DE EERSTE
STAP
Stemming jegens Nederland
veel beter
Verdrag met
Oostenrijk
Moskou's breuk
met Tito
Ministers van defensie
komen bijeen
De UNO
en Griekenland
Kanselier Adenauer vergist zich
Directeur: C M VAN HAMERSVELD.
Boofdredacteur: TH WILME&.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEIN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
ZATERDAG 19 NOVEMBER 1919
Ilse JAARGANG No. 11831
Dr v. Royen vindt
stemming in Amerika
verbeterd
Bur. Papengracht 32, Telei 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs f 0.32 p. w., 11.40 p. mnd t 4.15 p kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert15 ct, p m m. Telefoontjes 11.50
A DENAUER, de Westduitse kan-
**selier, heeft deze week de besiui-
ten der geallieerden bekend ge
maakt, welke te Parijs waren geno
men. Dat het Adenauer was, die deze
besluiten het eerst bekend mocht
maken, is een symptoom voor de
nieuwe instelling der geallieerde be
zetters tegenover West-Duitsland.
Men heeft het tactischer gevonden,
om te vermijden, dat de nog zo jon
ge regering te Bonn uit de pers moest
lezen, wat er te Parijs over haar,
maar zonder haar was besloten. Nu
krijgt het geval meer het karakter
van onderhandelingen, te meer daar
men het ook aan de regering van
Bonn heeft overgelaten om te pra
ten over de concessies, welke Bonn
zal toestaan tegenover de bredere
armslag, welke 't van Parijs zal kun
nen krijgen.
In het kort kunnen wij de beslui
ten van Parijs als volgt samenvat
ten: West-Duitsland zal worden uit
genodigd toe te treden tot verschil
lende internationale organisaties; de
nog steeds bestaande formele oor
logstoestand zal practisch worden
verlicht (formeel opheffen gaat nog
niet); Duitsland mag grotere Oceaan
stomers gaan bouwen en consulaten
gaan vestigen; de ontmanteling der
Duitse fabrieken wordt opgeschort
totlat een oevredigende regeling is
bereikt met Bonn over garanties,
dat er geen nieuwe oorlogsindustrie
wordt opgebouwd.
Hiermede treedt West-Duitsland
dus uit zijn isolement als overwon
nen vijand, en wordt weer toegela
ten tot de kring van vrije volken; het
wordt weer ingeschakeld in het in
ternationale verkeer.
Te Parijs hebben de drie Westerse
geallieerden nu een stap gezet, wel
ke ongetwijfeld gezet moest worden,
vroeg of laat, en welke eveneens
ongetwijfeld gevolgd zal worden
door verschillende andere stappen in
dezelfde richting. Hoezeer het ook
psychologisch verklaarbaar is, als
men de Duitsers onder de duim wil
houden toch is het niet alleen on
juist, maar ook onmogelijk om voort
te blijven gaan met Duitsland als
een vijand te beschouwen en overal
te weren. Op de eerste plaats heb
ben wij voor ons economisch ver
keer Duitsland nodig, maar op de
tweede plaats gaat het leven nu een
maal vanzelf z'n gang en kan men
een volk niet duurzaam onder de
duim houden zonder dat er gevaar
lijke spanningen ontstaan Vandaai
dat het van wijs beleid getuigt, dat
men de teugels wat laat vieren.
Vooral op economisch gebied, waar
op trouwens het leeuwendeel van de
te Parijs toegestane verlichtingen
gelegen zijn. Daar komt nog bij, dat
de houding en de politiek van de
Sovjets in Oost-Duitsland het de
Westersen gemakkelijker hebben ge
maakt om tot dat inzicht te komen,
want de Sovjets laten niet na te pas
en te onpas te betogen, dat zij de
enigen zijn, die de democratie prac
tisch toepassen en die de eenheid
van Duitsland nastreven. Tegenover
zulk een propaganda moesten de
Westersen ook iets stellen; vandaar
de besluiten van Parijs.
IJET IS evenwel duidelijk, dat het
**bij deze concessies op de duur
niet zal en niet kan blijven. Er gaan
reeds stemmen op om Duitsland ook
militair in te schakelen in de West-
Europese verdediging.
Maar hier komt men op een bui
tengewoon netelig chapiter. Schake
len wij alle sentimentsoverwegingen
uit, dan blijft het nog de vraag, of
men er goed aan doet, Duitsland op
nieuw de gelegenheid te geven zich
een militair appraat te vórmen. Een
Frans persorgaan, de „Monde" bevat
te dezer dagen de volgen<#e passage:
„De waarheid is, dat, nu men er
eenmaal van spreekt Duitsland in
Europa te integreren (d.w.z. er vol
waardig in op te nemen), het onmo
gelijk is het er economisch en poli
tiek deel van te laten uitmaken, maar
het militair als niemandsland te la
ten voortbestaan, hetwelk voor elke
aanvaller open ligt. Een dergelijke
situatie kan enige tijd duren, maar
Wordt spoedig ondraaglijk."
Het blad wijst er dan op, dat Rus
land reeds bezig is om in Oost-Duits
land een gewapende politiemacht op
te bouwen, welke zo sterk is, dat zij
het rode bezettingsleger kan vervan
gen. Op de duur kan men de West-
Duitsers hun bewapening niet ont
houden, vooral niet als er aan de
Oostgrens een buurman is, die maar
al te bereidwillig is om hun die wa
pens te verschaffen, schrijft het
blad. Men kan dus koel redenerend
zeggen: het is toch onmogelijk de
Duitsers te beletten, dat zij zich weer
wapenen, laten wij een grootmoedig
gebaar maken en hun vaijwillig toe
staan, wat zij ons straks toch zullen
afdwingen.
Maar daar zijn special de Fransen
zeer huiverig voor en men kan hun
dat niet kwalijk nemen. Een herha
ling van de geschiedenis uit de jaren
1930 tot de oorlog van 1940 wenst
niemand; de vraag is alleen, op wel
ke manier een herhaling op de ze
kerste manier kan worden voorko
men.
Te Parijs heeft men nu blijkbaar
ingezien, dat een binding van Duits
land aan het Westen op economisch
gebied het beste middel is om de
Duitse economische ontwikkeling in
de gaten te houden. Tot het inzicht,
dat eenzelfde binding met het Wes
ten op militair terrein (invoeging in
het Westerse defnsie-cshema) het
beste middel is om Duitsland ook mi
litair te controleren, schijnt men nog
niet gekomen te zijn. Het is ook niet
gemakkelijk, vooral als men zich de
geschiedenis van het verdrag van
Locarno herinnert. Toen kreeg Duits
land ook bevoegdheid om er een
klein leger op na te houden, maar
het duurde niet lang of heel de we
reld wist, op welke wijze de bepalin
gen werden ontdoken en nog iets la
ter ervoer heel de wereld, dat Duits
land er in geslaagd was om zich
zulk een machtig oorlogstuig aan te
schaffen, dat het half Europa onder
de voet kon lopen. De tijden zijn
echter veranderd; er is nu een Noord-
Atlantisch Pact, dat het beste mid
del is om de Duitsers als zij mee
doen onder controle te houden.
Voorlopig is men evenwel nog lang
niet zover.
NED VERLIEZEN
IN INDONESIË
De regering maakt bekend, dat
ot haar leedwezen de volgende
erliezen in Indonesië zijn gerap-
orteerd:
Koninklijke Landmacht:
oldaat D. Brouwer, afkomstig
lit Haskerland (Fr.).
Korporaal G. v. d. Eijnoen, af-
omstig uit Valkenswaard
N.-Br.).
Gesneuveld 1 Augustus, na
/ermissing:
Soldaat A. Hootsen, afkomstig
iit Veenendaal.
Kon. Ned. Ind. Leger:
Geen verliezen.
Aldus constateerde dr. v. Royen
in Amerika
F*)E NEDERLANDSE AMBASSADEUR te Ottawa, dr. van Royen, ver-
klaarde Vrijdagavond op een persconferentie te Flushing Meadows,
dat ofschoon geen der partijen volkomen tevreden was over de resultaten
van de Ronde Tafelconferentie er toch een hechte grondslag was ge
legd voor de toekomst van een levensvatbare Unie. De overeenkomst
zou, indien zij bekrachtigd en eerlijk door beide partijen werd nage
leefd, de beste voorwaarden scheppen voor vrede en rust in Indonesië
en dienen als een „bolwerk tegen het communisme".
Volgens dr. van Royen had het re
sultaat van de Haagse conferentie de
waarheid aangetoond van de recente
verklaring van de Koningin, dat hst
Nederlands kolonialisme dood was
Dr. van Royen gaf desgevraagd toe
dat er zich moeilijkheden zouden
kunnen voordoen bij de souvereini-
teitsoverdracht. Het zou ook moge
lijk zijn, dat extremisten in Indone
sië onrust zouden trachten te ver
wekken.
Dr. van Royen was echter vol ver
trouwen, dat de huidige republikein
se regering het zowel met het com
munistische gevaar als met het ge
vaar van omverwerpende actie on
der de nationalisten zou klaar spe
len. Hij prees het verdienstelijke
werk van de Unci, dat naar hij zeide
waarschijnlijk de duur van de on
derhandelingen aanmerkelijk had
verkort.
De ambassadeur vond de stemming
in Amerika veel gunstiger voor Ne
derland dan toen hij in April ver
trok. Het succes van de RT.C.
schreef hij toe aan de innerlijke
drang van partijen om tot een over
eenkomst te komen.
Concessies aan Rusland
Van gezaghebbende zijde wordt
vernomen, dat definitieve overeen
stemming over het staatsverdrag
met Oostenrijk, waarbij dit land on
afhankelijk zal worden, aanstaan
de is.
De plaatsvervangers van de mi
nisters van buitenlandse zaken heb
ben gisteren te New York vergaderd
en wat genoemd werd „grote mate
van ovei eenstemming" bereikt over
artikei 35 van het ontwerp-verdrag,
dat tot dusver het grootste strui
kelblok is geweest. Dit artikel gaat
over de oliegebieden en raffinade
rijen. Naar gemeld wordt, is aar de
Russische eisen ten aanzien van be
paalde gebieden door het Wésten
tegemoetgekomen. De Russische
vertegenwoordiger had gezegd, dat
zijn regering geen overwegende be
zwaren tegen andere artikelen zou
maken als men over de oliekwestie
tot een accoord kwam.
In Westelijke kringen wordt er de
nadruk op gelegd dat de voordelen,
die Oostenrijk en Centraal-Europa
in het algemeen zullen'trekken uit
de totstandkoming van een verdrag,
opwegen tegen concessies op be
paalde geschilpunten.
Communistisch
China kloptaan
Trygve Lie, algemeen secretaris
der V.N., heeft het telegram van de
Chinese communistische regering
ontvangen, waarin verzocht wordt,
de huidige Chinese nationalistische
delegatie uit te wijzen, „daar zij niet
langer de bevolking van China ver
tegenwoordigt". Het telegram is af
gelegd bij de stukken van niet-offi-
ciële organisaties en staten, die
geen lid zijn.
„LA PASSION ARIA" NIET
GEARRESTEERD.
Naar Reuter meldt bevindt „La
Passionaria", de Spaanse commu
niste, wier arrestatie te Praag giste
ren gemeld werd, zich niet in deze
stad. Zij sprak gisteravond te Mos
kou op een bijeenkomst van de in
ternationale vrouwenfederatie.
Radio Djokjakarta heeft bekend
gemaakt, dat het republikeinse ka
binet vanmorgen de in Den Haag tei
R.T.C. bereikte overeenkomst accen
teerde Volgens betrouwbare berich
ten besloot het kabinet in principe
een voltallige parlementszitting te
houden om deze over de ratificatie van
de Haagse overeenkomst te laten be
slissen. Waarschnijlijk zal deze zit
ting op 5 December aanvangen.
ZAAKGELASTIGDE MOET
MOSKOU VERLATEN.
Rusland heeft de Joegoslavische
zaakgelastigde in Moskou, Lazo La-
tinovic, beschuldigd van spionnage
en zijn terugroeping geëist, zo meldt
het officiële Russische nieuwsbu
reau Tass.
Tass onthult verder, dat Joego
slavië verscheidene dagen geleden
de terugroeping heeft geëist van
dri2 Russische diplomaten, die in
middels uit Moskou opdracht heb
ben gekregen terug te keren. Het
zijn de consul te Zagreb, een assis
tent-militaire attaché, en de verte
genwoordiger van de Russische
voorlichtingsdienst te Belgrado.
In de nota, waarin Rusland de
Joegoslavische zaakgelastigde thans
beschuldigt, wordt gezegd, dat de
Joegoslavische beschuldigingen te
gen deze drie Russen (anti-Joego-
slavische activiteit) van alle grond
ontbloot zijn en een nieuw bewijs
zijn voor de vijandige houding, die
Joego-Slavië ten aanzien van de
Sowjet-Unie aan de dag legt. De
Joegoslavische regering zou zelf de
verantwoordelijkheid moeten dra
gen voor deze nieuwe anti-Russische
daad.
Vorige maand heeft Rusland het
terugroepen geëist van de Joegosla
vische ambassadeur te Moskou,
Karlo Mrazovic. Als reden werd
toen anti-Russische activiteit ge
noemd.
ADIEU HEEMSKERK EN
BARENTZ
De Russen hebben alles het eerst
ontdekt. De wereld heeft dat vroe
ger niet zo geweten, maar nu zegt
Stalin het zelf. Wij Nederlanders
hebben altijd gedacht, dat Heems
kerk en Barentz Spitsbergen en
Nova Zembla ontdekt hadden. Mis,
het was een Rus, de zeevaarder Sa-
veli Losjkin, die in het begin van
de 16e eeuw de beide eilanden reeds
eerder had ontdekt.
In ieder geval hebben wij het ha
ringkaken nog uitgevonden, tenzij
blijkt dat Jan Beukelszoon een Rus
is geweest.
Defensiepact gekoppeld aan
Atlantisch Pact?
F^E MINISTERS VAN DEFENSIE van de v\jf landen van het Brusselse
pact zullen, naar Ass. Press verneemt, op 23 November te Londen
bijeenkomen, om besprekingen te voeren over het koppelen van hun de
fensiepact aan het Atlantische Van militaire zijde in Londen wordt ver
wacht, dat ten minste enige leden van het Brusselse pact bezwaren
zullen maken tegen het samenvoegen van de legers van de vijf lan
den met die van bet uit twaalf landen bestaande Noord-Atlantische ver
drag.
Bevin heeft Donderdag in het La
gerhuis gezegd, dat de ministers van
defensie van het Brusselse pact van
plan zijn de uitgaven voor de defen
sie van de Westelijke Unie grondig
de <-evue te laten passeren.
Hij voegde er aan toe, dat het no
dig was om de Brusselse militaire
organisatie in het Atlantisch pact op
te nemen en er één groot orgaan van
te maken.
Verscheidene leiders op het conti
nent hebben bezwaai tegen deze sa
mensmelting gemaakt om twee fun
damentele redenen:
1 De Westelijke Unie i: voor 50 jaar
gesloten en het Atlantische pact
voor 20 jaar.
Beroep op Albanië
en Bulgarije
I De Algemene Vergadering van de
V.N. heeft Vrijdag onder krachtige
1 oppositie van Sowjetrussische en
j Oosteuropese zijde een beroep ge-
I daan op Albanië en Bulgarije, on
middellijk iedere steun aan de
Griekse guerilla-strijders te staken.
In de resolutie wordt verder be
sloten:
1. De speciale commissie voor de
Balkan, die door de Slavische lan
den is geboycot, te laten voort
bestaan,
2. haar te instrueren onr de po
gingen voort te zetten voor het her
stel van de normale betrekkingen
tussen Griekenland en zijn Noorde
lijke buurlanden,
3. er bij alle leden van de V.N.
en andere staten op aan te dringen
zich op welke wijze of via welke
regering ook te onthouden van
steunverlening aan iedere tegen
Griekenland strijdende gewapende
groep.
De resolutie werd met 50 stemmen
tegen 6 bij twee onthoudingen '(Is
rael en India) aangenomen.
2. Het Brusselse pact eist volledige
bestand en onmiddellijke militaire
steun, in geval van aggressie je
gens een van de vijf landen.
Verscheidene ministers van defen
sie hebben de vrees te kennen gege
ven dat onder de termen van het At
la^tische pact een dergelijke hulp
niet onmiddellijk zou komen, in het
bijzonder niet var Amerika.
De vergadering van de ministers
van defensie zal op 1 December ge
volgd worden door een van de mi
nisters van defensie van het Noord
Atlantische pact in Parijs.
HET BLUSSINGSWERK NA HET ONGELUK MET DE SPITFIRE
Weer 'n superfort
verongelukt
OP REDDINGSVLUCHT
NEERGESTORT.
Een Superfort, dat van een vlieg
veld in Florida was opgestegen om
deel te nemen aan het zoeken naar
de B 29, die bij de Bermunda-eilar.
den op zee is gedaald, is kort na de
start neergestort op modderbankert
in de Tampabaai. Slechts vier leden
van de uit 13 koppen bestaande be
manning zouden zijn gered.
Donderdagavond heeft een vlieg
tuig 350 km. ten Noordoosten van de
Bermunda-eilanden twee rode vuur
pijlen gezien. Later hebben andere
vliegtuigen en het radiostation van
Baltimore zwakke noodseinen uit
hetzelfde gebied opgevangen. Hieruit
is opgemaakt, dat enkele overleven
den van de B 29 zich op een vlot
zouden bevinden. Een aantal schepen
en vliegtuigen zijn onmiddellijk uit
gezonden. Tot nu toe is nog niets ge
vonden.
Uit nadere berichten is gebleken,
dat het aantal doden van de botsing
tussen twee Superforten boven Stock
ton in Californië 18 bedraagt.
STARTVERBOD VOOR
SUPERFORTEN.
Generaal Hoyt Vanderberg, staf
chef van de Amerikaanse lucht
macht heeft Vrijdag na een bespre
king met generaal Curtis Lemay,
hoofd van de strategische lucru
macht, aan alle afdelingen van de
Amerikaanse luchtmacht bevel ge
geven om alle superforten, waarvan
de motoren niet veranderd of n et
aan extra controle zijn onderworpen
op de grond te houden. Het bevel is
het gevolg van de reeks ernstige on
gelukken der laatste dagen.
Inzake de ontmanteling der fabrieken
|^R- ADENAUER, de West-Duitse kanselier, maakte een fout, toen hij
in de Bondsdag beweerde, dat de ontmanteling in alle fabrieken be
halve de oorlogsindustrieën zou worden stopgezet of beperkt. Dit hebben
officiële Engelse zegslieden gisteren medegedeeld. De Hoge Commissa
rissen hadden dr. Adenauer duidelijk gezegd, dat slechts de ontmante
ling van zes fabrieken voorlopig zal worden stopgezet. Het lot van de
andere fabrieken hing gedeeltelijk af van de besprekingen, welke de
Hoge Commissarissen met de West-Duitse regering zou houden.
lende van Wt bericht, dat Adenauer
Het regent van alle kanten pro
testen en telegrammen nu blijkt,
dat tal van fabrieken en bedrijven
niet van de „ontmantelingslijst'' zijn
afgevoerd. De regering van Bene
den-Saksen zond een telegram aan
dr. Adenauer om te vragen of hij
er vooral aan wilde denken, dat de
Hermann Goering Werke in Waten-
stadt-Salzgitter zo belangrijk zijn.
De arbeiders van deze fabrieken
hielden vandaag een protest-demon
stratie.
Industriëlen en beursmensen zijn
optimistisch ondanks het teleurstel-
DE CYCLOON BOVEN MADRAS.
Volgens officiële ramingen zijn bij
de cycloon, die 27 October aan de
Oost-kust van India boven Madras
heeft gewoed, 780 personen om het
leven gekomen, meer dan 263.000
huizen vernield en meer dan 30.000
stuks vee verdronken.
in zijn rede voor de Bondsdag bui
ten zijn boekje is gegaan. De note
ringen van verschillende industrieën
vooral de scheepsbouw, stegen niet
onaanzienlijk. De oorzaak van dit
optimism'e is de overtuiging, dat
Adenauer zijn verklaring waar zal
maken in de loop van de besprekin
gen met de Hoge Commissarissen,
die inmiddels zijn begonnen. Deze
besprekingen schijnen vlot te ver
lopen.
VAKBONDEN OVER HET LOON-
EN PRIJSVRAAGSTUK.
De Stichting van de Abeid deelt
ons mee, dat het overleg over het
loon- en prijsvraagstuk thans in een
zodanig stadium is gekomen, dat het
N.V.V., de K.A.B. en het V.N.V. con
crete compensatievoorstellen bij de
Stichting hebben ingediend.
Spitfire
verongelukt
VIER DODEN
Gistermiddag om kwart over
taalf is een Spitfire van het vlieg
veld Twente na een mislukte landing
tegen een massief stenen gebouw,
waarin de K.L.M. en de Rijkslucht
vaartdienst zijn gevestigd, gevlo
gen.
De piloot, de eerste luitenant-vlie
ger Huisstee, de enige inzittende,
kwam daarbij om het leven.
Het toestel drong zich a!s gevolg
van de enorme snelheid in het ge
bouw, waardoor ook een van de le
den van het personeel van de Rijks
luchtvaartdienst, de heer Schürer, op
slag werd gedood. Twee andere per
sonen werden zwaar gewond.
De brand, die was uitgebroken in
het gebouw werd onmiddellijk door
militairen bestreden, welke taak la
ter door de brandweer van Enschede
werd overgenomen. Het toestel werd
volkomen vernield. De twee zwaar
gewonden, de heren Engbers (uit
Lonneker) en Scheygrond zijn, na
eerst op het vliegvzld te zijn behan
deld, naar het R K. ziekenhuis te En
schede overgebracht.
Nader wordt gemeld: In het R.K.
Ziekenhuis te Enschede zijn gister
avond de twee zwaargewonden van
het vliegtuigongeluk op het vlieg
veld Twenthe, de 28-jarige B. F.
Scheygrona en de 29-jarige H. J.
Engbers, aan hun verwondingen
bezweken, zodat dit ongeval aan
vier mensen het leven heeft gekost.
GROTE DIAMANTSMOKKEL
TE LONDEN ONTDEKT.
Een Londens gerechtshof is gis
teren begonnen met het behandelen
van 47 aanklachten tegen drie maat
schappijen, een bank, een directeur
en een procuratie-houder, die ervan
worden beschuldigd betrokken te
zijn in een plan om ruwe diaman
ten uit Engeland te verzenden,
waarbij de deviezen wet opzettelijk
werd ontdoken.
De openbare aanklager verklaar
de, dat de Britse regering, als ge
volg van het heimelijk verzenden
van ruwe diamant uit Londen naar
Tanger, waar de edelsteen weer ver
der verkocht werd naar de Verenig
de Staten, reeds een bedrag van zes
honderd duizend dollar heeft verlo
ren. Het complot kwam uit, doordat
op het hoofdpostkantoor te Londen
drie postpakketten werden geopend,
die diamanten ter waarde van 75.254
pond sterling bleken te bevatten.
De opzet van het plan was, de
diamanten niet rechtstreeks naar de
Verenigde Staten te verkopen in
dat geval had Engeland er dollars
voor ontvangen doch via de om
weg van Tanger, waar een stroman
zorgde voor de wederverkoop naar
Amerikaanse diamanthandelaren.
De koers van het pond sterling was
destijds nog 4.2 dollar voor een
pond, doch de notering bedroeg te
Tanger slechts om en bij 3.2 dollar.
Op deze wijze wisten de Amerikaan
se diamanthandelaren een on
wettige extra-winst van 20 tot 25
procent te boeken, terwijl Engeland
de zo zeer benodigde dollars ontgin
gen.
Een kcPi'iMfe
De roem is voor velen de graf
steen van het geluk.
