Grondgedachte is: mens en maatschappij
Begijnhofkerk te Amsterdam wordt
geheel gerestaureerd
keerpunt
LT
MAANDAG 14 NOVEMBER 1949
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD - PAGINA 2
RONDOM HET K.V.P.-CONGRES
De innerlijke vernieuwingen bin
nen de staatkundige organisatie van/
de katholieken hebben zirh ook uiter
lijk gedemonstreerd. Want het po
dium van de grote Tivoli-zaal, waar
het derde tweedaags congres van de
K.V.P. werd gehouden, had een mo
dern-artistieke aankleiding met licht
effecten achter de sierlijke emble-
Voor in de zaal was een halve cir
kel getrokken, die zich spoedig moest
verwijden, om de afgevaardigden
van de zusterpartijen uit België,
Duitsland, Frankrijk, Italië en Oosten
rijk te kunnen plaats verlenen naast
binnenlandse gasten: de katholieke
ministers en andere bekenden uit het
politieke leven, als bijvoorbeeld voor
aanstaande leden van beide Kamer
fracties, de Kamervoorzitter dr. Kor-
tenhorst en mgr. kolonelVan Straelen.
Men had aan de pers een namen-lijst
ter hand gesteld, waaruit bleek, dat
alleen reeds uit de Kring Leiden niet
minder dan tachtig deelnemers wer
den verwacht. Uit die lijst bleek ook,
dat de Kring Amsterdam een ruim
aantal dames had afgëvaardigd. De
totale belangstelling was zo groot,
dat tal van congressisten in omlig
gende gemeenten moesten worden
gelogeerd.
Voorzitter Andriessen had een aan
dachtig gehoor, toen hij de openings-
ïede hield, die wij reeds in ons mum
mer van Zaterdag in hoofdzaak weer
gaven. Hoogtepunten waren onge
twijfeld, toen werd aangedrongen op
sterkere progressie in de kinderbij
slagregeling en op een regeling voor
zelfstandigen, toen de ministeriële
politiek ten aanzien van de Publiek
rechtelijke bedrijfsorganisatie in be
scherming werd genomen tegen on
rechtvaardige aanvallen,, toen werd
geageerd tegen het verwijt van de
confessionele grondslag van de poli
tieke partij, en toen werd geprotes
teerd tegen de wandaden bij de Ge-
loofs- en Kerkvervolging in Oost-
Europa.
Het zakelyk relaas van de partij
secretaris, dr. Albering, gaf uiteraard
minder aanleiding tot reactie uit de
zaal. Maar toen de voorzitter wees
op het vele werk, dat het K.V.P.-se-
cretariaat moet verzetten, betuigde
men hartelijke instemming. Die betrof
speciaal de betoonde activiteit in
zake Europese samenwerking.
Voor de vijf sectie-vergaderingen
was opmerkelijk grote belangstelling.
Aetherklanken
HILVERSUM I (301 m).
7.00—24.00 AVRO.
7.00 nieuws, 7.30 Sluiting, 8.30
Nieuws, 8.35 radio-ochtendblad, 8.55
voor de vrouw, 9.00 herhaling her
sengymnastiek, 10.15 populair con
cert, 10.50 voor de kinderen, 11.00
radio volks universiteit, 11.30 voor
de zieken, 12.00 amusementsmuziek,
12.30 mededelingen, 12.33 voor het
platteland, 12.40 pianovoordracht,
13.00 nieuws, 13.15 Zuid-Amerikaans
orkest, 14.00 voor de vrouw, 14.30
disco-causerie, 16.15 muzikale cau
serie, 16.30 sluiting, 17.30 kinder
koor, 17.45 regeringsuitzending, 18.00
nieuws, 18.15 pianospel, 18.30. voor
de strijdkrachten, 19.00 voor de kin
deren, 19.05 kamermuziek, 19.40
„Paris vous parle", 20.00 nieuws,
20.05 actualiteiten, 20.15 gevarieerd
programma, 21.45 Buitenlands over
zicht, 22.00 orgel en zang, 22.30 pia
novoordracht, 23.00 nieuws, 23.15
24.00 „Lohingrin", opera.
HILVERSUM II (415 m).
7.00—24.00 KRO.
7.00 nieuws, 7.15 morgengebed en
liturgische kalender, 7.30 Sluiting,
8.30 nieuws, 9.30 waterstanden, 9.35
„Lichtbaken", 10.00 voor de kinde
ren, 10.40 schoolradio, 11.30 „als de
ziele luistert", 12.00 Angelus, 12.03
Metropole orkest en orgelspel, 12.30
12.33 mededelingen, 12.55 zonne
wijzer, 13.00 nieuws en Katholiek
nieuws, 13.20 lunchconcert, 14.30
voor de vrouw, 15.00 schoolradio,
15.30 ziekenlof, 16.00 voor de zieken,
16.30 Sluiting, 17.30 voor de kinde
ren, 17.45 amusementsorkest met
zang, 18.20 sportpraatje, 18.30 radio
volks universiteit, 19.00 nieuws, 19.15
actualiteiten, 19.25 „Dit is leven",
causerie, 19.40 orgelconcert, 20.00
nieuws. 20.05 De gewone man zegt
er 't zijne van, 20.12 pianoconcert,
20.40 letterkundige causerie, 21.20
sopraan en piano, 21.30 „Als de ziele
luistert", hoorspel, 22.45 Avondge
bed en liturgische kalender, 23.00
nieuws, 23.1524.00 radiophilharmva-
nisch orkest.
De inleidingen, waarover wij hieron
der de korte inhoud geven, hadden
alle een zakelijke, vaak langdurige
gedachtenwisseling tot gevolg. Ten
slotte kwam men tot resoluties, die
op ondergeschikte punten gewijzigd
of aangevuld in de derde plenaire
zitting werden aangeboden.
Rede van prof. Romme
In zijn politieke rede begon prof.
Romme met een kwalifiatie van het
kabinet-Drees. Dat kabinet mist wel
iswaar de band van een gemeenschap
pelijk program en kenmerkt zich
door verminderde partij-invloed;
maar de Katholieke invloed is in dat
Kabinet zeker niet achteruitgegaan
en er is een bredere basis gelegd in
's lands belang.
Jammer vond prof. Romme dat de
Publiekrechtelijke bedrijfsorganisa
tie nog niet gemeenschappelijke wer
kelijkheid is; doch men kan tevreden
zijn, als men de P.B.O. wil zien tegen
de achtergrond van het K.V.P.-pro-
gram: gebouwd op realisme van mens
en gemeenschap. Vooral de Katholie
ken hebben voor dit werk pioniers
arbeid verricht; hulde aan de geeste
lijke vader prof. Veraart, en aan mr.
v d. Grinten, de meest wezenlijke
auteur van het wetsontwerp. Dat ont
werp moet nu levende realiteit wor
den in de bedrijfsschappen. Dan zal
het middel ontstaan tot hoger reiken
de doeleinden, die leiden tot neven
schikking van arbeider en onderne
ming. Het doel van de onderneming
zal niet slechts alleen gericht zijn op
winst, maar ook op nauwere binding
van de arbeider aan de aard der on
derneming De ouderen zullen de
jongeren op dit nieuwe ideaal moeten
wijzen.
Nadat de spreker had gewezen op
de noodzakelijkheid van integrale
vergoeding van materiële oorlogs
schade, met voorrang van minder
draagkrachtigen, kwam hij tot de bui
tenlandse politiek, daarbij aanslui
tende bij wat de laatste tijd in het
Parlement is gezegd.
Over de noodzakelijkheid van kin
derbijslag zeide prof. Romme, dat er
te veel bezwaren zijn geuit tegen zulk
een bijslag aan zelfstandigen. Hét is
schrijnend onrecht: ook zelfstandigen
met groot gezin hebben recht op kin
derbijslag. Dat is eer daad van recht
vaardigheid.
Over Indonesië: die geloven
haasten niet.
Dan kwam prof. Romme tot de In
donesische kwestie. In de volgende
partijraad zal de Kath. Kamerfractie
verklaring afleggen en gelegenheid
geven tot discussie; toch wil hij er
reeds nu iets van zeggen. De vrijheid
voor de Indonesiërs moet men zien
als een zaak, waaraan niet was te
ontkomen. De vorm van verkregen
samenwerking na de Ronde Tafel-
Conferentie is helaas niet geheel con
form het partij-program; en toch be
hoeven wij niet zo zeer ontevreden
te zijn over de bereikte samenwer
king in de Unie. „Wat uit de bus is
gekomen" zeide spr., „heeft mij ge
bracht in de positie van: die geloven,
haasten niet!"
Wij moeten weten, met wie wij in
deze Unie samenwerking aangaan. En
om dat te kunnen weten, moest prof.
Romme teruggrijpen naar hetgeen is
gebeurd in het conflict SassenStik
ker. Hij stond er uitvoerig bij stil en
besloot dit deel met de erkenning,
dat de centrale verantwoordelijkheid
voor de Indonesische politiek in de
K.V.P. op hem prof. Romme te
rugvalt en dat hij die politiek niet
anders zou wensen te hebben gevoerd.
De spreker spoorde het congres
aan, liefde te tonen voor het alge
meen welzijn, de liefde te stellen bo
ven het recht. Dat is: meer geven dan
het strict noodzakelijke.
Aan het einde van dit congres zei
de voorzitter Andriessen. niet te aar
zelen, prof. Romme een leider van
formaat te noemen. Zijn zwoegen
voor de partij wordt door de over
grote meerderheid hogelijk gewaar
deerd. Men hoopt hem nog lange ja
ren als leider te kunnen behouden.
Na een algemeen dankwoord volg
de sluiting met het Wilhelmus.
Buitenlanders over
ons land
De buitenlandse gasten, die in de
vrije uren van het congres een be
zoek aan de K.R.O. in Hilversum heb
ben gebracht, lieten in de slotzitting
vriendelijke en versterkende woorden
over ons land horen. Zij werden met
belangstelling aangehoord en zij had
den een meer dan gebruikelijk ap
plaus in ontvangst te nemen. Vooral
gold dit de Oostenrijkse minister van
onderwijs Hurdes, die zelfs een ovatie
kreeg.
De heer Hurdes kon met trots er
op wijzen, dat in het Oostenrijkse
parlement slechts 5 van de 165 afge
vaardigden communisten zijn. Met
zulk een formatie hoopt men een
systeem van vrijheid èa van ordening
te bereiken. Een nieuw Europa, zei
hij, moet een christelijk Europa zijn.
De Franse oud-minister Gay bracht
hulde aan Nederland voor zijn verzet
en later voor zij opbouw, onder aan
voering van de dynastie.
In de zelfde geest getuigde het Ita
liaanse Kamerlid Benvenuto. Verder
wees hij er op, dat de geestesstrijd
reeds zou zijn verloren, indien de
christelijke partijen in West-Europa
zich hadden teruggetrokken.
België had een jong parlementa
riër afgevaardigd, de Vlaamse heer
Van Eslander, die zich op dit congres
zeide te voelen als een verloofde, die
komt kennis maken met de familie
van zijn aanstaande, om er te komen
spreken over de bruidschat (hij zin
speelde op Benelux). Maar Benelux
zal er volledig komen, zei hij. De lage
landen aan de zee, zo vervolgde de
heer Van Eslander, moeten als steeds
in de geschiedenis een voorbeeld zijn
voor gans Europa door te strijden te-:
gen hen, die het respect voor de
mens aantasten.
Tenslotte sprak de heer Dorting-
haus, secretaris-generaal van de
Christ, sociale unie in West-Duitsland.
Hij bekende, dat in zijn land de Tien
Geboden met voeten waren getreden.
Daarom zijn thans alle krachten des
Geloofs nodig voor geestelijk herstel.
Hij zeide te mogen hopen op een goe
de nabuurschap met Nederland.
Het was verbluffend, hoe snel de
heer Serrarens de vertalingen onmid
dellijk en grotendeels uit het hoofd
aan de vergadering doorgaf.
De secties
In de sectie-vergaderingen
werd Zaterdagmiddag gesproken
door mej. Agnes Nolte over „De
Vrouw in de Maatschappij",
door prof. dr. Aug. Albregts over
„de onderneming in deze tijd",
door mr. dr. R. Geuljans over
„de plaats van de burger in zijn
verhouding tot de gemeente',
door dr. A. W. M. Pompen over
„overheid en gezondheidszorg" en
door dr. G. Veldkamp over ..so
ciale zekerheid en personlijk-
heid".
De inleiders hebben over de
door hun te behandelen onder
werpen ieder een brochure ge
schreven, waarin zij ten behoeve
van de congresgangers en de
overige Partijleden hun inzichten
uiteenzetten.
Mejuffrouw Nolte besprak de
plaats van de vrouw in de gemeen
schap en de Katholieke opvattingen
hierover.
Bij haar hierop volgende beschop-
wing over de taak van de vrouw in
het gezin noemt zij, als middelen, die
kunnen leiden tot een betere voor
bereiding van de meisjes op hun la
tere gezinstaak, een uitbreiding van
de leerplicht tot zestien jaar, steun
aan de Mater Amabilis-scholen en
andere vormen van opvoeding van
het arbeidende meisje, en het rich
ten van het onderwijs bij het V.G.
L.O. en in het 7e en 8e leerjaar op
een alzijdige ontwikkeling der meis
jes. Wat betreft de arbeid van de ge
huwde vrouw is zij van oordeel, dat
de staat de eigen verantwoordelijk
heid der vrouw op dit gebied moet
eerbiedigen en alleen mag ingrijpen,
wanneer ernstige misstanden hiertoe
aanleiding bieden.
Wat betreft de positie van de
werkende vrouw stelt de schrijfster,
dat deze recht heeft op vrije be
roepskeuze. In normale omstandig
heden heeft de staat geen taak op
het terrein van de arbeidsverdeling.
Prof. Albregts komt in zijn bro
chure tot de conclusie, dat bij een
doelmatige verzorging der welvaart
de taak der onderneming onvervang
baar is en daarom als regel niet door
de overheid kan worden overgeno
men.
In de huidige omstandigheden zijn
de investeringen relatief te laag en
is de consumptie relatief te hoog,
zodat de resultaten van een verbe
terde arbeidsproductiviteit allereerst
ten goede moeten komen aan de in
vesteringen. De fiscale politiek zal
er op gericht moeten zijn, om zowel
de mogelijkheid tot interne financie
ring te vergroten als de individuele
besparingen op te voeren.
De Overheid kan de activiteit der
particuliere ondernemingen stimule
ren door tijdelijk bijzondere risico's
te helpen dragen, door steun te bie
den aan het researchwerk, door de
vakscholing te bevorderen, door voor
lichting en door die functie te ver
richten, waarin anders in het ge
heel niet of niet op een uit oogpunt
van algemeen belang bevredigende
wijze wordt voorzien. Het economisch
sociaal beleid moet, nationaal en in
ternationaal er op gericht zijn om de
functionering van de, op de onderne
ming gebaseerde markthuishouding
te bevorderen binnen een kader, dat
haar dienstbaar maakt aan het alge
meen welzijn. De publiekrechtelijke j
bedrijfsorganisatie kan hiertoe het I
doeltreffende stelsel bieden.
Over „de plaats van de burger in
zijn verhouding tot de gemeente"
sprak mr. dr. R. Geuljans.
Het subsidiariteitsbeginsel dient zo
te worden uitgelegd, dat de over
heid een taak heeft, overal waar de
concrete omstandigheden eigen acti
viteit van individuen of vrije instel
lingen te beperkt of practisch onmo
gelijk maken; het handelend optre
den van de overheid dient dan ech
ter vooral gericht te zijn op het op
voeren van de zelfwerkzaamheid dier
personen en instellingen door de
vervulling van hun taak te verge
makkelijken en hun onderlinge bij
stand te coördineren en te ondersteu
nen.
Hiervan uitgaande bespreekt mr.
Geuljans vervolgens een aantal prac-
tische problemen der gemeente-poli
tiek.
Op het gebied van de gezondheids
zorg en de maatschappelijke zorg
voor armen en behoeftigen dient de
uitvoerende taak zoveel mogelijk door
vrije maatschappelijke organisaties
te worden verricht.
Ten slotte is de schrijver van oor
deel, dat bij het streven, om van de
gameenten weer stijlvol geordende
woon- en werkgemeenschappen te
maken, de wijkgedachte en de instel
ling van wijkrijden bijzondere aan
dacht verdient.
Dr. Pompen stelt in zijn brochure
„Volksgezondheid en overheid", dat
de gezondhendszorg primair een
plicht is van het individu t.o.v. zich
zelf en t.o.v. zijn gezin, maar dat
ook de gemeenschap hier een taak
heeft, omdat het' tekortschieten van
de individuen schadelijk kan zijn
voor het algemeen welzijn. Boven
dien vereist de hedendaagse stand
van de medische wetenschap een zo
danig modern en gespecialiseerd
stelesl van voozieningen. dat dit de
krachten en de mogelijkheden van
de afzonderlijke individuen en ge
zinnen te boven gaat.
Het geneeskundig schooltoezicht
krijge een wettelijke regeling, welke
aan de erkende organisaties voor
gezondheidszorg, onder nader te be
palen voorwaarden, dezelfde rechten
verleent, welke thans' op grond
van het practisch nog vigerende
schoolartsenbesluit aan de gemeen
telijke overheid zijn voorbehouden.
De voorgenomen ziekenfondswet
scheppe binnen de perken van de
financiële mogelijklieid een zodanige
geneeskundige voorziening voor de
gehele bevolkingsgroep beneden de
inkomstengrens der ziektewet, als uit
oogpunt van volksgezondheid mo
gelijk en verantwoord is.
Na de inleiding van dr. A. Pom
pen over „Volksgezondheid en over
heid", heeft o.m. d° heer S. Menken,
wethouder te Leiaen, actuele onder
werpen ter sprake gebracht. Hij wees
op het geneeskundig schooltoezicht,
dat steeds verder zwenkt naar de
psychologische kant. Hij vroeg, of
het werk van de medisch-opvoed-
kundige bureaux en van de bureaux
voor beroepskeuze niet moet women
gekoppeld aan het werk van de
kruisverenigingen. Tenslotte heeft
hij er op gewezen, dat in een stad als
Leiden het gemeentelijk subsidie
voor hygiënische werk is gestegen
van 50 tot 30P duizend gulden. De
inleider sloot zich goeddeels bij de
heer Menken aan.
In een uitvoerig betoog bespreekt
dr. G Veldkamp „De sociale zeker
heid en de persoonlijke verantwoor
delijkheid".
Sociale zekerheid is niet hetzelfde
als sociale verzekeringen. Ook het
recht op arbeid, medezeggenschap
in de onderneming, een redelijk ont
slagrecht en bezitsspreiding behoren
essentieel tot de sociale zekerheid.
Om te voorkomen, dat sociale ze-
Ouders,
Waarschuwt toch uw kinderen*
dat ze 't verkeer niet mogen
hinderen.
kerheid ontaai ct in colectieve zeker
heid is ter bescherming der per
soonlijke verantwoordelijkheid nood
zakelijk, dat met kracht gestreeft
worde naar bezitsvorming en, door
het 'statuut van medezggenschap,
naar een meer bewust persoonlijk
verantwoordelijkheidsgevoel.
De persoonlijke prestaties moe
ten de grondslag vormen der so
ciale verzekering, waarbij een aan
vullende overheidsprestatie aanvaard
kan worden.
Een te sterke inkomensnivellering
moet uit algemeen economisch oog
punt in dit verband ongewenst wor
den genoemd.
DE BIJEENKOMST VAN
ZATERDAGAVOND
Op het jaarcongres van de K.V.P.
heerste Zaterdagavond een genoeg
lijke stemming. De deelnemers wer
den btTnalve op muziek van het or
kest van Klaas van Beek en zang
van José Candel en Bert Robben,
vergast op de politieke poppenkast
van Lucie van Ees. Het artistieke
peil van dit KRO-amusement kon
ons echter niet bijzonder bekoren.
Midden in deze feeststemming
sprak prof. dr. Gielen (zoals hij zei
„in een klein eiland van ernst") ovt
de grondgedachte van dit congrc
de verhouding tussen mens en maat
schappij. De mens van honderd jaa-
geleden was dezelfde als die van nu
zo zei spreker. Alleen hij maaktt
een grote fout: hy overschatte dc
wet en onderschatte de mens. In dc
politiek gaat het vooral ook om de
mens. Democratie is een synthese
lussen persoon en gemeenschap en
daarom hechtte spreker grote waar
de aan de krachtige opvoeding van
de mens tot persoonlijke verantwoor
delijkheid en gemeenschapszin. Hier
bij moet men waken tegen het leg
gen van te grote nadruk op een van
beide zijden. Vooral moet gewaakt
worden tegen sleur. Dr. Gielen
waarschuwde ook tegen de gevaren,
die schuilen in ambtenarij. Dit ge
vaar achtte hij niet denkbeeldig en
hij meende dat ook Nederland be
denkelijk de weg van een ambte
narenstaal op gaat Tenslotte lever
de de spreker nog critiek op de nei
ging om de democratie te ver te
drijven. Dit teveel aan democratie
hield in de dertiger jaren de hand
boven het hoofd van het fascisme en
liep uit op een wereldoorlog. Deze
fout, zo zeide hij, mag men geen
tweede keer maken.
Het oudste katholieke kerkgebouw
van Amsterdam, het Begijnhof kerkje,
dat tekenen van verval begon te ver
tonen, wordt thans grondig gerestau
reerd, waarbij zoveel mogelijk ge
tracht wordt het uiterlijk en de sfeer,
welke het in de zeventiende eeuw be
zat, te herstellen. Dit werk, dat onder
leiding van. architect K. P. Tholens
door de firma Hillen en Roosen
wordt uitgevoerd, die hier haar be
kwaamste vaklieden ter beschikking
stelde, is thans zo ver gevorderd dat
men hoopt tegen Kerstmis de restau
ratie voltooid te hebben. Adviseur is
bij de uitvoering der plannen de ar
chitect Jan de Meyer.
Aanleiding tot dit herstel en tevens
restauratiewerk was o.m. het verzak
ken van de oude balkenvloer van het
kerkje, welke dan ook geheel ver
wijderd is en vervangen door een be-
tonvloer, bedekt met kurklinoleum.
Te zijner tijd zullen de looppaden
eventueel met tegels worden gelegd.
Van de wanden is de oude specielaag
afgebikt en het geheel opnieuw in
ruige schuurspecie uitgeraapt, zoais
de vakterm luidt. Het effect is nage
noeg hetzelfde «Is het oorspronkelijk
moet zijn geweest.
Het vlakke, bepleisterde en geschil
derde plafond, dat in later, tijden
werd aangebracht, verdwijnt even
eens, zodat de oorspronkelijke bal-
kenzolder geheel vrij komt. De bal
ken zelf krijgen de oude groene kleur
tegen een fond, dat in matte ivoortint
wordt gehouden. Ook de vier zuilen,
die het plafond schragen, krijgen de
zelfde ivoorkleur en worden hersteld
op hun oorspronkelijke hardstenen
basement. Het grote schilderij van
Derkinderen, de bekende voorstelling
van de mirakelprocessie, dat aan de
rechterwand hangt, is afgenomen en
door de restaurateur A Hemélman,
die ook de altaarschilderingen onder
handen heeft, volledig hersteld. Nu
het plafond verhoogd is en de lambri-
zeringen verwijderd zijn, hangt het
werk van Derkinderen vrijer en komt
het met zijn vage kleuren verrassend
tot zijn recht in de geheel gewijzig
de atmosfeer van het kerkje.
Verrassend is ook het herstel van
de drie altaren in hun oorspronke
lijke staat. Het snijwerk van linde
hout en grenenhouten altaartomben
en op de lijsten is zorgvuldig schoon
gemaakt. Het bleek in de loop der
tijden niet minder dan veertien maal
overgeschilderd in alle denkbare
kleuren. Toen al die lagen waren ver
wijderd, kwam dit snijwerk, dat nau
welijks nog zichtbaar was, in heel zijn
rijkdom vrij. De altaren krijgen nu
een grondtoon van ivoor, met goud
aangezet. De oude houten beelden,
terzijde van het altaar, bleken aan
getast door de houtworm; ook zij
worden thans hersteld.
Bijzonder fraai komt nu het rech-
teraltaarstuk uit. Dit is een werk van
van Gelder, een der begaafste leerlin
gen van Rembrandt.
Een eigenlijk nog niet bevredigen
de oplossing vond de verlichting. Met
de aangebrachte zakelijke bollampen
verklaart men eerlijk een harmoni
sche oplossing niet te hebben gevon
den.
De dagelijkse leiding bij het restau
ratiewerk, dat tijdelijk de devote rust
in het altoos geopende en op alle uren
van de dag bezochte kerkgebouw ver
stoort, staat onder leiding van de uit
voerder, de heer P. J. M. Nass.
Het Begijnhof kerk je staat op de
monumentenlijst. Het is daarom dat
de deken van de hoofdstad, mgr. G.
v. d. Burg, die tevens hier pastoor is,
terstond na de ontdekking van het
ernstige verval, zich heeft verstaan
met de commissie voor monumenten
zorg.
Mgr. v. d. Burg is zeer erkentelijk
voor het begrip dat deze commissie
heeft getoond en de volledige mede
werking die zij heeft verleend.
Dank zij haar technische fcfilp,
dank zij de financiële steun van rijk
en gemeente, doch vooral dank zij de
offervaardigheid van de genootschap
pen voor de Stille Omgang alom in
den lande, die reeds 2 jaar geleden
begonnen hun bijdragen te storten
in een toen gesticht restauratiefonds,
is het niet bij een herstel gebleven
maar wordt deze unieke kapel volko
men gerestaureerd, geheel in uiter
lijk en sfeer van het oorspronkelijk,
in 1680 gereedgekomen bedehuis.
Een Rembrandt
ontdekt
Het ziet er naar uit, dat te Kam
pen een werk van Rembrandt is ont
dekt. Deze grote schilderij („oude
man met stok") heeft de tegenwoor
dige eigenaar neze week voor 150
gekocht.
Het doek zat onder een dikke laag
vuil, maar, toen een restaurateur het
oppervlakkig reinigde,'werd al spoe
dig de signatuur Rembrandt zicht
baar.
Bij nader, zij het oppervlakkig, on
derzoek is reeds gebleken, dat bij ver
wijdering van deze signatuur ook de
onderliggende verflaag mede ver
dwijnt, hetgeen erop zou kunnen wij
zen, dat men hier werkelijk met een
authentieke Rembrandt te doen heeft.
Het raam en het linnen dateren in
elk geval uit de zeventiende eeuw.
CHAUFFEUR REED IIET WATER
IN EN KWAM OM HET LEVEN.
De heer G. Westex-huis uit Min-
nertsga is Zaterdagavond omstreeks
negen uur met zijn auto in de Zui
derhaven te Harlingen gereden. Hij
slaagde er niet in, zich te redden en
kwam om het leven.
De mede-inzittende, de aardappel
handelaar Lont uit Berlicum, wist
het portier van de wagen te openen
en de wal te bereiken.
Vermoedelijk is de chauffeur door
het slechte weer het uitzicht kwijt
geraakt.
Zondagavond om omstreeks zes
uur werd de chauffeur van een auto
bus, die de dienst Wijk bij Duur
stede en Utrecht onderhield, door de
bus van een collega, die uit tegen
overgestelde richting kwam, over
reden en vrijwel onmiddellijk ge
dood.
De chauffeur, die een vrouw en
drie kinderen achterlaat, zag de bus
uit Utrecht, die door zijn zwager
werd bestuurd, naderen. Hij stopte
en stapte uit, omdat hij de andere
chauffeur een boodschap had over
te brengen. Hij liep achter zijn eigen
wagen om en werd, toen hij de an
dere bus wilde aanhouden, overre
den. Ten gevolge van de zware slag
regen had zijn zwager hem niet ge
zien.
oorspronkelijke roman
door MIES VAN VELSEN.
42)
Hoe kwam Mark toch opeens zo
royaal? Zeker een boek van hem aan
genomen. Ze glimlachte toegefelijk:
de schat, wie weet hoelang we er van
moeten rondkomen!
„Klaar, vrouwtje?"
..Ja, kom maar binnen."
Zijn ogen straalden van voldoening
bij het zien van Gaby in het nieuwe
japonnetje, dat hy zelf had uitge
zocht.
„Zit het niet keurig? En dat witte
jumpertje past ook precies"
Ze hinkte naar hem toe en sloeg
de armen om zijn hals „O jongen, ik
ben er zo blij mee. Je verwent me
veel te veel."
Hij kuste haar. „Dat kan niet. Nu
gaan we koffie drinken, want we
mogen het geduld van Marjanneke
niet langer op de proef stellen en
over een uur komt de auto."
„De auto? Toe Mark, zeg nu eens
waar we heen gaan?"
„Nog een paar uur geduld, dan mag
je zelf raden."
Aan de arm van Mark strompelde
ze voetje voor voetje naar de voor
kamer. De deur stond op een kier.
Stil gaf ze Mark een wenk en beiden
keken met heimelijke pret naar Mar
janneke, die in grote aandacht, al
les wat op tafel stond bekeek. Voor
zichtig streek ze met haar vingertje
lang een blozende perzik, maar trok
het haastig weg, toen Mark kuchte.
Een schuldbewust kleurtje op de
wangen kwam te voorschijn en stak
Gaby een wit wollen konijn toe.
„Van pappa had."
„In de plaats van het levende, dat
met alle geweld mee moest," legde
hij uit. „Nu zorgt Loek van Elten
er voor tot we in de „Heidehut" te
rug zijn." Gaby liefkoosde het kind
Een warm gevoel van dankbaarheid
jegens God doorstroomde haar.
Geen wonder, dat het raam boven
opengeschoven werd, toen de auto
voor het huis stil stond en Mark
jassen en koffers in de auto laadde.
„Zo, nu jij er vast in Marjanneke.
Ja zitten blijven, ik ga moeder halen.
De buurvrouw van links gluurde
nieuwsgierig door de gordijntjes en
buurvrouw van rechts, bleef na het
praatje met de kruidenier nog even
aan de deur talmen.
Voor deze verontwaardigde en
verbaasde blikken droeg Mark triom
fantelijk zijn vrouw in de auto.
„Hij ontvoerd haar," fluisterde
juffrouw Sluis hijgend van opwin
ding eri stootte d'r moeder aan. De
oude juffrouw schudde het hoofd.
„Wat een mensen, hè?"
Er scheen geen eind te komen aan
de tocht Gaby tegen Mark's schou
der geleund, zijn arm om haar heen,
had vermoeid de ogen gesloten. Mark
keek naar haar met bezorgde blik.
Nu de kleur van opwindine cezakt
was werd hij zich pas duidelijk be
wust hoe slecht ze er uit zag. God
dank dat hij voorlopig in staat zou
zijn, haar alles te geven, wat ze no
dig had.
„Pappie, kijk daar!" Marjanneke
op haar knietjes gezeten d'r neusje
plat tegen het raam gedrukt, wees
op de duinen.
„Gaby sloeg de ogen op.
„Mark is het heus, gaan we naar
zee?"
„Geraden, vrouwtje we zijn er
bijna, nu zul je eens zien hoe gauw
je weer de oude bent."
Door de open deuren woei de zee
wind naar binnen. Gaby trok de
wollen sjaal wat dichter om zich
heen. Hoe verrukkelijk hier te lig
gen, omringt door Mark's zorgen,
overtuigd van zijn liefde. Geboeid
keek ze naar het wisselend schouw
spel van de ondergaande zon.
Straks, als Mark terugkwam, moest
hij haar toch eens vertellen waarin
hij de oplossing gevonden had en dan
zou ze hem vragen te spelenOp
eens schrok ze, waar was- zijn viool?
Hoe kon hij die vergeten hebben?
„Mark!" riep ze.
„Stt, vrouwtje, ons kleintje is juist
in slaap," zacht sloot hij de deur.
„Wat is er, je kijkt zo verschrikt?"
„Heb je de viool vergeten?"
„Neen, Gaby."
„O, gelukkig." Ze haalde verlicht
adem,
Hij schoof een stoel naast de di
van. „Zo nu kom ik bij je zitten.
Prachtig, die kleuren hè."
Vertel me alles," zei ze zacht
„wat vond jij als oplossing?"
„Voortaan zal ik werken, zo God
belieft. Mijn eerste poging is boven
verwachting geslaagd. Volgende
maand verschijnt een nieuw boek
van me. Het eerste exemplaar heb ik
al ontvangen.
„Laat eens zien? Hoe heet het?"
Uit een kleine koffer haalde hij
een boek en gaf het haar.
„Dit is voor jou. Het is het beste
wat ik nog geschreven heb." Zijn
stem had een eerlijke zelfbewuste
klank. Bovendien krijg ik de eerste
helft van het honorarium, direct bij
het verschijnen uitbetaald."
Vol belangstelling bekeek ze het
boek. Het zag er keurig uit. de lin
nen band droeg met rode letters de
litel „Overgave" en op de eerste
bladzijde stond: „Aan mijn vrouw".
Ze greep zijn hand en drukte er
een kus op. „Daarom ben je dus zo
lanff weg gebleven?"
„Anders had ik het géén veertien
dagen volgehouden." Ze zwegen.
Eén ding bleef haar een raadsel.
Hoe kwam hij aan het geld om dit
alles te bekostigen, waarvan kon hij
zo royaal doen en plotseling rees een
vermoeden bij haar op, dat haar bij
na de adem benam.
„Mark, zeg me eens eerlijk. Waar
is je viool?" Vol spanning zag ze
hem aan.
Hij legde zijn hand kalmerend op
haar schouder en doorstond rustig
haar blik.
„In Utrecht, vrouwtje."
„En zo even zei je nog, dat je hem
niet vergeten had." -
„Dat is volkomen waar, ik liet hem
opzettelijk achter."
Er kwam geen antwoord. Een traan
viel op zijn hand en nog een.
„Liefste," hij hief zacht haar hoofd
op en kuste de tranen weg: „Jij bent
mij meer dan alle schatten waard."
EINDE
WIELRIJDERS, WIST U,
dat kinderen beneden tien jaar uit
sluitend door een volwassen persoon
op het rijwiel mogen worden ver
voerd en slechts dan wanneer het rij
wiel voorzien is van een geschikte
zitplaats voor het kind?
