S)e CeicbeSoii^cmt De juiste weg in Indonesië Militair bestuur verlaat Berlijn Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. YV1LMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" DINSDAG 2 AUGUSTUS 1949 40ste JAARGANG No. 11760 De politieke toestand in Berlijn Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advejt.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50 Ondernemers en arbeiders OP de door de K.A.B. in het Aarts bisdom gehouden studiedagen hield o.m. de werkgever mr. dr. L. F. H. Regout een rede over het samen gaan van werknemers en werkgevers, waarin hij zeide: „Ondernemers en arbeiders zijn met elkaar verantwoordelijk en gelijk waardig in het productieproces. Een gelijkwaardigheid intussen, die niet synoniem is aan gelijkgerechtigheid. Elk hebben zij hun eigen rechten, die niet dezelfde zijn, maar die worden bepaald door functies van kapitaal en arbeid, van gezag en uitvoering. De ondernemer is de drager van het in elke gemeenschap onmisbare' gezag en hier zal hij terecht aan vast blij ven houden. De arbeiders zijn mede verantwoordelijk voor het welzijn van onderneming en gemeenschap. Daar toe moet het oordeel van de arbeiders gevraagd worden, waartoe deze zich tevens kennis moeten bijbrengen. De ze medezeggenschap in ruime (advi serende) zin wordt het best uitge oefend in de ondernemingsraad. De medezeggenschap in engere zin medebeslissend in sociale en economi sche aangelegenheden moet wor den verwezenlijkt in algemene bin dende regelen bedrijfsgewijze, zoals de P.B.O. deze wil." Wij zijn het volkomen eens met wat hier beweerd en begeerd wordt. Waar sprake is van „gezag" zou den wij liever willen spreken van „leiding", maar dat verandert niets aan de strekking van het geciteerde. Het is hetzelfde, wat wij meerma len in onze pleidooien voor medezeg genschap hebben betoogd, n.l. dat de medezeggenschap in een onderne ming van adviserende aard moet zijn en niet van beslissende betekenis. De ze laatste medezeggenschap kan al léén worden ingevoerd in het lande lijke bedrijf door de P.B.O. Toch wil de heer Regout „bij ver dere ontwikkeling" ook aan de arbei ders in een onderneming, welke een N.V. is, een zeker beslissingsrecht toekennen „Het beslissen in de ondernémin- geen ook in economische aangele genheden, mag bij verdere ontwik keling niet het monopolie blijven van de aandeelhouders, maar de arbeiders zullen moeten mee kun nen beslissen." Zou nu in de bedrijven en onder nemingen alle ontevredenheid zijn uitgebannen, als de hier bedoelde sociale hervormingen radicaal zal zijn ingevoerd? Deze vraag beantwoorden wij beslist ontkennend; waarschijnlijk tot veler verbazing. Al die ingevoerde sociale hervor mingen zijn nodig, als eisen van deze tijd, maar zullen ten slotte nog niets bereiken, als zij niet zijn gewild door de werkgevers; als zij niet worden gedragen en gevuld door de echte overtuiging van de werkgevers, dat zij zijn de vrucht van een sociale ont wikkeling van individu en van maat schappij in sociale rechtvaardigheid; een ontwikkeling uit het liberalisme naar het solidarisme. Zeer terecht besloot dan ook de heer Regout: „Niet van wettelijke regelingen (die trouwens nooit fijn genoeg zul len kunnen werken) moet men heil verwachten, maar van een gefun deerde overtuiging, die zich buiten wettelijke of feitelijke dwang open stelt voor de sociale ontwikkeling onzer dagen." Het laatste schot is nog niet gevallen „De Nieuwsgier" te Batavia schrijft: dat de aankondiging van het feit, dat er overeenstemming is bereikt ten aanzien van het bevel tot het staken van het vuren, een gelukwens waard „Niets staat nu meer aan de uitvoe ring van het uitgestippeld program in de weg." Het blad wil zich niet overgeven aan de illusie, dat er nu op Java binnen een paar weken geen schot meer zal vallen. De toestand is grondig bedorven. Het blad wijst er op, dat de dui zenden lieden, wier vrijheids-ideaal bestaat in de vrijheid tot stelen, ro ven en afpersen, zolang zij in het be zit zijn van wapens, een bedreiging blijven vornjen voor iedere rechts orde. „Zij zullen een bedreiging blij ven, lang nadat de laatste Nederland se soldaat uit dit land is vertrokken. Hun „rehabilitatie" is na jaren vtn verwildering een vraagstuk van lan ge adem". Mocht het mogelijk zijn, een situatie te scheppen, waarin de republikeinse troepen de veiligheid een deel van het gebied van Indo nesië zouden kunnen handhaven in samenwerking met de Nederlandse strijdkrachten, dan zou de toestand inderdaad vrij snel kunnen verbete ren. Het blad verwijst echter naar de verwachting van velen in het Ne derlandse kamp, die de schouders op halen en zich op de ervaring beroe pen. „De Nieuwsgier" vestigt er ech ter de aandacht op, dat de eerste er varingen in de nieuwe fase een re sultaat hebben opgeleverd, dat in strijd is met alle verwachtingen der ongelovige Thomassen. Het blad herinnert aan de voorspellingen om trent een „geweldige bende" te Djokja na het vertrek der Nederland se troepen. „En ziet, nauwelijks enige weken daarna blijkt het mogelijk, dat een Nederlands stafofficier in uniform zich zonder geleide in Djokja vertoont, zonder dat iemand nota van hem neemt. Niemand komt uit Djokja die niet onder de indruk is van de rust, die er in de republi keinse hoofdstad heerst." Het blad bespreekt vervolgens een aantal fac toren, welke ongelijksoortig zijn aan die van na de Renville-overeen- komst. „Thans dringt ook in de repu blikeinse sfeer het besef door, dat de strijd voor de vrijheid als zodanig gestreden is en dat de politieke on af ahnkelijkheid voor de deur staat." Het blad brengt tenslotte warme hulde aan het werk van dr. van Royen en zegt, dat het persoonlijke prestige van de heer van Royen „een welhaast ongelooflijk groot gewicht in de schaal heeft gelegd. Hij staat naar wij hopen, voor de vol tooiing van het v/erk, waaraan zijn naam tot in lengte van dagen ver bonden zal blijven". Aldus „de Nieuwsgier". OVERVALLERS VAN CONVOOI AFGESTRAFT. Op de Karo-hoogvlakte (Sumatra) werd in de nabijheid van Kaban Djahe een convooi overvallen door terroristen, die uit een langs de weg opgeworpen stelling met automati sche wapenen vuurden. Door een on middellijk uitgevoerde omtrekkende beweging kon de stelling in de rug worden aangevallen en opgeruimd, waarbij een groot aantal terroristen werd gedood en veel wapens werden buit gemaakt. Aan Nederlandse zijde waren vijf lichtgewonden. VEERTIG JAAR LUCHTVAART Veertig jaar geleden, op 1 Augustus 1909, maakte Glenn L. Martin zijn eerste vlucht met een door hemzelf gebouwde tweedekker bij Santa Ana in Californië. Sindsdien heeft hij aan het hoofd gestaan van zijn vliegtui- genfabriek, die thans te Baltimore is gevestigd en een der grootste be drijven van deze soort ter wereld is en als zodanig heeft hij de gehele ontwikkeling van de thans 46 jaar oude vliegerij meegemaakt. De vijf tiende Juli trad hij af als president directeur van de Glenn L. Martin Company om de functie van voor zitter van de Raad van Bestuur te aanvaarden. Hij wordt opgevolgd door C. C. Pearson. Glenn Martin tijdens zijn aftreden met het model van de XB-46, een bommenwerper met zes straalmoto ren, in de hand. Op de voorgrond het model van zijn eerste vliegtuig. Roemenië geeft het voorbeeld KATHOLIEKE ORDEN VERBODEN. Vijftien katholieke orden en con gregaties in Romenië zijn gisteren door een besluit van de communisti sche regering ontbonden. Verschil lende bekende orden, zoals die van de zusters van Nótre Dame, vallen on der dit decreet. De orden die in de hospitalen werken, moeten hun werk neerleggen. De leden van de ontbon den orden hebben twintig dagen ge kregen om de regering mee te delen of zij willen gaan wonen in de vier overgebleven katholieke kloosters in Boekarest en in Zevenburgen of dat zij hun congregaties willen verlaten en burgerlijk werk zoeken. De bui tenlandse leden moeten binnen tien dagen vergunning vragen om in het land te blijven. Dit decreet is het hoogtepunt van de Roemeense aanval op de Katholie ke Kerk. Deze is begonnen in Augus tus 1948 toen de scholen werden ge sloten en het eigendom van de Kerk verbeurd werd verklaard. Daarna zijn alle katholieke bisschoppen en vier honderd priesters gearresteerd. Roe menië wordt beschouwd als het model van een Kominformstaat. Deze laatste stappen kan men beschouwen als de voortekenen van de dingen die zullen gebeuren in Hongarije en in Tsjecho- Slowakije. VERDERE BESPREKINGEN TE PREGNY. Volgens de „Dernière Heure" heeft Koning Leopold de wens uitgespro ken ook een Katholieke en een li berale delegatie te Pregny te ontvan gen. Het blad voegt er aan toe, dat de delegaties hedenmiddag van het vliegveld Meisbroek (nabij Brussel) naar Zwitserland zullen vertrekken. Geheime militaire besprekingen AMERIKAANSE BEVELHEBBERS STELLEN ZICH OP DE HOOGTE. Gisteren zijn te Heidelberg door generaal Omar Bradley, generaal Hoyt Vandenberg en admiraal Louis Denfeld besprekingen gehouden, waarvan het verloop strikt geheim wordt gehouden. De besprekingen werden mede bijgewoond door luite nant-generaal Clarence Huebner, op perbevelhebbed der Amerikaanse troepen en luitenant-generaal John K. Cannon, opperbevelhebber der Amerikaanse luchtstrijdkrachten in Europa. Voorts waren aanwezig de chef van de generale staf der Ame rikaanse troepen in Europa, gene- raal-majoor Maxwell Taylor en de commandant van de Amerikaanse marine-,eenheden in Europese wa teren schout-bij-nacht John W. Wil kes. Men meent, dat ter vergadering ver slag is uitgebracht over opleiding, lichameliike en geestelijke gesteld heid en uitrusting der Amerikaanse troepen in Duitsland en dat rappor ten van de Amerikaanse geheime dienst zijn besproken. Ook meent men, dat de chefs der Amerikaanse generale staven moge lijk uit de eerste hand van de Ame rikaanse commandanten ter plaatse wensten te vernemen, hoe deze zich de inrichting van een verdediging voor West-Europa hadden gedacht, waarbij speciaal aandacht zou zijn geschonken aan de vraag, op welke afstand in Oostelijke richting een linie, die in de practijk te verdedi gen zou zijn, zou kunnen worden in gericht.- Nieuw offensief in China IN CHINA'S „RIJSTSCHUUR". Volgens te Kanton ontvangen be richten hebben zes communistische legers in Noord-China een nieuw of fensief ingezet, dat begonnen is in de provincie Shensi en dat zich ont wikkelt in de richting van het berg achtige Kansoe. Het doel van dit of fensief schijnt te zijn het breken van de kracht der strijdmacht van de Mo hammedaanse generaal Ma Poe-Feng, wiens nationalistische troepen in de afgelopen twee maanden de Commu nistische strijdkrachten in het gebied van Sian de oude nationalistische hoofdstad van de provincie Shensi krachtige slagen hebben toegebracht, waarbij vooral de verbindingswegen der communistische troepen werden bestookt. In Zuid-China blijven de commu nistische troepen oprukken door de provincies, die bekend staan onder de gezamenlijke naam van „rijst schuur van China". Meer naar het Noorden handhaven de communistische troepen zich in hun stellingen ten Oosten van Tsjngtsja, de hoofdstad van de pro vincie Hoenan; de val van Tsjangtsja wordt elk ogenblik verwacht. Te Kan ton is heden een telegram uit de be dreigde stad ontvangen, waarin wordt verklaard: „Wij staan op het punt om te worden afgesneden". NIEUWE JOODSE NEDERZET TING In aanwezigheid van leiders van jeugdorganisaties, legerautoritei- ten en belangstellenden, werd een nieuwe nederzetting van de Keren Hayesod-groep ingewijd. De uit 90 mensen van 18 tot 20 jaar, bestaan de nederzetting ligt bij Bar-Am ten Noord-Westen van Safad. De poort, die toegang tot het kamp geeft, met de inscriptie „Van de slagvelden naar de arbeidsvelden." Bezetting blijft echter gehandhaafd r^E BRITSE en Amerikaanse bezettingsmogendheden hebben besloten het grootste deel van haar departementen ongeveer 60 percent uit Berlijn terug te trekken en over te brengen naar de hoofdstad van West-Duitsland, Bonn, en een aantal andere Westduitse steden. Deze ver huizing zal ongeveer twee maanden in beslag nemen. In Berlijn blijven alleen achter de Britse en Amerikaanse departementen, die direct verant woordelijk zijn voor het bestuur van de Westelijke sectoren van de vroe gere Duitse hoofdstad. De Britse en Amerikaanse militaire bezetting blijft echter ongewijzigd. Dit besluit van de Britse en Ame rikaanse bezettingsautoriteiten heeft, volgens de leider van de christende mocraten, Jakob Kaiser, een nadelige invloed op de Duitsers, die hierin het begin zien van een algehele ontrui ming van Berlijn door de Westerse geallieerden. Hij verwacht bovendien, dat de communisten en de antination- listen er het verkiezingsthema uit zullen slaan, dat de Engelsen en de Amerikanen op een splitsing van Duitsland aansturen. De Westerse be- zettingsmogendheden hebben de Duit sers echter de verzekering gegeven, dat zij er niet aan denken Berlijn prijs te geven. Zij achten het daaren tegen raadzaam enkele departemen ten van de Westduitse regering in Berlijn te vestigen om met nadruk te laten zien, dat de eenheid van Duits land en het herstel van Berlijn als hoofdstad het uiteindelijke doel blij ven. De burgemeester van West-Ber- lijn, prof Reuter, heeft dit standpunt aanvaard en zal de Westberlijnse ge meenteraad voorstellen de nog te kiezen Westduitse regering te ver zoeken enkele departementen in Ber lijn te vestigen voornamelijk voor het bevorderen van de handelsbetrekkin gen tussen de Russische zone en West- HATTEM 650 JAAR STAD Ter gelegenheid van het 650 jarig be staan van de stad Hattem zijn Maan dag de feestelijkheden ter viering van dit -jubileum begonnen. In de voor deze gelegenheid opgerichte stadstaveerne rookt de burgemeeser van Hattem, de heer K. Toornstra, een pijpje met zijn collega van 650 jaar geleden, „schout Suermondt" Duitsland. Een besluit hierover zal pas kunnen worden genomen na 14 Augustus, wanneer de Westduitse bondsraad zal worden gekozen. H. VADER FELICITEERT ITALIAANS TEAM VAN DE TOUR DE FRANCE. De H. Vader heeft door bemidde ling van mgr. Mentini, substituut van het Staats-Secretariaat van het Vati- caan, Zijn gelukwensen gezonden aan het Centro Sportivo Italiano. Dit Centro is de sportafdeling van de Italiaanse Katholieke Actie, waarvan zowel Fausto Coppi als Gino Bartali actieve en overtuigde medeleden zijn De beide kampioenen hadden ter ge legenheid van de overwinning van het Italiaanse team in de Tour de France een blijk van hulde aan de H. Vader doen toekomen. In het telegram van mgr. Montini wordt gezegd, dat de hulde van de Italiaanse wielrenners de H. Vader aangenaam heeft getroffen. De tekst van dit telegram luidt dan verder: „De Paus schept behagen in gezonde, sportieve inspanningen, die gematigd worden door openlijke gevoelens van godsdienstige overtuiging en ware Mariale vroomheid en zendt aan de renners van ganser harte de gevraag de Apostolische Zegen als steun en aansporing voor nieuwe inspannin gen". „De Standaard" verneemt dat de dagpassen, die de laatste jaren aan de Nederlandse grenskantoren aan Belgische touristen werden verstrekt om een uitstapje in het Nederlandse grensgebied te kunnen maken, thans op bevel van de Belgische regering afgeschaft zijn. Duizenden badgasten van de Belgische kust, die anders de gelegenheid hadden om met tram of autobus een tochtje naar Sluis of Walcheren te maken, zien zich dit ge noegen nu ontzegd, aldus „de Stan daard". Gezagvoeder Plesman geborgen Gisteren is uit het wrak van de bij Bari verongelukte Constellation „Roermond", het stoffelijk overschot van gezagvoerder Hans Plesman ge borgen. Een tweede lichaam, dat in het wrak werd aangetroffen, is nog niet geïdentificeerd. Drie van de 33 verongelukten worden thans nog ver mist. Jongen viel van vlot en verdronk In het afgelopen weekend zijn er in Noord Limburg aan de Maas twee ongelukken gebeurd. Drie jongens kropen samen op een vlotje, samen gesteld uit enkele benzineblikken en wat planken en gingen spelevaren op de Maas te Venlo. Een jongetje van tien jaar viel van het wankele geval letje af en verdronk. De beide andere lieten zich huilende op de stroom meevoeren, tot zij door een militair met een roeibootje uit hun benarde positie werd enverlost. Het ander ongeluk overkwam een 47-jarige hengelaar uit Tegelen, die aan toevallen leed en waarschijn lijk tijdens een van deze toevallen voorover in het water gevallen en verdronken is. SIGARETTENDIEFSTAL OP DE „LEERDAM". Zes arrestaties verricht. Aan boord van het s.s. Leerdam werd, tijdens het verblijf te Philadel phia een partij van 30.000 Camel-si garetten gestolen, aldus het „Vrije Volk". Nadat de kapitein deze roof aan zijn maatschappij gerapporteerd had, waarschuwde deze de rivierpo litie te Rotterdam. Rechercheurs gin gen te Antwerpen aan boord om ge durende de vaart naar Rotterdam de zaak te onderzoeken. Toen de „Leerdam" Vrijdagmorgen om drie uur in Rotterdam arriveer de was alles in kannen en kruiken. Vier zeelui, de 30-jarige kabelgast J. H., de 19-jarige matroos J. B. K.. de 18-jarige matroos Chr. V. L., allen Rotterdammers, werden op het bu reau verhoord, waarbij zij de diefstal bekenden, 's Avonds volgde nog de arrestatie van de 17-jai.ge lichtma troos S. B., eveneens afkomstig uit Rotterdam. De rivierpolitie vond aan boord 10.000 sigaretten verstopt. De reste rende 20.000 stuks waren overboord gezet, toen het de dic-ven duidelijk werd, dat de zaak fout liep. Het was de bedoeling de partij in België of Nederland te verkopen. RAAD VAN BEROEP VOOR DE PERSZUIVERING De raad van beroep voor de pers zuivering vernietigde de uitspraak van de commissie voor de perszuive ring van 20 Juli 1948 voorzover daar bij is bepaald, dat gedurende 20 jaar geen persorgaan mag worden uitge geven onder de naam Dagblad van Noord-Brabant en Zeeland. Eenzelf de verbod voor de Limburger Koe rier bleef echter gehandhaafd. De raad van beroep voor de pers zuivering onthield verder zijn goed keuring aan het advies van de com missie voor de perszuivering, waar bij deze commissie de minister van onderwijs, kunsten en wetenschap pen adviseert, over te gaan tot de vordering in eigendom tegen schade loosstelling van een aantal goederen, toebehorende aan de N.V. Uitgevers maatschappij „Neerlandia", welke gedurende de vijandelijke bezetting de .Limburger Koerier" heeft .uitge geven en aan de N.V. de Residentie bode, welke N.V. gedurende de be zetting de Residentiebode uitgaf. BEPERKING LUCHTPOST OPGEHEVEN. Viermaal per week vliegt de post weer naar Indonesië en over de oude snelle route. Elke Maandag, Woens dag, Donderdag en Zaterdag vertrekt een machine van Schiphol. De beper kingen konden worden opgeheven. Dit wil dus zeggen, dat thans weer postpakketten per luchtpost kunnen worden verzonden en dat voor port vrije zending c.q. verzending tegen binnenlands tarief, de brieven weer 10 gram mogen wegen i.p.v. 5 gram. BehalVe de bestaande tarieven van postpakketten tot 500 gram en 1000 gram, is nog een tussentarief inge voerd voor een pakket tot 750 gram. Te Enkhuizen heeft een korte maar felle brand gewoed in een der opslagplaatsen van asfaltpapier, va ten teer, gereedschappen en verpak kingsmateriaal van de Enkhuizer Ijzerhandel. Tengevolge van de brand kreeg de vrouw van de eige naar een hartaanval, waardoor zij korte tijd later overleed. Naar de oorzaak van de brand wordt een onderzoek ingesteld. £en HoAAe£tf£.... Zelfs mensen, die in hun huiselijk leven of in hun beroepsmilieu zich houden aan een vast regiem, waar door dit leven althans behoorlijk ver loopt, denken er maar weinig aan om hetgeen vereist is voor het geestelijk karakter van hun leven ook enigs zins te binden aan een plan, een op zet of kader". Franciscus van Sales.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1