2)e CcidóeSoii^cmt
Komen onze
jongens thuis?
Zullen orde en rust nu
terugkeren in Indonesië?
Bonn blijft
hoofdstad
Zullen allen
1 Juli thuis zijn?
Minahassa houdt vast aan
zelfstandigheidsrecht
Engeland wil samensmelting
militaire organisatie
Mgr. Beran moet
eed afleggen
Ministerscomité
te Parijs bijeen
Herstel
oorlogsschade
Directcar: O. AL VAN HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSIREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
VRIJDAG 4 NOVEMBER 1949
41ste JAARGANG 1
Bur. Papengracht 32, Telel. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., f 1.40 p. mod., 14.15 p kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.; 15 ct p. m.m. Teleloontjes 11.50
Dr. DREES
„Misschien niet direct overal"
NEDERLANDSE EN INDONESIS CHE AUTORITEITEN hebben giste
ren hun persoonlijke mening o ver het resultaat van de Ronde Ta
felconferentie bekendgemaakt.
Dr. W. Drees verwachtte, dat de publicatie van de resultaten der
conferentie veel zal wegnemen van de spanning, die in Indonesië nog
steeds bestaat. Hij ontveinst zich ec hter niet, dat rust en orde daar wel
licht nog niet overal onmiddellijk zu llen terugkeren en dat dit vermoe
delijk slechts geleidelijk zal geschie den.
tan Hamid de mogelijkheid, dat de
souvereiniteit zal worden overgedra
gen aan de R.I.S., doch dat daarna,
bijvoorbeeld voor een periode van
honderd jaar, de zorg voor de prac-
tische bestuursvoering en de econo
mische ontwikkeling aan Nederland
zou worden gelaten.
Sultan Hamid sprak de hoop uit,
dat de huidige Nederlandse regering
het roer nog lang in handen zal hou
den in het belang van de goede ver
houdingen. Bovendien verklaarde
hij: „Indien de huidige republikein
se leiders in de centrale regering
komen, is zowel Nederland als In
donesië goed af; dit is mijn oprechte
overtuiging."
ER ZIJN ONZEKERE
FACTOREN.
Er zijn, zeide de minister-presi
dent, in Indonesië ongetwijfeld Ne
derlanders, die zich onbehaaglijk
zullen gevoelen in het vooruitzicht
van de terugtrekking der Nederland
se troepen, wier bescherming zij niet
willen missen. Maar aan de andere
kant zijn er ook degenen, die er ver
heugd over zijn, dat de periode van
onzekerheid nu spoedig tot het ver
leden zal behoren.
Dr. Drees gaf toe, dat er nog on
zekere factoren bestaan voor wat be
treft de positie der Nederlandse
ambtenaren en van andere groepen
werkers, doch, zeide hij, „ik ben er
van overtuigd, dat voor de Neder
landse werknemers in Indonesië al
tijd de mogelijkheid zal blijven be
staan voor het vinden van een vol
doening gevende werkkring. Ik
weet, dat de Indonesische leiders het
op prijs stellen, indien Nederlan
ders met vakbekwaamheid in de
nieuwe staat zullen willen arbeiden,
hoewel het uiteraard niet meer dan
logisch is, dat op de lange duur de
Indonesiërs zoveel mogelijk de ho
gere en hoogsten ambten en posities
zelf zullen willen innemen".
De minister-president verklaarde
verder, dat Nederland alles in het
werk zal stellen om de terugtrekking
der Nederlandse troepen binnen zes
maanden te voltooien. Voor vervoer
van de troepen naar Nederland zal
worden gebruik gemaakt van Engel
se schepen.
Ten slotte deelde dr. Drees mede,
dat een dringend beroep gedaan zou
moeten worden op de medewerking
vön het parlement, zodat de ratifica
tie van de resultaten vlug genoeg
zal kunnen geschieden om de over
dracht van de souvereiniteit op of
vóór 30 December mogelijk te ma
ken.
SULTAN HAMID IS NIET
SOMBER.
Sultan Hamid n betoogde, dat
men niet te somber moet zijn over
de toekomst van Indonesië; bijvoor
beeld, dat daar chaos zal gaan heer
sen, dat iedereen onder de Republiek
zal komen en dat het land geheel en
al communistisch zal worden. „Ik
ben er van overtuigd, dat er voor
deze bezorgdheid geen reden be
staat."
De sultan zette uiteen, dat de
kwestie Nieuw-Guinea de Indone
siërs zeer noog zit. „Wij vrezen, dat
de Unie in gevaar zal komen, indien
door het drijven van bepaalde groe
pen in Nederland, afzondering van
Nieuw-Guinea als afscheidingsge-
bied voor de Nederlanders zal plaats
vinden". Als een permanente oplos
sing voor deze kwestie noemde sul-
'T IS Dr. v. ROYEN
MEEGEVALLEN.
Dr. van Royen verklaarde in het
zelfde gesprek, dat de onderhande
lingen beter zijn verlopen, dan hij
persoonlijk bij het begin der confe
rentie verwacht had. Volgens hem
zal de internationale wereld de re
sultaten met enthousiasme begroe
ten. Er zal zelfs, zo gelooft dr. Van
Royen, een neiging van de kant van
de Verenigdt Naties en in het bij
zonder van de Veiligheidsraad be
staan om zich op de borst te klop
pen en met de eer van wat er be-
reikt is te gaan strijken. „Ongetwij
feld heeft de UNCI veel tot de goede
afloop bijgedragen. Maar laat men
niet vergeten, dat daarnaast de twee
volken zich onder innerlijke dwang
bevonden om niet langer in vijand
schap te leven en een vreedzame
oplossing te bereiken".
Met 200 tegen 176 stemmen bij
elf onthoudingen en drie ongeldige
stemmen, heeft de Westduitse Bonds
dag (Tweede Kamer) gisteren bij ge
heime stemming besloten, de Rijn
stad Bonn te handhaven als bonds-
hoofdstad. De 176 stemmen werd op
Frankfort uitgebracht.
De sociaal-democraten hadden
voorgesteld het voormalige hoofd
kwartier van het geallieerde mili
taire bestuur tot hoofdstad te kiezen
Burgers van Bonn, die zich in de
wandelgangen van het parlement om
een luidspreker verdrongen, juich
ten toen de voorzitter van het par
lement, Erich Kohier, de uitslag be
kend maakte. Secretaressen, telefo
nisten en andere employé's voerden
vreugdedansen uit in de gangen, om
dat zij hun betrekking zouden behou
den. De afgevaardigden in de BondSr
dag, die op een langdurig debat had
den gerekend, reageerden met een
rustig applaus.
Er mag niet op
gerekend worden
In een radiorede voor de troepen
beeft de legercommandant in Indone
sië, luit.-generaal Buurman van Vree
den, te Batavia een uiteenzetting ge
geven van de ter R.T.C. getroffen re
gelingen ten aanzien van de positie
der militairen.
Overeengekomen werd, dat er zo
veel mogelijk naar zal worden ge
streefd, dat binnen een termijn van
zes maanden na de souvereiniteits-
overdracht het personeel der Kon.
Landmacht zal kunnen repatriëren.
Van Nederlandse zijde werd voor
zien, dat dit niet mogelijk zal blij
ken; het personeel van de K. L. mag
er dus niet geheel vast op rekenen
omstreeks Juli 1950 weer thuis te
zijn. Dit houdt verband met de be
schikbare scheepsruimte en andere
factoren.
Ten aanzien van het KNIL gaf de
legercommandant een aantal bijzon
derheden over de afvloeiing van de
Indonesische leden, die niet wensen
over te gaan naar de strijdkrachten
van de RIS.
De legercommandant besloot:
„Hoewel de regelingen nog geheel
moeten worden bestudeerd, meen ik
thans reeds te mogen zeggen, dat de
sociale regeling voor het Indonesische
nersoneel van het KNIL, dat niet
naar de strijdkrachten van de RIS
wenst over te gaan, mij bevredigend
voorkomt."
Een volkstemming gevraagd
f¥ET MINAHASISCH staatsrechtelijk comité (K.K.M.) heeft aan de
minister-president officieel medegedeeld, dat het, gezien het teleur
stellend resultaat van de R.T.C. voor de Minahasa, vast zal houden aan
het recht van zelfbeschikking, zoals dat in de koninklijke rede, het hand
vest der Verenigde Naties en de grondwet is vastgelegd. Het blijft eisen,
dat het volk der Minahasa, vóórdat er een souvereiniteits-overdracht zal
plaats vinden, in de gelegenheid wordt gesteld, door een vrije recht
streekse volksraadpleging onder toezicht van een neutrale instantie, zijn
recht tot zelfbeschikking uit te oefenen en zijn wensen uit te spreken
wat betreft zijn staatkundige toekomst.
Tengevolge van „ondemocratische
maatregelen" der Oostindonesische
regering'is een verkiezing zodanig
scheef getrokken, dat de onmisken
bare meerderheid van de aanhang
van dit comité onvoldoende tot uiting
kon komen. Het Minahasische volk,
dat 500.000 zielen telt, waarvan slechts
vier percent analphabeet en dat in
zijn geheel christen-democratisch is
georiënteerd, zal zich echter tegen
de schending van zijn rechten blij
ven verzetten met alle middelen,
waarover een voor de vrijheid strij
dend volk in Nederland zowel als in
andere landen kan beschikken.
Het comité doet ten slotte een
dringend beroep op de Nederlandse
regering, de nodige stappen te on
dernemen om een volksstemming on
der waarborgen tot afweer van
dwang en beïnvloeding mogelijk te
maken. Tot dusverre is nog nimmer
aan de herhaaldelijk kenbaar ge
maakte wensen der Minahasers te
gemoet gekomen, zo zegt het comité
PANDIT NEHRU BEWONDERT
DE NIAGARA Tijdens zijn reis
door Canada bracht de premier van
India Pandit Nehru, een bezoek aan
de beroemde Niagara waterval.
Pact van Brussel en Atlantisch Pact
GROOT-BRITTANNIë verlangt, aldus Ass. Press, dat de militaire or
ganisatie van de vijf landen van het Pact van Brussel (Engeland,
Frankrijk en Benelux) wordt overgenomen door die van het Atlanti
sche Pact. Frankrijk, België, Nederland en Luxemburg verzetten zich
daartegen. Men verwacht, dat de kwestie zal worden besproken door de
vijf" ministers van buitenlandse zaken van de Westelijke Unie, wanneer
zij Zaterdag of Maandag te Parijs bijeenkomen.
GENERALE AMNESTIE
IN INDONESIë
De Hoge Vertegenwoordiger van
de Kroon zal amnestie verlenen aan
allen, die zich hebben misdragen in
gevallen, waaruit duidelijk blijkt,
dat de oorzaak moet worden gezocht
in het politieke conflict. Van Neder
landse zijde werd nog verklaard, dat
het aantal gevangenen waarom het
gaat, in de duizenden loopt.
PILOOT BRIDOUX HEEFT
LONGONTSTEKING
Erick Rios Bridoux, de 28 jarige
Boliviaanse piloot die de enige over
levende was na de botsing van zijn
gevechtsvliegtuig met een passagiers
toestel heeft longontsteking gekre
gen. Men vermoedde, dat dit te wij
ten was aan het feit, dat hem voor
de eerste maal verteld is, dat er
bij het ongeluk 55 personen de dood
hebben gevonden. Deze psychische
schok gepaard met de ernstige toe
stand waarin hij verkeerde zou de
complicatie veroorzaakt hebben.
Vliegtuigongelukken
AMERIKAANS SUPERFORT
NEERGESTORT.
Men gelooft, dat elf personen om
het leven zijn gekomen, tengevolge
van het neerstorten van een super
fort van de Amerikaanse luchtmacht
in de zee nabij de Bermuda-eilan
den.
Er waren naar gemeld veertien
personen aar boord van het toestel,
dat eerst explodeerde en daarna in
zee stortte. Er zijn drie overleven
den gevonden Het toestel hield een
proefvlucht. Het water veranderde
plotseling in een vuurzee, toen de
benzine in brand vloog. Het toestel
viel neer op enige honderden me
ters afstand van een fabriek met
duizenden liters zeer ontvlambare
oliën.
Nader wordt officieel gemeld, dat
het superfort 13 personen aan boord
had en dat een der vier overleven
den inmiddels is overleden. Het aan
tal slachtoffers bedraagt dus tien.
TWEE BRITSE VLIEGTUIGEN
BOVEN KANAAL NEERGESTORT.
Twee vliegtuigen van de R.A.F.
zijn bij nachtoefeningen boven het
Kanaal neergestort. Het zijn een
viermotorige „Lancaster"-bommen-
werper, met een bemanning van ze
ven en een „Mosquito"-gevecïfts-
vliegtuig, met een piloot en een na
vigator. Naar men meent zijn de toe
stellen bij de vuurtoren van Nab
Tower in het water terechtgeko
men. Het Zweedse schip „Patria"
heeft medegedeeld, het wrak van
één der toestellen gevonden te heb
ben. Een reddingsboot is gestreken,
om naar mogelijke overlevenden te
zoeken. Ook had men een rubber
bootje gezien, waarin zich echter
niemand bevond. Een Britse sloep is
op de plaats van de ramp aangeko
men en heeft, naar gemeld, liet log
boek van één der vliegtuigen gevon
den.
In handen van de
minister-president
In het Tsjechische staatsblad is een
decreet van de regering-Zapotocky
gepubliceerd, waarin wordt bepaald
dat de aartsbisschop van Praag, mgr
Beran en alle andere kerkelijke hoog
waardigheidsbekleders de eed van
trouw aan de republiek in de handen
van de minister-president moeten
afleggen. Aan de bisschoppen is opge
dragen een lijst op te stellen van
candidaten, die in vacante functies
kunnen worden benoemd.
Dit laatste voorschrift is een uit
vloeisel van een vroeger decreet,
waarbij wordt bepaald, dat alle
geestelijken de eed van trouw aan de
republiek moeten afleggen en het
door de regering verstrekte salaris
moeten aanvaarden. Geestelijken, die
zich hiertegen verzetten, moeten
door hun superieuren worden ge
maand. Wanneer de kwestie binnen
veertien dagen niet is opgelost, dan
beschouwt de regering de functie
als vacant. De kerkelijke overheid
moet dan een plaatsvervanger be
noemen, die door de regering offi
cieel in de vacante functie zal wor
den aangesteld of niet.
Met veel ophef heeft de regerings
voorlichtingsdienst bekend gemaakt,
dat aan alle geestelijken chèques
zijn verzonden voor de uitkering van
hun maandsalaris. De bisschoppen
hebben de geestelijken vrij gelaten
dit salaris al dan niet te aanvaarden
Zelf zullen zij het geld niet accep
teren.
PRAAG BENOEMD
De Tsjechoslowaakse regeripg
heeft gisteren bepaald, dat door de
leiding der Rooms-Katholieke Kerk
in Tsjechoslowakije lijsten moeten
worden opgesteld met candidaten
voor vacante priesters-functies. De
regering zal dan uit deze lijsten haar
eigen keus maken. Andere kerkelijke
gezindten in Tsjechoslowakije mogen
zelf hun candidaten voor te vervul
len godsdienstige functies aanwijzen,
doch zij moeten de goedkeuring van
de staat verkrijgen, alvorens tot aan
stelling te kunnen overgaan. Open-
gekomen posten van geestelijken
moeten binnen dertig dagen na het
ontstaan der vacature, wederom zijn
bezet.
De Britten willen, dat de militaire
commissie, de commissie van de
chefs van de staven en de raad voor
de voorraadvorming van de bij het
Pact van Brussel aangesloten lan
den ontbonden zullen worden, en
dat de werkzaamheden van deze in
stanties worden overgenomen door
de regionale organen van het Atlan
tische pact.
De vier bondgenoten van Enge
land in het Pact van Brussel willen
de militaire structuur van het pact
om twee redenen gehandhaafd zien:
1) Het Pact van Brussel verplicht
de leden tot het automatisch ver
lenen van militaire hulp, wan
neer een der leden wordt aange
vallen.
2) Het Pact van Brussel heeft een
looptijd van vijftig jaar, het At
lantische 'pact een van twintig
jaar.
De Engelsen hebben daarentegen
twee redenen om de gewenste ver
anderingen aan te brengen.
1) Vele van de verplichtingen, die
Groot-Brittannië op zich heeft
genomen, om wapens en man
schappen te leveren aan zijn
bondgenoten van het Phct van
Brussel zouden waarschijnlijk
DE RAAD VAN
EUROPA
door Amerika worden overgeno
men, indien de Westerse Unie los
ser werd.
2) Groot-Brittannië wil niet teveel
aan West-Europa gebonden zijn,
vanwege zijn verplichtingen je
gens het Gemenebest.
TYPHOON OP DE PHILIPPIJNEN.
De ergste typhoon sinds 1912, heeft
op de Philippijnen tot dusver 88 do
den geëist. Twaalfduizend mensen
zijn dakloos geworden. De stad Dina-
gat op het eiland Surigao is volledig
verwoest.
Het bureau van de president heeft
aan het meteorologisch Station te
Manilla gevraagd, waarom de waar
schuwing twaalf uur te laat werd
gegeven.
Donderdag is te Parijs de bijeen
komst begonnen van het minister
comité van de Raad van Europa.
De ministers hebben behalve toe
lating van West-Duitsland en het
Saar-gebied ook de volgende punten
behandeld:
1. De door de consultatieve As-
semblée te Straatsburg voorgestelde
amendementen op het statuut van de
Raad van Europa, om o.m. de ver
antwoordelijkheid van de Assemblée
te vergroten, het aantal zetels er
van te verdubbelen en de mogelijk
heid van het zenden van plaatsver
vangende gedelegeerden naar Assem
blee en Raad af te schaffen.
2. De economische betrekkingen
tussen de leden-staten van de raad
en hun collectieve economische be
trekkingen met andere landen.
Er zijn aanwijzingen, dat de uit
eindelijke besl'ssing over de toela
ting van West-Duitsland zal worden
uitgesteld tot na een nieuwe confe
rentie van de drie bezettingsmogend-
heden, omdat de kwestie van toela
ting van West-Duitsland tot de
Raad van Europa nauw verbonden
met andere Duitse problemen.
In een door het comité na afloop
van de vergadering uitgegeven com
muniqué wordt o.m. gezegd, dat het
comité veranderingen van het sta
tuut op het huidige tijdstip niet wen
selijk acht, daar het statuut pas kor
te tijd van kracht is. Het comité is
geen voorstander van het voorstel
der Assemblée om het ledenaantal
te verdubbelen. Het heeft besloten,
dat deze zaak door de regeringen der
betrokken landen besproken dient
te worden, waarbij ir/en de perma
nente commissie zal moeten horen.
VAN ZOLDERS TOT WONINGEN.
Boven een aantal aan de gemeente
in eigendom toebehorende percelen
in de Torenstraat in Den Haag be
vindt zich een zolderverdieping, die
bergplaatsen bevat ten behoeve van
de bewoners van de eerste, tweede
en derde verdiepingen. Omdat het
mogelijk bleek, van deze zolderver
diepingen tien zeer bruikbare wo
ningen te maken, werd van gemeen
tewege aan 29 huurders gevraagd,
of zij de bergplaaatsen wilden ont
ruimen. Daartoe zijn 26 personen zo
spoedig mogelijk overgegaan. Bij een
drietal huurders bleek dit op wer
kelijk zeer grote bezwaren te stuiten,
doch ook voor deze gevallen wordt
in overleg met Centraal Woningbe-
heer naar een oplossing gezocht.
Dank zij de door de betrokken huur
ders getoonde gemeenschapszin zal
Den Haag dus een aantal woningen
rijker kunnen worden. Het voor de
verbouwing nodige crediet is reeds
door de gemeenteraad toegestaan.
ZESTIEN BOMMEN OP DE HEIDE
GEVONDEN.
Op de Knegselse en Lanschotse hei
de, een groot terrein ten Noorden van
Eindhoven, heeft de hulpverlenings
dienst van het departement van bin
nenlandse zaken niet minder dan zes
tien bommen in de grond aangetrof
fen. Het zijn zeer waarschijnlijk bom
men die de Duitsers lieten vallen
wanneer zij hun bommenlast kwij+
wilden zijn als zij uit Engeland te
rugkeerden en daar de bommen niet
hadden geworpen. De hulpverle
ningsdienst is begonnen met het op
ruimen van dit gevaarlijke restant
uit de oorlogstijd. Het zijn voorna
melijk projectielen van vijftig kilo,
die vrijwel alle niet geëxplodeerd
zijn. Er bevinden zich fosfor- en olie-
bommen oder. De opruimingsdienst
was aanvankelijk van plan de bom
men ter plaatse te doen ontploffen,
maar door het grote gevaar dat hier
aan is verbonden, moeten alle bom
men worden gedemonteerd. Men
ontdekte het gevaarlijke terrein toen
met met grote bulldozers tachtig een
timeter grond moest verplaatsen.
Een arbeider stootte bij deze werk
zaamheden met zijn schop op een
vreemd voorwerp dat bij nader on
derzoek een gevaarlijke bom bleek
te zijn.
De Tweede Kamer heeft gisterna
middag het wetsontwerp inzake de
materiële oorlogsschaden zonder
hoofdelijke stemming goedgekeurd.
De artikelen werden in vlug tempo
behandeld en daarbij de amendemen
ten, welke na het mondeling overleg
van de commissie van voorbereiding
met de regering, nog waren overge
bleven. Bij dit overleg waren 71
amendementen behandeld. Naar aan
leiding van dit overleg had de re
gering een reeks wijzigingen in het
ontwerp aangebracht en tijdens het
overleg waren verscheidene amende
menten teruggenomen of gewijzigd.
BOTSING VAN GOEDERENTREIN.
Op het traject CoevordenGrams-
bergen zijn Donderdagmiddag twee
treinen op elkaar ingereden. Er werd
een grote ravage aangericht, doch
persoonlijke ongelukken deden zich
niet voor. De machinisten konden
juist op tijd van de machines sprin
gen en zich zodoende het leven red
den.
De twee locomotieven werden ge
heel in elkaar gedrukt. De wagens
ontspoorden en kwamen door elkaar
te liggen op de rails. Enkele vielen
van de berm af en geraakten op het
weiland naast het spoorwegtraject.
DE KAASEXPORT.
De heer Algera (A.R.), lid der
Tweede Kamer, heeft aan de minis-
ster van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening de volgende
schriftelijke vragen gesteld:
1. Is het de minister bekend, dat:
a. De kaasexporteurs of hun orga
nisaties door overheidsinstanties
practisch worden gedwongen tot
oprichting van een exportstichting
of een orgaan ter bevordering van
de kaasexport naar bepaalde landen,
met name naar de U.S.A. en Canada.
b. De kaasexporteurs of hun orga
nisaties bij het nalaten van de op
richting van of het toetreden tot
bovenbedoelde exportstichting wor
den gedwongen alleen te leveren
aan of zich aan te sluiten bij een
door overheidsinstanties te stichten
orgaan.
c. De kaasexporteurs, niet aange
sloten bij bedoeld orgaan of stich
ting, verstoken zullen blijven van
uitvoermachtigingen van kaas naar
genoemde landen?
2. Is de minister, indien het ant
woord op een of nveer der in vraag
1 genoemde vragen bevestigend
luidt, niet van oordeel, dat hier
wordt ingegrepen in de bedrijfsvrij-
heid der kaasexnorteurs, en dat
voorts de mogelijkheid bestaat, dat
deelnemende kaasexporteurs zich
door het heffen van hoge entree
gelden voor nieuwe deelnemers een
monopoliepositie verschaffen?
3. Is de minister niet van oordeel,
dat de pogingen om te komen tot
een dergelijke stichting in het be
lang van de kaasexport niet verder
doorgang dienen te hebben?
Een (caJtAe.itje.
Eerroof hult zich in de farizeeërs
mantel van zedelijke verontwaardi
ging.