S)e GeidóeSoti/fco/nt Oppositie in Djokja tegen de R.T.C. Vliegtuigongeluk bij Karachi Indonesisch accoord in de Veiligheidsraad Atoomaccoord tussen Angelsaksische landen Het H. Jaar DINSDAG 13 DECEMBER 1949 41ste JAARGANG N< directeur: C. AL VAN HAA1ERSVELD. Hoofdredacteur: TH- WILMEB. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEIN EIN OMSTREKEN WAARIN j)PGENOMEN „DE BURCHT" Bur. Papengracht 32, Telel 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w-, 11.40 p. mud., 14.15 p kwart. Franco p. p. I 4.90 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes 11.50 V Kerk en burgerlijke maatschappij PR zijn nog altijd mensen, die een scheiding trekken tussen bur gerlijk leven enerzijds en godsdien stig, kerkelijk leven anderzijds. Deze scheiding is door en door vals. Het burgerlijk leven moet zijn waarheid en goedheid putten uit het godsdienstig, kerkelijk leven; het godsdienstig, kerkelijk leven moet het burgerlijk leven leiden en richten. Z.H. de Paus heeft dit weer eens voorgehouden in een radio-toespraak j.l. Donderdag, gericht tot Haiti, ter gelegenheid van het 200-jarig be staan van de hoofdstad Porte-au- Prince dezer republiek. Z.H. zeide o.m.: „In werkelijk heid is de morele kracht van de Kerk verborgen in de bronnen van de genade, waarover Zij beschikt en vooral in de voornaamste bron, die door de Sacramenten gevormd wordt. Dardoor werkt Zij, alhoewel indirect, maar in een zeer hoge graad van efficiëntie, mede aan het welzijn van de burgerlijke maat schappij. En op welke wijze? In het bijzonder door de vorming van echt christelijke gezinnen, waarin trouw en liefdevolle vrede tussen de echt genoten heersen, waarin de kinde ren opgevoed worden in de eerbied voor het wettig gezag, in de recht schapenheid en de zuiverheid. De echtelijke zuiverheid, de vreugden van het gezinsleven, de kracht van een moreel gezonde jeugd, dit alles vormt het harnas en, om het zo te zeggen, de ruggegraat van de na tionale samenleving. Door de mens tot de christelijke deugden te vor men leert de Kerk de mens zich te verheffen boven de bekrompenhe den en het egoisme en door de lief de tot God leert zij henr, aan de staat te geven, wat hij aan deze verschuldigd is; zij brengt hem op de weg van en leidt hem tot de heilige werken van broederlijke naastenliefde en zij opent zijn geest en zijn hart voor het gevoel van de sociale rechtvaardigheid." NEDERLANDSE PATERS MONT- FORTANEN WERKZAAM IN SALZ BURG EN MUNCHEN-GLADBACH Nederlandse Paters Montfortanen hebben zich onlangs gevestigd in Salzburg in Oostenrijk en. hebben aaarn een statie opgericht. Het zij de paters Dr. S. Wevers, H. Jongen en Jos Wenen. Pater H. Jongen o.m. bekend door z'n boek over „O.L.Vr. van Fatima", is belast met de zorg voor het mannelijk jeugdwerk in Oostenrijk. Ook in Munchen-Gladbach in Duitsland hebben zich paters Mont fortanen gevestigd op uitnodiging van de bisschop van Aken, Mgr. W. van der Velden. Hier zijn de paters F. J Moonen, H. Friederichs en H. Hendriks belast met de zorg voor de priesterstudenten. Bovendien hebben de paters con tact met de Pax Christi beweging. Beide staties, te Salzburg en te Munchen-Gladbach, blijven onder horig aan de Nederlandse provin cie der Paters Montfortanen. EEN BROCHURE OVER „VERSCHIJNINGEN" VERBODEN Het bisschoppelijk ordinariaat van Speyer heeft de uitgave van een brochure over de zogenaamde „ver schijningen van de H. Maagd" in Fehrbach verboden. Als reden voor dit verbod werd aangegeven, dat volgens het Kerkelijk Recht publi caties over verschijningen en der gelijke gebeurtenissen slechts toe gestaan kunnen worden, nadat de betreffende kerkelijke instanties een diepgaand onderzoek hebben inge steld. Bovendien wees het bisschop pelijk ordinariaat op het feit, dat de pastoor van de parochie in Fehrbach in geen -enkel opzicht medewerking aan dit boekje heeft verleend en hij het niet met zijn gezag heeft gedekt. TE WEINIG ONDERWIJZERS? Minister Rutten acht blijkens zijn M. van A. geen tekort aan leerkrach ten bij het lager onderwijs van enige betekenis aanwezig. Wel een zekere krapheid en een onvoldoende reserve. Bij een gemiddelde klasse-bezet ting van 35 leerlingen zullen bij het L.O. in de jaren 1952 en 1953 resp. rond 4400 en 6800 meer onderwijzers dan in 1949 in de school aanwezig mceten zijn. Op grond van de thans beschikbare gegevens zal in de jaren 1950 tot en met 1952 een ongeveer even groot aantal jongelieden de on derwijzersakte behalen. Aangezien bij deze cijfers geen rekening is ge houden met de z.g. slijtage, zal er dus een tekort aan onderwijzers ontstaan, welk tekort echter voor een belang- "ijk gedeelte zal worden opgevangen ':nnen de grensgetallen van de leer- lingenschaal. Hatta dient van repliek /^NDANKS de ernstige critiek van de oppositie is het vrijwel zeker aldus Ass. Press. dat de Nederlands-Indonesische overeenkomst binnen twee dagen door het Republikeinse parlement zal worden goed gekeurd. Gisteren heeft de premier Moh. Hatta de sprekers van de op positie geantwoord, die de laatste vier dagen meer dan zestig redevoe ringen tegen zijn politiek hebben gehouden. Hatta verzekerde hen, dat hun toe komstige staat volkomen onafhan kelijk en souverein zal zijn en paal en perk zal stellen aan de macht van buitenlandse beleggérs, terwijl buitenlanders vroeger in staat waren naar eigen wil te handelen. De ernstigste oppositie tegen de overeenkomst met Nederland komt van de socialistische partij van Soe- tan Sjahrir, de vroegere premier. De socialisten hebben gezegd, dat zij zich van stemming zullen onthou den. En volgens het reglement kan men zich alleen van stemming onthou den door de vergaderzaal te ver laten. Daarom zag het er eerst naar uit, dat bij een stemming niet het vereiste aantal leden aanwezig zou zijn, maar er zijn gisteren nog vijf tig parlementsleden in Djokja gear riveerd. De twee grootste partijen de Mohammedaanse en de natio nalistische zijn vóór de overeen komst. GEHEIMZINNIGE ZWARTE DAKOTA. Betrouwbare kringen van het repu blikeinse leger hebben heden aan de Nederlandse commandopost te Garut en waarnemers van de V.N. medege deeld, dat een geheimzinnige zwarte Dakota vorige week zware cylinders, vermoedelijk met wapens en ammu nitie voor de Darul-Islam-benden, in de bergen nabij Tjiamis heeft uitge worpen. Een republikeinse officier ver klaarde, dat de Darul-Islam-benden, die onlangs hun aantal nachtelijke aanvallen op republikeinse legerpos ten in West-Java hadden opgevoerd, vorige maand uit onbekende bron nieuwe wapens, waaronder Ameri kaanse automatische geweren, had den ontvangen. In West-Java gaan geruchten, vol gens welke uit het geheimzinnige toestel parachutisten sprongen. Deze zouden zijn neergekomen in de buurt van Tasikmalaja, Bandjar en aan de Zuidkust van Sumatra. Dit is echter niet officieel bevestigd. Volgens ingelichte politieke en militaire kringen te Batavia bestaan er zekere aanwijzingen, dat commu nistische elementen zijn geslaagd in de Darul Islam-organisatie te infiltre ren. De communisten probeerden zich aan te sluiten bij de Darul Islam, teneinde chaos en verwarring in de nieuwe staat te stichten, zo ver klaarden deze kringen. Titoïsme, de nieuwste rode ziekte De Franse communistische partij, eens de sterkste in West-Europa, maakt zich ernstige zorgen over de gevreesde ziekte van .Titoïsme" bin nen haar gelederen. Het officiële or gaan „THumanité" heeft zoals wij gisteren reeds in 't kort vermeldden een resolutie gepubliceerd van het centrale comité, waarin daartegen versterking van de „revolutio'nnaire waakzaamheid' worden gelast. „Opportunistische afwijkingen ne men toe en de reactie op anti-Sow- jetcampagnes is onvoldoende. De bij eenkomst van de ministers van De fensie van het Atlantisch Pact te Pa rijs heeft geen aanleiding gegeven tot demonstraties, als die, waarme de generaal Omar Bradley in Augus tus 1949 werd verwelkomd. Verder wordt een drastische bezui niging aangekondigd voor alle partij- organen, om deze in staat te stellen de politieke taak te vervullen. „Con crete actie en niet alleen propaganda is noodzakelijk." De communisten moeten niet in conflict komen met socialistische ar beiders, maar hen overtuigen en geen scheidsmuren optrekken tegen de Rooms-Katholieke arbeiders, aldus de resolutie. In Noorwegen is de communisti sche partij reeds volslagen gesplitst, nadat zij bij de verkiezingen in No vember alle elf zetels in het parle ment verspeeld had. De hoofdgroep, die de minderheid van Titoïsme be schuldigd, heeft het dagblad „Frihe- ten" weten te behouden. ONDERWIJS EN INDUSTRIALISATIE. Het ligt in het voornemen van Minister Rutten in het voorjaar van 1950 een nota bij de Kamer in te dienen over onderwijsvoorzieningen met het oog op de industrialisatie. VERMOEDELIJK 24 SLACHT OFFERS. Een Dakota van de Pakistanse luchtvaartmaatschappij is op onge veer 60 km. van Karatsji, de hoofd stad van Pakistan, neergestort. Er waren 21 passagiers aan boord. Men gelooft, dat alle 21 passagiers en de drie koppen tellende bemanning om gekomen zijn, zo verklaarde een ambtenaar van het Pakistaanse mi nisterie van burgerluchtvaart. Een andere woordvoerder ver klaarde, dat er twee Pakistaanse generaals aan boord waren. Het vliegtuig is in een ravijn terecht ge komen. Reddingsploegen hebben de plaats van de ramp nog niet be reikt daar het terrein moeilijk is. Naar Reuter nader meldt, bestond de bemanning <uit vier personen. De twee generaals zijn generaal-majoor Iftocher Chan en brigade-generaal Sjer Chan. De laatste was op weg naar New York om de secretaris-ge neraal van het Pakistaanse kabinet bij te staan bij de besprekingen in de Veiligheidsraad over Kasjmir. De eerste zou een cursus van het defensie-college van het imperium in Engeland volgen. VLIEGTUIGONGELUK BIJ WASHINGTON. Gisteravond is een vliegtuig vap de Pennsylvania Central Airlines, dat met radar binnengeloodst werd, plotseling bij het vliegveld van Was hington in de Potomac rivier ge stort. Van de 23 inzittenden zijn er 19 gered. HET KOSTOF-PROCES De openbare aanklager in het pro ces in Bulgarije tegen Kostof c.s. heeft gisteravond voor de vijf voor naamste beklaagden de doodstraf geëist. PAUS PIUS XII ONTVANGT OUDE SCHILDERIJEN Op de trap van de Sint Pieters basiliek sprak paus Pius XII een menigte ge lovigen toe, nadat hij het schilderij had ontvangen van Madonna Salus Populi Romani (rechts). Het schil- c.' -rij werd meegedragen in de plech tige processie door de straten van Rome van de basiliek van de heili ge Maria, waar de Paus 50 jaar ge leden tot priester werd gewijd. Canadese resolutie wenst alle partijen geluk ^"VENERAAL A. G. L. McHaughton, de Canadese afgevaardigde in de Vei ligheidsraad, heeft Maandag een ontwerpresolutie ingediend met be trekking tot de Indonesische kwestie. De resolutie stelt voor, beide par tijen geluk te wensen met het bereiken van deze overeenkomst en de Unci te prijzen om haar aandeel hierin door de aan de partijen verleende hulp. De resolutie begroet met vreugde de toekomstige instelling van <!e Verenigde Staten van Indonesië als onafhankelijke souvereine staat en verzoekt de Unci zich verder te kwij ten van haar taak, die haar door de Veiligheidsraad is opgelegd en in het bijzonder toe te zien op het nako men van de op de R.T.C. bereikte overeenkomst. 'J'E WASHINGTON is gisteren medegedeeld, dat Engeland, Canada en Amerika de grote lijnen voor een nieuw samengaan op het gebied van de ontwikkeling van atoomenergie en atoombommen hebben vastgesteld. Het plan zou voorzien in een voortgezette concentratie van de vervaar diging van atoomwapens in Amerika. Britten en Canadezen zouden aan dit werk éeelnemen. Engeland zou zijn plan voor het maken van atoom bommen willen laten varen, hetgeen het, in feite al reeds gedaan schijnt te hebben. Hiermee zou een einde gekomen zijn aan de dreiging van een toe komstige Britse eis voor een groter aandeel in de uraniumproductie van de Belgische Congo, waarvan het grootste deel nu naar Amerika gaat. De eerstvolgende door het Ameri kaanse ministerie van Buitenlandse Zaken te nemen stap zal zal zijn de voorstellen met de leiders van het Congres bespreken. Aan de nieuwe regeling zijn ver schillende voordelen verbonden. Zo zou de Westerse wereld verzekerd zijn van een maximum-fabricage van atoombommen van de soort, die Amerika in de kortst mogelijk tijd kan maken. Het zou een versnippe ring van energie voorkomen en een voortgezette ontwikkeling van atoom- fabrieken en -wapens betekenen op plaatsen, die ver liggen van ieder mogelijk Europees strijdtoneel. Engeland en Canada zouden dan voortgaan het experimentele werk op het gebied van atoomonderzoek te verrichten. Zij zouden veel meer van de „atoomgeheimen" kunnen profiteren dan in de afgelopen jaren en in geval van een noodtoestand zouden zij rechten kunnen laten gel den op de voorraad Amerikaanse atoomwapens. Mgr. Pignedoli, de secretaris van de Vaticaanse commissie voor het Heilige Jaar, heeft bekend gemaakt, dat minsters 9.000 personen van 20 landen de opening van het Heilige Jaar zullen bijwonen. In totaal hebben reeds 671.173 per sonen ingetekend op georganiseerde bedevaarten naar Rome in het Hei lige Jaar. Mgr. Prignedoli spoorde de Katho lieken aan om Rome niet als toeris ten, doch als pelgrims te bezoeken en een deel van de weg al is het slechts de laatste paar kilometer te voet af te leggen. MOORDAANSLAG OP BRITS RECHTER IN W.-AFRIKA. Gisteren deelde het Engelse minis terie van Koloniën mede. dat Zater dagochtend vroeg een aantal gewa pende mannen een aanslag heeft ge pleegd op sir John Lucie Smith, op perrechter van Sierra Leone een Engelse kolonie aan de West-Afri kaanse kust. Sir John, die zich te bed bevond, werd door schoten getroffen. Volgens de laatste berichten is de toestand van sir John bevredigend. Verschillende personen zijn door de politie gearresteerd. De Nederlandse afgevaardigde dr. J. C. van Royen prees de overeen komst van Den Haag en verklaarde, dat zijn regering „aanzienlijke con cessies had gedaan en zich zelfs op offeringen had getroost om een even wichtige overeenkomst te bereiken". „Mijn regering is er diep van over tuigd, dat ook zonder de hulp van de Veiligheidsraad en de door hem ingestelde commissie voor Indonesië (Unci) een reentvaardige en bevredi gende, hoewel vermoedelijk enigszins van de huidige afwijkende overeen komst bereikt zou zijn." Palar, leider van de Indonesische delegatie, verklaarde, dat de over eenkomst van Den Haag een „succes volle" was. Deze houdt in, dat „twee souvereine staten vrijwillig overeen gekomen zijn, op basis van gelijkheid met elkaar samen te werken. Verscheidene sprekers spraken vriendelijke woorden, behalve de vertegenwoordiger van de Oekraine, die een voorstel indiende dat Neder land zijn troepen zou terugtrekken tot de posities van Dec. 1948, dat de politieke gevangenen door Nederland vrijgelaten zouden worden en dat een nieuwe commissie van toezicht zou worden ingesteld. De Chinese ge delegeerde noemde dit voorstel „des tructief en kwaadaardig". DE INVLOED VAN PERS, RADIO EN BIOSCOOP OP DE JEUGD. Aangaande het congres, dat op 15, 16 en 17 December a-s. 'op Draken- burgh zal. georganiseerd worden over de invloed van de pers, radio en film op het kind, kan nog worden gemeld dat dit congres wordt gehouden on der auspiciën van het bureau inter national catholique de l'Enfance in samenwerking met de katholieke jeugdraad voor Nederland. Het doel van het bureau international catho lique de l'Enfance is een studiecen trum te vormen, dat al de proble men rond het kind bestudeert en dat voor aangesloten organisaties tegelij kertijd centrum van actie wil zijn- Het congres zal bestaan uit een serie lezingen en uit commissie ver gaderingen. Er zijn drie commissies: een juridische, een technische en een paedagogische. Zondag 18 December zal een excursie worden gehouden naar Amsterdam voor een bezoek aan het Rijksmuseum en een bezichtiging van de stad. DERTIG UTRECHTENAREN ZIJN ZIEK GEWORDEN NA HET ETEN VAN KAAS Vergiftigingsverschijnselen niet van ernstige aard Het afgelopen weekeinde heeft ruim dertig mensen uit de omgeving van de Amsterdamsestraatweg te Utrecht onaangename ervaringen bezorgd. Vermoedelijk door het eten van kaas traden vergiftigingsver schijnselen op, die vaak met hoge koorts en diarrhee gepaard gingen. Tot dusver vallen er geen slachtof fers te betreuren. De meeste patiën ten worden thuis verpleegd en, naar het zich laat aanzien, zal deze epide mie geen ernstige gevolgen hebben. Aanvankelijk dacht men, dat het eten van een bepaalde banketsoort tot deze gevolgen had geleid, maar later kwam men tot andere opvat tingen. De kaas, die door een winkelier van de Amsterdamsestraatweg is verkocht, is door de politie in be slag genomen. Zij wordt onderzocht in het Centraal laboratorium voor de volksgezondheid. Het blijkt, dat de winkelier volko men onschuldig is aan het gebeurde. Hij had de kaas van een groothandel buiten de stad betrokken. Ook daar heeft de politie een partij in beslag genomen „Alg Dagblad" COMMANDANT VAN DE W.A. VOOR BIJZONDERE RAAD VAN CASSATIE. Eis: 15 jaar. Voor de Bijz. Raad van Cassatie verscheen Arie Johan Zonder van, van 1940 tot 1945 commandant van de W.A., de weerafdeling van de N.S.B. in Nederland. Z., thans 39 jaar oud, is door het Amsterdamse Bijzonder Hof tot 20 jaar gevangenisstraf veroordeeld. De procureur-fiscaal bij dat hof, die de doodstraf had geëist, is tegen dit vonnis in cassatie gegaan. Z. even eens. Voor de Bijzondere Raad verklaar de deze, dat hij door zijn houding in de bezetting het Nederlandse volk had willen dienen. De W.A. trad niet provöeerend op, zei hij. Indien m bericht over mishandeling ter ore ware gekomen, was hij, volgens zijn zeggen, 'steeds met de meeste gestrengheid opgetreden. Ook be ledigingen van het koningshuis had hfj bestraft. „Waarom?" wilde de president van de raad weten. „Omdat ik zeer oranjegezind was'" zo zei hij. „Wist u dan niet, hoe het konings huis dacht over de Duitse aanvals oorlog"? „Ja", knikte de voormalige W.A.- commandant. De president hield Z. ook nog voor dat zijn aansporing op enkele bonder den leden van de W.A. naar het Oostfront zijn gegaan. „Ze hadden toch zuivere bedoe lingen", zei Z. „Ze gingen voor het eigen vaderland de Russen bestrij den, niet om de Duitsers te helpen. Hij voegde hier echter aan toe, dat de verantwoordelijkheid voor zijn wervingspropaganda hem thans wel drukte. De raadsman, mr. Muller, zag in Z. een man, die door zijn „kinder achtig" geloof in de voorspiegelingen van Mussert en in de leerstellingen van het Duitse nationaal-socialisme in de hogeree rangen van de N.S.B. was terecht gekomen. Uit idealisme niet vanwege geldelijke voordeel, zo zeide de raadsman, had Z. meege werkt aan de oprichting van het vrij willigerslegioen Nederl. en de Duitse strijd tegen Rusland. In zijn conclusie releveerde de pro cureur-fiscaal, mr. Baron van Se- rooskerken de gedragingen van de W.A., die hij een „ongeordende groep onbehoorlijke lieden' noemde. Z. heeft zo zei de procureur-fiscaal zelf dienst gedaan aan het Oostfront en anderen daartoe aangespoord. Dit laatste is het ergste al geldt als ver zachtende omstandigheden, dat Z. niet onder argeloze lieden propagan da heeft gemaakt, maar onder per sonen, die toch reeds handlangers van de Duitsers waren De doodstraf achtte de procureur-fiscaal veel te zwaar, ook de gevangenisstraf van 20 jaar. Mr. Baron van Tuyll van Serooskerken verklaarde namelijk, rekening te willen houden met de zware mishandeling, die Z. na de bevrijding heeft ondergaan. Geluk kig, zo zei dc procureur, is dit ge beurd in de tijd, dat de Canadezen nog aan het hoofd stonden van de cellenbarakken. .De procureur-fiscaal zei, niet te twijfelen aan de juistheid van het door Z. opgemaakte rapport, en con cludeerde tot een gevangenisstraf van 15 jaar. .Uitspraak 16 Januari a.s. RECHTSHERSTEL UIT DE ZUIVERINGSTIJD. Wel zeer laat heeft de Regerings commissaris voor het Radiowezen, meegedeeld, dat hij de collectieve radio-schorsing in de zuiveringstijd van 1945 onbillijk vond. Tenslotte toch nog hebben de musici en andere radio-medewerkers eerherstel ge kregen. £en koAieZtje Wij onderschatten wat wij hebben en overschatten wat wij zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1