grens
autoriteiten zouden de Russische des
kundigen van oordeel zijn dat de
uraniumlagen zich uitstrekken van
Wernigerode en Ilsenburg tot Gos-
lar. Deze laatste stad ligt in de
Britse zóne.
De Franse begroting
Na 6 vertrouwensmoties
De Franse regering heeft Maan
dag bij de stemming over het begro-
tingsontwerp in zijn geheel met 305
tegen 284 stemmen de overwinning
behaald. Aan deze stemming was de
vertrouwenskwestie verbonden.
Tevoren had de regering bij twee
andere stemmingen over vertrou
wenskwesties een meerderheid ge
kregen.
Tijdens het begrotingsdebat, dat
42 dagen heeft geduurd, heeft de re-
gering-Bidault zes moties van ver
trouwen gekregen, met een meerder
heid variërend van vier tot een-en-
twintig sternen.
De begroting komt in evenwicht
op 2.225 milliard fr. De uitgaven
worden geraamd op 2.245 milliard
fr. doch de regering heeft op zich
genomen vóór Juni de uitgaven 20
milliard fr. te bezuinigen. De mili
taire uitgaven worden beraamd op
420 milliard fr.
Emil Jannings
overleden
Emil Jannings, de bekende Duit
se filmspeler van vóór de oorlog, is
op 63-jarige leeftijd in zijn huis te
Zinkenbach aan de Wolfgangsee in
Oostenrijk overleden.
Hij werd geboren in Zwitserland,
doch verhuisde reeds als kind met
zijn ouders naar Duitsland, waar hij
later aan het Reinhardt Buehnen-
theater in Berlijn wereldfaam won.
Door Ernst Lubitsch kwam hij bij
de film en in 1926 trok hij naar
Hollywood, waar hij de hoogstbe-
taalde Duitse filmspeler werd. Op
het hoogtepunt van zijn carriëre
trok hij zich uit de filmwereld te
rug en werd boer in Opper-Oosten-
rijk. De roep van theater en film
was echter te sterk en in 1934 sloot
hij zich aan bij het „Deutsche Thea
ter" te Berlijn.
Jannings is een van de betrekke
lijk weinigen, die de overgang van
de stomme naar de sprekende film
overleefden. Hij werd de meest
vooraanstaande Duitse filmspeler.
Na de oorlog verboden de Ameri
kaanse bezettingsautoriteiten hem
het ontreden in Duitsland, doch in
1946 werd hij gezuiverd. In 1947
werd hij Oostenrijks onderdaan.
moeten worden uitgeleverd, om
terecht te staan wegens hoogverraad
en collaboratie met de vijand.
Twee Finse communisten-leiders,
mevr. Kuusinen, en Ville Pessi, res
pectievelijk voorzitter en secretaris
van de partij, verlieten Moskou twee
dagen voordat de nota werd over
handigd. Mevr. Kuusinen verklaarde,
dat deze nota een nieuw teken is
van de schrikbarende achteruitgang
in de Fins-Russische betrekkingen.
Men beschouwt de nota als een
protest tegen Finland's politieke ont
wikkeling onder de huidige regering
en gelooft, dat de Russen met opzet
hun beschuldiging hebben samen la
ten vallen met de voorbereidingen
voor de presidentsverkiezingen, die
in Februari zullen worden gehouden.
VAN EEN KELLNER DIE
MILLIARD AIR WERD
Een kellner uit Rome heeft samen
met zijn twee zusters een bedrag
van 43 milliard lire, alsmede een
zilvermijn in Argentinië geërfd van
een oud-oom, die 40 jaar geleden
naar Argentinië emigreerde. Vol
gens het blad „Momento" is dit for
tuin sedert negen jaren in een bank
te Buenos Aires geblokkeerd, in af
wachting van het opdagen van erf
genamen.
De grote
schoonmaak begint
Ulbricht gaat aan het werk
Walter Ulbricht, Stalins „grote
schoonmaker" in Oost-Duitsland,
toog gisteren voor het eerst aan het
i werk. Hij gaf de communistische mi-
nister van industrie, Fritz Selb-
mann, opdracht om de dossiers van
zijn departement over te geven aan
de Russische controle-commissie in
i Berlijn. Daarna benoemde Ulbricht
zichzelf tot uitvoerend premier tot
Otto Grotewohl terugkeert van de
huwelijksreis. Die is juist hertrouwd
met zijn secretaresse Hanna, terwijl
zijn eerste vrouw naar de Britse
zone van Duitsland is gevlucht.
Ulbricht is Oost-Duitsland's Lenin
en plaatsvervangend voorzitter van
de communistsche partij. Hij keerde
vijf dagen geleden uit Moskou terug
en zei, dat hij opdracht had om de
economische toestand van het land
te verbeteren. Gisteravond gaf hij
firma's die met West-Duitsland za
ken doen, bevel om hun handel on
middellijk uit te breiden.
WILHELM PIECK 74 JAAR.
Duizenden jonge communisten in
blauwe hemden hebben gisteravond
met fakkels een demonstratie voor
de ambtswoning van president Pieck
van Oost-Duitsland gehouden, ter
ere van diens 74ste verjaardag, van
daag 3 Januari.
De president ontving vele tele
grammen en de arbeiders van vele
Oost-Duitse fabrieken verrichten
vandaag overwerk ter ere van Pieck.
ISRAEL EN JERUZALEM.
De Iraëlische minister van bui
tenlandse zaken, Sjaret, heeft in het
parlement verklaard: „Wij zijn vast
besloten de status van Jeruzalem
als hoofdstad van Israël te waarbor
gen". Alle plannen waren gebaseerd
op dc erkenning van het bijzondere
karakter van Jeruzalem, waar zich
plaatsen bevonden, die heilig waren
voor andere landen. Dit belastte Is
raël met bijzondere en permanente
verantwoordelijkheden en het land
was bereid deze verantwoordelijk
heden op zich te nemen.
Volgens Drew Pearson zouden
Truman en zijn adviseurs op een
vorige week op het Witte Huis ge
houden conferentie besloten hebben
tot het verschepen van geweren, ka
nonnen, houwitsers, ammunitie en
andere militaire goederen naar
Tsjang Kai-Sjek voor ihet afslaan
van een eventuele communistische
aanval op Formosa. Deze zending
zou bekostigd worden met de 75 mil-
lioen dollar, welke het Congres voor
hulp aan China h.eeft uitgetrokken.
Pearson zegt verder, dat ook een
twintigtal Amerikaanse militaire ad
viseurs gezonden zal worden.
Truman zou overwegen generaal
MacArthur te ontbieden voor een
bespreking over Japan.
Een andere belangrijke beslissing
zou zijn, aldus meldt Pearson, voor
een bedrag van twintig millioen
dollar aan militaire goederen te ver
zenden naar de Fransen in Indo-
China voor de strijd tegen de com
munisten. Met de levering hiervan
zou binnen zes weken begonnen
worden.
WEER LANDBEZETTINGEN IN
ITALIë.
Maandag werden uit de gehele
Italiaanse provincie Modena talrijke
bezettingen van gronden gemeld. De
landarbeiders hebben hun actie in
ver van elkander gelegen plaatsen
gevoerd om optreden van de politie
te bemoeilijken. Een twintigtal per
sonen is aangehouden. De plaatse
lijke autoriteiten verwachten, dat de
beweging Dinsdag voortgezet zou
worden en hebben maatregelen ge
troffen.
ACTIE TEGEN HET VOORT
SCHRIJDEND COMMUNISME IN
OOST AZIë Na de overweldiging
van China door de communisten is
thans een actie merkbaar van de
Westelijke mogendheden tegen een
verdere voortgang van het commu
nisme in Oost Azië. In deze kaart
hebben wij een overzicht gegeven
van de voornaamste maatregelen en
gebeurtenissen die thans zijn aan te
wijzen.
NIEUWJAARSRECEPTIE IN KO
NINKLIJK PALEIS TE AMSTER
DAM H.M. Koningin Juliana heeft
gistermorgen in het Koninklijk Pa
leis op de Dam te Amsterdam een
Nieuwjaarsreceptie gehouden voor
de leden van corps diplomatique.
By aankomst ten paleize inspec
teerden koningin Juliana en prins
Bernhard de ere-wacht bestaande
uit grenadiers en jagers.
Een
„Voor de gemiddelde, God-ver
laten Europese mtassa-mens schijnt
de organisatie een nieuwe voorzie
nigheid te willen worden."
Ir. L. J. M. Feber.