Amerika gaat zuinig worden
Engeland verlaagt uitgaven
Tempo van Europa's herstel
verflauwt
Steekt het nazisme de kop
weer op?
Bonner
Hochschulwoche
VRIJDAG 26 AUGUSTUS 1949
40stc JAARGANG No. 11780
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
Engeland en
Amerika
gaan bezuinigen
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Bur. Papengracht 32, Telei. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprij» 1032 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes 11.50
BANDITISME OP SARDINIë.
Twintig gemaskerde en met ge
weren en handgranaten gewapende
bandieten hebben op Sardinië een
„bliksem-overval" gepleegd op een
vrachtwagen, die negen millioen
Lire aan banknoten vervoerde. Dit
geld was bestemd voor arbeiders,
die bezig waren een dijk aan te
leggen. Ofschoon de kostbare vracht
vergezeld was van een tiental cara
binieri, vond de aanval der bandie
ten zo onverhoeds en met zulk een
onstuimigheid plaats, dat er al on
middellijk vier carabinieri gedood
en vijf gewond werden, zodat men
niet eens tot een tegen-aanval is
kunnen overgaan. Onmiddellijk na
dat het misdrijf bekend werd, werd
door politie en militairen een groot
scheepse vervolgings-actie ingezet,
waarbij zich evenwel weer een an
der incident voordeed, namelijk een
botsing tussen een tweetal auto's
tengevolge waarvan nogmaals 23 ge
wonden vielen te betreuren. Tot op
dit ogenblik van de misdadigers
geen spoor.
Bezitsspreiding
OEZITSSPREIDING. Neen, wij
gaan hier niet een pleidooi hou
den voor bezitsspreiding van stoffe
lijke goederen. Wij zijn er voorstan
ders van. Natuurlijk. Geen verstan
dig mens kan blind zijn voor het
feit, dat bezitsspreiding over zo veel
mogelijk mensen de beste waarborg
is voor orde en rust en welvaart. Maar
wij houden niet zoals wij reeds
meer hebben opgemerkt van:
holle leuzen. En „bezitsspreiding" is
één van die holle leuzen, zolang we
er niet concreet aan toe kunnen voe
gen hoe die bezitsspreiding hier en
nu kan en düs moet verwezenlijkt
worden. En die concretisering is ons
nog niet voorgelegd en kunnen ook
wij nog niet geven.
Vandaag willen wij iets zeggen
over een anders bezitsspreiding, een
bezitsspreiding op cultureel gebied.
Er is deze week in Tilburg
een Katholieke Paedagogische Week
gehouden. En daar werd besproken
de bezitsspreiding op cultureel ge
bied.
„Je kunt nooit te vroeg met opvoe
ding tot schoonheidsbeleving begin
nen, als je het maar niet te opzette
lijk doet". Met de aanhaling van deze
uitspraak van wijlen Paul Brom
berg de binnenhuis-architect, die
de tentoonstelling „Jeugd van Ne
derland" heeft ontworpen heeft
mgr. dr. Th. Goossens het doel aan
gegeven van deze twaalfde Kath.
Paedagogische Week, welke Maan
dag door de heer H. M. J. Blomjous,
voorzitter van het curatorium van de
R.K. Leergangen te Tilburg, werd ge
opend en gisteren is gesloten.
De deelnemers aan deze studie
week wilden nagaan, hoe het onder
wijs de jonge mens ontvankelijk
kan maken voor het schone.
De belangstelling voor culturele uitin
gen is al te gering en, wanneer er
gens de idee van bezitsspreiding ver
wezenlijkt kan worden, is het wel
op dit gebied, aldus de „Volkskrant".
Er wordt in het onderwijs zo wei
nig gedaan, om de leerlingen mee te
geven een hoogst waardevol bezit
voor het leven: de waardering voor,
het genieten van de schoonheid in
Gods schepping: de schoonheid op
het land en in de stad; de schoonheid
in de taal, in proza en in poëzie; de-
schoonheid in alle andere verscheide
ne uitingen van de kunst, waarin de
menselijke ziel tot ons spreekt de
schoonheid, die een afstraling is van
het goddelijke:
„Mij spreekt de blomme een tale,
mij is het kruid beleefd,
mij groet het altemale,
dat God geschapen heeft!"
Guido Gezelle.
Zeker er wordt op dit terrein
méér gedaan, dan b.v. 25 jaar gele
den. En wij weten ook, dat overla
den en verplichte leerprograms de
geestelijke vorming op dit gebied
kunnen belemmeren.
Maar toch menen wij te mogen
vaststellen, dat als bij alle docenten
diep gegrond was de overtuiging, dat
niet alléén parate kennis een bezit is,
maar ook en méér nog cultivering
van de geest, zoals hier bedoeld, er
toch wel o.i. wat meer zou kun
nen worden gedaan aan de opvoe
ding tot schoonheidsbeleving, aan de
aesthetische vorming.
NIEUWSDIENST AAN A. N. P.
Waarschijnlijk met ingang van 1
September zal, naar wij vernemen
de radio-nieuwsdienst worden ver
zorgd door het A.N.P. inplaats van
door de Sticchting Nederlandse Radio
Unie. Het personeel, dat de uitzen
ding tot dusver verzorgde, gaat ovei
naar het A.N.P.
SCHENKING VOOR HET AN
THONY VAN LEEUWENHOEK
HUIS De Internationale Organi
satie voor de Kankerbestrijding te
New York koopt geregeld materia
len aan voor de kankerbestrijding in
Diverse landen van Europa.
De in Leiden geboren Amerikaan
se filmster Nina Fock overhandigt
Ferrie een kist met belangrijke ma
terialen bestemd voor het Anthony
van Leeuwenhoek-huis te Amster
dam.
Teleurstellend voor de landen
van Atlantisch Pact
TWEE BELANGRIJKE Senaatscommissies hebben gisteren besloten, dat
Amerika voor niet meer dan 450.000.000 aan wapens naar „vriend
schappelijke landen" mag zenden. Dit amendement op het militaire
hulpprogramma werd aangenomen zowel door de commissie voor buiten
landse zaken als die voor de strijdkrachten. De hoop, dat de Senaat
het wapenprogramma, dat door het Huis van Afgevaardigden reeds op
dezelfde wijze was gehalveerd, nog zou redden, schijnt hiermede de bo
dem ingeslagen te zijn.
Senator Connally, voorzitter van
de commissie van buitenlandse za
ken, deelde mede, dat bedoeld be
drag bestemd was voor de Europese
landen van het Atlantisch Pact zo
wel als voor Griekenland, Turkij
Iran, Korea en de Philippijnen.
Beide commissies hadden echter
reeds enige dagen geleden voor
laatstgenoemde categorie van landen
een bedrag uitgetrokken van
239.000.000. Er blijft dus voor de
landen van het Atlantisch Pact maar
weinig over. Zeker als men in aan
merking neemt, dat president Tru
man oorspronkelijk een totaal ge
vraagd had van 1.160.990.000.
En dan nog deelde Senator Con
nally mede, dat de maximumsom be
rekend zou worden op basis van het-
DE EXPLOSIE OP DE SCHELDE
Naar vernomen wordt, had de
lichter „Marguerite-Marie" die eer
gisteren te Liefkenshoek nabij Ant
werpen in de lucht is gevlogen, 30
ton Dynamiet en T.N.T. aan boord.
De luchtdruk van de ontploffing was
zo groot, dat men niets van de slacht
'offers heeft kunnen terugvinden.
Verscheidene koeien, die op het
ogenblik van de explosie langs de
Schelde liepen te grazen, werden
gewond en moesten worden afge
maakt.
GULIANO DE BANDIETEN
KONING.
Eep leger van 2000 politiemannen
zoekt reeds geruime tijd op het
eiland Sicilië naar de onvindbare
bandiet Salvatore Guliano en zijn
bende. Sicilië is een romantisch
land, waar nog roversbenden kun
nen voorkomen en Guliano heeft
zich reeds - een welhaast legendari
sche faam verworven. Hoewel hij
onvindbaar en ongrijpbaar is, is hij
niettemin wel degelijk aanwezig.
Dat heeft hij dezer dagen bewezen
door een politie-patrouille in een
hinderlaag te lokken bij een een
zame boerderij.
Door de open ramen van de boer
derij werd de patrouille ontvangen
met handgranatep en een regen van
machinegeweerkogels van Gulianos
mannen, waardoor één politieman
werd gedood en vier andere ge
wond.
De politie beantwoordde het vuur
en een slag van drie uur volgde.
Ten slotte wisten de bandieten zich
in de bergen terug te trekken zon
der slachtoffers achter te laten.
ZEEPOST VOOR OOST EN WEST
Zeepost kan met de volgende sche
pen worden verzonden. De datum
van uiterlijke ter postbezorging staat
tussen haakjes achter de naam van
het schip vermeld.
Indonesië jn.s. „Willem Ruys" f29
Aug.) Suriname m.s. „Hecuba" (31
Aug.) Curasao s.s. „Stuyvesant"
(7 Sept.)
geen de surplus-wapens oorspronke
lijk gekost hadden.
De zuinigheidsstroming in Wash
ington, die verband houdt met drei
gende begrotingstekorten en de eco
nomische teruggang, heeft'1 zich
blijkbaar ook in de Senaat doorge
zet. Voor de landen van het Atlan
tisch Pact is dit wel teleurstellend,
met name voor de Scandinavische
wier besluit om toe te treden in
sterke mate door het uitzicht op
wapenleveranties werd bepaald.
De nieuwe Amerikaanse zuinig
heid dringt ook door in de defensie
der Verenigde Staten zelf.
De Amerikaanse minister van De
fensie, Louis Johnson, heeft aan het
leger, de marine en de luchtmacht
opdracht gegeven om 135.000 civiele
employé's te ontslaan en 12.000 re
serve officieren aan de kant te zet
ten. Dit betreft een actie om 500
millioen dollar uit te sparen.
NEDERLANDSE TROEPENEEN
HEDEN VEROVERDEN BASTE'
NAKEN De Nederlandse troepen
eenheden, die in de Ardennen oefe
ningen hielden, trokken gisteren
naar de Belgische plaats Bastena
ken (beter bekend onder de Franse
naam Bastogne), waar von Rund-
stedt enige jaren geleden op de
vlucht sloeg voor de Amerikaanse
generaal MacAuliffe. Ondanks vele
fouten gelukte het de Nederlanders
toch Bastenaken te veroveren. De
aankomst van de Nederlandse colon
ne in Bastenaken.
In verband met de dollar-crisis?
j^E ENGELSE REGERING heeft gisteren opdracht gegeven om alle
uitgaven van de staat te verminderen. Er wordt naar gestreefd, om
de staatsuitgaven met minstens vijf procent omlaag te brengen. De cir
culaire van het ministerie van Financiën, waarin deze waarschuwing is
vervat, legt nadruk op het belang van de besprekingen, die in het begin
van de volgende maand in Washington over de dollarcrisis zullen wor
den gehouden, aldus meldt Ifeuter.
te komen. Zij zouden tevens vragen
dat de investeringen van Ameri
kaans particulier kapitaal in Groot
Brittannië, de Dominions en de ko
loniën vergemakkelijkt worden.
In Britse financiële kringen is
men van mening, dat de actie van
het ministerie van Financiën is ge-
inspireerd door de wens, tegemoet
te komen aan het standpunt der
Amerikanen, die van mening zijn,
dat het bedrag der Britse binnen
landse uitgaven een factor van ge
wicht is in de Britse betalingsbalans.
De bezuinigingsmaatregelen zullen
het ontslag van een aantal ambtena
ren met zich brengen. Men verwacht
dat op een begroting tot een bedrag
van 3.000.000.000 een bedrag van
150.000.000 zal kunnen worden be
zuinigd.
Voorts heeft de Britse regering
gisteren een verlaging gelast van de
prijzen voor de meeste soorten kle
ding, schoeisel en textiel.
Volgens de New Yorkse corres
pondent van de „Financial Times"
zullen de Amerikaanse afgevaardig
den bij de onderhandelingen te Was
hington een devaluatie van ten min
ste 20 van het pond sterling voor
stellen. Deze devaluatie zou dan ge
volgd worden door die van de Noor
se, Deense, Nederlandse, Zweedse
en Franse munten. De afgevaardig
den zouden de Britten eveneens ver
zoeken, gedeeltelijk, af te zien van
het systeem der bilaterale accoorden
om tot multilaterale overeenkomsten
Eca-rapport is echter niet somber
IJET JONGSTE RAPPORT van de Eca aan het Amerikaanse Congres
spreekt van een daling in het tempo van het Europese herstel. De dol
lars welke de landen van het plan van Marshall in de laatste tijd hebben
verdiend, waren slechts toereikend voor de betaling van een vijfde deel
van de invoer. Toch is het rapport niet zo somber.
Het wijst er op, dat de inflatie in
geheel West-Europa tot staan is ge
bracht. Het Amerikaanse Congres
had drie dingen voor ogen toen het
zijn goedkeuring gaf aan het plan
van Marshall: verhoogde productie,
stabilisering van het geld, stimule
ring van de handel.
Op elk van deze gebieden, zo zegt
het rapport, hebben de Europese lan
den aanzienlijke vorderingen ge
maakt in de laatste twaalf maanden
van het Europese herstel-programma.
Terwijl het jaar ten einde liep, wa
ren er echter tekenen, die op een
vermindering van de mate van voor
uitgang wezen, speciaal wat betreft
de export.
Volgens het rapport heeft Europa
in de twaalf maanden, eindigende op
2 April 1949 de export verhoogd, tot
dat deze aan de vooroorlogse omvang
gelijk was.
Ofschoon de export als geheel het
vooroorlogse peil weer heeft bereikt,
is de handel tussen de West-Europe-
se landen ongeveer 10 procent bene
den h"t vooroorlogse peil gebleven.
Von Mansteins
zondenregister
„ALLEMAAL LEUGENS", ZEGT DE
VELDMAARSCHALK.
„Allemaal leugens" en „vuil" mom
pelde ex-veldmaarschalk Fritz Erich
von Manstein verscheidene malen,
toen hij zich gisteren door de aan
klager te Hamburg hoorde beschul
digen van liquidatie van duizenden
Russen, Joden en Zigeuners en van
het gebruiken van gevangenen o.m,
als gids in mijnenvelden.
Duizenden Russische burgers, al
dus Sir Arthur Comyns Carr, de eer
ste openbare aanklager, zijn onder
een of ander voorwendsel terechtge
steld. Een vrouw is geëxecuteerd
omdat zij niet voor Duitse soldaten
wilde wassen.
De vroegere SS-generaal Ohlen
dorf, destijds comandant van een be
ruchte „verdelgingsgroep", die een
groot deel van de executies heeft uit
gevoerd, heeft geweigerd voor of te
gen von Manstein te getuigen, al
dus. sir Arthur. Ohlendorf en drie
van zijn officieren bevinden zich in
de Landsberg-gevangenis in Beieren.
Zij zijn reeds ter dood veroordeeld.
Andere getuigen zullen echter ver
klaren, dat het bevel tot de massa
executie van 10.000 Joden op de
Krim in 1941 afkomstig was van het
hoofdkwartier van von Manstein. Na
de terechtstelling ontstond een ver
schil van mening tussen Woehler, de
stafchef van von Manstein en Ohlen
dorf over de bestemming van de hor
loges, die van de slachtoffers waren
afgenomen, aldus de openbare aan
klager.
Daarna is door von Manstein per
soonlijk bepaald, dat 120 horloges
voor dienstgebruik aan het elfde le
ger waarvan von Manstein opper
bevelhebber was zouden worden
afgegevén.
Teh aanzien van het 17e en laat
ste punt van beschuldiging, de poli
tiek der verschroeide aarde, zei de
openbare aanklager, dat de evacuatie
van Sow jet-burgers meedogenloos
werd uitgevoerd en dat iedereen, die
later in het ontruimde gebied werd
aangetroffen, als spion werd doodge
schoten. In het Donetz-bekken wer
den dorpen en steden in brand ge
stoken.
ARRESTATIES IN HONGARIJE.
Volgens de „Daily Telegraph" is
de stafchef van het Hongaarse leger,
generaal Palefy, uit zijn functie ont
zet en gearresteerd, onder beschul
diging van „Nationalisme".
In verband met het proces tegen
de gewezen communistische minis
ter van Buitenlandse Zaken, Lazlo
Rajik, die beschuldigd wordt van
„Trotzkistische actie" en van spion-
nage ten voordele van een Weste
lijke mogendheid, zouden nog 150
personen zijn aangehouden.
Goebbels herleeft in Zuidduitse pers
IN GROTEN GETALE doen voormali ge of misschien niet eens voorma-
lige nazi's weer hun intrede in de Zuid-Duitse krantenwereld. Zij
hebben die kans gekregen toen het militaire bestuur enige tijd geleden
de certificaten voor uitgevers en ho ofdredacteuren ophief. Onmiddellijk
nadat het voor deze lieden niet meer nog was een certificaat te hebben
om hun beroep te mogen uitoefenen, werden er voorbereidingen getrof
fen om niet meer minder dan 106 nieuwe kranten in Beieren te doen
verschijnen.
Tachtig procent van deze bladen zou
worden geleid door vroegere nazi's.
Dat blijkt uit een enquête van het
Amerikaanse bestuur. De meeste van
de nieuwe uitgevers en hoofdredac
teuren hadden geen certificaat gekre
gen op grond van hun politiek verle
den. Men verwacht dat kranten die
zij zullen doen verschijnen chauvinis
tisch, anti-democratisch en anti-se-
mietisch zullen zijn.
Zo is te Neurenberg de Neue Ku-
rier verschenen met als hoofdredac
teur Ottmar Best, voorheen redac
teur bij de Deutsche Allgemeine Zei-
tung.
Dr. Best is lid geweest van de Na
zi-partij. Op het bureau van de mi-
litarie regering in Beieren wordt ge-1
zegd, dat dr. Best zich tijdens een on
derhoud met een sollicitant had laten
ontvallen. „Mijn blad zal aan het
Duitse volk tonen, wat het in Hitier
verloren heeft." De Neue Kurier zou
door een groep Duitse industriëlen
worden gesteund.
Van Amerikaanse zijde wordt ver
klaard, dat vele van de bedoelde bla
den niet eens pogingen doen om hun
vroegere betrekkingen met de Nazi's
„GROOTE BEER" IN DE
THUISHAVEN
Met de „Groote Beer" zijn gisteren
ruim 1200 militairen uit Indonesië
in het vaderland aangekomen. Daar
mede is tevens het laatste O.V.W.-
bataljon, dat nog in Indonesië ver
toefde, teruggekeerd. Het is III 15
R.I., dat ruim drie jaar dienst in de
tropen heeft verricht. Minister
Schokking riep namens de regering
de repatriëren den een hartelijk wel
kom toe.
Daarna namen allen, aan boord en
op de kade, een ogenblik stilte i:
Acht ter herdenking van hen, die in
Indonesië achterbleven.
Namens Prins Bernhard sprak ma
joor C. T. van Goor de troepen toe.
De Koningin had zich doen verte
genwoordigen door vice-admiraal N
A. Rost van Tonningen.
Zoals men zich zal herinneren,
heeft zich ook tijdens de thuisvaart
van de „Groote Beer" een geval van
pokken voorgedaan; de patiënt werd
terstond te Colombo aan land ge
bracht. Als voorzorgsmaatregel zijn
in Pprt Said een arts en vijf ver
pleegsters aan de medische staf toe
gevoegd. Een nieuw geval deed zich
echter niet meer voor.
Onder de manschappen, die met
de „Groote Beer" in Nederland zijn
teruggekeerd, bevinden zich 120, die
om psychische redenen voor de
dienst in Indonesië zijn afgekeurd.
De meesten van hen konden echter
na de debarkatie naar huis gaan.
Achttien patiënten zijn voorlopig
in een inrichting opgenomen. De 70
zieken aan boord van het schip zijn
naar hospitalen gebracht.
SMOKKELAAR TE VENLO
DOODGESCHOTEN.
Donderdagmorgen heel vroeg werd
in Venlo de 26-jarige smokkelaar V.
door een schot uit het pistool van
een Nederlandse kommies dodelijk
getroffen.
V. liep in de verboden zóne met
een partij fluweelband, die hij over
de Duitse grens naar Venlo wilde
smokkelen.
Ondanks herhaalde sommaties ging
hij in het stikdonker aan de haal en
ook van waarschuwingsschoten trok
hij zich niet aan. Een schot trof hem
dodelijk.
V., die uit een bekende smokke
laarsfamilie stamt, was zelf nog nooit
met de politie in aanraking geweest.
Vorig jaar was hij uit Indonesië te
ruggekeerd.
te verbergen en van plan zijn onder
dezelfde directies te verschijnen als
in de tijd, dat Joseph Goebbels nog
minister van propaganda was.
NAZI'S IN HESSEN GEKOZEN?
Volgens het Duitse persbureau De-
na (Amerikaanse zóne) hebben zes
van de 36 in Hessen gekozen bonds
dagleden tot de N.S.D.A.P. of de S.A.
behoord.
Van 16 tot 23 Augustus werd te
Bonn wederom een Bonner Hoch
schulwoche gehouden sinds de oorlog
de derde jaarlijkse manifestatie van
het door de nazi's destijds ontbonden
en thans weer opgerichte „Kath.
Akademikerverband". Theologie en
philosophie kregen de voorraang. De
ochtenden waren namelijk steeds ge
wijd aan onderwerpen de theologisch
en philosophisch gebied, waarover
inleidingen werden gehouden door
professoren van naam. Wij noemen
hier: vier diepe Thomas-interpreta
ties van Josef Pieper (Münster) over
goed en kwaad, vier levendige voor
drachten van de Münsterse theoloog
Hermann Volk over de scheppings
leer, drie grondige colleges van Max
Müller (Freiburg) over grondvra
gen der algemene metaphysiek en
twee verrassende lezingen van de
astronoom Jos Meurers (Bonn( over
exactheid en waarheid.
De namiddagen waren voor pro
blemen uit speciale vakgebieden ge
reserveerd, waarin vooral genees
kunde, rechts- en natuurwetenschap
aan het woord kwamen. Hier troffen
wij de enige buitenlandse spreker
aan: prof. W. Pompe, die met een
rede over „Stufen des Strafrecht",
voorafgegaan door de mededeling dat
hij sinds Mei 1940 zich ontwend had
Duits te spreken, en waarin
hij o.m. onomwenden op de grote
betekenis van het Nürnberger von
nis tegen de oorlogsmisdadigers wees,
bij zijn gehoor grote aandacht en bij
val wist te wekken.
Er waren voorts de bij zulks ge
legenheden gebruikelijke gezellig
heids— en ontspanningsmogelijkhe
den, waardoor vooral ook tussen
Duitse en buitenlandse deelnemers
veel contact kon worden gelegd,
waaraan beiderzijds grote behoefte
bestaat. Van de buitenlandse bezoe
kers noemen wij Roger Millot (Pa
rijs), voorzitter van de afdeling der
gegradueerden (M.I.I.C.) van „Pax
Romana", Mgr. Davies en Father
Sandeman O.S.B. uit Engeland, mej.
Delrue (Leuven).
Uit Nederland waren er behalve
prof. Pompe, voorzitter van het
Thijmgenootschap, de secretaris van
dit Genootschap dr. J. Terlingen, het
bestuurslid van het Katholiek Ge
nootschap voor Geestelijke Vernieu
wing prof. mr. J. van der Ven, de
voorzitter der St. Adelberts-vereni-
ging mr. F. Baron van Voorst tot
Voorst, pater dr. J. Nota S.J., prof.
J. Peters C.s.s.R. en Gabriëly Smit.
£m koMMjz...
De Kerk zal niet de structuur van
morgen dicteren; zij heeft te veel
arbeid voor de rechten en de vrije
initiatieven van de mens.
Kardinaal Suhard
