Oude en
nieuwe banden
De „grote drie" komen te
Parijs bijeen
Directeur: C. AL VAN HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMEB.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN .DE BURCHT"
ZATERDAG 5 NOVEMBER 1949
41ste JAARGANG
No. 11829
De „Drie'' gaan
problemen bezien
Bar. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs f0.32 p. w., f 1.40 p. mod., 14.15 p kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.; 15 ct p. m m. Teleloontjes 11.50
II7ANNEER men na afloop van de
Ronde Tafelconferentie leest en
hoort, wat de reactie van het Neder
landse volk is op het bereikte ac-
coord, dan moet men wel constate
ren, dat Nederland deze overeen
komst, waarvan de overdracht der
souvereiniteit het onmiddellijk ge
volg is, met zeer gemengde gevoelens
heeft geaccepteerd.
Hoe kon het anders; oude banden
maakt men niet zo maar los. Ook voor
vele Nederlanders, die nooit in het
Oosten waren geweest, was Indië
„ons" Indië; allen hadden er op de
een of andere manier iets mee te ma
ken, al was het slechts door middel
van een familielid, dat ooit wel eens
in de Oost was geweest.
En nu wordt aat Indië dat ons dier
baar was en ons welvaart heeft ge
bracht, los gelaten.
Het wil ons vorokomen, dat een
goed begrip van deze daad onmoge
lijk is zonder dat men zich de ge
schiedenis van' Nederlands verhou
ding tot Indonesië goed voor ogen
houdt.
Onze eerste vestiging in de Indi
sche archipel, drie eeuwen geleden,
stond volkomen in het teken van de
koophandel,. Soldaten kwamen er aan
te pas om 'onze nederzettingen te be
schermen en dat leidde weer vanzelf
tot uitbreiding van onze invloedsfeer.
Het was later niet langer voldoende
of afzonderlijke nederzettingen te be
veiligen, men ging zich bemoeien
met het besturen van het land zelf
en zo werd het eilandenrijk ons ko
loniaal bezit. Men vond dat heel ge
woon en vanzelfsprekend, totdat de
vraag zich opdrong, met welk recht
wij eigenlijk Insulinde als ons eigen
dom beschouwden. Men begon zich
af vragen, waarop het recht van ko
lonisatie steunde en het besef drong
door, dat kolonisators niets meer be
hoorden te zijn dan voogden over een
volk, zoiang dat nog niet in staat was
zichzelf te besturen. Daarmee was de
bijl gelegd aan de wortel van de ko
lonisatie-boom en zodra het Indone
sische nationalisme in het begin van
deze eeuw ontwaakte onder in
vloed van een algemene nationalis
tische opleving in geheel Azië was
dat het eerste teken, dat ook de vol
ken van Indonesië zich in staat be
gonnen te voelen om zichzelf te be
sturen.
DE OORLOG MET JAPAN heeft
dit proces in hoge mate gestimu
leerd: Nederlanders werden uit hun
bestuursfuncties gezet, gevangen ge
nomen en weggevoerd. Het Neder
landse gezag werd grondig aangetast.
Aan het einde van de oorlog kon
digden de Japanners zelfs een onaf
hankelijke republiek op Java af en
na de bevrijding waren wij niet in
staat om onmiddellijk terug té ke
ren, teneinde het bestuur en de hand
having van recht en orde wederom ter
hand te n-men.Buitenlanders be
moeiden zich met het geval en wij
waren te machteloos om degenen, die
in ons eigen huis de baas speelden, er
uit te gooien. Het communisme, dat
zich hulde in het kleed van vader
landsliefde, deed z'n invloed gelden
en het was mede de angst voor dit
opdringende communisme in Azië,
waardoor mogendheden als Amerika
en Engeland meenden hun zwaarste
druk op Nederland te moeten zetten
om Indonesië vrij te geven voordat
het naar hun mening te laat zou zijn.
Australië en India deden hun duit in
het zakje, zij het om andere motie
ven en met andere oogmerken. En zo
kwam het kleine Nederland terecht
in de kolkende maalstroom van de
internationale politiek, waarin het
werd meegezogen, onweerstaanbaar.
Het gevolg is geweest, dat wij onze
oorspronkelijke belofte om Indonesië
z'n vrijheid te verlenen langs we
gen van geleidelijkheid niet hebben
kunnen houden maar hals over kop
en zonder stevige garanties een land
hebben moeten loslaten, dat wij met
tertijd toch vrijwillig zouden hebben
vrij gegeven, omdat het niet in onze
aard ligt, anderen te onderdrukken
en te knevelen, die hun vrijheid
waard zijn.
IN HET LICHT van deze met ruwe
trekken geschetste geschiedenis
wordt het Haagse accoord meer aan
vaardbaar dan bij eerste kennisma
king het geval zou zijn. Zonder op
kleine details in te gaan, kan gecon
stateerd worden, dat de overeen ge
komen Unie tussen Nederland en de
Ver .Staten van Indonesië slechts
een heel „lichte" Unie is geworden;
dat het schuldenvraagstuk door de
kleinigheid van de 2 milliard, welke
wij te dragen krijgen, niet zo best
is opgelost; dat de wijze, waarop met
het leger, de marine en de Indische
ambtenaren wordt omgesprongen,
een slecht te verdragen pil betekent;
dat de onafgedane kwestie van de
status van Nieuw Guinea een bron
van onenigheid en wantrouwen is
gebleven; enz.
Maar degenen, die daarop al te
veel de nadruk laten vallen, zien
over het hoofd, dat deze overeen
komst geen contract is tussen twee
volken, die in volle vrijheid hun we
derzijdse belangen tegen elkaar af
wegen. Het is een bond die gesloten
wordt tussen een oudere staat en een
jonge, die nog tot wasdom moet ko
men, maar aan wie voor het forum
der naties handlichting wordt ver
leend. Bij zo'n bond geeft de oudere
altijd meer dan de jongere en hoopt
de oudere op een samenwerking in
vriendschap en vertrouwen Waarbij
hij tevens het beste hoopt van de
wijze, waarop de jongere er in slagen
zal zich te handhaven.
Standrecht
te Wonosolo
Volgens een bekendmaking van
het republikeinse militaire bestuur
te Wonosobo, zo meldt Aneta, is al
daar het standrecht ingevoerd, al
dus blijkt uit te Batavia ontvangen
berichten.
In bekendmaking nr. 4 van het re
publikeinse militaire gezag is vast
gelegd, dat ieder, die wordt betrapt
op ongeoorloofd wapenbezit zonder
vorm van proces zal worden neerge
schoten.
ANAK AGOENG EN HAMID II
TEN PALEIZE.
H. M. de Koningin heeft gister
middag ten paleize ontvangen de
heer Anak Agoeng, minister-presi
dent van Oost-Indonesië en me
vrouw. Latei op de dag ontving de
Koningin Sudan Hamid II van Pon-
tianak.
1095 MILITAIREN DESERTEERDEN
De minister van Oorlog heeft aan
de Tweede Kamer medegedeeld, dat
het totaal aantal der door de Krijgs
raad te veide wegens desertie berech
te, voor Indonesië bestemde, militai
ren over 1948 684 bedraagt. Over het
eerste, tweede en derde kwartaal van
1949 bedraagt het totaal aantal 411.
GEEN NEDERLANDS MAAR
ENGELS.
Australische onderwijzers naar
Indonesië.
De Engelse taal zal in de plaats
komen van de Nederlandse als voor
naamste buitenlandse taal in de In
donesische Unie, aldus verklaarde
dr. R. Oesman, vertegenwoordiger
van Indonesië in Australië gisteren
te Canberra.
Australische technici en onderwij
zers zullen voor de Republiek wor
den aangesteld en Australische on
derwijzers zullen in de scholen de
plaatsen der Nederlanders innemen.
Dr. Oesman voegde hieraan toe,
dat dr. Soekarno, die nu president
van de Indonesische Republiek is,
aarschijnlijk de eerste president
an de nieuwe Republiek van het
Verenigde Indonesië zal worden.
NAAR NIEUW ZEELAND.
Maandag zuilen 50 gedemobiliseer
de Nederlandse militairen per ge
charterd vliegtuig van de K.L.M. als
emigranten naar Nieuw-Zeeland ver
trekken. Zij zullen in verschillende
delen van Nieuw-Zeeland in de land
bouw tewerk worden gesteld. Zij zijn
allen ongehuwd. Het ligt in de be
doeling, dat nog een tweede groep
op gelijke wijze naar Nieuw-Zeeland
zal emigreren.
De Burgerzaal van het paleis op de
Dam te Amsterdam, waar de souve-
reiniteitso ver dracht zal plaats vinden
Gemeenschappelijke politiek ten
aanzien van Duitsland
WOLGENS BRITSE FUNCTIONARISSEN te Washington zal er tijdens
de volgende week te Parijs te houden besprekingen tussen de Brit
se, Franse en Amerikaanse ministers van buitenlandse zaken naar wordei
gestreefd tot een eenvormige politiek tegenover Duitsland te komen
Deze functionarissen verklaarden, dat Groot-Brittannië, Frankrijk en dc
Verenigde Staten in theorie het eens zijn over hun politiek ten aanzien van
Duitsland. In de practijk bestaat echter altijd de mogelijkheid, dat Duits j
land zal trachten de ene mogendheid tegen de andere uit te spelen, tenzij I
er een volledige coördinatie tot stand wordt gebracht tussen de politieke j
maatregelen der drie mogendheden met betrekking tot Duitsland en de j
uitvoering van deze maatregelen door hun vertegenwoordigers
Duitsland.
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse
zaken verklaarde, dat er geen offi
ciële agenda voor de ter conferentie
te bespreken onderwerpen zal wor
den opgesteld. De drie ministers van
buitenlandse zaken zullen op niet-
officiële wijze bepaa'de aspecten van
de politiek hunner landen t?n aan
zien van Duitsland en met betrek
king tot andere aangelegenheden
waaronder inbegrepen de situatie in
het Verre Oosten bespreken. De
bijeenkomst te Parijs zal een voort
zetting zijn van de in September j.l.
te Washington door de ministers
Acheson, Bevin en Schuman gevoer
de besprekingen.
Waarschijnlijk zullen de volgende
onderwerpen te Parijs aan de orde
komen:
1. De ontmanteling in West-Duits-
land.
2.De Duitse uitvoer naar West-
Europa en de prijzen, welke voor
Duitse producten na de devaluatie
van de „Deutsche Mark" zullen wor
den aangelegd.
2. De situatie, welke is gescha
pen door het tot stand komen van
Albanië en Bulgarije
schuldig bevonden
HULP AAN GRIEKSE REBELLEN.
De politieke commissie der Ver
enigde Naties heeft gisteren met
ov.rweldigende meerderheid van
stemmen bij resolutie verklaard, dat
Albanië en Bulgarije de vrede op de
Balkan bedreigen door hulp te ver
lenen aan de Griekse rebellen.
De uitslag van de stemming over
de Brits-Amerikaans-Australisch-
Chinese resolutie was 38 tegen 6,
terwijl dertien leden afwezig waren.
Joegoslavië stemde met het Sowjet-
blok mede en India onthield zich
met Israël van stemming. De reso
lutie verzoekt de Algemene Verga
dering de beide Oost-Europese lan
den „in staat van beschuldiging" te
stellen. De commissie verwierp een
Russische tegen-resolutie.
WISJINSKY HEEFT INFLUENZA.
De Sowjetrussische minister van
buitenlandse zaken, Andrei Wisjins-
ky, ligt met influenza te bed. Het is
niet uitgesloten, dat hij thans niet in
staat zal zijn minister Acheson Maan
dag a.s. zoals was afgesproken, te
ontmoeten, aldus hebben zijn dokters
Vrijdagavond verklaard.
een „Oost-Duitse regering in de Sow
jetrussische zone van Duitsland.
4. Het deelnemen van de Westduit-
se regering aan verschillende inter
nationale instellingen, zoals de we
reldbank, het internationale mone
taire fonds en de internationale ar-
beidsorgan isatie
5. De wederopbouw van de Duitse
koopvaardijvloot.
6. West-Berlijn.
7. De houding van de Westduitse
regering ten aanzien van het inter
nationale toezicht op het Ruhrgebied.
Duitsland in Raad
van Europa
BESLUIT VAN MINISTERS-
COMITE
De twaalf ministers van Buiten
landse Zaken van de Raad van Eu
ropa, die thans in Parijs vergaderen,
hebben gisteravond eenparig beslo
ten West-Duitsland en het Saarge-
bied uit te nodigen als leden met
beperkte rechten tot de Raad toe te
treden. De definitieve uitnodiging
werd echter tot de volgende week
uitgesteld.
De ministers waren het er over
eens, dat Oostenrijk in de toekomst,
als het vredesverdrag gesloten zal
zijn en de bezettingstroepen zijn te
ruggetrokken, als lid toegelaten
dient te worden.
De beslissing is verwezen naar de
centrale commissie, die Maandag te
Parijs bijeen zal komen. Een der mi
nisters heeft bekend gemaakt, dat
de uitnodigingen niet verzonden
zullen worden alvorens met de Ver
enigde Staten overleg gepleegd zal
zijn.
Voorts hebben de ministers aan
bevolen economische projecten te
coördineren met het Marshall-plan
ten einde verdubbeling van werk
zaamheden en verspilling van werk
krachten en tijd te voorkomen.
Aanslag te Teheran
STAAT VAN'BELEG
AFGEKONDIGD.
Een Mohammedaanse fanaticus,
Enami genaamd, heeft op korte af
stand enkele schoten gelost op de
vroegere Perzische premier Abdoel
Hoessein Azhir, die ernstig werd
gewond.
Azhir, die nu raadsman aan het
Hof van de Sjah is, bezocht juist een
godsdienstoefening in de Sapar Sa-
lar moskee in Teheran. Er bestaat
weinig hoop op zijn herstel. De da
der wilde na het plegen van zijn
aanslag de vlucht nemen, maar kon
door de politie worden gegrepen.
De regering heeft na de aanslag
de staat van beleg in Teheran afge
kondigd, waardoor alle politieke
bijeenkomsten verboden zijn.
Luidt „Nieuwe Tijden"
een nieuwe tijd in?
In diplomatieke kringen te Moskou
hecht men veel waarde aan een arti
kel van het weekblad „Nowoje Wre-
mia" (Nieuwe Tijden) waarin giste
ren in antwoord op een verklaring
van George Morgan, eerste ambas
sade-secretaris van de Verenigde
Staten met nadruk wordt gezegd, dat
de Sowjet-Unie steeds samenwerking
verlangt tussen het communistische
en het kapitalistische stelsel.
Het feit, dat het blad herinnert aan
de verklaringen van Lenin en Stalin
ten gunste van de samenwerking der
beide stelsels, krijgt een bijzondere
betekenis, zo meent men te Moskou
op het ogenblik, dat de voornaamste
problemen, die op de vrede in de we
reld betrekking hebben, op de Alge
mene Vergadering der V. N. worden
besproken en de Britten en Ameri
kanen hun voornemen te kennen ge
ven om de uitwerking van het Japan
se vredesverdrag te bespoedigen.
Het gaat hier niet, zo meent men,
om een propaganda-artikel noch om
een eenvoudige polemiek, maar het
betreft een oproep tot de Westelijke
landen om tot de samenwerking on
der de grote mogendheden terug te
keren, die -het vroeger mogelijk
maakte om verschillende accoorden
te sluiten.
Economische
samenwerking
FRITALUX BINNEN 14 DAGEN
BIJEEN.
De Franse minister van Finan
ciën, Petsche, heeft voorgesteld, bin
nen acht dagen een bijeenkomst van
Belgische, Nederlandse, Luxem
burgse, Italiaanse en Franse deskun
digen te houden ter bestudering van
de mogelijkheid van economische
samenwerking tussen deze landen.
Voorts heeft de Franse minister een
conferentie van de ministers van
Financiën van de Fritalux voorge
steld. Deze conferentie zou over
veertien dagen gehouden kunnen
worden.
Vrouwen keren
terug uit Rusland
IN BEKLAGENSWAARDIGE
TOESTAND.
In beklagenswaardige toestand zijn
660 Duitse vrouwen uit Rusland in
Göttingen aangekomen. Britse artsen
constateerden, dat bijna alle vrouwen
aan hongeroedeem leden. Deze vrou
wen die tussen 18 en 60 jaar oud zijn,
waren door de Russen gevangen ge
nomen in Oost-Pruisen, Silezië en
andere delen van Oost-Duitsland.
Velen hebben vier jaar lang in ko
lenmijnen en metaalfabrieken in de
Oeral gewerkt. Zij sliepen in kam
pen, omgeven door prikkeldraad.
Mannen en vrouwen moesten 13
uur per dag werken in de mijnen op
een rantsoen van twee porties soep
en 350 gram brood. Er vielen talrijke
slachtoffers. Negentig percent van
de vrouwen die in Göttingen zijn
aangekomen, lijdt aan hartziekten.
Velen hebben kwalen, veroorzaakt
door gebrek aan vitaminen en voed
sel. Volgens deze vrouwen werken er
rog 150.000 Duitsers in Rusland. Tot
nu toe zijn geen vrouwen, die in het
Duitse leger waren, teruggekeerd. De
duizenden verpleegsters en telefonis
ten, die door de Russen krijgsgevan
gen werden gemaakt, zijn nog steeds
in hun handen.
VOORLOPIG GEEN WESTDUITSE
MINISTER VAN BUITENLANDSE
ZAKEN.
De Westduitse bondskanselier dr.
Konrad Adenauer heeft, volgens een
gisteren van gezaghebbende zijde te
Bonn ontvangen mededeling, dr. Her-
bert Blanketihorn tot hoofd van een
aantal hogere functionarissen van de
Westduitse kanselarij benoemd, die
belast zijn met het onderhouden van
de verbindingen tussen de Westduit
se regering en de bezettende overhe
den.
Het verluidt in kringen, die in
nauw contact met kanselier Ade
nauer staan, dat het stichten van een
speciale afdeling van de kanselarij,
die het contact met de bezettende
overheden moet onderhouden, in
houdt. dat het tot stand komen van
een Westduits ministerie voor bui
tenlandse zaken voor onbepaalde tijd
is uitgesteld.
HERZIENING VAN
ONTMANTELINGSPROGRAM.
Paul Hoffman, de leider van de E.
C.A. heeft Donderdag tijdens zijn be
zoek aan Frankfort met de hoge com
missarissen McClay en Robertson,
overleg gepleegd over de ontmante
lingskwestie.
In geallieerde kringen te Frankfort
neemt men aan, dat dit overleg als
basis zal dienen voor de verdere be
handeling van het probleem. Econo
mische deskundigen van de geallieer
de hoge commissie zullen in de ko
mende weken onderzoeken, welke
bedrijven van economische waarde,
die oorspronkelijk gedemonteerd zou
den worden, thans nog volledig in
stand kunnen worden gehouden en
bij welke bedrijven de demontage
werkzaamheden nog niet beëindigd
zijn.
In het algemeen is men in geal
lieerde kringen van oordeel, dat de
tijd thans gunstig is voor een herzie
ning van het ontmantelingspro
gramma.
Ongeveer eind December zal in de
Burgerzaal van het paleis op de Dam
de volledige souvereiniteit over In
donesië aan de Republiek Indonesia
Serikat worden overgedragen.
Het paleis op de dam te Amster
dam.
GEEN NIEUWE KARDINALEN
OP A.S. CONSISTORIE.
Het K.N.P. verneemt officieel, dat
Het a.s. consistorie zal worden ge
houden op Maandag 12 December. In
tegenstelling met de vele in omloop
zijnde geruchten, zullen er in dit con
sistorie geen nieuwe kardinalen wor
den benoemd. Wel zullen de kardina
len-legaten worden aangewezen, die
de plechtige opening van de „Heilige
Deuren" zullen verrichten bij de drie
grote basilieken. Benoemd zullen
worden kard. Tisserant (voor „St.
Petrus-buiten de muren"), kard. Mi-
cara (voor de St. Jan van Latera-
nen) en kard. Verde voor de St. Ma
ria Maggiore.
Strijd om een
ambassade
Communistisch gezinde functiona
rissen van de Chinese ambassade te
Parijs zijn erin geslaagd de eerste
verdieping van het ambassadegebouw
te bezetten Toen zij zich hadden ge
ïnstalleerd begonnen zij de nationa
listische functionarissen op de bene
den-verdieping uit te maken voor al
les wat lelijk is, waarbij laatstge
noemden zich hunnerzijds niet onbe
tuigd lieten.
Buiten werd „krijgsraad" gehouden
door een functionaris van het Fran
se ministerie van buitenlandse za
ken, de eerste ambassade-secretaris
en een politie-autoriteit. In de tuinen
van het gebouw hadden zich andera
politie-mannen opgesteld, die al ro
kend wachtten op de verdere ont
wikkeling van de toestand.
De Chinese nationalistische ambas
sade-functionarissen hebben de Fran
se politie verzocht het ambassade-ge-
bouw te bezetten, teneinde gevech
ten om het bezit ervan tussen aan
hangers en tegenstanders van Mao
Tse-Toeng te voorkomen. De Fransa
politie-autoriteiten gaven evenwel te
kennen geen diplomaten te kunnen
evacuëren, zonder een speciale door
het Franse ministerie van buiten-
'ondse zaken afgegeven machtiging.
Zij verklaarden, dat zij niet op grond
van het door de Chinese nationalis
tische zaakgelastigde te Parijs on
dertekende verzoek om het gebouw
te bezetten, daartoe konden over
gaan.
Later werd overeengekomen, dat
de deuren van het gebouw der Chi
nese ambassade te Parijs gesloten
zullen blijven, doch dat aan diploma
ten van beide Chinese politieke rich
tingen zal worden toegestaan het ge
bouw tot tien uur 's avonds plaatse
lijke tijd te betreden.
De nationalistische ambassade
functionarissen verklaarden na dat
tijdstip een ieder te zullen beletten
het gebouw te betreden.
Vijf Franse politie-agenten zijn in
de buurt van het ambassade-gebouw
op post geplaatst, om in een even
tuele strijd te kunnen ingrijpen.
AANSLAG OP ECUADORIAANSE
PRESIDENT.
Gisteren is een aanslag gepleegd
op de president van Ecuador, Galo
Plaza. Een brug, waarover de pre
sidentiële auto zo juist was gepas
seerd, werd door een ontploffing ver
nield.
President Plaza was op weg naar
het in Zuid-Ecuador gelegen Cuenca,
om aldaar een pan-Amerikaanse
grote straatweg te openen. De aan
slag op het leven van de president is
juist vóór er gemeenteraadsverkie
zing enin Ecuador zullen worden ge
houden, (op Zondag a.s.) gepleegd.
Een
Brutale onverbiddelijkheid doet
zich voor als energie.
