S)e CoidóeSoii/fca/nJi DEJONGSTE STAAT De nieuwe Oostduitse volksrepubliek De Ronde Tafel komt in tijdnood Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. W1LMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" ZATERDAG 8 OCTOBER 1949 41ste JAARGANG No. 11816 Minister Maarseveen in zorgen Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f4.15 p kwart. Franco p. p. f 4.90 - Adve/t.j 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50 DUITSLAND heeft sinds Hitiers val geen eigen regering meer gekend, totdat de Westduitse Bondsstaat werd opgericht. Gisteren is er een tweede bijgekomen. Van niets op twee tegelijk is wel iets van het goede te veel. Bovendien is deze tweede rege ring een cadeau van vadertje Stalin en het is de vraag of de Duitsers er erg trots op zullen zijn. De regering van Bonn is weliswaar tot stand ge komen onder toezicht en voogdij schap van de geallieerde bezettings- mogendheden, maar zij is tenminste eigen werk van de Duitsers zelf. Vrije en algemene verkiezingen zijn er aan vooraf gegaan en op deze ver kiezingen zijn regering en parlement gebaseerd. De nieuwe Oostduitse Volksrepubliek is een schepping van de z.g. Volksraad, een volksdemocra- tische instelling, welke zó vrij is als men onder een Russisch regiem maar vrij kan zijn. Verkiezingen heeft men angstvallig vermeden; die komen la ter wel, hebben de Russen beloofd, als alles goed en degelijk georganiseerd is en er niets meer mis kan lopen. Dan zal de „volkswil" zich wel uit spreken en alles bekrachtigen wat nu voorlopig in elkaar is getimmerd. De nieuwe regering is dan ook een autoritaire regering, een van boven af opgelegde en wel vanuit Moskou. In het Kremlin is tevens de tijd be paald, waarop de nieuwe staat ge boren zou worden. Als men dat in Moskou gewild had, zou er reeds eer der zo'n volksdemocratische regering uit de grond gestampt zijn, maar men heeft er blijkbaar de voorkeur aan gegeven om eerst de tot stand ko ming van de Westduitse regering af te wachten. Het ligt nl. in de lijn van de Russische propaganda om het zó voor te stellen, alsof Moskou slechts handelt, omdat het daartoe gedwongen wordt. De Russen zijn al tijd propagandisten geweest van de Duitse eenheid, maar wat zij met de mond beleden hebben zij nooit in da den omgezet. Daarom heeft het Wes ten tenslotte de republiek van Bonn opgericht en daarna was de weg vrij voor Moskou, om te zeggen:* wij had den het anders gewild, maar nu kun nen wij niet anders doen dan de Oostduitse Volksrepubliek instellen. Natuurlijk wordt het propaganda- paardje van de Duitse eenheid niet op stal gezet, want de nieuwe Volks republiek zal blijven beweren, dat zij het recht heeft om geheel Duitsland te vertegenwoordigen. Waarop dat gebaseerd is, begrijpen wij niet goed, maar dat komt er minder op aan. DE VERWACHTING is nu, dat de Russen een slim spelletje zullen gaan spelen met de nieuwe Repu bliek. Wanneer alles gesmeerd ver loopt en de ondervinding, in de satellietlanden opgedaan,' bewijst dat de Russen best in staat zijn om alles gesmeerd te laten verlopen dan zal Moskou zijn leger uit Oost-Duits- land terugtrekken. Wat het gemak kelijk kan doen, want er is inmid dels een Oostduits politieleger gefor meerd en zwaar gewapend, bestaan de uit „betrouwbare" mannen, die er wel voor zullen zorgen, dat de or ders uit Moskou prompt worden uit gevoerd. Dan zal de Oostduitse Re publiek een vrije en onafhankelijke staat zijn, waarmede een vredesver drag kan worden gesloten. Het Kremlin zal dan de Westerse geal lieerden uitnodigen om met de jong ste Volksrepubliek te gaan onderhan delen over de vredesvoorwaarden. Men begrijpt best, dat het Westen daar niet in trapt, maar dan is de tijd rijp, om opnieuw te zeggen: wij had den het gaarne anders gewild, maar nu de anderen niet willen, zijn wij wel gedwongen om, tegen de vroe ger gemaakte afspraken in, een af zonderlijke vrede te sluiten. De satel liet-landen zullen eveneens vrede met Oostduitsland sluiten, wellicht komt er een verdrag van wederzijdse hulp en vriendschap en dan is er weer een nieuwe satellietstaat toege voegd aan de bestaande reeks. Wat een prachtig propaganda-ma- teriaal zit daarin! Welk éen invloed .zal daarvan uitgaan op West-Duits- land! Dan zal 't voor de Westduitsers heel moeilijk worden om vast te hou den aan hun democratie onder Wes terse signatuur. Dan zal de drang naar onafhankelijkheid al is het dan een schijn-onafhankelijkheid en naar eenheid zó groot worden, dat het uiterst moeilijk zal zijn, om te weerstaan aan de communistische vriendschapsbetuigingen en de zo gul aangeboden vriendenhand uit het Oosten niet te grijpen. Dan zal men het kunnen zien gebeuren, dat vroe gere nazi's en communisten, die el kander eertijds zo fel bestreden, nu broeders worden, aangelokt door het fata morgana van de onafhanke lijkheid. ^Welk een perspectief! Het ergste is, dat dit alles geen voorspelling is voortgesproten uit een overdreven angstdroom, maar dat het volkomen in de lijn der ge volgde politiek ligt. Men geeft open lijk toe, dat het één van de voor naamste taken der nieuwe Oostduit se regering zal zijn, om de „illegale" Westerse federatie te ondermijnen. Europa kan van de jongste baby onder de staten nog veel plezier be- levenl Algemene verkiezingen, maar volgend jaar C*EN NIEUWE Sowjet-satelliet is gistermiddag even voor drie uur geboren, toen de Oostduitse Volksraad eenparig besloot zich uit te roepen tot „Volkskamer van de Duitse democratische republiek" (Tweede Kamer). De communistische leiders van het nieuwe Sowjet- Duitsland hebben ommiddellijk een beroep gedaan op de raad van de ministers van Buitenlandse Zaken van de Grote Vier om Duitsland een vredesverdrag te schenken. Door de Volkskamer werd eenstemmig leen reeks van wetsontwerpen goedgekeurd, waarin wordt verklaard, dat de grondwet van kracht is geworden en waardoor het mogelijk is ge- j worden, een aantal regeringsorganen in te stellen. Wilhelm Pieck maakte bekend, dat op 15 October van het volgend jaar algemene verkiezingen zullen worden gehouden. „HIMALAYA" VERTREKT BIJ MIST Het 28.000 ton metende En gelse schip „Himalaya" is uit Tilbury (Engeland) voor de eerste reis naar Australië vertrokken. Zoals in En geland met de herfst is te verwachten werd dit schouwspel door de mist gedeeltelijk aan het oog der duizen den belangstellenden onttrokken. NED. VERLIEZEN IN INDONESIË De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen het vol gende verlies in Indonesië is gerapporteerd: Koninklijk Ned.-Ind. leger: Gesneuveld 18 September: Man. sold. 2e kl. inf. F. Su- manti. Min. v. Maarseveen maakt zich zorgen rvE NEDERLANDSE DELEGATIE maakt zich zorgen over het tempo 99 van de R.T.C. in verband met het aantal onderwerpen, dat nog niet in bespreking is gekomen, b.v. de voorlopige constitutie van de R.I.S.", al dus verklaarde de voorzitter van de Nederlandse delegatie, minister van Maarseveen, gisteravond tegenover de pers. De speciale correspondent van het A.N.P. tekent hierbij aan, dat deze voorlopige staatsregeling, die door beide Indonesische delegaties wordt opgesteld, nog niet geheel gereed js. De Nederlanders achten het echter noodzakelijk de tekst van deze con stitutie zo spoedig mogelijk ter be studering voorgelegd te krijgen, al vorens bepaalde punten van de agenda der R.T.C. verder kunnen worden opgelost. Van Indonesische zijde verklaarde men echter, dat de voorlopige constitutie niet geheel voltooid kan worden, omdat de R. T. C. niet tot bepaalde conclusies is gekomen, met name op de volgende punten: Nieuw-Guinea, het zelfbe schikkingsrecht, het vraagstuk van nationaliteit en burgerschap e.d. Het is, zo zegt men, vanaf de aan vang der R.T.C. de bedoeling ge weest in de opstelling van de voor lopige constitutie gelijke tred te hou den met de gang van zaken op de conferentie. Over het algemeen valt in krin gen van alle delegaties een gevoel van teleurstelling te bemerken over het feit, dat men na zes en een hal ve weck vergaderen nog steeds zo weinig vaststaande resultaten heeft bereikt. Men herinnert in dit verband aan het bepaalde in het memorandum van 22 Juni j.l., waarin staat, dat „de deelnemers op zich nemen de conferentje binnen twee maanden te beëindigen". De Nederlandse delegatie streeft er naar, zo werd ons verzekerd, zich aan deze termijn te houden en stelt alles in het werk om vóór 23 Octo ber a.s. gereed te zijn. Men is er echter van overtuigd, dat het tempo aanmerkelijk zal moeten worden versneld, wil men hierin slagen. Van republikeinse zijde bestaat de neiging de besprekingen zoveel mo-i gelijk te beperken tot de hoofdzaken" en de algemene beginselen' en met de nadere uitwerking en detaillering eerst na de overdracht van de sou- vereiniteit voort te gaan. Hiertegen bestaan echter aan Nederlandse kant ernstige bezwaren. Men wijst er na melijk op, dat het Unie-statuut niet volledig is zolang ook de bijvoegsels (financieel-economisch accoord, ac- coord over de buitenlandse betrek kingen enz.) niet gereed zijn. Men kan dus wel zeggen, dat de confe rentie thans in een zeer moeilijk stadium verkeert. PALAR NIET PESSIMISTISCH De republikeinse vertegenwoordi ger bij de UNO, de heer Palar, die gisteravond weer naar New York is vertrokken, verklaarde over het al gemeen niet pessimistisch gestemd te zijn over de vorderingen van de conferentie, ofschoon naar zijn ge voel de Ronde tafelconferentie nog niet over het moeilijkste punt heen is Hij acht de financieel-economische paragraaf van zo primair belang, omdat zij zo nauw samenhangt met zovele andere punten van de agen da. Zo kan de militaire kwestie niet tot een oplossing komen zolang nog niet bekend is, hoe de Nederlandse economische belangen zullen worden geregeld, daar het tijdstip van het terugtrekken der Nederlandse troe pen mogelijk van invloed zal zijn op hetgeen ter conferentie zal worden bereikt wat betreft deze belangen. RAMPOKPARTIJ IN WEST-JAVA Twintig personen zijn gedood en ongeveer duizend huizen in as ge legd door een bende plunderaars, die in de nacht van 4 op 5 October een dessa nabij Soemedang, tussen Ban doeng en Cheribon, in West-Java beeft aangevallen, aldus meldt radio Batavia. BRANDSTICHTING DOOR DE DARUL ISLAM De strijdgroep van de Darul Is lam, de tentara Islam Indonesia (T.I.I.) heeft in de eerste vijf dagen van October in het Sumedangse circa 40 km ten Noord-Oosten van Bandung op de weg van Ban dung naar Cheribon in totaal 33 kampongs platgebrand, waarbij 42 doden zijn gevallen, aldus verneemt Aneta van bevoegde zijde. In de nacht van 2 op 3 October zijn in het Sumedangse 5 kampongs plus 37 huizen van een andere kam pong door de T.I.I. in brand gestoken In de nacht van 4 op 5 October wer den 24 kampongs met 800 woningen tengevolge van brandstichting door de strijdgroep van de Darul Islam een prooi van de vlammen. Bij deze laatste branden vielen 30 doden te betreuren. Enige nachten voor 2 October begon de „brand stichtingscampagne'', toen in het Su medangse in een kampong 25 huizen in brand werden gestoken, waarbij 12 doden vielen. Het laatste geval 5 October toen in het geterroriseerde van brandstichting werd gemeld op gebied van Sumedang weer 3 kam pongs in vlammen op gingen. VRIJLATING VAN NED. KRIJGSGEVANGEN SUMATRA Naar Aneta van bevoegde zijde verneemt heeft de republikeinse vice-premier voor Sumatra mr Sja- fruddin Prawiranegara, hedenmorgen verklaard, dat de zich in Atjeh be vindende Nederlandse krijgsgevan genen plus de twee planters, die des tijds zijn ontvoerd, uiterlijk 15 Octo ber a.s. door hem aan de territoriaal commandant van Noord-Sumatra of aan een door deze aan te wijze offi cier zullen worden uitgeleverd. HOWARD UNRUH KOMT ER GOED VAN AF. Howard Unruh, de acht en twin tigjarige oud-strijder, die een maand geleden dertien personen in een straat van' Camden met revolver schoten doodde, is heden ontoere kenbaar verklaard. Hij ^al dus niet op beschuldiging van moord terecht* behoeven te staan. RUSSEN NIET AANWEZIG Russische autoriteiten waren op de druk bezochte vergadering inhet gebouw van de voormalige Luft waffe niet aanwezig. Hun geest was echter wel aanwezig en hun oren blijkbaar ook, want alle sprekers staken de loftrompet over de lei ding, welke de Sowj et-Unie aan de vredelievende volken in de wereld geeft. De regering van de Oostduitse staat heeft zeggenschap over twin tig millioen Duitsers, als tegenhan ger van de Westduitse staat, die 46 millioen Duitsers omvat. Oost-Berlijn zal als zesde staat ingelijfd worden, als West-Duitsland West-Berlijn tot twaalfde staat aanneemt. De Oostduitse regering beweert heel Duitsland te vertegenwoordi gen, hoewel zelfs haar onderdanen geen kans gekregen hebben zich in vrije, geheime verkiezingen uit te spreken. De Sowjet-Duitse propa ganda zwijgt dit feit volkomen dood en het officiële So wj et-orgaan, „Tag- liche Rundschau", betoogt dat thans gevolg is gegeven aan de wil van millioenen Duitsers. DE ENSCENERING De communistische veteraan, Wil helm Pieck, staande voor een grote, witte vredesduif, opende de zitting van de zogenaamde Volksraad, die bijeen was geroepen om een Oost- Duitse tegen republiek te proclame ren. Langs de rand van het podium was een rij chrysanten, opde ach tergrond waren zwart-rood-gouden vlaggen (ook in gebruik bij de re publiek van Bonn) aangebracht. Russische uniformen ontbraken. Op een groot bord stond: „De Duitse democratie leeft!" Pieck las een lang manifest voor dat eiste: Afschaffing van de Westduitse staat, afschaffing van het Ruhrsta- tuut, terugkeer van het Saargebied, stopzetting der ontmanteling, terug trekking der bezettingstroepen, één Duitse munt, Berlijn hoofdstad, strijd tegen Europese eenheid, het Atlan tisch Pact, de oorlogophitsers. Na voorlezing gaf Pieck het mani fest „in bespreking." DINSDAG .PRESIDENTSKEUZE De voorlopige regering zal staan onder een eerste minister, bijgestaan door drie vice-premiers. Er komen veertien ministeries, waaronder een ministerie van Buitenlandse Zaken. Maandag kiezen de parlementen van de vijf staten van Sovjet-Duitsland de leden van een eerste kamer. Dins dag kiezen de kamers gezamenlijk een president. Woensdag stelt de eer ste minister, die door de president benoemd zal worden, zijn kabinet ter goedkeuring aan de tweede ka mer voor. Daarna treedt de Oost- Duitse regering in werking. Politieke waarnemers te Berlijn KONINGIN JULIANA LEGT EER STE STEEN VOOR STUDENTEN- SANATORIUM Gistermiddag heeft H.M. koningin Juliana de eer ste steen gelegd voor het Curagao- paviljoen van het Nederlands stu dentensanatorium te Laren. zien met belangstelling de verklaring tegemoet, welke „vertegenwoordi gers van de Sovjetrussische regering" Woensdagmiddag a.s. voor de ver enigde vergadering van tweede en eerste kamer zullen afleggen. Men verwacht, dat in deze verklaring zal worden aangegeven, welke bevoegd heden de nieuw Oostduitse regering zal bezitten en in hoeverre haar ge zag zal worden beperkt door de Sov jetrussische eisen op het punt van herstelbetalingen, het legeren van troepen en door andere beperkingen, samenhangende met de status van bezet gebied. VERKLARING VAN ADENAUER De Westduitse bondskanselier, dr. Konrad Adenauer, heeft gisteravond verklaard, dat de nieuwe Oostduitse republiek geen wettelijke basis heeft daar zij geen steun had van het volk. ,,De Oostelijke staat werd gesticht zonder contact met de bevolking van de Oostelijke zóne, die geen gele genheid had om haar wil tot uit drukking te brengen", zo zei hij in een officiële verklaring. „De bondsrepubliek van Duitsland moet tegenover de poging om de 18 millioen inwoners van de Oostelijke zóne in nog krachtiger mate dan tot nog toe aan buitenlandse invloed te onderwerpen, al het mogelijke doen om de bevolking van de Oostelijke zóne geestelijke en morele hulp te bieden in haar harde lot totdat een hereniging van de beide delen van Duitsland mogelijk is", zo zei hij. ZULLEN SOWJET-RUSSISCHE TROEPEN BINNENKORT BERLIJN ONTRUIMEN? Volgens Duitse zegslieden, die be weren in nauwe betrekking te staan tot het So wj et-Russische hoofdkwar tier, zou kolonel Alexis Yelisarof, waarnemend Sow jet-Russisch com mandant opdracht gegeven hebben tot ontruiming van Berlijn door het gehele Sowjet-Russische garnizoen van 3.000 man tegen de volgende week. De troepen zouden naar garnizoe nen te Potsdam en andere centra in de buurt van Berlijn overgebracht worden. Volgens genoemde zegslieden loopt de Russische order vooruit op een verzoek, dat de nieuwe Oostduitse regering, naar men verwachtte, in de zeer naaste toekomst tot alle vier bezettende mogendheden zou rich ten. De Oostduitse regering zou hier bij aandringen op de onmiddellijke terugtrekking van alle bezettings troepen uit Berlijn. Het verzoek zou waarschijnlijk gegrond zijn op het argument, dat Berlijn, als hoofdstad van de „Duitse democratische repu bliek" een neutraal gebied dient te zijn. Verder verklaarde men, dat ook het Sowjet-Russische militaire be stuur in zijn huidige vorm in het begin van de volgende week zou wor den ontbonden en vervangen door een of andere burgerlijke commissie. Karlshorst, de huidige zetel van het militaire bestuur, feou de zetel van de burgerlijke commissie worden. Vele van de gevorderde gebouwen aldaar zouden aan de Duitsers wor den teruggegeven. Vrome wens" 99 /"YNDER dit opschrift maakt da „Nieuwe Eeuw" de volgende op merking: „Een vrome wens, die stellig wel niet in vervulling zal gaan, is de wens van de voorzitter der Tweede Kamer om vóór Kertsmis met de behandeling van de begroting gereed te zyn. Toch hoeft deze wens niet vroom te blijven. Het is natuurlijk al leraardigst uitvoerige algemene beschouwingen ten beste te ge ven, maar als men zich nu eens beperkte tot de begroting zelf? Feitelijk is het zo, dat er zeer omstandig gepraat wordt over alles en nog wat, maar dat men verzuimt concreet de posten aan te wijzen die geschrapt moeten worden. En dat is het, waarom het nu draait." Ja dat is niet alles, „waarom het nu draait". Als we dat zouden willen, dan zouden we willen terug keren naar het oer-liberale tijdperk. Maar zo meent genoemd weekblad het natuurlijk ook niet. Wij zijn dit volkomen eens met het blad, dat juist ter wille van de so ciale taak, die de Staat heeft te ver vullen, geschrapt moeten worden vele uitgaven, welke hetzij in zich hetzij in de toestand van nationale armoede, waarin wij ons bevinden, niet gewettigd zijn. Grote uitgaven en ook kleine uit gaven. Kleine uitgaven ook, al zou de besparing geen zoden aan de dijk zetten, met het oog op het psycholo gisch effect. Wij zouden wensen zo schreef gisteren „Trouw" terecht dat zo wel de schijn des kwaads als het kwaad zelf vermeden werd. En in dit verband wijzen wij op een bericht, dat wij vanmorgen met voldoening vernamen, n.l. dat de mi nister van Verkeer en Waterstaat er bij de ministeries en overige Rijks diensten op aangedrongen heeft streng op te treden tegenover hen, die dienstauto's gebruiken buiten de dienst. Democratie en verantwoordelijkheid IN een democratisch bestel ligt op- gesloten het gevaar, dat de per soonlijke verantwoordelijkheid ver loren gaat in de massa: de massifi catie. Gebeurt het nooit, dat een lid in een vertegenwoordigend lichaam als een gemeenteraad zijn ver antwoordelijkheid laat opgaan in die van de meerderheid, welke een besluit heeft genomen; dat hij meent, indien dit besluit met b.v. 20 stemmen is genomen, slechts een twintigste deel van die verantwoor delijkheid te dragen? Dat is na tuurlijk verkeerd gedacht en fu nest voor het besef van de persoon lijke verantwoordelijkheid. Hij draagt natuurlijk voor dat besluit voor 100 persoonlijke verant woordelijkheid. Gebeurt het nooit, dat een lid ener organisatie ook in zaken, waarin hij zelf. zonder het nu eenmaal nood zakelijke organisatorische verband te verbreken, zelf kan oordelen en beslissen, aan zijn organisatie het oordeel en de beslissing overlaat, om daardoor van de persoonlijke verantwoordelijkheid af te zijn? Dat kan verkeerde gevolgen hebben wij denken aan de verhouding tus sen werkgever en werknemer en daarvoor is dan toch ten slotte die betrokkene voor 100 verantwoor delijk. Wij herinneren ons misschien nog wel de werkelijk afschuwelijke leuze uit de bezetting: ..Ik ben niets, mijn volk is alles!" Wi.i moeten al les vermijden ook hier zelfs de schijn van het kwaad dat er. op kan wijzen, dat wij ons niet bewust zijn van onze persoonlijke waarde en waardigheid, waaraan per se is verbonden onze persoonlijke verant woordelijkheid. De democratie kan daarvoor een waarborg, de beste waarborg zfjn; maar, verkeerd begrepen en toege past, kan zij ook leiden tot een m'ens-onwaardige massificatie. ETALAGES OP ZONDAG. Burgemeester en Wethouders van Mijdrecht hebben zich in een schrij ven tot de winkeliers in deze ge meente gericht met het verzoek om op de Zondagen hun etalages af te sluiten. Alhoewel het college geen bevoegdheid heeft om in deze kwes tie regelend op te treden, hoopt het toch. dat de middenstanders het voor beeld van enige collega's zullen vol- gerl, zodat de gemeente het karakter van de Zondag als ook uit sociaal oogpunt een algemeen aanvaarde rustdag zal erkennen. Wij tekenen hierbij aan, dat het ons niet duidelijk is, waarom etalages de Zondagsrust zouden storen. Dat de Zondagsrust somber moet zijn, is volstrekt niet een katholieke opvatting! £.en (koJiAettjz De menselijke wetten moeten hun kracht vinden in het feit, dat zij niets bepalen, wat niet in de eeuwige wet als beginsel van alle recht vervat is.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1