2)e CcidóeSoii^cmt Komen onze jongens thuis? Zullen orde en rust nu terugkeren in Indonesië? Bonn blijft hoofdstad Zullen allen 1 Juli thuis zijn? Minahassa houdt vast aan zelfstandigheidsrecht Engeland wil samensmelting militaire organisatie Mgr. Beran moet eed afleggen Ministerscomité te Parijs bijeen Herstel oorlogsschade Directcar: O. AL VAN HAMERS VELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSIREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" VRIJDAG 4 NOVEMBER 1949 41ste JAARGANG 1 Bur. Papengracht 32, Telel. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., f 1.40 p. mod., 14.15 p kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.; 15 ct p. m.m. Teleloontjes 11.50 Dr. DREES „Misschien niet direct overal" NEDERLANDSE EN INDONESIS CHE AUTORITEITEN hebben giste ren hun persoonlijke mening o ver het resultaat van de Ronde Ta felconferentie bekendgemaakt. Dr. W. Drees verwachtte, dat de publicatie van de resultaten der conferentie veel zal wegnemen van de spanning, die in Indonesië nog steeds bestaat. Hij ontveinst zich ec hter niet, dat rust en orde daar wel licht nog niet overal onmiddellijk zu llen terugkeren en dat dit vermoe delijk slechts geleidelijk zal geschie den. tan Hamid de mogelijkheid, dat de souvereiniteit zal worden overgedra gen aan de R.I.S., doch dat daarna, bijvoorbeeld voor een periode van honderd jaar, de zorg voor de prac- tische bestuursvoering en de econo mische ontwikkeling aan Nederland zou worden gelaten. Sultan Hamid sprak de hoop uit, dat de huidige Nederlandse regering het roer nog lang in handen zal hou den in het belang van de goede ver houdingen. Bovendien verklaarde hij: „Indien de huidige republikein se leiders in de centrale regering komen, is zowel Nederland als In donesië goed af; dit is mijn oprechte overtuiging." ER ZIJN ONZEKERE FACTOREN. Er zijn, zeide de minister-presi dent, in Indonesië ongetwijfeld Ne derlanders, die zich onbehaaglijk zullen gevoelen in het vooruitzicht van de terugtrekking der Nederland se troepen, wier bescherming zij niet willen missen. Maar aan de andere kant zijn er ook degenen, die er ver heugd over zijn, dat de periode van onzekerheid nu spoedig tot het ver leden zal behoren. Dr. Drees gaf toe, dat er nog on zekere factoren bestaan voor wat be treft de positie der Nederlandse ambtenaren en van andere groepen werkers, doch, zeide hij, „ik ben er van overtuigd, dat voor de Neder landse werknemers in Indonesië al tijd de mogelijkheid zal blijven be staan voor het vinden van een vol doening gevende werkkring. Ik weet, dat de Indonesische leiders het op prijs stellen, indien Nederlan ders met vakbekwaamheid in de nieuwe staat zullen willen arbeiden, hoewel het uiteraard niet meer dan logisch is, dat op de lange duur de Indonesiërs zoveel mogelijk de ho gere en hoogsten ambten en posities zelf zullen willen innemen". De minister-president verklaarde verder, dat Nederland alles in het werk zal stellen om de terugtrekking der Nederlandse troepen binnen zes maanden te voltooien. Voor vervoer van de troepen naar Nederland zal worden gebruik gemaakt van Engel se schepen. Ten slotte deelde dr. Drees mede, dat een dringend beroep gedaan zou moeten worden op de medewerking vön het parlement, zodat de ratifica tie van de resultaten vlug genoeg zal kunnen geschieden om de over dracht van de souvereiniteit op of vóór 30 December mogelijk te ma ken. SULTAN HAMID IS NIET SOMBER. Sultan Hamid n betoogde, dat men niet te somber moet zijn over de toekomst van Indonesië; bijvoor beeld, dat daar chaos zal gaan heer sen, dat iedereen onder de Republiek zal komen en dat het land geheel en al communistisch zal worden. „Ik ben er van overtuigd, dat er voor deze bezorgdheid geen reden be staat." De sultan zette uiteen, dat de kwestie Nieuw-Guinea de Indone siërs zeer noog zit. „Wij vrezen, dat de Unie in gevaar zal komen, indien door het drijven van bepaalde groe pen in Nederland, afzondering van Nieuw-Guinea als afscheidingsge- bied voor de Nederlanders zal plaats vinden". Als een permanente oplos sing voor deze kwestie noemde sul- 'T IS Dr. v. ROYEN MEEGEVALLEN. Dr. van Royen verklaarde in het zelfde gesprek, dat de onderhande lingen beter zijn verlopen, dan hij persoonlijk bij het begin der confe rentie verwacht had. Volgens hem zal de internationale wereld de re sultaten met enthousiasme begroe ten. Er zal zelfs, zo gelooft dr. Van Royen, een neiging van de kant van de Verenigdt Naties en in het bij zonder van de Veiligheidsraad be staan om zich op de borst te klop pen en met de eer van wat er be- reikt is te gaan strijken. „Ongetwij feld heeft de UNCI veel tot de goede afloop bijgedragen. Maar laat men niet vergeten, dat daarnaast de twee volken zich onder innerlijke dwang bevonden om niet langer in vijand schap te leven en een vreedzame oplossing te bereiken". Met 200 tegen 176 stemmen bij elf onthoudingen en drie ongeldige stemmen, heeft de Westduitse Bonds dag (Tweede Kamer) gisteren bij ge heime stemming besloten, de Rijn stad Bonn te handhaven als bonds- hoofdstad. De 176 stemmen werd op Frankfort uitgebracht. De sociaal-democraten hadden voorgesteld het voormalige hoofd kwartier van het geallieerde mili taire bestuur tot hoofdstad te kiezen Burgers van Bonn, die zich in de wandelgangen van het parlement om een luidspreker verdrongen, juich ten toen de voorzitter van het par lement, Erich Kohier, de uitslag be kend maakte. Secretaressen, telefo nisten en andere employé's voerden vreugdedansen uit in de gangen, om dat zij hun betrekking zouden behou den. De afgevaardigden in de BondSr dag, die op een langdurig debat had den gerekend, reageerden met een rustig applaus. Er mag niet op gerekend worden In een radiorede voor de troepen beeft de legercommandant in Indone sië, luit.-generaal Buurman van Vree den, te Batavia een uiteenzetting ge geven van de ter R.T.C. getroffen re gelingen ten aanzien van de positie der militairen. Overeengekomen werd, dat er zo veel mogelijk naar zal worden ge streefd, dat binnen een termijn van zes maanden na de souvereiniteits- overdracht het personeel der Kon. Landmacht zal kunnen repatriëren. Van Nederlandse zijde werd voor zien, dat dit niet mogelijk zal blij ken; het personeel van de K. L. mag er dus niet geheel vast op rekenen omstreeks Juli 1950 weer thuis te zijn. Dit houdt verband met de be schikbare scheepsruimte en andere factoren. Ten aanzien van het KNIL gaf de legercommandant een aantal bijzon derheden over de afvloeiing van de Indonesische leden, die niet wensen over te gaan naar de strijdkrachten van de RIS. De legercommandant besloot: „Hoewel de regelingen nog geheel moeten worden bestudeerd, meen ik thans reeds te mogen zeggen, dat de sociale regeling voor het Indonesische nersoneel van het KNIL, dat niet naar de strijdkrachten van de RIS wenst over te gaan, mij bevredigend voorkomt." Een volkstemming gevraagd f¥ET MINAHASISCH staatsrechtelijk comité (K.K.M.) heeft aan de minister-president officieel medegedeeld, dat het, gezien het teleur stellend resultaat van de R.T.C. voor de Minahasa, vast zal houden aan het recht van zelfbeschikking, zoals dat in de koninklijke rede, het hand vest der Verenigde Naties en de grondwet is vastgelegd. Het blijft eisen, dat het volk der Minahasa, vóórdat er een souvereiniteits-overdracht zal plaats vinden, in de gelegenheid wordt gesteld, door een vrije recht streekse volksraadpleging onder toezicht van een neutrale instantie, zijn recht tot zelfbeschikking uit te oefenen en zijn wensen uit te spreken wat betreft zijn staatkundige toekomst. Tengevolge van „ondemocratische maatregelen" der Oostindonesische regering'is een verkiezing zodanig scheef getrokken, dat de onmisken bare meerderheid van de aanhang van dit comité onvoldoende tot uiting kon komen. Het Minahasische volk, dat 500.000 zielen telt, waarvan slechts vier percent analphabeet en dat in zijn geheel christen-democratisch is georiënteerd, zal zich echter tegen de schending van zijn rechten blij ven verzetten met alle middelen, waarover een voor de vrijheid strij dend volk in Nederland zowel als in andere landen kan beschikken. Het comité doet ten slotte een dringend beroep op de Nederlandse regering, de nodige stappen te on dernemen om een volksstemming on der waarborgen tot afweer van dwang en beïnvloeding mogelijk te maken. Tot dusverre is nog nimmer aan de herhaaldelijk kenbaar ge maakte wensen der Minahasers te gemoet gekomen, zo zegt het comité PANDIT NEHRU BEWONDERT DE NIAGARA Tijdens zijn reis door Canada bracht de premier van India Pandit Nehru, een bezoek aan de beroemde Niagara waterval. Pact van Brussel en Atlantisch Pact GROOT-BRITTANNIë verlangt, aldus Ass. Press, dat de militaire or ganisatie van de vijf landen van het Pact van Brussel (Engeland, Frankrijk en Benelux) wordt overgenomen door die van het Atlanti sche Pact. Frankrijk, België, Nederland en Luxemburg verzetten zich daartegen. Men verwacht, dat de kwestie zal worden besproken door de vijf" ministers van buitenlandse zaken van de Westelijke Unie, wanneer zij Zaterdag of Maandag te Parijs bijeenkomen. GENERALE AMNESTIE IN INDONESIë De Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon zal amnestie verlenen aan allen, die zich hebben misdragen in gevallen, waaruit duidelijk blijkt, dat de oorzaak moet worden gezocht in het politieke conflict. Van Neder landse zijde werd nog verklaard, dat het aantal gevangenen waarom het gaat, in de duizenden loopt. PILOOT BRIDOUX HEEFT LONGONTSTEKING Erick Rios Bridoux, de 28 jarige Boliviaanse piloot die de enige over levende was na de botsing van zijn gevechtsvliegtuig met een passagiers toestel heeft longontsteking gekre gen. Men vermoedde, dat dit te wij ten was aan het feit, dat hem voor de eerste maal verteld is, dat er bij het ongeluk 55 personen de dood hebben gevonden. Deze psychische schok gepaard met de ernstige toe stand waarin hij verkeerde zou de complicatie veroorzaakt hebben. Vliegtuigongelukken AMERIKAANS SUPERFORT NEERGESTORT. Men gelooft, dat elf personen om het leven zijn gekomen, tengevolge van het neerstorten van een super fort van de Amerikaanse luchtmacht in de zee nabij de Bermuda-eilan den. Er waren naar gemeld veertien personen aar boord van het toestel, dat eerst explodeerde en daarna in zee stortte. Er zijn drie overleven den gevonden Het toestel hield een proefvlucht. Het water veranderde plotseling in een vuurzee, toen de benzine in brand vloog. Het toestel viel neer op enige honderden me ters afstand van een fabriek met duizenden liters zeer ontvlambare oliën. Nader wordt officieel gemeld, dat het superfort 13 personen aan boord had en dat een der vier overleven den inmiddels is overleden. Het aan tal slachtoffers bedraagt dus tien. TWEE BRITSE VLIEGTUIGEN BOVEN KANAAL NEERGESTORT. Twee vliegtuigen van de R.A.F. zijn bij nachtoefeningen boven het Kanaal neergestort. Het zijn een viermotorige „Lancaster"-bommen- werper, met een bemanning van ze ven en een „Mosquito"-gevecïfts- vliegtuig, met een piloot en een na vigator. Naar men meent zijn de toe stellen bij de vuurtoren van Nab Tower in het water terechtgeko men. Het Zweedse schip „Patria" heeft medegedeeld, het wrak van één der toestellen gevonden te heb ben. Een reddingsboot is gestreken, om naar mogelijke overlevenden te zoeken. Ook had men een rubber bootje gezien, waarin zich echter niemand bevond. Een Britse sloep is op de plaats van de ramp aangeko men en heeft, naar gemeld, liet log boek van één der vliegtuigen gevon den. In handen van de minister-president In het Tsjechische staatsblad is een decreet van de regering-Zapotocky gepubliceerd, waarin wordt bepaald dat de aartsbisschop van Praag, mgr Beran en alle andere kerkelijke hoog waardigheidsbekleders de eed van trouw aan de republiek in de handen van de minister-president moeten afleggen. Aan de bisschoppen is opge dragen een lijst op te stellen van candidaten, die in vacante functies kunnen worden benoemd. Dit laatste voorschrift is een uit vloeisel van een vroeger decreet, waarbij wordt bepaald, dat alle geestelijken de eed van trouw aan de republiek moeten afleggen en het door de regering verstrekte salaris moeten aanvaarden. Geestelijken, die zich hiertegen verzetten, moeten door hun superieuren worden ge maand. Wanneer de kwestie binnen veertien dagen niet is opgelost, dan beschouwt de regering de functie als vacant. De kerkelijke overheid moet dan een plaatsvervanger be noemen, die door de regering offi cieel in de vacante functie zal wor den aangesteld of niet. Met veel ophef heeft de regerings voorlichtingsdienst bekend gemaakt, dat aan alle geestelijken chèques zijn verzonden voor de uitkering van hun maandsalaris. De bisschoppen hebben de geestelijken vrij gelaten dit salaris al dan niet te aanvaarden Zelf zullen zij het geld niet accep teren. PRAAG BENOEMD De Tsjechoslowaakse regeripg heeft gisteren bepaald, dat door de leiding der Rooms-Katholieke Kerk in Tsjechoslowakije lijsten moeten worden opgesteld met candidaten voor vacante priesters-functies. De regering zal dan uit deze lijsten haar eigen keus maken. Andere kerkelijke gezindten in Tsjechoslowakije mogen zelf hun candidaten voor te vervul len godsdienstige functies aanwijzen, doch zij moeten de goedkeuring van de staat verkrijgen, alvorens tot aan stelling te kunnen overgaan. Open- gekomen posten van geestelijken moeten binnen dertig dagen na het ontstaan der vacature, wederom zijn bezet. De Britten willen, dat de militaire commissie, de commissie van de chefs van de staven en de raad voor de voorraadvorming van de bij het Pact van Brussel aangesloten lan den ontbonden zullen worden, en dat de werkzaamheden van deze in stanties worden overgenomen door de regionale organen van het Atlan tische pact. De vier bondgenoten van Enge land in het Pact van Brussel willen de militaire structuur van het pact om twee redenen gehandhaafd zien: 1) Het Pact van Brussel verplicht de leden tot het automatisch ver lenen van militaire hulp, wan neer een der leden wordt aange vallen. 2) Het Pact van Brussel heeft een looptijd van vijftig jaar, het At lantische 'pact een van twintig jaar. De Engelsen hebben daarentegen twee redenen om de gewenste ver anderingen aan te brengen. 1) Vele van de verplichtingen, die Groot-Brittannië op zich heeft genomen, om wapens en man schappen te leveren aan zijn bondgenoten van het Phct van Brussel zouden waarschijnlijk DE RAAD VAN EUROPA door Amerika worden overgeno men, indien de Westerse Unie los ser werd. 2) Groot-Brittannië wil niet teveel aan West-Europa gebonden zijn, vanwege zijn verplichtingen je gens het Gemenebest. TYPHOON OP DE PHILIPPIJNEN. De ergste typhoon sinds 1912, heeft op de Philippijnen tot dusver 88 do den geëist. Twaalfduizend mensen zijn dakloos geworden. De stad Dina- gat op het eiland Surigao is volledig verwoest. Het bureau van de president heeft aan het meteorologisch Station te Manilla gevraagd, waarom de waar schuwing twaalf uur te laat werd gegeven. Donderdag is te Parijs de bijeen komst begonnen van het minister comité van de Raad van Europa. De ministers hebben behalve toe lating van West-Duitsland en het Saar-gebied ook de volgende punten behandeld: 1. De door de consultatieve As- semblée te Straatsburg voorgestelde amendementen op het statuut van de Raad van Europa, om o.m. de ver antwoordelijkheid van de Assemblée te vergroten, het aantal zetels er van te verdubbelen en de mogelijk heid van het zenden van plaatsver vangende gedelegeerden naar Assem blee en Raad af te schaffen. 2. De economische betrekkingen tussen de leden-staten van de raad en hun collectieve economische be trekkingen met andere landen. Er zijn aanwijzingen, dat de uit eindelijke besl'ssing over de toela ting van West-Duitsland zal worden uitgesteld tot na een nieuwe confe rentie van de drie bezettingsmogend- heden, omdat de kwestie van toela ting van West-Duitsland tot de Raad van Europa nauw verbonden met andere Duitse problemen. In een door het comité na afloop van de vergadering uitgegeven com muniqué wordt o.m. gezegd, dat het comité veranderingen van het sta tuut op het huidige tijdstip niet wen selijk acht, daar het statuut pas kor te tijd van kracht is. Het comité is geen voorstander van het voorstel der Assemblée om het ledenaantal te verdubbelen. Het heeft besloten, dat deze zaak door de regeringen der betrokken landen besproken dient te worden, waarbij ir/en de perma nente commissie zal moeten horen. VAN ZOLDERS TOT WONINGEN. Boven een aantal aan de gemeente in eigendom toebehorende percelen in de Torenstraat in Den Haag be vindt zich een zolderverdieping, die bergplaatsen bevat ten behoeve van de bewoners van de eerste, tweede en derde verdiepingen. Omdat het mogelijk bleek, van deze zolderver diepingen tien zeer bruikbare wo ningen te maken, werd van gemeen tewege aan 29 huurders gevraagd, of zij de bergplaaatsen wilden ont ruimen. Daartoe zijn 26 personen zo spoedig mogelijk overgegaan. Bij een drietal huurders bleek dit op wer kelijk zeer grote bezwaren te stuiten, doch ook voor deze gevallen wordt in overleg met Centraal Woningbe- heer naar een oplossing gezocht. Dank zij de door de betrokken huur ders getoonde gemeenschapszin zal Den Haag dus een aantal woningen rijker kunnen worden. Het voor de verbouwing nodige crediet is reeds door de gemeenteraad toegestaan. ZESTIEN BOMMEN OP DE HEIDE GEVONDEN. Op de Knegselse en Lanschotse hei de, een groot terrein ten Noorden van Eindhoven, heeft de hulpverlenings dienst van het departement van bin nenlandse zaken niet minder dan zes tien bommen in de grond aangetrof fen. Het zijn zeer waarschijnlijk bom men die de Duitsers lieten vallen wanneer zij hun bommenlast kwij+ wilden zijn als zij uit Engeland te rugkeerden en daar de bommen niet hadden geworpen. De hulpverle ningsdienst is begonnen met het op ruimen van dit gevaarlijke restant uit de oorlogstijd. Het zijn voorna melijk projectielen van vijftig kilo, die vrijwel alle niet geëxplodeerd zijn. Er bevinden zich fosfor- en olie- bommen oder. De opruimingsdienst was aanvankelijk van plan de bom men ter plaatse te doen ontploffen, maar door het grote gevaar dat hier aan is verbonden, moeten alle bom men worden gedemonteerd. Men ontdekte het gevaarlijke terrein toen met met grote bulldozers tachtig een timeter grond moest verplaatsen. Een arbeider stootte bij deze werk zaamheden met zijn schop op een vreemd voorwerp dat bij nader on derzoek een gevaarlijke bom bleek te zijn. De Tweede Kamer heeft gisterna middag het wetsontwerp inzake de materiële oorlogsschaden zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd. De artikelen werden in vlug tempo behandeld en daarbij de amendemen ten, welke na het mondeling overleg van de commissie van voorbereiding met de regering, nog waren overge bleven. Bij dit overleg waren 71 amendementen behandeld. Naar aan leiding van dit overleg had de re gering een reeks wijzigingen in het ontwerp aangebracht en tijdens het overleg waren verscheidene amende menten teruggenomen of gewijzigd. BOTSING VAN GOEDERENTREIN. Op het traject CoevordenGrams- bergen zijn Donderdagmiddag twee treinen op elkaar ingereden. Er werd een grote ravage aangericht, doch persoonlijke ongelukken deden zich niet voor. De machinisten konden juist op tijd van de machines sprin gen en zich zodoende het leven red den. De twee locomotieven werden ge heel in elkaar gedrukt. De wagens ontspoorden en kwamen door elkaar te liggen op de rails. Enkele vielen van de berm af en geraakten op het weiland naast het spoorwegtraject. DE KAASEXPORT. De heer Algera (A.R.), lid der Tweede Kamer, heeft aan de minis- ster van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening de volgende schriftelijke vragen gesteld: 1. Is het de minister bekend, dat: a. De kaasexporteurs of hun orga nisaties door overheidsinstanties practisch worden gedwongen tot oprichting van een exportstichting of een orgaan ter bevordering van de kaasexport naar bepaalde landen, met name naar de U.S.A. en Canada. b. De kaasexporteurs of hun orga nisaties bij het nalaten van de op richting van of het toetreden tot bovenbedoelde exportstichting wor den gedwongen alleen te leveren aan of zich aan te sluiten bij een door overheidsinstanties te stichten orgaan. c. De kaasexporteurs, niet aange sloten bij bedoeld orgaan of stich ting, verstoken zullen blijven van uitvoermachtigingen van kaas naar genoemde landen? 2. Is de minister, indien het ant woord op een of nveer der in vraag 1 genoemde vragen bevestigend luidt, niet van oordeel, dat hier wordt ingegrepen in de bedrijfsvrij- heid der kaasexnorteurs, en dat voorts de mogelijkheid bestaat, dat deelnemende kaasexporteurs zich door het heffen van hoge entree gelden voor nieuwe deelnemers een monopoliepositie verschaffen? 3. Is de minister niet van oordeel, dat de pogingen om te komen tot een dergelijke stichting in het be lang van de kaasexport niet verder doorgang dienen te hebben? Een (caJtAe.itje. Eerroof hult zich in de farizeeërs mantel van zedelijke verontwaardi ging.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1