S)e CcicbeSou^a/iit O O ulï Na de ramp van de Constellation „Franeker" Onderzoek in Tropische regens en stormen Een zwarte dag voor de luchtvaart Waarom de Franeker te Bombay kwam WOENSDAG 13 JULI 1949 40ste JAARGANG No. 11743 OirMteir: O. M. TAN HAMERS VELD. Hoofdredmetenr: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" Zwarte dag voor de luchtvaart Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd 14.15 p kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.: 15 ct. p/m.m. Telefoontjes f 1.50 Vreesde mevr. Brandon voor sabotage QNDER EEN TROPISCHE regen en stormvlagen, die bij tijd an wijle het uitzicht onmogelijk maakten, stonden gisteren tientallen luchtvaart functionarissen .dokters .consulaire vertegenwoordigers, ziekendragers en Indiase journalisten op de plaats, w aar de grootste vliegtuigramp in de geschiedenis van India 45 personen het leven heeft gekost. Zij zochten in de dichte plantengroei op de heuvel van Ghatkobar naar de verkoolde resten van de mannen, wier namen begrippen zijn geworden in de Ame rikaanse journalistiek, van de beman ning en van allen, die bij de ramp waren omgekomen. ZWART VERKOOLDE RESTEN. De plaats van de ramp bood een droevige aanblik. Ia de zware moes son, di* niet meer dan 50 meter zicht liec, ontwaard men onder de zwarte laaghangende wolken de zwartver- Koolde resten van vliegtuig en inzit tenden en de geblakerde bomen ver ;n het rond. Zes uur na de ramp zccht men i»"»g naar de stoffelijke resten, waadde men door de rijst velden en baggerde men door de modder, tot op de huid doorweekt. De vier machtige motor in vond men meer can een halve mijl van elkaar en de lucht was vervuld van de geur van benzine. De romp van de „Franeker" lag doormidden gebroken aan beide zij den van de heuvel. Het staartstuk lag t temidden van open koffers, stukgesla gen schrijfmachines en tafelgerei. De leden van de eerste reddings- p'ofg vonden hier nog een overle vende, een vrouw, die met een lan ding gordel in haar stoel was vastge snoerd. Toen zijn de redders zag, vi i fde zij me* de hand en trachtte haar stem te verheffen, doch voor zit «en woord had kunneuitbrengen "er.'oor zij vcorgoed het bewustzijn. Teer de schemering inviel, waren 33 lijken gevonden en nair het vlieg veld van Santa Cruz overgebracht. DE NAMEN DER PASSAGIERS. Behalve de reeds gisteren go- melde namen van de 13 omgekomen Amerikaanse journalisten en van de 10 leden van de bemanning, kunnen thans ook de namen van de 22 overi ge passagiers worden medegedeeld. Het waren: de heer J. E. Bloeteveld, Aalsmeer; de heer H. van Ginkel, Haarlem; de heer A. Harteveld, Den Haag; de heer M. Kinsbergen, Am sterdam; mejuffrouw N. J. S. Kooy- man, Valkenburg; de heer H. R. Landsman, mevr. G M.. van Leeuwen Ten Doeschate; de heer H. van Merle; mevr. S. D. J. van Merle Seldermeek; de heer H. C. Milius, Utrecht; mevr. A. van Ophuyzen Muller, Rotterdam; de heer G. A. Rincker, Voorburg; de heer F. L. J. M. Scheepens, dir. Ind. Handel Mij.; de heer C .S. Stelling; de heer Jan Stuart, general-manager Java-motors: de heer H. H. van der Vegt mevr. W. F. van der Vegtvan Unen de heer Roman Chow uit Kanton (China); mevr. Roman Chow uit Kanton (Chi na); de heer A. E. Pilgrams, K.L.M.- vertegenwoordiger te Singapore; de heer A. I. Richardson, chef operations K.L.M.; Lan Mahan ,van de afdeling Voorlichting van Buitenlandse Za ken. ONDER DE NEDERLANDSE SLACHTOFFERS. Onder de Nederlandse slachtoffers bevinden zich de violist Herman van der Vegt en zijn vrouw Minny van der Vegtvan Uden. Herman van der Vegt was verleden jaar naar Indonesië gegaan, als eerste soloviolist van het Radio Philharmo- nisch orkest te Batavia, onder leiding van Ivon Baarspul. Zijn vrouw was later gekomen en tezamen met haar heeft, hij van 1 December tot 1 Maart een tournee voor de Niwin gemaakt. Hij was nu op de terugreis en had het voornemen, zijn werkzaamhe den als leraar aan het Koninklijke Conservatorium te Den Haag te her vatten. Verder de heer dr. H. C. Millius, broer van de directeur van fle Utrechtse Jaarbeurs, die naar Neder land terugkeerde om de functie weer op te nemen van conservator aan de Rijksuniversiteit te Utrecht. Hij werd geboren in 1888, studeerde en promoveerde te Utrecht en ver trok in' 1916 als apotheker naar In donesië. Van 1933 tot 1947 was hij conservator aan het pharmaceutische laboratorium te Utrecht. Onmiddel lijk na de bevrijding van Nederland stelde hij zich beschikbaar om zijn krachten te geven aan het vele werk, .dat in Indonesië moest worden ge daan. De heer Millius was gehuwd en had drie kinderen waarvan er twee op het ogenblik in Indonesië verblijven. De Stewardess Janny Bruce werd geboren in Katwijk aan Zee op 14 Jan. 1927. Zij volgde het gymnasium afdeling B en was enige tijd als se cretaresse werkzaam. Op 15 Maart 1948 trad zij in dienst van de K.L.M. als stewardess. Mej. Bruce was eni ge tijd in Batavia gedetacheerd en keerde nu naar Nederland terug. ZIJ, DIE DE DOOD ONTSPRONGEN William R. Mattews van de „Arizo na Star", een van de twee Ameri kaanse journalisten, die niet bij de ramp betrokken waren, heeft de reis meegemaakt tot Singapore en was daar overgestapt op het toestel naar Manilla. Volgens het blad van mevr. Brandon, de „N. York Herald Tri bune" had deze Amerikaanse jour naliste opdracht een reis naar de Philippijnen te maken, en dan zou dit dé reden zijn van het feit, dat mevr. Brandon niet aan boord van de „Franeker" was. Een andere lezing van het geval is, dat mevr. Brandon niet mee had wil len gaan omdat zij bevreesd was voor sabotage. In Manilla stelde men, aldus meldt Ass. Press, aan Matthews de vraag, waarom mevr. Brandon zo sterk ge loofde in de mogelijkheid van sabo tage. Hij antwoordde: om hetgeen wij gezien hadden. Wij waren het er allen over eens, dat de Indonesiërs niet gereed zijn voor zelfbestuur en dat een chaos zou volgen. Over de ramp met de „Roermond" zei Mat thews: „Wij beschouwden dit toen al len als sabotage". Volgens Metthews zou mevr. Brandon op het ogenblik in Bangkok of Hongkong zijn. Mat thews zelf verliet het gezelschap Vrijdag in Singapore,, maar niet vanwege de waarschuwing van mevr. Brandon. Naar wij vernemen waren ook twee. employ"s van de Nederlandse informatiedienst te New York, de Amerikaan S Lancaster en de Neder lander mr. A. J. M. de Leeuw, aan vankelijk van plan geweest gelijk met de Amerikaanse journalisten naar Nederland door te vliegen. Zij zijn echter op het laatste ogenblik in Batavia achtergebleven voor het voe ren van besprekingen. Over 10 dagen worden zij in Nederland verwacht. DE REIS VAN DE JOURNALISTEN De Amerikaanse journalisten wa ren op 14 Juni in Nederland aange komen. De andere dag werden zij in Den Haag ontvangen door de minis ters Stikker en Götzen en enkele hoge ambtenaren, die hen van voor lichting hebben gediend over de be langrijkste aspecten van het Indone sische probleem. Op 16 Juni vertrok het gezelschap naar Indonesië, waar zij contact hebben opgenomen met Nederlandse en republikeinse auto riteiten. Na afloop daarvan hebben enigen der journalisten verklaringen afgelegd, waarin zij op de meest duidelijke manier stelling namen voor ons standpunt en toonden ter dege de moeilijkheden van de Ne derlanders te begrijpen. De reis werd dan ook als een groot succes voor ons land be- DE RAMP MET DE K.L.M.-CONSTELLATION „FRANEKER" De bemanning van de „Franeker" die om het leven is gekomen. Bovenste rij v.l.n.r. A. M. v. d. Vaart (gezagvoerder) C. L. van Kooy (2de be stuurder) P. Zeeman (3de bestuurder); J. W. Hoogland (1ste telegrafist) P. den Daas (2de telegrafist) Onderste rij v.l.n.r. H. H. R. J. Fronczek (1ste boordwerktuigkundige) J. van Dalman (2de boordwerktuig kundige) Verhagen (steward) mej Graf (stewardes) en mej Bruce (stewardes) De gezagvoerder v. d. Vaart is afkomstig uit Hyiegom, waar hij op 4 Mei 1916 werd geboren. Hij is ge huwd, heeft geen kinderen en woont te Haarlem. De steiyardes mej Janny Bruce werd op 14 Jan. 1927 te Katwijk aan Zee geboren. Mej. Bruce was enige tijd bij de KLM in Batavia gedetacheerd en keerde nu naar Nederland terug schouwd, omdat aangenomen mocht worden, dat het Amerikaanse pu bliek op de juiste manier ingelicht zou worden over de ware gang van zaken. Vanzelfsprekend waren de republikeinen minder ingenomen met de Amerikaanse journalisten, die door hun openhartige .en scherp zinnige vragen Soekarno meermalen in een moeilijk parket brachten. JUBILEUMJAAR RAMPJAAR. Ook in het KLM-gebouw aan de Raamweg is de verslagenheid groot. „Dit jubileumjaar van de KLM zal wel bekend blijven als een ramp jaar", zeide het hoofd van de pers dienst somber. UiUK HET GEZELSCHAP VERONGELUKTE AMERIKAANSE JOURNALISTEN TIJDENS HUN VERBLIJF OP SCHIPHOL In Californië verongelukten 34 personen J£ORT NADAT de vroege New Yorkse avondbladen met grote koppen meer bijzonderheden over de ramp met de „Franeker" brachten, kwam hel bericht, dat in Californië ook een passagiersvliegtuig was ver ongelukt, waarbij 34 mensen om het leven kwamen. Dit maakte de dag wel tot een der zwartste in de geschiedenis van de luchtvaart. RUZIE AAN BOORD. Het was een vliegtuig van de Stan dard Airlines, dat nabij de top van de bergpas Santa Susanna brandend was neergestort. Even vóór het on geluk had de gezagvoerder per ra dio verzocht om de aanwezigheid van de politie op een vliegveld in de buurt in verband met ruzie aan boord van j het vliegtuig, waarbij een passagier werd geslagen. Overlevenden van deze ramp 14 inzittenden zijn er n.l. levend van af gekomen hebben verhalen gedaan over opgewonden scènes en een vechtpartij in het verongelukte vlieg tuig. De achttienjarige Judy Frost van Long Beach, die hoofd, armen en benen in verband droeg, verklaarde, dat twee mannen, die voor haar ge zeten waren, begonnen te vechten, terwijl iedereen zich min of meer angstig voelde vanwege de bokke- sprongen, die het vliegtuig maakte tengevolge van de ruwe weersgesteld heid. 4 Een der mannen zat onophoudelijk té roken, aldus vertelde zij, een an dere man wendde zich tot hem en vroeg: „Hoe voelt u zich vanmor- Normale route bleef verboden Reuter meldt nog over de ramp: De „Franeker" trachtte op het vlieg veld Santa Cruz te landen, omdat Pakistan, dat, evenals India, na de tweede politionele actie in Indonesië een landingsverbod voor Nederland se vliegtuigen heeft afgekondigd, dit verbod ook voor deze reis niet heeft willen intrekken. Indien Pakistan, in navolging van India, het door de journalisten gecharterde toestel had toegestaan te landen, zou de „Frane ker", zoals op de normale route op Indië het geval was, te Karatsji zijn geland. De windsnelheid was 25 mijl, toen de „Franeker" neerstortte Een Vi- cking, die een blinde landing maak te, gleed van de startbaan en kwam in de modder te zitten. Dit vliegtuig werd echter niet beschadigd. Een commissie van deskundigen vertrok hedenochtend per K.L.M.- lijnvliegtuig naar Cairo. Vandaar zal deze commissie met een DC4 toestel, dat zich thans in Cairo bevindt, naar Bombay vertrekken. De commissie bestaat o.m. uit de heren Malouifi, algemeen chef vlieg- dienst K.L.M., dr. Slotboom, hoofd medische dienst K.L.M., ir. Lugten, technische dienst K.L.M., mr. Kore- man, secretaris general operations K. LM., ir. Groothoff, chef telegrafist Indiëroute K.L.M., ir. Falkenhagen. rijksluchtvaartdienst, mej. Fransz, secretaresse K.L.M. vliegbedrijf, als mede een vertegenwoordiger van de rijksrecherche en van de K.L.M.-re- cherche. VERSLAGENHEID IN DE VER. STATEN. Het eerste nieuws over de ramp met de „Franeker" kwam te Iaat om in de New Yorkse ochtendbladen te worden opgenomen, maar de nieuws uitzending van des morgens 8 uur bracht het verpletterende bericht aan de ontbijttafels van millioenen Ame- rikaansche gezinnen, die de beroem de verslaggevers van naam hadden leren kennen en waarderen. Het nieuws van het verongelukken van deze prominente journalisten, die een zo representatieve groep vormden als maar mogelijk was, heeft in brede kringen en in alle lagen van de Ame rikaanse bevolking verslagenheid ge wekt. Door het gebruik in de V.S. om de naam van de journalist te vermelden bij zijn artikel, zijn de groten onder hen veel beter bij het publiek bekend dan elders het geval is. Op plaatsen waar journalisten vaak bijeenkomen,, zoals de perskamer van het departe ment van buitenlandse zaken te Washington, heerste gisterochtend een neerslachtige stemming over het verlies van zovele geëerde collega's. BERGING DER SLACHTOFFERS. Heden zijn nog acht lichamen van slachtoffers geborgen. Dit maakt te- zamesn met de drie en dertig, welke gisteren reeds naar Bombay zijn overgebracht, in totaal een en veer tig. Naar de overblijselen van vier der omgekomenen wordt nog ge zocht. Loy Henderson ,de Amerikaanse ambassadeur te New Delhi, heeft van de 33 naar Bombap gebrachte licha men er tien geïdentificeerd onder welke acht van Amerikaanse jour nalisten. VLIEGTUIG NEERGESTORT OP DE TOURMALET Een vliegtuig, dat de Ronde van Frankrijk volgde is neergestort op de pas van de Tourmalet. De bestuur der werd hierbij levensgevaarlijk gewond, de enige inzittende passa gier was op slag dood. ITALIAANS MILITAIR VLIEGTUIG NEERGESTORT. Een Spitfire van de Italiaanse luchtmacht is brandend neergestort op een militair vliegveld nabij Brey- cia. De piloot kwam om het leven. HET WRAK VAN DE „FRANEKER" gen?" Plotseling sloeg hij de man, die zat te roken, op een oog. Daarna be gon een vechtpartij, waaraan tenslot te door de stewardess een einde werd gemaakt. Volgens een andere passagiere was de man, die de eerste klap had ge geven, uit een droom ontwaakt. Sen fcoMeitje... Het genieten van de natuur is een gave Gods, die men zichzelf niet ge ven, maar ook niet ontnemen kan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1