Commissaris der Koningin in
Zuid-Holland bezocht Leiden
Politie en Brandweer geïnspecteerd
DONDERDAG 14 APRIL 1949
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD PAGINA 2
De
.Grote Beer" naar
Indonesië
Gistermiddag vertrok het s.s.
„Groote Beer" van de maatschappij
Nederland naar Batavia. Aan boord
bevinden zich 1150 dienstplichtigen
van de koninklijke landmacht, 50
manschappen van het KNIL en een
50-tal terugkerende marine-verlof
gangers.
Op deze reis krijgen de militairen
extra-recreatie van het gezelschap
van Herman Bouber, bestaande uit
Herman Bouber, Aaf Bouber, Aaf
Bouber jr.. Hans Tiemeyer, Ans Kop
pen, Annie Verhulst, Bert Silvester,
Ben Minoli en Cor Witsche. Dit ge
zelschap zal een tournee maken van
vier maanden door Indonesië en zal
tevens aan boord van de „Groote
Beer" voorstellingen geven.
In de Oost zal het gezelschap 60
voorstellingen geven; bovendien heb
ben de jongens als commanderend
officier van de troep de overste Jan
Mutters, de bekende oud-interna
tionale scheidsrechter, die lezingen
houdt over de voetbalsport.
Bouwondernemer hield
er een eigen
loonsysteem op na
ONDANKS VIER TON VOORDEEL
VOOR MAASTRICHT EEN
VONNIS.
Voor 400.000 gulden heeft de Am
sterdamse aannemer M. de gemeen
te Maastricht bevoordeeld en hij
was bovendien bereid nog eens
20.000 gulden te betalen, indien men
hem rustig liet doorwerken volgens
zijn eigen loonsysteem. Toch ver
oordeelde de economische reohter te
Maastricht hem Woensdag juist we
gens dit eigen loonsysteem tot 25
maal 50 gulden boete, aldus het
„Algemeen Dagblad".
De schijnbare tegenspraak ligt in
de chaos van de loonregelingen in
de bouwvakken en het te grote aan
bod van bouwdbjecten.
De aannemer M. had op tweehon
derd te bouwen huizen in het Heu-
germervela te Maastricht 2000 gul
den per huis minder ingeschreven
dan de laagste inschrijver, hetgeen
de gemeente Maastricht een voor
deel opleverde van 400.000 gulden.
M. paste een eigen loonsysteem
toe, dat afweek van dat wat door
het college van rijksbemiddelaars is
voorgeschreven. Drie en twintig ar-
Aetherklanken
VRIJDAG
HILVERSUM I. 301 meter. 7.00
Nieuws. 7.15 Ocht.gymn. 8.00 Nieuws.
8.50 Voor de huisvrouw. 9.00 Kamer
muziek. 10.00 „Thuis". 10.30 Voor de
vrouw. 1Q.45 Herman Krebbers. 11.10
Hond en mens. 11.30 Accordeon-or
kest. 12.00 Divertimento Mozart. 12.30
Land- en tuinbouwnieuws. 12.45 Al-
bert' Sandler. 13.00 Nieuws. 13.15 De
Kwintetspelers. 14.00 Kookkunst.
14.20 Peter Sadien, piano. 14.50 „De
eeuwen fluisteren". 16.30 Tussen
twaalf en zestien. 17.00 Pianoduo.
17.20 Wij en de muziek. 18.00 Nieuws.
18.30 Strijdkr. 19.00 Denk om de
bocht. 19.15 Silvestri-kwartet. 19.30
„Jeruzalem". 21.00 Men vraagt....
en wij draaien. 21.30 'Ik houd niet
van het toneelspelersleven, hoorspel.
22.00 Buitenlands weekoverzicht.
22.15 Piano. 22.40 Vandaag. 23.00
Nieuws. 23.30 Boston Symphonie
Orkest.
HILVERSUM II, 415 meer. 7.00
Nieuws. 7.15 Gram. 8.00 Nieuws. 8.30
Plechtigheden van de Goede Vrijdag,
uitgezonden uit Franciscanerklooster
te Venray. 10.15 Introductie en al
legro, Ravel. 10.35 The faithfull
Shepherd, Handel. 11.00 „De Zonne
bloem". 11.40 Phantasie Stücke op.
88 Schumann. 12.00 Tilly v. d. Werff,
söpraan. 12.30 Land- en tuinbouw
nieuws. 13.00 Nieuws. 13.45 „Op de
korrel, 13.55 Radio Philharmonisch
Orkest. 15.00 Kruisweg. 16.00 „De
Zonnebloem". 17.00 Na schooltijd. 17.15
Franse Lyriek. 17.45 „Wat het bui
tenland leest". 18.00 Gram. 18.20 Ac
tualiteiten. 18.30 Clavecimbelwerken
van Louis en Francois Couperin.
18.45 Jongensstad. 19.00 Nieuws. 19.15
Gram. 19.30 „Uit het land,van Her
tog Jan". 20.00 Nieuws. 20.05 De ge
wone man. 20.12 Slaviscli-Bizantijnse
Ritus-zangen. 20.40 Gedichten van
Guido Gezellc. 20.55 Omroeporkest.
21.15 De goede week in Rome. 21.30
„Zes lluitsonatcs van J. S. Bach".
22.00 „Het is volbracht". 22.40 Viool
en piano. 23.00 Nieuws. 23.15 Sym
phonie no. 4, Brahms (gr.pl.).
beiders had hij lonen uitbetaald die
soms 200 procent bedroegen van het
normale loon. Daardoor prikkelde
hij de activiteit der arbeiders zo,
dat hij toch nog vier ton goedkoper
kon bouwen en tevens de huizen
vroeger dan normaal klaar had. Dat
loonsysteem paste hij in ongeveer
dezelfde lijn toe te Amsterdam en
met even groot succes.
De adjunct-secretaris van het col
lege van rijksbemiddelaars, de heer
Buitendijk, die als getuige gehoord
werd, bradht naar voren, dat er voor
het hele land een loonregeling ont
worpen was, waaraan alle aanne
mers zich te houden hadden. Indien
een enkeling hiervan afweek kwam
hij tegenover de anderen in een
uitzonderingspositie te verkeren en
was daardoor in staat tot uitzonder
lijke prestaties.
Wat Amsterdam betreft: daai
wordt een proef genomen evenals te
Nijmegen, Eindhoven en Groningen
met een gewijzigde loonregeling.
Voor "Limburg geldt nog steeds de
algemene loonregeling, aldus getui
ge. Verd. mag niet meer dan tien
procent boven het loon komen en
bij speciale dispenMtie ten hoogste
25 procent. De economische rechter
merkte hierbij op dat de rijksbe
middelaars het blijkbaar zelf niet
eens waren over de huidige loon
regeling, gezien de proefneming in
Amsterdam. De verdachte, aldus de
rechter, is formeel in overtreding,
doch bij de beoordeling van het de
lict spelen de f 400.000 toch een rol.
De officier van justitie achtte het
zelf ontworpen loonsysteem var
verdachte in strijd met de bepalin
gen vastgelegd in het buitengewoon
arbeidsbesluit. De loonregeling in
het bouwbedrijf wordt het meest
overtreden.
Hierdoor komt er onrust in de
wereld der bouwvakarbeiders. Dat
bedreigt de arbeidsvrede. Hij achtte
het ten laste gelegde bewezen en
eiste 23 x 100 gulden of vijf daeen
hechtenis met een voorwaardeliike
hechtenisstraf van twee maanden
met een proeftijd van twee jaar.
Dit laatste om de aannemer te be
letten met dit systeem door te gaan.
De rechter veroordeelde de aanne
mer tot 23 maal 50 subs. 23 maal
vijf dagen hechtenis.
WIJZIGING WET VOORLOPIGE
VOORZIENINGEN BOUWKASSEN.
Ingediend is een wetsontwerp tot
wijziging en aanvuling van de wet
voorlopige voorzieningen bouwwkas-
sen.
Aangezien het zich thans laat aan
zien, dat een definitieve wettelijke
regeling van het bouwkasbedrijf in
verband met de vèr-strekkende be
slissingen, welke daarbij ten opzich
te van de structuur van dat bedrijf
zullen moeten worden genomen, nog
wel geruime tijd zal vereisen, doet
het gemis van bepaalde voorzienin
gen in de voorlopige wet zich steeds
sterker voelen.
Een en ander heeft er toe geleid,
dat de ministers van financiën, van
justitie en van wederopbouw en
volkshuisvesting het noodzakelijk
hebben geoordeeld om, in afwachting
van de totstandkoming van de be
oogde definitieve wettelijke regeling
van het bouwkasbedrijf, de wet voor
lopige voorzieningen bouwkassen op
de verschillende punten aan te vul
len. Het onderhavige wetsontwerp
strekt hiertoe.
De Katholieke Bond van Hotel-,
Café- en Restaurant-geëmployeerden
te Utrecht in jaarvergadering bijeen,
heeft de minister van Sociale Za
ken telegrafisch dank gezegd voor
zijn toezegging tot doorvoering van
de Arbeidswet in dit bedrijf. Tevens
werd aangedrongen bedoelde toezeg
ging zo spoedig mogelijk uit te voe
ren. Tenslotte verzocht de bond de
Arbeidswet ook te doen invoeren
voor het bioscoop- en theaterperso-
neel, dat thans nog in het geheel geen
bescherming geniet.
De katholieke bond heeft thans
ruim 2100 leden. Bondsvoorzitter J.
F. van Bijsterveld en de penning
meester W. van de Bol werden her
kozen. Tot bestuursleden werden ge
kozen de heren H. C. de Bruyn, H.
van Litsenberg, A. M. Hurkmans en
J. G. Rijploeg.
JAC. SPRENKELS f
De beeldhouwer Jac. Sprenkels is
76 jaar oud te Rotterdam overleden.
Hij is in hoofdzaak werkzaam ge
weest op het gebied der religieuze
kunst; o.a. heeft hij de meeste beeld
houwwerken in de St. Paschaliskerk
te 's-Gravenhage vervaardigd.
DE TELEGRAAF-KWESTIE
Van de zijde van de Persraad
wordt het volgende medegedeeld:
Nu de wilde actie van het perso
neel van de „Telegraaf" het regel
matig en tijdig verschijnen van de
dagbladen het „Parool" en „Trouw"
onmogelijk heeft gemaakt zag de
Persraad zich voor de noodzakelijk
heid geplaatst, aan de onderneming
„De Telegraaf" de verplichting op te
leggen, deze bladen alsmede „De
Volkskrant" te doen zetten en
drukken overeenkomstig de door de
Persraad nader te verstrekken aan
wijzingen.
Tot dusverre geschiedde de ver
zorging van de z.g. „gastbladen" op
basis van een vrijwillige overeen
komst naar burgerlijk recht.
Ter verzekering van de nakoming
dezer verplichting, besloot de Pers
raad een voorziening in het bestuur
van dè onderneming te treffen.
Dit betekent, dat de huidige be
heerder, die ingevolge het Londense
besluit herstel rechtsverkeer be
noemd was door het beheersinsti
tuut en wiens mandaat toch binnen
kort zou aflopen, zal worden ver
vangen door een of meer bewind
voerders, die voor hun beleid dan
verantwoording aan de Persraad
verschuldigd zïjn.
In de opdracht aan deze bewind
voerders zal mede zijn vervat het
treffen van voorbereidingen voor de
verschijning van „de Telegraaf' en
„Het nieuws van de dag", evenwel
niet dan nadat de regelmatige en
tijdige verschijning van de „gast
bladen" overeenkomstig de eisen die
daaraan redelijkerwijze mogen wor
den gesteld, ten volle is verzekerd.
DRIE AREN AARDAPPELS
PER VARKEN
Nu de landbouw in het onzekere
verkeert over de vooruitzichten van
dc aardappelteelt, lijkt het ons dien
stig het advies te vermelden, dat de
Commissie voor Voeder- en Weide-
bouw van de Stichting voor de
Landbouw geeft. De deskundige, die
aan deze commissie is verbonden,
rsadt n.l. de varkenshouders aan voov
ieder varken, dat zij willen mesten
2 tot 3 are aardappels te verbouwen.
De krachtvoertoe wij zing zal ook in
het mestseizoen 1949-1950 nog niet
ruim zijn en men doet dus verstan
dig te zorgen, dat men in ieder ge
val voldoende voeraardappelen voor
zijn eigen varkens heeft.
Overal uit het land komen klach
ten over het nieuwe systeem van de
eierexportzegels, dat door het Be
drijfschap voor Pluimvee en Eieren
aan de kippenhouders is opgelegd.
Zoals wij enkele maanden geleden
mededeelden is de strekking daarvan
voldoende eieren tegen lage prijs in
handen van de regering te brengen,
waardoor deze de eieren aan Enge
land kan leveren voor een prijs, die
drie a vier centen lager is dan de
Nederlandse binnenlandse prijs van
het ogenblik. Daarom moet in de lo
pende periode 3 y* cent voor ieder
cxportzegel worden betaald. De
prijs, die Engeland voor onze eieren
geeft, is voor het gehele jaar vast
gelegd op ongeveer 10 cent (waar
van dan nog 1 yz cent onkosten af
gaat). Onze binnenlandse prijs is
echter vrij, wat wil zeggen, 'dat te
gen de zomer bij afnemende pro
ductie de eierprijs zal stijgen. Dan
wordt dus het verschil tussen bin
nenlandse prijs en exportprijs gro
ter, met het gevolg, dat ook het ex
portzegel evenveel duurder moet
worden betaald. De boeren kopen
deze zegels natuurlijk niet uit vrije
wil, maar men heeft er iets op ge
vonden om ze er toe te dwingen.
Alleen nl. tegen inlevering van vol
doende exportzegels kan de kippen
houder voer voor zijn dieren krij
gen. Per periode van vier weken
heeft hij recht op 3 kg voer per kip,
mits hij het door het Bedrijfschap
vastgestelde aantal expórtzegels in
levert. Dit aantal was in de eerste
periode van dit jaar twee eieren per
kip, in de tweede periode vier en
bedraagt thans reeds zes. De protes-
teix tegen deze regeling zijn zo alge
meen, dat thans ernstig wordt over
wogen belangrijke wijzigingen aan
te brengen. Men zit echter vast aan
het handelsverdrag met Engeland en
men weet niet opwelke wijze men
anders de exporteieren bij elkaar zou
kunnen krijgen. De enige oplossing
zou zijn, dat de regering zelf eieren
op zou kopen op de vrije markt en
deze met verlies zou exporteren. Dit
heeft echter zulke consequenties, dat
men daarvoor terugschrikt.
Een groot feest voor Heemstede
noemde de burgemeester, jhr. J. P.
W. van Doorn de officiële opening
van het wandelbos Meer en Berg,
grenzende aan het bekende wandel
park Groenendaal. Meer dan 20 ha.
bos is daardoor voor het publiek
gespaard. Het rijk heeft 50.000 en
de provincie Noord-Holland f 100.000
bijgedragen om de aankoop van het
bos van de familie v. Lennep mo
In een mergelgroeve van de S^lijk te maken.
Enci te Maastricht is de arbeider v.
d. B. van een hoogte van 25 meter
gevallen. Hij was op slag dood.
Een tien-jarige knaap te Venlo
speelde met een voorwerp, dat een
fosfor-projectief bleek te zijn. Het
ontbrandde plotseling ën de jongen] Hedenochtend heeft het Amster-
bekwam ernstige brandwonden1 damse bijzonder gerechtshof uit
spraak gedaan in de zaak tegen de
groot-industrieel uit Aerdenihout A.
Menten, in wiens proces, zoals de
advocaat-fiscaal het veertien dagen
geleden opmerkte, meer papier,
meer tijd en meer goochelarij is
gebruikt, dan in welk proces, dat
vopr een bijzonder gerechtshof is
gevoerd.
Het enige punt, dat het Hof be
wezen. achtte, is- het fungeren als
tolk en deskundige voor kunstzaken
in dienst van de inmiddels opgehan
gen SS-generaal Schoengardt, het
geen hulpverlening aan de vijand
oplevert. Het Hof overwoog, dat de
grote vriendschap, die Schoengardt
jegens verdachte koesterde, en de
zorg, waarvan Schoengardt ten op
zichte van Menten blijk gaf, bewij
zen, dat de diensten, die Menten
'hem heeft bewezen, groter zijn, dan
verdachte doet voorkomen.
Het Hof veroordeelde Menten tot
een gevangenisstraf van een jaar
met aftrek van voorarrest en beval
zijn onmiddellijk iruvrijlheidstielling.
De eis luidde 3 jaar met aftrek.
Menten heeft acht dagen tijd om
van deze sententie in cassatie te
gaan. Van de zijde der verdediging
vernemen wij, dat Menten- inder
daad van zijn cassatierecht gebruik
zal maken.
Onmiddellijk in vrijheid gesteld.
TaMINIAU ElST» Ovcr.BETUWE
IN EEN AUTO OVERLEDEN.
Op de Stadionweg te Rotterdam is
gistermiddag omstreeks vijf uur een
man in een auto onwel geworden en
kort daarop overleden. De overlede
ne is vermoedelijk afkomstig uit Den
Haag. Het stoffelijk overschot werd
overgebracht naar het Zuiderzieken
huis.
Gisteren bezocht de commissaris
van de koningin in Zuid-Holland,
mr. L. A. Kesper, Leiden, om zich
op de hoogte te stellen van de
werkzaamheden van het Leidse po
litiecorps en de brandweer.
Om 10 uur arriveerde de commis
saris en werd op het politiebureau
verwelkomd. De verschillende afde
lingen van het bureau werden bezich
tigd, terwijl de heer Kesper ook een
demonstratie van de Leidse Politie
Sportvereniging bijwoonde en verte
genwoordigers van de politie-vakver-
enigingen aan zich liet voorstellen.
Het drukke verkeersknooppunt
BreestraatSteenschuur, waarvoor
een nieuwe verkeersregeling is ont
worpen, werd 's middags om één uui;
in ogenschouw genomen.
Na de lunch was de commissaris
aanwezig bij de verkeers-exameris,
die op de Garenmarkt werden afge
nomen. Hierbij waren eveneens te
genwoordig de burgemeester, jhr. mr.
F. H. van Kinschot de commissaris
van politie, de heer R. Meyer, mr. H.
A. M. Dinger, chef van het kabinet
van de commissaris, en mr. P. Cle-
veringa, hoofd van het bureau Open
bare Orde en Justitiële Zaken van
het kabinet. Inspecteur P. C. Breed-
veld instrueerde de examinandi, die
door het gezelschap een eindje op hun
route werden gevolgd.
Voordat de commissaris het bureau
verliet, bracht het Leidse Politiemu-
ziekgezelschap hem een serenade op
de binnenplaats.
Hierna vertrok het gezelschap naar
de brandweerkazerne, waar het ma
teriaal bezichtigd werd.
Om vijf uur vond in de/Kernstraat,
bij de Openbare school, een eenvou
dige brandweerdemonstratie plaats;
Met vier stralen werd de denkbeel-
Zuü>e>t/e^
-JACHT OP GESMOKKELDE
HORLOGES
Ambtenaren van diverse economi
sche opsporingsdiensten in de hoofd
stad hebben een jacht op gesmokkel
de h'orloges gehouden op het Water -
looplein te Amsterdam. Alle kraam-
houders, die horloges te koop aan
boden, werden aangehouden en
overgebracht naar het politiebureau
J, D. Meyerplein, waar hen gelegen
heid werd gegeven te bewijzen, dat
de horloges legaal waren ingekocht.
Een viertal kooplieden slaagde hier
niet in. Zij zijn gearresteerd, 30 hor
loges en 23 stalen armbanden wer
den in beslag genomen. Deze horlo
ges waren vermoedelijk uit Zwitser
land via Frankrijk en België ons land
binnengesmokkeld. Over het alge
meen zijn het zeer goedkope horlo
ges, die hier tegen hoge prijzen wor
den verkocht. Een aantal bonafide
winkeliei's hadden bij de politie ge1-
klaagd, dat vooral de laatste maan
den Amsterdam wordt overstroomd
met gesmokkelde horloges.
De kwaliteit van deze horloges
stemt in het geheel niet overeen met
de prijs, welke er voor moet worden
betaald.
AUTO OVER DE KOP GESLAGEN
Gistermiddag sloeg de heer A. Koe
man uit Santpoort met zijn wagen
over de kop, toen ihy op de rijks
straatweg te Haarlem plotseling uit
moest wijken voor een motorrijder
die vlak voor de auto een onver
wachte manoeuvi-e maakte. De auto
vloog in brand en werd zwaar be
schadigd. doch de bestuurder kon
door ijlings toegeschoten hulp zon
der letsel uit de cabine waarin hij
bekneld zat, worden bevrijd.
dige brand geblust. Ook werd het
schuimblusapparaat, evenals het kool-
zuur-sneeuwapparaat, gedemon
streerd.
De commissaris toonde zich tegen
de brandweer-commandant, de heer
S W. Hagendoorn, zeer tevreden over
de demonstraties en de moderne ap
paratuur.
Om kwart over vijf vertrok de'heer
Kesper weer naar den Haag.
JAARVERGADERING VAN DE
VER. VOOR SCHOOLKINDER
VOEDING EN -KLEDING.
In het gebouw Pielerskerkgi'acht
11 werd gistermiddag, onder leiding
van de heer F. A. Schilthuizen, de
jaarvergadering gehouden van de Ver.
voor Schoolkindervoeding en -Kle
ding. Uit het jaarverslag van de se
cretaresse, mej. N. G. Herfst, stippen
wij aan. dat in 308 dagen in totaal
10143 porties eten (9585 liter) wer
den uitgereikt. Het gemiddelde aan
tal kinderen, dat aan deze verstrek
king deelnam, bedraagt 37. Tot volle
tevredenheid van het bestuur, werd
de bereiding van dit eten verzorgd
door de keuken van „Endegeest". In
November kon weer worden overge
gaan tot het uitreiken van schoenen,
en iets later met het verstrekken van
kousen en ondergoed. Uitgereikt wer
den 31 paar jongens- en 30 paar meis
jesschoenen, 61 paar kousen en 55
stel ondergoed. De sociale raad ver
strekte 25 rapporten. Het jaarover
zicht van de heer Nyholt meldde een
nadelig saldo van ruim 6275.De
kascommissie bracht bij mond? van
mevr. C: Braggaar'-de Does gunstig
rapport uit. Tot bestuursleden wer
den herkozen mej. N. Herfst en de
heer G. Bosscha, terwijl mej. L. Tuk
tot bestuurslid werd gekozen. Tot
leden van de kascommissie werden
benoemd mevr. C. Braggaar-de Does
en de heer Huibregtsen.
Terwijl de moeder aan de was be
zig was, trok gisteren een anderhalf
jaar oud knaapje A. D„ uit de, Fokke-
straat, een teil kokend water omver
en kreeg de inhoud over z'n
lichaampje. Met ernstige brandwon
den werd hij door de E.H.D. naar het
Acad. Ziekenhuis vervoerd, alwaar
hij werd opgenomen. Direct levens
gevaar bleek later niet aanwezig.
Dinsdagavond werd ingebroken in
een pakhuis in de Koddesteeg, toe- 1
behorend aan banketbakker C„ aan
de Mare. Omdat het vermoeden be
stond, dat de inbreker(s) zou(den)
terugkomen, kwam gisteravond een
rechercheur een kijkje nemen en con
stateerde, dat er juist weer ingebro
ken was. Toen de daders hun in
braak bemerkt zagen, sloegen zij op
de vlucht en zochten over het dak
een goed heenkomen. Het bleken 3
jeugdige boefjes te zijn van resp. 17,
16 en 15 jaar. Twee van hen werden
gegrepen ën, daar de naam van de
derde bekend was. werd de laatste
thuis opgehaald. Zij hadden in het
pakhuis koek gestolen. Bij hun aan
houding bleken zij hun blouses ge
heel met koek gevuld te hebben. Zij
werden op het politiebureau ingeslo
ten.
ifiyeótieeuiude
f SLAAPWAGEN
DOOR AGATHA CHRISTIE
53)-
„Dr: Constantine, die het Rik on
derzocht, stelt de tijd van overlijden
tussen middernacht en twee uur.
Om half een, zoals ge allen weet,
lfép de trein vast in een sneeuwhoop
Na die tijd was het onmogelijk, voor
wie ook, de trein te verlaten.
„Deverklaring van de heer Hard-
man, die employé is van een detec
tive-bureau in New York" ver
scheidene hoofden wendden zich, om
naar Hardman tc kijken „toont
aan, dat niemand zijn coupé had kun
nen passeren no. 16 aan het uit
einde zonder door hem gezien te
worden. We zijn daarom gedwongen
tot de conclusie, dat de moordenaar
te vinden is onder de reizigers van
een bijzondere wagen de Stam
boelCalaiswagen. Dat, bddoel ik,
was onze hypothese."
„Wat!'* riep mijnheer Bouc ver
baasd.
„Maar ik zal u een tweeledige op- i
lossing voorleggen. Het is heel een
voudig. De heer Ratchett had een
vijand die hij vreesde. Hij gaf de
heer Hardman een beschrijving van
die vijand, en vertelde hem dat de
aanslag waarschijnlijk gedaan zou
worden in de tweede nacht na Stam
boel.
„Nu gaf ik u in overweging, dames
en heren, dat Ratchett veel meer
wist dan hij zei. De vijand kwam,
zoals Ratchett verwachtte, in Bel
grado in de trein, of tussen Belgra
do en Vinkovci, door de deur, die
kolonel Arbuthnot en de heer Mac-
Queen hadden opengelaten, toen ze
uitstapten. Hy was voorzien van een
slaapwagen-uniform, die hij over zijn
gewone kleren droeg en van een dub
bele sleutel, die hem in staat stelde,
Ratchett's coupé binnen te gaan,
hoewel de deur op slot was. Ratchett
was wat versuft door een slaapdrank
De man doorstak hem piet grote
snelheid en verliet de coupé door de
deur, die naar mrs Hubbard's coupé
leidde."
„Dat is waar," zei mrs Hubbard
knikkend.
„Hij gooide de dolk. die hij ge
bruikt had in het voorbijgaan in mrs
Hubbard's sponzezak. Zonder het te
weten verloor hij een knoop van zijn
uniform. Toen glipte hij uit de cou
pé de gang in. Hij duwde haastig de
uniform in een koffer in een lege
coupé en een paar minuten later ver
liet hij, in gewone kleding de trein,
juist voor deze vertrok. Hij gebruikte
weer dezelfde uitgang de deur bij
de restauratie-wagen."
Iedereen zat met open mond.
„En dat horloge?" vroeg Hardman
„Daar hebt u de uitleg van de hele
zaak Ratchett had verzuimd zijn hor
loge een uur terug te zetten, zoals hij
had moeten doen in Tsaribrod. Zijn
horloge wees nog Oost-Europese tijd.
Het was kwart voor twaalf toen Rat
chett doodgestoken werd, niet kwart
over één."
„Maar dat is ongerijmd, die ver
klaring," riep mijnheer Bouc. „En
die stem dan, die sprak uit de cou
pé cm drie en twintig minuten voor
één? Dat was of de stem van Rat
chett. of die van zijn moordenaar."
„Niet noodzakelijk. Het kan wel
een derde persoon geweest zijn.
Iemand die naar binnen was gegaan
om Ratchett te spreken en hem
dood vond. Hij belde de conducteur,
toen kreeg de angst hem te pakken:
hij was bang te worden beschuldigd
van de misdaad en hij sprak alsof hij
Ratchett was."
„Dat is mogelijk," gaf mijnheer
Bouc onwillig toe.
Poirot keek naar mrs Hubbard.
„Ja, mevrouw, u wou zeggen.
„Wel, ik weet niet precies wat ik
zeggen wou. Denkt u dat ik ook
vergeten had mijn horloge terug te
zetten?"
„Neen, mevrouw. Ik denk, dat u de
man hoorde passeren maar on
derbewust. Later had u 'n nachtmer
rie, dat er een man in uw coupé was
en u werd wakker met een schok pn
belde dè conducteur."
„Wel, dat is niet onmogelijk,"' gaf
mrs. Hubbard toe.
Prinses Dragiloff keek doordrin
gend naar Poirot.
„Wat denkt u van de verklaring
van mijn, kamenier, mijnheer?"
„Heel eenvoudig mevrouw. Uw ka
menier herkende de zakdoek, die ik
haar liet zien, als de uwe. Ze tracht
te, wat onhandig u te beschermen. Ze
ontmoette de man, maar vroeger,
toen de trein in het station Vinkovci
was. Ze gaf voor, hem op een later-
uur gezien te hebben, met het ver
warde denkbeeld u een alibi te be
zorgen."
De prinses boog het hoofd.
„U hebt aan alles gedacht, mijn
heer. Ikik bewonder u."
Er was een stilte.
Toen sprong ieder op dr Con
stantine sloeg plotseling met zijn
vuist op de tafel.
„Wel neen," zei hij- „Neen. en neen
en nog eens neen! Dat is een verkla
ring die geen steek houdt. Die blijft
in gebreke op wel een dozijn punten
De misdaad is zó niet begaan! Mijn
heer Poirot weet dat zelf het aller
beste!"
Poirot wierp hem een nieuwsgieri
ge blik toe.
„Ik zie," zei hij, „dat ik u mijn
andere oplossing zal moeten geven.
Zó ben ik er toe gekomen: Toen ik
alle getuigenissen hoorde, leunde ik
achterover en sloot mijn ogen en
begon te denken. Sommige gezichts
punten deden zich voor, die de aan
dacht waard waren. Ik noemde die
punten op voor mijn twee vrienden
Sommige heb ik al toegelicht, zo
als een vetvlek op een paspoort enz.
Ik zal de punten even doornemen
die blijven.
„Het eerste en belangrijkste punt is
een opmerking, door mijnheer Bouc
tegenover mij -gemaakt in de res
tauratie-wagen aan de lunch, op de
eerste dag na Stamboel, namelijk
dat het verzamelde gezelschap inte
ressant was, omdat het zo gevarieerd
was, daar het alle standen en na
tionaliteiten vertegenwoordigde.
„Ik stemde met hem in, maar toen
dat bijzondere punt voor mijn geest
kwam trachtte ik me voor te stellen,
of ^ulk een verzameling wel eer.s
ooit by elkaar zou kunnen zijn on
der andere omstandigheden. En het
antwoord dat ik mezelf gaf, was al
leen Amerika. In Amerika zou er een'
huishouden kunnen bestaan, samen
gesteld uit juist zulke verschillende
nationaliteiten: een Italiaanse chauf
feur, Een Engelse gouvernante, een
Zweedse kinderjuffrouw, een Fran
se kamenier en zo voort. Dat leidde
me tot een schema van veronderstel
lingen namelijk dat iedere persoon
een zekere rol in het Armstrong-
drama te laten bezetten, zoals een re-
giseur de rollen in een stuk toebe
deelt. Nu, dat gaf me een buitenge
woon interessant en bevredigend re
sultaat.
Ik had ook in mijn eigen geest het
getuigenis van ieder afzonderlijk on
derzocht, m#t eigenaardige resulta
ten. Neem eerst het getuigenis van
de heer MacQueen. Mijn eerste on
derhoud met hem was geheel bevre
digend. Maar in mijn tweede maakte
hij een nogal vreemde opmerking. Ik
had hem het vinden van een briefje
geschreven, waarin het Armstrong-
geval werd genoemd. Hij zei: „Maar
zeker" en wachtte toen, om door
te gaan. „Ik bedoel, dat was nogal
nonchalant van de oude heer."
„Nu voelde ik, dat hij dat niet was
beginnen te zeggen.
(Wordt vervolgd)
