S)e &2idóe(Soti/fca/nt
Hoe de Unie-gedachte te
verwezelijken
Geestelijkheid wijst hogere
toelagen af
Amerikaanse
lening voor Tito
Slotaccoord Assemblée te
Straatsburg
Directeur: C. AL VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
40ste JAARGANG No. 113
VRIJDAG 9 SEPTEMBER 1949
Europa's parlement
in spe
gaat naar huis
Bur. Papeugracht 32, Tele!. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., i 1.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert,: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
V Blanco
IN de gemeenteraadsvergadering te
Woerden drukte een der Raads
leden er zijn verontwaardiging
over uit, dat bij de wethouders ver
kiezing blanco stemmen waren uit
gebracht.
Wij menen, dat bedoeld Raadslid
gelijk had.
Om met beslistheid te kunnen
oordelen, zouden wij alle omstan
digheden moeten kennen. Er kun
nen omstandigheden zijn, die het
blanco stemmen billijken. Maar dat
komt o.i. zelden voor. Over het al
gemeen moet ook bij de geheime
stemmingen over personen door
een Raadslid positief worden ge
handeld; bij de openbare stemmin
gen over zaken wordt er toch ook
niet blanco gestemd!
W'ij hebben de indruk dat het
blanco-stemmen vóór de oorlog
minder in praotijk werd gebracht
dan nu. In de Leidse gemeenteraad
b.v. werden voorheen wethouders
en leden van commissies als regel
met algemene stemmen of met op
één na algemene stemmen gekozen.
Bij de jongste verkiezingen wa
ren er als regel bij iedere stemming
enkele blanco-stemmen. Niet veel,
maar toch enkele. En voor die en
kele blanco-stemmen zou fin bijna
alle gevallen niemand het motief
kunnen noemen, danalléén
misschien de geheime stemmers
zélf.
Als men aan dié stemmers zou
zeggen: indien de anderen nu ook
eens blanco hadden gestemd, wat
zou er dan moeten zijn geschied?
dan zouden ze waarschijnlijk ant
woorden: ik wist wel, dat dit niet
zou gebeuren.
Juist en daarin ligt het kwaad
Daarin zien wij een symptoom van
een verzwakt persoonlijk verant
woordelijkheidsbesef onder een de
mocratisch stelsel: de meerderheid
knapt de zaak wel op; ik neem
geen verantwoordelijkheid op mij;
ik kan mij de „weelde" veroor
loven alle verantwoordelijkheid van
mij af te schuiven op anderen. Zij
schijnen echter niet in te zien, dat
dit slechts schijn is, waarmede zij
zichzelf bedriegen. Want: iemand,
die geroepen is, om verantwoorde
lijkheid te dragen voor een besluit,
is van die verantwoordelijkheid niet
af, als hij anderen dat besluit laat
nemen!
Wij spraken van een symptoom
van een verzwakt persoonlijk ver
antwoordelijkheidsbesef onder <een
democratisch stelsel.
Natuurlijk wij willen niet
overdrijven is het nog niet een
ernstig symptoom. Maar een waar
schuwing schijnt ons toch geens
zins overbodig.
De conferentie
te Washington
Na afloop van de gisteren te Was
hington gehouden bijeenkomst der
Britse, Canadese en Amerikaanse
delegaties deelde de Amerikaanse
minister van financiën, John Sny
der, op een persconferentie mede,
dat er vier commissies zijn ingesteld,
die de volgende vier mogelijkheden
ter bestrijding van de dollarcrisis
van het sterlinggebied zullen bestu
deren:
1. Het vormen van voorraden van
goederen, die in het sterlinggebied
kunnen worden gekocht.
2. Verzachting van de in het ka
der van het plan-Marshall ingestel
de beperkingen op Engelands aan
kopen in het buitenland met het
doel Engeland meer vrijheid te ge
ven voor wat betreft het kopen van
goederen buiten de Ver. Staten.
3. Vereenvoudiging van dé Ame
rikaanse douane-procedures.
4. Aanmoediging van de investe
ring van Amerikaans particulier ka
pitaal in het buitenland.
In antwoord op desbetreffende
vragen zeide Snijder met nadruk,
dat Engeland geen leningen of
schenkingen buiten het plan-Mars
hall om heeft gevraagd. De vraag,
of de mogelijkheid van devaluatie
van het pond sterling is besproken,
weigerde hij te beantwoorden.
Verschillend inzicht tussen
Nederland en Indonesië
F EN "VAN DE MOEILIJKSTE vraagstukken, waarover de-Ronde Ta-
f el-conferentiezal hebben te beslissen, is de vorming van de Neder
lands-Indonesische Unie. Er bestaat wat de constructie van deze Unie
betreft een belangrijk verschil van inzicht tussen de Nederlanders en de
Indonesiërs.
De Unie-raad, die volgens Neder- rooncto rv* rv» I n n
landse plannen zou worden gevormd V-/ VCrCCïlblClTl ill I My
door gelijke aantallen "Nederlandse
en Indonesische ministers, heeft naar {0 OUr3K3rt3
Indonesische smaak te veel gelijke
nis met een Unie-kabinet om voor
de Indonesische delegaties in deze
vorm aanvaardbaar te zijn. Men stelt
zich aan die kant op het standpunt,
aat persoonlijk contact tussen de
ministers van beide landen zeer nut
tig zal zijn en de gemeenschappe-
lijké belangen zal kunnen dienen,
maar dat de ministers van elke Unie-
partner toch uitsluitend verantwoor
delijk zullen moeten blijven tegen
over hun eigen land en niet tegen
over de Unie in haar geheel.
Volgens dezelfde redenering is
men aan Indonesische zijde tegen
een interparlementair college, dat
overeenkomst zou tonen met een
Unie-parlement en verwerpt men
ook de gedachte van een Unie-ge
rechtshof, omdat men vindt dat de
rechtspraak in beide landen tot in
de hoogste instantie toe afzonderlijk
moet geschieden.
Wat de Kroon betreft blijft men
vasthouden aan het standpunt, dat
deze slechts de functie van een sym
bool mag hebben en dat het verkeerd
zou zijn te pogen, daaraan een func
tionele inhoud te geven. Om kort te
gaan, volgens Indonesische opvatting
zou de Unie tot in alle onderdelen
moeten zijn een verdrag tussen twee
bevriende souvereine staten, waar
van de bepalingen moeten worden
uitgevoerd door die staten afzonder
lijk.
Aan Indonesische zijde is het meer
een kwestie van gevoel. Wanneer de
Nederlandse plannen aanvaard zou
den worden, zou men het „gevoel"
hebben, dat de Indonesische soeve
reiniteit niet volledig was. Daarom
achten Indonesische kringen het be
ter om na de overdracht van de sou-
vereiniteit de psychologische ver
schillen geleidelijk te laten verdwij
nen, en de praktijk te laten uitwij
zen hoe bepaalde vormen van sa
menwerking tussen de Unie-partners
tot stand zullen komen en levende
inhoud zullen krijgen. Men voegt
daar echter bij, dat de kloof tussen
het Nederlandse en het Indonesische
standpunt, voor zover de delegaties
die standpunten van elkaar kennen,
niet van zodanige aard is dat de con
ferentie er niet uiteindelijk een brug
ever zou kunnen slaan.
SCHIETPARTIJ IN DE KAMER
VAN COLUMBIA.
Een gistermorgen vroeg gehouden
debat in de Colombiaanse Kamer van
Afgevaardigden te Bogota, is ontaard
in een schietpartij, waarbij een a
vaardigde werd gedood en een ander
lid ernstig gewond.
Men meent, dat ongeveer honderd
schoten in het wilde weg zijn gelost.
De slachtoffers zijn beiden liberale
afgevaardigden en "het vuur werd
opend door een conservatieve afge
vaardigde, die in woede ontstak over
een opmerking in een redevoering
van een der liberalen. Conservatieve
afgevaardigden vielen schietend bij
en in de volgende wilde verwarring
werd niet meer gesproken, doch
slechts geschoten.
De sultan van Djokja heeft bekend
gemaakt, dat overeenstemming is be
reikt over een gemeenschappelijk
Nederlands-republikeins burgerlijk
bestuur in de residentie Sürakarta
met inbegrip van de stad Sürakarta
(Solo). Het Nederlandse leger zal,
aldus de bekendmaking van de sul
tan, deze week nog het bestuür in de
stad overdragen. Ook zullen de Ne
derlandse militairen nietmeer pa
trouilleren. Deze taak zal door de j
politie worden overgenomen, die ook
ender het gemeenschappelijke be
stuur zal vallen.
Van Nederlandse zijde werd mee
gedeeld, dat de Nederlandse militai
ren de stad niet zullen verlaten. Van
deze zijde werd ook vernomen, dat
de overeenstemming twee dagen ge
leden werd bereikt. De Nederlanders
wilden er zich niet over uitlaten, of
zulk een gemeenschappelijk burger
lijk bestuur, indien het succes zou
hebben, ook in andere delen van
Java zou worden toegepast.
Een der meest geduchte leden van
de bende van Guiliano, Felice Milaz-
zo, is te Poggio Reale door gendar
mes aangehouden. Hij werd bij ver
rassing gegrepen alvorens hij gebruik
kon maken van de pistolen en gra
naten welke hij bij zich droeg.
De aanhouding had plaats, toen hij
zich in de nacht naar zijn ouderlijke
woning begaf.
Guiliano zelf heeft weer van zich
doen spreken, door drie boerderijen
van een rijke eigenaar, die geweigerd
had de door de bandieten geëiste som
te betalen, in brand te steken.
VRIENDSCHAPSTRESN KOMT
NAAR NEDERLAND Ter gele
genheid van de vijfde herdenking
van het beging der spoorwegstaking
in Nederland, zal de intergeallieerde
vriendschapstrein van de „Associa
tion Interalié des Résistants du
Rail" een bezoek brengen aan Ne
derland. De trein bevat een verzets-
tentoonstelling en een bioscooprij
tuig en zal een tournée maken,
waarbij een vijftiental stations zal
worden bezocht. Op 18 September
a.s. komt de trein op het station
Utrecht-Maliebaan aan. Zijne Excel
lentie mr D. G. Spitzen zal
bij de officiële ontvangst in Utrecht
aanwezig zijn. Tegen geringe en
treeprijs zal het publiek de trein
kunnen bezichtigen. De daaruit
voortvloeiende baten komen ten
goede aan de stichting 1940-45.
Boven: een doorkijk in een der
rijtuigen, onder: het interieur.
OP HET LAATSTE OGENBLIK
werd toestemming verleend Enge-
land's nieuwste straalvliegtuig Avro
707 op de tentoonstelling van de
Vereniging van Vliegtuigbouwers
te demonstreren.
De vleugels van dit vliegtuig zijn
in driehoeks vorm' gebouwd, en het
heeft Rolls Royce Derwent straal
aandrijving. Bijzonderheden over
snelheid worden nog geheim gehou
den.
Praagse regering verlene liever
vrijheid
^^OLGENS EEN ZEGSMAN van kerkelijke zijde te Praag heeft reeds
hetmerendeel der priesters van zeventig procent der Rooms Katho
lieke parochies in Tsjecho Slowakije protestbrieven orfdertekend tegen
het voornemen van de regering tot uitvaardiging van een wet, volgens
welke de staat de algehele controle over de kerken zou verkrijgen. De
protestbrieven, allen gelijkluidend, worden door de pastoors der parochies
naar het centrale actie-comité gezonden. In de brieven wordt verklaard,
dat volgens de nieuwe wet de geestelijken ambtenaren zouden worden.
Weliswaar zou volgens de regeringsvoorstellen de materiële positie der
priesters verbeterd worden, aldus het protest, doch de geestelijkheid zou
liever dit voordeel niet genieten maar de sociale positie van de arbei
ders en pensioentrekkers gehandhaafd of verbeterd willen zien. Men
verwacht dat vrijwel de gehele geestelijkheid dit protest zal ondersteu-
In het protestschrijven wordt o.a.
gezegd:
„De voorgestelde wet zou de so
ciale positie van de geestelijkheid
verbeteren tjn koste van de vrijheid,
en de geestelijke taak van de Kerk
volkomen afhankelijk maken van po
litieke functionarissen en belangen
De geestelijkheid verklaart daarom,
dat zij haar kerkelijke bediening
slechts zal aanvaarden uit de handen
van een vrijelijk beslissende kerkelij
ke hoogwaardigheidsbekleder.
De voorgestelde verbetering van
de positie der geestelijkheid en het
verlenen van bijdragen voor kerke
lijke doeleinden zou de onjuiste in
druk wekken, dat de Kerk hiermede
genoegen zou nemen als compensatie
voor haar grond- en ander bezit, dat
zij verloren heeft door het eenzijdig
optreden van de staat zonder over
eenkomst dienaangaande met de H.
Stoel. De toelagen voor de geestelijk
heid zouden verhoogd worden op een
ogenblik, waarop men om verschil
lende redenen voornemens is de lo
nen van de arbeiders en de uitkerin
gen aan pensioentrekkers te verla
gen. Onder deze omstandigheden doet
de geestelijkheid vrijelijk afstand van
de voordelen van de voorgestelde toe
lage-verhoging en verzoekt beleefd de
sociale positie van de arbeiders en
pensioentrekkers te handhaven op het
huidige peil of liever nog te verbe
teren".
De brief besluit: „De geestelijkheid
zal er tevreden mee zijn wanneer,
met goedkeuring van de hoogste ker
kelijke autoriteiten, de basiswet be
treffende de toelagen wordt gehand
haafd en in speciale opzichten bijge
werkt en wanneer de restauratie van
nationale kerkmonumenten gefinan
cierd wordt en aan de behoeften van
de Kerk wordt voldaan. (De hier be
doelde basiswet dateert uit de acht
tiende eeuw en houdt een door keizer
Jozef vastgestelde loonschaal voor de
geestelijkheid in). De geestelijkheid
dringt er in het bijzonder op aan, dat
de godsdienstvrijheid van het volk
ten volle geëerbiedigd en gehand
haafd wordt evenals de vrijheid en
het geestelijk doel van het priester
lijk ambt der geestelijkheid, die werkt
voor het eeuwig en tijdelijk welzijn
van ons volk".
GEEN VISUM VOOR
VATICAANS DIPLOMAAT.
In kerkelijke kringen te Praag
wordt gemeld, dat de Tsjechoslo-
waakse regering heeft geweigerd een
visum te verstrekken aan mgr. Pavel
Bertolini, die sinds eind Juli hierop
wacht om als zaakgelastigde naar de
Pauselijke Nuntiatuur te Praag te
vertrekken.
Mgr. Bertolini is door het Vaticaan
benoemd tot opvolger van mgr. Vero-
lino, die in Juli is teruggeroepen, na
dat hij bij een bezoek aan Slowakije
door de politie was gearresteerd.
De Amerikaanse Export-Import
Bank heeft bekend gemaakt, een cre-
diet van 20 millioen dollar aan Joego
slavië te hebben toegewezen. Dit cre-
diet is de eerste rechtstreekse lening
aan de regering van Tito sinds de
breuk met Moskou, 15 maanden gele
den Joegoslavië kan tot een bedrag
van 12 millioen dollar onmiddellijk
van de lening gebruik maken om zich
Amerikaanse materialen en uitrus
ting aan te schaffen voor het herstel
van de mijnindustrie.
De resterende 8 millioen dollar
zullen dienen als crediet waarover
beschikt kan worden, wanneer ovep
de aankoop van goederen en de ver
krijging van diensten overeenstem
ming kan worden bereikt
Noodweer
in België
Storm, regen en hagel hebben
Woensdag de Oostelijke gebieden van
België geteisterd. De straten van Ver-
viers werden rivieren. In het stadje
Stembert kwam een 49 jarige tand
arts om het leven, toen hij door de
plotseling opstekende storm die
slechts 20 minuten duurde uit een
venster van de tweede verdieping
van zijn woning eenvoudig werd weg
geblazen, toen hij bezig was de gor
dijnen te herstellen.
Een jeugdige metaalbewerker, die
te Bois d'Haine een toevlucht had
gezocht onder een brug, werd door
het neerstromende water meegesleurd
en verdween in een rioolbuis. Zijn
lichaam is tot nu toe niet gevonden.
Gerechtshof voor de rechten van
de mens
|"\E RAADGEVENDE VERGADERING van Europa te Straatsburg
heeft gisteren in haar laatste zitting met overweldigende meerder
heid van stemmen besloten een opperste gereentshof in Europa in te
stellen, dat zal toezien op de eerbiediging van de rechten van de mens
in de leden-staten.
Het hof zou bestaan uit negen le
den van verschillende nationaliteiten
en voorlichting ontvangen van een
commissie van onderzoek, waarin
elke lidstaat door één lid vertegen
woordigd zou zijn. De rechten, waar
over het hof moet waken, zijn opge
somd in een handvest voor de rech
ten van de mens, dat gisteren punt
voor punt in stemming kwam.
De socialistische gedelegeerden be
haalden daarbij een overwinning. De
vergadering besloot de voorgestelde
waarborg van het recht op bezit naar
de rechtskundige commissie terug te
zenden. Hetzelfde lot deelde het ar
tikel, waarbij bepaald wordt, dat
ouders mogen beslissen over de op
voeding van hun kinderen.
Aangenomen werden de artikelen
over de rechten op: huwelijkssluiting
en gezinsvorming; persoonlijke vrij
heid, vrijheid van woord, godsdienst,
correspondentie, vereniging en ver
gadering, alsmede vrijdom van wille
keurige arrestatie en slavernij.
Als Nederlandse vertegenwoordi
gers in de voorgestelde permanente
commissie voor het afhandelen van
lopende sociale zaken zijn de heden
Serrarens en Van de Kieft gekozen.
In België kreunen de vruchtbomen
onder het gewicht van een der over-
vloedigste fruitoogsten, die men de
laatste jaren heeft gekend. De boe
ren beginnen maar niet eens aan de
verkoop van al deze vruchten. In de
omgeving van Brussel hebben som
mogen manden langs de weg ge
plaatst, waaruit de voorbijgangers
zich naar believen en kosteloos kun
nen bedienen.
Naar schatting zijn reeds 8 mil
lioen kg. vroege peren verloren ge
gaan, terwijl ongeveer 156.000 ton
andere vruchten binnen enkele da
gen dezelfde weg zullen volgen.
De pulpfabrieken werkerTmet dub
bele bezetting om het fruit tot jam
te verwerken, maar zelfs zij kunnen
niet op tegen de overvloed, waarin
het fruit beschikbaar is.
De makrtprijzen zijn gekelderd.
Naar ruwe schatting bedraagt de
oogst dit jaar ongeveer 700.000 ton,
hetgeen neerkomt op 87 kg. voor
ieder lid van de bevolking.
NEERSTORTEND VLIEGTUIG
ZET HUIS IN LICHTERLAAIE
Tijdens nationale luchtvaartwed
strijden in Cleveland (Ohio) stort
te de machine van Bill Odom, be
kend. door zijn vlucht rond de we
reld met de „Reynold's Bombshell"
wereldrecordhouder voor een
lange-afstand-vlucht, op een huis in
Berea en vloog daarna in brand.
Qdom en de bewoonster van het
huis, mevrouw Laird, kwamen om
het leven. Eén van haar kinderen
stierf later. Twee andere inwonen-
den konden worden gered doch lie
pen brandwonden op.
Deze foto, welke vijf minuten na
het ongeluk werd genomen, toont
het huis, geheel in vlammen gehuld
terwijl omwonenden de inwoners
van het huis trachten te. redden. De
hoog oplaaiende vlammen beletten
dit echter. Telefoto
Een kaJiAe.it je.
„Wie bidt wordt zalig, wie niet bidt
gaat verloren". H. Augustinus.
