3)e £oidóe(5oii/tci/nt
De Kath. geestelijkheid met
vergeldingsmaatregelen
bedreigd
Beeld van O. L. Vr. van Fatima
trekt door Afrika
WOENSDAG 20 JULI 1919
40ste JAARGANG
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
4ARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Praag dreigt met
vergelding
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
Bur. Papengracht 32, Telei. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. I 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Waarheid en
broederschap
ZTJ DE PAUS, die dezer dagen
ll* de nieuwe gezant van Pa
raguay in plechtige audiëntie ont
ving, zeide in zijn toespraak o.m.,
dat*
alleen de geest vdn waarheid en
een oprecht gevoel van broeder-,
schap" het aanschijn der aarde kan
vernieuwen.
Die geest van waarheid en dat
oprecht gevoel van broederschap
moet zich weer uiten „in een toch
r.immer onderbroken vooruitgang en
en in nieuwe beslissende winsten
aldus de Paus.
Als ieder onzer die woorden eens
ernst'? ter harte nam!
Waarheid en broederschap moeten
de verhouding regelen tussen vol
keren, naties en stammen.
Maar: „verbeter de wereld, begin
bij jezelf".
Wij aarzelen niet, de actie van
pater Henri de Greeve tegen het
roddelen te noemen: de meest nood
zakelijke actie van deze tijd, omdat
het roddelen het ellendigste obsta
kel is voor de overwinning van het
goed op het kwaad, van de overwin
ning van de waarachtige christelijke
liefde!
En moge ieder onzer zichzelf van
daag eens afvragen: hoe veel hij of
zij nog roddelt liefdeloos spreekt
over anderen en hoe veel gerod
del hij of zij in zijn of haar aanwe
zigheid duldt of zelfs aanmoedigt
En dat terwijl hij of zij zich chris
ten noemt en christen wil zijn! Dat
is in strijd met de geest van waar
heid omdat men aldus inconse
quent is aan de beginselen van hei
Christendom, dat men zegt, te wil
len beleven en met een oprecht
gevoel van broederschap.
Laatste „waarschuwing' van Praag
l^E REGERING van Tsjefchoslowakije heeft Dinsdag alle priesters van
de Rooms-Katholieke Kerk gewaarschuwd, dat er tegen hen en hun
volgeelingen op grote schaal vergeldingsmaatregelen zullen worden ge
nomen, wanneer zij proberen het Pauselijk decreet over de excommunica
tie van Katholieke aanhangers van het communisme ten uitvoer te
brengen.
Over „een ramp"
WANNEER het in Nederland tus
sen katholieken en socialisten
ooit op een breuk mocht uitlopen",
zou ik dat een ramp vinden".
Dat verklaarde de voorzitter van
de P. v. d. A., de heer Vorrink, Za
terdag bij zijn terugkomst in Ne
derland.
Wij nemen van deze verklaring
kennis met de ernst, welke zij ver
dient.
En wij stellen naar aanleiding
daarvan ons zelf de vraag: zouden
ook de katholieken een breuk tussen
hen en de socialisten een ramp vin
den?
Op deze vraag willen wij graag
publiekelijk een duidelijk antwoord
geven.
Als de heer Vorrink spreekt over
een breuk, dan bedoelt hy ongetwij
feld: een breuk in 'het gemeenschap-
Eelijk politiek werk, m.a.w. een
reuk in de samenwerking van ka
tholieken en socialisten in de rege
ring.
De overgrote inderdaad; de
overgrote meerderheid der ka
tholieken zou het eveneens een
ramp vinden, als in die samenwer
king een breuk kwam; als de P. v.
d. A. buiten de regering zou komen
te staan als een oppositiepartij.
Dit wil echter niet zeggen, dat die
overgrote meeerderheid wenst een
politieke samenwerking tussen ka
tholieken en socialisten met uitslui
ting van andere partijen.
Zij, die dat laatste wensen, vor
men slechts een kleine minderheid
die overgrote meerderheid van de
katholieken.
De overgrote meerderheid wenst
wel samenwerking met de socia
listen, doch niet alléén met
socialisten, maar óók met andere
partijen, in 't bijzondep met vooruit
strevende Prot. Chr. Vooral de
ouderen verlangen daarnaar, omdat
zij hebben beleefd, hoe ontzaglijk
veel goeds voor ons vaderland door
die laatste samenwerking is verkre
gen!
Er is ook nog onder de katholie
ken een eveneens kleine minder
heid, die, in tegenstelling met de
hiervoor genoemde het liefst de so
cialisten helemaal zou willen buiten
sluiten bij een politieke samenwer
king! Dat is of was? een ideaal
van de groep-Welter.
Vanzelfsprekend moet bij de be
schouwing, als hier gegeven, de re
serve worden gemaakt, dat daarbij
worden beschouwd de partijen, zoals
zij nu zijn in haar activiteit.
Naar Reuter verneemt, hebben on
geveer tachtig geestelijken een op
roep ontvangen om zich te begeven
naar een bijeenkomst met vertegen
woordigers van de regering. Deze
vertegenwoordigers waren ambtena
ren van het ministerie van onder
wijs. Zij deelden de priesters mee,
dat de waarschuwing van de rege
ring de laatste was. Over de aard
van de vergeldingsmaatregelen
schijnt niet gesproken te zjjn.
In berichten van kerkelijke zijde
uit Praag wordt erop gewezen dat
het voorlezen van de brief, waarin de
priesters steun beloven aan hun bis
schoppen nog niet heeft geleid tot de
arrestatie van enige priester.
I}e brief, die in bijna elke kerk in
Praag is voorgelezen, luidde, zoals
bekend, dat de priesters het z.g. ka
tholieke actiecomité der regering niet
erkennen en de belangen van God
boven die van de mensen zouden blij
ven stellen. Sommige priesters wer
den met boeten bedreigd. Zij verko
zen echter allen de gevangenis en
werden tenslotte vrijgelaten.
Twee communistische bladen, Rude
Pravo en Mlada Fronta, hebben gis
teren het Vaticaan en de Tsjechoslo-
waakse bisschoppen ervan beschul
digd, een illegaal netwerk van ver
bindingen te hebben georganiseerd,
dat dient om berichten te versprei
den, welke het volk moeten opruien
en tweedracht in het land te zaaien.
Het bestaan van dit netwerk wordt
niet ontkend. De bisschoppen zeggen,
dat zij een weg moeten zoeken om
met hun priesters en de gelovigen in
contact te blijven, daar hun huizen
worden bewaakt door ae politie en
de staat de meeste drukkerijen van
de Kerk in beslag heeft genomen.
De Kerk achter het
IJzeren Gordijn
TALRIJKE ARRESTATIES ONDER
DE GEESTELIJKHEID.
Zygmunt Kaczynski te Warschau,
daar hij lid zou zijn geweest van een
„staatsgevaarlijke organisatie" en
verzet zou hebben gepleegd tegen de
communistische regering.
In de strijd tegen de Katholieke
geestelijkheid van Polen gebruikt de
communistische propaganda tegen
woordig een nieuwe uitdrukking voor
de .priesters, n.l. „de cosmopolieten
van het Vaticaan". Het werd voor
de eerste maal gebruikt door de vice-
minister-president Aleksander 'Za-
wadski die in een onlangs gehouden
speech verklaarde:
„Eerbare en verstandige democra
tische priesters worden vervolgd, om
dat zij de geest van de nieuwe tijd
begrijpen en weigeren blindelings
steun te verlenen aan de comopolie-
ten van het Vaticaan".
Britse massamoordenaar
krijgt de strop
BEROEP OP KRANKZINNIGHEID
BAATTE NIET.
Het pleidooi van de verdediger,
dat de Britse moordenaar John
George Haigh, die te Leeves in Su-
nex terecht gestaan heeft voor de
moord op de 69-jarige mevr. Durand
De stille hoofdstraat van Lewes
(Sussex-Engeland) is nog nooit door
zoveel mensen gelijktijdig betreden,
als Maandagmorgen toen het proces
tegen db fabrikant John George
Haigh begon.
De gebeurtenissen der laatste we
ken in Tsjechoslowakije hebben de
aandacht enigszins afgeleid van de
andere landen achter het IJzeren Gor
dijn, doch ook daar gaat de strijd der
communisten met onverminderde he
vigheid verder. In Joegoslavië heeft
een volksrechtbank een Katholiek
priester veroordeeld tot de kogel. De
ze priester, Josef Krageli, werd ten
laste gelegd de regering van Tito te
hebben tegengewerkt en tijdens de
oorlog met de bezettingstroepen te
hebben gecollaboreerd.
De Primaat van Polen, mgr. Vys-
jinski, heeft verklaard geen inter
views aan buitenlandse corresponden
ten te kunnen toestaan, daar hij het
bewind geen voorwendsel tot ingrij
pen in handen wil geven. Pater W.
Gurgacz S.J. is te Krakau in Polen
gearresteerd, onder de beschuldiging
hulp te hebben verleend aan „gehei
me benden". Met nog andere pries
ters js eveneens gearresteerd mgr.
PRINS BERNHARD BEZOCHT DE
ZAANSTREEK Z.K.H. Prins Bern-
hard 'bracht gisteren een bezoek aan
de Zaanstreek, waar hij verscheide
ne grote bedrijven heeft bezichtigd.
De prins werd op het gemeentehuis
te Zaandam ontvangen. Deze offi
ciële bijeenkomst werd bijgewoond
door vertegenwoordigers van het
kerkelijk, culturele, handels en in-
dusti-iële leven uit de Zaanstreek.
V.l.n.r. prins Bernhard, burgemees
ter W. Thomassen van Zaandam, die
een inleidend woord hield, burge
meester Jantzen van West-Zaan, en
de burgemeesters A. Loggers en W.
Voster.
Mohammedanen en Christenen eren de
„pelgrimerende Maagd"
rvE CORRESPONDENT van de „Denver Register" schrijft een enthou-
siast artikel over de stormachtige ontvangst van het beeld van O. L.
Vrouw in donker Afrika. Mohammedanen zowel als Christenen, zo
schrijft hij, brengen eer aan het beeld van Haar, Die de wereld rond
trekt. Blanken en negers knielen gezamenlijk neer tijdens een H. Mis,
die midden in de nacht wordt opgedragen in een gebied, waar kortge
leden nog de heftigste rassenonlusten waren.
Vreemder nog, een Anglicaanse ge
meenschap, die geweigerd had deel
te nemen aan de verering van het
beeld, opende wijd de poorten van
hun kathedraal, toen het beeld van de
..pelgrimerende Maagd" voorbij ge
dragen werd. In Roebaga in Oeganda,
knielden de Protestantse koning en
koningin gezamenlijk neer voor het
beeld van de Maagd.
Zoals overal, waar het beeld van
L. Vrouw van Fatima rondgedra
gen is op het Oostelijk en Westelijk
halfrond, hebben ongekende grootse
demonstraties haar bezoek begeleid.
Het bezoek van het beeld aan Don
ker Afrika was daarop geen uitzon
dering. Na de reis door Portugal,
Spanje, Frankrijk, België, Nederland,
de Azoren, Marokko, Angola en Mo
zambique in Afrika, werd het beeld
telkens weer door tien tot vijftien
duizend personen verwelkomd. Vele
inboorlingen liepen drie dagen en
meer om aanwezig te zijn bij de aan
komst van het beeld. Duizenden
smeekbeden kwamen binnen, waar
van één zelfs in vlekkeloos Latijn.
De belangstelling van de Moham
medanen was buitengewoon. In vele
plaatsen van Marokko, Zanzibar en
Mozambique werd het beeld door
Mohammedaanse autoriteiten offi
cieel verwelkomd. Een hoofd van de
stam der Ismaeli in Mozambique tooi
de het beeld met een gouden hals
snoer, en zeide: „Onze dank, O. L.
Vrouw van Fatima, voor het werk
van liefde, dat gij verricht hebt in
Afrika. Wij prijzen U tezamen met
de Almachtige Allah". In Zanzibar
legde een Mohammedaanse Sultan
bloemen aan de voeten van het beeld.
In Angola zongen de Mohammedanen
de traditionele liederen van de pel
grims naar Mekka, toen zij het beeld
in processie naar een Katholieke
Kerk brachten.
De mijnwerkers van Angola plaat
sten een kroon ter waarde van 200
op het hoofd van het beeld en kruis
ten hun schoppen als een triomfboog,
toen het beeld werd voorbij gedragen.
De eerste openbare Katholieke de
monstratie in de geschiedenis van
Zuid-Afrika werd gehouden in Dur
ban bij de aankomst van het beeld.
Tot grote verbazing van de persver
tegenwoordigers knielden een me
nigte van 20.000 mensen, blanken en
negers, zij aan zij neer tijdens een H.
Mis in Johannesburg, die om midder
nacht in de openlucht werd opgedra
gen. Zulk een manifestatie had men
toch niet mogelijk geacht.
Pater Gordon H. Fournier van de
Witte Paters vertelt, dat de inboor
lingen uit Oeganda allerlei gaven
brachten naar het beeld. Er waren
Radio-rede
president Truman
KRUISTOCHT VOOR DE VREDE.
De president van de Verenigde
Staten, Harry S. Truman, heeft gis
teren in een radiorede te Chicago,
die door de voornaamste Ameri
kaanse' radiostations werd uitgezon
den, gezegd, dat Amerika zijn kruis
tocht voor de vrede ondanks de te
genwerking van de door het com
munisme misleide regeerders zal
voortzetten. De president zag de
toekomst met vertrouwen tegemoet,
omdat de democratische beginselen
in de vrije landen het op de lange
duur moeten winnen van de
munistische opvattingen over het
regeren van de wereld, die niet
beter zijn dan die van het nazidom.
Truman kantte zich tegen besnoeiing
j van de Marshall-hulp aan West-
Europa en deed een beroep op de
Senaat om het Atlantisch Pact te
ratificeren, in overeenstemming met
de Amerikaanse publieke opinie.
(Een Gallup-onderzoek heeft uitge
wezen, dat 67 van het volk vóór
goedkeuring is).
De president sprak op het dia
manten jubileum van de broeder
schap der „Shriners", een afdeling
van de vrijmetselaarsbeweging, in
het „Soldierfield", één van de vier
grootste stadions van de V.S., dat
100.000 toeschouwers kan bergen.
Truman zeide, dat de spanningen
en conflicten in de door de commu
nisten overheerste gebieden toene
men en dat de wereld moe is van
politiek fanatisme en van de dicta*
toriale praktijken. Hij waarschuw
de, dat alleen de communisten
voordeel van zouden trekken, indien
al hetgeen de V.S. op weg naar vre
de en vrijheid hadden gesticht,
moedwillig weggeworpen zou wor
den.
POGING TOT AANSLAG OP
TRUMAN?
Te Chicago is gisteren bij een
poort, die toegang gaf aot het terrein,
waar president Truman de „shrine
convention" heeft toegesproken, een
26-jarige neger gearresteerd, die in
het bezit bleek van een pistool en
een politie-insigne. De arrestant,
William Lofton, heeft tot 1948 een
functie bij de politie bekleed, doch
is thans strandwachter. Hij bewee-
de, dat hij optrad als bewaker en
particuliere lijfwacht.
President Truman maakte giste
zelfs vier koeien bij. De vroomheid ren Van een poort aan het andere
van de menigte bracht tranen in de
ogen van de missionarissen, die on
der hen werkten. Pater Fournier zei
de, dat de devotie tot Maria, Konin
gin, Moeder en Middelares aller ge
naden, geen struikelblok is voor de
in boorlingen, die krachtens him tra
ditie altijd een uitzonderlijk grote
verering hebben voor de moeder van
de koning. De inboorlingen voelen,
dat dit hetzelfde dient te zijn voor
Jezus en Maria.
einde van het terrein gebruik.
Na de verkiezingen van gecoöp
teerde leden van de Belgische Se
naat ziet de definitieve samenstel
ling van de Senaat er als volgt uit:
Katholieken 105 zetels, socialisten
66, liberalen 29 en communisten 12
zetels.
Deacon, stapelgek was, heeft niet
veel geholpen.
Slechts een kwartier trok de jury
van elf mannen en een vrouw zich
terug, voordat zij het „schuldig" uit
sprak. Haigh werd door de 81-jarige
rechter Humphreys veroordeeld tot
de doodstraf, te voltrekken door
middel van de strop. De jury ver
wierp het pleidooi van de verdedi
ger, sir David Maxwell Fyfe, dia,
behalve voor de moord op mevr.
Durand, aandacht verzocht voor acht
andere moorden, die zijn cliënt alle
op dezelfde wijze ten uitvoer had
gebracht. Haigh hoorde het vonnis
onbewogen aan en verklaarde niets
te willen zeggen.
De Engelse procureur-generaal, sir
Hartley Shawcross, die als officier
van Justitie optrad, noemde het mis
drijf een walglijke geschiedenis van
een in koelen bloede begane moord,
met het oogmerk geldelijk voordeel
te trekken uit de dood van zijn
slachtoffer. Sir Hartley was van
oordeel, dat Haigh wel degelijk bij
zinnen was op het ogenblik dat hij
de misdaad beging en volkomen in
staat te onderscheiden tussen goed
kwaad.
De enige getuige, die gehoord
werd, was door de verdediger op
geroepen. Het was een bekend Lon-
dens psychiater, dr. Henry Yellow-
lees, die Haigh sinds zijn arrestatie
vijfmaal had onderzocht.
De arts was er van overtuigd dat
Haigh leed aan godsdienstwaanzin
en sinds zijn jeugd een wonderlijk
zieleleven had gekend. Dagdromen
en nachtmerries hadden hem ver
volgd en hij had geleefd in een
wondere wereld van fantasie, waar
in hij ook zijn misdaden begaan had.
Italië en het
Atlantisch Pact
EEN SOVJET-NOTA.
Naar aanleiding van Italië's toe
treding tot het Atlantische Pact
heeft de Sowjet-Unie in gelijklui
dende nota's de regeringen van Ita
lië, Engeland, Frankrijk en de Ver
enigde Staten meegedeeld, dat zr
Italië's aansluiting bij het pact be
schouwt als een schending van
Italiaanse vredesverdrag en dat
de drie Westelijke mogendheden
hiervoor verantwoordelijk stelt, al
dus heeft radio-Moskou hedenoch
tend vroeg meegedeeld.
In haar nota wijst de Sowjetrege-
ring op de clausule in de vredes
verdragen, die de voormalige Duitse
satellieten de -verplichting oplegt
vriendschappelijke betrekkingen te
onderhouden met de geallieerde ver
dragsluitende partijen.
Door de ondertekening van het
vredesverdrag, aldus de nota, heeft
Italië beloofd, zich te onthouden
van alle acties tegen de staten, waar
mee het verdrag is gesloten en dus
van het toetreden tot allianties of
andere groeperingen, die agressieve
doeleinden nastreven.
In de nota wordt betoogd, dat Ita
lië door zijn aansluiting bij het
Noordatlantische Pact is toegetreden
tot een militaire staten groepering
van agressieve aard en gericht te
gen de Sowjet-Unie en de volksde-
mocratische landen.
Ten slotte noemt de nota de in
het vredesverdrag opgenomen bepa
ling, dat bewapening, organisatie en
gebruik van de Italiaanse strijd
krachten uitsluitend mogen beant
woorden aan de taak van grensver-
dediging en optreden in eigen land
en zij merkt op dat toetreding tot
het Atlantische Pact meer verplich
tingen aan Italië oplegt.
Weer
Marshall-hulp
voor Indonesië
TIEN MILLIOEN DOLLAR.
Naar United Press verneemt, over
wegen de Amerikaanse autoriteiten
het vrijgeven van tien millioen dol
lar voor economische hulp aan In
donesië. Verwacht wordt, dat deze
hulp zal worden verleend, zodra Ne
derland en de republiek de geschil
len hebben bijgelegd.
De vooruitzichten daarop, zo ver
nam U.P. in welingelichte kringen,
zijn gunstig en de toewijzing kan
daarom binnen enige weken plaats
vinden. De hulp zal worden ver
strekt krachtens de E.C.A.-wet.
Zoals bekend, werd de Marshall
hulp aan Indonesië ten tijde van de
tweede politionele actie stopgezet.
kwestie van
staking van het
wuren
BEMIDDELING VAN DE UNCI.
Hedenmiddag te 17.00 uur zijn de
drie leden van de commissie der
Verenigde Naties uit Djokja te Ba
tavia teruggekeerd. Volgens een te
legram van de politieke correspon
dent van Aneta te Djokja hadden zjj
zich naar Djokja begeven voor het
aanbieden aan Moh. Rum, de voor
zitter der republikeinse delegatie,
van een ontwerp der UNCI ter rege
ling van het staken van het vuren.
Volgens een betrouwbare republi
keinse bron zouden beide delegaties
de UNCI hebben verzocht, een ont
werp voor een bevel tot staking der
vijandelijkheden» op te stellen, na
dat de Nederlandse en de republi
keinse delegaties op dit punt moei
lijk tot overeenstemming bleken te
kunnen komen. Op het middaguur
hebben de heren Herremans, Co
chran en Critchley in dit verband
een bezoek gebracht aan president
Sukarno en Moh. Hatta, bij welke
ontmoeting mede de sultan van
Djokja en minister dr. Leimena aan
wezig
Sen.
„Weest allen eensgezind, deelne
mend voor elkander, vol broederlief
de, barmhartig, bescheiden, vergeldt
geen kwaad met kwaad".
I Petrus 389
NED. VERLIEZEN
IN INDONESIË
De regering maakt bekend,
dat tot haar leedwezen de vol
gende verliezen in Indonesië zijn
gerapporteerd:
Koninlijke Landmacht:
Gesneuveld tussen 12 April en
27 Mei, na vermissing:
sold. S. J. van Thiel, Pijnacker.
Gesneuveld 12 Juni:
Gesneuveld 18 Juni:
sold. G. Groeneveld, Epe.
Gesneuveld 19 Juni:
Gesneuveld tussen 3 en 7 Juli
194-9, na vermissing:
serg. maj. adm. F. Looij, Rot
terdam,
serg. J. Wenders, Vaals.
Gesneuveld 6 Juli:
wachtmeester G. van Gorkum,
Deventer.
Gesneuveld 7 Juli:
sold. P. Bex, Maastricht,
sold. H. M. Bouman, Waalwijk,
majoor-veldprediker C. van
Breugel, Zuidland.
Gesneuveld 8 Juli:
korp. J. Boot. Kerkwerve (Z.).
sold. G. D. Meppelink, Zwart
sluis.
vaandrig A. van Polaanen,
Rotterdam.
Gesneuveld 10 Juli:
sold. Ie kl. S. Bergakker, Her-
wijnen (Geld.),
korp. G. Ruiter, Rotterdam.
Gesneuveld 11 Juli:
serg. J. G. B. Beekman,. 's-Gra-
venhage.
sold. A. Kanselaar, Apeldoorn.
Kon. Ned.-Ind. Leger:
Gesneuveld 26 Juni:
mil. sold. 2e kl. Sadan, Indo
nesië.
Gesneuveld 27 Juni:
men. korp. H. Tular, Indonesië,
sold. Ie kl. infie H. H. Varke-
visser, Indonesië.
Gesneuveld 29 Juni:
korp. infie E. G. Soeffner,
Indonesië.
Gesneuveld 30 Juni:
mad. sold. 2e kl. infie Sarkawi,
Indonesië.
mad. sold. 2e kl. infie Mohrfi-
min, Indonesië.
Gesneuveld 1 Juli:
men. sold. 2e kl. infie J. Ki-
rojan, Indonesië.
Gesneuveld 2 Juli:
amb. sold. 2e kl. infie Isi
Lawanebessij, Indonesië.