S)e CöidóeSoti^Mit
Herderlijk schrijven van
Tsjechisch Episcopaat
België toog gisteren ter
stembus
Sint Gregoriusdag druk
bezocht
Berlijnse spoorwegstaking
geëindigd
Directeur: C. M. VAN HAMER8VELD.
Hoofdredacteur: TH. VV1LMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
MAANDAG 27 JUNI 1949
40ste JAARGANG No. 11729
WAT KOMT ER
IN BELGIE
UIT DE BUS?
Bur. Papengracht 32, Telei. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert 15 ct. p. m.m. Telefoontjes i 1.50
Kerk bereid tot het martelaarschap
.TTONDAGMORGEN is in de katholieke kerken van Tsjechoslowakije
een herderlijk schrijven van de gezamenlijke aartsbisschoppen en bis
schoppen voorgelezen, waarin de negen millioen gelovigen op het hart
werd gebonden, dat zij zo nodig moeten bereid zijn de harde weg van de
martelaren voor het Christendom te volgen. Er werd bij .de gemeenten op
aangedrongen standvastig te blijven „in deze historische beproeving". Het
stuk was medeondertekend door aartsbisschop Beran, die niet in zijn eigen
parochiekerk, de St. Vitus-kathedraal verscheen, maar in zijn paleis bleef,
dat hij sinds vorige week Zondag niet verlaten heeft.
DE KERK ZAL NIET ZWICHTEN.
De brief herinnerde aan de veroor
deling van de z g.n. „Katholieke ac
tie" en waarschuwde priesters en ge
lovigen, die tot deze organisatie zou
den toetreden, dat zij getroffen zou
den worden door de ban. Er werd
verklaard, dat talrijke kloosters zijn
gesloten en dat de monniken per
vrachtauto naar een onbekende be
stemming zijn vervoerd.
„De Kerk zal 'niet zwichten voor
welk dictaat ook en zij zal zich niet
laten onderwerpen door de staat. De
strijd zal zwaar zijn, omdat de Kerk
beroofd is van elke verbinding met
de gelovigen en omdat de staat over
alle gewenste propagandamiddelen
beschikt. De Kerk is bereid tot on
derhandelen met de staat op de voor
waarden van de bisschoppen", be
sluit de brief.
Deze voorwaarden zijn o.a.. dat de
regering erkent, dat alleen de chris
telijke beginselen de Kerk, het gods
dienstonderwijs en het leven van de
christelijke gemeenschap moeten lei
den en dat de paus het hoofd van de
Kerk is en dat er geen inbreuk zal
worden gepleegd op de kerkelijke
rechten van de bisschoppen.
De minister van Justitie, Alexei
Cepicka heeft Zaterdagavond mgr.
Beran beschuldigd van wanorde te
Stichten in het rustige bouwwerk van
de staat. Hij trok fel van leer tegen
het Vaticaan, dat trachtte de R.K.
Kerk een bolwerk van verzet tegen
het socialisme te maken, zoals in Hon
garije geschied is".
Volgens A.F.P. zijn alle wettelijke
voorzorgsmaatregelen genomen om
Rondom de
overdracht van
Djokja
MEDEDELINGEN VAN DE SULTAN
Indien de situatie het toelaat, zal
de sultan 3 Juli een telegram naar
Bangka en Batavia sturen voor d«
overkomst van de republikeinse re
gering naar Djogja. Indien dit door
gang vindt, wordt de republikeinse
regering op 5 Juli verwacht, aldus
deelde de sultan van Djogja aan Ane
ta mede. Hij zeide, dat Dinsdagmiddag
om 12 uur de overdracht van de ci
viele diensten geschiedt. Woensdag
middag volgt de, ontruiming van de
stad door de Nederlandse troepen en
Donderdagmiddag de officiële o
dracht van de residentie Djogja aan
de sultan.
Pas na deze overdracht mogen
roodwitte vlaggen gehesen worden.
Donderdagmiddag zal de sultan een
verklaring uitgeven en* die dag
20.00 uur Indonesische standard-time
zal hij voor radio-Djogja spreken. De
avondklok zal na de overdracht ge
handhaafd blijven.
In een bekendmaking van kolonel
van Landen wordt om. gezegd, dat
in de stadsgedeelten, zolang deze nog
onder Nederlands gezag stafcn, het op
29 Juni aan ieder verbocffi is zich
buitenshuis te begeven. Dit geldt niet
voor ,de militaire waarnemers, Ne
derlandse militairen, Nederlandse
bestuursfunctionarissen en personen
die door kolonel van Langen gemach-
tgd zijn.
De sultan van Djogja heeft aan
Aneta omtrent de beschieting bij de
•terugkeer uit Prambanan verklaard
geen enkel schot te hebben gehoord.
CONVOOI BESCHOTEN.
Zaterdag werd ten Westen van
Prambanan (10 km. ten Oosten van
Ejogja) een convooi .waarin de sul
tan van Djogja en een militaire
waarnemer van de UNCI meereden,
door een bende licht beschoten. De
Nederlandse troepen hebben
bende verdreven.
Uit Djogja meldt de correspondent
van Aneta, dat de Nedelandse troe
pen de residentie reeds op 29 Juni
ontruimd zullen hebben. De sultan
zal over de terugkeer van de repu
blikeinse regering beslissen, zodra de
situatie zulks toelaat. Gedurende het
terugtrekken van de Nederlandse
troepen mogen alleen door de sultan
aangewezen personen buitenshuis
vertoeven. In een rondschrijven -van
de sultan aan alle ministers en re
publikeinse ambtenaren buiten de re
sidentie wordt gezegd ,dat het ver
boden is naar Djogja te reizen, ten
zij zij zijn teruggeroepen door de
sultan of de republikeinse delegatie.
Op eigen gelegenheid terugkerende
republikeinse ambtenaren zullen geen
steun ontvangen van het ministerie
van sociale zaken of het daerahbe-
stuur.
het Episcopaat en mgr. Beran volko
men uit te schakelen. Hij kan geen
kerkelijk werk van enige betekenis
verrichten zonder de wet te overtre
den.
FATALE GEVOLGEN VAN EEN
WOLKBREUK.
Een wolkbreuk, die Vrijdag Pa-
chuca in Mexico teisterde, heeft de
dood van vijftig personen veroor
zaakt, terwijl 200 personen gewond
werden.
Het water heeft alles medege-
sleürd en verscheidene wijken over
stroomd.
In een gebouw van de politie, dat
niet tijdig kon worden ontruimd,
zijn negen gevangenen verdronken.
Toen eindelijk het water was ge
zakt. was de stad met een dikke
modderlaag bedekt, waarin de lij
ken van de slachtoffers lagen. De
materiële schade beloopt verschei
dene millioenen pesos.
Het onweer, dat van hagel verge
zeld ging, heeft niet langer dan een
half uur geduurd.
Relatieve of absolute meerderheid
voor Katholieken
/BISTEREN HEBBEN in België driedubbele verkiezingen plaats gehad,
daaraan voor het eerst de Belgische vrouwen hebben deelgenomen.
Er werd gestemd voor de Kamer, de Senaat en de Provinciale Raden.
Door het groot aantal stemmen (het aantal kiesgerechtigden bedroeg
ruim 5% millioen) en door het feit dat er drie verkiezingen tegelijk
werden gehouden, is de uitslag niet zo vlug bekend als anders. Wel is
reeds de uitslag bekend van de stemming voor de Prov. Raden, welke
als volgdt luidt: Socialisten 201 (225), Communisten 35 (58), Christelijke
Volkspartij 356 (344), Liberalen 102 (48) en andere onafhankelijke par
tijen 2 (21). De tussen haakjes geplaatste cijfers geven de zetels van 1946
aan. De Chr. Volkspartij (Katholieken) heeft dus haar toch reeds sterke
positie van grootste partij nog aanzienlijk verstrekt; in de Prov. Raden
heeft zij zelfs de absolute meerderheid. De communisten hebben een
gevoelige nederlaag geleden, terwijl de liberalen een flinke winst heb
ben te boeken.
SPAAK DIENT ONTSLAG IN
Het zitting hebbend kabinet-Spaak
heeft volgens traditie besloten zijn
ontslag bij prins-regent Karei in te
dienen.
Paul Henri Spaak, die van dit be
sluit mededeling deed, verklaarde
tevens, dat op de leider van de Chr.
Volkspartij een beroep zou worden
gedaan om een nieuwe regering le
vormen.
Spaak verklaarde, dat de gecom
bineerde taak van minister-presi
dent en minister van buitenlandse
zaken hem te zwaar werd. Hij zal
eventueel slechts de portefeuille van
buitenlandse zaken willen aanvaar
den, aldus menen politieke waarne
mers uit zijn woorden'te moeten op
maken.
Wat de Senaatsverkiezingen be
treft meldde Belga hedenmorgen dat
men op grond van de eerste offici
euze berekeningen een absolute
meerderheid van de Christelijke
Volkspartij in de Senaat waarschijn
lijk achtte.
DE INZET DER VERKIEZINGEN
De inzet van de verkiezingen was
wel op de eerste plaats de befaamde
„koningskwestie", een van de groot
ste geschilpunten tussen de aftre
dende coalitiepartijen, Katholieken
en socialisten. De Katholieken willen
de verbannen koning Leopold terug
op de troon, de socialisten willen af
treden van Leopold ten gunste van
zijn 18-jarige zoon en erfgenaam
prins Boudewijn. De communisten
staan hierin aan de zijde van de so
cialisten. De liberalen zijn het niet
eens over deze kwestie. Verder wil
len de Katholieken belastingverla
ging, de socialisten strijd tegen de
werkloosheid; de liberalen 25 be
lastingverlaging, de communisten
bevrijding van het volk van de „sla
vernij der Amerikaanse kapitalisten,
de gevolgen van het plan-Marshall
en het Atlantisch Verdrag".
HET ZAL NIET GEMAKKELIJK
GAAN.
In politieke kringen in België is
men van oordeel, dat de oplossing
van de regeringscrisis niet in België
gemakkelijk zal zijn. Reeds een van
de talrijke geschilpunten tussen Ka-
.holieken en socialisten, namelijk de
koningskwestie, is voldoende om de
politieke situatie ingewikkeld te ma
ken. Het zou thans namelijk reeds
vast staan, dat de Katholieken in de
Senaat de volstrekte meerderheid
verwerven, hetgeen hen in staat zou
stellen een wetsvoorstel in te dienen
en aangenomen te krijgen tot het hou
den van een volksraadpleging over
de terugkeer van de koning. In de
Kamer van Volksvertegenwoordigers
zal waarschijnlijk een koningsgezinde
meerderheid ontstaan, daar de Ant
werpse liberalen en de burgemeester
va»i Bjussel van de Meulebroeck, in
dien zij hun verkiezingsbeloften al
thans gestand blijven, zich aan de
kant van de koning zullen scharen en
voor de volksstemming zullen stem
men.
Zoals bekend, zjjn de socialisten
scherp gekant tegen deze volksraad
pleging. Zij zijn van oordeel, dat
deze in strijd zou zijn met de Grond
wet. Reeds herhaaldelijk hebben zij
op ondubbelzinnige wijze tot uit
drukking gebracht, dat zij bij het
houden van een dergelijke volksstem
ming een algemene staking zullen uit
roepen.
Ondanks de vele controversen tus
sen Katholieken en socialisten schij
nen vele leidende figuren in beide
partijen vurig voorstander te zijn van
een nieuwe Katholieke-socialistische
regeringscoalitie. In politieke krin
gen kan men zich trouwens niet voor
stellen, dat een internationale figuur
als Spaak in de oppositie zou worden
gedrongen, zijn portefeuille van mi
nister van buitenlandse zaken zou
moeten neerleggen en niet langer
deel zou kunnen uitmaken vart de
talrijke internationale organisaties
waarin hij zulk een leidende rol
speelt.
DROOGTE EN HITTE IN DE V.S.
Te New York heerst nu al dertig
dagen droogte. Het strand van Long
Island is ov< roomd met.badgasten
cn auto's. Deskundigen menen, dat
de ogst verloren is als het niet spoe
dig gaat regenen. De temperatuur te
W hington is 37 graden. Phoenix
in de woesijn van Arizona, registreer
de een temperatuur van 39 graden.
VLIEGTUIG GEBROM.
Wanneer de lichten in Nederland
a) weer niet meer daij vier jaar wa
ren ontstoken had men zich Zater
dagavond in vele delen van het land
kunnen wanen in de donkere dagen,
toen geallieerde en Duitse luchtvlo
ten ons luchtruim doorkruisten. Het
doffe monotone gezoem, dat de mees
ten onzer nimmer zullen vergeten,
v/as gedurende longe tijd niet van de
lucht en klonk nu in vredestijd des
te angstwekkender, omdat de vlieg
tuigen, die op vrij grote hoogte over
ons land vlogen, geen enkel licht
voerden.
Engeland beleefde zijn tweede
„Battle of Britain" en Nederland
werd als aanvlieggebied voor uit
Duitsland komende machines ge
bruikt.
Een deel van de groep Nederland
se Meteors, die deelnamen aan de
luchtmanoeuvres boven Engeland,
met grondpersoneel en bemanningen
op een Brits vliegveld.
2500 kerkzangers uit het bisdom samen
in de kathedraal
DAT WAS WEL EEN BIJZONDER GEBEUREN, gisteren in de Kathe
drale basiliek te Haarlem, waar niet minder dan 2500 kerkzangers
uit heel het bisdom bijeen waren op de diocesane Gregoriusdag. Vanuit
Den Burg op Texel, Ovezande in Zeeland en alle andere plaatsen tussen
deze twee polen van ons bisdom waren zij naar de bisschopsstad gekomen.
De vliegramp
bij Bari
De Nederlandse en Italiaanse com
missies van onderzoek naar de vlieg
tuigramp bij Bari, tussen welke
commissies een nauwe samenwer
king bestaat, zetten hun werkzaam
heden stelselmatig voort. Tot dus
verre zijn de pogingen tot berging
van de wrakstukken mislukt ten ge
volge van de woelige zee. Op het
ogenblik laten de weersomstandig
heden zich gunstiger aanzien voor
de berging.
Van de 33 inzittenden van het
vliegtuig zijn 23 stoffelijke over
schotten geborgen en geïdentifi
ceerd.
Men verwacht, dat binnen enkele
dagen de stoffelijke overschotten per
vliegtuig naar Nederland resp. Egyp
te zullen worden overgebracht. Van
10 inzittenden is het stoffelijk over
schot tot dusverr niet geborgen, n.l.
van de 15-jarige zoon van de familie
van Dort, van 1 Egyptische passa
gier en van 8 leden van de beman
ning.
Het bestuur van de diocesane Gre-
gorius-vereniging had weliswaar de
blijde zekerheid, dat na de eerste zan
gerscontactdag in Amsterdam er nog
bezieling en enthousiasme was onder
onze kerkzangers, maar zijn verwach
tingen voor de dag van gisteren zijn
toch nog zo overtroffen, dat het tot
veler teleurstelling de inschrijving tot
deelname moest stop zetten en be
sluiten de bijeenkomst ook des mid
dags in de kathedraal te houden in-
plaats van in de concertzaal.
Zo was dan gisteren vrijwel iedere
plaats in de kathedraal bezet, toen
de voorzitter van het diocesaanbe-
stuur. pastoor J. Duyves, een plech
tige H. Mis opdroeg, daarbij geassis
teerd door de kapelaans C. P. de Wit
en J. Tol.
Een egoisme bij de kerkzang.
Men mocht hier werkelijk van een
bijzonder gebeuren spreken, want nu
hadden in de kerkbanken plaats ge
nomen degenen, die anders bij een
gezongen H. Mis in „hoger sferen"
toeven. Pastoor Duyves gewaagde
naar aanleiding daarvan in zijn pre
dicate van een vreemde gewaarwor
ding. En hij merkte daarbij op: „Het
grote voordeel hiervan is. dat ge nu
zelf hoort en ziet, wat ge anders pres
teert, en dat ge tegelijkertijd begrijpt,
welk een invloed er van u uitgaat."
Hij wees de kerkzangers op hun grote
en heilige plicht, die zij in eenvoud
en zonder gemaaktheid dienen te ver
vullen. „Dit is de stemming, waarin
ge moet zingen God heeft u een stem
gegeven om wat er in uw binnenste
leeft uit te dragen en uw medemens
op te voeren naar Hem." Pastoor
Duyves stelde tenslotte als intentie
dat de kerkzangers niet de egoïsten
mogen zijn, die voor zichzelf zingen,
maar instemmen in het koor der
schepping
Tijdens de H. Mis zong de Schola
van het Theologicum van Warmond
de wisselende gezangen. Het Kathe
drale koor voerde op eminente wijze
de „Missa miserere nostri Domine"
uit van Jaap Vranken.
Mis van Jaap Vranken
uitgèvoerd.
Deze mis, die Jaap Vranken op uit-
noding van het bestuur der diocesane
St. Gregoriusvereniging geschreven
had, beleefde hiermede de eerste uit
voering. De ruimte is te beperkt om
dit moderne werk uitvoerig te be
spreken en we mogen misschien vol
staan met te onderstrepen, wat in het
pr. ;ram van de dag geschreven werd,
nl. dat de uitvoering van deze mis,
een stuk moderne polyphonic, wel
een bewijs is, dat de Nederlandse
Kerkmuzikale beweging ernstig doen
de is om de traditionele waarden van
de liturgische muziek ook door de
meest eigentijdse middelen te ver
werkelijken.
EEN WATERMOLEN IS HER
STELD De Mallumse watermolen
te Eibergen, die destijds tengevolge
van hoog water gedeeltelijk instort
te, is thans geheel geres'.aureerd en
ziet er weer keurig uit Binnenkort
zal de officieële overdracht van het
werk plaats vinden.
Feestelijk en juichend klonk ten
slotte Da Palestrina's „Exsultate Deo"
langs de imposante gewelven van de
basiliek, met welk jubellied de plech
tigheid werd besloten.
De middag-bijeenkomst.
Een machtig. „Christus Vincit"
klonk bij de aanvang van de middag
bijeenkomst en het was daarna weer
pastoor Duijves, die alle deelnemers
en genodigden welkom heette. „Een
dag als deze hadden eens mgr. Lans,
pastoor Jansen en deken van der
Wiel mee moeten maken! Maar aan
hen komt de eer, dat zij de fundering
hebben gelegd van het gebouw, dat
wij hebben mogen optrekken."
Rijk en schoon klonk het Magnifi
cat van Hendrik Andriessen evenals
het Intermezzo en finale uit de orgel-
symphonie van dezelfde componist,
gespeeld door de organist Kees Bor-
newasser Na het Alma Redemptoris
Mater en het Regina Coeli van Her
man Strategier, was het woord aan
dr. P. J. de Bruyn pr. uit Arnhem, die
op de woorden „Eeuwig is de stem
van Christus en eeuwig is de stem
van de Kerk" in bloemrijke taal de
roeping van de kerkzanger tekende.
Dr. de Bruyn besloot zijn rede, die
met intense aandacht beluisterd werd,
met een aangrijpend gèbed tot de H.
Gregorius en de H. Caecilia.
Nrf het machtige „Te Deum" van
Hendrik Andriessen, dat daarna ge
zongen werd, kwam Haarlem's bis
schop, mgr. J. P. Huibers, de kathe
draal binnen en schreed hij in vol or
naat, met my ter en staf door de rijen
der deelnemers naar het priesterkoor.
Uit 2500 monden klonk het „Sacerdos
et Pontifex", waarna pastoor Duyves
de bisschop een hartelijk welkom toe
riep.
In zijn toespraak zeide de bisschop:
„Dit ogenblik is treffend, nu ik als
bisschop van het diocees hier sta in
deze kathedraal, omringd door zulk
een menigte manneh. die allen zich
beijveren om namens de H. Kerk en
de Gelovigen Gods lof te zingen en
om dank- en smeekgebeden in hun
zangen tot God te richten." In deze
massale opkomst zag de bisschop het
bewijs van de ernstige wil van de
deelnemers om zanger te zijn in de
geest zoals de Kerk het verlangt.
Na deze toespraak volgde de plech
tige wijding van het Gregorius-beeld,
dat de kerkzangers ten geschenke
hadden gegeven ter plaatsing in de
kathedraal. De dag werd besloten met
het gezamenlijk zingen van de ves
pers.
Daarmede was dit grootse, geeste
lijke festijn van de kerkzangers ten
einde, een dag, waarop allen hebben
kunnen genieten van de kerkzang van
het goede soort en waarop zij nieuwe
bezieling konden opdoen van het ver
vullen van hun verheven taak.
Stakers morgen weer aan 't werk
DE VAKBOND van de stakende Westberlijnse spoorwegarbeiders
(UGO), heeft gisteren de 14.000 stakers opdracht gegeven morgen
ochtend weer aan het werk te gaan. Het bestuur van de UGO verklaarde
de voorwaarden te aanvaarden, die de drie Westelijke bevelhebbers
hebben gesteld voor h&t opheffen van de staking, die thans vijf weken
heeft geduurd. Zaterdagavond waarschuwde de drie bevelhebbers de sta
kers. dat het gemeentebestuur van West-Berlijn de werkloosheidssteun
zou intrekken, indien het werk morgen niet hervat zou zijn.
Na een op verzoek van de Westelij
ke commandanten belegde bijeen
komst, die een stormachtig verloop
had, werd een communiqué uitgege
ven, waarin stond: „de stakende
spoorwegarbeiders hebben met het
oog op de brieven van de drie Wes
telijke commandanten aan burgemees-
ter Reuter op Zaterdag j.l„ besloten
op gedisciplineerde wijze morgen het
werk te hervatten."
De UGO gaat „in principe" accoord
met de voorstellen van de Westelijke
bevelhebbers, doch zal blijven strij
den voor erkenning van de vakbond
door de directie van de Reichsbahn,
die onder Sowjet-controle staat. „Op
het ogenblik zijn wij ervan overtuigd,
dat het het bes-te is het werk te her
vatten", verklaarde voorzitter Heinz
Bracht.
De Westelijke commandanten had
den prof Reuter geschreven, dat zij
voortzetting van de staking „niet lan
ger gerechtvaardigd"' achtten. Zij
machtigden het cemeentebestuur in
de drie komende maanden het loon
voor 100 pet. in Westmarken uit te be
talen. Het gemeentebestuur mag de
40 pet. Oostmarken, die overschieten
als de spoorwegdirectie 60 pet. in
Westrparken uitbetaalt, inwisselen te
gen Westmarken. Stakers uit West-
Berlijn, die menen het werk in de
Sowjet-sector of zone niet te kunnen
hervatten, kunnen zich opgeven voor
ander werk.
Alle ingezetenen van West-Berlijn
en de Westelijke -ones, die per trein
van Berlijn naar West-Duitsland rei
zen zullen met ingang van heden,
hun kaartjes in Westmarkwi moeten
betalen „om de spoorwegdirectie tc
helpen haar belofte na te komen".