S)e &2id6e(2ot4/ïcmt VOLKS DEMOCRATIE Spoorwegstaking in Berlijn begonnen Oostenrijk is bezetting moe Gaat de Bisschop van Alba Julia in Roemenië dezelfde weg als Kardinaal Mindszenty? ZATERDAG 21 MEI 1949 40ste JAARGANG No. 11700 Directeur: C. M. VAN HAHKBIVILD. Hoofdredacteur: TH. WIL MER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" Nu weer spoorwegstaking in geteisterd Berlijn Bur. Papengracht 32, Telei. 20015, Adm. en Advert. 20S26, Abonn 20935 Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p. kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50 IN HET OOSTELIJK deel van Duitsland is Zondag gestemd. En daar dit deel van Duitsland door de Russen bezet is, is er op z'n volksde- mocratisch gestemd. De verkiezing was vrij. natuurlijk erg vrij. Maar men was niet vrij om z'n stem uit te brengen op een eigen partij of op een eigen candidaat, want de keuze was beperkt tot één lijst, de commu nistische eenheidslijst. Dat is zo de gewoonte in volks-democratieën; on der Hitlei was da* trouwens ook het geval. De enige keus, welke de kie zers hadden, was de keus tussen „ja" en „neen" met de derde mogelijkheid „thuis blijven". Dat laatste brengt overigens in een volksdemocratie be paalde risico's met zich mee, want thuis blijven wordt opgemerkt en wordt beschouwd als een demonstra tie tegen het iegiem. Wie dat risico niet wil lopen, krijgt op het stembiljet gewoonlijk een vraag te beantwoorden, waarop hij moeilijk „neen" kan zeggen. Bij de Oost-duitse verkiezingen werd de kiesgerechtigde de vraag voorgelegd, of hij vóór de eenheid van Duitsland was en of hij een voorstander van de vrede was. iedere rechtgeaarde Duit ser was daar natuurhjK een voor stander van, maar als men „ja" in vulde, betekende dat meteen, dat men voor de eenheidspaitij gestemd had. Hoevelen zullen er op die man.er ingevlogen zijn? Toch heeft deze stemming voor de communisten niet het verwachte re sultaat opgeleverd. In andere volks democratieën is men gewend met percentages te werken als 95, 97 of zelfs meer procent. Maar in Oost- Duitsland liep het uit op een percen tage van slechts 60 pet. Niet minder dan vier millioen Duitsers hebben met „neen" gestemd, daarmee te kennen gevend, dat zij het commu nistisch regiem, hetwelk zij de laat ste jaren aan den lijve hebben on dervonden, absoluut niet wensen en dót zij zich door de schone leuzen van rijkseenheid en vrede niet in de luren laten leggen. Voor een volks democratie is dat een geweldige ver rassing en een rrorele nederlaag. Intussen heeft nu Oost-Duitsland zijn „Volkscongres", bedoelde als te- gerhanger van de West-Duitse fede ratie. De Russen zullen er wel voor 'zorgen, dat dit Volkscongres als evenwaardige partner beschouwd moet worden, zodat de communisten bij een eventuele „hereniging" heel wat meer m r'e melk van f'e federa tie te brokkelen zullen hebben dan anders het geval zou zijn, als er vrije verkiezingen zouden zijn geweest voor heel Duitsland. ^OVER is het evenwel nog niet. ^•Volgende week gaan de Grote Vier te Parijs vergaderen en dan zal het Duitse probleem worden aange sneden. De drie Westelijke geallieerden zijn reeds in een voor-bespreking bijeen geweest, om tegenover de Russen één lijn te kunnen trekken. Naar verluidt zouden zij inderdaad tot een volkomen eensgezinde hou ding zijn gekomen. Er hebben ondanks de geheimhou ding reeds heel wat geruchten de ronde gedaan over de voorstellen, waarmede de Westelijke geallieerden voor de dag zouden komen. Zo bijv. het voorstel om de bezettingstroepen uit het binnenland terug te trekken en slechts te concentreren op enkele Duitse havensteden. Dit voorstel zou dan de tegenhanger moeten zijn van het te verwachten Sovjet-voorstel om na een jaar elke bezetting op te hef fen. Het schijnt inderdaad een proef ballonnetje te zijn geweest, dat ech ter niet gunstig is opgenomen. Spe ciaal de Fransen zijn voorzichtig en wensen geen voorbarige experimen ten. Zij vinden het best, als de Ame rikanen de dreiging uit het Oosten voornamelijk zien als de dreiging uit Rusland waar zij blijven rekening houden met de mogelijkheid, dat straks misschien die dreiging weer van heel wat dichterbij opduikt, als nl. de revanche-gedachte in Duits land weer de kop opsteekt. Wat er nu tenslotte uit de bus zal komen, als de Grote Vier te aPrijs vergaderen, kunnen wij het beste afwachten, zon der ons aan al te gewaagde profe tieën schuldig te maken. Dat de be sprekingen niet al te gemakkelijk zullei. verlopen, kan men intussen opmaken uit de stekelige houding van de Russen bij het opruimen van de Berlijnse blokkade. Er wordt nu alweer gesproken van een „kleine blokkade" daar de Russen allerlei belemmeringen opwerpen. Zo eisen "Zij bijv. bepaalde Russische stem pels of vergunningen, maar als men die wii halen, blijkt, dat ze nog niet te krijgen zijn. In dit licht bez'en, blijkt de voor zichtte geste van Amerika en En- gf land, om de luchtbrug voor'.opig te hanohaven, een zeer verantwoorde voorzorgsmaatregel te zijn. Blijkbaar willen de Russen de Berlijnse troef toch i.og uitspelen op de conferentie van Pan.is en laten zij blijken, dat zij de blokkade altijd nog in de hand hebben en weer kunnen her stellen op elk gewenst ogenblik. Het is dan ook niet te verwonde ren. als men de besprekingen te Pa rijs met scepticisme tegemoet ziet. Kan er iels goeds uit voortkomen? LJEDENNACHT om 12 uur plaatselijke tijd is de aangekondigde sta king van naar schatting twaalfduizend West-Berlijnse spoormannen om betaling van lonen in Westmarken, begonnen. Van de zijde van de Westerse vakbond (U.G.O.), die tot de staking heeft opgeroepen, werd medegedeeld, dat groepen pro-con? munistische spoorwegfunctiönnaris» sen zich op verschillende stations van de luchtspoorweg in de Westelijke sector verzameld hadden om de controle over het verkeer in handen te nemen. Kort na middernacht heerste er volkomen verwarring. Op de meeste stations in de Westelijke sector waren de plaatskaartenloketten gesloten en de passagiers konden er zonder kaartje hét perron opgaan. Een aantal treinen reed nog ofschoon er op verschillende stations in de Westelijke sector geen personeel aan wezig was om de installaties te be dienen. Hoge Commissaris voor Franse zone In een officiële Britse verklaring kort vóór middernacht uitgegeven, wordt van de staking de schuld ge geven aan de Sovjetrussisohe auto riteiten. De controle over de Berlijn se spoorwegen berust in handen van het Sovjet-Russisch militair bestuur, dat een spoedige oplossing van de moeilijkheden tot stand kan brengen, aldus de verklaring. „Wanneer een dergelijke stap niet spoedig wordt gedaan, zou een nieuwe bedreiging kunnen ontstaan van de verbindin gen van de stad met het Westen". In de verklaring wordt verder ge zegd, dat veel narigheid is veroor zaakt door het in gebreke blijven van de onder Sovjetcontrole staande spoorwegdirectie om de lonen van de employé's uit de Westelijke sector uit te betalen in de wettige munt van de Westelijke sectoren. Een eerder uitbreken van de staking was slechts voorkomen doordat het Westelijk gemeentebestuur drie weken loon in Westmarken had uitbetaald en door dat de arbeiders „klaarblijkelijk ver trouwd hadden, dat de spoorwegdi rectie zich van haar verantwoorde lijkheid bewust zou worden". GRENSBORDEN IN WEST-BERLIJN VERWIJDERD Honderden borden, die de grens aangaven tussen de Amerikaanse en de Britse sector van Berlijn, zijn ver wijderd. Er werd geen verklaring gegeven voor deze maatregel. Men meent echter, dat de beide militaire besturen die borden als overbodig beschouwen, gezien de bestaande nauwe Brits-Amerikaanse samenwer king in Berlijn. De laatste dagen van Sjanghai Spanning en verwarring In een toestand van toenemende spanning en onbeschrijflijke ver warring nadert de strijd om Sjang hai thans zijn hoogtepunt. Volgens het laatste officiële communiqué be vonden de twee spitsen van de cc V- munistische legers, die op Woesoeng, de toegangspoort naar de haven van Sjanghai, gericht zijn, zich op niet meer dan acht kilometer van el kander. Tengevolge van de in Sjanghai in gevoerde verkeersbeperkingen ont stonden gisteren grote opstoppingen in de straten. Nationalistische keurtroepen heb ben vele communistische aanvals golven op Woesoeng afgeslagen. Minstens één communistisch regi ment werd buiten gevecht gesteld. Door de communisten geleide le gers zijn tot diep in het Zuiden doorgedrongen in de richting van Kanton, de nood-hoofdstad van de nationalisten. Dè wetgevende Joean, welke thans te Kanton gevestigd is, heeft het kabinet verzocht bemiddeling van de Verenigde Naties in te roepen. De Joean heeft verder de Sowjet- Unie beschuldigd van schending van het Chinees-Sow jetrussisch vriend schapsverdrag door hulpverlening aan de Chinese communisten. Het Franse ministerie van Buiten landse Zaken heeft de benoeming bekend gemaakt van André Fran- gois Poncet tot Hoge Commissaris voor de Franse zóne in de nieuwe te vormen W'est-Duitse staaf. Poncet, thans 62 jaar oud, is een deskundige voor Duitse aangelegen heden. Hij is het meest bekend ge worden als ambassadeur te Berlijn in de jaren 1931 tot 1938. De laatste jaren was hij adviseur van de Franse militaire gouverneur in Duitsland, generaal Koenig. In de oorlogsjaren werd Poncet door de Gestapo gearresteerd en naar Duits land gedeporteerd. Poncet heeft aan de universiteiten te Berlijn, Heidelberg en Münchèn gestudeerd en is enige tijd hoog leraar in de Duitse taal- ep letter kunde geweest. Na de eerste wereldoorlog stond hij tijdens de Franse bezetting van het Ruhrgebied aan het hoofd van het Franse persbureau te Düssel- dorf. Tweemaal is hij gekozen ge weest in het Franse parlement, tweemaal heeft hij zijn land als on derstaatssecretaris gediend. West-Duitse constitutie aangenomen VEREISTE MEERDERHEID BEREIKT De West-Duitse constitutie is thans door de vereiste twee derde meerderheid van de 11 West-Duitse staten geratificeerd. De ratificatie door de parlementen van Noord- Rij nland-Westfal en, Neder-Saksen, Sleeswijk Holstein (Britse zone) en Hessen en Bremen in de Amerikaan se zone heeft het aantal staten, die hun steun aan de grondwet geven op 9 gebracht. Slechts één staat, Beieren, verwierp de constitutie. Zondag zal de staat Zuid-Wuerttem- berg (Franse zone) als laatste staat over de grondwet stemmen. DE GOUDEN KOETS GAAT OP REIS H.M. de Koningin beeft toe stemming gegeven om de gouden koets in een varende tentoonstelling door Nederland te laten trekken, waardoor een groot deel van de be volking de gelegenheid krijgt de koets ook egns te bewonderen. De baten van deze varende tentoonstel ling-komen ten goede aan het Natio nale Koningin Julianafonds. Gister morgen werd de gouden koets in Den Haag aan boord van de „Kempenaar" gehesen. Besprekingen over de Balkan Een Sovjet-initiatief Volgens gewoonlijk welingelichte bronnen te Lake Succes worden in de nabije toekomst te New York verdere informele besprekingen verwacht tussen de Sowjet-Unie, Groot-Brit- tannië en de Verenigde Staten over de Balkan. Men grondt deze verwach ting op de verklaring van de drie re geringen over de besprekingen, die tijdens de jongste Algemene Verga dering van de V.N. met Gromyko zijn gevoerd. Groot-Brittannie en de Ver enigde Staten antwoordden gisteren officieel op een Sowj et-Russisch voor stel voor besprekingen ter beëindi ging van de Griekse burgeroorlog met te verklaren, dat zij dergelijke be sprekingen niet wilden beginnen ach ter Athene om. Men neemt aan. dat de Sowjet-Unie het inititatief zal ne men tot voortzetting van de bespre kingen. Er zijn de laatste tijd geen tekenen geweest van geniegdheid bij de Sow jet-Unie om erg krachtige steun te verlenen aan de „democratische rege ring van de Griekse bergen". Men acht het waarschijnlijk, dat de Sowj et-regering een voorstel zal doen voor een nieuwe vorm van „verzoe ningscommissie", die het werk van Evatt, Lie en de vertegenwoordigers van Turkije en België zou moeten voortzetten. Dit zou, denkt men, vol doen aan de eis van Groot-Brittan- nië en Amerika, dat verdere bespre kingen gevoerd worden in het kader van de VN. Parijs moet er een einde aan maken II7IJ MOETEN het de grote mogendheden duidelijk maken, dat deze yy bezetting, die als bevrijding wordt gecamoufleerd, ten einde moet komen, Wij moeten het hun duidelijk maken, dat het geduld van het Oostenrijkse volk op is. Van nu af zal het Oostenrijkse volk een politiek van grótere activiteit volgen en de Oostenrijkse belangen boven de eisen en bevelen van de geallieerde besturen stellen", Aldus sprak dr Karl Gruber, de Oostenrijkse minister van buiten landse zaken, op een gisteren gehou den congres van de Volkspartij te Wenen. Hij waarschuwde de vier grote mogendheden, dat Oostenrijk het ontwerp verdrag overboord zal gooien, wanneer er op de Parijse con- OVERSTROMINGEN IN TEXAS Door een regenval van 25 cm trad de Trinity Rivier buiten haar oevers en zette de straten van Ar lington blank. Meer dan 4000 per sonen werden uit hun woningen verdreven. Drie personen verdron ken en tien personen worden ver mist. Een luchtfoto van de geteister de stad. ferentie geen oplossing wordt ge vonden voor de moeilijkheden. Het moet gebruik maken van de confe rentie om te verhinderen, dat de Oostenrijkse kwestie tot in het on eindige wordt gerekt. „Indien de grote mogendheden de ze gelegenheid niet gebruiken, zul len wij de kwestie van de ontruiming van ons land op de agenda van inter nationale conferenties zetten, onver schillig of er een verdrag is of niet. Dan moet de Oostenrijkseregering de oprichting eisen van een voldoen de groot Oostenrijks federaal leger, waarna de bezetting moet eindigen. Indien een der grote mogendheden weigert ons verzoek in te willigen, zullen wij die mogendheid voor de Uno beschuldigen van een aggressie jegens Oostenrijkse staat." Dr Gruber ging voort: „Ik geloof, dat wij het de wereld daardoor dui delijk zullen maken dat wij met geweld elke aanval op onze gren zen met alle ons ter beschikking staande middelen zullen afslaan. Wij zullen dit allemaal eisen en niets minder, omdat wij na vier jaren van bezetting er niet tevreden mee kun nen zijn, dat ons gedeeltelijke vrij heid wordt gegeven na eindeloze dis cussies. Wij willen volledige vrij heid". VEERBOOT MET TWEEHONDERD MENSEN OMGESLAGEN IN BENGALEN. Op de Meghna-rivier in Oost-Ben galen, is een veerboot met 200 men sen aan boord omgeslagen. Ongeveer honderd personen zijn verdronken. DE BELGISCHE KONINGS KWESTIE. Het bestuur van de Belgische so cialistische partij heeft in een Vrij dagavond uitgegeven verklaring, koning Leopold het recht betwist een persaotie stop te zetten, die de vier socialistische bladen in België tegen hem voeren. Dinsdag protesteerde de koning in een schrijven aan Spaak, de socia listische minister-president, tegen de beschuldigingen, die de Belgische socialistische pers tegen hem heeft ingebracht. De verklaring van het bestuur der partij luidt als volgt: „De koning heeft aan de vooravond van nieuwe algemene verkiezingen niet het recht, om sancties te ver zoeken tegen bladen, die critiek oefenen op zijn besluiten en hande lingen op grond van authentieke en onweerlegbare bewijzen, die zij aan de Belgische openbare mening voor leggen. „De morele belangen van de Belgische monarchie" moeten niet gelijk gesteld worden met het persoonlijke geval van de koning, die weloverwogen het verbond met het land verbrak door zich in Mei 1940 aan de vijand over te geven", aldus deze verklaring. NED. VERLIEZEN IN INDONESIË De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen de vol gende verliezen in Indonesië zijn gerapporteerd: KON. NED.IND. LEGER. Gesneuveld 28 April: Jav. sold. 2e kl. inf. Koesman afkomstig uit Indonesië Overleden t.gjv. oorlogsver wondingen op 1 Mei: Man. sold. 2e kl. inf. I. Endoio afkomstig uit Indonesië Overleden t.g.v. oorlogsver wonding op 2 Mei: Man. serg. inf. S. L. Langoij, afkomstig uit Indonesië Gesneuveld 2 Mei: Jav. korp Soeparman afkom stig uit Indonesië Gesneuveld 3 Mei: Soend. korp. Agoes afkomstig uit Indonesië. Jav. sold. Ie kl. Karmin afkomstig uit Indonesië Gesneuveld 4 Mei: Amb. sold. 2e kl. inf. M. Har- mosial, afkomstig uit Indonesië Amb. sold. Ie kl. inf. S. La- wansuka, afkostig uit Indonesië Gesneuveld 6 Mei: Jav. sold. Ie kl. art. Bero afkomstig uit Indonesië Tim. sold le kl. inf. R. Doming- gus, afkomstig uit Indonesië Soend. vrijw. dienstpL Kardl Bin Saria, afkomstig uit Indon. Man. sold le kl. inf. Qumajas afkomstig uit Indonesië Overleden it.g.v. oorlogsver wonding op 7 Mei: Amb. sold. 2e kl. inf. P. Pa- salbessij, afkomstig uit Indon. AARTSBISSCHOP DAMASKINOS OVERLEDEN. Uit Athene werd gemeld, dat aarts bisschop Damaskinos van Grieken land gisteren in zijn buitenverblijf is overleden. Einde Januari antwoordde de bis schop aan de minister en drukte hy er zijn spijt over uit, dat de Grieks- Katholieke bisschoppen, die door het rode bewind waren gearresteerd, niet meer in staat waren om hun mening over het ontwerp te zeggen en ver klaarde, dat de Kerk geen compro mis kon sluiten over vier fundamen tele punten. Deze vier punten zijn: de volledige juridictie van Z.H. de Paus; Zijn exclusieve recht om bis schoppen te benoemen; Zijn exclu sieve recht om het aantal bisdom men vast te stellen en het recht van de bisschoppen om met Rome in verbinding te staan. („Wanneer deze rechten niet wor den erkend, dan betekent dit, dat men weigert de Kerk te erkennen. Bovendien kan deze erkenning geen enkele schending betekenen van de natuurlijke wettelijke macht, daar de macht van de Paus noch een aardse noch een politieke macht is." Moedig verzet tegen communistische eisen Slechts twee bisschoppen zijn er nog in Roemenië overgebleven, die hun functie mogen uitoefenen. De oudste is Mgr. Aaron Marton, bis schop van Alba Julia, die de resten van het godsdienstig verzet tegen het communistische regiem leidt en pa raat houdt. Zijn verzet is even krach tig als dat van Kardinaal Mindszenty, zijn positie is zelfs gevaarlijker. Reeds in Augustus van 1948 ver zocht de communistische Roemeense regering de Kerk in Roemenië om een ontwerp te maken, volgens het welk de betrekkingen tussen Kerk en Staat zouden worden geregeld. De bisschoppen maakten een ontwerp, bestaande uit 46 artikelen, dat zo wel voor de Latijnse als voor de Griekse ritus van kracht was en leg den dit aan de minister van Kerke lijke Aangelegenheden voor. De arti kelen bevestigden het „primaatschap van de Paus", Diens „volledige ju risdictiemacht over de gehele H. Kerk" en Diens „excluseive bevoegd heid" om bisschoppen te benoemen en bisdommen op te richten of op te heffen, het recht van de bisschoppen om vrij met Rome te kunnen cor responderen, evenals met de geeste lijkheid en de gelovigen, en het recht van de Kerk om scholen op te rich ten en in stand te houden. Tezelfder tijd nam het rode be wind alle bisschoppen van de Grieks- Katholieke ritus gevangen en ver klaarde, dat de Kerk van de Griekse rtus met de schismatieke Orthoroxe Kerk was „geünieerd". Zij lieten drie van de vijf bisdommen van de La tijnse ritus vervallen en „onthieven" drie bisschoppen van de Latijnse ritus van hun functie: nl. de aartsbisschop van Boekarest, Mgr. Alexander Ci- sar; de bisschop van Timisoara, Mgr. Augustinus Pacha en de bisschop van Satu Mare en Oradea Mare, Mgr. J. Scheffler. De enige bisschoppen, aan wie nog toegestaan werd om hun functie uit te oefenen, waren Mgr. Aaron Marton en Mgr. A. Durocovici, bisschop van Jassi. In Januari deed de Roemeense minister van Kerkelijke Aangelegen heden aan Mgr. Marton een schrijven toekomen, waarin hij mededeelde, dat van het voorstel negen artikelen geheel moesten vervallen, 34 artike len moesten „gewijzigd" worden en drie artikelen waren goedgekeurd. De minister verklaarde in dit schrij ven, dat er geen voorzieningen be hoefden te worden genomen ten aan zien van de Grieks-Katholieke Kerk, omdat deze „opgehouden had in Roemenië te bestaan". Katholieke dagbladen opgeheven; radiostations tot zwijgen gebracht. Mgr. Yu-Pin, aartsbisschop van Nanking, die op het ogenblik in de Verenigde Staten vertoeft, heeft be kend gemaakt, dat hij spoedig naar China zal terugkeren. Hij gaf even eens een overzicht van de situatie, waarin zijn aartsbisdom tengevolge van de communistische opmars ver keert. „Veertig duizend Katholieken van het aartsbisdom Nanking," zo zeide rij, „leven thans onder communis tische heerschappij. In de stad zelf zijn de Vicaris van het aartsbisdom, Johanes Li-Wei-Kwang, de paro chiële geestelijkheid en enige hon derden katholieken achtergebleven. Ik weet niet of ook de kloosterlingen nog in de stad zijn. De rest van mijn Christenen hebben Nanking verlaten om in andere gebieden vrijheid van godsdienst en de gewone menselijke vrijheid te zoeken." „De communisten hebben reeds drie van mijn zes in China verschij nende dagbladen verboden en wel die van Peking, Tientsin en Nanking Ook mijn beide radiozenders werden tot zwijgen gebracht. Twee andere uitgaven, een weekblad en een maandblad, die eerst in Nanking uit kwamen, heb ik naar Kanton over gebracht. Bovendien ben ik van plan om in Singapore, waar onge veer een milioen Chinezen leven, een katholiek dagblad uit te geven". Mgr Yu-Pin deelde verder nog mede, dat ook het Katholieke Insti tuut voor opleiding van journalisten te Nanking en acht scholen voor ho ger onderwijs in zijn diocees hun poorten hebben moeten sluiten. £en koJiAelijt... Er is een sympathieke buitenspo righeid: een overmaat van dank baarheid.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1