VAST
GELOPEN?
Eindigt R.T.C. toch 1 Nov.
Tsjechische kerkwet
aangenomen
Stalin belooft
Benelux stuit op
moeilijkheden
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN .DE BURCHT"
ZATERDAG 15 OCTOBER 1949
41ste JAARGANG No. 11812
Ronde Tafel
1 November
aan de kant?
Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs i 0.32 p. w., 11.40 p. mnd-, 14.15 p kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.; 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
IS DE RONDE TAFELCONFEREN
TIE nog aan de gang, of is zij
reeds vastgelopen? Dat is de vraag,
welke men zich overal in den lande
stelt, waar de belangstelling voor
Indonesië nog niet helemaal dood is.
Wij zouden niet graag beweaen,
dat de Ronde Tafelconferentie op
het ogenblik zo vast als een muur
zit; maar dat het de laatste tijd wel
heel erg stroef gaat. is zeker. Het
gaat zó stroef, dat het gevaar van
vastlopen zeer nabij is.
De oorzaak daarvan ligt niet zo
zeer in Den Haag als wel in Indo>
nesië zelf. Dat een delegatie op een
gegeven moment het been eens wat
stijf houdt, behoeft op zichzelf geen
reden tot ongerustheid te geven. Dat
komt op alle mogelijke conferenties
voor, waar wordt onderhandeld.
Maar hier ligt de oorzaak veel die
per.
Het is de oude geschiedenis, welke
zich telkens herhaalt in de jarenlan
ge besprekingen met de Republiek:
men komt tot een accoord met de
aangewezen delegatie, maar de ach
tergebleven republikeinse leiders
aanvaarden het accoord niet.
Het extremisme is nog zeer sterk
in republikeinse kringen en dat ex
tremisme eist onafhankelijkheid zon
der meer. Later zal men dan wel
eens zien, in hoever er een overeen
komst met Nederland kan worden
aangegaan. Maar Nederland is niet
van plan Indonesië zó maar aan z'n
lot over te laten; het is niet van plan
om zonder meer z'n troepen terug te
trekken en het gehele bestuursappa
raat aan de republikeinen over te la
ten. Wij hebben te lang in Indone
sië geregeerd en kennen land en be
volking te goed om niet van te vo
ren te weten, waar dat op uit zou
lopen. Dat wordt een complete
chaos.
Hoe kan men van mensen, die
zich hun verantwoordelijkheid be
wust zijn, verwachten, dat zij de
boel er bij neer zullen smijten, de
Indonesische volken kalmweg in een
chaos zullen achterlaten,- alleen om
dat de republikeinen zelf niet in
zien, dat zij de situatie met eigen
krachten niet kunnen beheersen. En
tóch is het juist dat wat de extre
misten eisen. Ieder extremisme re
deneert ontstellend simplistisch, zo
opk het republikeinse, „Ons is alge
hele en onvoorwaardelijke onafhan
kelijkheid beloofd. Welnu, laat ons
vrij. Zonder verdere onderhandelin
gen, zonder bindende afspraken,
zonder concessies. Jullie horen hier
niet langer thuis, gaat heen!''
Erg eenvoudig, maar onuitvoer
baar. Wie zichzelf en anderen res
pecteert, gaat niet heen zonder orde
op z'n zaken gesteld te hebben.
T^E OVERDRACHT yan de souve-
reiniteit is bovendien geen zaak,
welke ons alleen aangaat. Het Han
delsblad wees daar dezer dagen te
recht op. „Indonesië is, zo schrijft
het blad, behalve een drempelgebied
op een strategisch en geo-politiek
uitermate belangrijke plaats in Z.-
O.-Azië, waar chaos een groot inter
nationaal gevaar zou opleveren, een
van de grootste exportgebieden van
vele producten, waaraan de wereld
behoefte heeft, zodat het ook een
zaak van wereldbelang is dat de
overdracht behoorlijk geregeld
wordt. Een groot gedeelte van het
geïnvesteerde kapitaal is in buiten
landse (Engelse en Amerikaanse)
handen en dit behoeft dezelfde ze
kerheden, die ook Nederland moet
verlangen, Nederland vooral, omdat
een zo groot gedeelte van ons natio
nale leven met Indonesië verweven
is. Bij een algehele deconfiture van
onze belangen in Indonesië zou zelfs
de Marshall-hulp ons land niet meer
gezond kunnen maken."
De Indonesiërs behoren in te zien,
dat Nederland inderdaad hun extre
mistische eis niet kan inwilligen en
dat dit geen onwil is, geen terug
krabbelen van eens gegeven belof
ten en nog minder het binnenhalen
van het koloniale systeem door de
achterdeur. De leiders der Indone
sische delegatie zullen dit ook wel
inzien, maar zij zijn bevreesd voor
de reacties in Djokja en durven geen
concessies doen.
Wellicht heeft het bezoek van Pa-
lar ook geen goed gedaan aan de
besluitvaardigheid der Indonesische
onderhandelaars. Palar heeft de de
legatie blijkbaar eens ingelicht om
trent zijn mening over de stemming
in de kringen der Ver. Naties. Blij
kens zijn uitlatingen heeft hij tegen
zijn collega's in Den Haag gezegd,
dat er geen enkele reden is om zo
veel toe te geven, want dat de stem
ming te Lake Succes op de hand van
Indonesië is. Indien dat juist is, ligt
het voor de hand dat de Indonesiërs
trachten deze troef tezamen met de
extremistische mentaliteit van het
„thuisfront" tegen het Nederlandse
standpunt uit te spelen. Het is even
wel de vraag, of er in Amerika niet
wat meer begrip is ontstaan voor de
Nederlandse politiek sinds de pu
blicatie van het „laatste getuigenis"
der zo jammerlijk omgekomen Ame
rikaanse journalisten.
Er zijn de laatste dagen weer een
paar tekenen te bespeuren van enige
toenadering, zodat de hoop herleeft,
dat de machine nog niet totaal is
vastgelopen. Maar dat er nu opeens
zoveel schot in de besprekingen zou
komen, dat de Ronde Tafelconferen
tie op tijd een succesvol einde vindt,
REPUBLIKEINSE LEGERDAG TE I T.N.I. Dit had plaats te Sukabumi.
SUKABUMI Voor de eerste, maal De Nederlandse en Republikeinse
waren Nederlandse brigadecomman- brigadecommandanten slaan het défi-
danten aanwezig bjj een défilé der I lé op de aloon-aloon gade.
Alle commissies moeten rapport
uitbrengen
DESLOTEN WERD, dat op Vrijd ag 21 October a.s. alle commissies en
subcommissies van de R.T.C. een gespecificeerd verslag zullen uit
brengen aan de Centrale Commissie in het licht van het door alle com
missies na te streven doel om de con ferentie op 1 November a.s. te be
ëindigen". Aldus werd medegedeeld in een communiqué van het secre
tariaat-generaal der conferentie gistermiddag na de vergadering van de
centrale commissie uitgegeven.
Op 21 October zal de z.g. commis
sie van negen" (bestaande uit de
voorzitters, vicevoorzitters en een
lid van elke sectie der commissie)
bijeenkomen om op grond van deze
gegevens een rapport over te leggen
aan de centrale commissie.
Men zal trachten de punten van
geschil zo gering mogelijk te doen
zijn.
De commissie was, naar de speciale
correspondent van het A.N.P. ver
neemt, eenparig van mening, dat de
regeling van bepaalde detailpunten
niet noodzakelijk tijdens de confe
rentie behoefde te geschieden. Bij
het overleg in de komende dagen
zal daarom door de delegaties wor
den nagegaan, welke naar het oor
deel der versohillende delegaties
deze detailpunten, die na de confe
rentie kunnen worden geregeld zijn.
Over het schuldenvraagstuk is
gisteren niet gediscussieerd. Naar
wij vernemen verliepen de bespre
kingen in een goede sfeer en bleek
de ernstige wil aan alle zijden om
nader tot elkaar te komen.
De republikeinse minister Sjam-
soeddin heeft gisteren tegenover het
ANP verklaard, dat htf de laatste da
gen, in tegenstelling tot bij ztfn aan
komst vorige week Zaterdag, goede
hoop gekregen heeft, dat de confe
rentie er inderdaad in zal slagen de
problemen op korte termijn op te
lossen.
Over de samenwerking in de toe
komst tussen Nederland en Indonesië
had hij grote verwachtingen, „mits
de Nederlanders niet alles in schrif
telijke overeenkomsten willen vast
leggen".
NED. VERLIEZEN
IN INDONESIË
De regering maakt bekend,
dat tot haar leedwezen de vol
gende verliezen in Indonesië
zijn gerapporteerd:
KON. NED. IND. LEGER:
Overleden 26 Sept. aan zijn op
22 Sept. t.v. bekomen verwon
ding:
Men. sold 2e kl. inf. O. Ant-
wo, afkomstig uit Indonesië.
Gesneuveld 27 Sept:
Sold. 2e kl. inf. Apandi, af
komstig uit Indonesië.
Men. korp. inf. J. Kikis, af
komstig uit Indonesië.
Gesneuveld 29 Sept.:
Amb. sold. 2e kl. Lapalonga,
afkomstig uit Indonesië.
Amb. sold. 2e kl. L. Pattiasina,
afkomstig uit Indonesië.
KON. LANDMACHT:
Gesneuveld: sold. Ie kl. H. de
Vries, afkomstig uit Vrooms-
hoop (gem. den Ham).
IN DE „PUDDINGFABRIEK" DER
NEDERLANDSE SPOORWEGEN
De betonnen voetstukken, waarin
de palen van de bovenleiding der
geëlectrificeerde baanvakken der Ne
derlandse Spoorwegen geplaatst
worden, moesten tot dusver ter
plaatse worden gegoten, een tijdro
vend werk.
is te mooi om waar te zijn. Wanneer
men dat wil, kan men de R.T.C. op
1 Nov. afbreken, zoals inderdaad in
het voornemen schijnt te liggen.
Maar of de conferentie dan „ge
slaagd" mag heten
In de werkplaats van de Neder
landse Spoorwegen te Oldenbroek is
men nu begonnen met het z.g. pre
fabriceren van deze betonnen ba
ses, die dus van dit centraal punt uit
naar de plaats van bestemming langs
de spoorlijn worden vervoerd. Eerst
is het baanvak AmersfoortApel-
doorn-Enschede aan de beurt; dan
volgt het baanvak Amersfoort
Zwolle.
Het gieten van de voetstukken in,
wat men populair de „puddingfa-
briek" noemt. Op de voorgrond de
gietvormen.
Kerk onder controle van de staat
^OALS niet anders te verwachten was heeft de Tsjechoslowaakse Na-
tionale Vergadering gisteren met algemene stemmen de wet aangeno
men op de controle van de staat op de kerken. Er zal een regerings-
dienst voor kerkelijke zaken worden opgericht. De staat zal de sala
rissen der geestelijken vaststellen.
Cepicka, de minister van Justitie,
zei in een lange toespraak onder meer
dat het volk de aartsbisschoppen en
bisschoppen als vijand zou zien, zo
lang deze niet handelen als eerzame
burgers en bereid waren Kerk en
Staat op te offeren ter wille van een
kardinaalshoed. Josef Beran, aarts
bisschop van Praag en primaat van
Bohemen, wenste de rol van marte
laar te spelen. „Na onze ervaring met
de vijfde colonne van Munchen zul
len wij nooit de vorming van een vijf
de colonne van het Vaticaan toe
staan", zei Cepicka. Iedere geestelijke
dient te beseffen, dat hij voor de wet
verantwoordelijk is voor zijn daden.
Een verrader mag zich niet beroe
pen op opdrachten van het Vaticaan
of van zijn meerderen, om bestraf
fing te ontlopen of clementie te ver
krijgen.
Volgens de nieuwe wet zullen de
geestelijken geen ambtenaren wor
den, en het is niet de bedoeling om
een staatskerk te vormen. Geestelij
ken zullen „tewerkgestelden" van de
kerk blijven, doch het is begrijpelijk
dat de staat zich het recht voorbe
houdt de voor het geestelijk ambt
voorgedragen personen te beoorde
len op betrouwbaarheid in natio
naal en staatkundig opzicht, aldus
Cepicka.
PAUS BENOEMT NIEUWE
BISSCHOP.
Gisteren heeft radio Vaticaan en
kele uren nadat het wetsontwerp
tot overneming van het beheer over
de Kerk door de regering tot wet
verheven was de benoeming van
een nieuwe bisschop in Tsjecho-
Slowakije bekend gemaakt.
Het is mrg. Frantisek Tomasek,
professor aan de theologische facul
teit te Olomouc, die door de Paus is
benoemd tot hulpbisschop van mgr.
Matocha, aartsbisschop van Oio-
Vredesverdrag met
O. Duitsland
Volgens een zeer betrouwbare
Duitse bron heeft Stalin beloofd, bin
nen drie maanden een afzonderlijk
vredesverdrag met de Oostelijke zone
van Duitsland te sluiten. Personen,
die in nauw contact staan met de
Oostduitse regering, verzekeren, dat
de nieuwe „democratische repu
bliek" reeds bezig is met de opstel
ling van een ontwerp-verdrag.
Bij het verdrag zou de Oostduitse
republiek definitief afzien van alle
aanspraken op het vroegere Duitse
gebied, dat thans bij de Sovjet-Unie,
Polen en Tsjechoslowakije behoort.
De communistische toeleg zou zijn,
dat de christen-democraat Georg
Detinger de verdragen zal moeten
tekenen, waarin afstand gedaan
wordt van Duits gebied. Detinger is
door de communisten benoemd als
minister van Buitenlandse Zaken.
Na de sluiting van het verdrag zou
de Oost-Duitse staat diplomatieke
betrekkingen met de andere satelliet
staten aanknopen.
Amerikaanse
communisten
schuldig verklaard
Elf Amerikaanse communistische
leiders, die sinds 17 Januari van dit
jaar terecht staan in het langdurigste
en langdradigste proces, dat 1de
Verenigde Staten ooit hebben gekeild,
zijn gisteren te New York schuldig
bevonden aan een samenzwering tot
omverwerping van de Amerikaanse
regering. De jury sprak haar oor
deel uit na een beraadslaging van ze
ven uur. Op Vrijdag 21 October zal
rechter Medina vonnis wijzen.
ZWARE OVERSTROMINGEN IN
GUATEMALA.
In Guatemala hebben hevige over
stromingen plaats gevonden, welke
het gevolg zijn van de hevige regens,
die in de laatste vijftien jaar in het
land gevallen zijn.
Men vreest, dat vijf en dertig per
sonen om het leven zijn gekomen.
De meeste slachtoffers zijn verdron
ken in de door de watertoevloed ge
zwollen rivieren, of werden gedood
door de muren van hun voor het wa
tergeweld bezwijkende huizen.
In geheel Midden-Amerika is het
vervoer over land en in de lucht ver
lamd. Te Guatemala City is bekend
gemaakt, dat de spoorwegverbinding
van de stad met de kusten van de
Atlantische en van de Stille Oceaan
gedurende minstens een week ver
broken zal zijn, als gevolg van de
overstromingen.
mouc en de op één na hoogste ka
tholieke geestelijke in Tsjecho-Slo-
wakije.
Verleden maand kwamen te
Praag berichten binnen, dat de vei
ligheidspolitie speciale maatregelen
tegen mgr. Matocha had genomen.
Radio-Vaticaan noemde de aan
vaarding van de wet door de Tsje
choslowaakse Nationale Vergadering
een bewijs, dat het parlement
„slechts een marionet in de handen
der Marxistische heersers is".
Het radio-station verklaarde, dat
de plechtige waarschuwingen van
de katholieke bisschoppen van
Tsjecho-Slowakije aan het land en
aan de wereld thans een feit gewor
den zijn. „De Tsjecho-Slowaakse
staat heeft opgehouden het tehuis
der Katholieken te zijn, hij is hun
gevangenis geworden".
Roden trekken
Kanton binnen
Van officiële nationalistische zij
de is heden te Hongkong vernomen,
dat Chinese communistische legers
Kanton gisteravond zijn binnenge
trokken. Er hebben geen incidenten
plaats gevonden.
Alle verbindingen tussen Kanton
en Honkkong zijn door de commu
nisten verbroken.
Door de Britse politie-autoriteiten
te Hongkong is hedenochtend mede
gedeeld, dat het rustig is aan de
grens van de Britse kroonkolonie
Hongkong. De Chinese nationalis
tische troepen, die nabij de grens
van de kroonkolonie waren gelegen,
zijn gistereïi teruggetrokken, doch
hun plaats is niet door communis
tische troepen ingenomen.
RELLETJES ROND HJALMAR
SCHACHT.
Een menigte van ongeveer 500
personen is gisteren te Düsseldorf
het hotel binnengedrongen waar dr.
Hjalmar Schacht, Hitiers minister
van financiën, met zijn vrouw intrek
genomen had. Zij droegen spandoe
ken met „geen plaats voor oorlogs
misdadigers". De menigte viel ten-
sl 'te een man op leeftijd aan, die
op Schacht geleek, terwijl Schacht
zich met zijn vrouw in de hotelka
mer had opgesloten. Een gemotori
seerde eenheid der politie nam
Schacht in bescherming.
Schacht is later naar zijn huis bij
Lueneburg in Neder-Saksen vertrok
ken. Hij en zijn vrouw werden on
der politiegeleide naar het station
gebracht.
Schacht is van oorlogsmisdaden
vrijgesproken op het grote proces
te Neurenberg en voorts is hij door
vijf zuiveringsprocessen gekomen.
Nederlands
geschenk aan
Z.H. de Paus
H. Vader uit Zijn grote bewondering:
voor edelmoedigheid der Nederlandse
Katholieken.
Woensdag heeft Z. H. de Paus in
speciale audiëntie ontvangen mr. Jan
Derks, president van het Werkcomité
voor Radio Anno Santo. De audiëntie
heeft in een der vertrekken van het
Pauselijk paleis te Castelgandolfo
plaats gehad. De H. Vader heeft ge
durende dit onderhoud Zijn grote be
wondering geuit voor de edelmoedige
vrijgevigheid van de Nederlandse
Katholieken alsmede Zijn diepge
voelde dankbaarheid voor allen, die
tot het verheven en voor onze tijd
uiterst nuttige doel hun bijdragen ge
schonken hebben.
Gedurende zijn verblijf te Rome
heeft mr. Derks besprekingen ge
voerd met Zijne Hoogwaardige Ex
cellentie mgr. Montini, Substituut
van het Pauselijke Staatssecretariaat,
met graaf Galeazzi, algemeen direc
teur van de technische dienst van Va
ticaanstad en met pater Soccorsi S.J.,
directeur van Radio Vaticana. Gedu
rende dit overleg is de wenselijkheid
gebleken ten spoedigste tot de bouw
van de zender, die de Nederlandse
Katholieken als geschenk aan de Paus
hebben aangeboden, over te gaan,
daar nu voor enige moeilijkheden, die
de uitvoering van dit plan in de weg
stonden, een geschikte oplossing ge
vonden is.
Betaling in goud is onmogelijk
J^E CONFERENTIE van Benelux, welke te Luxemburg wordt gehou
den, bevindt zich op het ogenblik ietwat in een impasse. De ge
hele middag zijn de werkcommissies gisteren bezig geweest, een oplos
sing te zoeken voor de monetaire moeilijkheden. De Belgen hebben
geweigerd om hun eis, dat Nederland een deel van zijn uitvoer uit België
in goud en harde valuta moet betal en, te laten varen.
De Nederlanders staan op het
standpunt, dat als België voor de
totstandkoming van de Unie is, het
Nederland moet toestaan om de
Belgische goederen te betalen in de
valuta, waarover Nederland be
schikt. De Belgen zijn bereid de li
miet, waarboven Nederland in goud
en harde valuta moet gaan betalen,
te verhogen, doch willen deze niet
geheel afschaffen.
De Belgische minister Henri Lie-
baert (financiën) en Gaston Eyskens
(premier) maakten er geen geheim
van, dat de vooruitzichten om te
komen tot een overeenkomst inzake
de monetaire aangelegenheden niet
zo goed waren.
Liebaert wees er op, dat de gevol
gen van de devaluatie nog te onzeker
v/aren om hiermee volledig reke
ning te kunnen houden.
Niettemin verwacht men, aldus
Ass. Press, dat de conferentie tot een
compromis zal leiden en dat Neder
land zal besluiten om het Belgische
aanbod tot verhoging van de limiet
te aanvaarden.
Met vrijwel alle andere onderwer
pen heeft men gisteren ter conferen
tie vorderingen geboekt.
PANDIT NEHROE IN AMERIKA
AANGEKOMEN De premier van
India, Pandit Nehroe, is voor een
„Goodwill" bezoek in Amerika aan
gekomen.
Op het vliegveld te Washington
werd hij begroet door president
Truman (rechts), en zijn zzuster, die
ambassadeur van India te Washing
ton is.
£e.n kaJiA.e£tje
Wanneer gij ontevreden zijt met
het tegenwoordige, bedenk dan, dat
het weldra verleden zal zijn.
