3)e CeidöeScw/tci/nt
Een millioen voor de Paus
Gij ook al,
Dimitrof 1
De vuurtoren
van Pasen
Encycliek
over H. Land
NU AL EEN INDRUKWEKKEND
RESULTAAT
KONINGSKIND
ZATERDAG 16 APRIL 1949
40st« JAARGANG No. 11671
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT*
Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., f 1.40 p. mnd., 14.15 p. kwart. Franco p. p. I 4.90 - Advert.: 15 ct. p. rn.rn. Telefoontjes i 1.50
Zij wikkelde Hem in doeken
en legde Hem in een kribbe."
(Luc. 2,7).
Kerstnacht schoner dan de dagen
heeft als tegenhanger de Paasnacht
schoner dan de Kerstnacht. Zij zijn
het begin en het einde, maar welke
opzienbarende gelijkheid is er tussen
beide te bespeuren! Het was in het
nachtelijk duister, dat de Schepper
van het Al ingezetene, medeburger
werd van deze aarde; het was ook
in het nachtelijk duister, dat hij deze
aarde verliet. Plet was in een gi'ot,
onder de grond, dat Hij geboren
werd; het was in een grot dat Hij op
rees uit de lijkverstarring. Zijn moe
der nam Hem bij zijn komst op haar
schoot, waste Hem en wikkelde Hem
in windsels; het was wederom Maria,
die haar vermoorde Zoon op de
schoot nam, waste en in de windsels
der lijkwade wikkelde.
Te Bethlehem werd Hij gelegd op
stroo in een stenen voerbak, waar
in nog wel nooit een kind gebed was
geweest; te Jeruzalem werd Hij ge
legd op gedroogde kruiden in de
stenen holte van een nieuw-uitge-
houwen graf. Bethlehem wordt uit
drukkelijk de stad van David ge
noemd Jeruzalem niet minder.
„God de Heer"' boodschapte de
aartsengel aan Maria "zal Hem de
troon van zijn vader David geven,
Hij zal koning zijn over het huis van
Jacob in eeuwigheid". Koning David
werd onder herders geboren te Beth
lehem. Zo ook zijn Zoon Koning Da
vid stierf en werd begraven te Jeru-
lehem. Ook zijn Zoon. Met de profe
tische klacht van vader David op de
lippen: „God, mijn God, zie op Mij
neder, waarom hebt Gij Mij verla
ten?", is de Zoon uit het leven heen
gegaan.
Ieder van deze vergelijkingen tus
sen Kerstmis en Pasen, tussen Beth
lehem en Jeruzalem, tussen David en
zijn grote Zoon is zwaar van zin en
van geheimvolle betekenis. Het diepst
van alle treft ons op dit Paasfeest
de overeenkomst, dat de Zoon van
God onder de gi'ond en in de nacht
geboren werd geboren werd om te
sterven en dat Hij in de dezelfde
omstandigheden uit de dopd herbo
ren werd om te leven. De 'wieg van
zijn geboorte is op eendere wijze ge
spreid en opgemaakt als de wieg van
zijn verryzenis. Beide wiegen staan
gedolven onder de grond.
Dit kan geen toevalligheid zijn. De
zin van de goddelijke oogmerken mo
gen wij trachten te doorgronden en
zou deze niet te vinden zijn in het
Boek der Scheppping?: „Toen vorm
de God de eerste mens uit aarde en
blies hem levensadem in; zo werd de
mens een levend wezen." (Gen. 2, 7).
Tot straf voor zijn hoogmoed aan
God gelijk te willen zijn, werd Adam
en in hem het gehele menselijk ge
slacht van zijn heerlijke voorrechten
beroofd en veroordeeld stervend te
rug te keren „tot de grond waaruit
ge genomen zijt", tot de aardbodem,
welke om de zelfverheffing van de
mens geheel en al werd vervloekt
„Om u is de aardbodem ver
vloekt."
Christus is de tweede Adam. Zijn
verschijning op deze onder Gods
vloek zuchtende wereld had geen
ander doel dan te herstellen, wat
Adam vernield had, uit te wissen de
vervloeking van deze aarde. Hij
deed dit op een wijze, die bij naden
ken, ons tot ontzetting brengt. Had
Adam in hoogmoed God willen wor
den, welnu, dan zou God in verne
dering mens worden. Was Adam aan
vankelijk verheven tot kind en erfge
naam van God, de eeuwige Zoon van
God wilde „onder de misdadigers"
worden gerekend en met smaad over
laden sterven. Was Adam uit de vrije
aarde gevormd en tot een vervloekte
bodem teruggekeerd, de nieuwe
Adam zou in die verslaafde bodem
geboren worden en in een bevrijde
terugkeren. Daarom werd Hij ge
baard onder de grond en werd Hij
onder de grond herboren tot verrij
zenis. Door zijn dood was de ver
vloeking van de aarde afgenomen;
zij had op Hem geen vat meer. Zij
heeft op geen enkel mens vat meer.
Allen verrijzen. „Christus is verre
zen als de éérste onder hen, die ont
slagen zijn." De tweede Adam open
de voor zijn -nageslacht de toegang
tot de hemel, welke de eerste Adam
en zijn nageslacht war. ontzegd Ech
ter zullen ook wij door lijden en be
proeving moeten binnengaan. „In
dien wij mèt Christus lijden, zullen
wij ook mèt Christus verrijzen".
Waarom kunnen wij vragen
is Hij in de nacht geboren en in de
nacht opgestaan? Is het niet omdat
het Licht, „dat iedere mens verlicht,
die in deze wereld komt" schitteren
en stralen kwam in de duisternis der
zonde, waarin het mensdom, erfge
naam van Adams hoogmoed, zich die
per en steeds dieper had gedom
peld? Is het niet, omdat de Schep
per. die de gevallen wereld ging her
scheppen met de toezegging: „Zie, Ik
maak alles nieuw', de aarde her-
schouwde als in de beginne; „Over
de wereldzee heerste duisternis en
Gods Geest zweefde over de wate
ren.... Nu scheidde God het licht
van de duisternis; het licht noemde
Hij dag en de duisternis noemde Hij
nacht. Zo werd het avond en mor
gen: de eerste dag." (Gen. 1, 1-5).
Christus werd geboren, toen de zon
was ondergegaan, toen het gedeelte
van de globe, waarop Hij als „kin-
deke teer" verscheen de zware rouw
droeg van de nacht, met de troost
van zilveren sterren bespikkeld. Hij
stond op „in de mannenmaat van
Jezus Christus" voor de zon was op
gegaan, maar aan de transen gloorde
reeds het morgenrood. Zo werd het
avond en morgen: de eerste dag, de
eerste dag van de Joodse week, de
eerste dag van de Scheppingsweek,
de eerste dag van de herschepping.
God sprak: „Daar zij Licht. En er
was Licht. En God zag, dat het Licht
goed was."
De Paaskaars is ontstoken en op de
kandelaar gezet, als zinnebeeld van
de verrijzenis van het Eeuwige
Licht. Voor het volk, dat in de scha
duw des doods was gezeten, is vol
gens het profetisch woord een groot
licht opgegaan En het Licht schijnt
in de duisternis, maar schrijft de
apostel Johannes met weemoed
de duisternis heeft het niet begre
pen. Zovelen echter Hem ontvingen,
zovelen er van „goeden wille" zijn.
hun gaf Hij vermogen kinderen Gods
te worden
De Paaskaars is weer ontstoken, in
een duisternis, die op zwarte raven
wieken de gehele aarde wil omspan
nen. Op de donkere achtergrond van
deze vleugèls vlamt zegevierend de
Paaskaars als een vuurtoren bij on
tij. Het is of de zeven plagen van
Egypte en de zeven schalen der wrake
zullen worden uitgestort over het
mensdom. Over millioenen en mil-
lioenen, over gehele volkeren zijn
ze reeds in alle bitterheid uitgego
ten. Toch vieren wij morgen feest,
Pasen, en wij vieren het met het eten
van het Paaslam. .Pascha nostrum
immo'atus est Christus Ons Paas
lam. Christus is geslacht". De Hoge
priester heeft het altaar van de aar
de besprenkeld en gereinigd met
zijn hartebloed en vurig verlangt Hij.
dat wij het Paasmaal met Hem zul
len eten. Toen in het holst van de
nacht het weerbarstige Egypte werd
geslagen en er door het ganse land
een luid geschrei opsteeg, had het
uitverkoren volk der Joden de deur
posten bestreken met het bloed van
het Paaslam. Aan die met bloed ge
tekende. deuren ging Hij „genadig
voorbij". Daarom is het Pasen, dat
wil zeggen „Voorbijgang". Zo mo-
pen ook in deze versomberde wereld
Pasen 1949 een „Voorbijgang' zijn
voor aldegenen, die het Licht zullen
ontvangen en de deuroosten van hun
lippen zulen bevochtigen met b'oed
van het Paaslam, oodat ,Hij die deur
genadig voorbij zal gaan en de ver-
derver beletten uw huizen binnen te
gaan, om u te treffen". (Ex. 12 2.).
De Paaskears brandt: een Licht in
de duisternis. Het Paasmaal staat ge
dekt. Laat ons, beschenen door de
morgenglans van de verrijzenis,
dankbaar het Paaslam nuttigen als
onderpand van onze verheerlijkte
verrijzenis op de laatste dag.
Paus vraagt internationalisatie
van Jeruzalem
Z.H. de Paus heeft een encycliek
„Redemptoris Nostri", gericht tct
de Bisschoppen, waarin hij aan
dringt op internationalisatie van Je
ruzalem en op bescherming der
rechten van pelgrims naar de Hei
lige Plaatsen in Palestina. In deze
Encycliek wordt een internationaal
bestuur voor de stad en haar om
geving, bescherming der heilige
plaatsen in Palestina en vrije toe
gang voor alle pelgrims verzocht,
alsmede vrijheid voor alle Rooms-
Katholieke culturele instellingen in
het land en beschernving van de
daar door de Rooms-Katholieken
verworven rechten.
De Paus deed een dergelijke op
roep in zijn Encycliek van 23 Octo
ber jl. De Paus drukte voorts zijn
tevredenheid uit over de gesloten
wapenstilstand in Palestina, maar
verklaarde, dat er nog geen werke
lijke vrede was. Het geweeklaag
van ontelbare vluchtelingen bleef
hem bereiken, evenals verzoeken om
hulp en protesten tegen aan gods
dienstige instellingen en kerken,
alsmede aan andere culturele plaat
sen aangebrachte schade. De Ency
cliek besluit met klem te wyzen op
de ernstige toestand in Palestina en
de Paus verzoekt de gelovigen hun
gebeden te vermeerderen.
Schitterende manifestatie
van aanhankelijkheid,
eerbied en liefde
Op allen, die het hebben verno
men, heeft het gemaakt een diepe,
een verblijdende en verbijsterende
indruk: de actie van Radio Anno
Santo heeft in zulk een korte tijd
ongeveer 600.000 gld. opgebracht!
Er is overvloedige reden, om ons
over dit geweldig succes te verheu
gen.
Nederland heeft door deze daad
getoond, dat het te offeren weet voor
een groots doel. Wij behoeven nu
niet meer te verklaren en uiteen te
zetten, dat het doel, het aanbieden
van een perfecte moderne radio-in
stallatie aan Z. H. de Paus, waarlijk
groots is. Nederland stelt aldus de
Heilige Vader in de gelegenheid, te
doen klinken over heel de wereld
zijn woorden woorden van ver
heven menselijke wijsheid en van
Goddelijke zending.
Naar wij vernemen, hebben ook
niet-katholieken bijgedragen door
kleine en grote giften aan dit ge
schenk voor Z. H. de Paus, dat hem
zal worden aangeboden ter gelegen
heid van zijn gouden priesterfeest
ên van het Heilig Jaar (Annum
Sanctum). Is het, omdat ook zij,
hoewel de Paus niet erkennend als
het Zichtbaar Hoofd der Kerk, als de
Plaatsbekleder van Christus, in hem
waarderen en eerbiedigen een grote,
een wijze, een heilige persoonlijkheid,
of omdat toch ook zij in deze Paus er
kennen de waarheid van Schaep-
mans woord, dat door de stem van
de Paus God spreekt?
Katholiek Nederland heeft in een
wijd-uitstralende daad zijn aanhan
kelijkheid, zijn eerbied, zijn liefde
voor de Paus getoond in de op
brengst van de sohaalcollecte, in onze
kerken gehouden.
Wij mogen trots zijn op deze ma
nifestatie door de daad.
En wij mogen vertrouwen, dat
deze eerste daad. die, hoe schoon ook,
nog niet volledig aan het doel be
antwoordt, wat ook niet kon wor
den verwacht, zal worden gevolgd
door een completerende tweede daad.
Dat zal door de katholieken worden
beschouwd als een eer en een voor
recht.
Er is nu, zoals gemeld, ongeveer
b' ton bijeengebracht. Er moet ko
men ongeveer 1 millioen.
Mogen wij ons Veroorloven hun,
die reeds gegeven hebben, voor te
stellen: „Geef nu nog eens de helft
van hetgeen gij gegeven h»ht". Dan
zouden we er zy'n!
En aan hen, die öf nog niet gege
ven hebben öf die zich bewust zijn
of bewust worden, dat hun gift toch
eigenlijk niet groot genoeg was, vra
gen wij: „schenk alsnog uw gave"?
Stelt het niet uit!
MAAR: HOE?
Wij wijzen u vier of vijf wegen
aan.
1. Door overmaking op Theodoor
Gilüsen's Bank, Nieuwe Doelenstraat
Amsterdam.
2. Door overmaking op giro 533.000
Radio Anno Santo, Amsterdam.
3. Per postwissel, met vermelding
Radio Anna Santo, Amsterdam.
4. Door een bedrag aan postzegels
i beneden ƒ1.(boven de verschul-
j digde port) te plakken aan de adres-
zijde van een briefkaart en deze te
j zenden aan Radia Anno Santo, Am-
l sterdam.
i Voor hen, die dit alles misschien
I bezwaarlijk vinden, is de mogelijk-
j heid open om het geld in een geslo
ten envelop te bezorgen bij de pas
torie of bij een door de pastoor aan
te wijzen persoon.
Leg nu nog VANAVOND op
zij het bedrag, dat u wilt offeren,
om het bij de eerst-komende gele
genheid te verzenden op een van de
hier genoemde manieren! Het is de
bedoeling, dat de actie op 1 Mei a.s.
zal zijn afgesloten. Maar. men stelle
het niet uit tot die datum.
Niet alleen personen, maar ook in- j
stellingen kunnen op een dezer wij
zen hun giften inzenden. Er
zijn enkele instellingen, die reeds
van hun meeleven hebben blijk ge
geven,
Dit zou zijn een schone daad op
het Paasféest; op het feest, waarop
wij herdenken de Verryzenis van
onze Goddelijke Verlosser. Een scho
ne daad op het Paasfeest, omdat wij
op deze wiize meewerken aan de
Uitbreiding van Christus' Rijk op
aarde, aan de verbreiding van de
door Christus ons geschonken Waar
heid.
Nederland brengt in een maand
tijd een millioen bijeen voor de
PausHet zou een Paasjubel zijn!
VANAVOND tussen 20.45 en 21.00
is er een speciale uitzending, gewijd
aan de schenking van de radiozender
aan Z. H. de Paus door de Neder
landse katholieken.
Wij verwijzen onze lezers verder
in dit verband naar het „Sterk Ver
haal" op pag 1, tweede blad van dit
nummer.
BRUSSELSE ARBEIDERS
JUICHTEN PRINSES TOE.
Prinses Josephine-Charlotte van
België heeft gisteren een autotocht
gemaakt door de arbeiderswijk van
Brussel. Vandaag zal zij per auto
naar Zwitserland vertrekken, zo is
medegedeeld.
De prinses bracht een bezoek aan
en kindertehuis in de arbeiders
wijk.
Duizenden mannen en vrouwen
zongen het Belgische volkslied en
drongen tenslotte op de prinses aan,
toen het politiecordon verbroken
werd.
De menigte raakte geheel buiten
zichzelve en riep ..Leopold, Leopold",
toen zij op het balkon verscheen.
Zij kwam acht maal terug.
PATER C. KERREMANS S.J.
BENOEMD TOT OFFICIER IN DE
ORDE VAN ORANJE NASSAU.
Naar aanleiding van het honderd
jarig bestaan als zelfstandige provin
cie van de Orde der Jezuieten in Ne
derland heeft H. M. de Koningin de
provinciaal van de Jezuïeten, de
hoogeerwaarde pater C. Kerrcmans
S.J., benoemd tot officier in de Or
de van Oranje Nassau.
RUIM 400 DUITSE KINDEREN
VINDEN GASTVRIJ ONTHAAL IN
NEDERLANDSE GEZINNEN.
Dezer dagen zijn opnieuw 408 Duit
se kinderen in de leeftijd van 6 tot
14 jaar met een speciale trein van het
Nederlandse Rode Kruis te Aken naar
Nederland vertrokken, waar zij tot
herstel van hun gezondheid geduren
de drie a vier maanden in Neder
landse gezinnen gastvrij zullen wor
den opgenomen.
De uitzending wordt verzorgd door
het R.K. Huisvestingsbureau in
's-Hertogenbosch in samenwerking
met het Caritasverband van het bis
dom Aken.
r\E KOMST van prinses Josephine
i Charlotte in België is een grote
I triomf geworden, niet alleen voor
haarzelf, maar ook voor haar vader,
koning Leopold, die nog steeds niet
in zijn koninkrijk kan terugkeren.
Officieelis het slechts een parti
culier bezoek aan haar grootmoeder,
koningin-moeder Elisabeth, maar
practisch betekent het een grote
winst voor de aanhangers van de ko
ning en heeft het wel degelijk poli
tieke betekenis. Want ofschoon de
komst van de prinses van te voren
nauwelijks was aangekondigd
slechts een kort berichtje meldde,
dat zij Maandag de gast zou zijn van
haar grootmoeder op het kasteel van
Laeken brak er overal op haar
doortocht een enthousiasme los, dat
niet alleen verklaard kan worden als
een blyk van sympathie voor haar
ongetwijfeld lieftallige persoonlijk
heid. Men zag in de prinses een lid
van de koninklijke familie, een doch
ter van de koning en de demonstra
tie van aanhankelijkheid was over
haar hoofd heen gericht op de ko
ning zelf.
Ofschoon het bezoek strikt parti
culier was en er geen officiële plech
tigheden aan verbonden waren, bleef
de prinses toch ook niet stil en inge
togen zitten in een kamertje van het
paleis. Zij woonde een uitvoering van
de Matthaus Passion te Brussel bij,
wat aanleiding gaf tot een uitbundi
ge demonstratie van sympathie van
de zijde der Brusselaren, en op Witte
Donderdag was zij tegenwoordig bij
de Plechtigheden in de kathedraal
van Mechelen, waar de Primaat van
België, kardinaal van Roey. de litur
gische plechtigheid leidde. Ook bracht
zij bezoeken aan enige instellingen en
stelde zich op de hoogte van de toe
standen.
Zo bracht dit bezoek dc befaamde
koningskwestie weer eens in het mid
delpunt der belangstelling en wel op
een wijze, welke niet anders dan
hoogst voordelig kon zijn voor de
voorstanders van 's konings terug
keer. Want de koningsgezinden kre
gen volop gelegenheid van hun trouw
en aanhankelijkheid aan het konings-
huis blijk te geven, terwijl het voor
de tegenstanders van de terugkeer
van de koning uiterst moeilijk was om
er iets tegenover te zetten. De per
soonlijkheid van de prinses zou een
tegendemonstratie zeer onsympathiek
gemaakt hebben, terwijl er boven
dien geen enkele redelijke grond te
vinden was, om de aanwezigheid van
de prinses af te keuren. De konings
gezinden hadden volkomen vrij spel,
terwijl de tegenstanders geblokkeerd
j^U MOET MEN wei bedenken, dat
het vraagstuk van de terugkeer
van koning Leopold niet wordt opge
lost met enige enthousiaste betogin
gen meer of minder. Het is een po
litieke kwestie, welke wordt uitge
vochten in de politieke lichamen, en
het is niet te verwachten, dat de me
ning van de parlementsleden en van
degenen, die achter hen staan, op
eens gewijzigd is door een reeks juich
kreten.
Doch men vergete niet, dat er bin
nenkort nieujve verkiezingen zullen
worden gehouden, waaraan voor het
eerst in de geschiedenis van België
de vrouwen mee zullen doen. En op
de uitslag van deze verkiezingen kan
een beetje stemmingmakerij onge
twijfeld een grote invloed uitoefenen.
De koningskwestie is wel niet be
paald het enige verschilpunt tussen
de partijen en.het zou ongetwijfeld
te ver gaan, als men de konings
kwestie als de inzet van deze verkie
zingen beschouwde. Maar de konings
kwestie is wel een twistpunt, dat op
het gemoed werkt en allerlei gevoels-
motieven kunnen er gemakkelijk een
rol in spelen. En daar het nu een
maal een bekend feit is, dat gevoels-
motieven het leeuwenaandeel hebben
in de beweegredenen, welke een
vrouw in haar handelingen leiden,
is het te begrijpen, dat deze sentimen
tele aangelegenheid ook practisch een
politieke betekenis kan blijken te
hebben, met wellicht beslissende con
sequenties voor de oplossing van de
koningskwestie.
Of koning Leopold deze conse
quenties van het bezoek van zijn
dochter heeft voorzien en haar daar
om bewust v. d. grote mogelijkheden
naar België heeft gestuurd, is natuur
lij niet uit te maken. De gehele en
tourage alsmede het tijdstip van de
reis zouden wel degelijk in die rich
ting kunnen wijzen. Mogelijk acht
koning Leopold nu het ogenblik ge
komen om de situatie mm of meer te
forceren. Dan heeft hij-in de keuze
van zijn ambassadrice ongetwijfeld
een gelukkige hand gehad.
In elk geval is het te hopen, dat de
reis van de jeugdige prinses moge bij
dragen, tot een spoedige oplossing
van een pijnlijke kwestie, die reeds
te lang een bron, is van onenigheid in
het bevriende nabuurland der Belgen.
Een Lwiettje....
Als ons paaslam is Christus ge
slacht:
Hij toch is het ware lam, dat de
zonden der wereld wegnam:
door te sterven vernietigde Hij
onze dood
en door op te staan herstelde Hij
ons leven
Uit de Paas-Liturgie
