S)e ftjidaeSoti/fco/nt Praag is bang voor martelaren v. Zeeland krijgt socialisten en liberalen niet mee Dimitrof te Moskou overleden Tsjechische communisten worden „vredelievend" Waarom de Tsjechische regering wil sussen MAANDAG 4 JULI 1949 40ste JAARGANG Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WLLMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20S26, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd-, 14.15 p kwart. Franco p. p. 1 4.90 Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes 11.50 DE KABINETS-KWESTIE IN BELGIE 1|ET BLIJKT, dat de Belgische kabinetsformateur Paul van Zeeland zich geen gemakkelijke taak heeft opgelegd, door als voornaams-te punt voor zijn nieuwe regering de oplossing van de koningskwestie aan de orde te stellen. De socialisten hebben het eerst geweigerd om op die grond slag met van Zeeland samen te werken; zij dreigen zelfs met stakingen om in een kabinet-v. Zeeland fitting te nemen, als de koningskwestie als het voornaamste en urgentste punt op het programma blijft staan. Van daag zal de kabinetsformateur besprekingen voeren vet het bestuur van zijn partij, de Christel. Volkspartij, waarna hij beslissen zal over zijn ver der* te volgen tactiek en rapport zal uitbrengen aan de prins-regent. Wat zal er nu gebeuren? Het lijkt geensziris uitgesloten dat Van Zee land een kabinet zal samenstellen dat in de Kamer weliswaar niet over een meerderheid beschikt, maar dat wel licht op de steun van enkele liberalen zal kunnen rekenen. Mocht de regering toch in de min derheid blijven, dan is Kamerontbin ding ook niet uitgesloten. De Katholieken zijn er van over tuigd, in dat geval ook in de Kamer de absolute meerderheid te zullen veroveren, aangezien zij aannemen, dat de meer dan 150.000 Belgen, die op de Katholieke scheurlijsten heb ben gestemd, een volgende maal hun stem zouden uitbrengen op de C.V. P. Wanneer deze meerderheid in Ka mer en Senaat eenmaal bestaat, zal de z.g.n. Verbanningswet van 1945 kunnen worden afgeschaft en koning Leopold naar België kunnen terug keren. De vergadering van de leiding der Christelijke Volkspartij krijgt overi gens een bijzondere betekenis door de reis welke minister van Staat De Schrijver, voorzitter der partij. Vrij dag naar Zwitserland heeft onder nomen om de toestand te bespreken met Leopold IH. Mr. De Schrijver is gisteren per vliegtuig naar Brussel teruggekeerd, maar achtte het niet gewepst reeds thans verklaringen" af te leggen over zijn onderhoud met de koning. Sukarno Woensdag Djokja te „Sukarno, Hatta en de andere Re publikeinse prominenten, die thans nog op Banka vertoeven, kunnen op zes Juli naar Djokja terugkeren", al dus heeft de sultan van Djokja in een heden aan de Republikeinse de legatie verzonden brief medege deeld. In deze brief nodigt de sultan alle consuls-generaal en leden van de UNCI uit om de terugkeer bij te wo nen. De correspondent meldt voorts, dat in de stad Djokja, waar thans rust en orde heersen, erebogen wor den opgericht en slagzinnen aange bracht waarin de Republikeinse re gering wordt verwelkomd in haar hoofdstad. Na de ontruiming van Djokja Leden van de republikeinse on dergrondse beweging, die in de stad hebben gewerkt als contactpersonen voor de republikeinse strijdkrachten en de Nederlandse autoriteiten last hebben bezorgd, komen thans open lijk te voorschijn om na de komst der republikeinse autoriteiten belangrij ke posities iu te nemen, zo meldt Reuter uit Djokjakarta. Na het weg trekken der Nederlanders ziet men in de stad alom weder de roodwitte vlag. - Republikeinse militairen en politie soms alleen gekleed»in korte broe ken en hemdjes, maar die er na zes maanden guerilla in de rimboe nie: slecht uitzien patrouilleren in d( straten, gereed om te schieten op plunderaars of lieden, die moeilijk heden willen veroorzaken Sedert het vertrek van de Nederanders is het" echter in de stad rustig gebleven. Met de -evacuatie van Djokja, is aan het licht geromen, aldus meldt Ass. Press, dat het verzet in dit deelte van Java doeltreffend en fel was. Volgens waarnemingen, die uit de eerste hand zijn verkregen, is het Nederlandse leger nooit verder ge komen dan een zgn. „zak"-bezettin? Het heeft getracht ook de buitenge bieden onder controle te krijgen, in de eerste plaats door een netwerk van bunkers langs de hoofdwegen en in de tweede plaats door veelvul dige patrouilles. Het resultaat van beiden is echter beprekt gebleven. Zelfs met een vrij groot garnizoen y°|Sens officiële cijfers minstens 4.000 man lagen de versterkte bui ten posten te ver uiteen om het ge bied werkelijk onder controle te hebben. De patrouilles konden niet te ver gaan, daar zij in verband met de onveiligheid, voor donker terug moesten zijn. VERKIEZINGEN IN MEXICO. Mexico heeft gisteren met geslo ten drankgelegenheden en in gereed heid gehouden militaire troepen zijn 147 leden van -de nieuwe Kamer van afgevaardigden gekozen. De grootste verrassing van deze verkiezingen was, da-t zich geen on geregeldheden hebben voorgedaan. Bij alle stemlocalen stonden solda ten op post. De eerste uitslagen worden niet voor Woensdag verwacht. Men verwacht als resultaat van de verkiezingen opnieuw een meerder- NEDERLANDSE VLOOTCOMMAN- DANT BEZOEKT BRITS VLAGGE- SCHIP Schout-bij-Nacht J. J. Wil- linge, commandant van het Neder landse vlooteskader, dat deelneemt aan de gecombineerde vlootmanoeu- vres, „Exercise Verity" van de Wes terse Unie, inspecteert de erewacht bij zijn bezoek aan het Britse vlag- geschip „H.M.S. Inplacable". Hij is vergezeld door luitenant J Maitland- heid van de „Revolutionair Gezinde Ward van de Britse Koninlijke Mari- Partij" in de Kamer, niers. Wijziging in de Bulgaarse regering het gevolg j^IMITROF, de prémier van Bulgarije, is Zaterdagmorgen op 67-jarige leeftijd te Moskou overleden. Hij vertrok enige tijd geleden naar de Sovjet-Unie om. er een kuur te ondergaan in verband met een lever ziekte. Tien uur nadat het bericht van het overlijden door Moskou werd gemeld, deelde radio-Belgrado het nieuws mede. De omroep gaf het bericht zonder commentaar. Geruime tijd geleden was van Sovjet-Rus sische zijde critiek uitgeoefend op Dimitrof naar aanleiding van uitlatin gen over de wenselijkheid van een Balkanfederatie. In een Zaterdagavond uitgegeven bulletin, onderteekend door vijf voor aanstaande Sovjet-Russische artsen, onder wie een lid van de Academie voor Geneeskunde, wordt verklaard, dat Dimitrof leed aan lververschrom- peling, suikerziekte en acute ader verkalking. De communistische par tij van de Sovjet-Unie en de raad van ministers van de Unie van Socia listische Sovjet-Republieken maken in een communiqué „met diepe smart" bekend, dat Dimitrof Zater dagmorgen om 9.35 uur Moskouse tijd na een langdurige en ernstige leverkwaal in het Bordhika-sanato- rium bij Moskou is overleden. In het communiqué wordt Georgi Mihalo- vich Dimitrof, „de eminente leider van de internationale beweging der arbeidende klassen, voorzitter van' de raad van ministers, voor Bulgaar- sche Volksdemocratische republiek en algemeen secretaris van de cen trale commissie van de Bulgaarse communistische partij" genoenj|J. De Bulgaarse ministerraad heeft bij decreet rouw voor het gehele land gelast in verband met het ster ven van Dimitrof, Zaterdag vertrok ken de Bulgaarse minister van bin nenlandse zaken en de secretarissen van de communistische partij van Bulgarije per vliegtuig naar Moskou. Het stoffelijk overschot van Dimi trof, dat thans met een speciale trein naar Sofia wordt vervoerd, werd te Moskou enige tijd - in het huis van de Vakverenigingen opge baard. De Prawda wijdde lange ar tikelen aan de „gestorven vriend en strijdmakker". In een mede door Stalin ondertekend artikel werd Di mitrof ten voorbeeld gesteld aan alle strijders voor vrede, democratie en communisme. De Sovjets zullen waarschijnlijk van de dood van Dimitrof gebruik maken om grondige wijzgiingen aan te brengen in de' Bulgaarse regering. De bedoeling hiervan is dat het ge zag in handen komt van een kleine groep communisten, van die men ze ker is dat zij de belangen van Mos kou boven die van Bulgarije stel len. Het wordt onwaarschijnlijk ge acht, dat de huidige minister-presi dent Koralov en de minister van bui tenlandse zaken zullen wofden ge handhaafd. ACHTTIEN JAAR VOOR DE MAN, DIE OP TOGLIATTI SCHOOT. Na drie dagen is het proces tegen Pallante, de jongeman die een aan slag heeft gepleegd op Togliatti, de leider van de Italiaanse communisten, geëindigd met een veroordeling tot achttien jaar gevangenisstraf. Het is Pallante verboden om gedurende zijn verdere leven enigerlei politieke ac tiviteit te bedrijven. Overheidsfunc ties mag hij noort meer vervullen. DUITSE BISSCHOP DIENT VORMSEL TOE TE ELTEN Gisteren heeft de wijbisschop van Munster, mgr. dr Gleumes tijdens eer. pontificale Hoogmis in de kerk te Elten, het H. Vormsel toegediend aan enige tientallen parochianen De Katholieken in het gebied van El- De Russen kunnen het niet laten HET TREINVERKEER TE BERLIJN De eerste passagierstrein sinds het einde van de Berlijnse spoorwegsta king is Zondag uit de Britse sector van Berlijn naar Keulen vertrokken. Het treinverkeer te Berlijn is thans bijna weer normaal, daar het goede renvervoer reeds Zaterdag was her vat. De Sowjets hebben echter de posttrein uit West-Duitsland op nieuw naar de Russische sector van Berlijn doen lopen. Voorts is de Glienicker Bruecke, waarover een der voornaamste we gen tussen West-Berlijn en de Sow- jet-zone loopt wegens „technische moeilijkheden en noodzakelijke re paratiewerkzaamheden" door de Sowjets voor alle voetgangers en rij- verkeer gesloten, aldus, heeft het hoofdbureau van de West-Berlijnse politie meegedeeld. Op het gebied van de Sowjet-zone is de toegang tot de brug gebarrica deerd. Een Sowjet-soldaat en tien Oostduitse politiemannen houden er de wacht. SPRINKHANEN IN CALIFORNIA Een wolk van sprinkhanen is op Oregon en Californië neergestreken. De dichte insectenmassa is verspreid over een front van 65 km., en over een lengte van 120 km. Zij verplaatst zich met een donderend lawaai, te vergelijken met dat van een goede ren trein, die over een stalen brug rijdt. De boeren, die op hun akkers door de zwermen verrast worden, zijn verplicht de vlucht te nemen en moeten hun gezicht bedekken om zich te beschutten tegen de duizenden scherpe kaken. Zapotocky pleit voor vrede en rust TER GELEGENHEID van de door de geëxcommuniceerde z.g. „Katho lieke Actie" georganiseerde viering van de feestdagen der Slavische nationale heiligen Cyrillus en Metho dius heeft de Tsjecho-Slowaakse pre mier Zapotocky in Bratislawa hoo fdstad van het Katholieke Slowakije tijdens een toespraak gepleit voor „vrede en rust in de Tsjechische re publiek". De „viering" van deze her denkingsdagen zal drie dragen du ren. Verwacht wordt, dat Zapotocky Dinsdag een nieuwe toespraak zal houden in Devin, een belangrijk katholiek bedevaartsoord. |"^AT DE PRAAGSE communisten nu opeens zo vredelievend doen, is waarschijnlijk hieraan te wijten, dat verscheidene leiders zich be ginnen af te vragen of de Tsjechische regering er wel verstandig aan doet om het grote aantal moeilijkheden op economisch en politiek ter rein nog uit te breiden door haar nieuwe maatregelen tegen de Rooms Katholieke Kerk. Er zijn veel troepen op de been om eventuele on lusten te bedwingen. HOE DE SITUATIE IS Op het ogenblik is de toestand als volgt: 1. De paleizen der bisschoppen worden door de politie bewaakt en de plaatselijke autoriteiten houden toezicht op alle handelingen van in hun ressort verblijvende priesters. 2. Het enige religieuze drukwerk, dat de gelovigen nog in handen krij gen, is afkomstig van de staatsdruk kerijen. 3. De bisschoppen zijn beroofd van hun laatste middel om de gelovigen te bereiken, namelijk het uitvaar digen van herderlijke brieven. 4. Kerkelijke bijeenkomsten kun nen niet worden gehouden zonder vergunning van de burgerlijke, auto riteiten. 5. Kerkelijke opdrachten of be kendmakingen zullen slechts rechts geldigheid bezitten, indien zij wor den gepubliceerd in het officiële, door het ministerie van onderwijs uitgegeven blad. 6. De regering heeft de verklaring der bisschoppen, dat priesters die met de staat samenwerken bij het nemen van tegen de kerk gerichte maatregelen, zullen worden gestraft, van onwaarde verklaard. Tegenmaatregelen Maar voordat zij geheel geïso leerd werden, hebben de bisschop pen, in opdracht van mgr. Beran nog de volgende maatregelen kun nen nemen: 1. Zij hebben de gelovigen aange raden om te luisteren naar radio- Vaticaan. 2. De gelovigen moeten de publi caties van de burgerlijke autoritei ten, dat bij Nederland is gevoegd, ten over kerkelijke zaken niet lezen, behoren nog onder het bisdom 3. De priesters moeten voorlezing Munster. doen van de herderlijke brieven, welke hen bereiken, ongeacht de strafmaatregelen, die daartegen door de burgerlijke autoriteiten in uitzicht gesteld. 4. Op de gelovigen is' een beroep gedaan om indien voor hen het uur der beproeving zou slaan, zo nodig martelaren te worden. 5. Iedere priester of gelovige, die tegen de kerk gerichte maatregelen helpt bevorderen, wordt met de pau selijke ban bedreigd. 6. De pseudo „katholieke actie" wordt gedesavoueerd. De bisschop pen ontzeggen de voormalige katho lieke volkspartij elk recht op enige verbondenheid met de Rooms-Ka- tholieke Kerk. DE VOEDSELPOSITIE IN TSJECHO-SLOWAKIJE Voedsel, is in Tsjecho-Slowakije „werkelijk schaars", heeft French, de directeur van de Care, die een ï'ondreis door Polen, Tsjecho-Slowa kije, Joego-Slavië en 'Oostenrijk heeft gemaakt, Zondag te Londen verklaard. „In Tsjecho-Slowakije zijn brood, aardappelen en alle voedingsvetten nog gerantsoeneex-d", zo zeide French SECRETARIS K.A. IN „SLECHTE CONDITIE". In Praag heeft een hoge kerkelij ke autoriteitit meegedeeld, dat dr. Mandi, de eerste vooraanstaande ka tholiek, die in de kerkstrijd is gear resteerd, zich „in zeer slechte con ditie" in de ziekenzaal van de Pankrac-gevangenis voor politieke gedetineerden bevindt. Dr. Mandl was secretaris van de Katholieke Actie. Hij werd gearresteerd op 10 J-uni, de dag, dat de Tsjechische re gering haar „katholieke .actie" in het leven riep. MGR. BEKAN MAG GEEN MARTELAAR WORDEN. In het Zaterdagnummer van „Pra- ce" het dagblad der vakbonden, dat wordt beschouwd als een spreekbuis van Zapotocky, schrijft de hoofdre dacteur van dit blad. dat mgr. Beran „op een politiek dwaalspoor" is en dat de regering „niet van plan is een martelaar van hem te maken." In het artikel wordt verder gezegd: Er zal geen vervolging worden inge steld. Ook zal aan aartsbisschop Be ran niet geraakt worden, hoewel ge zegd wordt, dat zijn gevangeniskle ren reeds klaar liggen en zijn hoofd bereid is de martelaarskroon te ont vangen. Eenzelfde geluid is gehoord in een radiorede, die de Tsjechische minis ter van onderwijs, Nejedly, heeft ge houden. Nejedly zei, dat ,.de gelovi gen hun priesters niet dag en nacht behoeven te bewaken, omdat de ré- gering niet het voornemen heeft de bisschoppen te folteren". Hij ver klaarde verder, dat de regering be reid was tot „concessies" en slechts „die bisschoppen, die het Vaticaan en Washington moeten gehoorzamen, verweet, dat nog geen overeenkomst tussen Kerk en Staat was gesloten." In een andere passage van zijn radio rede beschuldigde hij de bisschop pen er van. dat zij „een illegaal ap paraat voor revolutionnaire arbeid hadden opgebouwd. Thans handelen om mgr. Beran te redden ANDERS IS HET TE LAAT! Douglas Hyde, een van de redac teuren van het Engelse Katholieke weekbald, de „Catholic Herald", wijdt deze week in een hoofdartikel een beschouwing aan de relaties, die de maatregelen in Tsjechoslowakije in Engeland en Amerika hebben op gewekt. „Er zijn tekenen, die erop wijzen", aldus Douglas Hyde,- „da-t in Enge land en Amerika de publieke mening zich begint te verzetten tegen de steeds krachtiger wordende campagne van de Tsjechoslowaakse regering te gen de Katholieke Kerk. Maar indien er niet snel en meer gehandeld wordt", aldus Hyde, „zal het weer te weinig en te laat zijn". In het Engelse Lagerhuis hebfcen Maandag j.l. Sir Parick, van de Conservatieve Partij, en Mr. Logan (Labour) een beroep gedaan op de regering om alle handelsbetrekkingen met Tsjechoslowakije te Verbreken, totdat daar de godsdienstvrijheid is hersteld. De minister van Handel wil de hiervan evenwel niet horen en verklaarde, dat de Britse regering „niet bereid was om alleen maar te handelen met landen, wier politiek zij kon goedkeuren". Mr. W. Fle/tcher gaf te kennen, dat hij deze zaak spoe dig weer te berde zou brengen. De leden van beide partijen namen een motie aan, waarin een beroep werd worden gedaan op de regering „om het heili ge recht van alle mensen op de vrije beleving van hun godsdienst te be vestigen en te handhaven" „Maar", zo zegt Hyde, „de gebeur tenissen in Tsjechoslowakije volgen elkaar snel op en wanneer mgr. Be ran is verslagen, zal geen enkéle actie in staat zijn om de Kominform te verhinderen de volgende slag voor te bereiden in het Katholieke Polen". Douglas Hyde vervolgt dan met de bewering, dat Tsjechoslowakije der mate afhankelijk is van het Westen, dat er genoeg maatregelen, vooral economische en morele, genomen kunnen worden om de regering van Praag van haar plannen te doen af zien. In een ander commentaar op de ge beurtenissen in Tsjechoslowakije schrijft de Catholic Herald, dat Mos kou en Praag één feit vrezen, en dat is, wanneer alle mensen in het nog vrije gedeelte der wereld gaan inzien, welk een schat zij bezitten in de geestelijke vrijheid, waarin zij zich thans nog verheugen. „De Westerse wereld kan de aarts bisschop en zij,n volk redden door voor het te laat is duidelijk te de monstreren, dat zij de methodes van Moskou doorziet. Laat Moskou weten, dat, wanneer de vrijheid in Tsjecho slowakije wordt vernietigd, het ge duld van het Westen is uitgeput en dat het vastbesloten is, vroeger of la ter, hoe lang het ook moge duren en wat het ook moge kosten, de we reld eindelijk van dit kwaad te ver lossen. De dagen gaan snel voorbij. Thans is het de tijd om. de stem van de Christelijke beschaving te laten horen. Morgen kan het weer te laat zijn!" Het aartsbisschoppelijk secretariaat van mgr. Beran Het secretariaat van de aartsbis schop van Praag, Mgr. Beran, is, al hoewel door de aartsbisschop opge heven, een bijeenkorf van activiteit, maar dan van een communistische activiteit. Dit meldde een correspon dent van het B.U.P., die een bezoek aan het secretariaat heeft gebracht. Vier mannen en een meisje waren druk bezig met het verzenden van brieven, aldus de correspondent, en iedere brief was voorzien van het zegel van de aartsbisschop. De man nen zagen er nu niet bepaald als priesters uit, integendeel. Twee jon gemannen droegen geen das, een liep er zelfs op tennisschoenen. Voordat de regering het .secretariaat van de aartsbisschop had bezet, be stond de staf uitsluitend uit pries ters. De correspondent moest een kwar tier wachten voordat hij werd toe gelaten tot de leider van het secre tariaat, die hij vroeg om dr. Boukal te mogen spreken, de secretaris van mgr. Beran, van wie men had be weerd, dat hij gevangen was geno men. Dr. Boukal, die per telefoon werd opgeroepen, verscheen alleen. Hij werd niet vergezeld van een be waker. De correspondent kreeg on geveer zeven minuten om met de secretaris van de bisschop te spre ken, voordat deze weer werd weg gezonden. De secretaris sprak be hoedzaam en bleef op vele vragen van de correspondent het antwoord schuldig. Het enige, dat hij positief zeide, was, dat de gezondheid van mgr. Beran goed was. Aartsbisschop van Olmütz in dezelfde positie SLOWAKIJE CENTRAAL MIK PUNT DER REGERINGSMAAT REGELEN. Een aantal journalisten heeft een bezoek gebracht aan Olmütz, de ze tel van m'gr. Matocha, en kwamen tot de bevinding, dat, alhoewel mgr. Matocha, zoals was gemeld, nog niet was gearresteerd, hij zich toch in dezelfde positie bevindt als mgr. Beran. Regeringsbeambten hebben het secretariaat bezet en zijn twee secretarissen gearresteerd. Het hoofd van het aartsbisschoppelijk secreta riaat is thans een vooraanstaand persoon uit de pseudo-katholieke actie. De campagne, die in Moravië van staatswege tegen de Katholieke Kerk wordt gevoerd, staat onder leiding van dr. Dokoupil, die be weert, dat hij èn een goed Katho liek èn een goed communist is. De regering heeft officieel aangekon- digd, dat er nieuwe en strenge po litiemaatregelen zullen worden ge nomen tegen de bisschoppen en priesters in Slowakije, het krachtig ste centrum van de Katholieke Kerk in .Tsjechoslowakije. De correspondent van het B.U.P., die dit gebied heeft bezocht, ver klaart, dat hij gezien heeft, dat er minstens negen kloosters zijn geslo ten. Er zijn aanwijzingen, dat de maatregelen tegen de Kerk in Slo wakije krachtiger en doorstander zullen zijn dan in de rest van het land. HITTE IN HEEL WEST-EUROPA In geheel West-Europa heeft men Zondag van hittegolftemperaturen kunnen genieten en uit de voor naamste steden hadden uittochten plaats met alle mogelijke vervoers middelen van mensen, die buiten de steden nog meer zon en wat minder warmte zochten Zwembaden en ijscoverkopers de den goede zaken. In Casablanca was het met 70 gra den koeler dan in Londen. De mini- mum-temperatuur te Parijs was bij na 80 graden in de schaduw, terww.jl Lissabon, waar de hittegolf reeds drie dagen duurt, zich koestert in een temperatuur van 100 graden in de schaduw. Daar slapen de mensen dan ook maar op straat of in tuinen. £en koM£ttj,e.... O, d' aerdsche zaligheit schuilt in de v groene wijken Van 't welgelukkigh lant. (Hub. Poot „Lantvermaek").

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1