Domr?
De vliegende
Telefonist(e)
JONGEDAME
Uit zuiver fruit
MAANDAG 11 JULI 1949
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD PAGINA 4
JAC. A. W. KAPTEIN
C. J. M. KAPTEIN-SMITS
geven met dankbaarheid
aan God met grote vreug
de kennis van de ge
boorte van hun dochter
CORRIE
di^ bij het H. Doopsel de
namen ontving van
CORNELIA MARIA
AGATHA
Hazerswoude, 10 Juli '49.
Dorpsstraat 235. 4455
Heden overleed tot
onze diepe droefheid,
voorzien van de H. H.
Sacramenten der Ster
venden, onze lieve
Moeder, Behuwd-,
Groot- en Overgroot
moeder. Zuster. Be
huwdzuster en Tante
WILHELMINA
MARIA DE GRAAF,
Weduwe van
PIETER JACOBUS
VAN LEEUWEN
in de ouderdom van
88 jaar. 269
Uit aller naam,
P. J. van Leeuwen.
Leiden, 9 Juli 1949.
St. Jacobsgracht 1.
Correspondentie-adres:
Lage Morschweg 59.
De gezongen H. Mis van
Requiem zal plaats
hebben in de kapel der
Eerw. Zusters St. Ja
cobsgracht 1, op Woens
dag 13 Juli te 8.30 uur,
waarna de begrafenis
te 10 uur op het R. K.
Kerkhof.
Rozenkransbidden Maan
dag- en Dinsdagavond
te 7 uur.
Algemene kennisgeving
Voor de zeer vele bewii-
zen van deelneming, on
dervonden bij het overlij
den van mijn innig gelief
de Man, Broeder, Be-
huwdbroeder en Oom
HENDRIK SLIJKHVIS
betuig ik U mijn welge
meende dank.
Leiden. 11 Juli 1949.
Mare 31a. 267
PIETERSKERK LEIOEN
2e Zomerconcert
DINSDAG 12 JULI - 8 UUR
Leids a capellakoor
o.l.v. Iskar Arlbo
Hennie Schouten/
orgel
Leo Mens
KrtD. 10.76 (leden K. i O.
t 0.50), en Programma t 0.15 bij
de Fa's Bender, Mens en 8eryaas
en '8 avonds bij de kerk.
KUNSTGEBIT
gebroken, gescheurd of tan
den afgebeten, reparaties
'vanaf 2.— in enkele uren
gereed. Enkri. Tel. 23970,
Hoogewoerd 88a, Leiden.
gevraagd. Moet grondig
stratenkennis van Leiden-
hebben. Sollicitaties uit
sluitend schriftelijk.
ELTAX N.V.
271 Stationsweg 45.
Adverteert in dit blad
Door vertrek naar buitenl. direct
TE KOOP NIEUWGEB. HUIS
te Sa88enheim, bev. 2 kamers, 3 slaapk.; bij voorkeur met
overn. nieuwe stoffering, badk., C. V.. voor- en achtertuin^
garage. Vestigingsvergnnn. wordt verleend.
Br. onder lett. S.T."W. aan Nijgh&Van Ditmar.Rotterdam
ffie&ettdtnaking.
Grossier P. VERPLANCKE maakt bekend dat hg
MORGENOCHTEND 8 UUR verkoping houdt van:
5000 kilo Groenten en Fruit
tegen prijzen zooals bekend van de markt.
Als extra reclame bij aankoop van 50 ct. 1 grote fles
limonadesiroop van 11.10 voor f0.65
De verkoop zal plaats vinden Lange Raamsteeg- 31,
Telef. 26125, Laidan
GRATIS THUIS BEZORGEN
gevraagd. Aanmelden:
Haarlemmerstraat no. 86.
Leiden. 268
gevraagd voor administra
tief werk. Diploma H.B.S.
typen en boekhouden ge
wenst. Indiensttreding zo
spoedig mogelijk. Brieven
onder no. 265 bureau van
dit blad.
T. O. Hamilton Beach,
klopveeg stofz. 95. Foen
Haardroger 7.50, Brieven
onder no. 4451 bureau van
dit blad.
tg Te koop aangeboden
in prima staat zijnde ac
cordeon. merk Sila, 80 bas
sen. Agent L. Crt. Dorps
straat 8, Warmond. 4449
tg Twee nette R. K. Meis
jes 1517 jaar. b. z. a.
voor huishouding of win
kel, onverschillig welke
branche. Br. onder tio.
4454 bureau van dit blad.
tg Dictaats, Schoolschrif
ten, schrijfblocs. klad-
bloes. huis werkboekjes,
inktvloei, schoolétuis. pot
loden. penhouders, pennen
potloodslijpers, kleurpas-
tels. tekeninkt, O. I. inkt,
plakkaatverf, penselen,
gradenbogen, linialen, drie
hoeken, kleurpotloden,
passers, Gum, Papierhan
del N. Paddenburg, Nieu-.
we Rijn 11. 4452
tg Kaftpapier. Prima zw.
kwaliteit 4 vel 62 x 75 cm
0.25, schriftetiketten. 12
stuks 0.10. zakagenda's
1949. luxe uitvoering, pri
ma papier van 0.85 voor
0.25. Papierhandel N.
Paddenburg, Nieuwe Rijn
no. 11. 4452
„En helt ny Fornemmelse" 'n Héél nieuw gevoel
Het enige scheermesje met 3 typen
Uw baard is er wèg van!
Frambozen van Hero, Willy! Dan haal je 't vast.
Ervaren tippelaars weten het wel. Niets dat zo de
dorst verslaat als Hero's zuivere vruchtendranken.
Veteranen hebben dat allang ontdekt. Ze houden
het op Hero. Zuiver vruchtensap,
geen smaakjes of kleurtjes. Van
andere dranken word je loom, en
van ijs krijg je nog méér dorst 1
Hero's FRAMBOZEN bijvoorbeeld
bevat geen enkel conserveermiddel.
Maar alles wat de vruchten zo van
de struik zo gezond maakt!
■z Galvaniseren: wasteilen
ketels, emmers, enz.; ook
vertinnen. Voorts tuinban
ken, harm, gaas, prikkel
draad. bascjules. gewichten
eiken kuipen, zeisen, enz.
Informeer vooraf bij A. J.
Hartwijk. voordeligst land-
bouwadres. N. Beesten
markt 79 tegenover het
marktkantoor, tel. 26627
24013.
Adverteert in dit blad
tg Wegens huwelijk der
tegenwoordige een dege
lijk meisje gevraagd, die
-zelfstandig de huishouding
kan waarnemen. Goed loon
s Zondags vrij. Adres
Joh. Bergman, Veerstraat
20, Oude Wetering. 4456
tg Woning-ruil. Gevraagd
in Leiden een vrij klein
huis, bevattende twee ka
mers met keuken, beslist
op goede stand. Aangebo
den 'n groter huis op goe
de stand. Br. onder no.
4453 bureau van dit blad.
tg Keurig meisje of werk
ster gevraagd voor hele of
halv.e dagen. Boven 18 j
Mevr. Piscaer Cobetstraat
no. 44. 4427
tg Naaimachine defect?
Wij repareren bij U aan
huis. klaar terwiji U wacht
Dat betekent voor U geen
vervoer, geen weken
wachten en geringe kos
ten. J. B. Schoots, Rijns-
burgerweg 29B, Leiden,
Tel. 26664.
TELEFOONTJES
worden dagelijks geplaatst
ter grootte van hoogstens
30 woorden (een woord
maximum 12 letters).
De prijs bedraagt 1 1.50,
uitsluitend tegen contante
betaling.
De boordwerktuigkundige is op het
moderne vliegtuig onmisbaar
De passagiers', die tegenwoordig
met een van de K.L.M.-machines
op reis gaan, hebben het beter dan
die van een 25-tal jaar geleden; zij
zitten rustig in hun zachte fauteuils
met verstelbare leuningen, blade
ren in een tijdschrift of praten wat
met hun medepassagiers, terwijl de
steward en de stewardess er voor
zorgen, dat het hen, als gasten van
de K.L.M., aan niets ontbreekt. Zij
voelen zich volkomen op hun ge
mak want vóór hen, in de cockpit,
brengen de ervaren handen van de
vlieger de machine met vierhon
derdvijftig kilometer per uur naar
zfjn bestemming.
Weinigen zijn zich er echter van
bewust, dat gedurende die gehele
vlucht de wakende ogen van een
andere man, dan de gezagvoerder,
onafgebroken op het instrumenten
bord gericht zijn en aandachtig sta
ren naar al die wijzers, meters en
klokjes om zich er doorlopend van
te overtuigen, dat alles werkt zoals
het moet.
Deze man, de boordwerktuigkundi
ge, is een ervaren technicus, die een
langdurige scholing heeft ondergaan
en aan wiens adviezen de gezagvoer
der zeer veel waarde hecht. Op het
gecompliceerde moderne verkeers
vliegtuig is hij onmisbaar geworden.
Een corps met ervaring.
De K.L.M. was de eerste, en lange
tijd de enige maatschappij, die op
haar vliegtuigen een boordwerktuig
kundige meenam. In de eerste jaren,
en nog lange tijd daarna, kwam deze
boordwerktuigkundige echter alleen
in actie op de grond. Hij vloog dan
gewoon als passagier mee in de cabi
ne en op de tussenstations werd hij
belast met het inspecteren van de
machine en het uitvoeren (of het on
der zijn leiding lateft uitvoeren) van
reparaties. Dit was in die jaren een
groot voordeel, want op vele vlieg
velden, vooral langs de Indiëroute,
was het personeel niet of onvoldoende
op de hoogte met de behandeling van
de vliegtuigen en hun onderdelen; de
K.L.M. had in dat geval altijd een
deskundige bij de hand.
Later is hierin wel een en ander
veranderd. Toen het aantal installa
ties en instrumenten in de vliegtui
gen steeds groter werd, werd de
boordwerktuigkundige ook belast
met het toezicht op het functionneren
hiervan tijdens de vlucht. Thans is
het zover gekomen, dat de fabrikan
ten van de grote moderne viermotori
ge machines aan de uchtvaartmaat-
schappijen adviseren om een boord
werktuigkundige mee te nemen; in
de Lockheed Constellation zijn zelfs
alle instrumenten, gie de boordwerk
tuigkundige onderweg onder zijn
waakzaam oog moet hebben, op een
aparte instrumentenbord bijeenge
bracht, dat achter de plaats van de
vlieger is gelegen. De K.L.M. heeft
haar corps werktuigkundigen thans
uitgebreid tot 173 man, terwijl er nog
80 in opleiding zijn; van deze 173
man behoren er 30 tot de oude garde.
Hieronder zijn er, die een ervaring
hebben van meer dan 20 jaar.
Hoe wordt men boordwerktuig
kundige?
De boordwerktuigkundige vervult
op een vliegtuig dezelfde rol als een
machinist op een schip; hij heeft een
grote verantwoording te dragen en
daarom worden er aan adspirant-
boordwerktuigkundigen ook hoge
eisen gesteld. De K.L.M. stelt als
eisen een diploma M.T.S. of L.T.S. of
een theoretisch diploma B (zeevaart).
Zij, die aan deze eisen voldoen, ko
men gedurende IA jaar in opleiding
bij de K.L.M., eerst krijgen zij een
half jaar theorie en daafna doorlopen
zij een jaar lang de diverse werk
plaatsen; een grondwerktuigkundige
is altijd een specialist, die alleen voor
een bepaald onderdeel te zorgen
heeft, maar een boordwerktuigkundi
ge moet van alle markten thuis zijn
omdat hij onderweg voor allerlei pro
blemen geplaatst kan worden. De lijst
met de examenstof voor het rijksexa-
mên boordwerktuigkundige bij de
luchtvaart beslaat dan ook 16 pa
gina's.
Tijdens de opleidingsperlnde maken
zij ook enkele vluchten als tweede
boordwerktuigkundige met een DC-4
vliegtuig, om met de omstandigheden,
waaronder straks gewerkt zal moeten
worden, bekend te raken. Na hun op
leiding hebben zij ca. 80 vlieguren als
2de boordwerktuigkundige gemaakt
en ''worden zij door een commissie
van de Rijksluchtvaartdienst geëxa
mineerd. Wanneer zij dit examen met
goed gevolg hebben afgelegd, zijn zij
bevoegd om. als boordwerktuigkun
dige'op de DC-3 dienst te doen.
Natuurlijk is hij dan nog niet vol
leerd; de K.L.M. gebruikt nog meer
vliegtuigtypen en ook deze moet- hij
leren kennen; weer moet hij een cur
sus volgen en als tweede boordwerk
tuigkundige meevliegen, dan volgt
weer een examen en wordt zijn be
voegdheid uitgebreid tot een tweede
type. Zo gaat het door tot hij de be
voegdheid bezit om op verschillende
door de K.L.M. gebruikte vliegtuig
typen dienst te doen.
Steeds iets te Ieren.
Doordat de vliegtuigtechniek bij
wijze van spreken met de dag veran
dert, heeft de boordwerktuigkundige
steeds weer iets nieuws te leren, want
steeds worden er in de bestaande
systemen verbeteringen aangebracht.
Daarbij komt ook nog, dat er van tijd
tot tijd geheel nieuwe vliegtuigtypen
in gebruik worden genomen, die voor
de boordwerktuigkundige een volle
dige omscholing meebrengen. In zo'n
geval worden enkele boordwerktuig
kundigen naar de fabriek gezonden
voordat het eerste toestel van het
nieuwe type is afgeleverd. De boord
werktuigkundige krijgen van de fa
briek een volledige cursus in het be
handelen van de nieuwe machine;
daarna keren zij, naar Nederland te
rug om op hun beurt als instructeurs
dienst te doen en hun collega's met
het nieuwe toestel vertrouwd te ma
ken.
Grote verantwoordelijkheid.
Uit een en ander blijkt wel, dat de
boordwerktuigkundige een grote
verantwoordelijkheid te dragen heeft.
Deze verantwoordelijkheid begint al
voor de vlucht; dan voert hij een al
gehele controle van Jiet toestel uit
en als hij dit geheel in orde heeft be
vonden, schrijft hij een zg. Dagelijks
Bewijs van Luchtwaardigheid uit,
waarin hy verklaart dat hij het toe
stel geheel in luchtwaardige toestand
heeft bevonden.
Onderweg houdt hij, zoals reeds ge
zegd is, het toezicht op de vele instru
menten, die hem vertellen of alle in
stallaties in het grote moderne vlieg
tuig, waarover hij het toezicht heeft,
naar behoren functionneren. Wan
neer hij zijn taak goed vervult, kan
hij per jaar honderdduizenden liters
benzine uitsparen, doordat hij op de
meest economische wijze de beno
digde snelheid weet te bereiken door
eer\ combinatie van het toerental, ge
middelde zuigerdruk en benzinever
bruik. In een Constellation bevinden
zich 614 verschillende controle-appa
raten; het is natuurlijk niet mogelijk
om die allen stuk voor stuk onafge
broken in de gaten te houden; de er
varen boordwerktuigkundige kan dan
ook in enkele oogopslagen zien of er
ergens iets niet in orde is. De in
strumenten vertellen hem in zo'n ge
val waar de fout zit en hii kan tijdig
zijn maatregelen treffen.
Na de landing houdt hij toezicht op
het tanken van benzine en olie en
controleert hij de diverse systemën.
Doordat de machine zowel tijdens als
voor en na de vlucht steeds onder
controle staat van een terzake zeer
bevoegde deskundige, wordt de vei
ligheid van de burgerluchtvaart bui
tengewoon vergroot en de zeer gun
stige resultaten, die de K.L.M. in de
30 jaar van haar. bestaan heeft weten
te bereiken, zijn voor een groot deel
te danken aan haar uitstekende corps
boordwerktuigkundigen, die er door
hun persoonlijke zorg voor de aan
hen hen toevertrouwde machine, toe
hebben bijgedragen, dat de K.L.M.
door haar grote regelmaat en veilig
heid een wereldnaam heeft verkre
gen.
Nederlanders stichten
jongensstad in Brazilië
Twaalf jaar geleden vertrok pater
Simon uit Nederland naar Brazilië
om in dit immense tropische land
missiewerk te gaan verrichten. Pater
Simon (Anton Switzar), behoort tot
de Congr. der H.H. Harten, vaak de
Picpus genoemd, daar - zij gesticht
werd in de Rue de Picpus te Parijs.
In Brazilië werd pater Simon getrof
fen door de nood van een deel van
de grote stadsjeugd, die zonder vol
doende leiding onder ongunstige so
ciale omstandigheden ten onder
dreigt te gaan. Hij werkte daarom ten
behoeve van deze ontspoorde jonge
ren, wier aantal op 80.000 wordt ge
schat, een opvoedingssysteem uit, dat
in grote trekken enige overeenkomst
vertoont met dat van father Flana
gan in de Ver. Staten. Hij besloot
eveneens te trachten eën jongensstad
te stichten, waar onder eigen bestuur
een gemeenschap van jongens zou
moeten ontstaan, die zichezlf een
waardige plaats in de maatschappij
pogen te veroveren.
Pater Simon ^%f zich twee jaren
de tijd om dit plan te verwezenlijken
en begon een intensieve propaganda,
die hem de middelen verschafte voor
de aankoop van een groot terrein in
de stad Poa bij de koff iestad Sao
Paulo. Hij weigerde de hem aangebo
den steun der Braziliaanse regering,
teneinde geheel de vrije hand te hou
den bij de realisering van zijn plan
nen. Het lukte hem voldoende geld
bijeen te krijgen op het verworven
SCHUTSLUIS BIJ TERHORNE
IN AANBOUW Tot het bouwplan
van de Friese kanaalwerken behoort
I ook de grote schutsluis bij Terhorne
Men hoopt deze belangrijke sluis in
[1950 gereed te krijgen.
terrein een werkgebouw op te trek
ken waarvan de bouwkosten 1 mil-
lioen gulden bedroegen, zonder daar
bij een cent schuld te maken. Het
gebouw werd door hem persoonlijk
ontworpen en onder zijn leiding ge
bouwd. Daar bij kwam hem de er
varing te stade, die hij als zoon uit
een bouwersgeslacht had verworven.
Om dit werkgebouw zal nu een hele
stad verrijzen, die de jongens zelf de
naam gaven van O Reine da Garota-
da dom Bosco, of „het rijk der kwa
jongens", onder patronaat van don
Bosco.
Thans bevinden zich 40 jongens in
de nieuwe stad, die de kern zullen
vormen van de gemeenschap in wor
ding. Pater Simon bevindt zich thans
in ons land om de verdere plannen
uit te werken met zijn oudste broer,
de Amsterdamse architect S. Switzar,
die in 1950 naar Brazilië gaat voor
de bouw van het hoofdgebouw, dat
voorlopig plaats zal bieden aan 150
jongeren, een aantal dat in de naaste
toekomst zal worden verdubbeld, ter
wijl reeds plannen worden uitge
werkt voor het onderbrengen van
1000 knapen. Behalve slaapzalen zal
het hoofdgebouw, dat een aangebouw
de kapel krijgt, ook de „dijks"-rege-
ring herbergen en verder een hospi
taal, leslokalen, een filmzaal e.d. be
vatten.
Iedere jongens, die daarvoor in
aanmerking komt, wordt in de jon
gensstad opgenomen, ongeacht zijn
godsdienstige overtuiging. Hij is vrij
weg te gaan, als- hij daar lust toe
voelt en krijgt dan reisgeld en kle
ren mee. Bij aankomst krijgt hij 14
dagen de gelegenheid rond te kijken
en een vak te kiezen, dat hem in het
werkgebouw wordt onderwezen. Hij
verplicht zich evenwel drie maanden
dn opleiding te blijven in het gekozen
vak. Daarna mag hij iets anders kie
zen of hij kan zich in het eerste vak
verder bekwamen. Langzamerhand
wennen de jongens op die wijze aan
een geregelde samenleving. Zij kun
nen zich op den duur de verworven
bekwaamheden in de maatschappij
ten nutte maken.
De dagelijkse leiding berust bij de
zelf gekozen regering, waarbij pater
Simon als adviseur op de achtergrond
blijft. Tijdens de afwezigheid van
pater Simon neemt een dercle broer,
Leo Switzar, die als pater Michel
tot dezelfde Congr. behoort als pater
Simon, de verantwoordelijkheden
over en zet de propaganda-actie
voort. Zo is dus een hele Nederlandse
familie verenigd in dit project tot
stichting van een jongensstad voor
Brazilië, waarover pater Simon thans
bezig is een boek te schrijven.
