Naast Fritalux een Uniscan? Engeland verontrust over de Ver. Naties Het wil geen toezicht op z'n koloniën Leopold bereid af te treden GEMEENTERAAD VAN LEIDEN ©e zituewn WOENSDAG 7 DECEMBER 1949 DE LE1DSE COURANT pagina 2 Nederland zit er tussenin Naast de Fritalux (of Fibenel?) zullen we misschien ook een Uniscan krijgen. Engeland wil n.l., aldus de „Volkskrant" besprekingen openen met Denemarken, Zweden en Noor wegen over de oprichting van een economisch Noordeuropees bloc. De regering heeft reeds voorstellen naar de Scandinavische regeringen ge stuurd, die in de Noordeuropese hoofdsteden gunstig zijn ontvangen. De Engelsen hebben hetzelfde doel voor ogen als de Fransen, toen die de economische samenwerking tus sen Frankrijk, Italië en de Benelux - landen voorstelden. De Amerikanen hebben herhaalde lijk aangedrongen op grotere econo mische eenheid in Europa. Het werd tijd dat Engeland ook liet blijken dat het wilde samenwer ken. Samenwerking was alleen goed mogelijk met de Scandinavische lan den die reeds nauw verbonden zijn met het sterlinggebied. Nederland neemt een eigenaardige positie in. Het is economisch nauw verbonden met Frankrijk, Italië en België, maar het heeft ook sterke banden met het sterlinggebied. M.a.w. Nederland heeft belang zowel bij de Fritalux (Frankrijk, Italië en Bene lux) als bij de Uniscan .zoals de „Ti mes" dit Éngels-Scandinavische bloc aarzelend noemt). Het is moeilijk voor Nederland zich bij één van deze bloes aan te sluiten, omdat het zich daardoor min of meer van de andere landen af zal scheiden. De samenwer king binnen de Benelux trekt Neder land naar het Zuiden. De banden met het Sterlinggebied trekken in Noordelijke richting. De positie die West-Duitsland zal gaan innemen, kan beslissend blijken voor de Ne derlandse houding. GROTE BRAND TE RIO DE JANEIRO. Dinsdagavond is in de Noordelijke wijk van Rio de Janeiro door de ont ploffing van een met benzine gevulde tankwagen een reusachtige brand uit gebroken. Een honderdtal personen is dakloos. De brand breidde zich snel uit, zo dat in korte tijd tientallen houten loodsen, die vooral door arbeiders werden bev/oond, in de vlammen op gingen. Verscheidene honderden zijn van de plaats der ramp gevlucht. Men weet nog niet of er doden of gewonden zijn. |7EN DOOR DE ALGEMENE VERGADERING der Verenigde Naties ge nomen besluit om een soort oppertoezicht over de koloniën in te stellen, wordt, naar het schijnt, door de Engelse regering hoog opgeno men. Officiële Engelse woordvoerders hebben het besluit onwettig ge noemd. De Britse regering is „bepaald ongerust". Hoogstwaarschijnlijk zal Engeland het besluit trotseren en trachten Frankrijk en België, twee andere koloniale mogendheden, tot zijn standpunt over te halen. Het bewuste besluit voorziet in de oprichting van een commissie van 16 landen, die tot taak krijgt de Assem- blée inlichtingen te verschaffen over de wijze, waarop de koloniale mo gendheden de van haar afhankelijke gebieden besturen. Een dergelijk oppertoezicht wordt door het Handvest der Verenigde Na ties slechts geregeld voor de zoge naamde beheersgebieden, die vroeger onder mandaat van de Volkenbond stonden. Tot dusver verstrekten de koloniale mogendheden bepaalde in lichtingen, doch zij waren daartoe niet, gelijk de nieuwe resolütie wil, verplicht. In deze nieuwe ontwikkeling, wel ke mogelijk is dank zij de „anti-kolo niale" meerderheid in de Assemblée, kan men slechts een logisch gevolg zien van de inmenging in de Indone sische kwestie. Engeland plukt thans de vruchten van zijn beleid in de Veiligheidsraad t.a.v. Indonesië. Wat Engeland toen tegenover Nederland deed noemt het thans onwettig, want nu is het zelf de dupe. Maar dari in Brussel Volgens het „Alg. Dagblad" zouden mensen, die dagelijks met koning Leopold omgaan, gezegd hebben, dat hij bereid is af te treden, omdat hij bevreesd is dat de Belgen tegen zijn terugkeer zullen stemmen bij het re ferendum over de koningskwestie. Koning Leopolds adviseur in Brus sel, professor Jacques Pirenne, zou hem hebben gezegd dat zijn kans om naar de troon te worden teruggeroe pen zeer klein isi Hij zal wellicht 55 pet. van de stemmen krijgen in de Vlaams spre kende gebieden. Maar hij mag blij zijn als hij 30 pet. krijgt van de Wa len, die drie millioen man sterk zijn op een bevolking van acht en een half millioen. Tot nu toe heeft koning Leopold steeds geweigerd aan te nemen dat de meeste mensen hem niet terug wensen. Leopold is nu bang, dat als het re ferendum duidelijk bewijst dat hij impopulair is, zijn zoon zal weigeren de troon te bestijgen. Maar de koning houdt vast aan twee punten: dat hij voor het parlement af treedt en de wereld kan vertellen dat hij zulks doet omdat zijn per soon aanleiding geeft tot menings - verschillen onder het volk. VELDSLAG OP AMSTELSTATION Trein telde 4 in plaats van 8 wagens Op het Amstelstation in Amsterdam zijn Dinsdagochtend rake klappen uitgedeeld toen een deel van het publiek geen plaats kon vinden in de trein, die om 8.43 uur naar Arn hem vertrekt aldus bericht het Vrije Volk". Deze trein, die gewoonlijk uit acht rijtuigen bestaat, telde vanochtend sleohts vier rijtuigen. Zelfs voor de reizigers, die op het Centraal Station en het Muiderpoortstation waren in gestapt, was er te weinig ruimte en toen de trein aan het Amstelstation stopte, brak de hel los. Iedereen ver drong zijn medepassagiers om te trachten zich een plaats te verove ren. Toen de reizigers, die reeds binnen PATER LOMBARDI BESLUIT OP 8 DECEMBER ZIJN „KRUISTOCHT DER GOEDHEID". Donderdag, 8 December,, het feest van O. L. Vrouw Onbevlekt Ontvan gen, zal de beeltenis van de H. Maagd, in Rome bekend als „Salus Populi Romani" (Het heil van het Romense volk), van de kerk van de H, Maria Maggiore in plechtige processie wor den overgebracht naar de Sint Pie- ter, waarna het opgesteld zal worden op het pauselijk altaar in de Sint Pie- ter. Pater Lombardi zal dan zijn „Kruistocht der Goedheid" afsluiten met een predikatie. Zondagmorgen om 8.30 uur zal de H. Vader een plechtige H. Mis opdra gen op het pauselijk altaar. Van Donderdag tot Zaterdag zal de H. Vader met alle bewoners van het Vaticaan iedere avond de Rozen krans bidden voor het welslagen van de „Kruistocht der Goedheid". Dit gezamenlijke gebed zal door Radio Vaticana op al deze dagen worden uitgezonden om 21.15 uur op de kor tegolf in de 15 en 31 meterband. De bevolking van Rome zal tevens haar eeuwenoude traditie handhaven en alle beeltenissen van O. L. Vrouw, die overal in de gevels der huizen zijn aangebracht, een bloemenhulde bereiden, Op de feestdag van O. L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen zullen de Ro meinen in de voormiddag samenko men op de wijdse Piazza di Spangna voor een algemene bloemenhulde ter ere van de H. Maagd. waren, geen aanstalten maakten meer ruimte te maken, gooide het wach tende publiek de portieren open en een ware stormloop v/erd ingezet. Anderen drongen zich via openstaan de vensters naar binnen en er moes ten hier en daar veldslagen worden geleverd, om hun' lichamen door de opening te wringen. Van de ruim 200 passagiers, die op het Amstelstation de trein 'hadden opgewacht, moesten er ongeveer zes tig achterblijven, toen de trein te'n slotte met negen minuten vertraging vertrok. Zelfs de bagagewagens ston den toen volgepropt met reizigers. Voordat de trein zich in beweging zette, moesten de conducteurs nog de mensentrossen afkappen, die zich op de treeplanken een plaats hadden veroverd. Het is nog niet bekend, waarom de trein vanochtend slechts vier rijtui gen telde, maar mogelijk ligt de oor zaak hiervan in het feit, dat Maan dagmiddag de bliksem was ingeslagen in de bovenleiding op de lijn Den BoschUtrecht, waardoor ook enkele rijtuigen waren beschadigd. Toen de trein van 9.43 uur naar Arnhem de resterende reizigers had opgenomen, keerde op het Amstelstation de rust weer. VALSE BANKBILJETTEN Hoewel de recherche flink oprui ming heeft gehouden onder de valse munters zijn er toch nog vele valse bankbiljetten in omloop. Dikwijls worden er valse briefjes van tien en honderd en valse Ame rikaanse tien-dollarbiljotten aange boden. De valse tien-guldenbiljetten zijn vrij behoorlijk afgewerkt, maar toch duidelijk te onderscheiden van de echte. Op de bankbiljetten van honderd gulden is (het watermerk slecht nageboots. De cubussen zijn zwak afgedrukt. BEURS: ALGEMENE REACTIE op de lagere koersen, die de beurs gisteren liet zien, was men geneigd te zeggen, dat het beeld van de markt eergisteren, zoals op een Maandag wel eens meer pleegt te geschieden, iets te sterk geaccen tueerd is geweest. Gisteren gaf het publiek er de voorkeur aan een af wachtende houding aan te nemen, mede in verband met de gistermiddag begonnen Kamerdebatten over de re sultaten van de R.T.C. De staatsfondsenmarkt was zeer rustig, maar vast voor de dollarlening Nederland. Ook dollarlening Philips was gevraagd en liep tot 104^ op. AVIOLANDA EN FOKKER BOUWEN 300 JAGERS Aviolanda in Papendrecht en de Fokkerfabrieken hebben van de re gering opdracht ontvangen voor de bouw van 150 Gloster-Meteor-straal- jagers. Ook voor België zullen 150 van dergelijke vliegtuigen worden gebouwd. Aviolanda zal de z.g. frontfusillage bestaande uit neus, cockpit en staart maken. Fokker zal de eind montage verzorgen. De Rolls Royce Derwent- motoren voor deze toestellen zullen uit België komen. Met de bouw zal op 2 Januari worden begonnen en op 1 Mei zal het eerste toestel moeten worden afgeleverd. Dit zal echter voor het grootste deel uit Engeland komen. Aviolanda zal het eerste vliegtuig uit eigen fabriek op 1 Ja nuari 1951 afleveren. Men hoopt in ongeveer twee jaar de opdracht te kunnen uitvoeren. ZIJN CLIëNTELE VOOR 10.000 OPGELICHT De recherche heeft dezer dagen aangehouden P. J. G., belasting-con sulent te Bergen op Zoom, ter zake van oplichting op grote schaal. G. heeft kans gezien in een jaar tijd diverse personen op te lichten tot een totaal bedrag van ruim tien dui zend gulden. Op slinkse wijze wist hij van goedgelovige lieden grote sommen geld los te krijgen. Hij leefde op vrij grote voet en hield er een auto op na. G. koos 1bt zijn slachtoffers bij voorkeur goedgelovige lieden op het platteland. Vele personen zijn door de practijken van G. gedupeerd om dat al het geld verdwenen is. Een jaar lang heeft hij het ene gat met het andere gestopt tot thans aan dit spel een einde is gekomen. De con sulent is ter beschikking van de Ju stitie gesteld. WIEG MET KIND IN BRAND. In de woning van de familie Wagt- mans te St. Willebrord is gistermid dag een ongeval geschied, waardoor het vier maanden oude dochtertje zwaar gewond werd. Om het bedje van de kleine te verwarmen had de moeder een electrisch strijkijzer, dat op het net was aangesloten, in de wieg gelegd. Zij vergat echter het steeds warmer wordende ijzer toen een paar andere kinderen uit het ge zin op straat herrie maakten. De moeder ging naar buiten om een ein de aan de ruzie te maken. Bij haar terugkeer in de woning vond zij het bedje van de kleine in brand. Het meisje zelf was zo deerlijk verwond, dat het naar het ziekenhuis te Roo sendaal moest worden overgebracht. De toestand is zorgwekkend. AUTOBESTUURDER DIE VIER MENSEN AANREED. VOOR DE RECHTER. De Officier van Justitie bij de Haagse Rechtbank heeft gisteren te gen de 32-jarige W. W., uit Den Haag, wegens dood door schuld een jaar gevangenisstraf met aftrek en in trekken van het rijbewijs voor de tijd van een jaar geëist. W. heeft in de nacht van 25 op 26 September met een bestelwagen vier mannen aangereden, die op de hoek van de Badhuiskade en de Badhuis- j straat te Scheveningen stonden te praten. M. B. heeft daardoor het le- ven verloren. VOORTZETTING EMIGRATIE NAAR NIEUW ZEELAND Van officiële zijde wordt medege deeld, dat de regering van Nieuw- Zeeland opnieuw toestemming heeft verleend voor het emigreren van 100 gedemobiliseerde militairen uit Indonesië naar Nieuw-Zeeland. Van deze mensen, die in Nieuw-Zeeland als „farmhand" te werk zullen wor den gesteld, zullen er in de tweede helft van Maart 50 naar Nieuw-Zee land vertrekken. De gemeenteraad van Leiden1 kwam gisteren in vergadering bij- aen. Afwezig, wegens ziekte, de heer Schüller. Tot lid van de commissie voor het Openb. Slachthuis werd benoemd de heer Lardee. De heren J. Stark en P. van Barneveld werden benoemd tot tijd. leeraar aan de Gem. H.B.S. Tot leden van de bijzondere com missie tot nazien van de rekening 1947 werden benoemd de heren Knol, Van der Burg, De Hosson, Frohwein en Stolp. Over de voorzittersfunc tie in deze commissie had een her stemming plaats. Gekozen werd de heer Knol met 21 st.; 8 st. werden uitgebracht op de heer Van der Burg en 1 op de heer Stolp. Bij het voorstel tot nader vaststel len van het Leidse wapen vond de heer Lombert (K.V.P.) het onaardig en niet kunstzinnig, dat de twee wapendragende leeuwen vervangen moeten worden, door één en deze met een zonderlinge helm over zijn kop (terwijl spr. hierover uitweidde, werd hem een echte helm, uit de Lakenhal afkomstig, op het hoofd gezet!).Spr. wees er op, dat het Leid se wapen oorspronkelijk St. Pieter met de sleutels is geweest. Maar sinds deze „paapse stoutigheid" niet meer werd gewaardeerd en St. Pie ter uit het wapen verdween, bleven de twee leeuwen, volgens de ver. „Oud-Leiden" „rustige, contempla tieve zittende dieren" op de sleutels passen. Spr. gaf nog een grappig verhaal, hoe de éne „ingeblikte" leeuw er uit zal zien. Het voorstel werd daarna z.h.st. aangenomen. Het avond-lyceum. De verhoging van de salarissen der bewaarschool-onderwijzeressen werd goedgekeurd. Bij voorstel tot verlenen van een bijdrage aan avond-lyceum en avond mulo-cursussen, merkte de heer Woudstra (Prot.) op, dat dgenen, die deze cursussen volgen, reeds een be taalde betrekking zullen hebben. Spr. wenst de toezegging, dat slechts in het uiterste geval een bijdrage zal worden verleend. De heer v. Stra len (P.A.) was 'n voorstander zonder bedenkingen van het voorstel van B. en W., dat de goede strekking heeft begaafde jongelui uit minder-be- deelde kringen gelegenheid tot stu die te geven. De heer Van Weizen (Comm.) sprak in dezelfde geest. De heer Knetsch (Prot.) zeide, dat de beide vorige sprekers bezig waren geweest open deuren in te trappen. Iedereen is voor een avond-lyceum; het zou echter onbillijk zijn tegen over andere avond-cursussen te ge makkelijk een gem. bijdrage te ge ven. De heer De Hosson (K.V.P.) had slechts één bezwaar, namelijk, dat er geen limiet is gesteld, waar beneden de bijdragen worden ver leend. Weth. Van Schaik gaf ervaringen weer uit het Rott. Avodnlyceum, dat zeer goed voldeed; 80 pet. der leer lingen slaagde. Paedagogisch ge sproken acht spr. het onjuist, dat het onderwijs gratis zou zijn. Een bijdrage naar vermogen is gewenst. Bij de 18 candidaten voor de Leid se cursus, waren 4 leerlingen, die verzochten in aanberking te komen voor verlaging van het schoolgeld van ƒ300. Een nader onderzoek moet WEERSVERWACHTING (Geldig van Woensdagavond tot Donderdagavond. Opgemaakt te 10 uur). geleidelijk kouder. Aanvankelijk meest zwaar be wolkt met nu en dan enige re gen, later enkele buien en plaat selijk opklaringen. Aan de kust krachtige tot harde en tijdelijk wellicht stormachtige wind tus sen Zuid en West; in het binnen land krachtige tot harde wind tussen Zuid en West. Geleide lijke daling van temperauur. SCHEEPSBERICHTEN GROOTEBEER 6 Dec. op 673 mijl van Padang KOTA INTEN 6 Dec. 22.30 Aden SARANGAN 7 Dec. te Suez- verwacht TAWALI 6 Dec. van Penang naar Belawah TER- NATE 6 Dec. (14 u.) van Port Said. SIBAJAK 6 Dec. 500 mijl Z.O, v. Ceylon TARAKAN 6 Dec. 60 mijl Zuid van Kaap Comorin WILLEM RUYS 6 Dec. op 720 mijl ten Oosten Ceylon ZUIDERKRUIS 6 Dec. in Rode Zee ter hoogte van Djeddan. de billijkheid daarvan nog uitwij zen. Spr. had voor het avond-ly ceum goede verwachtingen. Dit voorstel werd daarna z.h.st. aange nomen. Het herstel van de Warmonder- brug. Bij het punt herstel Warmonder- brug maakte de heer Knetsch (Prot.) er aanmerking op, dat dit werk van 42.000 onderhands is gegund. heer De Kier (Prot.) verbaasde zich over de post 5000 risico voor de mogelijkheid van een buis-vernieu wing. Is het niet beter, de waterlei ding-buis onmiddellijk te vernieu wen. De Jieer Ten Broek (K.V.P.) sloot zich aan bij de opmerking de heer Knetsch. Weth. Jongeleen antwoordde, dat de buis-vernieuwing' een aangelegen heid is, van de L.D.M. Het is best mogelijk, dat de buis nog 20 jaar meegaat. De opmerking over de gunning is juis'c, maar er was de bij zondere omstandigheid, dat dit werk speciale vakkennis, materialen routine vereist. Ook werd er enige spoed vereist met het oog op de vorst-periode De raming van de ge meente en de prijsopgave van de be trokken aannemer scheelden slechts enkele tientallen guldens. De heren De Kier en Knetsch wa ren echter niet bevredigd. De heer Knetsch vroeg stemming over de gunning. Het werd aangenomen met 26 tegen 8 st. Tegen stemden heren Woudstra, Wilmer, v. Oyen, Els- geest, Knetsch, A. van Dijk en De Hosson. Bij de aankoop grond in de Bos- huizerpolder vroeg de heer Van Welzer (Comm.) of de prijs niet aan le hoge kant is. Weth. Jongeleen had een loftuiting verwacht op de onderhandelende ambtenaar. De prijs van 40 ct. is een buitengewoon lage prijs. Spr. kan de gemeente feliciteren als zij alle grond in de polder voor deze prijs kan kopen. Geldleningen. Bij het sluiten van geldleningen van ƒ2.000.000, ƒ500.000, ƒ2.500.000 en 5.000.000 lichtte weth. Van der Kwaak toe, dat de 2% en 3 millioen zijn bestemd ter investering in de Lichtfabrieken, De andere leningen zijn bestemd tot het- ovèrzetten van kasgeld in vaste leningen. Het ko mend jaar zullen nog meer lenin gen worden aangevraagd, -namelijk voor de woningbouw. Het voorstel werd daarna z.h.st. vastgesteld. De badhuizen. De verhoging van de tarieven van de badhuizen vond geen genade bij de heer Van Velzen. De heer Knol (Prot.) wees er op, dat het toch re delijk is, dat tarieven, welke sinds 1922 niet meer zijn herzien, worden aangepast aan de werkelijkheid. Weth. Menken wees op de zeer, zeer grote stijging der onkosten sinds 1922. Dat wettigt toch wel een lichte verhoging. Bij een 10-baden- kaart bedraagt de verhoging 2y2 ct. per stortbad. Na de tariefswijziging moet de gemeente altijd nog op 'liet badhuis Van der Werffstraat ƒ15 a 16.000 bijpassen. Het voorstel van B. en W. in stem ming gebracht, werd aangenomen met 29-4 st. Tegen stemden de com munistische leden en de heer Van Weerlee (P. v d. A.). Bij de goedkeuring van de reke ning van de Armenraad keurde de heer Knol (Prot.) het ten sterkste af, dat de Armenraad een gedeelte van de rekeningen niet heeft willen overleggen aan de Gem. Accoun tantsdienst. Weth. Menken antwoordde, dat B. en W. hun mening ten dezen hebben kenbaar gemaakt. Bij de wijziging van het Arbeids overeenkomsten-reglement verlangde de heer Elstgeest (Prot) de toezegging dat bij de aanstelling van nieuw per soneel op arbeids-contract geen reke ning gehouden zal worden met de gezins-samenstelling. Weth. Menken stelde gerust en wees de mogelijkheid af, dat B. en W. ooit een dergelijke on-sociale maatregel zouden toepassen. Bij het verlenen van subsidies aan verschillende sociale en culturele in stellingen bepleitte de heer Sunder- man (P. v .d. A.) de belangen van het Leids Drankweer Comité. Weth. Menken stelde een subsi diëring van het bureau in 't vooruit zicht. De jeugd-concerten. De heer A. van Dijk (K.V.P.) ver zocht een onderzoek naar het milieu waaruit de kinderen voorkomen, die de jeugd-concerten bijwonen. Er moet altijd nog ƒ2.40 per kind be taald worden. Voor minder-bedeelde kinderen moet het mogelijk worden gemaakt, voor minder of kosteloos deze concerten te bezoeken. De heer Van Weizen bepleitte een regeling te dien aanzien op de wijze van K. en O. Weth. Van Schaik verheugde het, dat de Stadsgehoorzaal te klein was voor de jeugd-concerten. Deze con certen zijn bestemd voor de jeugd van u.l.o. en daarboven. Een ge deelte van de jeugd wordt daardoor uitgesloten. Hier ligt zeker een taak voor de jeugdorganisaties met be hulp van K. en O. Inderdaad is het de vraag, of het bedrag van toela ting voor sommige gezinnen niet te zwaar is. Weliswaar wordt daarin reeds enigszins voorzien, maar een regeling acht spr. het onderzoeken waard. Het Leids-Studiefonds. De heer Ten Broek (K.V.P.) vroeg zich af, waarom niet meer jongelui door het Leids Studiefonds kunnen worden voortgeholpen. Spr. gaf in overweging om het volgend jaar het subsidie minstens op 5000 te bren gen. Weth. Van Schaik onderschreef dit pleidooi ten volle. Bij de rondvraag vroeg de heer Elsgeest meer politie-toezicht bij het verkeer in de Vrouwensteeg, zeer druk wegens herstel van de Bostel- brug. De voorz. deelde mede, dat ein de van deze week, de gehele Bostel- brug zal worden afgesloten. De heer De Hosson vroeg ver plaatsing van een vei'keersbord bij het Gangetje. Wegens de ongesteldheid van de heer Schüller kwam het rapport van B. en W. nopens diens critiek op het beleid van de directeur van de Gem. Reiniging niet in behandeling. De Raad ging in geheime zittnig, welke tot half zes en 's avonds van 8 tot half 12 heeft geduurd. AUTO Door A. HRUSCHKA (Nadruk verboden) 12) Een half uur later werd er onder de jongelui geheimzinnig gefluis terd. Sommigen lachten ongelovig, anderen zetten een verstoord ge zicht, velen keken steelsgewijze naar Ulrich.Eindelijk kwam een vriend van Ulrich naar hem toe: „Zeg, Turnwald, Malten beweert dat jij zijn mes hebt gestolen. Breng jij hem' zelf even aan het verstand dat je het niet hebt." Ulrich, hoorden wij later, stond een ogenblik als door de bliksem getroffen. Toen ijlde hij naar Mal ten, greep hem vast met beide vuis ten, schudde hem enige malen zo geweldig, dat hij heen en weer vloog, en siste: „Heb jij dat werkelijk gezegd, Malten? Dat ik jouw mes heb ge stolen? Onmiddellijk herroepen, be grepen? Een Turnwald is geen dief...." De ander keek hem brutaal in de ogen en zei: „Ik zou niet weten, wie het an ders heeft weggenomen. Jij stond naast mij, toen ik mijn potlood sleep en toen was het weg „Ellendeling, schoft! En zoiets durf je mij vlakaf zeggen?" Een der leraren kwam tussenbei den, bevrijdde Malten uit de vuisten van Ulrich en poogde hen tot beda ren te brengen. Hij had Ulrich altijd zeer goed mogen lijden en zei: „Turnwald, beschuldigingen worden niet door geweld weerlegd. Ik weet natuurlijk, dat jij het mes niet ge stolen hebt, maar de zaak kan op zeer eenvoudige wijze uit de wereld worden geholpen. Laat mij, om Mal ten tot kalmte te brengen en jou van alle verdenking te zuiveren, de inhoud van je zakken onderzoeken en iedereen zal zien, dat jij het mes niet hebt." Ullrich werd donkerrood, ging een stap achteruit en antwoordde drif tig: „Ik laat mij niet fouilleren als een diefzelfs niet door u, pro fessor." „Konr, Turnwald, wees verstan dig!" „Voor niets ter wereld duld ik een vreemde hand in mijn zak!" De aanwezigen keken elkander met pijnlijke verwondering aan en de leraar hernam zeer ernstig:. „Is het zo gelegen, Turnwald, dan moet ik in je eigen belang er op aandrin gen, dat de inhoud van je zakken hier voor ieders oog op de tafel wordt gelegd. Je houding is zo vreemd, dat zij lichtelijk aanleiding tot verkeerde vermoedens zou kun nen geven. Men zou kunnen denken, dat Malten gelijk heeft.. Laat je je niet vrijwillig onderzoeken, dan moet het met geweld 'gebeuren." „Vrijwillig? Nooit!" „In dat geval De leraar wenkte verscheidene stu denten en in weerwil van Ulrich's wanhopig verzet, werden zijn armen gegrepen en vastgehouden. Prof. Benke voelde in de rechter zak van Ulrich's jasje en het eerste, wat hij daaruit te voorschijn haalde, was Malten's mes. Zwijgend legde hij het op de tafel. Doodse stilte in de zaal. Ulrich zelf was akelig bleek ge worden. Hij stond daar als verlamd. Het eerst van allen nam Malten weer het woord. „Ik wist het wel," zei hij1 spottend. „Ja, ik wist al lang, dat een handige comediant het troe telkind van onze klas is." Dan gebeurt er iets onverwachts en verschrikkelijks. Zonder enig ge luid te geven grijpt Ulrich het voor hem liggen mes, doet het opensprin gen en werpt zich met opgeheven arm bliksemsnel op Malten juis ter gezegd: hij wilde zich op Malten werpen. Want in werkelijkheid treft hij prof. Benke, die Ulrich's opzet ra dende, Malten opzij wilde trekken. Tot aan het 'heft dringt het vlijm scherpe mes de ongelukkige leraar in de zijde, hij zinkt neer in een bloed plas en is enige minuten later een lijk. En Ulrich Ulrich is naast het lichaam van de arme man bewuste loos tegen de grond geslagen. Wat toen volgde, kan ik in enige woorden samenvatten. Ulrich, wiens schuld bewezen was ook de dief stal werd met algemene stemmen als bewezen aangenomen, hoewel hij die fout hardnekkig loochende en be weerde, dat Malten zelf hem met boos opzet het mes in de zak moest hebben gestopt, werd, met het oog op zijn jeugdige leeftijd en zijn on berispelijk verleden, tot een betrek kelijk lichte straf, vier jaar tucht huis veroordeeld. Die straf heeft hij in Stein uitgezeten. Eerst had hij op verlangen van mijn man, daarin door Gottfried Klu- ge gesterkt, een acte moeten onder tekenen, waarbij hij afstand deed van al zijn erfrechten en, in zoverre dat van hem afhing, van alle betrek kingen met onze familie.^ Alleen on der voorwaarde dat hij nimmer meer een poging zou aanwenden om met een lid der familie von Turnwald in aanraking te komen voorts, dat hij naar Amerika zou vertrekken en daar blijven, verklaarde mijn man zich bereid, hem, zodra hij uit het tuchthuis was ontslagen, door bemid deling van onze rechtskundige raads man de middelen te bezorgen, om in de Nieuwe wereld een bestaan te vinden. Ulrich ondertekende het stuk en is naar Amerika vertrokken." „Verschrikkelijk!" zei Hempel, die met aandacht had geluisterd. „Ver schrikkelijk niet alleen het drama op zich zelf, maar ook de straf. Was die in weerwil van het gebeurde niet. te hard? Veronderstel, dat die Malten inderdaad het mes in Ulrich's zak had gestokenHad men het niet bij die 4 jaar tucchthuis kunnen laten? Moest men de ongelukkige jongeman ook van zijn tehuis en van zijn fa milie beroven?" Dit alles zei hij eigenlijk meer tot zichzelf, dan tot mevrouw von Turn wald, die zacht snikte. Toen stond zij op, stak Hempel de hand toe en zei: „Dank voor dat woord! Het is ook steeds mijn overtuiging geweest. Mijn man was door en door officier, hij kende niets anders dan strenge tucht, verzachtende omstandigheden be stonden niet voor hem. Och, er wa ren toen zovele dingen, die hij niet kon of niet wilde begrijpen, en dat heeft menigmaal een schaiduw op ons tot dan toe ongestoord huwelijks geluk geworpen. HOOFDSTUK VII Van dat ogenblik af liet de zaak Silas Hempel helemaal geen rust meer. Hij kende nu het geheim van mevrouw von Turnwald, de oorzaak van de smart, die hij zo vaak in haar blik had gelezen. Doch hij moest nog meer weten, hij stelde de ene vraag na de andere en toen de ongelukkige moeder een weinig tot bedaren was gekomen, leidde hij het verder onderzoek zo voorzichtig mogelijk in: „En later, mevrouw? Begon na ver loop van jaren uw man de zaak niet in een milder licht licht beschouwen?" „Neen, hij bleef verbitterd en kon niet vergeten, dat de schande door Ulrich op onze naam geworpen, hem had gedwongen een beroep, waar hij hartstochtelijk aan gehecht was, op te geven." „Maar 't was toch zijn eigen kind! En hij kende Ulrich's temperament enzijn edel karakter." (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 2