«fin Dr van Royen optimistisch over Indonesisch probleem De gevechten om Surakarta Spanningen komen reeds nu tot uiting De Kerk capituleert niet voor Praag Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" VRIJDAG 12 AUGUSTUS 1949 40ste JAARGANG - N Optimisme van dr. van Royen inzake Indonesië Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f 4.15 p kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50 Herstellend vertrouwen is het belangrijkste resultaat ER IS NOG EEN RESTANT van wantrouwen in de betrekkingen tus sen Nederland en de republiek Indonesia, maar het vertrouwen is over het algemeen teruggekeerd en is groeiende. Dat was de balans, welke dr. van Royen gistermorgen tijdens een persconferentie op het departe ment van buitenlandse zaken te Den Haag opmaakte van zijn verblijf van vier maanden in Indonesië. Dr. van Royen, die te Batavia is opgetreden als voorzitter van de Nederlandse delegatie en een optimistische kijk op de ontwikkeling van 't Indonesische probleem heeft meegebracht, noem de het herstel van het vertrouwen het belangrijkste resultaat van de con ferentie te Batavia. W«S< éfcfi*1 RESTANTJE WANTROUWEN. Dat er nog een restje wantrouwen aanwezig is, blijkt oa.. uit de recen te uitlating van Moh. Hatta te Ka rachi, dat wanneer de Ronde Tafel conferentie niet binnen twee maan den tot een resultaat komt, de zaak opnieuw aan de Veiligheidsraad zal worden voorgelegd. In deze uitlating schemert nog iets door van het oude wantrouwen; een wantrouwen dat aan beide zijden aanwezig was. Onzerzijds was er achterdocht over de bedoelingen van de republikein se leiders en indien we al aannamen, dat hun bedoelingen goed waren, twijfelden wij aan hun vermogen om ze tot werkelijkheid te maken. Aan de zijde van de Republiek was er wantrouwen in de oprechtiheid van Nederland met betrekking tot de overdracht van de souvereiniteit. Men kon maar steeds niet geloven, dat het werkelijk zou gebeuren. Men bleef vrezen, dat er op het laatste ogenblik nog iets zou tussen beide komen dat de overdracht zou verhin deren. WISSELWERKING. Tussen de gang van zaken der Ron de-Tafelconferentie en de militaire gang van zaken in Indonesië zag dr. Van Royen een zekere wisselwer king. Indien de conferentie een vlot verloop heeft, zal dit van .gunstige invloed zijn op het streven van de republiek om de „cease-fire"-over- eenkomst te blijven naleven. De republikeinen zien in de vlot te afwerking van het schema, vol gens hetwelk hun de souvereiniteit zal worden overgedragen, de toesteen van de goede wil der Nederlanders en de Nederlanders van hun kant zien hetzelfde in de nakoming van de vease-fire. Persoonlijk was dr. v. Royen van mening, dat de republi keinse leiders zowel van goeden wil waren als ook in staat om de cease- fire-overeenkomst te doen eerbie digen. Voorvallen zoals de aanval op Surakarta, noemde hij niet erg geluk kig, maar op de eerste plaats was dit geschied vóór de van kracht wor ding van het bevel „staakt het vu ren" en op de tweede plaats moet meer gelet worden op de oorzaak, waar de aanvallen vandaan kwamen, don op de feiten zelf. SAMENWERKING. In elk geval achtte dr. v. Royen het van het grootste belang, dat er een samenwerking tot stand kwam tussen Nederland en Indonesië. Deze samenwerking zou nooit tot stand komen, als men de Republiek er met in betrok. Hij achtte het zeer geluk keg, dat er in zo'n grote mate over eenstemming was bereikt tussen de B.F.O. en de Republiek. In de plaats van de tot dusver kunstmatige schei dingslijn tussen deze twee kan nu een gezondere scheiding treden, nl. tussen opbouwende en afbrekende groepen. Dr. v. Royen besloot zijn medede lingen, met er op te wijzen, dat men in Nederland het werk van de dele gatie vaak geprezen had of gelaakt. Lit is niet juist; De delegatie had slechts een min of meer uitvoerende taak. De lijn welke de delegatie VORMING FEDERALE TROEPEN IN INDONESIë. Bij Malang ligt het werkkamp Ambulu, waar voor malige strijdkrachten van de T.N.I., die zich vrijwillig hebben gemeld, worden opgeleid tot bruikbare krachten in de bataljons van de Federale troepen. Kolonel J. Kraan, directeur van het Directoraat Centrale Opleidingen heeft een be zoek aan dit kamp gebracht. Hij onderhield zioh enige tijd met de ex-republikeinen. \olgde, was uitgestippeld door de regering in volkomen overeenstem ming met de H.V.K., de Indonesische regering en de legercommandanten. Dank zij deze samenwerking is een resultaat bereikt, waarvan dr. v,an Royen de beste verwachtingen he^ft. Naar aanleiding van een gesteide vraag deelde dr. van Royen nog me de, dat de Nederlandse troepen ze ker niet eerder zullen worden terug getrokken dan na het slagen van de Rende Tafelconferentieè D't is trou wens een der punt°n, waarover deze conferentie zal hebben te beslissen. De situatie op Java OFFICIEEL WEEKOVERZICHT In het officieel weekoverzicht over de toestand in Indonesië, afgesloten Woensdag te 11.00 uur, dus vóór de ingang van het „staakt-de-vijande- lijkheden'", wordt gezegd: Vrijwel overal op Java bracht de afkondiging van het „staakt-de-vij andelij kheden" opluchting. Plaatselijk trad lichte verbetering in de toestand op, ter wijl elders de situatie moeilijk bleef. In het bijzonder te Solo is de toe stand zeer onbevredigend. Sterke benden vallen herhaaldelijk de stad hiertegen wordt met kracht op getreden. Onder de federale ambte naren in de gebieden in Midden- en Oost-Java, waar een territoriaal be stuursambtenaar aan het hoofd staat, bestaat de verwachting, dat deze gebieden naar de Republiek zullen terugkeren, hetgeen hier en daar aanleiding geeft tot onzeker heid en onrust. Ofschoon ook aan republikeinse zijde in Oost-Java een duidelijk streven blijkt te bestaan om de constructieve krachten aan te wenden, teneinde orde en veiligheid te verzekeren, geeft de communisti sche inslag bij een aantal strijdgroe pen reden tot bezorgdheid. In enkele gebieden van West- en Midden-Java kwamen opnieuw bot singen voor tussen strijdgroepen van de Darul Islam en de T.N.I., meestal werd de bevolking hiervan het slachtoffer. In West-Java kwamen vele botsingen met benden voor, n.l. rond Buitenzorg, Tjibadak en Suka- bumi; hierbij werden bendeleden ge dood en werd een aantal gevangen genomen. Ten aanzien van de aanval op Solo zegt het officieel weekoverzicht o.m.: De aanval, die op 7 Augustus op de stad werd uitgevoerd, had geen suc ces, dank zij het krachtige optreden der Nederlandse troepen. Deze wis ten'de stad spoedig te zuiveren van de binnengedrongen elementen. Ook daarna kwamen verscheidene aan vallen voor, die eveneens afgeslagen werden. In en rond Malang en Pasu- ruan is de situatie bepaald ongun stig. De druk op de arbeiders in de industrie heeft geleid tot stagnatie van de werkzaamheid. DE INFILTRATIES IN SURABAJA Over de infiltraties in Surabaja is nog te vermelden, dat een groep bestaande uit 175 man met comman dant en staf werd gearresteerd en hun wapens in beslag werden geno men. Van een groep, bestaande uit 65 man onder bevel van twee onder luitenants van de T.N.I. is bekend, dat zij circa 10 km van de stad een personeelstruck van de B.P.M. aan hielden en de chauffeur dwongen naar de stad te rijden. Even voor middernacht bereikten zij de stad en werd de groep in het Oostelijk deel van de stad verspreid. De eerste nacht (Woensdag op Donderdag) EUROPESE RAAD BIJEEN in het Universiteitsgebouw te Straatsburg. Overzicht tijdens de opening der eerste zitting door Edouard Herriot, president van de Franse Nationale Assemblée (in het midden op het spreekgestoelte met papier in de hand). werden 10 man gearresteerd. Deze groep is afkomstig van het concen tratiepunt ten Zuiden van Surabaja, waar in verband met de Ceasefire- order, welke die naoht inging, d£ guerilletroepen waren samengetrok ken. OVERVAL OP ONDERNEMING NABIJ MALANG In het Blimbingse nabij Malang zijn tien ondernemingswachters slaags geraakt met een grote bende en hebben een uur lang een vuurge vecht geleverd, waarbij de bende automatische wapens gebruikte. Na dat militaire assistentie was opge daagd, vluchtte de bende. Van dc zijde van de ondernemingswacht werden twee personen gedood en één ontvoerd. De verliezen, die de bende heeft geleden, zijn onbekend. NOG STEEDS AARDSCHOKKEN IN ECUADOR In het door de aardbeving van vo rige week geteisterde gebied van Midden-Ecuador worden nog steeds aardschokken waargenomen. Acht plunderaars zijn door militairen neergeschoten. Het Rode Kruis deel de mede, dat het dorp Liberta ge heel verdwenen is in een door de aardbeving ontstaan ravijn van bijna een kilometer diep. In de stad Pelileo vond men on der de puinhopen van een bedehuis de lijken van vijf kloosterzusters en een aantal leerlingen in gebedshou ding voor het altaar geknield. WONDERLIJKE REDDING. In Ambato, de stad in Ecuador welke zwaar is geteisterd door de jongste aardbevingen, heeft men een priester na vier dagen kunnen redden uit het puin van de totaal verwoeste kathedraal. Hij was de gene, die op het ogenblik van dt aardbevingsramp, catechismusles gaf aan de 60 kinderen, die onder het puin werden bedolven en allen dood werden. De priester werd gered door een boog, die over zijn lichaam viel er die hem beschermde tegen het val lend gesteente. juist vóór de cease fire termijn DE NEDERLANDSE legercommandant generaal Buurman van Vree den, is Donderdagmorgen naar de stad Surakarta op Midden-Java vertrokken. De geconcentreerde aanval van groepen guerillastrijders die Zondag begon, is namelijk op Maandag, Dinsdag en Woensdag voortge zet. Over de gevechten is sinds Zondag bijna geen nieuws meer ontvan gen. Alleen werd van officiële Nederlandse zijde medegedeeld, dat de strijd Woensdagmiddag nog voortduurde. Nederlandse waarnemers zijn van mening, dat de aanval op Surakarta een poging was om de stad juist voor het van kracht worden van de order staakt het vuren te veroveren. De aanvallers zouden daarbij gespecu leerd hebben op de afspraak, dat na Woensdag middernacht beide par tijen hun status-quo stellingen moe ten handhaven. Van officiële Neder landse zijde worden geen bijzonder heden over de strijd verstrekt, omdat het sinds Woensdagnacht niet meer geoorloofd is bijzonderheden over botsingen mee te delen, tenzij deze besproken zijn in de gemeenschap pelijke centrale commissie. In Surabaja zijn in de nacht van Woensdag op Donderdag ook onver antwoordelijke elementen geïnfil treerd, nadat de order om het vuren te staken was ingegaan. Een aantal van de binnengedrongen elementen kon worden gearresteerd. Met ingang van Donderdag is tot nader order opnieuw de avondklok ingesteld, die geldt van 10 uur 's avonds tot 5 uur 's morgens. De Raad van Europa REEDS IN DE EERSTE werkzitting van de consultatieve Assemblée van de Raad van Europa kwamen gisteren spanningen tot uiting, die zullen gaan leven tussen beide organen van de Raad: de Assemblee en de commissie der ministers. President Spaak moest reeds in de na middag zijn grote ervaring in de leiding van internationale bijeenkom sten te hulp roepen om de stromen van welsprekendheid, die zich richt ten tegen de dominerende positie van de commissie der ministers, binnen de perken te houden. Churchill schaarde zich aanstonds in de blijkbar dichte gelederen van leden, die de Assemblée in het be stel van de Raad van Europa een sterke positie tegenover de ministers willen geven. De Britse staatsman, die zich vol activiteit door de zaal bewoog en zich soms vlak naast de tolken nes telde, daar de slechte acoustiek het volgen der discussies van de plaat sen der leden uit zeer bemoeilijkt, stond tot viermaal op om in steeds gloedvoller bewoordingen te protes teren tegen het feit, dat de Assem blée volgens het voorlopige regle ment van orde slechts drie dagen de tijd heeft om aan de ministers te verzoeken nieuwe punten toe te voe gen aan de door de ministers opge stelde agenda. De Assemblée moest volgens Chur chill de geest tonen, die de parle menten der vertegenwoordigde na ties bezitten, en deze binding aan een termijn van drie dagen niet ac cepteren. De Assemblée moest vol gens hem minstens drie weken heb ben om eigen punten toe te voegen aan de drie, welke door de ministers voor advies aan haar zijn voorge legd. Er was een aantal vertegenwoor digers van verschillende landen, die hem bijvielen. Onder hen was de Franse oud-minister Teitgen. Uit de Assemblée was het slechts het En gelse Labourlid majoor Thomas, die de vrees uitsprak, dat de Assemblée zou kunnen gaan vergeten, dat zij geenszins een parlement is en dat zij niet is bijeen gekomen om de na tionale parlementen door een Euro pees parlement te vervangen. De oorzaak voor het stellen van een termijn is, dat de ministers be perkt zijn in hun tijd en niet tot ein de van de Assemblée in Straatsburg kunnen blijven resideren om voor stellen af te wachten. Van de ministers volgde alleen Stikker gisteren korte tijd de discus sies. President Spaak drong er bij de HET PROGRAM VAN EYSKENS. De regering-Eyskens zal Dinsdag het Belgische parlement mededeling doen van het regeringsprogram. De regering zal zich bezighouden met de dringende financiële, economi sche en sociale problemen, waar voor het land geplaatst is. Men wil trachten te komen tot: 1. economische vrijheid in binnen- en buitenlandse handel, 2. een hervorming van de gemeen telijke diensten, 3. vermindering van het aantal ambtenaren en van de staats uitgaven, 4. spoedige en doeltreffende hulp verlening aan oorlogsslachtoffers en 5. verlaging van de inkomstenbe lasting met 16 procent. Assemblée op aan, verdere bespre king van deze kwestie uit te stellen tot Vrijdag, wanneer de vergadering kan beschikken over een rapport over het voorlopig reglement van orde. Daartoe werd na langdurig debat besloten en het is dus te verwach ten, dat de kwestie hedenmiddag op nieuw scherpe discussie zal uitlok ken en dat Churchill's voorstel dan in stemming zal komen. In elk ge val is het duidelijk, dat de Assem blée een aanzienlijk aantal nieuwe punten aan de agenda wenst te zien toegevoegd en zich niet wenst te beperken tot een advies over de vraag, wat gedaan zou kunnen wor den op economisch, sociaal en cul tureel gebied. PROFESSOREN VLUCHTEN UIT DE SOVJET-ZONE. Vier professoren van de Berlijnse universiteit, Unter den Linden, in de Sovjet-zóne van Berlijn, zijn naar West-Duitsland gevlucht. Een der vluchtelingen, professor Stieve, direc teur van het anatomisch instituut, gaf als reden van zijn vlucht op, dat hij niet langer aan de universiteit kon werken, daar de Sovjets de vrijheid van wetenschap niet erken den. VLIEGTUIG MET JOEGO SLAVISCHE SPORTS LIEDEN VERMIST. Men verkeert in het onzekere over een door de Joego-Slavische regering gecharterd vliegtuig, dat een twin tigtal Joego-Slavische deelnemers aan de te Kopenhagen te houden zesde doofstommenolympiade en hun trainers naar de Deense hoofdstad zou brengen. Het toestel is Donder dag uit Joego-Slavië vertrokken. Vol gens het laatste van het vliegveld ontvangen bericht is het Donderdag avond te Warschau geland. DREIGING VAN SPOORWEG STAKING IN FRANKRIJK Waarnemers te Parijs vrezen, dat de staking van he£ personeel van de wagons-Lits, wanneer er geen oplos sing wordt êevonden, tot een alge mene stopzetting van het treinver keer in Frankrijk zal leiden. De vak vereniging van de stakers heeft me degedeeld, dat de spoormannen te Marseille een „sympathie-actie" zul len beginnen wanneer niet aan de eisen van de stakers tegemoet wordt gekomen. MASSA-ONTSLAG BIJ BERLIJNSE SPOORWEGEN. Volgens een woordvoerder van de niet-communistische Berlijnse spoor- licdenvakbond is de onder Sovjet-con trole staande directie van de Ber lijnse spoorwegen van plan volgende week vijftienhonderd West-Berlijnse spoormannen te ontslaan, in strijd met het de jongstleden staking over- eengekomene. AANKOMST VAN HATTA OP SCHIPHOL Gistermiddag arriveerde met de Constellation „Eindhoven" de vice- president van de republiek Indone sia. tevens leider van de republi keinse delegatie, drs. Mohammed Hatta. In een onderhoud met de journalisten verklaarde Hatta goede resultaten van de R.T.C. te verwach ten. Het nodige vertrouwen bestaat op dit moment ofschoon alle rudi menten van wantrouwen nog niet zijn weggenomen. Een snel afhan delen van de Ronde Tafelconferentie zal het vertrouwen overigens aan merkelijk kunnen versterken. De In donesiërs zelf weten thans voor een goed deel wat zij precies willen, dank zij de goede resultaten van de mter-Indonesische conferentie. De uitvoering van de order van het sta ken van de vijandelijkheden geeft vele moeilijkheden door de versprei ding van de troepen. Wij doen ech ter ons uiterste best. Er zijn inder daad nog veel onregelmatige troepen, die wij niet geheel in de hand heb ben, maar wij hopen de toestand onder controle te kunnen krijgen. STAAKT HET VUREN IN PALESTINA. De Veiligheidsraad heeft met 9 te gen 0 stemmen (de Sovjet-Unie en de Oekraine onthielden zich van stemming) een Frans-Canadese re solutie aangenomen, waarbij de wa penstilstandsovereenkomst in Pales tina wordt vervangen dbor de order staakt het vuren. Dit betekent, dat het verbod op het invoeren van wa pens en strijdkrachten in Israël en de Arabische staten is opgeheven. 2 Bisschoppen zonder goedkeuring tholieken gehouden worden, bij gelegenheid van de wijding van twee nieuwe bisschoppen. Deze twee kerkvorsten, m'gr. Lazik, aposto lisch administrateur in Trnava en mgr. Pobazny, deken van Roznava, zijn enige weken geleden door de H. Stoel benoemd. Zij zullen gewijd worden, zonder dat aan de regering toestemming gevraagd is. Het Tsje- choslowaakse episcopaat is zich er van bewust, dat de regering beide bisschoppen niet zal erkennen, maar, zo werd verklaard, „zij zullen volledig geestelijk gezag hebben". De plechtigheid in Trnava zal de eerste zijn, die zelfstandig door de Kerk is georganiseerd na de open lijke breuk tussen Kerk en Staat, die in Juni j.L ontstond. Sedertdien zijn kerkelijke bijeenkomsten, die niet door de wereldlijke autoriteiten zijn goedgekeurd, verboden. De twee nieuwe bisschoppen zul len de Tsjechische hiërarchie bren gen op een totaal van twee aarts bisschoppen en twaalf bisschoppen. Mgr. Lazik nam reeds de functie van bisschop waar. Inmiddels heeft de regering nieuwe scherpe bepalin gen uitgewerkt, die in September door het parlement zullen worden aangenomen. Op grond hiervan zul len candidaten voor een kerkelijke functie eerst de toestemming van de regering moeten hebben. Deze goed keuring kan op grond van „politieke ongewenstheid" van de candidaat worden geweigerd. AANSTAANDE VERKIEZINGEN IN WEST-DUITSLAND. Te Diesbaden is bekend gemaakt, dat Zondag ongeveer 29 J4 millioen bewoners van West-Du.stland hun stem zullen mogen uitbrengen in de eerste algemene verkiezingen na de oorlog. Voor de 400 zetels in het fe- deraie parlement van 2.297 candida ten. Drie vijfden van het aantal kie zers zal uit vrouwen bestaan, doch het aantal vrouwelijke candidaten is slechts 202, zo deelt het centrale ver kiezingsbureau te Wiesbaden verder mede. Onder de candidaten bevinden zich vroegere gevangenen in concen- tiatiekampcn, cor-h er is ook 'n vroe gere generaax ''an de „Luftwaffe" De meeste candidaten zijn buiten hun kieskringen weinig of niet bekend met uitzondering van personen als Schumacher, Erhard, Carlo Schmidt, Reimann en dergelijke. FELICITATIE-SCHRIJVEN VAN Z.H. PAUS PIUS XH AAN MGR. J. P. HUIBERS, BISSCHOP VAN HAARLEM. Z.H. Paus Pius Xn heeft een zeer schoon felicitatie-schrijven gericht aan Z.H. Exc. Mgr. J. P. Huibers ter gelegenheid van zijn gouden pries terfeest. Aan het slot van dit schrijven geeft Z.H. de Paus aan de jubileren de Bisschop de volmacht om na de Pontificale Hoogmis op 15 Aug. a.s. de Pauselijke Zegen met volle af laat te verlenen. Kort voordat de Bisschop in re traite ging, kwam de Pauselijke In ternuntius Mgr. P. Giobbe hem per soonlijk dit bijzonder document ter hand stellen. DE KONINGIN LAAT ZICH VAN VERSCHILLENDE ZIJDEN INLICHTEN. Dr. van Royen op Soestdijk. Kort voor drie gistermiddag arri veerde dr. van Royen op Paleis Soestdijk, waar hij in audiëntie werd ontvangen door H.M. de Koningin. Zoals elders men in dit nummer kan lezen is dr. van Royen zeer optimis tisch gestemd over de gang van zaken in Indonesië. H.M. de Koningin heeft gistermor gen prof. mr. P. S. Gerbrandy, Ch. J. I. M. Weiter, generaal b.d. H. G. Winkelman en dr. J. W. Meyer Ran- neft van het Comité Handhaving Rijkseenheid in audiëntie ontvangen en kennis genomen van hun grote be zorgdheid over de gang van zaken in Nederland in het algemeen en in In donesië in het bijzonder. £m koAJve.itje... „Ondernemingen, bedrijven, het gehele sociaal-economische leven moeten waarachtige solidaire gemeen schappen gaan worden, waarin allen eendrachtig samenwerken in een open geest van rechtvaardigheid en saam horigheid". De Ned. Bisschoppen in hun laatste Vastenbrief.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1