S)e CöidóeSoti^Mit Herderlijk schrijven van Tsjechisch Episcopaat België toog gisteren ter stembus Sint Gregoriusdag druk bezocht Berlijnse spoorwegstaking geëindigd Directeur: C. M. VAN HAMER8VELD. Hoofdredacteur: TH. VV1LMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" MAANDAG 27 JUNI 1949 40ste JAARGANG No. 11729 WAT KOMT ER IN BELGIE UIT DE BUS? Bur. Papengracht 32, Telei. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert 15 ct. p. m.m. Telefoontjes i 1.50 Kerk bereid tot het martelaarschap .TTONDAGMORGEN is in de katholieke kerken van Tsjechoslowakije een herderlijk schrijven van de gezamenlijke aartsbisschoppen en bis schoppen voorgelezen, waarin de negen millioen gelovigen op het hart werd gebonden, dat zij zo nodig moeten bereid zijn de harde weg van de martelaren voor het Christendom te volgen. Er werd bij .de gemeenten op aangedrongen standvastig te blijven „in deze historische beproeving". Het stuk was medeondertekend door aartsbisschop Beran, die niet in zijn eigen parochiekerk, de St. Vitus-kathedraal verscheen, maar in zijn paleis bleef, dat hij sinds vorige week Zondag niet verlaten heeft. DE KERK ZAL NIET ZWICHTEN. De brief herinnerde aan de veroor deling van de z g.n. „Katholieke ac tie" en waarschuwde priesters en ge lovigen, die tot deze organisatie zou den toetreden, dat zij getroffen zou den worden door de ban. Er werd verklaard, dat talrijke kloosters zijn gesloten en dat de monniken per vrachtauto naar een onbekende be stemming zijn vervoerd. „De Kerk zal 'niet zwichten voor welk dictaat ook en zij zal zich niet laten onderwerpen door de staat. De strijd zal zwaar zijn, omdat de Kerk beroofd is van elke verbinding met de gelovigen en omdat de staat over alle gewenste propagandamiddelen beschikt. De Kerk is bereid tot on derhandelen met de staat op de voor waarden van de bisschoppen", be sluit de brief. Deze voorwaarden zijn o.a.. dat de regering erkent, dat alleen de chris telijke beginselen de Kerk, het gods dienstonderwijs en het leven van de christelijke gemeenschap moeten lei den en dat de paus het hoofd van de Kerk is en dat er geen inbreuk zal worden gepleegd op de kerkelijke rechten van de bisschoppen. De minister van Justitie, Alexei Cepicka heeft Zaterdagavond mgr. Beran beschuldigd van wanorde te Stichten in het rustige bouwwerk van de staat. Hij trok fel van leer tegen het Vaticaan, dat trachtte de R.K. Kerk een bolwerk van verzet tegen het socialisme te maken, zoals in Hon garije geschied is". Volgens A.F.P. zijn alle wettelijke voorzorgsmaatregelen genomen om Rondom de overdracht van Djokja MEDEDELINGEN VAN DE SULTAN Indien de situatie het toelaat, zal de sultan 3 Juli een telegram naar Bangka en Batavia sturen voor d« overkomst van de republikeinse re gering naar Djogja. Indien dit door gang vindt, wordt de republikeinse regering op 5 Juli verwacht, aldus deelde de sultan van Djogja aan Ane ta mede. Hij zeide, dat Dinsdagmiddag om 12 uur de overdracht van de ci viele diensten geschiedt. Woensdag middag volgt de, ontruiming van de stad door de Nederlandse troepen en Donderdagmiddag de officiële o dracht van de residentie Djogja aan de sultan. Pas na deze overdracht mogen roodwitte vlaggen gehesen worden. Donderdagmiddag zal de sultan een verklaring uitgeven en* die dag 20.00 uur Indonesische standard-time zal hij voor radio-Djogja spreken. De avondklok zal na de overdracht ge handhaafd blijven. In een bekendmaking van kolonel van Landen wordt om. gezegd, dat in de stadsgedeelten, zolang deze nog onder Nederlands gezag stafcn, het op 29 Juni aan ieder verbocffi is zich buitenshuis te begeven. Dit geldt niet voor ,de militaire waarnemers, Ne derlandse militairen, Nederlandse bestuursfunctionarissen en personen die door kolonel van Langen gemach- tgd zijn. De sultan van Djogja heeft aan Aneta omtrent de beschieting bij de •terugkeer uit Prambanan verklaard geen enkel schot te hebben gehoord. CONVOOI BESCHOTEN. Zaterdag werd ten Westen van Prambanan (10 km. ten Oosten van Ejogja) een convooi .waarin de sul tan van Djogja en een militaire waarnemer van de UNCI meereden, door een bende licht beschoten. De Nederlandse troepen hebben bende verdreven. Uit Djogja meldt de correspondent van Aneta, dat de Nedelandse troe pen de residentie reeds op 29 Juni ontruimd zullen hebben. De sultan zal over de terugkeer van de repu blikeinse regering beslissen, zodra de situatie zulks toelaat. Gedurende het terugtrekken van de Nederlandse troepen mogen alleen door de sultan aangewezen personen buitenshuis vertoeven. In een rondschrijven -van de sultan aan alle ministers en re publikeinse ambtenaren buiten de re sidentie wordt gezegd ,dat het ver boden is naar Djogja te reizen, ten zij zij zijn teruggeroepen door de sultan of de republikeinse delegatie. Op eigen gelegenheid terugkerende republikeinse ambtenaren zullen geen steun ontvangen van het ministerie van sociale zaken of het daerahbe- stuur. het Episcopaat en mgr. Beran volko men uit te schakelen. Hij kan geen kerkelijk werk van enige betekenis verrichten zonder de wet te overtre den. FATALE GEVOLGEN VAN EEN WOLKBREUK. Een wolkbreuk, die Vrijdag Pa- chuca in Mexico teisterde, heeft de dood van vijftig personen veroor zaakt, terwijl 200 personen gewond werden. Het water heeft alles medege- sleürd en verscheidene wijken over stroomd. In een gebouw van de politie, dat niet tijdig kon worden ontruimd, zijn negen gevangenen verdronken. Toen eindelijk het water was ge zakt. was de stad met een dikke modderlaag bedekt, waarin de lij ken van de slachtoffers lagen. De materiële schade beloopt verschei dene millioenen pesos. Het onweer, dat van hagel verge zeld ging, heeft niet langer dan een half uur geduurd. Relatieve of absolute meerderheid voor Katholieken /BISTEREN HEBBEN in België driedubbele verkiezingen plaats gehad, daaraan voor het eerst de Belgische vrouwen hebben deelgenomen. Er werd gestemd voor de Kamer, de Senaat en de Provinciale Raden. Door het groot aantal stemmen (het aantal kiesgerechtigden bedroeg ruim 5% millioen) en door het feit dat er drie verkiezingen tegelijk werden gehouden, is de uitslag niet zo vlug bekend als anders. Wel is reeds de uitslag bekend van de stemming voor de Prov. Raden, welke als volgdt luidt: Socialisten 201 (225), Communisten 35 (58), Christelijke Volkspartij 356 (344), Liberalen 102 (48) en andere onafhankelijke par tijen 2 (21). De tussen haakjes geplaatste cijfers geven de zetels van 1946 aan. De Chr. Volkspartij (Katholieken) heeft dus haar toch reeds sterke positie van grootste partij nog aanzienlijk verstrekt; in de Prov. Raden heeft zij zelfs de absolute meerderheid. De communisten hebben een gevoelige nederlaag geleden, terwijl de liberalen een flinke winst heb ben te boeken. SPAAK DIENT ONTSLAG IN Het zitting hebbend kabinet-Spaak heeft volgens traditie besloten zijn ontslag bij prins-regent Karei in te dienen. Paul Henri Spaak, die van dit be sluit mededeling deed, verklaarde tevens, dat op de leider van de Chr. Volkspartij een beroep zou worden gedaan om een nieuwe regering le vormen. Spaak verklaarde, dat de gecom bineerde taak van minister-presi dent en minister van buitenlandse zaken hem te zwaar werd. Hij zal eventueel slechts de portefeuille van buitenlandse zaken willen aanvaar den, aldus menen politieke waarne mers uit zijn woorden'te moeten op maken. Wat de Senaatsverkiezingen be treft meldde Belga hedenmorgen dat men op grond van de eerste offici euze berekeningen een absolute meerderheid van de Christelijke Volkspartij in de Senaat waarschijn lijk achtte. DE INZET DER VERKIEZINGEN De inzet van de verkiezingen was wel op de eerste plaats de befaamde „koningskwestie", een van de groot ste geschilpunten tussen de aftre dende coalitiepartijen, Katholieken en socialisten. De Katholieken willen de verbannen koning Leopold terug op de troon, de socialisten willen af treden van Leopold ten gunste van zijn 18-jarige zoon en erfgenaam prins Boudewijn. De communisten staan hierin aan de zijde van de so cialisten. De liberalen zijn het niet eens over deze kwestie. Verder wil len de Katholieken belastingverla ging, de socialisten strijd tegen de werkloosheid; de liberalen 25 be lastingverlaging, de communisten bevrijding van het volk van de „sla vernij der Amerikaanse kapitalisten, de gevolgen van het plan-Marshall en het Atlantisch Verdrag". HET ZAL NIET GEMAKKELIJK GAAN. In politieke kringen in België is men van oordeel, dat de oplossing van de regeringscrisis niet in België gemakkelijk zal zijn. Reeds een van de talrijke geschilpunten tussen Ka- .holieken en socialisten, namelijk de koningskwestie, is voldoende om de politieke situatie ingewikkeld te ma ken. Het zou thans namelijk reeds vast staan, dat de Katholieken in de Senaat de volstrekte meerderheid verwerven, hetgeen hen in staat zou stellen een wetsvoorstel in te dienen en aangenomen te krijgen tot het hou den van een volksraadpleging over de terugkeer van de koning. In de Kamer van Volksvertegenwoordigers zal waarschijnlijk een koningsgezinde meerderheid ontstaan, daar de Ant werpse liberalen en de burgemeester va»i Bjussel van de Meulebroeck, in dien zij hun verkiezingsbeloften al thans gestand blijven, zich aan de kant van de koning zullen scharen en voor de volksstemming zullen stem men. Zoals bekend, zjjn de socialisten scherp gekant tegen deze volksraad pleging. Zij zijn van oordeel, dat deze in strijd zou zijn met de Grond wet. Reeds herhaaldelijk hebben zij op ondubbelzinnige wijze tot uit drukking gebracht, dat zij bij het houden van een dergelijke volksstem ming een algemene staking zullen uit roepen. Ondanks de vele controversen tus sen Katholieken en socialisten schij nen vele leidende figuren in beide partijen vurig voorstander te zijn van een nieuwe Katholieke-socialistische regeringscoalitie. In politieke krin gen kan men zich trouwens niet voor stellen, dat een internationale figuur als Spaak in de oppositie zou worden gedrongen, zijn portefeuille van mi nister van buitenlandse zaken zou moeten neerleggen en niet langer deel zou kunnen uitmaken vart de talrijke internationale organisaties waarin hij zulk een leidende rol speelt. DROOGTE EN HITTE IN DE V.S. Te New York heerst nu al dertig dagen droogte. Het strand van Long Island is ov< roomd met.badgasten cn auto's. Deskundigen menen, dat de ogst verloren is als het niet spoe dig gaat regenen. De temperatuur te W hington is 37 graden. Phoenix in de woesijn van Arizona, registreer de een temperatuur van 39 graden. VLIEGTUIG GEBROM. Wanneer de lichten in Nederland a) weer niet meer daij vier jaar wa ren ontstoken had men zich Zater dagavond in vele delen van het land kunnen wanen in de donkere dagen, toen geallieerde en Duitse luchtvlo ten ons luchtruim doorkruisten. Het doffe monotone gezoem, dat de mees ten onzer nimmer zullen vergeten, v/as gedurende longe tijd niet van de lucht en klonk nu in vredestijd des te angstwekkender, omdat de vlieg tuigen, die op vrij grote hoogte over ons land vlogen, geen enkel licht voerden. Engeland beleefde zijn tweede „Battle of Britain" en Nederland werd als aanvlieggebied voor uit Duitsland komende machines ge bruikt. Een deel van de groep Nederland se Meteors, die deelnamen aan de luchtmanoeuvres boven Engeland, met grondpersoneel en bemanningen op een Brits vliegveld. 2500 kerkzangers uit het bisdom samen in de kathedraal DAT WAS WEL EEN BIJZONDER GEBEUREN, gisteren in de Kathe drale basiliek te Haarlem, waar niet minder dan 2500 kerkzangers uit heel het bisdom bijeen waren op de diocesane Gregoriusdag. Vanuit Den Burg op Texel, Ovezande in Zeeland en alle andere plaatsen tussen deze twee polen van ons bisdom waren zij naar de bisschopsstad gekomen. De vliegramp bij Bari De Nederlandse en Italiaanse com missies van onderzoek naar de vlieg tuigramp bij Bari, tussen welke commissies een nauwe samenwer king bestaat, zetten hun werkzaam heden stelselmatig voort. Tot dus verre zijn de pogingen tot berging van de wrakstukken mislukt ten ge volge van de woelige zee. Op het ogenblik laten de weersomstandig heden zich gunstiger aanzien voor de berging. Van de 33 inzittenden van het vliegtuig zijn 23 stoffelijke over schotten geborgen en geïdentifi ceerd. Men verwacht, dat binnen enkele dagen de stoffelijke overschotten per vliegtuig naar Nederland resp. Egyp te zullen worden overgebracht. Van 10 inzittenden is het stoffelijk over schot tot dusverr niet geborgen, n.l. van de 15-jarige zoon van de familie van Dort, van 1 Egyptische passa gier en van 8 leden van de beman ning. Het bestuur van de diocesane Gre- gorius-vereniging had weliswaar de blijde zekerheid, dat na de eerste zan gerscontactdag in Amsterdam er nog bezieling en enthousiasme was onder onze kerkzangers, maar zijn verwach tingen voor de dag van gisteren zijn toch nog zo overtroffen, dat het tot veler teleurstelling de inschrijving tot deelname moest stop zetten en be sluiten de bijeenkomst ook des mid dags in de kathedraal te houden in- plaats van in de concertzaal. Zo was dan gisteren vrijwel iedere plaats in de kathedraal bezet, toen de voorzitter van het diocesaanbe- stuur. pastoor J. Duyves, een plech tige H. Mis opdroeg, daarbij geassis teerd door de kapelaans C. P. de Wit en J. Tol. Een egoisme bij de kerkzang. Men mocht hier werkelijk van een bijzonder gebeuren spreken, want nu hadden in de kerkbanken plaats ge nomen degenen, die anders bij een gezongen H. Mis in „hoger sferen" toeven. Pastoor Duyves gewaagde naar aanleiding daarvan in zijn pre dicate van een vreemde gewaarwor ding. En hij merkte daarbij op: „Het grote voordeel hiervan is. dat ge nu zelf hoort en ziet, wat ge anders pres teert, en dat ge tegelijkertijd begrijpt, welk een invloed er van u uitgaat." Hij wees de kerkzangers op hun grote en heilige plicht, die zij in eenvoud en zonder gemaaktheid dienen te ver vullen. „Dit is de stemming, waarin ge moet zingen God heeft u een stem gegeven om wat er in uw binnenste leeft uit te dragen en uw medemens op te voeren naar Hem." Pastoor Duyves stelde tenslotte als intentie dat de kerkzangers niet de egoïsten mogen zijn, die voor zichzelf zingen, maar instemmen in het koor der schepping Tijdens de H. Mis zong de Schola van het Theologicum van Warmond de wisselende gezangen. Het Kathe drale koor voerde op eminente wijze de „Missa miserere nostri Domine" uit van Jaap Vranken. Mis van Jaap Vranken uitgèvoerd. Deze mis, die Jaap Vranken op uit- noding van het bestuur der diocesane St. Gregoriusvereniging geschreven had, beleefde hiermede de eerste uit voering. De ruimte is te beperkt om dit moderne werk uitvoerig te be spreken en we mogen misschien vol staan met te onderstrepen, wat in het pr. ;ram van de dag geschreven werd, nl. dat de uitvoering van deze mis, een stuk moderne polyphonic, wel een bewijs is, dat de Nederlandse Kerkmuzikale beweging ernstig doen de is om de traditionele waarden van de liturgische muziek ook door de meest eigentijdse middelen te ver werkelijken. EEN WATERMOLEN IS HER STELD De Mallumse watermolen te Eibergen, die destijds tengevolge van hoog water gedeeltelijk instort te, is thans geheel geres'.aureerd en ziet er weer keurig uit Binnenkort zal de officieële overdracht van het werk plaats vinden. Feestelijk en juichend klonk ten slotte Da Palestrina's „Exsultate Deo" langs de imposante gewelven van de basiliek, met welk jubellied de plech tigheid werd besloten. De middag-bijeenkomst. Een machtig. „Christus Vincit" klonk bij de aanvang van de middag bijeenkomst en het was daarna weer pastoor Duijves, die alle deelnemers en genodigden welkom heette. „Een dag als deze hadden eens mgr. Lans, pastoor Jansen en deken van der Wiel mee moeten maken! Maar aan hen komt de eer, dat zij de fundering hebben gelegd van het gebouw, dat wij hebben mogen optrekken." Rijk en schoon klonk het Magnifi cat van Hendrik Andriessen evenals het Intermezzo en finale uit de orgel- symphonie van dezelfde componist, gespeeld door de organist Kees Bor- newasser Na het Alma Redemptoris Mater en het Regina Coeli van Her man Strategier, was het woord aan dr. P. J. de Bruyn pr. uit Arnhem, die op de woorden „Eeuwig is de stem van Christus en eeuwig is de stem van de Kerk" in bloemrijke taal de roeping van de kerkzanger tekende. Dr. de Bruyn besloot zijn rede, die met intense aandacht beluisterd werd, met een aangrijpend gèbed tot de H. Gregorius en de H. Caecilia. Nrf het machtige „Te Deum" van Hendrik Andriessen, dat daarna ge zongen werd, kwam Haarlem's bis schop, mgr. J. P. Huibers, de kathe draal binnen en schreed hij in vol or naat, met my ter en staf door de rijen der deelnemers naar het priesterkoor. Uit 2500 monden klonk het „Sacerdos et Pontifex", waarna pastoor Duyves de bisschop een hartelijk welkom toe riep. In zijn toespraak zeide de bisschop: „Dit ogenblik is treffend, nu ik als bisschop van het diocees hier sta in deze kathedraal, omringd door zulk een menigte manneh. die allen zich beijveren om namens de H. Kerk en de Gelovigen Gods lof te zingen en om dank- en smeekgebeden in hun zangen tot God te richten." In deze massale opkomst zag de bisschop het bewijs van de ernstige wil van de deelnemers om zanger te zijn in de geest zoals de Kerk het verlangt. Na deze toespraak volgde de plech tige wijding van het Gregorius-beeld, dat de kerkzangers ten geschenke hadden gegeven ter plaatsing in de kathedraal. De dag werd besloten met het gezamenlijk zingen van de ves pers. Daarmede was dit grootse, geeste lijke festijn van de kerkzangers ten einde, een dag, waarop allen hebben kunnen genieten van de kerkzang van het goede soort en waarop zij nieuwe bezieling konden opdoen van het ver vullen van hun verheven taak. Stakers morgen weer aan 't werk DE VAKBOND van de stakende Westberlijnse spoorwegarbeiders (UGO), heeft gisteren de 14.000 stakers opdracht gegeven morgen ochtend weer aan het werk te gaan. Het bestuur van de UGO verklaarde de voorwaarden te aanvaarden, die de drie Westelijke bevelhebbers hebben gesteld voor h&t opheffen van de staking, die thans vijf weken heeft geduurd. Zaterdagavond waarschuwde de drie bevelhebbers de sta kers. dat het gemeentebestuur van West-Berlijn de werkloosheidssteun zou intrekken, indien het werk morgen niet hervat zou zijn. Na een op verzoek van de Westelij ke commandanten belegde bijeen komst, die een stormachtig verloop had, werd een communiqué uitgege ven, waarin stond: „de stakende spoorwegarbeiders hebben met het oog op de brieven van de drie Wes telijke commandanten aan burgemees- ter Reuter op Zaterdag j.l„ besloten op gedisciplineerde wijze morgen het werk te hervatten." De UGO gaat „in principe" accoord met de voorstellen van de Westelijke bevelhebbers, doch zal blijven strij den voor erkenning van de vakbond door de directie van de Reichsbahn, die onder Sowjet-controle staat. „Op het ogenblik zijn wij ervan overtuigd, dat het het bes-te is het werk te her vatten", verklaarde voorzitter Heinz Bracht. De Westelijke commandanten had den prof Reuter geschreven, dat zij voortzetting van de staking „niet lan ger gerechtvaardigd"' achtten. Zij machtigden het cemeentebestuur in de drie komende maanden het loon voor 100 pet. in Westmarken uit te be talen. Het gemeentebestuur mag de 40 pet. Oostmarken, die overschieten als de spoorwegdirectie 60 pet. in Westrparken uitbetaalt, inwisselen te gen Westmarken. Stakers uit West- Berlijn, die menen het werk in de Sowjet-sector of zone niet te kunnen hervatten, kunnen zich opgeven voor ander werk. Alle ingezetenen van West-Berlijn en de Westelijke -ones, die per trein van Berlijn naar West-Duitsland rei zen zullen met ingang van heden, hun kaartjes in Westmarkwi moeten betalen „om de spoorwegdirectie tc helpen haar belofte na te komen".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1