2)e Cöid6e6<Hi^cmt
Arrestatie van priesters in
Tsjecho-Slowakije
Opnieuw kleine blokkade
van Berlijn
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
t WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
MAANDAG 11 JULI 1949
40ste JAARGANG
RUSSISCHE
SPELDENPRIKKEN TE
BERLIJN
Bur. Papengracht 32, Telei. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f0.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Diplomatieke
rechten gelden
niet
Zaterdag werd te Praag vernomen,
dat Donderdag jl. een jonge priester,
die op weg was naar het ambtsge
bouw van de pauselijke nuntius, on
derweg is verdwenen. Het verluidt,
dat deze priester thans in handen is
van de veiligheidspolitie.
De zaakgelastigde van de pauselij
ke nuntius monseigneur Gennard
Verolino, heeft een protest ingediend
bij het Tsjecho-Slowaakse ministe
rie van buitenlandse zaken op grond
van het feit, dat de gearresteerde
priester als secretaris is verbonden
aan de staf van de nuntiatuur en als
zodanig een diplomatieke status bezit.
Door de persafdeling van het Tsje-
cho—Slowaakse ministerie van bui
tenlandse zaken werd medegedeeld,
dat haar niet van enige arrestatie en
van een protest, dat in verband daar
mee zou zijn ingediend, bekend is.
Uit kerkelijke bron wordt echter
vernomen, dat sinds begin J\ini jl.
meer dan 100 priesters zijn gearres
teerd en dat sinds dien het aantal
priesters, waarvan bekend is, dat zij
werden gearresteerd of die verdwe
nen zijn, aanzienlijk is toegenomen.
De arrestaties duren voort.
Monseigneur Verolino heeft de de
ken van het diplomatieke corps te
Praag, Maurice Dejean, verzocht zijn
protest bij het Tsjecho-Slowaakse
ministerie van buitenlandse zaken te
steunen.
PROTEST VAN MGR. PICA.
Zaterdag is te Praag de tekst be
kend geworden van een toespraak,
welke de bisschop van Hradec Kra-
love mgr. dr. Moric Pica in -de stad
Chrast bij de toediening van het H.
Vormsel gehouden heeft. Volgens
deze tekst heeft mgr. Pica gezegd;
dat hij sprak „als een semi-gevan-
gene, afgesneden van de ledên van
mijn diocees" en geprotesteerd tegen
de „buitengewone politiemaatrege
len" welke in strijd zijn met de
Tsjecho-Slowaakse grondwet. „Ik
moet u tot mijn spijt mededelen, al
dus heeft mgr. Pica verder ver
klaard, dat het ministerie van On
derwijs mij verboden heeft vrijelijk
tot u te spreken. Onder protest zie ik
daarom van mijn plan tot preken af,
ofschoon niet uit vrees voor terreur,
bestraffing of vervolging, want dit
alles is er reeds. In mijn residentie
te Hradec Kralove sta ik onder po-
litie-toezicht. Ik ben niet vrij om
persoonijlk bezoek te ontvangen noch
bezoek van mijn eigen officiëlé func
tionarissen".
JOEGO-SLAVISCH PRIESTER TER
DOOD VEROORDEELD.
De Joego-Slavische R.K. priester
Kragelj is door een gerechtshof ter
dood veroordeeld wegens „vijandige
actitviteit tegen het bewind van Tito
HET DEFILé VOOR HET PALEIS
SOESTDIJK Aan het défilé, dat
Zaterdag ter gelegenheid van het ko
peren huwelijksfeest van H.M. Ko
ningin Juliana en Z.K.H. Prins Bern-
hard, vöor het Paleis Soestdijk plaats
had, namen ook drie vliegtuigen van
de Nationale Luchtvaartschool te
Hilversum deel. De drie Tiger Moth-
toestellen werden voorgevlogen door
de instructeurs vande school. Op
deze luchtfoto van .de KLM, waarvan
een toestel juist boven de tuin van
het Paleis cirkelde toen de drie Ti
ger Moths „defileerden", zien wij de
sportvliegtuigen laag voor het Paleis
schieten. (Luchtfoto K.L.M.)
en samenwerking met de Duitsers in
de oorlog.''
Volgens de beschuldiging zou hij de
Gestapo inlichtingen over Titó's vrij-
scharen hebben verstrekt en na de
oorlog illegale brochures en artike
len hebben geschreven, politieke in
lichtingen hebben verstrekt aan bui
tenlandse inlichtingendiensten en
zou hij behulpzaam geweest zijn bij
ontvluchtingen uit het land. In een
brochure had hij geschreven, dat er
geen vrijheid in Joego-Slavië was,
dat priesters werden gevangen gezet
en vermoord en het land van de boe
ren wepd gestolen.
Kard. Griffin over
de Kerkvervolging
VERBAND TUSSEN POLITIEKE
ACTIE EN GODSDIENSTRECHTEN.
Kardinaal Griffin, de aartsbisschop
van Westminster, heeft op een Ka
tholieke bijeenkomst te. Birmingham
verklaard, dat de „systematische on
derdrukking van de vrijheid door de
Sowjet-Unie" de grootste belaging
van het geweten der mensheid sinds
de Nazi's is. „Alleen, die God en ge
weten boven slaafse gehoorzaamheid
aan een partijdictatuur stellen, wor
den tot zwijgen gebracht en onder
drukt". De drie Rooms-Katholieke lei
ders, die door Oostelijke staten zijn
gevangen genomen of bedreigd (kar
dinaal Mindszenty in Hongarije,
aartsbisschop Béran in Tsjecho-Slo
wakije en aartsbisschop Stepinac in
Joego-Slavië) vertegenwoordigen elk
„Gods Kerk, ten offer .gevallen aan
het Sowjetrussische communisme, de
ergste vijand der christelijke bescha
ving in onze generatie", aldus kard.
Griffin.
Volgens de kardifiaal ontbreekt het
staatslieden maar al te vaak aan be
grip voor het verband tussen poli
tieke actie en religieuze rechten. Hij
verklaarde op een telegram aan de
minister van handel, waarin hij ver
zocht de handelsbesprekingen met
Tsjecho-Slowakije te staken, totdat
de Tsjechen godsdienstvrijheid heb-
bgn verkregen, als antwoord te heb
ben ontvangen, dat het niet in de po
litieke lijn van het ministerie van
buitenlandse zaken ligt, handelsover
eenkomsten te laten beïnvloeden
door politieke gezichtspunten. „Een
dergelijk onjuist beginsel leidde er
toe, dat verantwoordelijke staatslie
den in dit land in de zomer van 1939
oud ijzer haar Duitsland verscheep
ten", aldus kardinaal Griffin.
HFT HOGER BEROEP VAN KARD.
MINDSZENTY.
Zoals wij Zaterdag meldden is het,
hoger beroep van kardinaal Minds
zenty door het Hongaarse Hoogge
rechtshof afgewezen. De straffen
van drie mede-beklaagden van kar-
diaal Mindszenty werden echter ver
minderd. De geestelijke dr. 'Bela ls-
panky kreeg 15 jaar gevangenisstraf,
terwijl de tegen twee an lore be-
scnuldigden uilgesproken straffen
met drie en twee jaar zijn vermin
derd.
Prins Paul Esterhazy, die tot 15
jati gevangenisstraf en dr. Miklós
Nagy, die tot drie jaar opsluiting .s
veroordeeld, hadden geen hoger be
roep aangetekend.
In zijn motivering van de genomen
beslissing zegt het Hongaarse Hoog
gerechtshof, dat noch door de verde
digers, noch door de officier van jus
titie materiaal van zodanige waarde
is overgelegd, dat hierdoor een wij
ziging van het door de lagere instan
tie gevelde vonnis gerechtvaardigd is.
PRINSES MARIJKE SLAAT SPIJ
KERS MET KOPPEN Ook prin
ses Marijke nam deel aan het tuin
feest, dat Zaterdagmiddag in de tuin
van het Paleis Soestdijk voor de
jeugd van Nederland werd gegeven.
Evenals haar zusjes moest zij spij
kers met koppen slaan. Wij zien hier
Prinses Marijke, geholpen door Z.K.H.
Prins Bernhard, deelnemen aan het
spel.
De Europese
Raad
De Franse Nationlae Vergadering
heeft Zaterdagavond, na een debat
dat tot middernacht duurde Frank-
rijks deelneming aan de Raad van
Europa met 423 tegen 182 stemmen
goedgekeurd. Tien Westeuropese lan
den, waaronder Frankrijk, hebben
op 5 Mei jl. te Londen het statuut
van de Raad getekend
De stemmenverhouding van 423
tegen 182. De communisten en hun
geestverwanten stemden tegen.
Een amendement van de „progressie
ve Republikeinse Unie", een uiterst
links groepering, volgens welke de
Franse afgevaardigden naar de
Europese Assemblée volgens het stel
sel van evenredige vertegenwoordi
ging gekozen zouden worden, werd
verworpen. Indien dit amendement
aanvaard was, zou het mogelijk zijn
geweest, dat communisten cn andere
uiterst linksen naar de Europese As-
semblé afgevaardigd zouden zijn.
Besloten is echter, dat de Nationa
le Vergadering 12 Kamerleden zal
kiezen en de Raad van de Republiek
zes Senatoren een en ander op ba
sis van absolute meerderheid meer
derheid van stemmen. Hierdoor is
het niet aannemelijk, dat Franse
r- mmunisten c.s. in d i Europese As-
r.emblé zitting zullen hebben.
Het Amerikaans-
Russische incident
EEN AMERIKAANSE
UITEENZETTING
Inzake het Amerikaans-Russisch in
cident, waarbij op dc grens van de
Amerikaanse en Russische zone van
Duitsland een Russische soldaat is
doodgeschoten, wordt in een officiële
te Rothenbach uitgegeven bekendma
king, gezegd, dat drie Amerikaanse
soldaten vei-gezeld door een Duitse
politie-agent, bezig waren met een
inspectie van de grenspalen aan de
grens tussen de Sovjetrussische en
Amerikaanse zones, toen zij werden
beschoten door zes met automatische
pistolen bewapende Sovjetrussische
soldaten. Het eerste vuur der Rus
sen werd afgegeven van een punt,
dat ontwijfelbaar binnen de Ameri
kaanse zonegrens was gelegen. „Het
vuur werd door de Sovjetrussische
soldaten rechtstreeks op de Ameri
kaanse patrouille gericht", aldus de
officiële Amerikaanse bekendma
king.
De Amerikaanse patrouille trok
zich daarop terug en keerde kort
daarna in gezelschap van twee Ame
rikaanse officieren, terug. De beide
laatsten werden bijna onmiddellijk
toen zij ter plaatse aankwamen, be
schoten. Het vuur werd daarop door
de vijf Amerikaanse militairen beant
woord. Tijdens het vuurgevecht, dat
daarop ontstond, schoot één van de
Amerikaanse officieren een acht
tienjarige Sovjetrussische soldaat
dood. Het lijk van de getroffene
werd achtergelaten op de plaats,
waar het lichaam was neergevallen.
Het stoffelijk overschot lag op een
afstand van meer dan 200 yards (on
geveer 180 meter) binnen de Ame
rikaanse zone-grens.
Van officiële militaire Amerikaan
se zijde is verklaard dat dit het eer
ste SovjetrussischAmerikaanse zo
ne-grensincident in meer dan twee
jaar is, waarbij een dode is gevallen.
Speldenprik-tactiek der Sovjets
RONDER verdere toelichting hebben de Russische ambtenaren te Helm-
stedt meegedeeld, dat zij niet meer dan vier voertuigen per uur zul
len doorlaten op de enige weg, die van het Westen naar Berlijn leidt.
Zondagmiddag begon zich aan de Britse zyde van de grens een queue
van vrachtauto's te vormen. Het dagelijkse goederen verkeer zou door
deze maatregel van 300 tot 96 voertuigen worden teruggebracht. Duitse
personenauto's passeerden de grens zonder enige vertraging.
Sedert Vrijdag wordt een vliegtuig,
dat van Kanton naar Taipeh onder
weg was, en aan boord waarvan zich
twee „belangrijke passagiers" bevon-
ren, aldus de berichten, vermist. Tai
peh is de hoofdstad van het eiland
Taiwan*
ALWEER EEN „STRATOCRUISER"
MET MOTORSTORING.
Gisteren is een „slralocruiser" van
de Pan American Airways, die van
New York naar de Bermuda-eilan
den was vertrokken, weer op het
vliegveld, waarvan het toestel was
gestart, teruggekeerd. Twee uur na
het vertrek uit New York bleek een
van de motoren niet goed te werken,
waarop de gezagvoerder besloot me
de in verband met het optreden van
zwaar weer, terug te vliegen. Dit
was de derde maal in vier dagen tijds,
dat een „stratocruiser" van de Pan
American Airways motorstoring on
dervond.
Een Britse functionaris verklaarde,
dat het Britse militaire bestuur de
Sowjetrussische autoriteiten om een
uiteenzetting heeft verzocht betref
fende deze nieuwe beperkingen. Van
Britse zijde worden deze beperkin
gen beschouwd als 'n schending van
het tijdens de ministers-conferentie te
Parijs genomen besluit, dat het ver
keer naar Berlijn weer op normale
wijze zou moeten, plaats vinden. De
Britse autoriteiten vatten deze nieu
we beperking van het wegverkeer
naar Berlijn ernstig op.
Men ontkomt moeilijk aan de in
druk, dat de nieuwe beperkingen
eerl weloverwogen stap vormen van
de Sowetrussisch autoriteiten die in
het kader van hun politiek past.
Ook het verkeer over waterwegen
naar Berlijn ondervindt hinder van
de Russische „speldenprik-tactiek".
Zondagavond was de toestand deze,
dat de Sowjetrussische, met de zone
grenscontrole belaste autoriteiten, op
zeven van de acht plaatsen, waarvan
tijdens de ministersconferentie te Pa
rijs was bepaald, dat hierover het
wegverkeer naar Berlijn zou worden
geleid, zonder dat dit aan belemme
ringen onderhevig zou zijn, alle Duit
se verkeer met vrachtauto's tegen
hielden.
BRITTEN NEMEN TEGEN
MAATREGELEN.
Van Britse zijde te Berlijn wordt
nog vernomen, dat de Sowjet-Russi-
sche autoriteiten te Helfstedt heden
ochtend vier tot zes Duitse vracht
auto's per uur doorlaten, in plaats
van vier, zoals gisteren. Voor het
grensstation staat echter nog een rij
j van 50 vrachtwagens te wachten.
Wegens grondmist moest de activi
teit van de luchtbrug hedenochtend
worden stopgezet. De goederentrei
nen uit het Westen komen ongehin
derd en op tijd te Berlijn aan.
Als tegenmaatregel tegen de hou
ding van de Sowjets bij Helmstedt
houden de Britten alle vrachtauto
verkeer naar de Sowjet-zöne op, tot
dat alle wagftis met goederen voor
Berlijn zijn doorgelaten.
De Britse dollar
crisis
BESPREKINGEN TE LONDEN
GEëINDIGD
„De Britse financiële autoriteiten
hebben hun Amerikaanse en Cana
dese collega's tijdens de te Londen
gehouden en Zondag beëindigde ge
heime besprekingen over de dollar
pond sterling-crisis duidelijk ge
maakt, dat Groot-Brittannië niet om
meer hulp overeenkomstig het plan-
Marshall heeft verzocht". Deze in
lichting is Zondagavond van welin
gelichte zijde te Londen ontvangen.
Engeland zal zich houden aan de
overeenkomst, waarbij naar aanlei
ding van zijn eigen voorstel, het
Groot-Brittannië toegewezen bedrag
van 1.263.000.000 dollar aan Mar-
s'hall-hulp, met een vierde gedeelte
zal worden verlaagd tot 940.000.000
doljar.
De ministers, die aan de te Lon
den gehouden besprekingen hebben
deelgenomen, legden er de nadruk
op, dat het voor een richtige ontwik
keling van de wereldhandel noodza
kelijk is, dat zowel de landen, die
tot het zogenaamde „dollar-gebied"
behoren, als de hier geen deel van
uitmakende staten binnen het kader
van één multilateraal handelsstel
sel goederen kunnen uitwisselen.
Dit gedeelde inzicht wordt echter in
de Britse hoofdstad niet uitgelegd
als te betekenen, dat Engeland voor
nemens is geen bi-laterale handels
overeenkomsten meer te sluiten.
Het officiële Britse standpunt is,
dat Engeland geen bi-laterale han
delsovereenkomsten heeft afgesloten
omdat het dit uit handels-theore
tisch oogpunt juist achtte, doch al
leen uit noodzaak, daar Groot-Brit
tannië niet altijd in staat is te beta
len voor aankopen van goederen uit
gebieden, waar het anders gaarne
handel mee zou drijven.
Devaluatie van het pond zou tij
dens de besprekingen te Londen niet
voorgesteld zijn.
DE LONDENsfTHAVENSTAKING.
De Londense havenarbeiders heb
ben op een massa-bijeenkomst beslo
ten het werk niet te hervatten, ten
zij zij toestemming krijgen op alle
schepen te werken, behalve op de
twee Canadese schepen, die bij de
staking der Canadese zeelieden be
trokken zijn.
GROTE SCHEEPSBRAND TE
ISTANBUL.
Op het Turkse schip „Corum" is
Zondagnacht te Istanbul brand uit
gebroken ten gevolge waarvan 59
personen gedood en velen gewond
zijn. De brand begon in een chemische
lading.
Na enige uren kon men de brand
meester worden. De „Corum", is een
4.765 ton metend passagiersschip. Het
heette vroeger „Ankara",
Sudirman over de
kwestie
van „Cease Fire''
Mijns inziens is de kwestie van
het Cease Fire te* verdelen in:
1. Het principe op zichzelf en
2. De technische uitvoering hiervan
aldus heeft Sudirman aan het Repu
blikeinse blad „Pedoman" medege
deeld. „Met het eerste punt bedoel
ik, dat, tussen het kabinet, de leger
leiding, het werkcomité van het K.
N. I. P. (voorlopige republikeins
parlement) en, indien nodig, de lei
ders van de politieke partijen een
bespreking moet worden gehouden
over het principe ten aanzien van
het „Cease Fix-e", los van de vraag
of dit uitvoerbaar is of niet volgens
militair-technische voorwaarden.
Met betrekking tot de uitvoering
is het nodig, dat de militaire experts
van beide partijen het probleem
eerst gezamenlijk bespreken, m. a. w.
er dient een technische commissie
in het leven gerpepen te worden, met
de militaire waarnemers als advi-
seux-s, om de mogelijkheid te be
spreken of de order tot het „Cease
Fire" kan gorden gegeven in dee
huidige militaire posities van beide
partijen, welke thans niet meer li
neair zijn. doch kriskras door elkaar
gaan, en waarbij geen bepaalde de
marcatielijnen meer bestaan, zoals
voor 21 Juli 1947". Sudirman zeide:
vooropgesteld, dat een accoord be
reikt is over het principe, en de tech
nische commissie, na de situatie be
studeerd te hebben, kan onmogelijk
haar taak ten uitvoer brengen we
gens de versplinterde militaire po
sities, dan is het vanzelfsprekend,
dat de order tot het „Cease Fire",
niet kan worden gegeven in f ver
band met de teehnisch-militaire 'moei
lijkheden. Dit is ook het huidige
standpunt van het leger, aldus Su
dirman volgens „Pedoman".
„PEDOMAN" OVER VRAAG
GESPREK DR, VAN ROYEN.
Het republikeinse blad „Pedomah"
schrijft in een hoofdartikel ten aan
zien van het vraaggesprek van radio-
Indonesië met dr. van Royen, dat
uit dit gesprek wel duidelijk sprak de
wil tot toenadering en het betonen
van goodwill der Nederlanders, het
geen in de buitenwereld zeker niet
zal nalaten een goede indruk te ma
ken. ..Pedoman" vergeleel^ de uit
spraak van dr. van Royen met die
van de vice-voorzitter van het werk
comité van het K. N. I. P., te Djasuk-
mana, bij de terugkeer van Sukarno
in Djokja bij een vergelijking moet
het ve zschil in deze beide uitspraken
de wereld nog sterker opvallen. Men
kan niet ontkennen, dat hetgeen
Tedjasukmana zeide over de ontbe
ringen van het volk sedert de tweede
militaire actie juist is. Het was ech
ter niet op zijn plaats deze dingen
naar voren te brengen in de wel
komstrede bij de terugkeer van Su
karno, waarmede de Nederlanders
hun verplichtingen volgens de ver
klaringen van dr. van Royen en
Moh. Rum waren nagekomen, en nu
de wereld juist hoopte op een goede
republikeinse wederdienst, althans
minstens op een bewijs van goede
wil." De verklaring van dr. van
Royen. vol van goodwil was een zwa
re klap in het gezicht van de repu
bliek, aldus „Pedoman",
NOTOSUTARSO WENST VERTE
GENWOORDIGING PARDAFI EN
PRIS OP R. T. C.
Notosutarso, voorzitter van de Fe
derale partij „Pardafi" heeft in een
radioi'ede zich afgevraagd, waarom
„beide grootste partijen hier te lan
de, nl. de Uardofi en de Pris" (Fede
rale Indonesische Volkspartij) niet
vertegenwoordigd kunnen zijn aan
de Ronde Tafel-conferentie. Hij merk
te op, dat de B. F. O. „niets en nie
mand" vertegenwoordigt.
DE AMERIKAANSE
JOURNALISTEN UIT INDONESIë
VERTROKKEN.
Het gezelschap Amerikaanse jour
nalisten dat op uitnodiging van de
Nederlandse regering een bezoek
heeft gebracht aan Indonesië is Zon
dagochtend met de Constellation
„Franeker" vertrokken.
£en koAAeZtje...
Ach, beste vrouw, zei ik haar, in
ons land is het koud en kil; en onze zo
mer is slechts een groen-geverfde
winter.
(Heine, tot een fruitvérkoopster
op de markt te Trente).
