2)e fojidseSoti/tei/nt
Moch, Mayer,
Bidault
wie volgt?
R.T.C. bij minister Stikker
Hangende kwesties besproken
met de voorzitters
Nieuwe guerilla
oorlog in China
Priesters gearresteerd op
grote schaal
In verband met Tsjechische Kerkwet
Paus heeft
vertrouwen in
toekomst
Moskou niet
geneigd tot
heengaan
Amerika moet invoer vergroten
Handelsbalans lelijk uit het
evenwicht
Na Mayer Bidault
De situatie op Java
Franco in
Lissabon
Na de verkiezing
in de Raad
De mensenrechten
in Oost-Europa
Directeur: C. AL VAN HAMERSVELD.
Hoofdredactenr: TH. WELMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
MAANDAG 24 OCTOBER 1949
41ste JAARGANG N<
Bur. Papengracht 32, Telei. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abono 20935 - Abonnementsprijs f 0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f 4.15 p kwart. Franco p. p. i 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
•T'EN HUIZE van minister Stikker is gistermiddag een bespreking ge
houden tussen de voorzitters en vice-voorzitters der drie delegaties
ter Ronde-lafelconferentie, waarbij alle vraagstukken, waarover men het
tot dusver nog niet eens is kunnen worden, aan een gezamenlijke be
spreking zullen worden onderworpenReeds is op een bepaalde aantal
punten overeenstemming bereikt, maar beide partijen hebben zich het
recht voorbehouden op gedane toezeg gingen terug te komen, wanneer geen
bevredigende oplossing wordt gevon den voor het schuldenvraagstuk. Ook
over Nieuw-Guinea is men het tot dusver nog niet eens kunnen worden.
REPUBLIEK TREKT TROEPEN
TERUG.
Het bataljon van de T.N.I. dat on
der commando staat van majoo:r Pak
Djarot is uit de omgeving van Soe-
rabaja teruggetrokken, aldus meldt
het Republikeinse dagblad „Berita".
Deze evacuatie is geschied in samen
werking met de Nederlanders en is
zonder incidenten verlopen ondanks
de grote teleurstelling onder de Re
publikeinse soldaten. De ten Westen
van Soerabaja teruggetrokken een
heden van de T.N.I. zijn vervangen
door een bataljon onder leiding van
majoor Darmasoegono, die zijn hoofd
kwartier te Kedoeroes heeft, drie ki
lometer ten Westen van Soerabaja.
TOENEMENDE ONVEILIGHEID OP
SUMATRA.
De auto van de administrateur van
de thee-onderneming Bah Bootang
werd nabij Siantar beschoten, toen
twee planters met him echtgenoten
naar Siantar reden voor het bijwo
nen van de begrafenis van de ver
moorde planters van Dort en Noote-
boom; de inzittenden liepen geen
persoonlijk letsel op.
Inmiddels hebben de vereeniging
van assistenten in Deli en de sa-
Nationalisten achter
de rode linies
Het centrale Chinese nieuwsbureau
maakt melding van „het eerste optre
den van Chinese nationalistische gue-
rillastrijders achter de communisti
sche linies".
Een correspondent van dit nieuws
bureau, die zijn eerste boodschap
„van het front van Hoepeh, achter de
communistische linies" zendt, meldt
dat 3.000 goed getrainde nationalisti
sche guerillastrijders een dorp bij de
grens van Hoepeh hebben bezet en
meer dan 270 communistische ambte
naren en soldaten hebben gedood,
terwijl zij een communistische com
missaris hebben gevangen genomen.
DE VOLKSRAADPLEGING IN
BELGIë.
Volgens de tekst, die door de Bel
gische senaatscommissies voor justi
tie en binnenlandse zaken met betrek
king tot de volksraadpleging over de
terugkeer van koning Leopold naar
België ter beoordeling aan Kamer en
Senaat zal worden voorgelegd, zullen
alle mannelijke en vrouwelijke Bel
gen, die stemgerechtigd zijn, binnen
veertig dagen na het afkondigen van
de desbetreffende wet met ja of neen
moeten beantwoorden op de volgen
de vraag: „Zijt gij van mening, dat
koning Leopold III de uitoefening
van zijn constitutionele bevoegdhe
den moet hervatten?"
De stemming zal op dezelfde wijze
geschieden als voor die der Wetge
vende Vergadering gebruikelijk is en
zal verplicht zijn.
De telling zal in ieder arrondisse
ment afzonderlijk worden gehouden
en aan Kamer en Senaat worden
medegedeeld.
menwerkende werknemers-organisa
ties aan de Nederlandse regering en
de autoriteiten ter Ronde-Tafel-con-
ferentie een telegram gezonden,
waarin de aandacht wordt gevraagd
voor de snel verslechterende toe
stand in Oost-Sumatra. De planters
wijzen er op, dat in weerwil van de
voorspelling, door de H.V.K. gedaan
tijdens zijn jongste bezoek aan de
Negara Sumatra Timur, de situatie
is verergerd, zodat tengevolge van de
talrijke infiltraties, het aantal be
dreigingen en aanslagen is toegeno
men en de toestand voor het perso
neel in de cultures ophoudbaar is
geworden. Het telegram eindigt met
het verzoek, om spoedige en daad
werkelijke maatregelen te treffen ter
beveiliging van lijf en goed.
HUN CANDIDAAT VERLOOR
Andrei Wishinsky, minister van
Buitenlandse Zaken ider Sovjet
Unie, houdt zijn neus vast tijdens
de discussie met Jacob Malik, ver
tegenwoordiger der Sowjet-Unie,
(midden) en Wladimir Clementis,
de Tsjecho-Slowaakse minister van
Buitenlandse Zaken, over de ver
kiezing van Joego Slavië in de
Veiligheidsraad der Verenigde Na
ties. Wishinsky moest tweemaal tot
de orde geroepen worden tijdens de
DOZIJNEN KATHOLIEKE PRIESTERS in Tsjechoslowakije zijn ge
durende de laatste twee weken gearresteerd. Reeds meer dan drie
honderd priesters bevinden zich in de gevangenis. Zij zijn gedetineerd
omdat zij zich hebben verzet tegen de nieuwe kerkwet, krachtens welke
zij burgerlijke ambtenaren zijn geworden en de staat zeggenschap heeft ge
kregen over alle kerkelijke benoemingen en over de financiële en admi
nistratieve zaken van de kerken.
De meeste arrestaties werden des
nachts verricht. In Rokycany, een
plaats ten Westen van Praag, werd
een priester tot gevangenisstraf ver
oordeeld wegens het voorlezen van
een herderlijke brief. Kort na zijn ar
restatie is in zijn pastorie brand uit
gebroken. De katholieken hebben
zelf het vuur bestreden, omdat
naar zij zeiden de autoriteiten geen
pogingen deden om het huis te be
houden. De katholieken en de com
munisten beschuldigen elkaar nu van
brandstichting.
In het bisdom Budejovice, in Zuid-
Bohemen, is het tot ongeregeldheden
gekomen toen de politie overdag pro
beerde een priester te arresteren. Ka
tholieken trachtten de arrestatie te
verhinderen. De politie trok zich te-
iug, maar kwam 's nachts terug en
nam de priester gevangen.
De president van de Commissie
van de Amerikaanse Senaat Mc Car-
ran die een bezoek aan Italië brengt,
is dezer dagen door Z.H. de Paus in
audiëntie ontvangen. Na de audiën
tie deelde Mc Carran in een inter
view mede, dat „de Paus vertrouwen
1 heeft in de toekomst en dat, of-
schoon het communisme op het
ogenblik het grootste gevaar in de
wereld vormt, de H. Vader er zeker
J van is, dat het verdwijnen zal". Mc
j Carran voegde hieraan toe, dat Zijne
Heiligheid van mening is, dat de eco
nomische toestand van Italië nog
steeds reden tot bezorgdheid geeft,
maar dat de hulp van de Verenigde
Staten veel tot de wereldvrede bij-
HET BEZOEK VAN GENERALIS
SIMO FRANCO AAN PORTUGAL
Ter gelegenheid van het bezoek
van generaal Franco aan Lissabon
vond op het plein Commerce een mi
litaire parade plaats. V.l.n.r. me
vrouw Carmona, echtgenote van Por
tugal's president, mevrouw Franco.
Generalissimo Franco en president
Carmona, die de parade gadeslaan
(Radiografisch overgebrachte foto)
De invasie van
witte mieren in het
Vaticaan
SCHROMELIJK OVERDREVEN
BERICHTEN.
Naar aanleiding van de berichten
over een invasie van witte mieren
in het Vaticaan, die zelfs een gevaar
voor de hoogst waardevolle boeken
schat van de Pauselijke Bibliotheek
zouden vormen, verneemt het K.N.P.
nog het volgende. Deze mieren be
vonden zich in de balken van de
zoldering van de vertrekken van de
Kardinaal-Bibliothecaris, Kardinaal
Mercati. Deze vertrekken zijn gele
gen boven het geheim archief van
het Vaticaan. De balken werden
reeds enige maanden geleden dooi
nieuw materiaal vervangen. De Va
ticaanse bibliotheek zelf zal nooit
door ongedierte kunnen worden
aangetast, daar al het meubilair van
metaal is vervaardigd en de tempe
ratuur van deze vertrekken voort
durend op 18 gr. gehouden wordt.
spannende zitting der algemene ver
gadering, waaraan 59 landen deel
namen. Equador en India waren de
andere twee landen, welke in de
Veiligheidsraad gekozen werden.
AANWIJZINGEN IN MOSKOUSE
PERS
Toen na de verkiezing van Joego
slavië in de Veiligheidsraad de Sov
jet-delegatie verklaarde, dat zij deze
verkiezing niet zou erkennen, vroeg
men zich af, welke consequenties
Moskou zou verbinden aan deze niet-
erkenning. Tot nu toe is geen enkele
verklaring gegeven, maar er komen
wel aanwijzingen uit de Sovjet-pers,
waaruit geconcludeerd kan worden,
dat het de Russische bedoeling is om
in de V.N. te blijven, ondanks de
verkiezing van Joego-Slavië. Zowel
„Prawda" als „Iswestia" citeren ver
schillende reeds eerder afgelegde
verklaringen van Molotof en Stalin
over het belang der V.N. voor de
vrede. Stalin zeide, dat de V.N. een
„goed instrument voor de handha
ving van de vrede en de internatio
nale veiligheid vormen". Volgens de
„Prawda" ligt de kracht der V.N. in
het beginsel der gelijkheid en niet in
het principe van overheersing van
landen door sommige andere. De
Sowjet-Unie poogde steeds de V.N.
de gelegenheid te geven, uit begin
sel toe te passen. De mogendheden
van het Brits-Amerikaanse blok de
den daarentegen het tegendeel en
poogden de V.N. te ondermijnen. De
„geheime overeenkomst" tussen Joe-
go-Slavië en Amerika legde in nog
grotere mate de rol bloot die door
„de verachtelijke bende van Tito"
werd gespeeld.
DE BALANS VAN DE HANDEL tussen de Verenigde Staten enerzijds
en de landen van West-Europa de rest van de wereld is zodanig uit
haar evenwicht dat de Verenigde Staten in hun eigen belang zogoed als
in dat van andere landen, moeten proberen om hun invoer zoveel mo
gelijk te vergroten. Dat is de voornaamste conclusie uit een rapport dat
een groep deskundigen van de Eca, welke in Mei van dit jaar Europa
heeft bezocht, aan Paul Hoffman heeft aangeboden.
Zoals uit dit rapport blijkt, zullen
er nog altijd tal van factoren zijn,
welke het herstel van de handel in
de weg staan. Het geeft daarvan de
volgende opsomming:
1. Een drukkende controle, welke
door de regeringen van exporteren
de landen wordt opgelegd. (Exports
quota's, import-quota's voor essen
tiële grondstoffen, exportbelastingen
enz.).
2. Het hoge Amerikaanse tarief.
Het rapport zegt, dat hoewel de on
derhandelingen te Annecy een aan
zienlijke verlaging van vele Ame
rikaanse tarieven tot gevolg hadden,
er nog vele hoge of verbodstarieven
gelden voor zeer vele soorten pro
ducten. De invoer in Amerika van
tal van deze artikelen zou geen con-
currentie-gevaar betekenen voor de
Amerikaanse productie.
3. De ingewikkelde werking van
het Amerikaanse douanestelsel.
4. Het voorschrift dat Amerikaan
se overheidsdiensten zoveel mogelijk
Amerikaanse goederen moeten kopen.
5. De te hoge prijzen van sommi
ge buitenlandse goederen en de ho
ge waardering van de valuta van
sommige uitvoerende landen. (Het
rapport is opgesteld voor de devalua
tie).
Het rapport bevat niet alleen cri-
tiek. Integendeel het geeft een
aantal suggesties voor dingen die er
gedaan kunnen worden om de in
voer in de Verenigde Staten te ver
groten.
Men acht het wenselijk, dat de
Europese regeringen via het interna
tionale fonds werken aan een terug
keer van de enkelvoudige wisselkoer
sen. Het rapport vraagt verenvoudi-
ging of afschaffing van de controle
op de in- en uitvoer. Het Europese
zakenleven dient actieve verkoop
campagnes in de Verenigde Staten te
ontwikkelen en verspreiding van zijn
goederen te verkrijgen. Het dient in
Amerika grotere voorraden te onder
houden, gedeelten van grote orders
onder te brengen bij kleine firma's,
die zich groeperen in groter verband,
en samen te werken met het Ameri
kaanse zakenleven door financiële
deelneming op lange termijn in geza
menlijke in- en export-ondernemin
gen.
René Mayer heeft besloten zijn po
gingen om een nieuwe Franse rege
ring te vormen, op te geven en aan
president Auriol om ontslag van zijn
opdracht te verzoeken. De radicale
financiële deskundige deelde dit be
sluit Zondagochtend vroeg mede aan
de leiders van de M.R.P. en van de
radicale partij. Hij zei dat het hem
onmogelijk was gebleken een kabinet
te vormen.
Zijn falen is het gevolg van een me
ningsverschil tussen socialisten en
radicalen over de verdeling van de
portefeuilles.
Thans is de derde kabinetsforma
teur bezig om het nog eens te probe
ren, n.l. Georges Bidault, voorzitter
van de M.R.P.
Vele politieke .waarnemers te Pa
rijs achten de toestand ernstig en hét
houden van verkiezingen in de naaste
toekomst onvermijdelijk. Naar uit
betrouwbare bron wordt vernomen
heeft president Auriol, die Zondag
twee lange besprekingen met Her-
riot heeft gevoerd, toegegeven, dat
er geen andere keus is dan een over
gangsregering te vormen, die in func
tie zou blijven, totdat verkiezingen
kunnen worden gehouden.
Op zijn wekelijkse persconferen
tie onthulde dr. Koets, dat in de
loop van de vorige week van de re
publikeinse regering een tweede
aide-memoire is ontvangene waarin
nogmaals met klem werd aange
drongen op het aanvaarden van het
voorstel tot concentratie van de Ne
derlandse troepen, zoals dit was ver
vat in de eerste aide-memoire.
Het antwoord van Nederland is,
dat het voorstel van de sultan niet
in overweging kan worden genomen
om drie redenen: ten eerste gaat het
dwars in tegen de gemaakte afspra
ken, die daardoor in gevaar zouden
komen; voorts zou uitvoerig er van
het gezag der negara's illusoir ma
ken en ten slotte zouden de militaire
besprekingen in Den Haag er door
worden doorkruist.
Ten aanzien van de militaire si
tuatie zeide dr. Koets, dat na de
plotselinge uitbarsting van tien da
gen geleden, toen er te Tretes en na
bij Kuningan een aantal doden is ge
vallen, er geen ernstige incidenten
meer zijn gemeld, ook niet in Oost-
Ja va.
Vervolgens kondigde de heer Koets
twee uitvoerige publicaties van Ne
derlandse zijde aan met betrekking
tot de bevoorrading der T.N.I. en de
kwestie van de politieke en de
krijgsgevangenen.
INDONESIë BESCHIKT OVER
VOLDOENDE VLIEGBENZINE
De productie van de oliebedrijven in
Indonesië, in het bijzondér die van
Zuid-Oost Sumatra, is thans zo ver
ontwikkeld, dat Indonesië over vol
doende vliegbenzine beschikt, voor
de plaatselijke behoeften. Een KLM-
Constellation van de Intercontinen
tale lijnen tankt op het Bataviase
vliegveld Kemajoran Indonesische
vliegbenzine,
Een en twintig saluutschoten don
derden Zaterdagmiddag uit de vuur
monden van het Portugese fregat Nu-
nostristoa, toen de kruiser van gene
raal Franco, de Miguel Cervantes, de
baai van Cascais invoer. Duizenden
juichten het Spaanse staatshoofd toe,
toen hij in de haven van Lissabon
voet aan wal zette voor zijn zesdaags
bezoek aan Portugal.
Onder het afvuren van eenzelfde
aantal kanonschoten en het geknal
van vuurwerk had Franco zich inge
scheept in de baai van Vigo, om zijn
eerste officiële buitenlandse bezoek
te gaan brengen sinds 1941, toen hij
Mussolini ontmoette aan de Italiaanse
Rivièra. Het Spaanse smaldeel, be
staande uit vier kruisers en een flot-
tilje torpedojagers, voer de baai uit
onder 't sirenegelöei van zes honderd
vissersvaartuigen. Een half millioen
Spanjaarden deed hem juichend uit
geleide.
In de Portugese territoriale wate
ren kreeg het Spaanse smaldeel es
corte van vier Portugese torpedoja
gers. Op de versierde kade werd
Franco welkom geheten door de Por
tugese president generaal Carmona
en premier Salazar. Kort na zijn aan
komst sloeg Franco een militaire pa
rade van het Portugese leger gade.
Vervolgens reed hij met de president
in een open auto door de versierde
straten naar het paleis Queluz. Car
mona heeft tijdens een diner in het
Ajuda-paleis, aangericht ter ere van
Franco, verklaard dat beide landen
een „reserve" moeten vormen van
de idealen van orde en sociale disci
pline, terwijl Europa zijn wonden
likt. Franco is bij decreet tot ere-
generaal van het Portugese leger ge
maakt.
TITO ACHT POSITIE VAN
ZUID-SLAVlë NU STEVIGER.
Maarschalk Tito heeft verklaard,
dat de verkiezing van Zuid-Slavië in
de Veiligheidsraad betekent, dat de
positie van zijn land nu steviger is.
Dit houdt echter niet in, aldus de
maarschalk, dat Zuid-Slavië nu ook
beschermd is tegen aanvallen. Het
land heeft de steun nodig van alle
democratische volkeren. Niemand zal,
zo meent Tito, oorlog tegen Zuid-Sla
vië durven voeren, indien het land
de morele steun van de gehele de
mocratische wereld heeft.
Vijfhonderd partisanen van de
Kominform zouden intussen uitge
rust met twee tanks en een pantser
wagen, in de nacht van Donderdag op
Vrijdag van Roemenië uit op Zuid-
slavisch gebied zijn doorgedrongen
en twee dorpen hebben bezet. Latere
berichten melden, dat Zuidslavische
soldaten de partisanen naar Roe
meens grondgebied teruggedreven
zouden hebben. Aan weerszijden zou
den doden zijn gevallen. Zuid-Slavië
spreekt deze berichten tegen als be
lachtelij ke verzinsels
KLIKSPAANTJE SPELEN.
De Praagse communisten hebben
nu de kinderen ook al ingeschakeld
in hun spionnage- en verklikkerssys
teem. Zij hebben een mooi „spelletje"
georganiseerd onder de Praagse kin
deren. Zondag hebben n.l. driedui
zend kinderen een „verdedigings-
spel" gespeeld tegen de „samen
zweerders tegen de staat".
De leeftijd der deelnemers was
van 12 tot 14. In een officiële ver
klaring wordt gezegd, dat de kinde
ren de omstreken der stad doorzoch
ten en „alle waargenomen samen
zweerders" bij leger en veiligheids
politie aangaven. Gebleken was, dat
de kinderen goed kaartlezen geleerd
hadden en onder leiding van oudere
leden van de jeugdbeweging gebruik
konden maken van telefoon en radio
zenders. Zij hadden een juiste kijk
op de toestand getoond.
Volgens goed ingelichte kringen
zullen de volgende week handelsbe
sprekingen beginnen tussen verte
genwoordigers van Nederland en van
de bezettingsautoriteiten namens
Japan.
Zij hebben ten doel vernieuwing
van het eind September afgelopen
verdrag.
VON PAULUS NU WEER IN
CHINA?
Volgens de radiocommentator Wal
ter Winchell zouden de Chinese com
munistische troepen, die zich in de
buurt van Hongkong bevinden, se
dert enige tijd onder bevel staan van
generaal von Paulus, die in 1943 te
Stalingrad gevangen werd genomen.
U.N.O. geeft uitdrukking aan
„toenemende bezorgdheid"
De Algemene Vergadering van
de V.N. heeft Zaterdag met over
weldigende meerderheid uitdrukking
gegeven aan haar „toenemende be
zorgdheid" over de ernstige beschul
digingen. die tegen Bulgarije, Hon
garije en Roemenië zijn ingebracht
ten aanzien van schending van de be
palingen omtrent de mensenrechten
in de vredesverdragen. De betrokken
resolutie werd aanvaard met 47 te
gen 5 stemmen bij 7 onthoudingen.
Tegen stemden de vijf Oost-Europe-
se landen.
Volgens de resolutie heeft de Al
gemene Vergadering, daar de rege
ringen van de drie genoemde landen
weigeren mede te werken aan een
onderzoek naar de ingebrachte be
schuldigingen, de volgende vragen
aan het internatinonaal gerechtshof
voorgelegd:
1. Zijn de drie beschuldigde re
geringen verplicht de bepalin
gen omtrent de mensenrechten
in de vredesverdragen ten uit
voer te brengen?
2. Wanneer enige partij bij een
geschil over deze vredesverdra
gen in gebreke blijft een ver
tegenwoordiger aan te wijzen
bij de verdragscommissie, kan
dan de secretaris-generaal van
de V.N. dit in haar plaats doen?
3. Is een beslissing van een der
gelijke commissie definitief en
bindend ter regeling van het
geschil?
De Algemene vergadering besloot
de kwestie tot volgend jaar op haar
agenda te laten staan.
Een kaJiAtdje...
Er wordt soms meer heldhaftig
heid vereist om een waarheid aan
te nemen dan om ze te bestrijden.
Dr A. Adam
