De grote zuivering in
Tsjecho-Slowakije
Ook Gottwald bij Moskou
in ongenade?
Rond de Oost-
duitse regering
Chinese regering
verlaat Kanton
Verkiezingen in Oostenrijk
Een rustig en kalm verloop
Bisschoppelijke belangstelling voor de A. M. A.
De beruchte „Gerrit" weer
uit de gevangenis ontsnapt
Nu wordt de president ook
nog ziek
Vertraging in Franse crisis?
Nog niet rustig
op Java
\ADAG OCTOBER 1949
41ste JAARGANG
No. 11816
Directeur: O. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WULMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Wat wordt
er opgeruimd
in Tsjecho-Slowakije?
Bur. Papengracht 32, Telei. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. 1 4.90 - Advert 15 ct. p. m.m. Telefoontjes 11.50
In verband met de op grote schaal plaats vindende rode ketterjacht in
Tsjecho-Slowakije doen allerlei geruchten te ronde. Zo meldt de „Obser
ver" van Zaterdag, dat er in de boe zem van de communistische regering
een ernstig breuk is ontstaan. Verscheidene vooraanstaande communis
tische leiders zouden evens gearreste erd zijn. De meesten van deze com
munisten waren medewerkers van de minister-president Zapotocki; de
minister van Binnenlandse Zaken, Nosek, en de minister van Buiten
landse Zaken, Clementis. Deze drie ministers en president Gottwald
zouden niet meer bij Moskou in de gratie staan. Te Praag wijst men
er evenwel op, dat Gottwald Vrijdag nog een decreet heeft ondertekend
ter bijeenroeping van de Nat- Vergadering en dat hij onlangs nog voor
een fotograaf poseerde met de Sovjet --Russische ambassadeur Silin en een
groep bezoekende Sovjet-Russische officieren.
„KAPITALISTISCHE RESTANTEN"
In de „correctieve werkkrampen",
aldus meldt Reuters correspondent te
Praag, komen nog steeds nieuwe ge
vangenen binnen. Voor honderden
gezinnen te Praag is de afgelopen
week er een van angst en tragiek ge
weest, aldus de correspondent. Velen
uit de zakenwereld en het vrije be
roep, als advocaten, dokters, slagers,
drogisten en bakkers' werden gear
resteerd. In Praag alleen zouden,
volgens mededelingen uit de eerste
hand, vele honderden van deze „ka
pitalistische restanten" opgepakt en
na een kort verhoor direct naar de
kampen gedirigeerd zijn. De zuive
ring zou, naar uit berichten van bui
ten de hoofdstad gebleken was, in
RUSSEN ZULLEN REGERING
FORMEEL ERKENNEN.
Tienduizend Berlijners, voor een
groot deel uit de Sowjetsector van
Berlijn, hebben Zaterdagmiddag- in
een door het Westelijk stadsbestuur
bijeengeroepen betoging -geprotes
teerd tegen de vorming van de door
de communisten beheerste regering
voor Oost-Duitsland.
De verhouding der Russische be
zetting tot de Duitse regering zal for
meel van andere aard zijn als de
verhouding tussen Bonn en geallieer
de hoge commissie. De Russen wil
len namelijk naar de vorm de Ooste
lijke regering een grotere mate van
zelfstandigheid geven. Zij zullen een
Oost-Duitse regering erkennen, en
gezant Semjonov tot hun vertegen
woordiger bij deze regering aanstel
len.
Het Sow jet-Russische militaire be
stuur zal, naar wordt aangenomen,
bij deze gelegenheid als zodanig wor
den opgeheven. De Sow jet-Russische
bevelhebber maarschalk Tsjoeikov
zal zich voortaan beperken tot het
commando der bezettingstroepen. In
Oost-Berlijn zijn de Russen reeds be
gonnen met de uitvoering van maat
regelen tot opheffing van districts-
komandanturen. Sedert lang is de
zóne de terugtrekking dezer troe
pen in afgezonderde kwartieren be
zig, waardoor wordt aangestuurd op
een „onzichtbare bezetting".
Verwacht wordt dat dit proces
thans in versnelde mate zal worden
doorgevoerd.
TREKKEN RUSSEN WEG UIT
BERLIJN?
De Russen en de Oostduitse com
munisten hebben Zondag geheime
besprekingen gevoerd over het tijd
stip, waarop de nieuwe Oostduitse
republiek de „onafhankelijkheid" zal
verkrijgen. Verwacht wordt dat de be
zettingstroepen binnen nekele dagen
uit de Russische sector van Berlijn
zullen worden teruggetrokken naar
garnizoenen in Potsdam en andere
omliggende plaatsen.
Dit betekent dan niet meer dan
wat de Belgen hebben gedaan, toen
zij zich uit Bonn, de hoofdstad van
West-Duitsland terugtrokken, maar
het biedt de Oostduitse communisten
de kans van de Amerikanen, Britten
en Fransen te vragen, dat zij zich ook
uit Berlijn terugtrekken.
het gehele land zijn uitgevoerd. Te
Brno, een industrie-stad en hoofd
stad van Moravië, kregen de gezin
nen van gearresteerde mannen op
dracht hun huizen te verlaten om
plaats te maken voor arbeiders. De
uitgewezenen kregen geen andere
keus dan naar de verlaten grensge
bieden, waaruit in 1945 en 1946 drie
miliioen Duitsers verdreven zijn. De
door communisten beheerste gemeen-
teraad heeft voortdurend er op aan
gedrongen de stad van niet-arbei-
De Chinese nationalistische rege
ring verlaat Kanton, nu de commu
nisten de hoofdstad in een snelle
opmars tot op 110 kilometer zijn ge
naderd. Na het spoorwegknooppunt
Koekong te hebben bezet, zijn ze
langs de spoorlijn naar het Zuiden
verder opgerukt en hebben zij Jing-
tak bereikt. Enkele honderden kilo
meters meer naar het Noorden heb
ben de communisten Hengjang, een
sterk nationalistisch bolwerk aan de
zelfde spoorlijn, eveneens veroverd.
De nationalistische regeringsamb
tenaren in Kanton worden met hun
gezinnen naar Tsjoenking in Mid-
den-China overgebracht. De uitvoe
rende Joean, het kabinet van de
Chinese nationalistische regering,
heeft een arrestatiebevel uitgevaar-
en Lai, mevrouw Soen jat Sen en
82 andere communistische autoritei
ten, die echter veilig in Peking zit
ten.
Het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft in een
scherpe verklaring zijn veroordeling
uitgesproken over het besluit van de
Chinese communistische regering
om de correspondenten van kran
ten, persbureaux en radio -in Sjang
hai uit landen, die de rode regering
nog niet hebben erkend, te verbie
den nieuwstelègrammen of radio
grammen te verzenden. Het Ameri
kaanse ministerie noemde de ver-.
ders te zuiveren om de industrie- ordening een grove poging om er-
arbeiders betere huisvesting te ver
schaffen De verwijzing naar de kam
pen, zo schrijft Reuters correspondent
verder, geschiedt op last van com
missies van drie leden, gekozen uit
communistische leden van plaatse
lijke besturen. Gelijktijdig met de
zuivering van de middenstand zijn
er zuiveringen geweest op de depar
tementen en onder de plaatselijke
autoriteiten en de communistische
partij zelf. Communisten, die de ene
dag nog belangrijke functies be
kleedden in het openbare leven, wa
ren de volgende dag, zonder dat hier
voor een verklaring gegeven werd,
verdwenen. De partijpers heeft tel
kens weer de leden gewaarschuwd
steeds meer op hun hoede te zijn voor
„de vijand", zo besluit Reuters cor
respondent.
kenning van het communistische re
giem te verkrijgen.
ZWARTE-HANDELAREN
WILDEN ZWART BLIJVEN.
Een groep van ongeveer 50 zwar
te handelaren heeft te München
een Zwitser aangevallen, die poog
de de straat van de zwarte handel
in München, de Moehlstrasse,
fotograferen. Hij werd bewusteloos
geslagen en pas, actentas en toestel
werden hem afgenomen.
De politie greep niet in, „teneinde
niet in strijd met de Amerikaanse
jurisdictie als bezetter te handelen".
De Zwitser ontving ziekenhuis
behandeling. Zijn eigendommen wer
den hem later terug gegeven, behal
ve de films met de zwarte-hande-
laren.
r\E VERKIEZINGEN in Oostenrijk, die met zulk een felheid van woord
*-* en geschrift voorbereid zijn, hebben gisteren een rustig verloop ge
had. In alle kalmte zyn de Oostenrijkers langs de met reusachtige aan
plakbiljetten versierde straten naar de stemlokalen gegaan om hun twee
de na-oorlogse regering te kiezen. Aan de vooravond van de verkiezin
gen hebben communistenhet hoofdkwartier van de socialistische partij
te St. Poelten in het hartje van de Sovjet-sector bestormd. Drie socia
listen werden ernstig gewond. Er zouden enkele schoten gewisseld ziin
Voordat de stemlokalen open gingen hadden er botsingen plaats tussen
communisten en met-communisten. Drie mensen werden in het zieken
huis opgenomen.
Het was koud en bewolkt, toen
vroeg in de morgen de leden van de
regering en de politieke leiders htm
stem uitbrachten. Bondspresident
Karl Renner, wiens ambtsperiode in
1951 eindigt, had de bevolking bij
proclamatie opgeroepen tot het ver
vullen van haar stemplicht. In de
straten van Wenen waren geen sol
daten te zien. De Amerikaanse mili
tairen waren sinds Zaterdagavond in
hun kwartieren geconsigneerd.
Voor de verkiezingen waren er
drie partijen in het parlement ver
tegenwoordigd: de Volkspartij, ge
steund door de rooms-katholieken, de
boeren en de zakenlieden met 85, de
socialistische met 76 en de commu
nistische met vier zetels.
Thans zijn er drie nieuwe partijen:
het ultra-nationalistische „Verbond
van Onafhankelijken", dat een sterke
aantrekkingskracht heeft op ander
half miliioen „kleine nazi's", die aan
de verkiezingen deelnemen, de De
mocratische Unie, als middenpartij
de Ergocraten, een grillige groep
van de rechterzijde.
Het kiezerskorps is met 900.000
personen aangegroeid. De stemge
rechtigde leeftijd is namelijk ver
laagd van 24 op 21 jaar en ongeveer
750.000 vroegere nazi's mogen onder
een amnestiebepaling meestemmen.
De eerste resultaten wijzen er op
dat de communisten verliezen. Het
Verbond van Onafhankelijken maakt
winst, het meest ten koste van de
Volkspartij, doch ook ten nadele van
de socialisten. De algemene verwach
ting is echter, dat de communisten
nagenoeg zullen verdwijnen en dat
de drie splinterpartijen zo ver ten
achter zullen blijven, dat zij de hui
dige coalitie van rooms katholieken
en socialisten niet in gevaar zullen
brengen. De kans bestaat dat de so
cialisten als sterkste partij uit de bus
zullen komen.
DE UITSLAGEN
De officiële uitslagen van de ver
kiezingen luiden als volgt:
Volkspartij 77 zetels
Socialisten 67 zetels
Onafhankelijken 16 zetels
Communisten 5 zetels
De verdeling der zetels in het oude
parlement was:
Volkspartij 85
De sportieve 91-jarige Zweedse, Socialisten
vorst, die geruime tijd ziek is ge- Communisten 4
weest, is thans weer hersteld. Hij Men neemt algemeen aan> dat thans
voelt zich zelfs zo goed, dat hij aan weer een coalitie tussen de Volks
een eendenjacht heeft deelgenomen, partij en de Socialisten noodzakelijk
Koning Gustaaf tijdens de jacht te za\ zyn orn een stabiele regering te
Drottmngholm. verkrijgen.
Vier missie-bisschoppen op het Stationsplein te Leiden. Van links naar rechts: Mgr. Teernstra, Man de
Congregatie van de H. Geest, apostolisch vicaris van Doumée in Frans West-Afrika; Mgr. Panis, van de
Missionarissen van het H. Hart, oud-apostolisch vicaris van Celebes (Manado); Mgr. Lebouille, Lazarist, em.
bisschop van Yungpingfu (N. China); Mgr. van Valenberg, Capucijn, apostolisch Vicaris van Pontianak.
(Foto: „De Leidse Courant")
MOORDAANSLAG TE
ROTTERDAM.
In de Zwarte Paardenstraat te
Rotterdam is Zaterdagavond een
moordaanslag gepleegd op de 48-ja
rige classificeerder van S. De dader,
de 47-jarige havenarbeider H. J. S.
is in arrest gesteld. Hij heeft een
volledige bekentenis afgelegd.
De reden tot deze aanslag moet
Ditmaal uit strafgevangenis
te Utrecht.
i „Gerrit de stotteraar", een der be-
gezocht worden in een familietwist ru'chSe iislu^ dié
pn aan hpt. nvprmatio crphrmlr van r
en aan het overmatig gebruik van
alcohol. De dader verwondde Van S.
met een mes in het onderlichaam.
Hevig bloedend zeeg de man neer,
terwijl de dader de vlucht nam, de
toestromende buren op een afstand
houdend met ruwe bedreigingen. Hij
kon echter later door de politie wor
den ingerekend. Het slachtoffer
werd in ernstige toestand naar het
ziekenhuis vervoerd, waar onmid-
delijk operatief ingrijpen noodzake
lijk bleek.
|^E POLITIEKE CRISIS in Frankrijk dreigt een nog ernstiger wending
te nemen tengevolge van 'n zeer ermtige ziekte van presidert Auriol.
De president is Zaterdag in een ziekenhuis opgenomen voor een opera
tie aan zijn kaak. Mocht deze operatie in zijn gezondheidstoestand geen
verbetering brengen, dan zal hij zeer waarschijnlijk aftreden.
JULES MOCH FORMATEUR
De president verliet zijn paleis
kort nadat hij Jules Moch, de socia
listische minister van binnenlandse
zaken, had verzocht, te trachten met
de middenpartijen tot een compro
mis te komen om een andere rege
ring te vormen.
Kort geleden is Auriol voor de
eerste maal aan zijn kaak geopereerd.
Toen heeft men een tand verwijderd,
GEVECHT MET EEN BENDE
NABIJ PASURUAN.
Zaterdagmorgen had in de kam
pong Batengan in het regentschap
Pasuruan een Nederlandse patrouille
een ontmoeting m'et een bende van
ongeveer 200 mannen, die gewapend
waren met slag- en steekwapens. De
ze bende nam een dreigende houding
aan, zodat de Nederlandse patrouille
het beter oordeelde, van de dichtst
bijzijnde Nederlandse post verster
king aan te vragen. Nadat er enige
bren-carriers met versterking wa
ren aangekomen, probeerde men de
bende, die inmiddels was aange
groeid tot een 500 man kennelijk
opgehitste personen, te kalmeren.
Hierbij ontstond een schermutse
ling, zodat men helaas van de vuur
wapens gebruik moest maken. Aan
Nederlandse zijde was er een ge
wonde; de bende had enkele ge
sneuvelden. Een groot aantal leden
der bende werd gevangen genomen
en ongeveer 140 slag- en steekwa
pens werden in beslag genomen.
die volgens enkele zijner artsen een
algemene infectie veroorzaakte. De
operatie was geen succes.
De toestand van de president bleef
slecht en tijdens de lopende politieke
besprekingen was zijn temperatuur
op een gegeven ogenblik boven de
40 graden. Hij bleef aan algemene
infectie lijden.
Bij röntgenologisch onderzoek
kwam vast te staan, dat een gedeelte
de wortel nog in de kaak zat.
De doktoren konden het er niet over
eens worden of dat de oorzaak van
de algemene infectie was; daarom
werd tot een tweede operatie beslo
ten.
bekendheid verwierf omdat hij tot
tweemaal toe uit een politiebureu en
eenmaal daarna uit het Huis van Be
waring te Amsterdam wist te ont
snappen, heeft Zaterdagavond kans
gezien, ook uit de strafgevangenis te
Utrecht, waar hij in verband met zijn
veroordeling tot vier jaar gevange
nisstraf verbleef, te breken.
Hoe het ditmaal is gebeurd, staat
nog niet vast, daar de Utrechtse
politie een uitgebreid onderzoek in
stelt, waarvan 't resultaal nog niet be
kend is. 't Is zo deelde men mede,
niet uitgesloten, dat hij hulp van bui
tenaf heeft gekregen. Zoals gebrui
kelijk waren Zaterdagavond een aan
tal'ge vangenen, waaronder Gerrit
zijn ware naam is Gerrit Cornelis
Blom bijeen in de recreatiezaal,
waar geschaakt en gedamd werd. De
ze zaal ligt buiten het eigenlijke ge
bouw, maar binnen de ringmuur.
Gerrit moet kans gezien hebben dit
lokaal ongemerkt te verlaten, waar
door hij op de binnenplaats kwam,
en daarna over de ringmuur, welke
enkele meters hoog is, geklommen
zijn. Hij had dit stoute stukje even
eens gepresteerd, toen hij destijds
uit het Huis van Bewaring te Am
sterdam ontsnapte; doch toen lagen
er tegen de muur enkele lege vaten
en had hij de tijd een tegelpad1 op te
breken en met de tegen en vaten
een soort trap te maken. Zaterdag
avond was het zeer mistig en daar
van heeft hij waarschijnlijk kunnen
PLECHTIGHEID TE LEEUWEN-
BENEDEN Heden vond te Leeu
wen-Beneden onder grote belang
stelling de jaarlijkse dodenherden
king plaats en werd het.herdenkings
monument van het regiment Stoot
troepen onthuld.
Een overzicht tijdens de onthul
ling van het monument door de ver
tegenwoordiger van H.M. Koningin
Juliana en Z. K. H. Prins Bernhard
de adiudant der Koningin, Kapitein
J. C. Bührmann.
profiteren. Vooralsnog staat de direc
tie van de strafgevangenis voor een
raadseL
Onmiddellijk nadat zijn ontsnap
ping bekend was, zijn de politie
autoriteiten overal in den lande ge
waarschuwd. De Amsterdamse recher
che Gerrit is Amsterdammer en
zowel zijn vrouw als z'n moeder wo
nen in de hoofdstad was direct
op pad, om op de diverse adressen
waar hij wel kwam een onderzoek in
te stellen. Voorlopig echter nog te
vergeefs. Men zou mogen zeggen, dat
Gerrit een zekere „papulariteit" ge
niet. Zeer ten onrechte evenwel, zei-
de aan het A.N.P. een Amsterdamse
rechcheur, die reeds vele malen
jacht op deze insluiper heeft ge
maakt, want hij behoort tot die on
sociale wezens, die trachten te leven
van de kleine man. Gerrits werk
methode was in te sluipen in hui
zen, waarvan de bewoners even weg
waren en de deur open hadden ge
laten. Hij schaamde' zich niet bij de
armsten der armen distributiebeschei
den of andere voorwerpen van ge
ringe waarde te stellen, zelfs oude al
leen wonende mensen waren voor
hem niet veilig.
Tot tweemaal toe ontsnapte hij
na een arrestatie uit een politiebu
reau. Eenmaal zat hij reeds in het
Huis van Bewaring. Daar kreeg hij
een paar schoenen waar in de zolen
vijlen verborgen waren, zodat hij een
spijl van zijn cel kon doorvijlen en
zoals reeds beschreven is over de
buitenmuur kon ontsnappen. Na deze
laatste ontvluchting duurde het ge
ruime tijd voor men hem in Den
Haag weer wist te vinden. Meer dan
zestig insluipingen en inbraken wer
den hem ten laste gelegd.
ONDER KOLENGRUIS BEDOLVEN.
Zaterdagnacht was de arbeider J.
Oostman uit Groningen, die werk
zaam was als kolentremmer aan de
Fries-Groningse Suikerfabriek te
Groningen, bezig kipkarren met ko
lengruis te vullen. Dit kolengruis
dat in grote bergen ligt opgestapeld
op de terreinen van de suikerfabriek,
komt aan de randen zo nu en dan in
beweging. Zo ook Zaterdagnacht.
Plotseling verzakte een grote hoe
veelheid. Oostman, die dit zag waar
schuwde zijn collega's, die tijdig weg
konden springen. Hij zelf werd ech
ter onder het gruis bedolven. Een
twintigtal arbeiders begon hem on
middellijk uit te graven, maar toen
men hem eindelijk gevonden had,
waren de levensgeesten geweken.
Sen. k.oJiAe.ttj,e
„Waarlijk een huiveringwekkend
en nooit voldoende te overwegen
geheim, dat namelijk het heil van
velen afhangt van de gebeden der
leden van het mystieke Lichaam van
Jezus Christus en van de vrijwillige
verstervingen, die zij in deze mening
op zich nemen".
(Uit de encycliek van Paus
Pius XII over het Mystieke
Lichaam van Jezus Christus.
Ter overweging voor ons
vooral in deze week van
missie-actie voor Leiden e.o.