S)e ftzid^Soma/rtt
Katholieke en Protestante
arbeiders trekken één lijn
Belgische katholieken bijna
in de meerderheid
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
DINSDAG 28 JUNI 1949
40ste JAARGANG No. 11730
Hoe de Belgen
stemden
Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes 11.50
Het optreden van de N.V.V.-man
in Genève gelaakt
|"Ve Kath. Arbeiders Bew. en het Chr. Nat. Vakverbond delen het vol-
gende mede: Het optreden van de heer A. Vermeulen van het N.V.V.
op 24 Juni ter Internationale Arbeidsconferentie te Genève is voor de
K.A.B. en het C/Sï.V. aanleiding geweest telegrafisch aan de Nederland
se regering mede te delen, dat de heer Vermeulen van heden af niet
meer beschouwd kan worden als de vertegenwoordiger van de Neder
landse arbeiders. ^De beide besturen tekenen hierbij aan dat, zoals bekend,
de arbeidsgedelegeerde voor de Internationale Arbeidsconferenties be
noemd wordt door de regering op voordracht van het N.V.V., de K.A.B.
en het C.N.V., welke op deze voordracht bij toerbeurt een vertegen
woordiger van een der drie vakcentralen plaatsen. Dit jaar was een man
van het N.V.V. aan de beurt. Deze gedelegeerde vertegenwoordigd dus
niet alleen zijn eigen vakcentrale doch alle georganiseerde arbeiders.
Iemand, die van deze positie gebruik maakt, zo voegen de besturen er aan
toe, om een aanval te doen op bepaalde groepen arbeiders, die hij me
de vertegenwoordigt, geeft niet alleen blijk van weinig goede smaak, en
gering organisatiorisch besef, doch kan bovendien niet langer beschouwd
worden als Nederlands arbeidersgedelegeerde. Bij de K.A.B. en het
C.N.V. is, zoals bekend, de meerderheid van de georganiseerde Neder
landse arbeiders aangesloten.
Een afwachtende houding van I
K.A.B. en C.N.V.
Het dagelijks bestuur van de K.A.B.
en het C.N.V. hebben heden onafhan
kelijk van elkaar het N.V.V. zonder
opgave van reden doen weten, dat
zij niet zullen deelnemen aan de be
sprekingen die Maandagmiddag op
uitnodiging van het N.V.V. zouden
beginnen over het uitgebrachte rap
port inzake het „verplichte lidmaat
schap" der vakverenigingen. Oor
spronkelijk zouden deze" besprekin
gen binnen het kader van de samen
werking tussen de drie vakcentrales
worden gehouden. Op het bericht van
de beide andere partners in de raad
van vakcentrales heeft het N.V.Vi de
vergadering uitgesteld.
Toelichting van de K.A.B.
De leiding van de K.A.B. die in
haar vergadering van heden onder
meer aandacht schonk aan de rede
van de heer Vermeulen, secretaris
van het N.V.V., op Vrijdag j.l. te Ge
nève gehouden, bericht hierover het
volgende:
De heer Vermeulen richtte in zijn
rede een aanval tegen het episcopaat
van Nederland, op grond van het
reeds meer dan dertig jaar bestaande
bisschoppelijk verbod voor de Katho
lieken om toe te treden tot het N.V.V.
op straffe van weigering van H. Sa
cramenten.
Hij achtte dit een ondragelijke in
menging van het grondbeginsel van
vrijheid van vakbeweging, die door
de Nederlandse Grondwet gewaar
borgd wordt.
De leiding van de K.A.B. wenst
hierover met nadruk te verklaren,
dat het vaststellen van een dergelijke
sanctie op gedragingen van Katho
lieken een daad is van pastorele ziel
zorg en derhalve uitsluitend behoort
tot de competentie van de kerkelijke
overheid. Zij is van oordeel, dat de
secretaris van het N.V.V. door zijn
protest tegen een daad van pastorele
zielzorg zich op ontoelaatbare wijze
heeft ingelaten met een zuiver ker
kelijke aangelegenheid.
Voorts stelt de leiding van de K.A.
B. uitdrukkelijk vast, dat een kerke-
HET PROVINCIAAL ZIEKENHUIS
TE SANTPOORT BESTAAT 100
JAAR Ter gelegenheid van{ het
eeuwfeest van het ProvinciaalZie
kenhuis te Santpoort is Maandag
morgen onder zeer grote belang
stelling op het voorplein van het
ziekenhuis een gedenkteken, aange
boden door personeel, beambten en
gepensionneerden, onthuld. Dit ge
denkteken, dat de krankzinnigen
verpleging symbolisch uitbeeldt werd
vervaardigd door de beeldhouwer H.
Rigters. Het ogenblik, waarop het
monument door een der verpleegden
onthuld, wordt.
lijke verbodsbepaling geenszins een
inbreuk inhoudt op het beginsel van
vrijheid van vakvereniging welke de
Grondwet waarborgt.
Ieder mens in Nederland is volko
men vrij toe te treden tot de vak
vereniging welke hij verkiest, maar
deze vrijheid sluit niet uit, dat de
kerkelijke overheid het onvervreemd
baar recht bezit om aan diegenen
over wie zij de zielzorg heeft, het toe
treden tot verenigingen te verbieden,
welke naar haar oordeel een gevaar
kunnen zijn voor geloof en zeden.
Of het hier omschreven geval aan
wezig is valt buiten de beoordeling
van de K.A.B. Deze meent dan ook
met het vorenstaande te moeten vol
staan,
Dat de heer Vermeulen, spreken
de namens het N.V.V., deze aange
legenheid voor het forum van de
wereld in de conferentie van
het Internationale Arbeidsbureau
meende te moeten brengen, heeft
het Verbondsbestuur diep gegriefd,
De heer Vermeulen vertoeft daar
immers als regeringsafgevaardigde
van Nederland voor de arbeiders
groep en is als zodanig mede voor
gedragen door de K.A.B.. Het Ver
bondsbestuur acht bovendien, naar
het verklaarde, het optreden van
de heer Vermeulen onbehoorlijk.
Indien het N.V.V. de aangeval
len bisschoppelijke bepaling zo hoog
zit, is dit direct na de bevrijding
toch geen beletsel geweest voor een
slechts moeizaam startend N.V.V.
om met de K.A.B. en het C.N.V.
zowel in de Stichting van de Arbeid
als in de Raad van Vakventralen
en de bedrïjfsunies een geregle
menteerde samenwerking aan te
gaan.
Dit gebeurd zijnde zal het Ver
bondsbestuur ernstig moeten overwe
gen of het in den vervolge nog wel
medewerking zal kunnen verlenen
tot het voordragen van N.V.V.-afge-
vaardigden. Aan de vrijwillige sa
menwerking tussen de drie vakcen
tralen is hiermede zeker geen dienst
bewezen.
.iZoals het doorluchtig episcopaat
zich gedurende de bezetting onvoor
waardelijk achter de K.A.B. plaatste
toen Woudenberg en zijn medewer
kers hun schennende handen ernaar
uitstrekten, zo plaatst de K.A.B. zich
thans onvoorwaardelijk achter het
doorluchte episcopaat".
Voorts werd besloten deze aangele
genheid schriftelijk in de Raad van
Vakcentrales aan de orde te stellen.
Serrarens vanavond voor de
radio.
Op verzoek van de K.R.O. heeft
de heer P. J. S. Serrarens, technisch
adviseur van de Nederlandse delega
tie ter Internationale Arbeidsconfe
rentie te Genève, toegezegd heden
avond om 8.05 uur voor de radio een
verklaring af te leggen over de kwes-
tie-Vermeulen.
Prins Bernhard viert morgen zijn 38ste verjaardag. Een foto van de
Prins in de uniform van admiraal der Kon. Nederlandse Marine.
Weer Vierrpogendheden-overleg
te Berlijn
NIEUW ORGAAN IN
VOORBEREIDING
Vandaag zullen voor het eerst sinds
vele maanden hoge vertegenwoordi
gers van de vier bezettingsmachten
in Duitsland met elkaar onderhande
len over Duitse aangelegenheden. De
plaatsvervangende militaire gouver
neurs komen in Berlijn bijeen om
voorbereidende besprekingen te ope
nen over de vorming van een or
gaan, waarin de vier bezettingsmo-
gendheden vertegenwoordigd zullen
zijn, en waarin alle Duitse kwesties,
die van gemeenschappelijk belang
zijn, zullen worden behandeld.
De vier ministers van buitenland
se zaken waren in Parijs overeenge
komen, dat een dergelijk orgaan zou
worden gevormd De Russen aan
vaardden het Engelse aanbod om de
voorbereidende besprekingen te be
ginnen binnen 24 uur nadat duidelijk
geworden dat de staking van de
spoorwegarbeiders Dinsdag zou eindi
gen.
SPOORWEGVERKEER TE BERLIJN
HERVAT.
Hedenmorgen te acht uur is de
Berlijnse spoorwegstaking, die 39 da
gen heeft geduurd, zonder verdere
incidenten geëindigd.
Klokslag acht uur werd de stroom
ingeschakeld en de electrische klok
ken op de stations begonnen weer te
lopen. Enkele minuten later begon
de eerste proefrit over de reeds da
nig geroeste en door gras overwoe
kerde sporen. De Duitse politie van
de Westelijke sectoren begon de sta
tionsgebouwen te orttruimen en de
terugkerende spoormannen, gewapend
In de Kamer scheelt het slechts 2 zetels
JL.JET BELGISCHE ministerie van binnenlandse zaken heeeft in een
communiqué de uitslagen van de verkiezingen voor Kamer en Senaat
bekend gemaakt. Voor de Kamer is de zetelverdeling als volgt: Socialis
ten 66 (69), Communisten 12 (23), Christelijke Volkspartij 105 (92). Li
beralen 29 (17). Voor de Senaat: Socialisten 33 (34), Communisten 5
(12), Christelijke Volkspartij 54 (51),Liberalen 14 (4). De tussen haakjes
geplaatste cijfers geven de zetelverdeling aan volgens de verkiezingen
van 1946. Uit deze uitslagen blijkt, dat de Katholieken wel behoorlijke
winst hebben gemaakt, maar er niet in geslaagd zijn in de Kamer een ab
solute meerderheid te behalen. De absolute meerderheid zou met slechts
twee zetels meer behaald zijn. De nederlaag der communisten is verplet-
Grote
wapenvondsten
in Italië
De laatste anderhalf jaar zijn in
Italië zoveel wapens en munitie ge
vonden, dat er een machtig leger mee
uitgerust zou kunnen worden, aldus
heeft minister Scelba in de Senaat
medegedeeld. Veel van de wapens
en munitie is aangetroffen in com
munistische schuilplaatsen. De minis
ter waarschuwde, dat zich in Italië
nog steeds illegale wapens bevinden.
Scelba zei, dat de nieuwe wet op
de openbare veiligheid, die verstrek
kende maatregelen tot handhaving
van de orde bevat, spoedig aan het
narlement voorgelegd zou worden.
Bijzonderheden van de nieuwe wet
zijn nog niet openbaar gemaakt.
Vele der in beslag genomen wa
pens waren kort geleden ingevet en
zorgvuldig in huizen, fabrieken en
grotten verborgen. Het grootste deel
der wapens was afkomstig uit de
oorlogstijd en van Duitse of geallieer
de makelij. Volgens het persbureau
ANSA zijn sinds 1946 de volgende
hoeveelheden in beslag genomen: 78
kanonnen, 371 mortieren en 'granaat
werpers, 1.689 zware en 2.456 lichte
machinegeweren, 6.849 automatische
pistolen. 46.318 geweren en handgra
naten, .260 ton explosieven, 123 radio
zenders en 10.278.130 patronen.
met sbhrapijzers en bezers. begonnen
de perrons van het mos te zuiveren.
Vele mannen werden door hun vrou
wen vergezegd. Een dier vrouwen
zeide tegen de Reuter-verslaggever:
„Mijn man wilde eigenlijk nog niet
aan het werk gaan: hij is nog steeds
bang voor represaillemaatregelen".
TASS IS ONAANTASTBAAR.
Het Londense Hof van Beroep
heeft in verband met een aanklacht
tegen het officiële Sowjet-Russische
nieuwsbureau Tass de uitspraak ge
daan, dat het nieuwsbureau de immu
niteit geniet van een departement
van de Sowjet-Unie. De rechter
kwam tot deze uitspraak op grond
van een certificaat, dat door de
Sowjet-ambassadeur te Londen werd
verstrekt. Tass kon niet door een
Brits hof vervolgd worden.
De aanklager in dit geval was Vla
dimir Krajina, die zich benadeeld
achtte door een artikel onder de kop:
..Verraadde Britse troepen aan de
Gestapo". Krajina is een uitgeweken
Praagse professor. De aanklager ver
kreeg het recht zich tot het Hoger
huis te wenden.
De toestand in
Djokja
Maandagochtend kwam het laatste
K.L.M.-vliegtuig uit Djokja op het
vliegveld Maguwo aan en steeg en
kele uren later op voor de vlucht
naar Semarang. Het vervoerde o.m.
de uitrusting van het K.L.M.-gebouw
op Maguwo. Dit is nog niet de laatste
luchtverbinding, aangezien nog mi
litaire vliegtuigen verwacht worden.
Djokja is in afwachting van -de over
dracht een opvallen stille stad. Het
normale stadsverkeer is gering, doch
druk rijdende militaire auto's zijn
bezig met verhuizingen. Verscheide
ne gebouwen zijn reeds verlaten of
worden ontruimd. In de Kepatihan
heerst drukte. Ministers komen en
gaan en de sultan van Djokja is
voortdurend in bespreking aangaande
de bijzonderheden van de overdracht
en de instelling van de verscheidene
departementen in Djokja. De sultan
deelde aan Aneta mede, dat de over
dracht tot dusverre rustig1 is verlo
pen. Slechts één incident heeft zich
voorgedaan, toen een mijn ontplofte,
waardoor twee personen gedood wer
den. Betreffende de berichten, als zou
enige tijd na de overdracht mogelijk
onrust optreden, verklaarde de sultan
pertinent geen onrust te verwachten.
terend.
Opvallend is ook de vooruitgang
der liberalen, die hun aantal zetels
in de Kamer zagen oplopen van 17
tot 29 en hiermede vrijwel op het
zelfde niveau staan als in 1939 toen
zij 31 zetels hadden.
Het liberaal succes wordt voorna
melijk toegeschreven aan de onte
vredenheid ,die in België bestaat
met betrekking-tot de hoge belastin
gen. Sommige politieke waarnemers
zijn bovendien van oordeel, dat een
grqot aantal Belgen, die na de oor
log op de communisten gestemd had
den uit ontevredenheid, thans hun
stem aan de liberalen hebben geschon
ken op grond van dezelfde overwe
ging.
De kleine onafhankelijke lijsten
hebben vrijwel geen succes gehad.
Slechts de „Vlaamse Concqptratie"
zal een zetel krijgen in de nieuwe
Kamer. Gebleken is dat de Belgi
sche kiezer trouw blijft aan de tradi
tionele partijen en zijn stem niet
gaarne verloren ziet gaan door te
stemmen op scheurlijsten.
Verwacht wordt dat de prins-re
gent een lid van de Christelijke
Volkspartij zal belasten met het sa
menstellen van een nieuwe rege
ring. Zijn taak zal niet gemakkelijk
zijn daar er tussen Katholieken en
Socialisten grote tweespalt heerst
over de koningskwestie ,het onder
wijsvraagstuk en de economische
politiek. Of de nieuwe regering twee
ledig of drieledig zal worden is op
het ogenblik nog niet te voorspellen,
doch men meent wellicht dat de li
beralen na deze grote overwinning
niet langer in de oppositie willen
blijven en deel willen uitmaken van
het nieuwe kabinet.
Een lid van het secretariaat in
Zwitserland van koning Leopold ver
klaarde gisteravond tegenover Reu
ter: „Het is hoogst onwaarschijnlijk,
dat de koning een verklaring om
trent het resultaat der Belgisehe ver
kiezingen zal afleggen. Zijne Majes
teit is thans niet Voornemens uit
Zwitserland te vertrekken."
„ABSOLUTE DROOGTE" IN
ENGELAND.
Van Engelse ministeriële zijde is
medegedeeld, dat practisch geheel
Engeland, Oost-Schotland en Wales,
na vijftien dagen zonderregen,
thans in een staat van „absolute
droogte" verkeren. De afgelopen
nacht was de warmste van dit jaar,
de dag van gisteren de warmste
sedert Juli 1948.
GROENTE WEER OVER DE
DUITSE GRENS.
Met ingang van morgen zal de
groente weer op de veilingen kunnen
komen voor uitvoer naar Duitsland.
Van Donderdagmorgen af zullen de
wawgons tegen betaling van 250.000
dollar per week over de grens kun
nen gaan.
Ook al ondergaan de besprekingen
over het nieuwe handelsverdrag met
West-Duitsland, dat men met 1 Aug.
in werking had willen laten treden,
enige vertraging, vooral vanwege het
probleem vap het internationale be
talingsverkeer, de uitvoer van groen
ten zal hiervan geen moeilijkheid on
dervinden.
Mgr. Grösz
weigert
IN HET VOETSPOOR VAN KARD.
MINDSZENTY.
A.P. meldt uit Vaticaanstad, dat
mgr Josef Grösz, aartsbisschop van
Kalocsa in Hongarijë, heeft-geweigerd
in te gaan op een uitnodiging van de
Hongaarse regering om de volksrepu
bliek officieel te erkennen, „omdat
een dergelijke stap beschouwd zou
kunnen worden als goedkeuring van
een politiek regime, dat de R.K. Kerk
veroordeelt en openlijk bestrijdt".
In plaats daarvan heeft de aarts
bisschop er op aangedrongen, dat de
regering voor de Kerk alle burgerlij
ke rechten, die de staat onlangs inge
trokken heeft, herstelt.
Mgr. Grösz heeft de leiding van de
kerkelijke aangelegenheden in Hon
garije op zich genomen, sinds kardi
naal Mindszenty gearresteerd en tot
levenslange gevangenisstraf veroor
deeld is.
HOE LANGER HOE FRAAIER!
De Tsjecho-Slowaakse minister van
onderwijs, Zdenek Nejedly, heeft ver
ordend, dat bisschoppen, die „kerke
lijke straffen van politiek karakter"
opleggen aan geestelijken, wegens
„wetsovertreding" gestraft kunnen
worden.
ZUIVERING IN KROATIë.
Volgens Anton Biber, lid van het
Kroatische politieke bureau zijn
sinds November bijna 600 leden uit
de Kroatische communistische partij
gestoten, wegens „Kominform-acti-
viteit". Dit zijn de eerste cijfers, wel
ke naar aanleiding van de bovenge
noemde zuivering bekend zijn ge
maakt. Deze zuivering onder de Joe-
go-Slavische communisten is sinds
Juli van het vorig jaar gaande. Het
totale aantal leden der Kroatische
partij is 84.000. Meer dan duizend
leden werden om andere redenen uit
gesloten. Biber zeide, dat de helft
der uitgestotenen intellectuelen. 33
procent arbeiders en twaalf procent
uit boeren bestond.
VAL VAN KOETIEN GEMELD.
Het communistische nieuwsagent
schap „Nieuw China" meld-t, dat de
communisten Koetien. 72 K.M. ten
Noord-Westen van Foetsjou, de
hoofdstad van de provincie Foekien,
veroverd hebben. De verovering van
deze stad zal de communistische
troepen in staat stellen woor een of
fensief gebruik te maken van twee
"moderne wegen en hun een spring
plank verschaffen voor een invasie
van Formosa.
Gemeld wordt, dat de nationalisti
sche troepen Vrijdag j.l. begonnen
zijn met de ontruiming van Foetsjau,
de grote, tegenover het Noordelijkste
gedeelte van het eiland Formosa ge
leden Chinese havenstad.
Goedkoop fruit op
de markt
Geen vernietiging van
overproductie
Het -belooft een goed fruitjaar te
worden. Was de gemiddelde op
brengst tussen de jaren-1935 on 1942
200 millioen kilo per jaar dit seizoen
hoopt men bijna dezelfde hoeveel
heid hard fruit binnen te halen als
in het overvloedige jaar 1947, name
lijk meer dan 400 millioen kilo.
Wat de consument vooral zal inte
resseren is, dat' deze zomer en win
ter uitsluitend goede kwaliteiten op
de markt gebracht zullen worden en
dat nog wel zo verwacht men in
vakkringen tegen lagere prijzen
dan in de voorgaande jaren.
De telers- en handelsorganisaties
zijn er zich wel van bewust, dat de
vraag naar fruit in ons land aanzien
lijk gedaald is. Het huishoudelijk
budget vertoont op het ogenblik al
een veel groter aantal artikelen dan
bijvoorbeeld twee jaar geleden.
Van het „doordraaien" van fruit,
dat op de veiling overtollig blijkt,
zal dit jaar gelukkig niets komen.
Het centraal bureau voor de tuin
bouwveilingen en de fruittelers heb
ben de handen ineengeslagen om dit
euvel te voorkomen.
Zij hebben speciaal het oog op de
appels van goede kwaliteit. Indien
deze appels op de veiling onver
kocht blijven, zullen de organisaties
dit product overnemen en voor
eigen rekening tot appelsap laten
verwerken.
De Nederlander stelde zich tot nu
toe met 0.4 liter van dit kostelijke
vocht tevreden, doch men hoopt dit
verbruik in cje toekomst tot twee li
ter per hoofd per jaar op te voe
ren, hetgeen een verbruik van 20
millioen kijo appelen boven de hui
dige consumptie zou betekenen.
Het gebruik van vruchtensap
wordt in de medische wereld toege
juicht. Men acht dit van groot be
lang voor de volksgezondheid. Niet
slechts bij sportbeoefening, ook In
het dagelijksleven hebben vruchten
sappen en in het bijzonder appelsap
gunstige resultaten op het algemeen
welzijn.
Of appelsap inderdaad een „volks-
artikel" zal worden, hangt natuurlijk
in hoge mate van de prijs af.
Export
Tot dusver rekent men dit jaar op
een export van 10.000 ton appelen
en 15.000 ton peren naar Engeland
Tsjechoslowakije zal 12.000 ton appe
len afnemen, terwijl er verder 2500
ton hard fruit aan de Britse troe
pen in Duitsland geleverd zal wor
den. Aan Duitsland zelf hoopt men
deze winter 10.000 ton hard fruit te
verkopen, maar deze transactie is
nog afhankelijk van het handelsver
keer met de Westelijke zones.
Berekend wordt, dat de verwer
kende industrie dit seizoen belang
rijk beneden de afname van 1947
31.500 ton apelen en 2000 ton peren
zal blijven, omdat de vraag naar
pulp en appel- en perenstroop is af
genomen.
Hoe het ook zij, er is op gerekend,
dat iedere Nederlander van 1949 op
1950 ongeveer 30 kilo hard fruit zal
kunnen verorberen, hetzij in vaste
hetzij in vloeibare vorm.
£en
De beste soort van moed is de
moed om te doen wat goed en recht
vaardig is.
M. van Java.