Donderdag a.s. opheffing
der blokkade
S)e CeidaeGou/tcmt
VRIJDAG 6 MEI 1949
40ste JAARGANG No. 11687
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Berlijnse blokkade
reeds verzacht
Bur. Papengracht 32, Telel. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs i 0.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p. kwart. Franco p. p. 1 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
A LLE BEPERKENDE BEPALINGEN, die sinds 1 Maart 1948 door de
^^Russische regering zijn uitgevaar digd met betrekking tot het verkeer,
het vervoer en de handel tussen Ber lijn en de Westelijke zones van Duits
land en tussen de Oostelijke zone en de Westelijke zones zullen op 12 Mei
1949 worden opgeheven."
Aldus de tekst van een overeenkomst tussen Amerika, Engeland, Frank
rijk en de Sowjet-Unie, welke gistermiddag in de vier hoofdsteden is ge
publiceerd.
MINISTERS OP 123 MEI BIJEEN.
Het communiqué vervolgt:
„Ook de sedert 1 Maart 1948, door
de regeringen van Frankrijk, het
Verenigd Koninkrijk en de Ver. Sta
ten of één van hen afzonderlijk op
gelegde Beperkingen aan verkeer,
vervoer en handel tussen Berlijn en
de Oostelijke zone en tussen de Wes
telijke en de Oostelijke zones van
Duitsland, zullen op 12 Mei 1949 wor
den opgeheven.
Elf dagen na de opheffing van de
bovengenoemde beperkingen, nl. op
23 Mei 1949, zal de raad van ministers
van Buitenlandse Zaken te Parijs bij
eenkomen, om besprekingen te voe
ren over de kwesties betreffende
Duitsland en de problemen, welke uit
de situa.ie te Berlijn voortkomen, als
mede d? valutakwestie in Berlijn.''
Radio Moskou heeft gisteren deze
tekst eveneens uitgezonden.
Het Amerikaanse departement van
Buitenlandse .Zaken heeft laten be
vestigen, dat minister Acheson naar
F ijs zal gaan om de minsterscon
ferentie tij te wonen. Verwacht
wordt, dat dr. Jessup hem zal verge
zellen.
Een #woord voerder van het Engelse
ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft medegedeeld, dat de bijzonder
heden over het opheffen van de blok
kade waarschijnlijk tussen Westelijke
en Russische autoriteiten te Berlijn
zullen worden uitgewerkt
Westelijkt militaire regeringsauto
riteiten' in Berlijn hebben een priori
teitssysteem opgesteld, op grond
waarvan autoriteiten in de zone zul
len worden geadviseerd, wat het eerst
vervoerd dient te worden. Bovenaan
de lijst staan steenkool en machines,
in het bijzonder de onderdelen, die
nodig zijn, om de bouw van de nieu
we Berlijnse centrale te voltooien. De
Reichsbahn-autoriteiten zijn gereed
om op 12 Mei twee dozijn treinen met
28.000 ton goederen en steenkool te
sturen. Honderden schuiten liggen
gereed ,om de Elbe en en het Mittel-
landkanaal op te varen.
De politie van de Sow jet-Russische
sector van Berlijn heeft heden aange
kondigd, dat de inwoners van de
Westelijke sectoren thans in de Oos
telijke sector gekocht voedsel mogen
mèenemen naar het Westelijk gedeel
te van de stad. Hiertoe is verlof ge
geven door de Duitse economische
commissie van de Sowjetzóne. Aard
appels, mits gekocht in zogenaamde
„vrije winkels" mogen in onbeperkte
hoeveelheden uit de Oostelijke sector
worden meegenomen, andere levens
middelen in „redelijke" hoeveelhe
den. Dit betekent een eerste verzach
ting van de Sowj et-Russische ver-
keersbeperkingen.
Nationale
Herdenking
ZO als gisteren de Nationale Her
denkingsdag is gevierd, moet het
niet meer gebeuren. Bij deze viering
moet leiding zijn. Nationaal en plaat
selijk.
Zo als nu was het in de stéden waar
feest gevierd" werd, een vrij zinloos
en doelloos trekken door de stad.
Wil men de herdenkingsdag blij
ven vieren en daar is veel voor te
zeggen dan moet het op een andere
wijze geschieden.
De dodenherdenking heeft alom in
den lande waardig plaats gevonden.
Aan deze herdenking hechten wij
nog méér, véél meer waarde, dan aan
de Nationale Herdenkingsdag. Wij
mogen niet vergeten de doden, die
gevallen zijn in de geweldige strijd
voor vrijheid, recht en erkenning van
de menselijke waarde en waardig
heid.
Wij mogen hen niet vergeten óók
niet, omdat in hun gedachtenis ligt de
duidelijkste les voor het heden en
voor de toekomst.
Die doden-herdenking mag niet uit
de Nederlandse samenleving ver
dwijnen.
En daarnaast en daarom blijve be
staan de Nationale Herdenkingsdag,
als deze anders dan tot op heden ge
vierd kan worden.
NOG EEN HERINNERING.
De destijds aangekondigde laatste
gelegenheid tot na-inlevering van
halve guldens, halve stuivers en hal
ve centen zal worden opengesteld
van 1 Mei tot en met 15 Juni. Na
deze termijn zal de mogelijkheid tot
omwisseling van de genoemde mun
ten definitief zijn gesloten. De om
wisseling kan geschieden bij de post
kantoren. bij- en hulpkantoren der
posterijen en poststations, de halve
guldens bovendien bij de Nederland
se Bank en haar bijbanken en agent
schappen.
BEVIN NAAR BERLIJN.
Onder luide toejuichingen heeft
Bevin, de Engelse minister van Bui
tenlandse Zaken, gisteren in het La
gerhuis de overeenkomst, waarbij de
opheffing van de blökkade van Ber
lijn definitief werd aangekondigd, be
kendgemaakt. Zaterdag gaat Bevin
naar Berlijn om persoonlijk de dank
van de regering over te brengen aan
het vliegtuigpersoneel, dat de lucht
brug tot zulk een overweldigend sué-
ces heeft gemaakt. Maandagmiddag
zal hij per auto uit de Engelse zone
vertrekken naar Hoek van Holland,
van waar hij terugkeert naar Londen.
De bijeenkomst der vertegenwoordi
gers van de vier Grote Mogendheden
in New York, die besloten tot op
heffing van de blokkade van Berlijn.
We zien hier de Russische gedele
geerde, Jozef Malik; dr. Philip Jes
sup, ambassadeur in algemene dienst
der Verenigde Staten; de Britse am
bassadeur Cadogan en de Franse ver
tegenwoordiger M. Chauvel.
De besprekingen
te Batavia
Zaterdag waarschijnlijk
formele zitting
Hedenochtend is de leider van de
republikeinse delegatie, Moh. Rum,
opnieuw naar Bangka gereisd. In re
publikeinse kring verluidde, dat wan
neer Rum hedenmiddag na zijn be
spreking met de republikeinse lei
ders met definitieve richtlijnen te
rugkeert, waarschijnlijk Zaterdag
een formele zitting zal worden ge
houden van de delegaties onder aus
piciën van de Unci.
„De republikeinse woordvoerder
zeide, dat men aan republikeinse zij
de het optimisme over het bereiken
van een resultaat, waarvan Neder
landse stemmen de laatste dagen
melding maakten, kon delen.
Ook andere bij de besprekingen ge-
interesseerde kringen achten een for
mele bijeenkomst van beide delega
ties, indien het bezoek van Moh Rum
aan Bangka het resultaat heeft, dat
er van verwacht wordt, op Zaterdag
zeer waarschijnlijk.
OFFICIEEL OVERZICHT VAN DE
SITUATIE IN INDONESIË.
„De afgelopen week bracht be
paald opwekkend nieuws uit Oost-
Ja va, met name in het Kedirische,
waar de toestand zienderogen voor-
uitgaat", aldus het wekelijkse officiële
overzicht van de situatie. Het rap
port uit Tulungagung spreekt zelfs
van een uitermate gunstige ontwik
keling in dit gebied.
Een uitzondering vormt nog altijd
de residentie Malang, waar de conso
lidatie slechts langzaam gaat. Over
het algemeen intussen is zowel in het
federale gebied als in het bestuurs-
ressort der territoriaal bestuursadvi-
seur de ontwikkeling van de alge
mene toestand bepaald gunstig. De
toenemende bezorgdheid over de
communistische invloeden in gods
dienstige kringen stimuleren de sa
menwerking met de Nederlanders.
Bantam blijft constant vooruitgaan.
In Midden-Java is de toestand in het
algemeen stationnair gebleven. In de
randgebieden aan de Noordkust on
dervindt men nog moeilijkheden.
DERTIEN DODEN BIJ BRAND
TE GLASGOW In het Grafton mo
demagazijn te Glasgow is een brand
uitgebroken, die aan dertien meisjes
het leven heeft gekost. Een gfoot
aantal personen liep brandwonden op
Door van het dak van het gebouw in
de zeilen te springen, die brandweer
mannen ophielden, konden enige
meisjes zich het leven redden. On
der belangstelling van een. duizend
koppige menigte tracht de gezamen
lijke Glasgowse brandweer het vuur
te bedwingen.
STRIJD IN TSJECHO-SLOWAKIJE
TEGEN DE KERK.
Het te Praag verschijnende com
munistische geillustreerde weekblad
„Svet prace" (Wereld van de arbeid)
publiceert in zijn 1 Mei-nummer een
met foto's geillustreerd artikel van
twee kolommen breed tegen Kardi
naal Spellman, aartsbisschop van
Wew-York.
Als nieuwe onmiddellijke acties te
gen de Katholieke Kerk in Tsjecho-
Slowakije aldus het K.N.P. zijn
te melden: de uitwijzing van de pa
ters Redemptoristen uit hun kloos
ters in Slowakije en het gebruik van
hun kerken als opslagplaatsen voor
graan. Wanneer men deze toestand
in aanmerking neemt, dan wordt het
officieel bekend gemaakte bericht,
dat de Tspecho-Slowaakse Katholie
ken werkelijk deel zullen kunnen
nemen aan de bedevaarten naar Ro
me gedurende het H. Jaar, steeds on
geloofwaardiger.
DE RAAD VAN EUROPA
Ontwerp-statuut 1
getékend
Het ontwerp-statuut voor het eerste
Europese „Parlement" de Raad
van Europa is gistermiddag van
Engeland, Frankrijk, België, Neder
land, Luxemburg, Italië Ierland,
Noorwegen, Denemarken en Zweden
getekend.
In een gisteravond van officiële zij
de te Londen uitgegeven communi
qué wordt bekend gemaakt, dat het
voorbereidend werk voor de Raad van
Europa-, die gisteren in Londen werd
opgericht, op 11 Mei in Parijs zal be
ginnen.
NIET BEST IN ASBESTOS.
De Canadese stad Asbestos, waar
ongeveer drie vierde gedeelte van
de wereldproductie van asbest wordt
geproduceerd, verkeerde gisteren
practisch in staat van beleg. De
wegen der stad werden door 5000
met koevoeten, stenen, stokken en
geweren bewapende stakers geblok
keerd.
Vijftig zich in Asbestos bevinden
de politie-agenten werden door de
stakers omsingeld. Twee honderd
m^h van de politie uit Montreal en
uit Quebec City werden met spoed
naar Asbestos gezonden, met de op
dracht te pogen de allerwege in de
stad aangebrachte wegversperringen
te verwijderen.
Nader wordt gemeld, dat Asbestos
gisteravond prachtisch geïsoleerd
was. Een verslaggever deelde mede,
dat stakers, die de wacht hielden
bij een wegversperring, hem hadden
medegedeeld, dat hij Asbestos niet
kon binnengaan, tenzij hij inwoner
van de stad, dokter of predikant
was.
Waarom deze
weigering
De militaire gouverneurs van de
Brits-Amerikaanse zone van Duits
land hebben volgens het Duitse pers
bureau D.P.D. geweigerd de aanvul
lende handelsovereenkomst, die op
26 Maart te Den Haag tussen de
Brits-Amerikaanse zone en Neder
land is gesloten, goed te keuren.
De overeenkomst voorzag in de le
vering door Nederland van agrari
sche producten en textiel tot een
waarde van 10 millioen dollar. Ten
einde het Nederlandse tekort op de
handelsbalans met West-Duitsland te
verminderen, zou tegenover deze le
veranties geen Duitse export worden
gesteld.
VON RUNDSTEDT EN STRAUSZ
WORDEN VRIJGELATEN.
Lord Henderson, dc parlementaire
onderminister van Buitenlandse Za
ken, heeft gisteren te Londen ver
klaard, dat Hitiers legercomman
danten veldmaarschalk von- Rund-
stedt en kolonel-generaal Strausz
van rechtsvervolging zullen worden
ontslagen en in vrijheid gesteld
Lord Henderson verklaarde, dat
de Britse regering niet voornemens
is in de Britse zóne van Duitsland
nieuwe processen te voeren tegen
personen, die worden beschuldigd
van schending der internationale, op
de toestand van oorlog betrekking
hebbende wetten of van overtreding
der oorlogsgebruiken, met uitzonde
ring van de reeds lopende gerechte
lijke vervolgingen en van het pro
ces tegen veldmaarschalk von Man-
stein.
VERKLARING AMERIKAANSE
GEZANT IN HONGARIJE. j
Kerken als instrumenten voor rode
politieke doeleinden.
Selden Chapin, de gezant van de
V.S. in Hongarije, heeft te Washing
ton verklaard, dat de communistische
leiders de Kerk achter het IJzeren
Gordijn niet trachten te vernietigen,
doch de Kerk onder hun invloed pro
beren te brengen en voor hun doel
einden te misbruiken.
Chapin, die onlangs gedwongen
werd om Hongarije te verlaten, ver
klaarde verder, dat de communisten
de Kerken alleen tolereren voor zo
ver zij nuttig kunnen zijn voor pro
pagandistische doeleinden. De aan
val op de kerkelijke leiders, zoals op
Kardinaal Mindszenty, is slechts een
onderdeel van hun actie. De commu
nistische leiders in Hongarije, aldus
Chapin, bestrijden zowel de Joodse
en de Islamitische godsdienst
als de Christelijke kerken. Vol
gens de Amerikaanse gezant is de
bedoeling der communisten niets an
ders dan een godsdienst te vestigen,
die het midden houdt tussen een
staatsgodsdienst en de godsdienst
der Kerken.
De communisten, zo vervolgde hij,
willen de kerken oplossen in de
staat, om haar voor hun politieke
doeleinden te misbruiken en te ver
lagen tot propaganda-afdelingen van
de staat, maar tezelfdertijd haar
uiterlijke godsdienstvormen intact
houden. Chapin vestigde eveneens de
aandacht op de onrechtvaardige ont
eigeningen van het grondbezit der
Katholieke en Protestantse Kerk zon
der een billijke vergoeding. Het ge
volg hiervan is, dat de Kerken zon
der bron van inkomsten zijn geraakt
en nu uitsluitend moeten werken
met behulp van de geringe gaven van
de over_ het algemeen arme bevol
king.
Chapin vermeldde nog de speciale
tactiek van de communisten om bij
zondere gebeurtenissen, zelfs Christe
lijke feestdagen zoals Kerstmis, yit
te buiten voor hun eigen doeleinden.
Vorig jaar Kerstmis, vertelde Cha
pin, werden aan de Hongaarse kin
deren cadeautjes uitgereikt in naam
van het Christuskind en Joseph Sta
lin. Een foto van Stalin hangt in de
klaslokalen en hij wordt aan de kin
deren voorgesteld als hun vader en
de bijzondere beschermer van kleine
kinderen.
65.000 arbeiders van de Ford-fa-
brieken te Detroit zijn in staking
gegaan als gevolg van het misluk
ken van onderhandelingen over de
regeling van een geschil met be
trekking tot het tempo van de pro
ductie.
Britse versterking
naar Hongkong
Engeland stuurt „aanzienlijke"
troepenversterkingen naar de kroon
kolonie Hongkong, zo deelde de
"Britse minister van Defensie, Alex
ander, gisteren in het Lagerhuis
mede. Na de versterking zal het
garnizoen in Hongkong bestaan uit
twee brigaden van elk drie batal
jons. Alexander verklaarde, dat er
tanks, veldkanonnen, luchtafweer
geschut gestuurd zullen worden en
dat de luchtmacht jachtvliegtuigen
zal zenden. „Ons vlooteskader daar
zal versterkt worden door nog een
kruiser en zo nodig door een vlieg
kampschip."
Minister Alexander verklaarde,
dat het enige motief van de Britse
regering voor de door haar getrof
fen maatregelen om Hongkong te
beschermen, is geweest te verhinde
ren, dat, als gevolg van de ongere
gelde omstandigheden in China, het
welzijn en de veiligheid van de be
volking van Hongkong in gevaar
zouden worden gebracht, terwijl de
regering tevens wilde voorkomen,
dat de wettige handel op China, dje
over Hongkong loopt, wordt belem
merd.
ISRAëL VERWERPT ALGEHELE
9 INTERNATIONALISATIE VAN
JERUZALEM.
Israël heeft gisteren te Lake Suc
cess verklaard, niet accoord te kun
nen gaan met een algehele interna
tionalisatie van Jeruzalem. Deze is
door de Algemene Vergadering der
Verenigde Naties in 1947 gelast.
De Israëlische vertegenwoordiger
bij de Verenigde Naties, Aubrey
Eban, heeft voorgesteld een nomi
naal internationaal bestuur over Je
ruzalem in te- stellen, dat geen
rechtstreekse bestuursbevoegdheden
zal bezitten en dat zijn functies zal
beperken tot een bescherming van
de Heilige Plaatsen. Etoan verklaar
de voor de kleine politieke commis
sie van de Algemene Vergadering,
dat Israël gaarne zou zien, dat het
gehele vraagstuk opnieuw in behan
deling wordt genomen.
DE BEMANNING VAN DE „MUDO".
De vier geredde leden der beman
ning van het Nederlandse schip
„Mudo", dat gisteren bij Lowestoft is
gezonken^ zijn vandaag in Greenhi-
the, aan de mond van de Theems,
aan land gebracht. Het waren de ka
pitein, de machinist en twee matro
zen.
De twee vermiste personen zijn de
stuurman R. Beuker uit Groningen
en de kok H. Mulder uit Den Haag.
Twaalf jaar voor oude
moordzaak
Op 7 Maart van dit jaar heeft de
Beverwijkse politie in samenwer
king met de rijkspolitie te Heems
kerk een twaalf jaar oude moord aan
het licht gebracht, doordat een echt
paar ruzie kreeg in een café en de
echtelieden elkaar verwijten maak
ten.
Deze verwijten deden achterdocht
rijzen ten aanzien van de dood van
de eerste man der betrokken vrouw,
die in 1937 overleed tengevolge varo
worging, welke destijds aan zelf-^
moord werd toegeschreven.
De 32-jarige los-werkman C. W.,
die in 1937 dood werd aangetroffen
in zijn woning te Heemskerk, stond
als zwaarmoedig bekend en twaalf
jaar 'lang is er niet getwijfeld aan
het feit, dat de man zelfmoord had
gepleegd door ophanging. Door de
bekentenis van zijn vrouw en haar
tegenwoordige man, met wie zy ten
tijde van de dood van haar eerste
echtgenoot reeds relaties blijkt te
hebben onderhouden, is thans komen
vast te staan, dat de man vermoord
werd door zijn vrouw en haar
vriend met hetzelfde touw, dat des
tijds als instrument voor de zelf
moord werd beschouwd. De vrouw
en haar vriend hadden een spelletje
geënsceneerd, waarbij C. W. op een
stoel moest worden vastgebonden. De
niets vermoedende man is daarop ge
worgd. De vrouw trouwde na ver
loop van tijd met de vriend en de
hele zaak zou voor altijd in de doof
pot gegaan zijn, wanneer bovenver
melde ruzie de politie niet opmerk
zaam had gemaakt.
Tijdens het vooronderzoek legden
de beide verdachten een volledige
bekentenis af. Gisteren stonden zij
terecht voor de Haarlemse recht
bank. De vrouw M. C. B., thans 38
jaar oud, zag haar huwelijk met de
tweede man ook mislukken en de
verdediger, mr. J. H. Junge, wees
daarop bij zijn pleidooi, alsmede op
het feit, dat een ondragelijke druk
op het leven van verdachte moet
hebben gelegen in de twaalf jaar na
het misdrijf. Als getuigen werden
gehoord dr. J. P. L. Hulst uit Leiden,
die sectie op het lijk van de ver
moorde had verricht en de wacht
meester der rijkspolitie Christiani uit
Zaandijk, die destijds een onderzoek
had ingesteld en zelfmoord had ver
ondersteld.
De mededader, H. C. O., werd bij
gestaan door mr. R. K. P. Kalbleisch
en deze pleiter wees op het moeilijke
leven van verdachte, die ook de
zwaarte van zijn daad had mee te
dragen in jaren die op het misjdrijf
volgden.
De Officier van Justitie eiste te
gen beide verdachten een gevange
nisstraf van twaalf jaren. Uitspraak
in deze zaak volgt op 19 Mei.
ONTHULLING VERZETSMONU-
MENT OP HET DOMPLEIN TE
UTRECHT Woensdagmiddag is
door Z.K.H. Prins Bernhard 'het door
de Haafse beeldhouwster Corinne
FranzenHelsenfeld vervaardigde
verzetsmonument, voorstellende een
vrouwenfiguur die een toorts der
vrijheid draagt, onthuld. Overzicht
tijdens de plechtige onthulling van
het tegen de wand van de Domkerk
geplaatste monument.
N.Z.H.V.M. EN RIJTIJDEN
BESLUIT.
Het Tweede Kamerlid mr. Algera
heeft enige tijd geleden in verband
met een door de N.Z.H.V.M. gedaan
verzoek, om ontheffing van het rij
tijdenbesluit gedurende de zomer
dienstregeling aan de minister van
Verkeer en Waterstaat enkele vra
gen gericht.
Minister Spitzen heeft thans hier
op o.m. geantwoord, dat de inspec
teur-generaal enkele dagen vóór de
Bollentijd de betrokken rijksinspec
teur-generaal gemachtigd heeft aan
de N.Z.H.V.M. voor een periode van
zes weken ontheffing te verlenen op
grond van de overweging, dat anders
het te verwachten zeer drukken ver
voer op de in die periode vallende
Zondagen jiiet behoorlijk zou kun
nen worden uitgevoerd. De ontstane
moeilijkheden met het personeel zijn
intussen in nader overleg met de
betrokken organisaties en met de N.
Z.H.V.M. tot oplossing gebracht.
Mr. H. J. Woltjer, -administra
teur bij het departement van Justi
tie, is benoemd tot raad-adviseur bij
het departement van Onderwijs, K.
en W. en volgt hij jhr. mr. C. J. A. de
Ranitz, die burgemeester van Utrecht
is geworden, op als chef der afdeling
hoger onderwijs en wetenschappen
van genoemd departement/
KERKNIEUWS.
Z.H.Exc. de Bisschop van Haar
lem zal Woensdag 11 Mei geen
audiëntie verlenen.
Een koAAettje.
In een rede over de „verhouding
van het Katholicisme tot het We-
reldchristendom", dooi prof. di. W.
H. van de Pol te Nijmegen gehou
den, zeide de spreker, dat de bijdra
ge van de katholieke gelovigen voor
de hereniging der Kerken is gelegen
„in een ernstig gewetensondeizuek,
een echte boete, een dusdanig be
wust en verantwoord katholiek den
ken, geloven en leven, dat zij daar
door het ware wezen van de Katho
lieke Kerk niet verduisteren, maar
helder en klaar naar buiten doen uit
stralen."
