open öe öeuR, opöat qoö met ons zij
3 1: Siiiïil
öe öeun
voor terugkeer open gezet
keRstRCi van
eöelinqen
ZATERDAG 24 DECEMBER 1949
DE LEIDSE COURANT
DERDE BLAD PAGINA 1
DE GESLOTEN HEILIGE DEUR VAN DE ST. PIETER
BONIFATIUS VIII
OF DE OPENING VAN HET HEILIG JAAR EEN MASSALE WEER
KLANK VINDT BIJ HET NEDERLANDSE VOLK? Behalve voor
degenen, die een reis naar Rome in het vooruitzicht hebben, menen wij
dat het voor een groot deel der Katholieken van Nederland een plechtige
gebeurtenis is, welke zij met belangstelling maai zonder veel geestdrift
zien voltrekken. Het is misschien wat plompverloren gezegd, maar een
opgeschroefde juichstemming, daarm ede is de goeae zaak van de Kerk niet
gediend en ligt ook niet in de aard van ons volk. In ieder geval is het
zo, dat de tegenwoordige Katholieken niets meer beseffen van de ontzag
lijke indruk welke eeuwen geleden de opening van een Heilig Jaar oo
de Christenheid maakte, toen men in drommen, ontelbaar,- naar Rome
trok, te voet of op karren, ziek of gezond. Er was maar'één roep: naar
Rome!
den verleend, te laten ontgaan, even
min als de gelukkigen, die dit jaar
de dure Rome-reis kunnen maken.
Er zullen er echter weinigen zijn,
die naar Ror-ie trekken met géén an
der doel voor ogen. dan het verwer
ven van de volle aflaat,
Een lopend vuurtje.
Dat was vroeger anders, en het
beste bewijs daarvan is de manier,
waarop het Heilig Jaar is ontstaan.
Bij de intrede van het jaar 1300
stroomde een enorme menigte van
heinde en verre naar Rome, op het
gerucht en in de verwachting, dat
de Paus toenmaals Bonifatius VIII
een volle aflaat zou verlenen aan
allen, die, na hun zonde beleden en
zich met de H. Communie gesterkt
te hebben, de graven der apostelen
Petrus en Paulus zouden komen ver
eren.
Het was als een lopend vuur door
Europa gegaan, dat deze bizondere
geestelijke gunst ook een eeuw te
voren, in 1200, was verleend, ter her
denking van Ch-istus' geboorte.
Bonifatius VIII liet de juistheid-de
zer volksmening nagaan, maar in de
schaarse aantekeningen van vervlo
gen eeuwen was er niets van te vin
den.
Er waren ook twee meer-dan
honderd-jarigen naar Rome geto
gen, een Italiaan en een Frans
man uit Beauvais die hetzij uit
eigen weten als kind. hetzij in
rechtstreekse mondelinge overleve
ring getuigden, dat inderdaad
ook in 1200 een volle aflaat was
uitgeschreven. Op hun medede
ling en bezwijkend voor de aan
drang van de verschrikkelijk te
leurgestelde menigte, willigde
Bonifatius VIII pas on de 22e Fe
bruari van het jaar 1300 plechtig
de Jubilé-aflaat in.
Ondanks bandieten en roof
ridders
„Wegens de kortheid van het men
selijk leven" werd eerst om de 50
jaar, maar reeds na 1400 iedere 25
jaar een Heilig Jaar bepaald.
De toeloop was enorm, ondanks de
struikrovers en roofridders, die de
pelgrims onderweg belaagden en uit
schudden.
In 1450 werden bij het gedrang op
de Engelenbrug toen nog de enige
brug over de Tiber en dus de enige
toegang van de stad naar St. Pieter
200 mensen doodgedrukt.
Twee keer werd een H. Jaar on
derbroken wegens het overlijden van
de Paus Innocentius XII en Cle
mens XIV.
Aan wie de schuld?
Het karakter van een Heilig Jaar
is grondig veranderd en degenen, die
daaraan de grootste schuld hebben,
zijn de Pausen zelf! Maar men kan
hier gerust spreken van een „felix
culpa", een gelukkige schuld.
Kentekenend voor de totaal
gewijzigde invloed van een Hei
lig Jaar is de omstandigheid, dat
de Kath. Arbeidersbeweging in
Nederland in al haar afdelingen
bezig is een Rome-reis te orga
niseren voor het volgend jaar,
dat geen Heilig Jaar meer zal
heten. De grote Jubilé-aflaat zal
dan in iedere dorpskerk wijd en
zijd te verdienen zijn uitge
zonderd te Rome! De K. A B.
heeft daarvoor, zoals men weet
haar goede gronden. Het is een
ter een merkwaardig getuigenis,
hoe het Heilig Jaar in zijn oor
spronkelijke betekenis de katho
lieken weinig meer aanspreekt.
Zo zullen er maar weinig zijn!
De oorzaak daarvan is de omstan
digheid, dat het verkrijgen van een
vole aflaat de gelovigen zo veel ge
makkelijker is gemaakt (ofschoon
niet zo gemakkelijk als men wel eens
meent!). Zo men in de goede gestel
tenis is, en daar komt het juist op
aan, kan men iedere dag een volle
aflaat en zelfs meer volle aflaten deel
achtig worden, waardoor de verruk
king over de Jubilé-aflaat even
eens een volledige kwijtschelding van
de straffen aer begane zonden
enigermate is verzwakt.
Niemand is zo onbezonnen zich de
Jubilé-aflaat wahneer Hij volgend
jaar over de gehele wereld zal wor-
Wij, Edelingen, blij van geest,
Ter kerke gaan, op 't hooge feest,
Den eerstgeboren Heiland groeten,
En knielen voor de kleene voeten
Van 't Kind, waarvoor Herodes vreest;
Het kind, waarvoor een starre rijst,
Die Wijzen met haar stralen wijst
De donkre plaats van zijn geboorte,
En leidt hen binnen Davids poorte,
Daar d' Allerhoogste 't laagste prijst.
Het Oosten offert wierookgoud,
En myrrh, tot 's levens onderhoud
Van Hem, die, neergedaald van boven,
In 't arme Bethlem leit verschoven,
Hoewel hij alles heeft gebouwd.
't Gevogelt', dat op wieken zweeft,
Zijn nest. De vos zijn holen heeft,
Eu woont in bergen en in bosschen.
Een stal van ezelen en ossen
Den Schepper nauwlijks herberg geeft.
De kribbe Hem een wieg verstrekt,
Die 't aardrijk met den hemel dekt
En ellek dier bestelt zijn voeder.
O Kind! gij zijt, gelijk uw Moeder,
Met pracht noch hoovaardij bevlekt.
Hier voert de neergedaalde God
De trotsche wereld om met spot
In zijn triomf, tot smaad der hoven;
Hier voert hij 't needrig harte boven
Met Hem in 't onverwinbre slot.
Hier schuilt dat Godlijk aangezicht,
Waaruit de zonne schept haar licht
En alle starren glans en luister;
Hier leit Hij zonder glans in t duister
Die Englen tot zijn dienst verplicht.
Des Hemels reien wiegen Hem
In slaap, met hunne zoete stem,
Die nooit van vaak en was beschoten,
En wekt het hoofd van alle grooten,
In 't koninklijk Jerusalem.
De Hemel, 't Aardrijk, en de Hel
Die luistren scharp na zijn bevel,
En siddren voor de zuivre wetten,
Die Hij door visschers laat trompetten
En blazen over duin en del.
De doeken, daar dit kind in leit,
Is 't purper van zijn majesteit,
Waarin de harders Hem aanschouwen,
Dien God de zielen komt vertrouwen,
Gelijk van ouds was toegezeid:
Dat God zijn kudde weiden zal,
En hoen voor ramp en ongeval,
En na 'i verdwaalde schaapken vragen,
En dat op zijne schouders dragen
Met vreugd, bij 't overig getal.
Hier is de wijsheid ongeacht;
Hier geldt geen adel, staat, noch pracht.
De Hemel heeft het kleen verkoren;
Als wie door oodmoed wordt herboren
Die is van 't Hemelsche geslacht.
DE OPENING VAN DE HEILIGE DEUR IN 1925
De jaren 1800, 1850 en 1875 wer
den overgeslagen wegens de droevi
ge omstandigheden, waarin de stad
Rome verkeerde. Het was aanvanke
lijk onzeker, of er in 1950 een Heilig
Jaar zou worden geopend, gelet op
de treurige tijd waarin wij leven,
doch paus Pius XII is er ten slotte toe
overgegaan, omdat de toestand in
Italië zich als rustiger liet aanzien.
Er is bij die beslissing zeker geen
aandrang uitgeoefend door het Chris
tenvolk gelijk in de dagen van Bo
nifatius VTII. De Jubilé-aflaat drijft
de mensen niet meer, als voorheen,
naar Rome. Wat de H. Vader, dan
wel heeft bewogen, het Heilig Jaar
voor 1950 vast te stellen?
Niet het verlangen naar grootse
plechtigheden! De Paus heeft laten
doorschemeren, tegen al die lang
durige en vermoeiende ceremoniën
bij het stijgen der jaren op te zien.
üók niet de behoefte nu eens vele
pelgrims naar Rome te trekken. Mo
ge de roem van Rome als bedevaarts
plaats waar de graven der apostelen
Petrus en Paulus, door de faam van
Lourdes en Fatima verre zijn over
vleugeld, toch is het zo, dat dag aan
dag de wachtzalen van het Vaticaan
en herhaaldelijk de binnenplaatsen
en het gehele St. Pietersplein vol
stromen mee mensen van alle volke
ren en talen, om het graf van de ge
storven. maa meer nog om de hand
van de levende Petrus te kussen en
de Plaatsbekleder van Christus met
eigen ogen te aanschouwen en te
horen spreken.
De muren omgestoten!
Maar waarom dan wél? Om de
zelfde reden die tot de instelling
van het Heilig Jaar in 1200 heeft ge
leid. namelijk: het eeuwgetij van de
Kerstnacht met een dankbaar ge
moed te herdenken.
Bij hec openstoten van de Hei
lige Deur wordt iedere Christen
opgeroepen ook de muur van
zonden te slopen, zich open te
stellen voor de stralen van Gods
genade, om van dit Heilig Jaar
werkelijk te maken een heilig
jaar voor ieder van ons; het dap
pere begin van een vernieuwd
Christelijk leven. Er is dus alle
reden, om tenzij men oordeelt
geen vergeving van zonden no
dig te hebben! bij de opening
van het Heilig Jaar schoon schip
te maken en ernaar te streven
schoon schip te houden.
Het is de Kerk, de gemeenschap
van alle gelovigen in Christus, die
door Christus in het Heilig Jaar Zij
ner Geboorte, meer dan ooit genaden
en gunsten afsmeekt en verwerft, om
iedereen ermee te verrijken.
Een ieder zorge daar aandeel in te
verwerven, door gebed en verster
ving. zó dat de Open Deur voor hem
de deur naar zijn eeuwig geluk zal
zijn.
Iets heel bizonders bedoeld.
Voor elke Katholiek moge het Hei
lig Jaar aldus het jaa^ „van de te
rugkeer" zijn. Toen de Paus het nieu
we jaar stempelde als dat „van de
terugkeer", bedoelde ZH. daarmede
echter iets heel bizonders.
In zijn jongste toespraak op 13
December tijdens het „geheim
consistorie" sprak de Paus de ver
wachting uit grote scharen naar Ro
me te zullen zien komen. Doch hij
vervolgde:
Magnum utique spectaculum visuri
sumus; neque "'os, neaue Romani
tantum, sed quo'quot etiam ubiaue
gentium recta mente sanoque indi-
cio ducuntur.
Een groot schouwspel zullen wij
voorzeker zien, niet allen. Wij. niet
alleen de Romanen. maar ook al de
genen van welk volk dan ook, die
geleid worden door een juiste ge-
steltenis en een gezond oordeel. j
Allen zullen namelijk zien al
dus de Opperherder dat slechts
Jezus Christus en de door Hem ge
stichte Kerk de vrede aan de men
sen kunnen teruggeven, een vrede,
hecht en oprecht. Deze vrede toch,
deze duurzame eendracht kan slechts
voortspruiten uit een Christelijk ge
weten, dat overeenstemt met de
wetten Gods en gevoed wordt door
Zijn genade op zulk een wijze, dat
niets ter wereld die vrede kan ver
storen en geen macht ter wereld hem
kan wegnemen of met geweld ont
roven.
Geve God, dat ook zij, die geheel
van de Katholieke Kerk zijn ge
scheiden of die door nalatigheid of
vooroordelen er zich van verwijderd
hebben, in dit Heilig Jaar een heil
zame aandrift tot Haar gevoelen en
in hun ziel een vurig verlangen to
nen naar die eendrachtige eenheid
en naar die ongerepte waarheid, die
de Goddelijke Verlosser ons niet al
leen door zijn leer gebracht, maar
ook door het storten van zijn kost
baar Bloed gewijd heeft.
Werpe het Heilig Jaar ook deze
vrucht af, naar welke Wij van gan
ser harte verlangen. Laten voor dat
doel de gelovigen hun gebeden, hun
verstervingen, hun boetedoeningen
en daden van naastenliefde opoffe
ren, opdat terwijl zij er naar stre
ven zichzelven te vernieuwen in de
Christelijke geest; terwijl zij met
ijver een nieuw leven inzetten zij
tegelijkertijd verkrijgen (een ieder
naar best vermogen), ook de ande
ren aan te trekken en binnen te lei
den door hun goede voorbeeld en
door de goddelijke genade, die zij af
smeken bij het ten-uitvoer-leggen
van hun goede voornemens.
Op die wijze verlene de barmhar
tige Heer, dat in de loop van het
Heilig Jaar voor geheel de grote fa
milie der mensen een nieuw tijdperk,
een rechtvaardiger, heiliger en ge
lukkiger tijdperk moge aanbreken.
Hij verlene ons ten slotte, dat al de
volkeren, gewond en ontbonden door
de zonde, vereend terugkeren in de
onderwerping aan zijn zachtmoedige
heerschappij.
Deze woorden van Christus' Stad
houder, waarin een profetische ver
wachting te onderkennen valt, ge
sproken terwijl Israel zich opmaakte
de Heilige Stad Jeruzalem weer in
bezit te nemen, terwijl duisternis,
over de wereld dreigt en wonder
bare lichtverschijningen zich voor
doen, overwege ieder voo- zichzelf
bij óe Open Deur van het Heilig Jaar
van de Terugkeer.
Ziet de Moeder, ziet den Zoon
Kust de windsels, kust de doecken,
Buigt uw hoofdenbuigt uw Kroon
Zwijgt, vernuftigen en kloeken!
Englen, daelt van 't Paradijs:
Zingt den hemel eer en prijs,
En met vree de harten kroont,
Daer een goede wil in woont.
HET KRUIS OP DE WERELDBOL, DAT DE KOEPEL
ST. PIETER BEKROONT.
Vondel.
