Praagse Kerkwet van kracht
geworden
Dr. H. Niemer als ALMA-arts
terug naar Flores
Het Prytaneum in moeilijkheden
Waartoe dient de Stichting
Pro Civitate?
WOENSDAG 2 NOVEMBER 1947
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD - PAGINA 2
Nieuw protest van Episcopaat
pVE PRAAGSE KERKWET, waardoor de communistische regering-Zapo-
tocky zich alle rechten van toezicht toeeigent op de geestelijkheid,
is gisteren van kracht geworden. De Tsjechische bisschoppen hebben een
nieuw protest aan de regering gericht, waarin deze wet een schending
van de grondwet wordt genoemd. Het protest droeg de handtekeningen
van alle bisschoppen met uitzondeding van die van mgr. Beran, aartsbis
schop van Praag, die sinds maanden door de politie van de buitenwereld
is afgesloten, en die van mgr. Vojtassak, bisschop van Spis, die ziek is.
Het protest is gedateerd 20 October
en werd gisteren door radio Vati-
caan bekend gemaakt.
De Tsjechische bisschoppen wijzen
er op, dat door het van kracht wor
den van deze wetten, de Kerk geen
enkele wettelijke garantie meer
heeft. Zij protesteren tegen het feit,
dat de regering zich het recht aanma
tigt zich te mengen in de interne
aangelegenheden van de Kerk en
eisen, dat zij iedere aanspraak op
een dergelijke inmenging zal laten
Intussen worden de katholieke
varen.
priesters in heel Tsjechoslowakije be
zocht door communistische agenten,
die handtekeningen inzamelen voor
een „verzoek om amnestie".
Radio Vaticana heeft de priesters
in Tsjechoslowakije opgewekt om
hun handtekening niet te zetten on
der een verzoek om amnestie aan de
regering.
Volgens Radio Vaticana pogen
agenten in Tsjechoslowakije pries
ters er toe over te halen dit verzoek
te tekenen. Het Vaticaan ziet daarin
een communistische manoeuvre om
een kloof tussen priesters en bis
schoppen te krijgen.
De Grote Vijf en
de Veiligheidsraad
Bespreking veto-recht
Door de voorzitter van de Veilig
heidsraad, de Amerikaan Warren
Austin, is namens de „grote vijf", een
verklaring uitgegeven, waarin wordt
gezegd, dat de Sowjet-Unie, de Ver
enigde Staten, Groot-Brittannië,
Frankrijk en China overeen zijn ge
komen tevoren niet-officieel overleg
te plegen, wanneer er belangrijke be
slissingen in de Veiligheidsraad moe
ten worden genomen. Het doel hier
van is het aantal uitgebrachte veto's
tot nu toe 41 terug te brengen.
De Sowj et-Unie heeft veertig maal
het veto uitgebracht.
SOEKARNO'S ZWAGER POOGDE
EEN STAKING TE
ONTKETENEN.
De directeur van het kabinet van
de H.V.K., dr. Koets, heeft te Batavia
medegedeeld, dat de zwager van Soe-
karno te Blitar is gearresteerd, om
dat hij had gepoogd aan te zetten
tot staking. Voor zover dr. Koets be
kend was, was de betrokkene nog
niet vrijgelaten
INDOCHINESE GUERILLA'S
VALLEN CHINA BINNEN.
Naar het nationalistische centrale
Chinese persbureau meldt, zijn com
munistische guerillastrijders uit
Frans Indo-China de Chinese grens
overgestoken en de Zuid-Chinese pro
vincies Kwangtoeng en Kwangsi bin
nengevallen.
STADSNIEUWS
DRIE JUBILEA BIJ DE FIRMA
J J. KRANTZ EN ZOON.
Gistermorgen vond de huldiging
plaats van de heren M. v. d. Kaay
procuratiehouder en J. B. de
Haas afd. chef twijnderij die
deze dag herdachten, dat zij veertig
jaar geleden in dienst van de firma
J. J. Krantz en Zoon traden. Tevens
werd het 25-jarig jubileum van de
heer G. P. Broers, werkzaam in de
afdeling Ververij, gevierd.
Nadat de jubilarissen met hun
echtgenoten op het privékantoor wa
ren ontvangen, werden zij toegespro
ken door een der firmanten, de heer
A. Krantz, die in een sympathieke
speech de buitengewone hoedanig
heden van genoemde heren naar vo
ren bracht. De heer M. C. Broers, na
mens het personeel, en de heer W
Schaap als voorzitter van de Ju
bileumcommissie, brachten de col
lega's hulde voor hun zeer prettige
samenwerking en toegewijde ijver
voor het bedrijf.
Door de jubilarissen werd een
woord van dank gericht aan de di
rectie en personeel. Na de overhandi
ging van fraaie cadeaux door de di
rectie en personeel werd het gezel
lig samenzijn van het voltallig per
soneel met de nodige verversingen
in de cantine besloten.
CONCERT LOLA BOBESCO
Donderdag 10 Nov. a.s. zal onder
auspiciën van de Leidsche Kunst
kring ..Voor Allen'' de beroemde
Roemense violiste Lola Bobesco een
concert geven. Daar haar echtgenoot
de pianist Jacques Genty, door een
verwonding aan de rechterhand enige
weken niet kan spelen, moet hij na
zijn herstel nog in Indonesië achter
blijven om zijn gecontracteerde con
certen te geven. De pianist Felix de
Nobel zal nu op het concert mede
werken in een programma van wer
ken van Veracini, Bach, Beethoven,
St. Saën en César Franck.
Het State Department te Washing
ton heeft de volgende verklaring uit-
gegeven:„De regering van de V.S.
heeft de Tsjechoslo waakse ambassa
de te Washington medegedeeld, dat
dr. Ervin Munk, consul-generaal van
Tsjecho-Slowakije te New York, en
Jan Horvath, huisbewaarder van de
Tsjechoslowaakse ambassade te
Washington, personae non gratae zijn
bij de regering van de V.S. Hun on
middellijke terugroeping uit de V.S.
door de Tsjechoslowaakse regering is
verzocht".
Vanwege het State Department
werd geen nadere commentaar gege
ven doch volgens mededeling uit ge
woonlijk welingelichte bron is deze
maatregel een represaille voor de
tien dagen geleden uitgevoerde ar
restatie te Praag van Samuel Meryn,
een functionaris van de Amerikaan
se ambassade aldaar.
AFSCHEID AAN DE LICHT
FABRIEKEN.
De heer E. v. d. Reijden, machi
nist aan het Pompstation van de
Lichtfabrieken, nam gisterenmorgen
afscheid van de directie, chefs en
collega's van de afdeling gasdistri
butie.
In de cantine der Lichtfabrieken
waren een groot aantal personeels
leden van de afdeling, waar de heer
v. d. Reijden werkzaam was .bijeen
om hun scheidende collega de hand
te drukken.
De heer ir. Y. Ykema, directeur
mede sprekende namens het gemeen
tebestuur, wees er op, dat het na
een diensttijd van 46 jaren toch wel
moeilijk moet vallen om een werk
kring vaarwel te zeggen. In dit ge
val, nu medici dit in het belang van
v. d. Reijdens gezondheid beter oor
delen, moeten andere overwegingen
wijken. Spreker wenste de scheiden
de, plichtgetrouwe vakman vele goe
de en welverdiende jaren van rust
toe.
De heer ir. F. Stokhuijzen, adjunct
directeur, sprak tevens namens de
chef van de heer v. d. Reijden, die
tot zijn spijt wegens ongesteldheid
niet bij dit afscheid aanwezig kon
zijn. Spr. uitte zijn grote tevreden
heid over de aangename en voortva
rende wijze van werken van de heer
v. d. Reijden waardoor hij de achting
verwierf van allen, die met hem in
contact kwamen. Een collega, de heer
J. Bloemen, die geruime tijd in het
pompstation met de heer v. d. Reij
den samengewerkt had. herinnerde
aan tal van moeilijke perioden uit
de 30 jaren, die zij in dit bedrijfs
onderdeel samen hadden doorge
bracht. De heer J. J. C Snel, voor
zitter van de Jubileumcommissie van
de Personeels-vereniging, sloot de
rij der sprekers en memoreerde op
treffende wijze, hoe de heer v. d.
Reijden op zijn eenzame post op
voorbeeldige wijze zijn plicht ver
vulde en iemand was, waarop gere
kend kon worden. Als herinnering
aan deze dag bood spr. een fraaie
electrische klok aan, terwijl mevr.
v. d. Reijden in de bloemen gezet
werd Nadat de heer v. d. Reijden
zijn erkentelijkheid had uitgespro
ken voor de sympathieke wijze van
afscheid nemen, gingen velen van de
gelegenheid, v. d. Reijden de hand
te drukken, gebruik maken.
RETRAITE „ST. ANTONIUS.".
Van Dinsdag 8 November tot en
met Vrijdag 11 November a.s. zal een
gesloten retraite worden gehouden
voor alle leden van de Ned. R.K.
Bond van Hotel-, Café-Restaurant
Geëmpl. „St. Antonius" sectie Bios
coop- en Theaterpersoneel, te Noord-
wij kerhout. Vanzelfsprekend gaat de
afdeling Leiden met een groot aan
tal leden naar deze retraite. De kos
ten zijn 12.
Reeds hebben enkele leden en pa
troons zich opgegeven. Aan leden,
die niet op de laatste ledenvergade
ring aanwezig waren, maakt het af
delingsbestuur alsnog bekend, dat
het Dinsdagavond 6 uur a.s. verzame-
le is bij de tramremise N.Z.H. Rijns-
burgerweg. Vrijdagmiddag pl.m. 2
uur in Leiden terug.
Vrienden, probeert deze dagen vrij
te krijgen. Zij, die reeds geweest
zijn, willen deze dagen per jaar niet
mer missen; die nog nooit geweest
zijn, zullen zeker spijt hebben, dat
zij niet eerder zijn gegaan. De bond
zox-gt voor uw sociale belangen en
deze retraie bal uw geestelijke be
langen opfrissen en verkwikken. Dus
Dinsdagavond 6 uur naar Noordwij-
kerhout, Retraitehuis. St. Clemens.
Het Bestuur.
GEM. AANKONDIGING
GEMEENTEBEGROTING 1950.
Burgemeester en Wethouders van
Leiden brengen, zulks ter voldoening
aan het bepaalde in de artikelen 238
en 25C der gemeentewet, ter openbare
kennis dat de begroting der plaat
selijke inkomsten en uitgaven voor
het dienstjaar 1950, alsmede de be
grotingen voor dat jaar van de tak
ken van dienst, aangewezen krach
tens artikel 252 der gemeentewet, op
de secretarie der gemeente voor een
ieder ter lezing zijn nedergelegd en
teger betaling der kosten algemeen
verkrijgbaar zijn gesteld.
Leiden, 1 Nov. 1949. 3362
Burgemeester e n Weth. voornoemd
De Burgemeester,
F. H. VAN KINSCHOT
De Secretaris, J. BOOL.
i
Afaefitid op $.dhLpJhx>l
ALMA schenkt
ambulance-auto
(Van een speciale K.N.P.-verslag-
gever).
„Dokter Niemer, de A.L.M.A.
groet U" was Maandagavond de
laatste groet in spreekkoor uit de
monden van tallozen op het terras
van de vlieghaven Schiphol, vlak
voor de zware schuifdeur van de
„Soerabaja" werd dichtgeschoven en
het vliegtuig opsteeg voor de reis
naar Batavia. Dr. H. Niemer vertrok
als missie-arts naar Flores om met
de missionarissen, ieder in hun eigen
taak, Christus te brengen onder de
mensen en zo de Kerk van Christus
uit te breiden. Tallozen waren op
het vliegveld aanwezig: zijn moeder
en familieleden; verder pater G.
Teeuwen S.V.D., provinciaal van de
Paters van het Goddelijk Woord, en
de missie-procurator pater J. Drost
S.V.D., die speciaal uit Teteringen
naar Schiphol was gekomen; de se
cretaris van de Alma Seniores; mej.
H. Duynstee als afgevaardigde van
de verpleegsters van het ziekenhuis
St. Joannes de Deo te Den Haag en
St. Hippolytus te Delft, en talloze
„Vrienden van de A.L.M.A.".
Voor het afscheid had in de hal
van de vlieghaven nog een korte
maar veelzeggende plechtigheid
Namens dertig verpleegsters van het
ziekenhuis St. Hippolytus te Delft en
zestig verpleegsters van het zieken
huis St. Joannes de Deo te Den
Haag bood mej. H. Duynstee een af-
scheidswens aan, waarin deze ver
pleegsters aan dokter Niemer geeste
lijke en zo nrogelijk materiële steun
beloofden voor zijn werk als missie-
arts op Flores.
Mijlpaal in de geschiedenis
van de A.L.M.A.
Voor de nieuwe A.L.M.A. (Alge
mene Leken Missie Actie) was deze
dag een mijlpaal sinds haar twee
jarig bestaan. In Juli 1947, toen de
M.I.A., de Medische Missie Inter
academiale, in Weert bijeenkwam,
werd aan de A.L.M.A. een nieuwe
vorm gegeven. Tot dan toe bestond
de Leken Missie Actie, die ten doel
heeft de vorming en uitzending van
academisch gevormden naar de mis
sie, slechts voor de studenten der
universiteiten. Toen werd de A.L.
M.A. uitgebreid in Juniores en Se
niores, en werd het terrein verder
uitgemeten dan voor studenten al
leen. Aan iedere goede kracht is in
de missiegebieden behoefte: zowel
academici als technici, onderwijzers
en gespecialiseerde vakarbeiders.
Daartoe werd de A.L.M.A. uitgebreid
in Juniores, die nog gevormd moe
ten worden, en in Seniores, die reeds
klaar zijn en die geestelijke en ma
teriële steun geven aan hun A.L.
M.A.-vrienden, die als leken-aposte-
len naar de missie gaan. En van
daag, Maandag, vertrok een hunner
vrienden. De A.L.M.A. had gewerkt.
Gebed hoofdzaak, maar geld nood
zaak.
Talrijke vrienden vormen thans
het thuisfront voor deze lekenapos
tel in de missie door hun voortdu
rend gebed. De Katholieke studen
ten van de verschillende universitei
ten hebben gesjouwd om geld bijeen
te brengen: Gebed hoofdzaak: Het
biddend leger is er! Geld noodzaak:
De A.L.M.A. schonk van het bijeen
gebrachte geld een ambulance-auto!
Interview met Dr. Niemer.
Wij waren in de gelegenheid om dr
H. Niemer voor zijn vertrek nog even
te spreken. Een jonge arts in wiens
hart een echt apostolisch vuur
brandt! Het is moeilijk om zulke
mensen aan het spreken te krijgen.
Die mensen kan men alleen benade
ren, wanneer men hen vraagt over
hun werk.
„Gaat u als gouvernementsarts in
de missie werken?"
„Ja, het ideaal van de ALMA is,
dat zij er geheel voor zorgt, maar
zover is het nog niet en ook de mis
sie kan dat niet bekostigen. Een mis
sionaris verdient f 50 in de maand
en daar blijft niet veel van over
wanneer hij daarvan moet rondko
men! Drie jaar heb ik op Flores ge
werkt. En ik wilde weer naar Flores
terug. De Radjah van Flores diende
bij het Indonesische gouvernement
een verzoek in om mij als gouverne
mentsarts op Flores aan te stellen. De
Vrouwenbond van Flores ondersteun
de nog dit verzoek. Ik ga dus als
gouvernementsarts en mijn chefs zijn
Indonesiërs."
„Krijgt u gemakkelijk toegang tot
de Indonesiërs?''
„De Nederlandse arts wordt door
de Indonesiërs niet alleen geaccep
teerd maar ook gewaardeerd! Maar
hiervoor zijn drie voorwaarden:
1. De arts moet zich stellen on
der de Indonesiërs, dus echt in dienst
van de Indonesiërs.
2 Hij moet de Indonesiërs als zijn
gelijke beschouwen, óók in zijn hart.
3 En tenslotte moet hij hun geest
en gezindheid adopteren. Hii moet
trachten zijn Westerse mentaliteit af
te leggen.
Deze drie voorwaarden gelden
niet alleen voor de Nederlandse arts
maar voor iedere Nederlander, die in
Indië gaat werken! Een Nederlander
moet niet denken: „Wat is de Ooster
ling anders dan ik", maar: „Wat ben
ik anders dan zij." Onze Westerse
geest moet zich aanpassen aan hun
Oosterse geest en niet omgekeerd!"
„Ondervindt u geen moeilijkheden
met de inheemse medicijnman?"
„Neen, want ook hier geldt weer
hetzelfde beginsel van het aanpas
sen. Wij moeten het vertrouwen van
de mensen weten te winnen. En
daarom moeten wij juist nu niet al
leen als arts of als onderwijzer wer
ken, maar nog meer als Christen!
Vele Indonesiërs zien heel goed het
heilige en het schone van het Chris
tendom. maar dikwijls lieten zij zich
afstoten door het gedrag der Chris
tenen. Wij moeten ons ook als Chris
tenen tonen! En uit eigen ervaring
kan ik zeggen, als je als Christen
werkt, dan komen de mensen ook
met andere moeilijkheden bij je dan
alleen ziekte; ook gezinsmoeilijkhe
den enz. Want zijn voelen, dat de
band van het geloof sterker is dan
de band van het ras! Dit bewijst hun
diep geloof. Het geloof vinden zij
het belangrijkste."
„Waar werkt U op Flores?"
„Flores telt 900.000 zielen en heeft
reeds 450.000 Katholieken. Mijn ge
bied bestrijkt 1/5 deel van Flores
met 150.000 inwoners. Ik woon op
de pastorie in Lela met pater Bol-
scher S.V.D., een Nederlander, en
pater Diasfera S.V.D., een Florinees.
In Lela is een ziekenhuisje met 140
bedden en over dit ziekenhuis ben
ik chef. In Nederland meent men
wel eens, dat Flores niet "door de
oorlog geteisterd is, maar de hoofd
plaats in ons district, Maoemere, is
zelfs zeer zwaar getroffen. Practisch
alles is verwoest. Gelukkig is er
hulp. De stad Eindhoven heeft een
gedeelte van Flores geadopteerd er
zal geldelijk steunen bij de weder
opbouw."
„Op Flores is een bloeiend Katho
liek leven. Op de seminaries stude
ren zeer velen voor priester. De eer
ste klas begon dit jaar met honderd
jongens. Op priester-Zaterdag is de
kerk vol! En zeer velen communi
ceren. Ook het ziekenapostolaat ge
niet op Flores uitzonderlijk grote
belangstelling."
Wij durven Dr. Niemer niet langer
op te houden. Vele vrienden wach
ten en willen hem nog de hand
drukken; en daartussen moet Dr.
Niemer als papieren laten zien en
formulieren invullen.
Wij hebben ook nog even een kort
onderhoud met de moeder van de
jonge arts. Zij vertelt, dat haar zoon
kort na de bevrijding zijn studie
heeft beëindigd; hij heeft toen enige
tijd als arts de zorg gehad voor een
kamp voor politieke delinquenten.
Daar leerde dr. Niemer de geestelij
ke en sociale nood kennen en er
ontstond bij hem het verlangen om
als arts te gaan werken in gebieden
waar grote geestelijke en sociale be
hoeften zijn. Zijn hart trok naar de
Missie en hij ging naar Ceylon waar
hij de opdracht kreeg om de velen,
die daar in de kampen verbleven, te
brengen naar Indonesië.
Op Malakka kreeg hij de uitnodi
ging naar Flores te komen. Dan naar
Flores; daar werkte hij drie .jaar.
Een ernstige ziekte van zijn vader,
een bekend arts in Leiden, riep
hem terug naar Nederland. Zijn va
der stierf. Dr. Niemer wist in Ne
derland geen rust te vinden. Drie
maanden heeft hij door Nederland
gesjouwd, zijn apostolisch hart dreef
hem tot propaganda voor de A.L.
M.A.: lezingen op vele plaatsen in
het land, en zijn oproep vond weer
klank. Hij verwierf talrijke leden en
vrienden voor de A.L.M.A.
In Augustus maakte hij met Chi
nese studenten uit Leiden onder lei
ding van pater Nijman S.A.M. een
trektocht naar Lourdes. Thans zijn
de drie maanden van „rust" voorbij.
Nieuw en zwaar werk wacht hem
weer!
De reis naar Batavia gaat over Ro
me. In Rome zal Dr. Niemer drie da
gen blijven en daar op uitnodiging
van de Nederlandse kolonie een le
zing over Flores houden. En dan ver
der naar het eiland, dat hem roept.
Het is 8 uur. Passagiers voor de
Soerabaje worden opgeroepen en Dr.
Niemer begeeft zich naar het vlieg
tuig: regenjas over de schouders, al
le zakken volgepropt met pakjes, in
zijn hand een tas, in andere hand
papieren; een douane-beambte
brengt nog gauw even zijn paspoort,
dat hij liet liggen. Nog even een foto
en dan het vliegtuig in.
De KL.M. wist op haar wijze Dr.
Niemer te waarderen en bewees een
fijne attentie: zijn moeder en nog
enkelen mochten hem naar het
vliegtuig vergezellen.
8.20 uur. De vier motoren van de
Soerabaja worden aangeslagen; een
zwaar en oorverdovend geronk; wij
verdwijnen even in een rookgordijn,
dan wordt alles weer helder, het
vliegtuig zwenkt om en taxiet naar
de startbaan, dan de lucht in, koers
naar Rome!
„Dr. Niemer, de A.L.M.A. groet U"
WEERSVERWACHTING
(Geldig van Woensdagavond
tot Donderdagavond. Opgemaakt
te 10 uur.
AFNEMENDE NACHTVORST
Over het algemeen tamelijk
veel bewolking, maar slechts op
enkele plaatsen wat lichte regen.
Aanvankelijk weinig wind, later
voornamelijk lang de kust mati
ge Zuidwestelijke wind. Van
nacht in het Zuiden van het land
nog plaatselijk nachtvorst, Over
dag dezelfde temperatuur als
vandaag.
„DE ZILVEREN FLUIT".
I Eerste abonnementsvoorstelling.
Met „De Zilveren Fluit" is Maan-
dag de serie van acht abonnements
voorstellingen in de Schouwburg
voortreffelijk ingezet. Een volle zaal
neeft genoten van dit kostelijk malle
spel, waarin Cor Ruys op de hem
eigen losse en gemakkelijke wijze de
rol vervult van de zwerver, die in
een tehuis van ouden van dagen wat
nieuw leven weet in te blazen. Het
gegeven is in de kern der zaak niet
nieuw, maar het is sprankelend uit
gewerkt en vooral uitstekend ver
tolkt. Deze „vriendelijke Amerikaan
se komedie" gaat van de stelling uit,
dat iemand zo oud is als hij zich
voelt; laat niemand in sleur verval
len, maar laat hij van tijd tot tijd
iets bijzonders doen, zichzelf wat op
poken, dernoods een dwaasheid uit
halen en hij blijft jong.
Cor Ruys als de zwerver, die
eigenlijk om gemakkelijk aan de kost
te komen, zich in het tehuis binnen
dringt, weet met zijn leugenverhalen
de oudjes zodanig op te rakelen, dat
er een geheel .andere atmosfeer gaat
heersen, waaraan zelfs de dominee en
de bisschop niet ontkomen.
Het is geen wonder, dat de Konin
gin, die dit spel in Amsterdam bij
woonde, zich kostelijk geamuseerd
heeft. Iedereen, die het zag, heeft
dit gedaan, dank zij het vlotte en
keurig typerende spel van de leden
van „Het Vrije Toneel". Er was veel
applaus en er waren bloemen.
Een dezer dagen publiceerden
wij het bericht, dat de Raad van
Arbeid te Leiden het pand Ra
penburg 34 indertijd heeft aan
gekocht, ten behoeve van de uit
breiding der kantoorruimte. In
dit pand is het zg. Prytaneum ge
vestigd, welke studenten-instel
ling in moeilijkheden komt te
verkeren, nu de R. v. A. per 1
Nov. de huur heeft opgezegd om
de ruimten van het pand zelf te
gaan gebruiken. Overleg tussen
beide partijen is nog gaande,
doch een oplossing is nog niet
gevonden. Ook het gebruik van
enkele kamers door beide,
schijnt niet mogelijk te zijn. De
Stichting Pro Civitate zoekt te
vergeefs naar een ander gebouw,
maar mede door de financiële
moeilijkheden, zijn ook hierme
de nog geen resultaten bereikt.
Naar aanleiding van deze
kwestie verstrekt de Stichting
ons een overzicht over haar
werkzaamheden, waaraan wij
gaarne plaatsruimte geven.
(Red.).
De Stichting Pro Civitate is de
rechtspersoon, waarin het streven
naar een Universitaire Gemeenschap
belichaamd is. Hij beschikt over twee
bureaux, het z.g. bureau „binnen
land" voor Leiden, het bureau „bui
tenland" voor de oud-alumni of oud-
Leidse studenten, beide - gevestigd in
het Prytaneum. Het eerste bureau
verricht verschillende diensten als
het tikken en copiëren van agenda's,
notulen, enz. enz., voor de vele dis
puten, commissies, besturen, e.d. Het
laatste heeft de zorg voor het kaart
systeem van alle Leidse oud-studen
ten en voor de ledenwerfacties van
het L.U.F., organisatie van 26 No-
vember-dagen, 3 October en Dies, de
redactie van het Mededelingenblad
en het Jaarboek van het L.U.F.
Beide bureaux hebben de beschik
king over een Adressograph met de
adresplaatjes van alle studenten en
afgestudeerden ons bekend (nu reeds
meer dan 10.000). Door middel van
deze machine ontvangen de leden
van de V.V.S.L. haar Nitor, de leden
van het L.S.C. hun Virtus, de oud-
alumni hun Mededelingenblad en
worden de vele verenigingen bijeen
geroepen voor hun vergaderingen.
De bijeenkomsten van de talrijke
disputen, faculteitsbesturen, commis
sies, confessionele en ideële vereni
gingen, catechesaties van studenten
predikanten, spreekuren van inlich
tingen-, kamer-, werkbureau, sport
leraar, van de redactie van het
Leidsch Universiteits Blad, de repe
tities van zang-, muziek- en toneel
gezelschappen, koffietafels van facul
teiten, enz., kortom dit gehele bonte
universitaire leven, voorzover het
niet de gezelligheid (waarvoor So
ciëteit Minerva en het clubgebouw
der V.V.S.L.) betreft, is geconcen
treerd in het meergenoemde Pryta
neum, Rapenburg 34, van de Stich
ting Pro Civitate. Daar ook vinden de
steeds wisselende en veel verhuizen
de studentenbesturen een blijvend
adres voor hun secretariaten en
plaats en ruimte voor hun admini
stratie en archieven.
Om een indruk te geven van de
bedrijvigheid in dit Yrytaneum, vol
gen hier enkele cijfers over het jaar
September 19481949.
Er werd in deze periode bijna 2000
maal een kamer voor een vergade
ring besproken. De drukste maand
Maart, telde 289 bijeenkomsten. Af
gezien van de vacantiemaanden wor
den er tussen 200 en 300 vergaderin
gen per maand gehouden. Het buffet
verwerkte ongeveer 30.000 consump
ties. Naar schatting werd het gebouw
50,000 maal door een „civis" bezocht.
Het Consilium (het besiuur der
Civitas Academica) komt één keer
per maand bijeen onder voorzitter
schap van de rector magnificus. Het
is samengesteld uit vertegenwoordi
gers van alle delen der Civitas Aca
demica, van de Senaat, van de We
tenschappelijke Staf, van de studen
ten en van de oud-alumni, terwijl
de vergadering steeds bijgewoond
wordt door de secretaris van het
College van Curatoren.
De vergaderingen worden voorbe
reid door het z.g. Civitasbestuur, «Jat
gezien kan worden als het Dagelijks
Bestuur van het Consilium. Het
komt ongeveer één maal per week
bijeen en bestaat uit 6 leden, geko
zen uit Senaat, Wetenschappelijke
Staf en studenten. Het houdt toe
zicht op het (raad)huis der Civitas,
het meergenoemde Prytaneum, en
de door het Consilium ingestelde
commissie's. Deze zijn:
1. De Kunstcommissie, die aan al
le cives in Leiden, dus Hoogleraren,
Wetenschappelijke Staf en Studen
ten, de gelegenheid biedt, zeer goed
koop ongeveer vijftien toneelvoor
stellingen, concerten, lezingen etc.
bij te wonen. Per seizoen wordt hier
van door ruim 1500 cives gebruik
gemaakt.
I. De sportcommissie die aan alle
cives de gelegenheid geeft vele tak
ken van sport te beoefenen onder
•leiding van een speciaal daarvoor
benoemde sportleraar.
3. De commissie voor de universi
taire gezondheidszorg (U.G.Z.) die er
voor zorg draagt, dat alle studenten
één maal per jaar de mogelijkheid
krijgen zich röntgenologisch te laten
onderzoeken, vooral in verband met
het hoge percentage T.B.C. onder de
studenten. Plannen voor een Univer
siteitsarts zijn in voorbereiding.
Het studenten werk (bemidde-
lings)bureau, dat het verkrijgen van
werk (voor de student die een aan
vulling van zijn financiën nodig
heeft) bij de burgerij vergemakke
lijkt.
5. Een koffietafelcommissie zorgt
voor goedkope koffietafels enz.
Het kamerbemiddelingsbureau
vergemakkelijkt het huisvestingspro
bleem.
7. Voorts wijdt een Sociale Commis
sie zijn aandacht aan zaken als men
sa, beurzenstelsel enz.
8. De diëscommissie, die voor de
organisatie van de diës op 8 Februari
zórgt.
9. De commissie voor de oud-alum
ni, die de organisatie van de 26 No
vemberdagen op zich genomen heeft.
Al de genoemde commissies zijn
weer samengesteld uit hoogleraren.
Wetenschappelijke Staf en studenten,
welker samenwerking mede één des
essentialia van de Civitas Academi
ca is.
Rest ons nog te vermelden, dat en
kele landelijke studentenorganisa
ties, die dus niet in organisatorisch
verband tot de Stichting Pro Civitate
staan, kun kantoren in het Prytaneum
gevestigd hebben, n.l. het N.B.B.S.
(Nederlands Bureau voor Buitenland
se Betrekkingen), de I S.S. (Interna
tional Student Service) en de W.S.R.
(World Student Relief) Het zijn deze
organisaties die Rapenburg 34 bij dui
zenden studenten van alle nationali
teiten tot een begrip hebben gemaakt.
WIENER SaNGERKNABEN.
Over de belangstelling voor hun
optreden kunnen de Wiener Sanger-
knaben zich gelukkig prijzen; de
Gehoorzaal was uitverkocht en na
elk nummer was er een buitenge
woon geestdriftig applaus. De men
sen konden van het zingen van de
jongens maar niet genoeg krijgen.
De twee en twintig knapen gaven
onder leiding van de jonge dirigent
Peter Lacovich een programma van
deels oude polyphonisten, n.l. da Vit-
toria en Gallus.. Eerlijk gezegd heeft
de voordracht van „Tenebrae factae
sunt" en „Domine non sum digmus"
beide koren van de Vittoria, ons wel
wat teleurgesteld, maar de beide
werken van Gallus „Pueri Concini-
te" en „Haec Dies55 wezen op 'n zeer
goede voorbereiding en uitmuntende
scholing. Dat een jongenskoor het
ene jaar meer mooie en mooiere
stemmen rijk is, daaraan kan een
dirigent niets doen. En telt zijn koor
een kleiner aantal draagkrachtige
stemmen, dan is 't werken des te
moeilijker. Hoe 't zij, zoals gezegd,
de muziek van Gallus werd, zowel
technisch als wat stijl betreft, per
fect uitgevoerd. Een. oude traditie
werd gehandhaafd.
De dirigent bereikt een nauwslui
tend homogeen geheel, maar zijn di
rectie is wat afgemeten, niet altijd
even sierlijk, of buigend naar het
melodische. Dit afgemetene gevoel
den wij meer nog in zijn begeleiding
van het operatje „Bastien en Bas-
tienne", dat Mozart op 14-jarige leef
tijd schreef. De drie solisten, Bas-
tien, Bastienne en Colas, deden goed
hun best en hadden aardige momen
ten; 't geheel was wat schools, wat
andere keren bij dit ensemble haast
niet voorkomt. Of zijn de jongens
vermoeid na een lange tournée? De
ingelaste kleine ballets gingen hun
goed af en oogstten ruimschoots ap
plaus. De costumes waren smaakvol
en verzorgd.
Verder vermeldde het programma
een „Standchen", van Schubert en
een a cappella „Barcarole" van
Brahms, die bijzonder goed klonk.
Een paar volksliederen en een Wal-
zer van Strauss completeerden het
programma en aan 't gejubel kwam
bijna geen eind. Enkele toegiften en
als Schlager „Schlafe mein Prin-
zchen". Een paar mooie stemmen
solieerden en het applaus barstte tel
kens los, waarna de jongens plicht
matig bogen.
J. Kortmann.
Voor het candidaatsexamen voor
electrotechnisch ingenieur slaagden
aan de Technische Hoggeschool te
Delft de heer M. F. A. Wesseling,
voor het ingenieursexamen voor ci-
viel-ingenieur de heren J. Kamminga
en H. A. M. Zwetsloot.
