kermis exploitatie
PERSSPIEGEL
i van Katwijk
ZATERDAG 3 DECEMBER 1949
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA i
TWEEDE KAMER
Welk onderwijs na
de 6 de klas
Gedurende de replieken bij de
behandeling van de wijziging der
L.O.-wet heeft gistermiddag de heer
Peters (KVP) een motie ingediend,
waarin tot uitdrukking wordt ge
bracht, dat moet worden aange
stuurd op gelijktijdige vaststelling
en invoering van richtlijnen voor
gecoördineerde leerplannen voor
scholen voor voortgezet g.l.o., lager
n.o en lager land- en tuinbouw-
onderwijs, voorts dat de regeling
met betrekking tot de toelating van
leerlingen tot de ambachtsschool
gehandhaafd dient te blijven. In de
ze motie wordt de regering tenslotte
uitgenodigd, met een wetenschappe
lijk verantwoord plan te komen ten
deze. De motie werd gesteund door
de heer Gortzak (CPN) en bestre
den door de heer Tilanus (C.H.)
terwijl de heer de Loor (Arb.) haar
overbodig achtte. In zijn dupliek
betoogde minister Rutten, dat hij
tegen de algemene strekking der
motie geen bezwaar maakte, waar
na zij werd aangenomen zonder
stemming. Hierna kwamen nog eni
ge amendementen aan de orde.
Een amendement-van Sleen (Arb.)
beoogde, het g.l.o. te blijven geven
in scholen met 6 achtereenvolgende
jaren Hierdoor zou men het voort
gezet lager onderwijs (8 jaren) meer
relief geven. Minister Rutten voelde
maar weinig voor dit amendement,
dat hem de handen te veel zal bin
den. Daarna wijzigde de heer van
Sleen het amendement zodanig, dat
aan de minister wordt overgelaten
waar de 6-jarige school mogelijk is
en waar niet. De minister nam hier
na het amendement over en wijzig
de de overgangsbepalingen zodanig,
dat tot een bij de wet te bepalen
datum als regel de 8-iarige school
zal gelden met uitzonderingen waar
die mogelijk zijn.
Met 46 tegen 29 stemmen werd
aangenomen een amendement-Terp
stra (A.R.) om in de wet te doen
vervallen het verbod tot overheve
ling van leerlingen naar een andere
school.
De minister bracht nog de wijzi
ging aan, dat voor het oprichten van
een school niet 61, m'aar 51 leerlin
gen nodig zijn (met 3 leerkrachten),
waarop een amendement-van Sleen,
dat een gunstiger regeling voorstel
de, verworpen werd met 43 tegen 31
stemmen.
Een amendement-van Sleen om
school- en gemeentebesturen de be
voegdheid te geven bij een vacature
voor ten hoogste 3 maanden een
gehuwde onderwijzeres aan te stel
len, gaf de minister aanleiding te
verklaren, dat hij deze kwestie reeds
soepel toepast en het beter is te
wachten op een principiële uit
spraak.
Het amendement is verworpen met
43 tegen 31 stemmen.
De eindstemming over het wets
ontwerp werd bepaald op Dinsdag
aanstaande.
(Een kwart van het aantal Kamer
leden was absent).
SCHADELOOSSTELLING LEDEN
DER TWEEDE KAMER.
Bij de Tweede Kamer is inge
diend het wetsontwerp tot 'nadere
regeling van de schadeloosstelling
van de leden van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal.
Aan de memorie van toelichting is
het volgende ontleend.
De schadeloosstelling van de le
den van de Tweede Kamer der Staten
Generaal, in 1947 op ƒ6000 gebracht,
blijkt mede in verband met de niet
onbelangrijke, uit het Kamerlidmaat
schap voortvloeiende kosten niet vol
doende te zijn.
In verband met de gestage groei
der werkzaamheden van de leden
van de Tweede Kamer zijn de bu
reaukosten en de uitgave voor admi
nistratieve hulp niet onbelangrijk
in omvang toegenomen.
Behalve bovenbedoelde kosten
moeten onderscheidene Kamerleden
belangrijke uitgaven doen voor ver
blijfkosten. Ook deze uitgaven zijn
de laatste jaren sterk gestegen.
De noodzakelijke verblijfkosten,
welke de leden, woonachtig op een
afstand van meer dan 25 km. van
's-Gravenhage, zich jaarlijks voor
het Kamerlidmaatschap moeten ge
troosten, leggen op een belangrijk
deel van de schadeloosstelling be
slag.
Ten einde meer tegemoet te ko
men aan het bezwaar, dat de finan
ciële gevolgen een beletsel zouden
vormen voor het vervullen van het
lidmaatschap van de Tweede Kamer,
heeft de regering gemeend te moe
ten voorstellen, het bedrag der scha
deloosstelling te verhogen.
Aangezien de kosten voor verblijf
in het algemeen hoger zullen zijn,
naarmate de afstand tussen 's-Gra
venhage en de woonplaats groter is.
ware in het bedrag der schadeloos
stelling enige differentiatie te bren
gen op basis van een zone-indeling
in dier voege, dat de schadeloosstel
ling voor de leden, woonachtig te
s-Gravenhagen of in de nabijheid
daarvan, wordt gesteld op ƒ7200,
voor de leden woonachtig op een af
stand van meer dan 25 km., doch
minder dan 75 km. van 's-Gravenha
ge, op 7800 en voor de overige le
den op 8400.
Aangetekend zij nog, dat geen wij
ziging van de thans geldende pen
sioenbedragen is voorgesteld, omdat
het voorstel tot verhoging van de
schadeloosstelling gebaseerd is op
de uitgaven, welke aan de uitoefe
ning van het Kamerlidmaatschp zijn
verbonden.
De directie van de Ned. Spoorwe
gen is teruggekomen op haar enige
maanden geleden genomen besluit
om geen Kerstgratificaties aan het
personeel uit te reiken, aodat de uit
kering dit jaar toch zal plaats vin
den.
De directie van de Hoogovens te
IJmuiden heeft bekend gemaakt, dat
in de statuten der maatschappij een
winstdelingregeling voor het perso
neel zal worden opgenomen. Het uit
te keren bedrag is afhankelijk van
het dividend-percentage, hetwelk
aan aandeelhouders wordt uitgekeerd
met een minimum van twee procent
en een maximum van vier procent.
Over het boekjaar 19481949 zal een
uitkering worden verstrekt van vier
procent van het jaarloon in dat boek
jaar genoten. Door deze regeling
komt de z.g. Kerst-gratificatie van
twee procent van het jaarloon te ver
vallen. „Trouw"
PRINSES WILHELMINA
BESTEMT HALVE TON VOOR
SANATORIUM.
Prinses Wilhelmina heeft vijftig
duizend gulden uit de opbrengst van
de tentoonstelling „De Vrouw" ter
beschikking gesteld van het Neder
landse sanatorium in Davos in Zwit
serland.
Residentie heeft een
nieuwe burgemeester
Mr. F. Schokking geïnstalleerd-
De nieuwe burgemeester van Den
Haag, mr. F. M. A. Schokking. is
gistermiddag in een buitengewone
zitting van de gemeenteraad geïnstal
leerd. Deze plechtigheid werd o.a. bij
gewoond door ir. M. Tans, gouver
neur van de residentie, mr. Kesper,
commissaris der Koningin, de grif
fier van de Staten, mr. Helmstrijd,
leden van Ged. Staten, mr. Oud, bur-
meester van Rotterdam, de oud-bur
gemeester van Den Haag, mr. De
Monchy, de hoofden van diensten
en bedrijven der gemeente
Voorts waren aanwezig de burge
meesters van Alkemade, Koudekerk,
Leiderdorp, Leimuiden, Nieuwveen
en Rijnzaterwoude, Nieuwkoop, Ter
Aar, Woubrugge, Zoeterwoude, Ze
venhoven, Bodegraven, Hazerswou-
de, Zwammerdam, Boskoop, Leid-
schendam, Voorburg, Wassenaar,
Monster Rijswijk, Wateringen, Wad-
dinxveen, Pijnacker, Sassenheim,
Katwijk, Oegstgeest. De Leidse kring
van burgemeesters was vertegen-
wordigd door jhr mr F. H. van Kin
schot uit Leiden. Van de vereniging
van burgemeesters in Zuid-Holland
waren aanwezig de heer J. M. M.
voorziter, mr A. A. M. Gründemann,
Berkeï en Rodenrijs tweede secretaris
en C. J. van der Hoeven, penning
meester. Behalve vele familieleden
en vrienden van de nieuwe burge
meester en mevrouw Schokking
woonden ook de wethouders van
Alphen aan den Rijn, de secretaris
sen der gemeente Alnhen a. d. Rijn,
's-Gravenzande en Hazerswoude. de
oud-burgemeester van Nieuwerkerk
a d. IJsel en de fractievoorzitters
van de raad der gemeente Alnhen a.
d. Rijn en de hoofdambtenaren de
zer gemeente.
In een toespraak tot de nieuwe
functionaris wenste de wnd burge
meester, ir I. Feber, mr Schokking
van harte geluk met diens benoe
ming, welke tegelijk is een blijk
van waardering en vertrouwen en
tevens een hoge onderscheiding.
Burgemeester Schokking ontwik
kelde in zijn antwoord zijn persoon
lijke instelling ten opzichte van de
hem wachtende taak.
Tot nog toe wist spr. zich in de
gemeenten die hij heeft mogen die
nen door de bevolking gedragen. Dit
zal ook in Den Haag zo moeten wor
den, niet door het najagen van ijde-
le populariteit doch door werken en
door een toenemende belangstelling
voor stad en ingezetenen. Ook aan
het nauwe contact met de gemeente
raad in vroegere standplaatsen her
innerde spreker met de verwachting,
dat ook de Haagse raad daartoe in
i Vtyftiy iaat i
f, r.._in
(Van onze speciale verslaggever).
Op Dinsdag 13 December zal het
vijftig jaar zijn geleden, dat de ker-
mis-exploitanten zich gingen vereni
gen. Welke organisatie van werkge
vers maakt geschiedenis tot die tijd?
Het verenigd zijn van mensen, die
wegens de kermisbedrijvigheden ge
wend zijn, kris en kras door het land
te reizen, is op zich al een merk
waardigheid.
Enkele leden van het feest-comité
hebben ons uit die lang vervlogen
dagen verteld, uit de dagen van Hen
ri ter Hall, van Tewe en Janvier,
doch vooral van Alex Benno, die zijn
schiettent in de steek liet, om in de
eerste moeilijke jaren het secreta
riaat op zich te nemen, met alle
kracht engratis. Hij bereidde
ook het verschijnen van het artisten-
blad „De Komeet" voor en propa
geerde waar hij maar kon de leuze
voor het behoud en de wederinvoe
ring van de kermis.
Vijftig jaar geleden bedroeg de
contributie 2.50 per jaar; thans be
taalt de eigenaar van de minste auto
scooter 500 contributie. Op het
ogenblik zijn er niet minder dan 1200
bedrijfsgenoten en 927 kermisinrich-
tingen. Voor hen bestaat het ver
plichte lidmaatschap, waarschijnlijk
als gevolg van de oorlogse tijd, toen
de zelfstandig of gezamenlijk wer
kende organisaties van kermisexploi
tanten verplicht waren tot de vak
groep toe te treden.
Allengs is men vaster in het zadel
komen te zitten. Niemand van de
ondernemers kan tegenwoordig de
kermis op, of hij moet in het bezit
zijn van een vestigingsvergunning.
Om dat te krijgen, moet men o.a.
kunnen bewijzen, in de jaren 1937,
1938 en 1939 minstens vijf gemeen
ten te hebben bezocht. De vergun
ning gaat echter mee over als men
zijn bedrijf verkoopt.
In de pas bij de overheid.
Omdat er over het kermiswezen in
ons land weinig lectuur bestaat is
de spoedige verschijning van een ge
denkboek welkom. Maar reeds nu
werden aardige bijzonderheden voor
ons opgehaald.
Er waren ooit 50 zweefmolens en
130 schiettenten; thans heèft men
bij de overheid bereikt, dat dit aan
tal niet mag worden uitgebreid.
Terwijl men vroeger soms met list
bepaalde gemeentebesturen gunstig
moest stemmen voor het verkrijgen
van vergunning, is het tegenwoordig
zo, dat onderhandse inplaats van
openbare verpachtingen vanwege de
gemeenten door Ged. Staten worden
ongedaan gemaakt.
In de oorlog hebben de kermisbe-
drijven veel verliezen geleden; doch
na de bevrijding kon de ontstane
verarming spoedig worden hersteld,
doordat het publiek op de kermissen
afvloog. Geen wonder, want de goe-
AUTORIJDEN BIJ MISTIG WEER.
De K.N.A.C, wijst er op, dat bij
dichte mist het voeren van een ver
lichting voor alle voertuigen, ook rij
wielen en karren, verplicht is. Bij
mist is het rijden met stadslichten of
gedimde koplampen voor auto's aan
te bevelen. Bij dichte mist krijgt men
het beste resultaat met gedimde kop
lampen. Het verdient aanbeveling
om een mistlamp te gebruiken, die
zo laag mogelijk moet worden aange
bracht aan de linkerzijde, terwijl de
lichtbundel naar rechts moet vallen.
CHAUFFEUR REED DOOR.
Donderdagavond om kwart voor
zes werd op de Julianalaan aan het
viaduct op de grens tussen Haarlem
en Bloemendaal een 14-jarige sla
gersjongen door een hem achterop
rijdende personenauto aangereden.
De jongen bleef ernstig gewond op
de weg liggen. De chauffeur van de
auto stopte even om naar het slacht
offer te kijken, doch stapte toen
weer in en reed in snelle vaart weg.
De knaap werd in levensgevaarlijke
toestand naar het ziekenhuis Joan
nes de Deo overgebracht waar hij
gistermiddag is overleden.
BEURS: VERDER OPLOPENDE
KOERSEN.
De maand December, die Donder
dag inzette met een verrassend wil
lige markt, schijnt een hoopvolle
afsluiting van het jaar te worden,
althans, indien de goede stemming
voortgang vindt.
Vandaag was dit het geval. De
hogere koersen schenen voor het
publiek aanleiding geworden te zijn
in lichte mate aan de handel deel
te nemen.
De Nederlandse staatsleningen
hadden een vast verloop, vooral
voor investeringscertificaten die tot
98 5/8 aantrokken. Voor het eerst
sinds verscheidene dagen viel weer
enige belangstelling te constateren
voor de dollarlening Nederland, die
een fractie verbeterde.
De raad van Katwijk kwam Don
derdagavond in openbare vergadering
bijeen. Een voorstel tot het verkopen
van een aantal percelen grond in het
zogenaamde Vuurtorenplan werd aan
gehouden. Het betreft de bouw van
een 17-tal panden aan de Vuurbaak-
straat en Koninginneweg. De prijs
der gronden zal variëren van 13.
tot 15.per M2.
De wethouders-salarissen.
B. en W. stellen voor de jaarwedde
van de Wethouders te verhogen van
j 1700.— op 2400.—
De heer v. Duyvenbode opende de
rij van sprekers. Uit een vergelijking
met andere gemeenten van gelijke
omvang bleek, dat het salaris vol
doende was, maar gezien het meer
dere werk hier, stelde spr. voor het
te brengen op ƒ2000.De heer
Haasnoot meende, dat het ook voor
arbeiders mogelijk moet zijn een
wethoudersplaats in te nemen. Dat
gaat nu niet. Het mag gedeeltelijk
een erebaantje heten, die eer is er
spoedig genoeg af en het vele werk
blijft over. Mr. v. d. Plas achtte het,
gezien het zeer vele werk verant
woord, de vergoeding op ƒ2400.te
brengen. De heren v. a. Zwan, C. v.
d. Plas en C. v. Beelen achtten een
bedrag van 2400.te hoog. De heer
Vooys pleit voor het voorstel. Het
voorstel van de voorz. wordt ten slot
te verworpen met 6 voor en 11 tegen.
Voor de heren Vooys, Dijksman,
Ouwerling, Kulk, C. v. d. Plas en
Haasnoot. Het voorstel van Duyven
bode, (ƒ2000.wordt met algeme
ne stemmen aangenomen, behoudens,
dat mr. v. d. Plas wil geacht worden
tegen te hebben gestemd.
Verhoging keurlonen.
Voorstel tot wijziging van de ver
ordening op de heffing van rechten
ten behoeve van de keuringsdienst
voor vee en vlees in de gemeente
Katwijk. De gedurende de laatste ja
ren verminderde opbrengst aan keur
lonen en anderzijds de verhoogde lo
nen en salarissen en de toegenomen
exploitatiekosten brachten over 1948
een nadelig saldo van 3000.Voor
1949 wordt dit tekort geraamd op
5300.Aangezien de kosten van
de Vleeskeuringsdienst voornamelijk
bestreden worden uit de opbrengst
van keurlonen en slachtrechten zijn
deze rechten aan een onderzoek on-
derworden en gebleken is, dat sinds
AUDIëNTIE.
Onder dit opschrift lezen we in
de Tijdspiegel van de Tijd het vol
gende. dat we graag hier aan onze
lezers doorgeven:
Laten wij beginnen met te open
baren, dat wij uit hoofde van ons
beroep „De Waarheid" mogen lezen.
Anders geven wij misschien ergernis,
als wij er blijk van geven, iets in
„De Waarheid" te hebben gelezen.
En verder moet u dat „mogen" goed
verstaan. Wij mogen het, omdat wij
het moeten. Het is helemaal geen
voorrecht, het is een ellendige nood
zakelijkheid.
„De Waarheid" nu heeft smalende
commentaar geleverd op het bericht,
dat Anton Preisinger en Anna-Marie
Mayer, die resp. de Christus- en de
Mariarol zullen vertolken in de ko
mende Passiespelen te Oberammer-
gau, uitgenodigd zijn door de Paus,
die hen persoonlijk wenst te ontmoe
ten. Wij betwijfelen, of dit bericht
wel helemaal juist is, maar daar gaat
het nu niet om. Het gaat nu om de
volgende opmerking van „De Waar
heid": „Bij dit bericht in de R.K. pers
is vergeten mede te delen, dat Prei
singer niet alleen lid is geweest van
de nazi-partij, maar in 1933 met een
stormtroep een aanval heeft gedaan
op een klooster. Maar de paus (klei
ne letter natuurlijk), wie dit bekend
is. wenst hem persoonlijk te ontmoe
ten".
Wij betwijfelen ook, of die storm
troep-aanval in 1933 wel helemaal
juist is. Maar ook hier gaat het nu
niet om. Wij wilden „De Waarheid"
eigenlijk alleen maar de verzekering
geven, dat, wanneer Stalin zich be
keert, het best nog eens zou kunnen
gebeuren, dat de Paus ook hem uit
nodigt.
Wij wilden, dat ons blad het bericht
van de audiëntie van Stalin bij de
Paus reeds kon publiceren Dan zou
den wij eindelijk zonder enig voor
behoud kunnen geloven in de vrede.
En dan nog een kleine opmerking:
als iemand gerechtigd is een aanval
op een klooster te vergeven, dan is
het toch zeker wel de Paus.
1941 niet meer zijn herzien, voor
varkens zelfs verlaagd. De verorde
ning zal daarom gewijzigd moeten
worden hetgeen B. en W. dan ook
voorstellen. Hierdoor wordt een ho
gere opbrengst verwacht van ƒ4000.
Aangezien er is een gemeenschappe
lijke regeling voor Katwijk, Noord-
wijk, Rijnsburg en Valkenburg, zal
aan deze gemeente gevraagd worden
zich met de nieuwe regeling te ver
enigen. De voorz. doet mededeling,
dat Rijnsburg en Noordwijk reeds be
richt hebben zich met het voorstel
te kunnen verenigen. Ook deze raad
gaat met het voorstel accoord.
Dan nog een voorstel met betrek
king tot het aangaan van kasgeldle
ningen gedurende het jaar 1950. Er
moet rekening worden gehouden met
de kosten van de volgende kaüitaals-
werken: vernieuwing wegdek Nieuwe
Duinweg 26.880.Vernieuwing
wegdek te Brittenstraat 24.320.
Bouwrijp maken van diverse gronden
165.140.Uitbreidingswerken ge
meente-bedrijven 56.000.zodat
voor 1950 gerekend moet worden op
een kasgeldlening van rond
2.500.000.De machtiging daartoe
werd verleend.
Bij de rondvraag klaagt de heer v.
Eijk over de moeilijkheden, vooral in
vele bedrijven, veroorzaakt door de
z.g. spertijd, voor wat betreft het
gebruik van e'ectrische stroom. Ook
andere leden uitten hierover hun be
klag. Wethouder Kleen zegt, dat B.
en W. hierover reeds in onderhande
ling zijn met de Directie van de
Lichtfabrieken te Leiden.
De heer Vooys klaagt, en de heer
van Duyvenbode en anderen sluiten
zich hierbij aan, over de zeer onzin
delijke en rommelige toestand aan
de laadplaatsen bij het P. H.kanaal.
Niet minder is zulks het geval bij de
Duinstraat, waar de omwonenden
soms pootje moeten baden. Het zat
de aandacht hebben van B. en W.
De heer van der Marei vraagt hoe
het staat met de trap aan het P. H.
kanaal. De wethouder van O.W. ant
woordt, dat deze om bepaalde reden
in eigen beheer zal moeten worden
uitgevoerd. Daarom is het nog niet
geschied.
Demonstreer Uw rijvaardigheid
niet door anderen in gevaar te
brengen, maar door beleefdheid
©e ziCueten
AUTO
Door A. HRUSCHKA
(Nadruk verboden)
9)
„Ja, als ik dat wist! Maar 't was
donker en waarschijnlijk met opzet
bleef hij in de schaduw der bomen,
totdat de auto kwam aangesuisd.
Toen hij instapte stond de auto tus
sen ons en ik kwam niet zonder in
spanning overeind, zodat ik hem niet
goed te zien kreeg."
„Jammer! Denkt u, dat die me
neer hier in de buurt thuis hoorde?"
„Dat geloof ik niet. Ik ken, om zo
te zeggen, al de mensen die hier
wonen, want ik logeer zeer dikwijls
bij oom en tante Grathwohl, en de
man in kwestie is mij helemaal on
bekend voorgekomen."
„Houding en gestalte hebt u dus
niet kunnen waarnemxm?"
„Toch wel, maar niet lang. Toen
hij onder de bomen stond. Ik keek
natuurlijk zo scherp mogelijk, want
in den beginne vreesde ik, met een
bandiet te doen te hebben.."
„Die indruk heeft hij dus niet op
u gemaakt?"
„O neen! Ik zag heel goed, dat het
een héér was. Hij droeg een lange,
donkere overjas, was groot, slank en
had brede schouders. Hij liep kaars
recht, maar niet stijf en geheel zijn
voorkomen was ongedwongen en
aristocratisch. Maar dat was alles
wat ik kon waarnemen. De man had
zijn reispet diep over de ogen ge
trokken en de kraag van zijn over
jas hoog opgezet."
Nu, 't is toch in ieder geval iets,
dacht Silas Hempel. Groot, slank
brede schouders voorname
houding. Met een baanstroper van
beroep hebben wij dus niet te doen.
Zij begonnen toen over andere din
gen te spreken, voornamelijk over
kruidkunde, vonden de gezochte
planten en slenterden langs dezelfde
weg terug.
Plotseling bleef Sorel staan en zei,
enigermate weifelend:
„Mijnheer de bibliothecaris, sinds
gisteren verlang ik zeer, een ver
zoek tot u te mogen richten."
„Tot mij? Laat gauw horen. Kan
ik eraan voldoen, dan zeer gaarne."
„Mag ik op strenge discretie re
kenen?"
„Natuurlijk! Zie ik er uit als
iemand zonder tact en voorzichtig
heid?"
„Integendeel. Juist de kiesheid, die
ik bij u heb opgemerkt, boezemt mij
een groot vertrouwen in, dat ik,
hoewel wij elkaar nog niet lang ken
nen en u het misschien een beetje
zonderling zult vinden.."
„Recht door zee, meneer!- Wij
m'oeten elkaar niet met complimen
ten lastig vallen. Het betreft.."
„..Freule Veronika von Turnwald.
Zij heeft een diepe indruk op mij
gemaakt en reeds enige tijd doe ik
mijn best om het haar duidelijk te
maken; maar tot nu toe schijnt zij
er niets van te hebben bemerkt. Ik
heb er geen slag van om dames het
hof te maken. Ik ben van aard nog
al stil en teruggetrokken. En zij is
nog een opgeruimd, argeloos kind,
zonder veel begrip van de ernstige
zyden van het leven."
„Dat geloof ik ook."
„Dan is er die jonge baron Lans
berg. iemand van haar karakter en
neigingen, met wie zij iedere dag
omgaat. Die houdt ook van haar en
ik heb bemerkt, dat zowel mevrouw
Von Turnwald als de heer en me
vrouw Lansberg die vertrouwelijke
omgang tussen de jongelui gaarne
zien."
„Ook daarin hebt u naar het mij
voorkomt, gelijk, en zeker maakt
het belang van de gemeenschap ge
legenheid zal geven.
Vergeleken met Den Haag zijn de
gemeenten 's-Gravenzande, Alphen
en Hazerswoude, welke spr. heeft
mogen dienen als burgemeester, van
bescheiden omvang, doch even zo
goed zijn het zelfstandige volksge
meenschappen met eigen aard en
stijl, gemeenschappen waaraan spr
zich door zeer verschillende banden
gebonden weet. 's-Gravenzande om
dat het zijn eerste gemeente is ge
weest. Hazerswoude omdat enkele
oorlogsjaren in de herinnering van
haar inwoners en de gedachten van
spr. diepe lijnen hebben gegrift, Al
phen te weinig bekend als een in
dustrie-centrum van toenemende be
tekenis omdat haar ingezetenen
sprekers intenties steeds voortreffe
lijk hebben begrepen. Het verblijf
in die gemeenten wordt meer en
meer herinnering, doch de in die
gemeenten opgedane goede ervarin
gen draagt spr. mee als een kostbaar
bezit.
Spr behandelde voorts de specifie
ke Haagse problemen en besloot
met de wens, dat het hem onder
Gods zegen gegeven mocht zijn de
residentie een zegenrijke periode
binnen te leiden.
GROENTE-UITVOER STEEG MET
TWINTIG PROCENT.
De omvang van de groente-uit
voer is na de oorlog sterk gestegen.
In 1938 was de omvang 296 duizend
ton, voor 1949 wordt een eindcijfer
van 360 duizend ton verwacht. De
cijfers van de fruit-export waren
voor de jaren 1938 en 1948 onder
scheidenlijk 24 duizend en 29 dui
zend ton.
Dit verklaarde de heer A. W. van
de Plassche, voorzitter van het Uit
voer Controle Bureau, tijdens de jaar
vergadering van deze instelling,
waarbij alle erkende exporteurs van
groente en fruit en de veilingen zijn
aangesloten. Toch was de heer Van
de Plassche door deze gunstige cij
fers niet geheel gerustgesteld met
betrekking tot de toekomst. Hij
meende, dat in de komende jaren
de kwaliteit der uitvoerproducten,
de sortering en de verpakking be
langrijk moeten verbeteren, wil Ne
derland aan de concurrentie op de
wereldmarkt het hoofd bieden.
NIEUWE OLIELAAG AAN ONZE
GRENS.
Bij het dorp Elpersbuettel in het
oliegebied van Emsland is op een
diepte van 1.286 meter een nieuwe
olielaag aangeboord, die zich volgens
deskundigen in Westelijke richting
naar de Noordzee uitstrekt.
de verzorging van kermis-attracties
is een Nederlandse eigenschap; en om
iets beters te zien, behoeft men niet
naar het buitenland te gaan. Alleen
met de stoomcaroussels wil het niet
meer. Er was een tijd, dat ons land
er Ï52 telde; nu nog slechts twee en
de vraag is, of die kunnen stand hou
den. Het publiek wil tegenwoordig
liever zelf bezig zijn, zelf deelne
men aan het vermaak, inplaats van
zich zonder meer te laten rondrijden.
In de scooter bijvoorbeeld wil men
zelf werkzaam zijn.
„Ik vlucht de kermis om de
luidsprekers".
De romantiek van de kermis is er
niet mee gediend, nu de laatste tijd
allerle i luidsprekers verschillende
attracties uitroepen en aldus het pu
bliek nerveus maken. Zelfs een
hoofdbestuurder moest ons toegeven:
ik vlucht de kermis om die luid
sprekers!"
Als het straks feest is, zal in de
hoofdstad receptie worden gehou
den, waartoe alle burgemeesters in
ons land worden uitgenodigd en in
Kras zal een revue worden opge
voerd onder de titel „Waardeloos",
naar aanleiding van het gelijke stop
woord, dat kermisexploitanten tepas
en te onpas gebruiken. Verder geeft
men een jubileumspeldje uit met de
voorstelling van het Hoofd van Jut;
aldus gekozen, omdat de kermislui
steeds de eerste klappen krijgen, zo
als het Feestcomité meent.
Het grote publiek hoopt men het
volgend jaar te verrassen met jubi
leum-kermissen, waaraan de gemeen
ten hun medewerking zouden kunnen
verlenen met een feestelijke opening
of illuminatie.
Aldus welgemoed gaat de organi
satie van de Nederlandse kermis
ondernemers de gouden feestviering
tegemoet.
dat voor u de vooruitzichten niet
beter. De familie Von Turnwald en
de familie Lansberg zijn sinds vele
jaren zo zeer met elkaar bevriend,
dat mevrouw Von Turnwald na
tuurlijk moet verlangen, door een
huwelijk van haar dochter met
Erich Lansberg, die vriendschap nog
hechter te maken, te méér, omdat
zij dan haar teergeliefde dochter in
haar onmiddellijke nabijheid zou
houden."
„Dat alles weet ik. En toch wil ik
niet alle hoop laten varen. Mevrouw
Von Turnwald is een te goede moe
der, om in zake een huwelijk pres
sie op haar kind te willen uitoefe
nen. Zij zal de dingen afwachten en
Vera's hart laten beslissen. En naar
ik geloof, is dat jonge, frisse hart
nog niet ontwaakt. Daarop berust
mijn hoop. Kan het niet even goed
voor mij als voor Erich Lansberg of
een ander beginnen te kloppen?"
„Ja, dat kan het zeker. Maar wat
zou ik in deze zaak voor u kunnen
doen? Ik ben niet in het minst ge
schikt om als huwelijksmakelaar op
te treden."
„O, mijnheer de bibliothecaris,
hoe zou ik er aan kunnen denken, u
zo'n rol op te dringen! Maar u is
Vera's huisgenoot en komt dagelijks
in nauwe aanraking met haar. Dus
kunt u veel beter dan ik haar nei
gingen gadeslaan en uit die waar
neming conclusies trekken. Ont
waakt eVra's hart en ik geloof,
dat dit niet lang meer zal duren
dan kunt u als onpartijdig beoorde
laar beter dan wie ook onderschei
den, naar welke zijde het overhelt.
En danzoudt u mijeen wenk
kunnen geven."
„Die u aanmoedigt ofwel u dwingt,
niet langer te hopen, nietwaar? Nu,
dat zal ik gaarne doen, veronder
steld, dat mij gelegenheid wordt ge
boden om het te kunnen doen."
„Dank u zeer. En nu zou ik onder
geheimhouding u nog een vraag wil
len stellen, die weliswaar geen ver
band houdt met de zo even bespro
ken zaak, doch mij om persoonlijke
redenen interesseert. Eigenlijk niet
om persoonlijke redenen, maar uit
persoonlijke sympathie voor me
vrouw Von Turnwald. En daar ik uit
de snelheid, waarmede mevrouw
Von Turnwald u tot opvolger van
Kluge aanstelde, opmaak, dat u reeds
vroeger met haar waart bevriend, is
u misschien op de hoogte van zekere
familieomstandigheden, waarvan
hier niemand iets schijnt te weten
zodat ik er mij streng van ont
houden heb, iemand er over te spre
ken, zelfs niet in onze familiekring."
Silas luisterde met gespannen aan
dacht
„Familieomstandigheden? Wat be
doelt u daarmee, meneer? Wat wilt
u mij vragen?"
„Heel graag zou ik iets vernemen
aangaande het lot van mevrouw Von
Turnwald's oudste zoon. Ik geloof,
dat hij Ulrich heette. Wat is er van
hem geworden? Leeft hij nog of is
hij dood?" r
Hempel keek de jonge advocaat
ietwat verbijsterd aan.
„Wat hoor ik? zei hij. Mevrouw
Von Turnwald heeft buiten Roland
nog een tweede zoon?"
„O. wist u daar niets van? In dat
geval
„Maak u geen verwijten, meneer.
Neen, ik heb er tot nu toe niets van
geweten. Maar 't is van het aller
hoogste gewicht dat u mij alles me
dedeelt, wat u aangaande die zaak
bekend is. Waarom? Dit kan ik voor
het ogenblik niet zeggen, doch later
zult u het weten. Wat is er gebeurd
met die zoon?"
Sorel aarzelde nog.
„Ik weet niet, zei hij, of ik wel
het recht heb, daarover te spreken.
Wat moet mevrouw Von Turnwald
van mij denken, als ik u dingen me
dedeel, die zij blijkbaar zelf streng
geheim wil houden?"
(Wordt vervolgd).
