De grote zuivering in Tsjecho-Slowakije Ook Gottwald bij Moskou in ongenade? Rond de Oost- duitse regering Chinese regering verlaat Kanton Verkiezingen in Oostenrijk Een rustig en kalm verloop Bisschoppelijke belangstelling voor de A. M. A. De beruchte „Gerrit" weer uit de gevangenis ontsnapt Nu wordt de president ook nog ziek Vertraging in Franse crisis? Nog niet rustig op Java \ADAG OCTOBER 1949 41ste JAARGANG No. 11816 Directeur: O. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WULMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" Wat wordt er opgeruimd in Tsjecho-Slowakije? Bur. Papengracht 32, Telei. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. 1 4.90 - Advert 15 ct. p. m.m. Telefoontjes 11.50 In verband met de op grote schaal plaats vindende rode ketterjacht in Tsjecho-Slowakije doen allerlei geruchten te ronde. Zo meldt de „Obser ver" van Zaterdag, dat er in de boe zem van de communistische regering een ernstig breuk is ontstaan. Verscheidene vooraanstaande communis tische leiders zouden evens gearreste erd zijn. De meesten van deze com munisten waren medewerkers van de minister-president Zapotocki; de minister van Binnenlandse Zaken, Nosek, en de minister van Buiten landse Zaken, Clementis. Deze drie ministers en president Gottwald zouden niet meer bij Moskou in de gratie staan. Te Praag wijst men er evenwel op, dat Gottwald Vrijdag nog een decreet heeft ondertekend ter bijeenroeping van de Nat- Vergadering en dat hij onlangs nog voor een fotograaf poseerde met de Sovjet --Russische ambassadeur Silin en een groep bezoekende Sovjet-Russische officieren. „KAPITALISTISCHE RESTANTEN" In de „correctieve werkkrampen", aldus meldt Reuters correspondent te Praag, komen nog steeds nieuwe ge vangenen binnen. Voor honderden gezinnen te Praag is de afgelopen week er een van angst en tragiek ge weest, aldus de correspondent. Velen uit de zakenwereld en het vrije be roep, als advocaten, dokters, slagers, drogisten en bakkers' werden gear resteerd. In Praag alleen zouden, volgens mededelingen uit de eerste hand, vele honderden van deze „ka pitalistische restanten" opgepakt en na een kort verhoor direct naar de kampen gedirigeerd zijn. De zuive ring zou, naar uit berichten van bui ten de hoofdstad gebleken was, in RUSSEN ZULLEN REGERING FORMEEL ERKENNEN. Tienduizend Berlijners, voor een groot deel uit de Sowjetsector van Berlijn, hebben Zaterdagmiddag- in een door het Westelijk stadsbestuur bijeengeroepen betoging -geprotes teerd tegen de vorming van de door de communisten beheerste regering voor Oost-Duitsland. De verhouding der Russische be zetting tot de Duitse regering zal for meel van andere aard zijn als de verhouding tussen Bonn en geallieer de hoge commissie. De Russen wil len namelijk naar de vorm de Ooste lijke regering een grotere mate van zelfstandigheid geven. Zij zullen een Oost-Duitse regering erkennen, en gezant Semjonov tot hun vertegen woordiger bij deze regering aanstel len. Het Sow jet-Russische militaire be stuur zal, naar wordt aangenomen, bij deze gelegenheid als zodanig wor den opgeheven. De Sow jet-Russische bevelhebber maarschalk Tsjoeikov zal zich voortaan beperken tot het commando der bezettingstroepen. In Oost-Berlijn zijn de Russen reeds be gonnen met de uitvoering van maat regelen tot opheffing van districts- komandanturen. Sedert lang is de zóne de terugtrekking dezer troe pen in afgezonderde kwartieren be zig, waardoor wordt aangestuurd op een „onzichtbare bezetting". Verwacht wordt dat dit proces thans in versnelde mate zal worden doorgevoerd. TREKKEN RUSSEN WEG UIT BERLIJN? De Russen en de Oostduitse com munisten hebben Zondag geheime besprekingen gevoerd over het tijd stip, waarop de nieuwe Oostduitse republiek de „onafhankelijkheid" zal verkrijgen. Verwacht wordt dat de be zettingstroepen binnen nekele dagen uit de Russische sector van Berlijn zullen worden teruggetrokken naar garnizoenen in Potsdam en andere omliggende plaatsen. Dit betekent dan niet meer dan wat de Belgen hebben gedaan, toen zij zich uit Bonn, de hoofdstad van West-Duitsland terugtrokken, maar het biedt de Oostduitse communisten de kans van de Amerikanen, Britten en Fransen te vragen, dat zij zich ook uit Berlijn terugtrekken. het gehele land zijn uitgevoerd. Te Brno, een industrie-stad en hoofd stad van Moravië, kregen de gezin nen van gearresteerde mannen op dracht hun huizen te verlaten om plaats te maken voor arbeiders. De uitgewezenen kregen geen andere keus dan naar de verlaten grensge bieden, waaruit in 1945 en 1946 drie miliioen Duitsers verdreven zijn. De door communisten beheerste gemeen- teraad heeft voortdurend er op aan gedrongen de stad van niet-arbei- De Chinese nationalistische rege ring verlaat Kanton, nu de commu nisten de hoofdstad in een snelle opmars tot op 110 kilometer zijn ge naderd. Na het spoorwegknooppunt Koekong te hebben bezet, zijn ze langs de spoorlijn naar het Zuiden verder opgerukt en hebben zij Jing- tak bereikt. Enkele honderden kilo meters meer naar het Noorden heb ben de communisten Hengjang, een sterk nationalistisch bolwerk aan de zelfde spoorlijn, eveneens veroverd. De nationalistische regeringsamb tenaren in Kanton worden met hun gezinnen naar Tsjoenking in Mid- den-China overgebracht. De uitvoe rende Joean, het kabinet van de Chinese nationalistische regering, heeft een arrestatiebevel uitgevaar- en Lai, mevrouw Soen jat Sen en 82 andere communistische autoritei ten, die echter veilig in Peking zit ten. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft in een scherpe verklaring zijn veroordeling uitgesproken over het besluit van de Chinese communistische regering om de correspondenten van kran ten, persbureaux en radio -in Sjang hai uit landen, die de rode regering nog niet hebben erkend, te verbie den nieuwstelègrammen of radio grammen te verzenden. Het Ameri kaanse ministerie noemde de ver-. ders te zuiveren om de industrie- ordening een grove poging om er- arbeiders betere huisvesting te ver schaffen De verwijzing naar de kam pen, zo schrijft Reuters correspondent verder, geschiedt op last van com missies van drie leden, gekozen uit communistische leden van plaatse lijke besturen. Gelijktijdig met de zuivering van de middenstand zijn er zuiveringen geweest op de depar tementen en onder de plaatselijke autoriteiten en de communistische partij zelf. Communisten, die de ene dag nog belangrijke functies be kleedden in het openbare leven, wa ren de volgende dag, zonder dat hier voor een verklaring gegeven werd, verdwenen. De partijpers heeft tel kens weer de leden gewaarschuwd steeds meer op hun hoede te zijn voor „de vijand", zo besluit Reuters cor respondent. kenning van het communistische re giem te verkrijgen. ZWARTE-HANDELAREN WILDEN ZWART BLIJVEN. Een groep van ongeveer 50 zwar te handelaren heeft te München een Zwitser aangevallen, die poog de de straat van de zwarte handel in München, de Moehlstrasse, fotograferen. Hij werd bewusteloos geslagen en pas, actentas en toestel werden hem afgenomen. De politie greep niet in, „teneinde niet in strijd met de Amerikaanse jurisdictie als bezetter te handelen". De Zwitser ontving ziekenhuis behandeling. Zijn eigendommen wer den hem later terug gegeven, behal ve de films met de zwarte-hande- laren. r\E VERKIEZINGEN in Oostenrijk, die met zulk een felheid van woord *-* en geschrift voorbereid zijn, hebben gisteren een rustig verloop ge had. In alle kalmte zyn de Oostenrijkers langs de met reusachtige aan plakbiljetten versierde straten naar de stemlokalen gegaan om hun twee de na-oorlogse regering te kiezen. Aan de vooravond van de verkiezin gen hebben communistenhet hoofdkwartier van de socialistische partij te St. Poelten in het hartje van de Sovjet-sector bestormd. Drie socia listen werden ernstig gewond. Er zouden enkele schoten gewisseld ziin Voordat de stemlokalen open gingen hadden er botsingen plaats tussen communisten en met-communisten. Drie mensen werden in het zieken huis opgenomen. Het was koud en bewolkt, toen vroeg in de morgen de leden van de regering en de politieke leiders htm stem uitbrachten. Bondspresident Karl Renner, wiens ambtsperiode in 1951 eindigt, had de bevolking bij proclamatie opgeroepen tot het ver vullen van haar stemplicht. In de straten van Wenen waren geen sol daten te zien. De Amerikaanse mili tairen waren sinds Zaterdagavond in hun kwartieren geconsigneerd. Voor de verkiezingen waren er drie partijen in het parlement ver tegenwoordigd: de Volkspartij, ge steund door de rooms-katholieken, de boeren en de zakenlieden met 85, de socialistische met 76 en de commu nistische met vier zetels. Thans zijn er drie nieuwe partijen: het ultra-nationalistische „Verbond van Onafhankelijken", dat een sterke aantrekkingskracht heeft op ander half miliioen „kleine nazi's", die aan de verkiezingen deelnemen, de De mocratische Unie, als middenpartij de Ergocraten, een grillige groep van de rechterzijde. Het kiezerskorps is met 900.000 personen aangegroeid. De stemge rechtigde leeftijd is namelijk ver laagd van 24 op 21 jaar en ongeveer 750.000 vroegere nazi's mogen onder een amnestiebepaling meestemmen. De eerste resultaten wijzen er op dat de communisten verliezen. Het Verbond van Onafhankelijken maakt winst, het meest ten koste van de Volkspartij, doch ook ten nadele van de socialisten. De algemene verwach ting is echter, dat de communisten nagenoeg zullen verdwijnen en dat de drie splinterpartijen zo ver ten achter zullen blijven, dat zij de hui dige coalitie van rooms katholieken en socialisten niet in gevaar zullen brengen. De kans bestaat dat de so cialisten als sterkste partij uit de bus zullen komen. DE UITSLAGEN De officiële uitslagen van de ver kiezingen luiden als volgt: Volkspartij 77 zetels Socialisten 67 zetels Onafhankelijken 16 zetels Communisten 5 zetels De verdeling der zetels in het oude parlement was: Volkspartij 85 De sportieve 91-jarige Zweedse, Socialisten vorst, die geruime tijd ziek is ge- Communisten 4 weest, is thans weer hersteld. Hij Men neemt algemeen aan> dat thans voelt zich zelfs zo goed, dat hij aan weer een coalitie tussen de Volks een eendenjacht heeft deelgenomen, partij en de Socialisten noodzakelijk Koning Gustaaf tijdens de jacht te za\ zyn orn een stabiele regering te Drottmngholm. verkrijgen. Vier missie-bisschoppen op het Stationsplein te Leiden. Van links naar rechts: Mgr. Teernstra, Man de Congregatie van de H. Geest, apostolisch vicaris van Doumée in Frans West-Afrika; Mgr. Panis, van de Missionarissen van het H. Hart, oud-apostolisch vicaris van Celebes (Manado); Mgr. Lebouille, Lazarist, em. bisschop van Yungpingfu (N. China); Mgr. van Valenberg, Capucijn, apostolisch Vicaris van Pontianak. (Foto: „De Leidse Courant") MOORDAANSLAG TE ROTTERDAM. In de Zwarte Paardenstraat te Rotterdam is Zaterdagavond een moordaanslag gepleegd op de 48-ja rige classificeerder van S. De dader, de 47-jarige havenarbeider H. J. S. is in arrest gesteld. Hij heeft een volledige bekentenis afgelegd. De reden tot deze aanslag moet Ditmaal uit strafgevangenis te Utrecht. i „Gerrit de stotteraar", een der be- gezocht worden in een familietwist ru'chSe iislu^ dié pn aan hpt. nvprmatio crphrmlr van r en aan het overmatig gebruik van alcohol. De dader verwondde Van S. met een mes in het onderlichaam. Hevig bloedend zeeg de man neer, terwijl de dader de vlucht nam, de toestromende buren op een afstand houdend met ruwe bedreigingen. Hij kon echter later door de politie wor den ingerekend. Het slachtoffer werd in ernstige toestand naar het ziekenhuis vervoerd, waar onmid- delijk operatief ingrijpen noodzake lijk bleek. |^E POLITIEKE CRISIS in Frankrijk dreigt een nog ernstiger wending te nemen tengevolge van 'n zeer ermtige ziekte van presidert Auriol. De president is Zaterdag in een ziekenhuis opgenomen voor een opera tie aan zijn kaak. Mocht deze operatie in zijn gezondheidstoestand geen verbetering brengen, dan zal hij zeer waarschijnlijk aftreden. JULES MOCH FORMATEUR De president verliet zijn paleis kort nadat hij Jules Moch, de socia listische minister van binnenlandse zaken, had verzocht, te trachten met de middenpartijen tot een compro mis te komen om een andere rege ring te vormen. Kort geleden is Auriol voor de eerste maal aan zijn kaak geopereerd. Toen heeft men een tand verwijderd, GEVECHT MET EEN BENDE NABIJ PASURUAN. Zaterdagmorgen had in de kam pong Batengan in het regentschap Pasuruan een Nederlandse patrouille een ontmoeting m'et een bende van ongeveer 200 mannen, die gewapend waren met slag- en steekwapens. De ze bende nam een dreigende houding aan, zodat de Nederlandse patrouille het beter oordeelde, van de dichtst bijzijnde Nederlandse post verster king aan te vragen. Nadat er enige bren-carriers met versterking wa ren aangekomen, probeerde men de bende, die inmiddels was aange groeid tot een 500 man kennelijk opgehitste personen, te kalmeren. Hierbij ontstond een schermutse ling, zodat men helaas van de vuur wapens gebruik moest maken. Aan Nederlandse zijde was er een ge wonde; de bende had enkele ge sneuvelden. Een groot aantal leden der bende werd gevangen genomen en ongeveer 140 slag- en steekwa pens werden in beslag genomen. die volgens enkele zijner artsen een algemene infectie veroorzaakte. De operatie was geen succes. De toestand van de president bleef slecht en tijdens de lopende politieke besprekingen was zijn temperatuur op een gegeven ogenblik boven de 40 graden. Hij bleef aan algemene infectie lijden. Bij röntgenologisch onderzoek kwam vast te staan, dat een gedeelte de wortel nog in de kaak zat. De doktoren konden het er niet over eens worden of dat de oorzaak van de algemene infectie was; daarom werd tot een tweede operatie beslo ten. bekendheid verwierf omdat hij tot tweemaal toe uit een politiebureu en eenmaal daarna uit het Huis van Be waring te Amsterdam wist te ont snappen, heeft Zaterdagavond kans gezien, ook uit de strafgevangenis te Utrecht, waar hij in verband met zijn veroordeling tot vier jaar gevange nisstraf verbleef, te breken. Hoe het ditmaal is gebeurd, staat nog niet vast, daar de Utrechtse politie een uitgebreid onderzoek in stelt, waarvan 't resultaal nog niet be kend is. 't Is zo deelde men mede, niet uitgesloten, dat hij hulp van bui tenaf heeft gekregen. Zoals gebrui kelijk waren Zaterdagavond een aan tal'ge vangenen, waaronder Gerrit zijn ware naam is Gerrit Cornelis Blom bijeen in de recreatiezaal, waar geschaakt en gedamd werd. De ze zaal ligt buiten het eigenlijke ge bouw, maar binnen de ringmuur. Gerrit moet kans gezien hebben dit lokaal ongemerkt te verlaten, waar door hij op de binnenplaats kwam, en daarna over de ringmuur, welke enkele meters hoog is, geklommen zijn. Hij had dit stoute stukje even eens gepresteerd, toen hij destijds uit het Huis van Bewaring te Am sterdam ontsnapte; doch toen lagen er tegen de muur enkele lege vaten en had hij de tijd een tegelpad1 op te breken en met de tegen en vaten een soort trap te maken. Zaterdag avond was het zeer mistig en daar van heeft hij waarschijnlijk kunnen PLECHTIGHEID TE LEEUWEN- BENEDEN Heden vond te Leeu wen-Beneden onder grote belang stelling de jaarlijkse dodenherden king plaats en werd het.herdenkings monument van het regiment Stoot troepen onthuld. Een overzicht tijdens de onthul ling van het monument door de ver tegenwoordiger van H.M. Koningin Juliana en Z. K. H. Prins Bernhard de adiudant der Koningin, Kapitein J. C. Bührmann. profiteren. Vooralsnog staat de direc tie van de strafgevangenis voor een raadseL Onmiddellijk nadat zijn ontsnap ping bekend was, zijn de politie autoriteiten overal in den lande ge waarschuwd. De Amsterdamse recher che Gerrit is Amsterdammer en zowel zijn vrouw als z'n moeder wo nen in de hoofdstad was direct op pad, om op de diverse adressen waar hij wel kwam een onderzoek in te stellen. Voorlopig echter nog te vergeefs. Men zou mogen zeggen, dat Gerrit een zekere „papulariteit" ge niet. Zeer ten onrechte evenwel, zei- de aan het A.N.P. een Amsterdamse rechcheur, die reeds vele malen jacht op deze insluiper heeft ge maakt, want hij behoort tot die on sociale wezens, die trachten te leven van de kleine man. Gerrits werk methode was in te sluipen in hui zen, waarvan de bewoners even weg waren en de deur open hadden ge laten. Hij schaamde' zich niet bij de armsten der armen distributiebeschei den of andere voorwerpen van ge ringe waarde te stellen, zelfs oude al leen wonende mensen waren voor hem niet veilig. Tot tweemaal toe ontsnapte hij na een arrestatie uit een politiebu reau. Eenmaal zat hij reeds in het Huis van Bewaring. Daar kreeg hij een paar schoenen waar in de zolen vijlen verborgen waren, zodat hij een spijl van zijn cel kon doorvijlen en zoals reeds beschreven is over de buitenmuur kon ontsnappen. Na deze laatste ontvluchting duurde het ge ruime tijd voor men hem in Den Haag weer wist te vinden. Meer dan zestig insluipingen en inbraken wer den hem ten laste gelegd. ONDER KOLENGRUIS BEDOLVEN. Zaterdagnacht was de arbeider J. Oostman uit Groningen, die werk zaam was als kolentremmer aan de Fries-Groningse Suikerfabriek te Groningen, bezig kipkarren met ko lengruis te vullen. Dit kolengruis dat in grote bergen ligt opgestapeld op de terreinen van de suikerfabriek, komt aan de randen zo nu en dan in beweging. Zo ook Zaterdagnacht. Plotseling verzakte een grote hoe veelheid. Oostman, die dit zag waar schuwde zijn collega's, die tijdig weg konden springen. Hij zelf werd ech ter onder het gruis bedolven. Een twintigtal arbeiders begon hem on middellijk uit te graven, maar toen men hem eindelijk gevonden had, waren de levensgeesten geweken. Sen. k.oJiAe.ttj,e „Waarlijk een huiveringwekkend en nooit voldoende te overwegen geheim, dat namelijk het heil van velen afhangt van de gebeden der leden van het mystieke Lichaam van Jezus Christus en van de vrijwillige verstervingen, die zij in deze mening op zich nemen". (Uit de encycliek van Paus Pius XII over het Mystieke Lichaam van Jezus Christus. Ter overweging voor ons vooral in deze week van missie-actie voor Leiden e.o.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1