S)e Militaire uiteenzettingen van generaal Bradley Elf doden bij Amerikaanse hittegolf Ook Engeland wil atoom-energie verwekken Luchtbrug wordt geleidelijk afgebroken Directeur: C. AL VAN HAMERS VELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" ZATERDAG 30 JULI 1949 40ste JAARGANG No. 11758 Engeland en de atoom-energie Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.32 p. w., 11.40 p. mnd., f4.15 p kwart. Franco p. p. f 4.90- Advert.; 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50 „MOOI WEER, MET KANS OP ONWEER" WANNEER langs een zomer-blauwe lucht zilveren wolken varen als feestballonnen op de wereldkennis, wanneer huisgezinnen gepakt en ge zakt uittrekken om vrolijk vacantie te vieren dan over dreigend on weer en koelere temperaturen te gaan praten, is een taak, die De Bildt onbewogen vervult, maar aan de klaag-profeet bij uitnemendheid, Je- remias, het leven heeft gekost. Het wil er bij niemand in, dat de hemel, waaraan op de ene dag de zon in volle luister schittert, morgen be trokken kan zijn en de zomer-warmte weggevaagd door onweer- en hagel buien. Zoals ook Jeremias wrevel verwekte, toen hij in de stadspoort door de mond des Heren stond te roe pen: Ze menen, de wonde van mijn volk te genezen, Door lichtzinnig te roepen: Vrede, Vrede! En er is geen vrede! Naar Jeremias werd niet geluisterd, evenmin als in onze tijd wordt ge luisterd naar de waarschuwende stem van Christus' plaatsbekleder in Rome, die, ter voorbereiding van het Heilig Jaar, opriep tot inkeer en boe te; evenmin als diepe aandacht wordt gegeven aan het voorstel van de priester Henri de Greeve het da gelijks leven te doortrekken van een bezwerend smeekgebed. HET is steeds zo geweest en ook nu zo, dat als de hemel boven het eigen hoofd blauw is, een mens lucht hartig denkt over de sombere weerbe richten uit verwijderde delen des lands. Iemand, die pas vrouw of kind door de dood heeft verloren, kan zich niet in denken, hoe anderen zo vro lijk door het leven kunnen gaan. De volken in Oost-Europa, in hun hei ligste gevoelens van geloof en vrij heid gekrenkt, schudden- onbegrij pend het hoofd over de gemoedsrust van het Westen. Even worden we op geschrikt, als de namen Stepinac, Mindszenty, Beran in het felle licht der publieke sensatie worden gezet, om onmiddellijk daarop weer afge leid te worden als hetzelfde felle maar ijskoude licht straalt over de „tour de France" of een smijt-partij met inktkokers in de Italiaanse se naat. Het is goed nuchter en verstan dig te zijn, maar deze zakelijke hoe danigheden reiken veelal niet hoger dan de aankoop van effecten of het verhandelen van goederen. Of het mooi of lelijk weer zal worden, weten we met wisselend succes te beoorde len, maar „de tekenen des tijds" we ten we niet te beoordelen. IN deze week, die zo kalm in vacan- tie-stemming is verlopen zelfs Frankrijk had geen trek in een zo veelste regerings-crisis hebben toch enige berichten gecirculeerd, die „te kenen des tijds" zijn. Amerikaanse opperbevelhebbers zijn naar Europa gevlogen, om de samenstelling van legerscharen te bestuderen en de Amerikaanse minister van buiten landse zaken heeft bij de afgevaardig den onomwonden verklaard, dat on verwijld moet worden begonnen met herbewapening van West-Europa. Minister Acheson verklaarde: Als de V.S. de beloften van het Atlantisch Pact gestand doen en militaire hulp verschaffen, zal de vrede verzekerd zijn. Geen aanval ler zou het wagen het op te nemen tegen de gezamenlijke Westelijke mogendheden. Deze geruststelling is op zo vele nog niet vervulde voorwaarden ge bouwd, dat zij eerder een angst-aan- jaging dan een bemoediging inhoudt. Misschien heeft Dean Acheson het zo bedoeld, om de langzaam weer in duttende verdedigings-geest hier en overzee wakker te maken. Na de te kening van het Atlantisch Pact kre gen we een soort tabellarisch kasboek voorgeschoven: cijfers van mensen en „ander materiaal" te ener en te an- derer zijde, welke cijfers, opgeteld, wiskundig bewezen, dat bij een oor log de overwinning aan ons was. TUIENIGEEN heeft bij dat staatje en ook nu bij de verklaring van Acheson, zijn schouders opgehaald. „Weet wel" sprak Henri de Greeve „zonder gebed en offer zullen we draak niet verslaan". Het cijfer-staat- je en de verklaring van Acheson zijn nuchter en zakelijk, in de zin van beurs-noteringen en markt-berichten, maar de e. h. De Greeve werd ge- inspireerd door de hogere zakelijk heid, die Jeremias dreef tot zijn jam merklacht en Christus wenend deed nederzitten bij het uitzicht over eer volbedrijvig Jeruzalem. Het is aan bevelenswaardig uit staatkundig oog punt het Westen te wapenen tegen een mogelijke aanval uit het Oosten. Het is harde en „dure" plicht van zelfbehoud. Maar dwaasheid is het in deze strijd tegen de Draak uitsluitend te betrouwen op menselijke machts middelen. Op dit punt van de ontwik keling der wereld spreekt Judas de Makkabeeër ons goede moed 1... „Voor de hemel blijft het gelijk red ding te brengen door velen of wei nigen! In.de strijd hangt de zege niet af van de legersterkte, maar van de De verdediging van het Westen De stafchef van het Amerikaanse leger, generaal Bradley, heeft in een getuigenis voor de commissie voor buitenlandse zaken van het Huis van Afgevaardigden over het wapen program, een uiteenzetting gegeven van een uit vijf punten bestaand plan voor de verdediging van het Noord-Atlantisch gebied. Generaal Bradley zei, dat de in het plan vervatte aanbevelingen ge baseerd waren op het principe, dat de man in de beste positie het werk zou doen, waarvoor hij het meest ge schikt was. Het plan luidt: 1. De V. S. zouden worden belast met het bombarderen van strategi sche doelen. De Amerikaanse marine en de zeemogendheden van de West-Euro- pese Unie zouden de belangrijkste operaties ter zee uitvoeren, met in begrip van het schoonhouden van de zeewegen. De landen van de West- Europese Unie en de andere landen zouden zelf hun havens en kusten verdedigen. 3. Erkend werd, dat de kern van de luchtmacht zou komen uit Euro pa, geholpen door andere landen, naarmate zij in staat zijn te mobi liseren. 4. Engeland, Frankrijk en nabij gelegen landen zouden voor het grootste deel aanvallen en bombar dementen op korte afstand en hun luchtverdediging voor hun rekening nemen. De V. S. zouden de „tacti sche" (tactical) luchtmacht voor hun eigen grond- en marinestrijdkrach ten en voor de Amerikaanse verde diging behouden. Andere landen zouden voorna melijk bijzondere missies vervullen, naar gelang van hun ligging ten op zichte van het mogelijke strijdto neel. Naar aanleiding van de verant woordelijkheid der V. S. voor bom bardementen op strategische doelen, zei Bradley nog; „Wij hebben in dit land herhaaldelijk erkend, dat in de gemeenschappelijke verdediging voor op moet staan ons vermogen om de atoombom af te leveren". Het belangrijkste van de algehele strategie was, dat wanneer elk land in staat was zichzelf te verdedigen, als onderdeel van een collectief stra tegisch plan, er een formidabele macht was en een duidelijk econo misch gebruik van krachten, hulp bronnen en mensenmateriaal. Churchill zoekt vergeefs rust Winston Churchill orengt zijn vacantie door aan de boorden van het Gardameer, waar hij zo wordt lastig gevallen door jour nalisten en persfotografen, dat hij de hulp van de politie heeft moeten inroepen om hen op een afstand te houden. „V/al denken ze eigenlijk wel," klaagde de oud-premier, „dat ik een prima donna of een filmster ben?" Churchill is hier gekomen om te schilderen, maar tot nu toe is daar niet veel van gekomen. Hij vertoeft in het Grand Hotèl en af en toe ziet men hem in een blauw zwempak en met een stroohoed op het hoofd langs hel strand wandelen. Eenmaal meen de Churchill aan zijn belagers te zijn ontkomen, toen hij zijn ezel op een eenzaam plekje, 2100 voet boven het meer, had neer gezet. Korte tijd later kondigde het gesnor van een konvooi persauto's echter aan, dat hij ook nu weer ontdekt was. Churchill gaf in duidelijke bewoordingen zijn misnoegen te kennen over deze aanslag op zijn particulie re leven en droeg de hem bege leidende politiemannen op de persmensen op een afstand te houden, totdat hij zijn ingrediën ten ingepakt had. Daarop bracht zijn auto hem langs een omweg naar zijn hotel terug. Het wachten is op: „Cease Fire!" Volgens welingelichte kringen in Batavia zal de afkondiging van het Cease Fire niet voor Maandag kdn- nen worden verwacht, aldus pieldt Reuter uit Batavia. De formele zit ting van de delegaties onder leiding van de Unci tot bevestiging van het accoord wordt niet voor Maandag verwacht. De Nederlandse delegatie heeft de tekst van de overeenkomst naar den Haag geseind en verwacht in de loop van aanstaande nacht (dat is Neder landse tijd hedenmiddag) antwoord. Volgens een neutrale militaire waarnemer zou het veertien dagen duren, voordat de order aan alle re publikeinse guerilla-eenheden zou zijn doorgegeven. De hitte in de Verenigde Staten duurt nog steeds voort, en de hitte golf, die op het ogenblik in ver scheidene staten heerst, heeft in de afgelopen 48 uur elf slachtoffers ge- eist. De dood van drie mensen in New York wordt als een direct ge volg beschouwd van de hitte van gisteren, toen het kwik steeg tot 35 graden Celsius. In Washington werden acht men sen door de warmte bevangen en vele kantoren en werkplaatsen slo ten him deuren om hun personeel niet bloot te stellen aan de broeikas- tem'peratuur, die er binnenshuis heerst. Het stadje Bluefield in West- Virginia, dat al jaren lang recla me maakt voor zijn „air condi tioned" klimaat, heeft een grote financiële strop tengevolge van de abnormale temperatuur; deze stad heeft namelijk indertijd beloofd om gratis limonade te verstrekken aan de burgerij, indien het kwik boven de 32 graden zou stijgen. De hitte van Woensdag kostte Blue- field dan ook 16.000 glazen limo nade. Bevreesd voor de gevolgen hebben de vroede vaderen van de ze stad nu bepaald dat, indien de hitte langer dan twee dagen duurt er volstaan zal worden met één verstrekking van limonade. In New England en in Boston was het kwik gisteren gestegen tot 37 graden, waarmee het record voor dit jaar werd bereikt. Amerika's eigen veiligheid „Ook al was er van een Atlanti sche pact geen sprake, dan zou het toch voor Amerika's veiligheid van het grootste belang zijn om wapenen naar Europa te zenden", aldus ver dedigde Louis Johnson, de Ameri kaanse minister van defensie het wapenprogramma van president Truman voor de commissie voor bui tenlandse betrekkingen van het Huis van Afgevaardigden. „De veiligheid van bepaalde lan den buiten West-Europa is eveneens van het grootste belang voor de vei ligheid der Verenigde Staten", ver volgde Johnson. „Daarom moet de militaire hulp aan de vrije volkeren in deze landen, die zich, met onze hulp, bereid en in staat hebben ge toond om weerstand te bieden aan aanvallen op hun grenzen, worden voortgezet. Ik ben van mening, dat de bevoegdheden, welke de president op dit gebied heeft, moeten worden aangevuld". „Daar de Europese economieën het grootste deel van de noodzake lijke uitrusting kunnen, en moeten, opbrengen, dienen wij voorrang te blijven geven aan het Europese her stelplan. Tegelijkertijd moeten wij echter onze vrienden voorzien van de noodzakelijkste behoeften op het gebied van militaire uitrusting". President Truman heeft Donder dag medegedeeld, dat met Britse en Canadese autoriteiten besprekingen zullen worden gevoerd over funda mentele kwesties, welke verband houden met de politiek op lange ter mijn op het gebied van de atoom energie. Met nadruk heeft de president er op gewezen, dat deze besprekingen slechts een voorbereidend karakter dragen en tot generlei beslissing of afspraak zullen leiden. Alvorens met Engeland en Canada gemeenschap pelijke besluiten zullen worden ge nomen, zal de regering het Congres raadplegen, dat zeer gevoelig is voor contacten met andere landen ter zake van productie van atoomener gie. Truman legde er de nadruk op,' dat het een voortzetting betreft van de contacten met genoemde land*en in oorlogstijd. De zaak werd van dringende aard door het feit, dat de Britse regering er de Amerikaanse regering op ge wezen heeft, dat het gerechtigd zou zijn een deel van de uranium-pro- ductie uit de Belgische Congo op te eisen. In- de oorlog werd een geheime overeenkomst gesloten tussen V. St., Engeland en België, volgens welke de uranium-productie van de Congo in haar geheel zou gaan naar Engeland en Amerika. Daar de pro ductie van atoombommen in Ameri ka werd geconcentreerd, heeft Britse regering het toen goedgevon den, dat de gehele productie recht streeks naar de Ver. St. zou gaan. Nu echter na de oorlog Engeland zijn defensie opnieuw organiseert, mag het daarbij de atoomoorlog niet buiten beschouwing laten. Het staat voor de keus, óf zelfstandig een atoomwapen-industrie te organise ren, óf te delen in de resultaten van het onderzoek en de productie in de Ver. St. DE „COLUMBUS" IN AMSTER- DA MDe Amerikaanse zware krui ser „Columbus", die een standaard- waterverplaatsing heeft van 13.600 ton, is heden voor een bezoek, dat tot 3 Augusus zal duren, in de hoofdstad aangekomen. kracht uit de hemel". Deze strijd sprak Henri de Greeve wordt niet .op een koopje" gewonnen, maar door gebed en boete, „in zak en as". En het weelderige Ninive, dat op de rand wankelde van de afgrond, bleef gespaard daardoor. T'HANS is het nog mooi blauw zo- merweer boven het Westen, maar welk mens, welke staat, hoe rijk en sterk ook, vermag in de natuur het opkomen van een donderbui of hagel storm af te wenden? Laten we ook uit deze onmacht in de wisselvallig heden van het weer, de tekenen des tijds en de ontoereikendheid van machtsmiddelen, verstaan. „Neemt de banier op" schreeuwde Jeremias door de straten „en vlucht naar de Sion naar de Troon der heer lijkheid. voor eeuwig verheven in onze heilige stede!" JAARVERSLAG INSTITUUT VOOR DOOFSTOMMEN TE ST. MICHIELSGESTEL. Ongelooflijk geduld en enthousiaste arbeid. Zojuist is het jaarverslag uitgeko men van het Instituut voor Doof stommen te St. Michielsgestel. Wan neer men deze uitgebreide bloemle zing van dit bij uitstek prachtige werk van de opvoeding van doofstomme kinderen doorleest, dan krijgt men de indruk, dat de doofstomheid niet meer zo verschrikkelijk is als enige jaren geleden. Immers de doofstom men gaan spreken en hun stem krijgt melodie. Ze beoefenen de balletkunst, waarbij zij de muziek niet horen maar voelen. Het klinkt haast ongeloof lijk, dat stokdove mensen muziek kunnen waarnemen en ervan kunnen genieten, ja, dat zij zelf muciseren. Men leert hun spreken met appara ten, die de menselijke stem verster ken. Op deze wijze voelen de doof stommen wat anderen zeggen. Dit is het werk van het monument van Katholieke Caritas „Het Doof stommen Instituut te St. Michiels gestel". Met ongelooflijk geduld en enthousiasme, geïnspireerd door de Christelijke naastenliefde, werken daar allen aan hun levenstaak: de opvoeding van de doofstommen. AFGRAVING VAN HEUVEL BIJ BOMBAY'S VLIEGVELD. In het rapport van de commissie, die een onderzoek instelt naar de oor zaak van de ramp met de K.L.M.- Constellation „Franeker" zal, naar wordt verwacht, dringend aanbevolen worden de 75 meter hoge heuvel van Ghatkopar, waartegen het vliegtuig te pletter vloog, af te graven tot on geveer 30 meter. De burgemeester van Bombay, S. K. Patil, heeft aangedrongen op goed keuring van dit plan, waarvan de uitvoering ongeveer zes millioen ro- pij zal kosten. J. B. Vesters VANDAAG viert zijn tachtigste verjaardag de heer J. B. Vesters, oud-hoofdredacteur van het „Huis gezin" en van de „Volkskrant", schrij ver van vele volksromans in de „Ka tholieke Illustratie". In Juli 1941 heeft hij de journali stiek vaarwel gezegd, waarin hij, hoewel de zeventig gepasseerd, tot de laatste dag toe een hoogst ver dienstelijke taak heeft vervuld met jeugdig-frisse activiteit. In 1902 werd hij bestuurslid, in 1909 voorzitter van de R.K. Journa listenvereniging, hetgeen hij 25 jaar bleef. Toen in 1920 het R.K. Werklieden verbond het anderdaagse blad „De Volkskrant" stichtte, werd Vesters hoofdred., maar hij bleef aan Het Huisgezin, tot hij in 1935 met De Volkskrant naar Utrecht verhuisde. Voor de oorlog was het meer ge bruikelijk dan in deze tijd, dat de dagbladen elkaar citeerden. Vesters werd toen terecht genoemd „de meest geciteerde journalist in Nederland". Zijn pittige beschouwingen over de dingen van de dag legden de ac tuele kwesties, welke de belangstel ling hadden van de lezer, helder en klaar open. Met een frisse geest nam hy, ken- is van alle vraagstukken van de dag en gaf er zijn oordeel over, al tijd kort en bondig. Sympathiek door zijn ongekun stelde eenvoud, zijn rusteloze en toch altijd rustige toewijding aan de hem toevertrouwde belangen, heeft hij altijd aller oprechte hoogachting en sympathie genoten. Allen, die hem kennen, bidden hem van ganse harte toe een geluk kige, gezegende levensavond. NEDERLAND LEENT 15 MILLIOEN DOLLAR. De Wereldbank heeft gisteren een lening van 15 millioen dollars aan Ne derland verleend voor de wederop bouw en modernisering van fabrie ken, die vrijwel voor iedere sector der Nederlandse industrie werken. Dit is de tweede herstellening en de derde, die de Wereldbank aan een Europees land verstrekt, sedert de Verenigde Staten in 1948 met het Europese herstelprogramma begon nen. De 15 millioen dollar zijn bestemd voor de betaling van fabrieksuitrus- ting, gekocht onder meer in de Ver enigde Staten, België en Zwitserland. EXPORT VAN GROENTEN NAAR DUITSLAND TOT NADER ORDER GESTAAKT. Het bedrijfschap voor groenten en fruit heeft gisteren meegedeeld, dat de export van groenten naar Duits land van heden 30 Juli af tot nader order is stopgezet, wegens uitputting van de beschikbare betalingsmidde len. Ten aanzien van de export van fruit op het Juli-contingent ad 500.000 dollar naar Duitsland werd medege deeld, dat heden, Zaterdag, de uiter ste datum van export was, waarbij er speciaal de aandacht van de expor teurs op werd gevestigd, dat de wa gon- en autolandingen uiterlijk Zon dag 31 Juli de Nederlands-Duitse grens gepasseerd moeten zijn. BW NAAR CURACAO Met het K.L.M.-vliegtuig „Gouda" is het elftal van BW Donderdag onder leiding van de voorzitter van de KNVB, de heer Karei Lotsy, naar Curagao vertrokken. Zij zullen daar enige wedstrijden spelen. De vertrekkenden met in hun mid den de heer Lotsy, op het terras van Schiphol. Voorraden in Berlijn thans voldoende geacht Gisteren hebben de Amerikanen en j echter paraat blijven om de lucht- Engelsen te Berlijn bekendgemaakt, dat de luchtbrug die een maand ge leden haar eerste verjaardag vierde, met ingang van Maandag a.s. geleide lijk verminderd zal worden, om op de laatste dag van October tot het ver leden te kunnen behoren. Het vervoer is opgelopen van een dag-minimum van 2000 ton per dag tot een record van 13.000 ton in 24 uur en zal nu in Augustus afnemen tot 3700, in September tot 2100 en in October tot 1000 ton per dag. Op haar verjaardag had de luchtbrug bijna twee millioen ton in totaal aange voerd. Gisteren namen 2000 man keur troepen van de Amerikaanse, Engelse en Franse luchtstrijdkrachten deel aan de grootste parade sinds het einde van de oorlog in West-Duits- land op het vliegveld Fassberg bij Hannover, ter herdenking van de 61 man van het personeel van de lucht brug, die bij de vervulling van hun taak het leven lieten. Na de parade namen militairen en toeschouwers een halve minuut stilte in acht. De voorraden in Berlijn acht men thans voldoende en na het opheffen van de blokkade (12 Mei j.l.) komt per rail, over land en over water het noodzakelijke van twaalf a vijftien duizend ton in de stad. Sinds 12 Mei is een voorraad gevormd, die voor vijf maanden toereikend is. Er is zelfs gebrek aan opslagruimte. De Westelijke geallieerden zullen brug op elk gewenst tijdstip weer te kunnen instellen. Installaties en re servevliegtuigen zullen in Wiesbaden en Frankfort blijven en men over weegt het houden van proefvluchten. De vliegtuigen en hun bemanningen, die gemist kunnen worden, vliegen geleidelijk terug naar de Verenigde Staten. Over een maand zullen de eerste vliegbases die van Fassberg en Celle gesloten worden. Tien dui zend arbeiders, die in Berlijn werk ten bij het laden en lossen van vlieg tuigen, zullen naar ander werk moe ten omzien. Lt.-gen. John K. Cannon, Ameri kaanse bevelhebber te Berlijn, ver klaarde, dat de bekendmaking van de opheffing van de luchtbrug voor de vrije volken van de gehele wereld betekende, dat de gezamelijke strijd krachten van de V.S., Engeland en Frankrijk een langdurige en moei lijke taak tot een goed einde ge bracht hadden. Sen kaWieZtje... „Uw vrede hange niet af van het zeggen der mensen. Want of zij u goed of kwaad beoordelen, gij zijt daarom geen ander mens". Thomas a Kemp ij.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1