mum il H De nieuwe staat Indonesië DONDERDAG 3 NOVEMBER 1949 DE LEIDSE COURANT TWEEDE BLAD - PAGINA 1 Een kostbaar bezit r\E nieuwe Aartsbisschop van Parij: mgr. Feltin heeft zijn eerste her der lij ke brief gericht tot geestelijken en leken. De Bisschop wijst in het begin van zijn schrijven op het grote bekerings werk, dat in Parijs verricht moet worden. Bekeringswerk in Parijs, in het eigen land, in de eigen stad. Ook in ons land is nog zo ontzet tend veel bekeringswerk te doen. Ook onder katholieken, die hun Geloof niet beleven. Daaraan te werken is niet alleen de taak van de priesters, maar óók van de leken ieder op zijn plaats en in overeenstemming met de positie, die hij in de samen leving inneemt. Aangaande de kwestie van de ka tholieke scholen citeert de aartsbis schop verder een uitspraak van Z H. de Paus Pius XII, dat de Kerk nooit afstand doet noch kan doen van Haar onderwijsplicht. Zij heeft de vrijheid der scholen in alle landen tegenover iedereen en onder alle omstandig heden verdedigd en zal zich deze vrij heid niet laten ontnemen. Mgr. Feltin benadrukt, dat deze kwestie zeer ernstig en ingewikkeld is, maar spreekt de hoop uit, dat de Katholie ke gezinnen eens in het vreugdevolle bezit zullen zijn van een statuut, dat hun vrijheid eerbiedigt zonder hen op onrechtvaardige wijze financieel te belasten. In ons land zijn wij wat betreft de vrijheid van onderwijs gezegend. Zeker, er zijn nog desiderata, redelij ke, gerechtvaardigde verlangens. Maar wij moeten dankbaar zijn voor wat verkregen is en wat andere lan den, speciaal ook Frankrijk, ons be nijden. Wij hebben op dit feit reeds meer de aandacht gevestigd. En waarom? Omdat de mens, in het bezit van een rijke gave, in het gebruik ervan maar al te gemakkelijk dat rijke bezit gaat beschouwen als iets gewoons, als iets vanzelfsprekendst. En, als hij in die sleur geraakt, dan benut hij die gave ook niet zó, als het zou kunnen en als het moét; dan pro fiteert hij er niet van op de meest ef ficiënte wijze. Zo gaat het met een rijk bezit op stoffelijk gebied. Zo gaat het helaas ook met een rijk geestelijk bezit. Zelfs met het rijkste bezit, dat er is en dat niet overtroffen kan worden: de ken nis van de Waarheid, de genade vSn het Katholiek Geloof. In de eigen katholieke scholen heb ben wij een bezit, van welker grote waarde wij ons steeds opnieuw moe ten doordringen,opdat wij dat bezit zo goed mogelijk gebruiken voor de vorming van goede staatsburgers en conséquent levende katholieken. Ouders en docenten en besturen van katholieke onderwijsinrichtingen moeten hun katholieke scholen waar deren en allen, voorzover het in hun vermogen ligt, er voortdurend naar streven, om deze zo perfect moge lijk te doen beantwoorden aan het beoogde doel. Wij zijn wat de mogelijkheden van het katholiek onderwijs betreft geze gend boven de katholieken in vele andere landen. Dat wij uit dat rijke beiit ook het werkelijke profijt trekken, dat ten slotte tot geluk zal strekken niet al leen van het katholieke volksdeel, maar van héél het volk. OPVOLGER VAN PROF. BARGE IN DE EERSTE KAMER. Als opvolger van prof. dr. J. A. J. Barge te Leiden, die ontslag heeft genomen als lid der Eerste Kamer, komt in aanmerking de heer H. J. Kuiper te Maartensdijk. Hoe de voorlopige constitutie eruit ziet |"\E VOORLOPIGE constitutie van de Republiek Indonesia Serikat, wel- ke naam afgekort wordt tot R.I.S. en in het Nederland betekent „Ver enigde Indonesische Republiek", is in Den Haag door de delegaties van de B.F.O. en de Republiek geparafeerd. De voornaamste punten van de constitutie zijn: De nationale vlag van de „Republiek Indonesia Seri- kat" zal zijn de rood-witte vlag, het volkslied „Indonesia Raja" en de nationale taal de „Bahasa Indone sia"-. De organen van de R.I.S. zijn: de president; de ministers; de Senaat de volksvertegenwoordiging, de Ho ge Raad van Indonesië: de Algeme ne Rekenkamer. De president en de ministers vor men te zamen de regering. De zetel van de regering is (gevestigd ter hoofdplaats Djakarta ('Batavia). De Senaat vertegenwoordigt de deelgebieden. Elk deelgebied heeft twee leden in de Senaat. De volksvertegenwoordiging, ver tegenwoordigende het gehele Indo nesische volk, bestaat uit 150 leden. Het aantal leden van de Negara Republik Indonesia bedraagt de helft van het totaal aantal leden uit de overige gebieden van Indonesië De Chinese, Europese en Arabische minderheidsgroepen zullen in de volksvertegenwoordiging met onder scheidenlijk ten minste negen zes en drie leden vertegenwoordigd zijn. Zo nodig zal de regering van de R.I.S. aanvullend vertegenwoordigers be noemen. De regering doet 'binnen een jaar na inwerking treden van de voorlo pige constitutie in geheel Indonesië vrije en geheime verkiezingen hou den voor de samenstelling van een algemeen gekozen volksvertegen woordiging. De constitutie zal het dubbele aantal leden tellen. Zij zal zo spoedig mogelijk de definitieve constitutie vaststellen. De president is onschendbaar, de ministers zijn verantwoordelijk. De aangewezen volksvertegenwoordi ging kan de regering of de afzonder lijke ministers niet tot aftreden dwin gen. De regering met de volksvertegen woordiging; en in sommige gevallen de senaat, zal de federale wetgeven de bevoegdheid uitoefenen. Deelgebieden zullen geen eigen strijdkrachten hebben. De republiek omvat het gehele gebied van Indone- Het gezamenlijke grondgebied van de R.I.S. omvat: a) de Negara Republik Indonesia, met grondgebied volgens de status quo als vermeld in de Renville-over- eenkomst van 1-7 Januari 1948. de Negara Indonesia-Timur; de Nagara Pasundan, met inbegrip van het federaal district Djakarta; de Negara Djawa Timur. de Negara- Madura; de Negara Sumatera Timur, met dien verstande, dat de status quo van Zuid-Asahan en Labuhan-Batu met betrekking tot de Negara Sumatera Timur wordt gehandhaafd; de Negara Sumatera Selatan. b) de zelfstandige staatkundige eenheden; Djawa Tengah; Bangka. Belitung; Riau; Kalimantan Barat (daerah istime- wa). Dajak Besar; Daerah Ban dj ar. Kalimantan Tenggara; Kalimantan Timur. a en b) welke deelgebieden zich in vrije zelfbeschikking in het federa tieve verband van de republiek der Verenigde Staten van Indonesië verenigen op voet van het bepaalde in deze constitutie alsmede c) de overige gebieden van Indo nesië, die geen deelgebieden zijn. BEZWAREN TEGEN V.G.L.O. Ten aanzien van het voortgezet lager onderwijs moet met grote voor zichtigheid worden opgetreden, al dus is de conclusie van minister Rut ten in de memorie van antwoord op het ontwerp tot wijziging van de L. O.-wet 1920. De minister zegt dit te betreuren, want hij is van mening, dat de VGLO-school voor die leer lingen die na de gewone lagere school geen ander voortgezet onderwijs ont vangen, het aangewezen instituut is. Wat de bezwaren tegen het VGLO aangaat, wijst de minister er in de eerste plaats op, dat de VGLO- school niet overal te verwezenlijken is en dat er meermalen een oplos sing zal moeten worden gevonden in het stichten van streekscholen. Als verdere bezwaren noemt de minister: „Er bestaat thans nog geen verant woord leerplan, althans niet voor de jongens; in verband met het maar juist toereikende aantal leerkrach ten, dient geen onderwijzersplaats verplicht gesteld te worden, waar dit niet strikt nodig is; er kunnen be zwaarlijk nieuwe scholen worden gebouwd; het inrichten van kook- en hancenarbeidlokalen levert nu reeds moeilijkheden op, en ten slotte laat de financiële toestand geen bijzon dere uitgave toe. De minister zegt voorts, dat hij tot de conclusie is gekomen, dat onder de huidige omstandigheden de in voering van een voorbereidende klas se aan de ambachtsschool de aange wezen „oplossing is. De minister heeft er geen bezv/aar tegen, dat de leerlingen na 7 jaar lager onderwijs tot de lagere land en tuinbouwscholen worden toegela ten. NIEUW LANDELIJK BESTUUR DER ST. ADELBERT-VERENIGING Dezer dagen heeft de St. Adelbert- vereniging te Roermond een Kader dag gehouden in tegenwoordigheid van mgr. dr. Hanssen, coadjutor van de bisschop van Roermond. Op deze Kaderdag is de interne organisatie der vereniging ter sprak gekomen, alsmede uitvoerig van gedachten ge wisseld over de plaatselijke, dioce sane en landelijke samenwerking der standsorganisaties. Tijdens een voorafgaande vergade ring van de Landelijke Centrale, welke gevormd wordt door vertegen woordigers der plaatselijke afdelin gen, werd voor de tijd van 3 jaar een nieuw dagelijks bestuur gekozen, be staande uit de navolgende heren: Mr. F. J. G. baron van Voorst tot Voorst, Vught, voorzitter; L. J. P. N. A. Bouwman, Heemstede, vice-voor- zitter; mr. P. J. M. Aalberse, Wasse naar, secretaris; ir. J. G. E. Gieskes, Hilversum, penningmeester; mr. R. H. v. Basten Batenburg, Tegelen, lid. Het secretariaat is gevestigd te 's-Gravenhage, Nassau Zuilenstein- straat la. telefoon 777330. Tot ad junct-secretaris werd benoemd mr. J. A. Geukers, 's-Gravenhage. VERPLICHTING VERZEKERING SLACHTVEE BLIJFT GEHANDHAAFD. Hoewel de beëindiging der vlees distributie met ingang van 6 Novem ber a.s. ten gevolge heeft, dat tal van thans gelden: e voorschriften worden ingetrokken of gewijzigd, wijst het ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening er op, dat de verplichting tot verzekering van voor de slacht bestemde runde ren, schapen en varkens onvermin derd gehandhaafd b'ijft. Deze verzekering moet evenals tot dusver worden ondergebracht bij de stichting Centraal Bureau Slachtveeverzekeringen te Utrecht. PETRGLEUMPRUZEN GEWIJZIGD. Met ingang van Dinsdag jongstle den is de prijs voor petroleum voor de gemeente Amsterdam en Rotter dam, met uitzondering van Hoek van Holland, vastgesteld op 67 cent per 4 liter. Voor de provincies Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland, met inbegrip van Hoek van Holland, doch met uitzondering van de eilanden Goeree, Overflakkee, Marken en Texel, is deze prijs op 69 cent be paald, terwijl voor het overige ge deelte van het land en deze vier eilanden de petroleum in het vervolg 71 cent per 4 liter moet kosten. Alles gaat beter als Uw stofwisseling in I orde is1 Niets beter dan p -Daerah grenzen ItD Niet federaal gebied Ë53 Federaal gebied 1=KOTAWARIN®N .«.80RNE0 HBfthGKAi fhfSflUJWC .-Si iBILLftONI ISANOJARl PphNEt ihAfcöÉhir H V |00ST INDQNESlEj et, -s, w—H SPIEGELTJE. SPIEGELTJE BUITEN DE WAND Maamyetoetei en plj.ten-al&cfiieten alleen voor ouderwetse autorijders? Door de K.N.A.C. is onder haar le den een hoorn-, pijl- en spiegel-en- quête gehouden, die het volgende re sultaat opleverde. 1. SPIEGEL Over de achteruitkijkspiegel blijkt niet het minste verschil van mening te bestaan. Velen achten deze spiegel één' van de belangrijkste accessoires, waarvan het gebruik in elk geval vóór dat van de richtingaanwijzers moet gaan. Bijna algemeen wordt de toepassing van een buitenspiegel be halve die in het voertuig aanbevolen Van meerdere zijden wordt geraden de buitenspiegel zéér stevig te doen bevestigen, niet alleen ter voorko ming van diefstal, maar ook tegen het trillen, opdat de waarneming niet wordt bemoeilijkt. Van vele zij den komen aanbevelingen voor een doorlopend goede bruikbaarheid on der al'e omstandigheden van achter uitkijkspiegels van vrachtauto's. 2. HOORN Slechts enkelen, óm precies te zijn, nog 6 zijn voor het gebruik van de signaalinstrumenten in de be bouwde kommen, op grotere schaal 'an volgens de wettelijke bepalingen ^elaatbaar is. Zij willen dus verder an, dan het toeteren te beperken t weggebruikers, die aan gevaar 'otstaan. 'erreweg de meesten zijn, stellig door de campagne van het nanent Anti-Lawaai Comité, op- 'it door de Geluidstichting, de •nie en de K.N.A.C., van me- Tt toeteren in de bebouwde meer schaadt dan baat, vooral nu is gebleken, dat zwijgend verkeer practisch geen tijdverlies meebrengt en dit een bijzondere psy chologische invloed heeft, omdat de toepassing een uitmuntende en voort durende oefening is in zelfcontrole en zelfbeheersing. De argumenten van enkelen, die de Anti-Lawaai campagne sympathiek vinden, maar deze van weinig nut achten, zolang niet aan de andere weggebruikers is geleerd behoorlijk de regels van het verkeer in acht te nemen, wordt door vele anderen weerlegd. Zij zijn van oordeel, dat voor spelende kinderen ook overeen komstig de voorschriften (kort) moet worden getoeterd, evenals voor suffende of onachtzame voetgangers en fietsers, indien hen gevaar be dreigt, maar ook, dat het in het al gemeen niet juist is, de niet-moto- rische weggebruikers de schuld te geven van de behoefte van de hoorn gebruik te maken, immers juist het misbruik, dat van de hoorn is ge maakt, heeft bij de andere wegge bruikers de overtuiging gewekt „ze toeteren toch wel". Rotterdam het stilste van de drie Recente onderzoekingen van het P.A.L.C. hebben bewezen, dat het verkeerslawaai te 's-Gravenhage, veroorzaakt door toeteren, in een jaar tijd met minstens een derde is afgenomen en dat van de aóht sig nalen, die nu nog worden gegeven, er zeven overbodig zijn,' vooral, om dat het signaalgeven bij kruispunten en dergelijke in feite niet behoort te worden getolereerd. Hier moet zo ge reden worden, dat toeteren kan worden nagelaten. Naar gebleken is, is Amsterdam nog iets stiller dan den Haag en Rotterdam aanmerke lijk stiller. De Anti-Lawaai-campagne heeft zich en hieromtrent heerst een ernstig misverstand nimmer uit gestrekt buiten de bebouwde kom Er zijn daar automobilisten, die vei lig rijden zonder toeteren, vele an deren, die op buitenwegen bij inha len signaal geven wenselijk achten, zelfs nodig vinden en verplicht wil len stellen. 3. PIJLEN De gedachten over het gebruik van de pij en, dat zijn dus de richting aanwijzers of wenkers, blijken, even als bij de voorlopige enquête, ten zeerste verdeeld te zijn. Terwijl er een meerderheid is, die het gebruik van richtingaanwijzers bij inhalen, voorbijrijden, oprijden volkomen overbodig acht, omdat goed kijken in de achteruitkijkspie gel de enige noodzakelijke veilig- heidsmataregel is en het domme, ge- dachtenloze, schablonerijden moet worden tegengegaan (zodat het ge bruik van de pijl buiten de richting- verandering bij kruispunten zelfs ware te verbieden), staat daartegen over een minderheid, die de pijlen wenst te gebruiken, omdat anderen er op rekenen, omdat een inhaler in de blinde hoek kan zitten en ook omdat soms vrachtautobestuurders vanwege de lading niet voldoende hun spiegel kunnen gebruiken. Er zijn in het algemeen meer automobi listen tegen het gebruik van pijlen pij inhalen en voorbijrijden in de be bouwde kommen dan daarbuiten, waarschijnlijk door de meerdere ver warring, die kan ontstaan nabij ie veelvulidge straatkruisingen, en om dat minder snel wordt gereden. In bebouwde kommen is rond 50 te gen het gebruik van pijlen bij inha len en voorbijrijden, 30 er voor en 20 voor beperkt gebruik. Bui ten de bebouwde kommen zijn deze percentages respectievelijk 37, 27 en 36. Bij het wegrijden acht de helft het uitsteken van de pijl overbodig, een derde wenst die altijd te gebruiken eu een zesde wenst het uitsteken te beperken tot bepaalde gevallen, bijv. wanneer het in druk fileverkeer in de stad anders niet mogelijk zou zijn, zich in de verkeersstroom te voegen. Er zijn geen voorstanders van het gebruik van de rechterpijl na het inhalen, wel bij het gaan stilstaan rechts tegen het trottoir. Er zijn nog een paar dringende aanbevelingen ingekomen, die ver meldenswaard zijn, n.l. een advies om de schakelaar van de richting aanwijzer op de versnellingshefboom te monteren en een ander óm de schakelaar voor da richtingaanwijzer aan de stuurkolom te monteren. En kelen blijken grote voorstanders te zijn van het Engelse systeem met handbeweging in plaats van de rich tingaanwijzers. De eigen conclusie van de K.N A.C. is, dat het gebruik en de ontwikkeling van het automo- bielverkeer hier te lande wel dertig jaren ten achter is bij die in de Ver. Staten, waar men tien tallen jaren geleden óók rich tingaanwijzers gebruikte. Maar daar is men al heel lang van af. en dit nu eens bij uitzondering uniform, in alle 48 Staten. De practijk heeft bewezen, dat het gebruik van deze hulpinstrumen ten onnodig en zelfs schadelijk is. Bij links afslaan mindert men snelheid, dringt tegen de wegas aan, alsdan is rechts inhalen toe gestaan; bij rechts afslaan min dert men eveneens snelheid en gaat tijdig over naar de uiterst rechtse verkeersstrook. Simple comme bonjour, aan de „allure" van rijden weten alle andere rij ders, wat er gaat gebeuren! Het spreekt vanzelf, dat men noch bij het inhalen of voorbij rijden, noch bij het oprijden, bij deze practische rij practijk be hoefte heeft aan in Amerikaan se ogen domme en verwarring wekkende richtingaanwijzers. Bisschoppelijke grafkelder wordt gerestaureerd Laatste rustplaats voor Haarlem's Kerkvorsten Wie een bezoek brengt aan het katholieke kerkhof te Overveen, vindt daar als afsluiting van een kleine uitbouw van de parochie kerk een grote, zware deur. In za kelijk Latijn staat daarboven aan gegeven, dat in de grafkelder, waar toe de deur toegang geeft, de bis schoppen van de Heilige Haarlemse Kerk begraven liggen. Het is slechts een ruimte van en kele vierkante meters, die dienst doet als bisschoppelijke grafkelder, een eenvoudig gewelf, waarvan een klein kruisje de sluitsteen vormt. Naar de traditie worden op deze plaats de bisschoppen, die het bis dom Haarlem bestuurd hebben, bij gezet. Dat is reeds sedert het herstel van de hiërarchie en zo rusten daar de stoffelijke resten van mgr. F. J. van Vree en zijn opvolgers mgr. G. P. Wilmer, mgr. C. J. M. Botteman- ne, mgr. A. J. Callier en mgr. J. D. J. Aengenent, die in 1935 kwam te overlijden. De opvolger van mgr. Wilmer, met name mgr. P. M. Snickers, werd niet in Overveen bijgezet, daar de ze als aartsbisschop van Utrecht, waartoe hij in 1883 door Paus Leo XIII was benoemd, in de Domstad overleed en in het Aartsbisdom werd begraven. De bisschoppelijke grafkelder te Overveen ondergaat in deze dagen een ingrijpende verandering. Lange tijd reeds voldeed de kelder niet aan de eisen, die daaraan moeten wor den gesteld en daarom besloot men de toestand grondig te veranderen. Men had voorheen het plan ge opperd om achter op het kerkhof te Overveen een grote kapel te bou wen, waaronder dan de grafkelder zou kunnen worden ingericht. Maar I dan zou deze een bijzonder repre sentatief karakter moeten hebben, hetgeen beduidende onkosten met zich mee zou brengen. Mede om de ze reden heeft men van de bouw daarvan afgezien. Een ander plan, dat niet zonder zin en symboliek was, was de ge dachte om de grafkelder te bouwen onder de kathedrale basiliek te Haarlem. Dat stuitte uiteraard op vele moeilijkheden, die niet alle overwonnen konden worden. Een daarvan was wel de wetsbepaling, dat binnen een afstand van vijftig meter rond een begraafplaats geen woningen gebouwd mogen worden. Dat leverde geen noemenswaardige bezwaren op aan de Oost-, Zuid-, en Westzijde van de kathedraal, maar aan de Noordzijde kwam men voor de moeilijkheid te staan, dat binnen die straal van vijftig meter bouw grond van de gemeente Haarlem ligt. Wanneer men dus toestemming bij de gemeente Haarlem vraagt en deze inderdaad wordt gegeven, dan zou de gemeente servituut leggen op haar eigen grond, hetgeen der halve zou betekenen, dat op die grond in de toekomst nimmer ge bouwd zal kunnen worden. Men heeft er dan ook tenslotte van afgezien om een actie in die richting te ondernemen. Zo blijft dus de kelder in Over veen. In de linkerzijwand worden thans vijf nissen gebouwd, waarin de vijf bovengenoemde bisschoppen zullen worden bijgezet. In de slu't- steen wordt een tekst aangebracht, die vertaald als volgt luidt: mogen zij samen met de hun toevertrouw de kudde geraken tot het' Eeuwige Leven. In de andere zijwand worden zes nissen aangebracht, die in de toe komst gebruikt kunnen worden. De ze komen te liggen onder het Sint B o-altaar van de parochiekerk te Overveen, zodat toch min of meer h^t oorspronkelijke plan verwezen lijkt wordt. Mocht later blijken, dat de ruim te nog te klein is, dan kunnen er al tijd nog nissen gebouwd worden in de achterwand, welke dan onder het hoogkoor van kerk komen te liggen. Nu wordt er echter tegen deze wand een altaar gebouwd, waaraan de bisschop maandelijks een H. M:s kan lezen. Door de zware deui te openen, zullen tientallen in de ge legenheid zijn deze H. Mis bij te wonen. TWAALF JAAR GEëlST TEGEN ARTS, DIE VERPLEEGSTER DOODDE. De Officier van Justitie bij de Leeuwarder rechtbank heeft gister middag tegen een 48-jarige arts uit Kollum 12 jaar gevangenisstraf met aftrek en ontzetting uit het recht om zijn practijk uit te oefenen geduren de 15 jaar geëist. Verd. heeft ander half jaar geleden een kraamver pleegster na een woordenwisseling in het water geduwd, tengevolge waar van zjj verdronk. De arts vertrok de dag na de moord naar Indonesië, maar werd bij zijn aankomst aldaar gearresteerd en per vliegtuig naar Nederland teruggebracht. IN AMSTERDAM WORDEN VOOR NOORSE REKENING SCHEPEN GEBOUWD. De „Bonneville", links op de foto, wordt nog dit jaar te water gelaten. Rechts een tank schip, eveneens in vergevorderd sta dium; meer links ligt de kiel van de tweede tanker. STUCADOORSLONEN WORDEN GECORRIGEERD. In de Staatscourant van gisteren deelt het college van Rijksbemidde laars mede, dat door een tweetal technische adviesbureaux op ver schillende stucadoors-objecten tijd waarnemingen zijn verricht van de hoofdbewerkingen in de volkswo ningbouw. De uitkomsten hiervan hebben aanleiding gegeven de, voor deze bewerkingen thans bestaande tarieven te corrigeren. Het college is bereid een aantal nog niet geme ten tarieven eveneens te herzien. 'llexjaavt In Indonesië WIM ZANDVLIET. Dorpsstraat 225, Leimuiden, viert 5 November zijn 2e Ind. ver jaardag te Batavia. J. J. M. VAN ROOYEN, Kanaalstraat 53-55, Lisse, viert 5 Nov. zijn 2e Ind. verjaardag te Semarang. A. H. CASPERS, 's-Gravendamseweg 5, Noordwijkerhout, viert 5 Nov. zijn le Ind. verjaardag te Sumobito (Surabaia). HENK BAKKÉR, Witte Singel 7, Roelofarendsveen, soldaat le kl., viert op 6 November zyn 3e Ind. verjaardag te Longkong.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 3