S)e
Militaire uiteenzettingen van
generaal Bradley
Elf doden bij
Amerikaanse
hittegolf
Ook Engeland wil atoom-energie
verwekken
Luchtbrug wordt geleidelijk
afgebroken
Directeur: C. AL VAN HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
ZATERDAG 30 JULI 1949
40ste JAARGANG No. 11758
Engeland en de
atoom-energie
Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.32 p. w., 11.40 p. mnd., f4.15 p kwart. Franco p. p. f 4.90- Advert.; 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
„MOOI WEER,
MET KANS
OP ONWEER"
WANNEER langs een zomer-blauwe
lucht zilveren wolken varen als
feestballonnen op de wereldkennis,
wanneer huisgezinnen gepakt en ge
zakt uittrekken om vrolijk vacantie
te vieren dan over dreigend on
weer en koelere temperaturen te
gaan praten, is een taak, die De Bildt
onbewogen vervult, maar aan de
klaag-profeet bij uitnemendheid, Je-
remias, het leven heeft gekost.
Het wil er bij niemand in, dat de
hemel, waaraan op de ene dag de zon
in volle luister schittert, morgen be
trokken kan zijn en de zomer-warmte
weggevaagd door onweer- en hagel
buien. Zoals ook Jeremias wrevel
verwekte, toen hij in de stadspoort
door de mond des Heren stond te roe
pen:
Ze menen, de wonde van mijn
volk te genezen,
Door lichtzinnig te roepen:
Vrede, Vrede!
En er is geen vrede!
Naar Jeremias werd niet geluisterd,
evenmin als in onze tijd wordt ge
luisterd naar de waarschuwende
stem van Christus' plaatsbekleder in
Rome, die, ter voorbereiding van het
Heilig Jaar, opriep tot inkeer en boe
te; evenmin als diepe aandacht wordt
gegeven aan het voorstel van de
priester Henri de Greeve het da
gelijks leven te doortrekken van een
bezwerend smeekgebed.
HET is steeds zo geweest en ook nu
zo, dat als de hemel boven het
eigen hoofd blauw is, een mens lucht
hartig denkt over de sombere weerbe
richten uit verwijderde delen des
lands. Iemand, die pas vrouw of kind
door de dood heeft verloren, kan zich
niet in denken, hoe anderen zo vro
lijk door het leven kunnen gaan. De
volken in Oost-Europa, in hun hei
ligste gevoelens van geloof en vrij
heid gekrenkt, schudden- onbegrij
pend het hoofd over de gemoedsrust
van het Westen. Even worden we op
geschrikt, als de namen Stepinac,
Mindszenty, Beran in het felle licht
der publieke sensatie worden gezet,
om onmiddellijk daarop weer afge
leid te worden als hetzelfde felle
maar ijskoude licht straalt over de
„tour de France" of een smijt-partij
met inktkokers in de Italiaanse se
naat. Het is goed nuchter en verstan
dig te zijn, maar deze zakelijke hoe
danigheden reiken veelal niet hoger
dan de aankoop van effecten of het
verhandelen van goederen. Of het
mooi of lelijk weer zal worden, weten
we met wisselend succes te beoorde
len, maar „de tekenen des tijds" we
ten we niet te beoordelen.
IN deze week, die zo kalm in vacan-
tie-stemming is verlopen zelfs
Frankrijk had geen trek in een zo
veelste regerings-crisis hebben toch
enige berichten gecirculeerd, die „te
kenen des tijds" zijn. Amerikaanse
opperbevelhebbers zijn naar Europa
gevlogen, om de samenstelling van
legerscharen te bestuderen en de
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken heeft bij de afgevaardig
den onomwonden verklaard, dat on
verwijld moet worden begonnen met
herbewapening van West-Europa.
Minister Acheson verklaarde:
Als de V.S. de beloften van het
Atlantisch Pact gestand doen en
militaire hulp verschaffen, zal de
vrede verzekerd zijn. Geen aanval
ler zou het wagen het op te nemen
tegen de gezamenlijke Westelijke
mogendheden.
Deze geruststelling is op zo vele
nog niet vervulde voorwaarden ge
bouwd, dat zij eerder een angst-aan-
jaging dan een bemoediging inhoudt.
Misschien heeft Dean Acheson het
zo bedoeld, om de langzaam weer in
duttende verdedigings-geest hier en
overzee wakker te maken. Na de te
kening van het Atlantisch Pact kre
gen we een soort tabellarisch kasboek
voorgeschoven: cijfers van mensen en
„ander materiaal" te ener en te an-
derer zijde, welke cijfers, opgeteld,
wiskundig bewezen, dat bij een oor
log de overwinning aan ons was.
TUIENIGEEN heeft bij dat staatje en
ook nu bij de verklaring van
Acheson, zijn schouders opgehaald.
„Weet wel" sprak Henri de Greeve
„zonder gebed en offer zullen we
draak niet verslaan". Het cijfer-staat-
je en de verklaring van Acheson zijn
nuchter en zakelijk, in de zin van
beurs-noteringen en markt-berichten,
maar de e. h. De Greeve werd ge-
inspireerd door de hogere zakelijk
heid, die Jeremias dreef tot zijn jam
merklacht en Christus wenend deed
nederzitten bij het uitzicht over eer
volbedrijvig Jeruzalem. Het is aan
bevelenswaardig uit staatkundig oog
punt het Westen te wapenen tegen
een mogelijke aanval uit het Oosten.
Het is harde en „dure" plicht van
zelfbehoud. Maar dwaasheid is het in
deze strijd tegen de Draak uitsluitend
te betrouwen op menselijke machts
middelen. Op dit punt van de ontwik
keling der wereld spreekt Judas de
Makkabeeër ons goede moed 1...
„Voor de hemel blijft het gelijk red
ding te brengen door velen of wei
nigen! In.de strijd hangt de zege niet
af van de legersterkte, maar van de
De verdediging van het Westen
De stafchef van het Amerikaanse
leger, generaal Bradley, heeft in een
getuigenis voor de commissie voor
buitenlandse zaken van het Huis
van Afgevaardigden over het wapen
program, een uiteenzetting gegeven
van een uit vijf punten bestaand
plan voor de verdediging van het
Noord-Atlantisch gebied.
Generaal Bradley zei, dat de in
het plan vervatte aanbevelingen ge
baseerd waren op het principe, dat
de man in de beste positie het werk
zou doen, waarvoor hij het meest ge
schikt was.
Het plan luidt:
1. De V. S. zouden worden belast
met het bombarderen van strategi
sche doelen.
De Amerikaanse marine en de
zeemogendheden van de West-Euro-
pese Unie zouden de belangrijkste
operaties ter zee uitvoeren, met in
begrip van het schoonhouden van de
zeewegen. De landen van de West-
Europese Unie en de andere landen
zouden zelf hun havens en kusten
verdedigen.
3. Erkend werd, dat de kern van
de luchtmacht zou komen uit Euro
pa, geholpen door andere landen,
naarmate zij in staat zijn te mobi
liseren.
4. Engeland, Frankrijk en nabij
gelegen landen zouden voor het
grootste deel aanvallen en bombar
dementen op korte afstand en hun
luchtverdediging voor hun rekening
nemen. De V. S. zouden de „tacti
sche" (tactical) luchtmacht voor hun
eigen grond- en marinestrijdkrach
ten en voor de Amerikaanse verde
diging behouden.
Andere landen zouden voorna
melijk bijzondere missies vervullen,
naar gelang van hun ligging ten op
zichte van het mogelijke strijdto
neel.
Naar aanleiding van de verant
woordelijkheid der V. S. voor bom
bardementen op strategische doelen,
zei Bradley nog; „Wij hebben in dit
land herhaaldelijk erkend, dat in de
gemeenschappelijke verdediging voor
op moet staan ons vermogen om de
atoombom af te leveren".
Het belangrijkste van de algehele
strategie was, dat wanneer elk land
in staat was zichzelf te verdedigen,
als onderdeel van een collectief stra
tegisch plan, er een formidabele
macht was en een duidelijk econo
misch gebruik van krachten, hulp
bronnen en mensenmateriaal.
Churchill zoekt
vergeefs rust
Winston Churchill orengt zijn
vacantie door aan de boorden
van het Gardameer, waar hij zo
wordt lastig gevallen door jour
nalisten en persfotografen, dat
hij de hulp van de politie heeft
moeten inroepen om hen op een
afstand te houden. „V/al denken
ze eigenlijk wel," klaagde de
oud-premier, „dat ik een prima
donna of een filmster ben?"
Churchill is hier gekomen
om te schilderen, maar tot nu toe
is daar niet veel van gekomen.
Hij vertoeft in het Grand Hotèl
en af en toe ziet men hem in
een blauw zwempak en met een
stroohoed op het hoofd langs hel
strand wandelen. Eenmaal meen
de Churchill aan zijn belagers
te zijn ontkomen, toen hij zijn
ezel op een eenzaam plekje, 2100
voet boven het meer, had neer
gezet. Korte tijd later kondigde
het gesnor van een konvooi
persauto's echter aan, dat hij ook
nu weer ontdekt was. Churchill
gaf in duidelijke bewoordingen
zijn misnoegen te kennen over
deze aanslag op zijn particulie
re leven en droeg de hem bege
leidende politiemannen op de
persmensen op een afstand te
houden, totdat hij zijn ingrediën
ten ingepakt had. Daarop bracht
zijn auto hem langs een omweg
naar zijn hotel terug.
Het wachten is op:
„Cease Fire!"
Volgens welingelichte kringen in
Batavia zal de afkondiging van het
Cease Fire niet voor Maandag kdn-
nen worden verwacht, aldus pieldt
Reuter uit Batavia. De formele zit
ting van de delegaties onder leiding
van de Unci tot bevestiging van het
accoord wordt niet voor Maandag
verwacht.
De Nederlandse delegatie heeft de
tekst van de overeenkomst naar den
Haag geseind en verwacht in de loop
van aanstaande nacht (dat is Neder
landse tijd hedenmiddag) antwoord.
Volgens een neutrale militaire
waarnemer zou het veertien dagen
duren, voordat de order aan alle re
publikeinse guerilla-eenheden zou
zijn doorgegeven.
De hitte in de Verenigde Staten
duurt nog steeds voort, en de hitte
golf, die op het ogenblik in ver
scheidene staten heerst, heeft in de
afgelopen 48 uur elf slachtoffers ge-
eist. De dood van drie mensen in
New York wordt als een direct ge
volg beschouwd van de hitte van
gisteren, toen het kwik steeg tot
35 graden Celsius.
In Washington werden acht men
sen door de warmte bevangen en
vele kantoren en werkplaatsen slo
ten him deuren om hun personeel
niet bloot te stellen aan de broeikas-
tem'peratuur, die er binnenshuis
heerst.
Het stadje Bluefield in West-
Virginia, dat al jaren lang recla
me maakt voor zijn „air condi
tioned" klimaat, heeft een grote
financiële strop tengevolge van de
abnormale temperatuur; deze stad
heeft namelijk indertijd beloofd
om gratis limonade te verstrekken
aan de burgerij, indien het kwik
boven de 32 graden zou stijgen. De
hitte van Woensdag kostte Blue-
field dan ook 16.000 glazen limo
nade. Bevreesd voor de gevolgen
hebben de vroede vaderen van de
ze stad nu bepaald dat, indien de
hitte langer dan twee dagen duurt
er volstaan zal worden met één
verstrekking van limonade.
In New England en in Boston was
het kwik gisteren gestegen tot 37
graden, waarmee het record voor dit
jaar werd bereikt.
Amerika's eigen
veiligheid
„Ook al was er van een Atlanti
sche pact geen sprake, dan zou het
toch voor Amerika's veiligheid van
het grootste belang zijn om wapenen
naar Europa te zenden", aldus ver
dedigde Louis Johnson, de Ameri
kaanse minister van defensie het
wapenprogramma van president
Truman voor de commissie voor bui
tenlandse betrekkingen van het Huis
van Afgevaardigden.
„De veiligheid van bepaalde lan
den buiten West-Europa is eveneens
van het grootste belang voor de vei
ligheid der Verenigde Staten", ver
volgde Johnson. „Daarom moet de
militaire hulp aan de vrije volkeren
in deze landen, die zich, met onze
hulp, bereid en in staat hebben ge
toond om weerstand te bieden aan
aanvallen op hun grenzen, worden
voortgezet. Ik ben van mening, dat
de bevoegdheden, welke de president
op dit gebied heeft, moeten worden
aangevuld".
„Daar de Europese economieën
het grootste deel van de noodzake
lijke uitrusting kunnen, en moeten,
opbrengen, dienen wij voorrang te
blijven geven aan het Europese her
stelplan. Tegelijkertijd moeten wij
echter onze vrienden voorzien van
de noodzakelijkste behoeften op het
gebied van militaire uitrusting".
President Truman heeft Donder
dag medegedeeld, dat met Britse en
Canadese autoriteiten besprekingen
zullen worden gevoerd over funda
mentele kwesties, welke verband
houden met de politiek op lange ter
mijn op het gebied van de atoom
energie.
Met nadruk heeft de president er
op gewezen, dat deze besprekingen
slechts een voorbereidend karakter
dragen en tot generlei beslissing of
afspraak zullen leiden. Alvorens met
Engeland en Canada gemeenschap
pelijke besluiten zullen worden ge
nomen, zal de regering het Congres
raadplegen, dat zeer gevoelig is voor
contacten met andere landen ter
zake van productie van atoomener
gie. Truman legde er de nadruk op,'
dat het een voortzetting betreft van
de contacten met genoemde land*en
in oorlogstijd.
De zaak werd van dringende aard
door het feit, dat de Britse regering
er de Amerikaanse regering op ge
wezen heeft, dat het gerechtigd zou
zijn een deel van de uranium-pro-
ductie uit de Belgische Congo op te
eisen.
In- de oorlog werd een geheime
overeenkomst gesloten tussen
V. St., Engeland en België, volgens
welke de uranium-productie van de
Congo in haar geheel zou gaan naar
Engeland en Amerika. Daar de pro
ductie van atoombommen in Ameri
ka werd geconcentreerd, heeft
Britse regering het toen goedgevon
den, dat de gehele productie recht
streeks naar de Ver. St. zou gaan.
Nu echter na de oorlog Engeland
zijn defensie opnieuw organiseert,
mag het daarbij de atoomoorlog niet
buiten beschouwing laten. Het staat
voor de keus, óf zelfstandig een
atoomwapen-industrie te organise
ren, óf te delen in de resultaten van
het onderzoek en de productie in de
Ver. St.
DE „COLUMBUS" IN AMSTER-
DA MDe Amerikaanse zware krui
ser „Columbus", die een standaard-
waterverplaatsing heeft van 13.600
ton, is heden voor een bezoek, dat tot
3 Augusus zal duren, in de hoofdstad
aangekomen.
kracht uit de hemel". Deze strijd
sprak Henri de Greeve wordt niet
.op een koopje" gewonnen, maar
door gebed en boete, „in zak en as".
En het weelderige Ninive, dat op de
rand wankelde van de afgrond, bleef
gespaard daardoor.
T'HANS is het nog mooi blauw zo-
merweer boven het Westen, maar
welk mens, welke staat, hoe rijk en
sterk ook, vermag in de natuur het
opkomen van een donderbui of hagel
storm af te wenden? Laten we ook
uit deze onmacht in de wisselvallig
heden van het weer, de tekenen des
tijds en de ontoereikendheid van
machtsmiddelen, verstaan. „Neemt de
banier op" schreeuwde Jeremias
door de straten „en vlucht naar
de Sion naar de Troon der heer
lijkheid. voor eeuwig verheven in
onze heilige stede!"
JAARVERSLAG INSTITUUT VOOR
DOOFSTOMMEN TE
ST. MICHIELSGESTEL.
Ongelooflijk geduld en enthousiaste
arbeid.
Zojuist is het jaarverslag uitgeko
men van het Instituut voor Doof
stommen te St. Michielsgestel. Wan
neer men deze uitgebreide bloemle
zing van dit bij uitstek prachtige werk
van de opvoeding van doofstomme
kinderen doorleest, dan krijgt men
de indruk, dat de doofstomheid niet
meer zo verschrikkelijk is als enige
jaren geleden. Immers de doofstom
men gaan spreken en hun stem krijgt
melodie. Ze beoefenen de balletkunst,
waarbij zij de muziek niet horen maar
voelen. Het klinkt haast ongeloof
lijk, dat stokdove mensen muziek
kunnen waarnemen en ervan kunnen
genieten, ja, dat zij zelf muciseren.
Men leert hun spreken met appara
ten, die de menselijke stem verster
ken. Op deze wijze voelen de doof
stommen wat anderen zeggen.
Dit is het werk van het monument
van Katholieke Caritas „Het Doof
stommen Instituut te St. Michiels
gestel". Met ongelooflijk geduld en
enthousiasme, geïnspireerd door de
Christelijke naastenliefde, werken
daar allen aan hun levenstaak: de
opvoeding van de doofstommen.
AFGRAVING VAN HEUVEL BIJ
BOMBAY'S VLIEGVELD.
In het rapport van de commissie,
die een onderzoek instelt naar de oor
zaak van de ramp met de K.L.M.-
Constellation „Franeker" zal, naar
wordt verwacht, dringend aanbevolen
worden de 75 meter hoge heuvel van
Ghatkopar, waartegen het vliegtuig
te pletter vloog, af te graven tot on
geveer 30 meter.
De burgemeester van Bombay, S.
K. Patil, heeft aangedrongen op goed
keuring van dit plan, waarvan de
uitvoering ongeveer zes millioen ro-
pij zal kosten.
J. B. Vesters
VANDAAG viert zijn tachtigste
verjaardag de heer J. B. Vesters,
oud-hoofdredacteur van het „Huis
gezin" en van de „Volkskrant", schrij
ver van vele volksromans in de „Ka
tholieke Illustratie".
In Juli 1941 heeft hij de journali
stiek vaarwel gezegd, waarin hij,
hoewel de zeventig gepasseerd, tot
de laatste dag toe een hoogst ver
dienstelijke taak heeft vervuld met
jeugdig-frisse activiteit.
In 1902 werd hij bestuurslid, in
1909 voorzitter van de R.K. Journa
listenvereniging, hetgeen hij 25 jaar
bleef.
Toen in 1920 het R.K. Werklieden
verbond het anderdaagse blad „De
Volkskrant" stichtte, werd Vesters
hoofdred., maar hij bleef aan Het
Huisgezin, tot hij in 1935 met De
Volkskrant naar Utrecht verhuisde.
Voor de oorlog was het meer ge
bruikelijk dan in deze tijd, dat de
dagbladen elkaar citeerden. Vesters
werd toen terecht genoemd „de meest
geciteerde journalist in Nederland".
Zijn pittige beschouwingen over
de dingen van de dag legden de ac
tuele kwesties, welke de belangstel
ling hadden van de lezer, helder en
klaar open.
Met een frisse geest nam hy, ken-
is van alle vraagstukken van de
dag en gaf er zijn oordeel over, al
tijd kort en bondig.
Sympathiek door zijn ongekun
stelde eenvoud, zijn rusteloze en toch
altijd rustige toewijding aan de hem
toevertrouwde belangen, heeft hij
altijd aller oprechte hoogachting en
sympathie genoten.
Allen, die hem kennen, bidden
hem van ganse harte toe een geluk
kige, gezegende levensavond.
NEDERLAND LEENT
15 MILLIOEN DOLLAR.
De Wereldbank heeft gisteren een
lening van 15 millioen dollars aan Ne
derland verleend voor de wederop
bouw en modernisering van fabrie
ken, die vrijwel voor iedere sector
der Nederlandse industrie werken.
Dit is de tweede herstellening en
de derde, die de Wereldbank aan een
Europees land verstrekt, sedert de
Verenigde Staten in 1948 met het
Europese herstelprogramma begon
nen.
De 15 millioen dollar zijn bestemd
voor de betaling van fabrieksuitrus-
ting, gekocht onder meer in de Ver
enigde Staten, België en Zwitserland.
EXPORT VAN GROENTEN NAAR
DUITSLAND TOT NADER ORDER
GESTAAKT.
Het bedrijfschap voor groenten en
fruit heeft gisteren meegedeeld, dat
de export van groenten naar Duits
land van heden 30 Juli af tot nader
order is stopgezet, wegens uitputting
van de beschikbare betalingsmidde
len.
Ten aanzien van de export van
fruit op het Juli-contingent ad 500.000
dollar naar Duitsland werd medege
deeld, dat heden, Zaterdag, de uiter
ste datum van export was, waarbij
er speciaal de aandacht van de expor
teurs op werd gevestigd, dat de wa
gon- en autolandingen uiterlijk Zon
dag 31 Juli de Nederlands-Duitse
grens gepasseerd moeten zijn.
BW NAAR CURACAO Met
het K.L.M.-vliegtuig „Gouda" is het
elftal van BW Donderdag onder
leiding van de voorzitter van de
KNVB, de heer Karei Lotsy, naar
Curagao vertrokken. Zij zullen daar
enige wedstrijden spelen.
De vertrekkenden met in hun mid
den de heer Lotsy, op het terras van
Schiphol.
Voorraden in Berlijn thans
voldoende geacht
Gisteren hebben de Amerikanen en j echter paraat blijven om de lucht-
Engelsen te Berlijn bekendgemaakt,
dat de luchtbrug die een maand ge
leden haar eerste verjaardag vierde,
met ingang van Maandag a.s. geleide
lijk verminderd zal worden, om op de
laatste dag van October tot het ver
leden te kunnen behoren.
Het vervoer is opgelopen van een
dag-minimum van 2000 ton per dag
tot een record van 13.000 ton in 24
uur en zal nu in Augustus afnemen
tot 3700, in September tot 2100 en in
October tot 1000 ton per dag. Op haar
verjaardag had de luchtbrug bijna
twee millioen ton in totaal aange
voerd.
Gisteren namen 2000 man keur
troepen van de Amerikaanse, Engelse
en Franse luchtstrijdkrachten deel
aan de grootste parade sinds het
einde van de oorlog in West-Duits-
land op het vliegveld Fassberg bij
Hannover, ter herdenking van de 61
man van het personeel van de lucht
brug, die bij de vervulling van hun
taak het leven lieten. Na de parade
namen militairen en toeschouwers
een halve minuut stilte in acht.
De voorraden in Berlijn acht men
thans voldoende en na het opheffen
van de blokkade (12 Mei j.l.) komt
per rail, over land en over water het
noodzakelijke van twaalf a vijftien
duizend ton in de stad. Sinds 12 Mei
is een voorraad gevormd, die voor
vijf maanden toereikend is. Er is
zelfs gebrek aan opslagruimte.
De Westelijke geallieerden zullen
brug op elk gewenst tijdstip weer te
kunnen instellen. Installaties en re
servevliegtuigen zullen in Wiesbaden
en Frankfort blijven en men over
weegt het houden van proefvluchten.
De vliegtuigen en hun bemanningen,
die gemist kunnen worden, vliegen
geleidelijk terug naar de Verenigde
Staten.
Over een maand zullen de eerste
vliegbases die van Fassberg en
Celle gesloten worden. Tien dui
zend arbeiders, die in Berlijn werk
ten bij het laden en lossen van vlieg
tuigen, zullen naar ander werk moe
ten omzien.
Lt.-gen. John K. Cannon, Ameri
kaanse bevelhebber te Berlijn, ver
klaarde, dat de bekendmaking van
de opheffing van de luchtbrug voor
de vrije volken van de gehele wereld
betekende, dat de gezamelijke strijd
krachten van de V.S., Engeland en
Frankrijk een langdurige en moei
lijke taak tot een goed einde ge
bracht hadden.
Sen kaWieZtje...
„Uw vrede hange niet af van het
zeggen der mensen. Want of zij u
goed of kwaad beoordelen, gij zijt
daarom geen ander mens".
Thomas a Kemp ij.