S)e CöicbeSoii^cmt
De start van
West-Duitsland
Ruimere armslag voor het
bedrijfsleven
Vandaag Bondsdag te Bonn
Wethouders
verkiezingen
Directeur: C. RL VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
'40ste JAARGANG No. 1
WOENSDAG 7 SEPTEMBER 1949
Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., f4.15 p kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Belangrijke wijziging in het exportwezen
Met ingang van heden zal de Regering, aan Nederlandse exporteurs die
hun producten uitvoeren naar de Verenigde Staten of naar Canada
tien procent van het netto geincasseerde provenu aan dollars ter beschik
king stellen. De exporteurs krijgen onvoorwaardelijk het recht op een
vergunning, om met de tien procent in het buitenland verschuldigde
kosten te betalen voor dienstverkeer als propaganda- en publiciteitskosten,
kosten van marktonderzoek, niet gebruikelijke provisie, reis- en represen
tatiekosten e. d. En ook zullen zij er door henzelf te bepalen goederen
van mogen invoeren en betalen. Ten opzichte van andere landen geldt dit
voor zover de handelspolitieke betrekkingen en de betalingsovereenkom
sten tussen Nederland en die landen dat toelaten.
Dit werd gistermiddag te Utrecht
meegedeeld door prof. Van den Brink
minister van Economische zaken,
toen hij het bedrijfsleven in kennis
stelde van de maatregelen die de Ne
derlandse regering heeft besloten te
nemen om de uitvoer, in het bijzon
der die naar de Verenigde Staten en
Canada, te bevorderen.
In zijn zeer uitvoerige rede vestig
de de minister er de aandacht op, dat
er waarschijnlijk onder de door de
oorlog getroffen West-Europese lan
den geen tweede land is dat in de
komende jaren bij de uitvoer zulk
een zware taak zal moeten vervullen
als Nederland. Het deficit op de be
talingsbalans is in verhouding tot
het bevolkingsaantal zo, dat er een
zeer aanzienlijke toeneming van de
uitvoer moet worden bereikt wil er
in de betaling dat evenwicht ontstaan
dat nodig is om een redelijke voor
ziening van ons volk, ook voor de
toekomst, te waarborgen.
Een gevoel van dankbaarheid over
wat tot nu toe is bereikt is niet mis
plaatst. Er is een bijna geregeld stij
gende lijn in de uitvoer en het dek
kingspercentage van de invoer door
de uitvoer heeft in de laatste maan
den een niveau bereikt, dat niet be
langrijk verschilt van dat van voor
de oorlog. Daarmee is tevens het
aandeel van Nederland in de wereld
handel nagenoeg hersteld tot dat
van voor de oorlog.
Juist op dit moment acht ik
aldus de minister gezamenlijke
bezinning van overheid en bedrijfs
leven geNvenst. Nu begint de strijd
om het opvoeren van het Nederlandse
aandeel in de wereldmarkt. Wanneer
ons land er niet in zou slagen deze
strijd te winnen, dan zou daarvan een
daling van de welvaart het gevolg
zijn.
Het heeft geen zin te verbloemen,
dat de concurrentie op de Ameri
kaanse markt zwaar is. Een moei
lijke wedloop moet er worden on
dernomen met de zeer gedifferen
tieerde en efficiënt geleide Ameri
kaanse industrie zelf.
Wanneer men relatief meer wil
uitvoeren dan anderen moet men zor
gen, dat men: agoedkoper is, of b-
betere waar aan te bieden heeft, of
c. grotere activiteit bij de bewerking
der afzetmarkten aan de dag legt.
Het is, zo vervolgde de Minis
ter, de Regering diepe ernst,
wanneer zij spreekt over het
herstel van een zodanig vrijheid
in het economische leven, dat
de motorische krachten, die aan
de werking van ons economisch
stelsel ten grondslag liggen, we
derom haar onontbeerlijke wer
king kunnen uitoefenen.
Het is de Regering doeltreffend voor
gekomen met de feitelijke uitvoering
van het exportplan «één man te be
lasten. Met ingang van 1 Septem
ber is de heer L. Sjnit, 'voorheen ge-
biedsdirecteur bij de N.V. Philip's
gloeilampenfabrieken, als directeur
van de exportbevordering met deze
taak belast.
Onze vertegenwoordiging iszo
zwaar op de Oostkust van de Ver
enigde Staten gericht. Daarom heeft
LESSEN IN VUURBESTRIJDING
OP DE MARINE-VERDEDIGINGS-
SCHOOL Leerlingen van de ma-
rine-verdedingingsschool „Phoenix"
bestrijden een o-lievuur tijdens een
demonstratie.
De voornaamste punten van
het programma, dat de over
heid heeft opgesteld ter bevor
dering van de export naar de
Verenigde Staten en Canada
zijn:
1. Van de opbrengsten in dol
lars wordt 10 ter beschik
king gesteld van exporteurs.
2. Vorming van exportcombi
naties ten einde op het ge
bied van de z.g. „Sales pro
motion" in de V.S. belang
rijke resultaten te kunnen
bereiken.
3. Instelling van adviescommis
sie uit het bedrijfsleven.
4. Versterking van de officiële
handelsvertegenwoordiging in
de V.S.
5. Bevordering van markt-
exploratiereizen.
6. Op ruime schaal doen ver
richten van marktanalyses
door speciaal geoutilleerde
Amerikaanse bureaux.
7. Steunverlening aan plannen
tot vergroting van de export
als bijv. de plannen tot ope
ning van Hollandse restau
rants e. d. in de V.s.
8- Speciale belangstelling voor
tentoonstellingswezen, o.a. de
Marshall-jaarbeurs in de
V. S. in 1950
de Regering besloten vier „trade com
missioners" aan te stellen in andere
delen der Verenigde Staten en wel
in elk geval te Chicago en te Los
Angeles. Een derde vertegenwoordi
ger zal in het Zuiden worden geves
tigd, in New Orleans, in Houston of
Dallas in Texas. Over de standplaats
van een vierde „trade commisioner"
is nog geen beslissing genomen.
Als „chief trade commissioner" zal
optreden de director of trade pro
motion bij de Nederlandse Kamer
van Koophandel te New York, de
heer L. Smilde-
De Raad van
Europa
RAPPORTEN VLOT AANVAARD
De raadgevende vergadering van
Europa te Straatsburg heeft gisteren
de rapporten van de culturele en so
ciale commissies aanvaardt en men
verwacht, dat de slotzitting morgen
met enige plechtigheid kan worden
gehouden.
Het sociale rapport beveelt o.m.
aan uiteindelijk te* komen tot een
algemene Europese sociale wetge
ving, waèrvoor een Europes codex
van sociale zekerheid ontworpen zal
worden. De commissie zal zich na
afloop van deze zitting handhaven
voor de studie van problemen als
Europese woningnood, emigratie
mogelijkheden en het tewerkstellen
van surplusarbeidskrachten van hot
ene land in het andere.
Het voorstel om een Europees cul
tureel centrum te stichten werd
goedgekeurd en op de volgende bij
eenkomst van de raadgevende verga
dering zal men zich bezig holiden
Met de kwestie van het stichten
van een Europese universiteit. Het
culturele centrum heeft tot taak de
betrekkingen tussen universiteiten
en andere culturele instellingen te
verstevigen, hoogleraren en studen
ten te doen uitwisselen en samen
werking te bevorderen op gebied
van pers, radio, toneel en film.
H.M. DE KONINGIN IN NOORD
BRABANT Dinsdagavond is H.M.
Koningin Juliana voor een officieel
bezoek aan de provincie Noord Bra
bant te Den Bosch aangekomen.
Z.K.H. Prins Bernhard, die geduren
de de dag een bezoek aan een an
der deel van de provincie bracht, had
zich te Hedel bij H.M. gevoegd.
Bij de aankomst bij het Gouver
nementshuis hadden zich gilden uit
alle delen der Provincie opgesteld op
het voorplein. Toen H.M. en Z.K.H.
naderden streken de vendelzwaaiers
de vendels op de grond. De Konin
gin en de Prins schreden volgens
eeuwenoud gebruik het recht van
een gekroonde vorst over de ven
dels naar het bordes van het PrO'
viiiciehuis.
i
West-Duitsland start als nieuwe staat
R/IET DE BIJEENKOMST van het parlement der federale W.-Duitse re-
publiek begint vandaag voor West-Duitsland een nieuw geordend
leven. De eerste vergadering vindt plaats te Bonn in een zaal, vanwaar
men een schitterend uitzicht neeft op de Rijn. De nieuwe volksvertegen
woordiging is het eerste vrij gekozen Duitse parlement, sinds Hitier
een eind maakte aan de republiek van Weimar. Het nieuwe lichaam zal
de eerste Duitse regering vormen, na het derde rijk van Hitier.
Een geallieerde hoge commissie zal
toezicht houden op de verrichtingen
van deze regéring. wier gebied be
perkt is tot het Duitsland ten Westen
van de Elbe.
Hedenmorgen kwam de Bondsraad
- samengesteld uit vetegenwoordi-
gers van de regering der Westduitse
deelstaten bijeen en vanmiddag
zou de Bondsdag vergaderen. De 73-
jarige Paul Loebe zal als oudste lid
de Bondsdag openen. Hij fungeerde
vele jaren als president van de Rijks
dag onder de eerste republiek ,als
voorganger van Göring. Thans is hij
weer de opvolger van Göring.
Boedapest laat
masker vallen
VERPLICHT GODSDIENST
ONDERRICHT AFGESCHAFT
Het verplichte godsdienstonderwijs
op de Hongaarse scholen wordt op
grond van een beslissing van de
Hongaarse regering op korte termijn
afgeschaft. Van 15 September af is
alle godsdienstonderwijs nog slechts
facultatief De ouders moeten aan de
school mededelen, of zij nog verder
godsdienstonderwijs voor hun kinde
ren wensen. Met deze maatregel zet
de Hongaarse regering een verdere
stap op de weg naar openlijke be
strijding van de godsdienst.
Tot dusver trachtten de commu
nistische machthebbers nog steeds de
schijn op te houden, dat hun strijd
niet tegen de godsdienst zelf werd
gevoerd, maar slechts de „verraders"
gold en andere volgens hen onwaar
dige bedienaren van de godsdienst.
De eis, dat de ouders van tevoren
het godsdienstonderwijs voor hun
kinderen moeten aanvragen, dient
volgens de algemene opinie van de
Hongaarse bevolking slechts om de
gezindheid van het volk beter te
kunnen controleren, waarbij de re
gering tegelijkertijd hoopt, dat de
vrees de meeste ouders zal weer
houden, een dergelijk verzoek in te
dienen. Hierdoor zou dan meteen het
„bewijs" worden geleverd, dat de
grote meerderheid der Hongaren
geen prijs stelt op godsdienstonder
wijs.
KERKELIJKE GEBOUWEN TE
PRAAG IN BESLAG GENOMEN
Een officiële kerkelijke woord
voerder te Praag heeft gisteren ver
klaard, dat de communistische auto
riteiten te Praag gebouwen overne
men, die aan katholieke kloosteror
den behoren. Een klooster, een kerk
en tehuizen voor oudere nonnen en
novicen zijn reeds door de staat ge
vorderd.
De woordvoerder zeide te geloven,
dat deze gebouwen tot gevangenis
sen zullen worden ingericht om de
gevangenisruimte in de hoofdstad te
vergroten.
Een waanzinnige
daad
AMERIKAANSE OUDSTRIJDER
DOODT 12 PERSONEN
Een 26-jarige oudstrijder te Cam
den (New Jersey) heeft gisteren in
een vlaag van waanzin 12 personen
doodgeschoten. Vijf anderen werden
gewond.
De gedoden waren 5 mannen, 5
vrouwen en 2 jongetjes.
De politie identificeerde de man
als Howard Unruh. Hij verschanste
zich in een kamer en wisselde scho
ten met meer dan 50 politieagenten,
totdat hij met^ traangas uit zijn
schuilplaats werd gedreven. Een
zware politiebewaking, die hem naar
het hoofdbureau meevoerde, had de
grootste moeite om een woedende me
nigte op een afstand te houden. Een
rechercheur verklaarde, dat de druk
ke straat, waar de schietpartij zich
afspeelde, „op een slagveld geleek".
Hoe het gebeurde
Het drama speelde zich op de vol
gende wijze af: Unruh, een ex-sol
daat, woont naast de winkel van de
40-jarige Maurice Cohen. Het huis
van Unruh heeft geen voordeur, en
tot voor kort mocht de ex-soldaat
daarom door Cohens achtertuin.
Maar nu heeft Cohen een hek ge
timmerd.
Gisteren wandelde Unruh het huis
uit, zeer modieus gekleed, met witte
das en al. Hij liep de winkel binnen,
eerst naar boven waar hij Cohens
63-jarige moeder doodschoot die in
bed lag.
Cohens vrouw Rose hoorde het
schot en rende naar de slaapkamer
waar zij haar zoon Harald opsloot.
Toen zij naar buiten kwam schoot
Unruh haar neer. Hij liep de winkel
uit en Cohen kwam achter hem aan.
Unruh keerde zich om en schoot.
Cohen greep zich aan het hek vast
dat hij had gebouwd om Unruh bui
ten te houden, viel neer en stierf.
Terwijl Unruh de hoek van de
straat omging, kwam hij James Hut
ton tegen, een verzekeringsagent.
Hij doodde hem ook. Daarna liep hij
de ene winkel na de andere binnen
en doodde er zijn slachtoffers steeds
met een enkel schot.
Toen hij vijf mannen, vijf vrou
wen en twee jongens had vermoord,
ging hij naar huis en sloot zich in
zijn kamer op.
Hij had een hobby pistolen ver
zamelen. In zijn kelder had hij een
schietbaan. Unruh bracht daar al zijn
vrije tijd door. Hij maakte er zichzelf
tot een feilloos schutter.
Terugtrekking troepen
niet overwogen
In verband met uit Djogja afkom
stige berichten, als zou mr. Wongso-
negoro te Solo besprekingen voeren
over de mogelijkheid van de terug
gave van Solo aan de Republiek,
werd van Nederlandse zijde aan
Aneta het volgende medegedeeld:
Begin deze week zijn te Solo be
sprekingen gehouden tussen de Ne
derlandse en republikeinse vertegen
woordigers in de centrale gemengde
commissie en plaatselijke gemeng
de commissie te Solo. Deze bespre
kingen werden nodig geacht om en
kele aangelegenheden, die door de
plaatselijke commissie niet verder
tot overeenstemming konden wor
den gebracht, ter plaatse en op ho
ger niveau onder ogen te zien. Naast
militaire aangelegenheden, zoals de
afbakening van de patrouillegebie-
den. kwamen hierbij tevens civiel-
bestuurlijke aangelegenheden ter
sprake in verband met het feit, dat
te Solo dier aangaande een ingewik
kelde toestand ontstaan is.' Ten on
rechte zou men uit de uit Djogja af
komstige berichten de conclusie
kunnen trekken, dat de terugtrek
king der Nederlandse strijdkrachten
te Solo bij de zojuist bedoelde be
sprekingen onder ogen gezien wordt.
PATER ALBERTUS O.F.M. CAP.
OVERLEDEN.
In het Capucijnerklooster te Hel
mond is gisteren plotseling overleden
pater Albertus de Bree van de Capu-
cijner-Orde. Hij bekleedde o.a. de
posten van gardiaan, definitor en
plaatsvervangend provinciaal der Or
de. Zijn laatste functie was conrector
van het R.K. ziekenhuis te Helmond.
In Frankrijk hebben industriële
rovers zich meester gemaakt van een
prachtig juweeltje de constructie
van de nieuwe motor van de dwerg-
Citroën, die binnenkort op de auto
markt zal verschijnen. De automo
bielfabriek had haar vinding met de
grootste geheimzinnigheid omringd.
Zo was op de automobiel-show in
Parijs een model van de dwerg-auto
getoond, maar alleen van het chas
sis. De motor zat achter zeven slo
ten. Meer dan een jaar lang werden
de tekeningen en onderdelen er van
iedere avond zorgvuldig in de klui
zen van de fabriek weggeborgen.
Maar het prototype van de wagen
moest toch eens uitrijden voor een
proeftocht. Dat geschiedde gister
morgen op een stille buitenweg bij
Chartres. Niemand wist het. Een
21-jarige monteur was zonder enig
opzien te baren de fabriek uitgere
den en „probeerde" zijn dwerg „uit".
Plots sprong een monster van een
limousine hem voorbij, dook als een
roofdier midden op de weg en klein
duimpje moest stoppen. Twee man
nen sprongen uit de wegversperring I
op wielen en bevalen de monteurs
nors de motorkap te openen. Deze
v/eigerde manmoedig en werd bewus
teloos geslagen.
Toen hij enige tijd later weer tot
bewustzijn kwam was de limousine
als een kwade droom verdwenen.
Maar de motorkap stond open. Plet
geheim van de „wonderbaarlijke
kleine Citroën" is geen fabrieksge
heim meer.
ETHIOPlë VRAAGT UITLEVE
RING BADOGLIO EN GRAZIANI
De Abessijnse gezant te Londen
heeft gisteren een bezoek aan de Ita
liaanse ambassadeur gebracht om de
uitlevering van de voormalige maar
schalken Pietro Badoglio en Ru-
dolfo Graziani te vragen.
De Abessijnse legatie deelde me
de dat de gezant deze stap in op
dracht van zijn regering en krach
tens artikel 45 van het Italiaanse
vredesverdrag heeft genomen. Dit
artikel verplicht Italië tot uitleve
ring van personen voor berechting
wegens oorlogsmisdaden en misda
den tegen de mensheid.
Badoglio was de Italiaanse opper
bevelhebber gedurende de invasie
van Ethiopië en Graziani was gou
verneur-generaal en onderkoning
van het land. De Abessijnse regering
acht hen verantwoordelijk voor „de
systematische terreur tijdens de be
zetting".
NATIONALISATIE IS NIET ALTIJD
GOEDKOPER.
Het Britse genationaliseerde trans
port spoorwegen, wegdiensten,
dokken en waterwegen heeft in
het eerste jaar, dat het in bezit was
van de staat, een verlies van 4.733.000
pond sterling opgeleverd.
In het eerste rapport van de Britse
Transport Commissie, dat heden werd
gepubliceerd in de vorm van een
Witboek over het jaar per 31 De
cember, wordt de situatie „onbevre
digend" genoemd en wordt voor
speld, dat een „verdere verslechte
ring van de bedrijfsresultaten onver,
mijdelijk is."
Het verlies maakt slechts een ge
ring percentage uit van de totale
omzet van de Transport Commissie
De bruto-ontvangsten uit de spoorwe
gen en andere ondernemingen be
droegen bijna 492.000.000 pond ster-
alng.
Gisteren, de eerste Dinsdag in
September, is in alle gemeenten de
nieuwe zittingsperiode van de ge
meenteraad ingeluid.
Te Amsterdam zijn de oude wet
houders herkozen, ook in Rotterdam,
's-Gravenhage, Utrecht, Gouda,
Haarlem. In Rotterdam is er een.
zesde wethouder bij gekozen. Even
eens is in Den Bosch en Nijmegen
het aantal uitgebreid.
Communisten zijn niet in de col
leges van B. en W. gekozen. Wat
betreft de verkiezing in Commissies
is niet overal dezelfde gedragslijn
gevolgd ten opzichte van de commu
nisten.
In Maastricht, waar de K.V.P. .24
van de 35 Raadszetels bezet, werden
herkozen de aftredende wethouders,
3 van de K.V.P. en 1 van de P.v.d.A.
In den Helder heeft de P.v.d.A.
een droevig vertoon van ondemocra
tische machtsbegeerte gegeven.
ERNSTIG CONFLICT IN
DEN HELDER
Bij de Dinsdagavond in de gemeen
te Den Helder gehouden wethouders
verkiezing is het tot een ernstig con
flict gekomen, toen de P.v.d.A., die
met 12 zetels de meerderheid bezet,
en de uit 11 leden bestaande minder
heden van de V.V.D., K.V.P., de
A.R. en de C.H.U. Deze minderheden
lazen namelijk een verklaring voor,
waarin zij verklaarden niet te zullen
deelnemen aan deze verkiezing noch.
aan die van de commissie van bij
stand, terwijl zij weigerden in be
doelde commissie zitting te nemen,
wanneer zij eventueel gekozen zou
den worden. Hierna verlieten de 11
raadsleden van deze minderheid de
raadszaal, waarna door de 12 over
blijvende leden de drie wethouders,
allen lid van de P.v.d.A., werden ge
kozen, waarna de commissies van
bijstand werden samengesteld. Hier
na werden o.m. ook verschillende
protesterende leden gekozen, doch zij
zullen blijven weigeren zitting te ne
men.
Het conflict is ontstaan, doordat
de minderheden gezamenlijk min
stens 1 wethouderszetel bezet willen
hebben.
ERNSTIGE ROOFOVERVAL IN DE
HAARLEMMERMEER
Signalement van de dader
De gezondheidstoestand van de 82-
jarige mej. de Haan, die in de Maan
dagnacht bij *de roofoverval in de
Haarlemmermeer werd gewond 'en
naar de Mariastichting te Haarlem
werd overgebracht is veel slechter
geworden en baart nu grote zorg.
Het signalement van de dader
luidt: plus minus 25 jaar oud, stevig
rond gezicht met iets hoog voorhoofd.
Hij draagt een militaire battledress
(windjack) en geel bruine schoe
nen. Gaaf gebit.
Een fraai hoekje op de tentoonstel
ling „De Vcenstreek", die heden
morgen door de commissaris der Ko
ningin in Zuid-Holland, mr. L. A.
Kesper, werd geopend.
(Zie pag. 3) (Foto: N. v. d. Horst,
Leiden).
£en küAA&ttje...,
Udel is het, zijn hoop op schepse
len te stellen, alsof deze ons het ware
geluk van de gewetensrust kunnen
schenken.
