S)e £oidóe(Soii/fcct/rit Indonesië op de agenda van de Assemblée Dagorder van gen. Spoor Wat West-Duitsland denkt van het bezettingsstatuut Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" WOENSDAG 13 APRIL 1949 40ste JAARGANG No. 11668 Proces Mindszenty op algemene vergadering der Verenigde Naties Bur. Papengracht 32{ Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs f0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50 Onéa nks Nederlands verzet J"\E ALGEMEENE VERGADERING DER V. N. heeft Dinsdagavond be sloten de kwestie Indonesië op haar agenda te plaatsen. Het besluit werd genomen met 41 tegen 3 stemmen bij 12 onthoudingen. Verworpen werd een Noors voorstel, een bespreking van de kwestie uit te stellen. Ne derland had verzocht de kwestie niet te bespreken. OPLOSSING BEVORDEREN OF VERWARRING STICHTEN? De Nederlandse vertegenwoordiger, Snouck Hurgronje, verklaarde, dat zijn regering van mening was, dat be spreking van de kwestie tijdens de huidige zitting van de Algemene Ver gadering schadelijk zou zijn voor de V-N. Hij stelde de vraag, wat het wer kelijke doel was van een dergelijk debat. „Is het om een oplossing te bevorderen, of is het om verwarring te stichten?", aldus zeide hij. „Is het om de partijen tot elkaar te brengen of is het om ze tegen elkander op te zetten? Het antwoord hierop moet ge geven worden door de Algemene Ver gadering. Dit is een kwestie, die de grondslagen raakt van de Verenigde Naties zelf". De IToorse afgevaardigde, Arne Sunde, zeide, dat het de Veiligheids raad en niet de Algemene Vergade ring was, die de bevoegdheid had in deze kwestie op te treden. De vraag kon gesteld worden, of een bespre king door de Assemblée niet schade lijk zou kunnen zijn voor de onder handelingen, die spoedig tussen Ne derland en de Republiek te Batavia zullen beginnen. De afgevaardigde van India, Setal- vad, voerde hiertegen aan, dat de In donesische kwestie van groot belang was voor Zuid-Oost-Azië en de we reld in het algemeen. Hij wees er op, dat enige tijd geleden negentien leden van de V.N. te New Delhi bijeen wa ren gekomen om deze kwestie te be spreken en om „de Veiligheidsraad steun te geven voor het vinden van een oplossing". In dit verband zou bespreking van de kwestie door het voornaamste orgaan van de V.N. zeer goed zijn, aldus Setalvad. De positie van de Veiligheidsraad Ontvluchte student vertelt van Tsjecho-Slowakije Het onafhankelijk blad, II Tempo, dat te Rom£ uitkomt, heeft een dezer dagen het werhaal gepubliceerd van een Tsjechische student, die er in was geslaagd uit een concentratie kamp in Tsjechoslowakije te ont vluchten. De 24-jarige-student, Franz Lexa, werd op 25 Februari 194{5 met nog anderen gearresteerd en over gebracht naar een concentratiekamp, dichtbij Most, in Tsjechoslowakije. Hij vertelde, dat in dit kamp minstens 28 priesters gevangen zit ten, terwijl de totale bevolking ervan ongeveer 15.000 bedraagt. Het kamp wordt bewaakt door 1500 gewapende wachten. De priesters, aldus Lexa, werden in de omliggende landen ge arresteerd. Een van hen, de 77-ja- rige pater Herbert, werd fbij zijn arrestatie blind geslagen. De pries ters zijn ondergebracht in een vies gebouwtje, zonder vensters of ver warming. Frans Lexa slaagde erin op 27 Ja nuari van ditsjaar naar Italië te ont komen. Hij verblijft thans in Rome, waar hij onderdak 'heeft gevonden bij een Italiaanse vriend die hij tij dens zijn gevangenschap in Duits land had leren kennen. De student verklaarde,- dat de gro te meerderheid van het Tsjechische volk niets van het communisme wil welen, maar dat het zich er aan on der werp't om uit de handen van de politie te blijven. De jonge Tsjech verklaarde even eens, dat een „bekende autoriteit uit de onmiddellijke omgeving van Be- nesj, die niet gevangen zit, hem heeft verteld, dat president Benesj geen natuurlijke dood gestorven is, maar tengevolge van een injectie met langzaam werkend vergif. zou door een bespreking van de kwestie in de Assemblee versterkt worden. De vrees, dat de op handen zijnde onderhandelingen door bespreking van de kwestie in de Assemblée be- invloed zouden worden, oordeelde Se talvad ongegrond. „Onze bedoeling is niet die onderhandelingen te schaden, doch ze te bevorderen", aldus zeide hij. „Wij willen geen enkele onbeta melijke pressie op welke partij ook uitoefenen bij deze onderhandelin gen." OOK KARD. MINDSZENTY's PROCES OP DE AGENDA. De Algemene Vergadering der V.N. heeft ook besloten de bespreking van de jongste processen tegen de Hon gaarse primaat kardinaal Mindszenty en tegen de 15 Bulgaarse predikan ten op haar agenda te plaatsen De stemverhouding was 30®voor, 7 tegen, 20 onthouding. Vóór het debat pro testeerden Hongarije en Bulgarije te legrafisch tegen het voorstel tot be spreking. Denemarken, Noorwegen, IJsland en Zweden maakten bekend, dat zij niet voor bespreking waren. Volgens Rasmussen, de Deense minis ter van buitenlandse zaken, die na mens deze vier landen sprak, valt de ze kwestie onder de vredesverdragen. Cohen (V.S.) gaf als zijn oordeel te kennen, dat deze aangelegenheid wel ponder het hanclvest der V.N. huis hoorde. Volgens Panyoesjkin, de Sow- jet-Russische ambassadeur in d'e V.S., trachten de voorstanders van een be spreking Hongaarse en Bulgaarse misdadigers, die verkozen hebben hun landen te verraden, in hun be scherming te nemen. De afgevaardigden van Wit-Rus- land, Polen, Tsjecho-Slowakije en Joego-Slavië verzetten zich eveneens tegen een discussie over deze pro cessen. GRIEKSE REGERING AFGETREDEN. De Griekse premier Sophoelis heeft gisteravond bij koning Paul zijn ont slag als minister-president van Grie kenland ingediend. De koning be lastte hem onmiddellijk met het vor men van een nieuw kabinet. De reden van het aftreden van de Griekse regering is de weigering van de koning om Markezinis, minister zonder portefeuille, te ontslaan. Mar kezinis werd beschuldigd van devie- zensmokkel. Toen men Markezinis verzocht af te treden zolang de uit spraak van de rechtbank nog niet be kend was, wees deze dit verzoek van de hand. Voor de eerste maal sinds de be vrijding van Wenen door het rode leger van de Duitsers, is dit feit niet officieel door de Oostenrijkse rege ring rerdacht. Het communistische dagblad „Der Abend' heeft protest aangetekend tegen het beëindigen van de herden- kinsfeestelijkheden. In de regerings kringen wordt verklaard, dat aan het niet meer officieel herdenken van deze gebeurtenis geen politieke betekenis moet worden gehecht. Hieraan werd toegevoegd dat, indien de regering de bevrijding van We nen zou herdenken, zij ook de be vrijding van Linz, Salzburg en an dere steden door de Westelijke geal lieerden officieel zou moeten vieren, hetgeen teveel tijd en geld zou kos ten. UITTOCHT UIT NANKING. Te Nanking werd bekend gemaakt dat de Chinese communisten de ter mijn voor het regeringsantwoord op hun vredesvoorstellen tot Vrydag hebben verlengd. Voor die tijd zou den de communisten geen pogingen doen om de Jangtse over te steken. Echter worden reeds communistische legereenheden samengetrokken ten Westen van Nanking en werden de regeringsbruggeh oofden opgerold. Terwijl de regering beraadslaagt over het antwoord op het communis tische ultimatum is de uittocht uit Nanking begonnen, daar velen vrezen dat de communisten deze stad zullen bezetten. Overdreven geruchten OPENING SUMATRA-CONFE- RENTlE Tengku dr Mansur (links) de wali-negara van Oost-Su- matra, die het initiatief nam tot het bijeenroepen van de Sumatra-confe- rentie te Medan, tijdens het uit spreken van de openingsrede. Rechts de delegatie van Oost Sumatra. Naar eerst nu blijkt uit het week blad voor de Nederlandse militairen in Indonesië „Wapenbroeders", heeft generaal Spoor op 24 Maart een dag order uitgevaardigd. Daarin wordt o.m. het volgende gezegd: Ondanks de door mij herhaaldelijk in woord, en geschrift gegeven waar schuwingen en zeer uitdrukkelijk ge stelde opdrachten, dat elk militair van het leger in Indonesië zich onder alle omstandigheden heeft te gedra gen als een goed soldaat betaamt, be reiken mij toch nog telkenmale ver meende klach'ten over door militairen gepleegde misdragingen. Ik wens hier al dadelijk aan toe te voegen, dat vele van deze klach ten bij nader onderzoek blijken te be rusten op geruchten en vaak slechts een kern van waarheid bevatten, schromelijk zijn overdreven, dan wel geheel uit de lucht gegrepen. Boven dien is het duidelijk, dat in verschei dene gevallen de aanbrengers van de ze klachten niet gedreven werden door het prijzenswaardige streven om recht te zoeken waar vermeend werd, dat onrecht was gedaan,, doch bedoel de klachten met politieke bedoelin gen wereldkundig maakten. Maar dat alles neemt niet weg, dat ik mij niet kan losmaken van dé ge dachte, dat er toch gevallen zijn, waarin door enkelingeh somtijds wordt opgetreden op een wijze, wel ke ontoelaatbaar moet worden ge noemd. Ik heb u steeds voorgehou den, dat de militair zich onder alle omstandigheden heeft te gedragen naar de erecode, welke de soldaat siert. Gij weet, dat elk geval, dat mij ter ore komt, grondig wordt onder zocht en dat eventuele schuldigen nimmer hun gerechte straf ontlopen. Zorgt er voor, dat dergelijke onder zoeken overbodig zijn en dat aantij gingen steeds kunnen worden terug gewezen naar het rijk der fabelen of naar kwaadsprekerij. Ik eindigde mijn dagorder van 18 December 1948 met de woorden: Ik stel mijn volle vertrouwen in uw hou ding. Nu wens ik deze woorden op nieuw en met de meeste nadruk te herhalén. Het is aan u te tonen, dat vertrouwen in elk opzicht waardig te zijn. FRANSE NOORDPOOLEXPEDITIE. Achtenzestig ton aan proviand en wetenschappelijke instrumenten zal per parachute worden neergelaten op Groenland voor de Franse Noordpool expeditie, die binnenkort uit Frank rijk vertrekt. De Franse poolonderzoeker Paul Emile Victor, is gisteren uit Parijs naar Rouan vertrokken om het inla den van de vracht van 35 lastauto's in het Noorse schip „Fjellberg" gade te slaan. Het schip vertrekt waarschijnlijk vandaag of pxorgen naar IJsland. Aan boord bevindt zich de uit 34 koppen bestaande expeditie. Men hoopt\ 1 Mei de Westkust van Groenland te bereiken. Een meteorologische post zal daar worden gevestigd. Later zal een meteorologische- en klimatologische post worden inge richt op 75 graden Noorderbreedte en 40 graden Westerlengte. DIEFSTAL VAN 50.000 OPGE LOST Grote ontsteltenis heerste in het KLM-kantoor op het vliegveld Idlewild bij New York, toen daar de diefstla werd ontdekt van een enve loppe met niet minder dan 50.000 dollar. De politie wist de dader, een 25-jarige employé van de KLM, Ro> bert J. Murphy (Links), al spoedig op te sporen. Murphy had het geld vlak bij het vliegveld begraven. De dader met de officier van jus titie Victor Levin en de gestolen 100-dollar biljetten. Geen al te groot enthousiasme IN EEN GEMEENSCHAPPELIJKE verklaring hebben de premiers van van de staten van West-Duistland het gisteren de geallieerden duide lijk gemaakt, dat zij het bezettingsstatuut, dat hun Zondag is aangeboden, maar met weinig geestdrift hebben ontvangen. De klacht luidt, dat het „belangrijke Duitse wensen onvervuld laat". Een van die „belangrijke Duitse wensen" is die tot volledige vrijheid op het gebied van buitenlandse handel. De geallieerden zullen ingevolge het bezettingsstatuut toezicht blijven houden op Duitsland buitenlandse handel. i ffietaat je fjeete... met een mopje muziek I Na een verblijf van een half jaar in de Verenigde Staten keert de „Ne derlandse imitator Jos Windt op 3 Mei met de „Nieuw Amsterdam" in Nederland terug. Jos Windt is in Amerika met drie Nederlandse colle ga's voor de „high schools" opgetre den. Onlangs, overschreden de artis- ten de maximum snelheid met als ge volg, dat ze een bekeuring te incas seren kregen. Ter rechtzitting ver schenen zij als Volendammers. De kampen waren uit Nederland mee gebracht, maar de rest was „USA- made". Toen de rechter vernam dat deze jongens niet in Amerika kwa men om dollars te bedelen of bloem bollen te verkopen, stelde hij voor, dat ze dan maar eens moesten laten horen wat ze presteerden. Na een korte voorstelling door Jos en zijn mannen, zeide de rechter: „good show" en overhandigde hun een kwi tantie van 25 dollar voor de boete, die was betaald in muzieknoten en viool sleutels in plaats van harde (en schaarse) dollars. Om de onaangename indruk die hun verklaring op de geallieerden zou kunnen maken, wat te verzachten, voegen de premiers aan hun klachten toe, dat .zij het statuut ondanks alle bezwaren beschouwen als een be langrijke stap voorwaarts op de weg naar de souvereiniteit van het Duit se volk. „Alles zal er van afhangen", zo zeggen zij, „hoe het statuut in de practijk wordu uitgevoerd". De Duitse sociaal-democraten, on der leiding van Kurt Schumacher, werken intussen de geboorte van de republiek West-Duitsland krachtig tegen. Zij hebben het te Bonn opge stelde ontwerp voor een grondwet on bruikbaar verklaard. Gisteren heb ben daarom de geallieerden aan de parlementaire raad te Bonn een bood schap gezonden, waarin zij aandrin gen op spoed bij het opstellen van een grondwet. Naar aanleiding van deze bood schap zijn onder de Duitse leiders speculaties ontstaan over de vraag, of de Westelijke geallieerden mis schien zekerheid hebben omtrent Russische voorbereidingen voor de opheffing van de blokkade van Ber lijn, waardoor de Westelijken ge dwongen zouden worden nieuwe vier- mogendheden-besprekingen over de Duitse kwestie als geheel te begin- Besteding van gulden in België verboden De vorige week aangekondigde -vereenvoudiging van het personen verkeer tussen Nederland en deBel- gisch-Luxemburgse Unie blijkt tot misverstand aanleiding te hebben ge geven. Het ministerie van Financiën deelt n.l. mede, dat tot dusverre voor Ne derlanders bestaande bepalingen in zake het deviezenreisverkeer onge wijzigd van kracht blijven. De nieuwe regeling betekent slechts, dat degenen, die met een geschenk uit België terugkeren, bij het passeren van de grens geen moei lijkheden meer zullen ondervinden wanneer het goederen betreft die voor persoonlijk gebruik bestemd zijn en geen hogere waarde bezitten dan tien gulden. Er is geen sprake van, dat wan neer men met een bedrag aan gul dens naar België" reist, daarvan tien gulden in België zouden mogen wor den besteed. Gaat men dus, zoals de óeviezenbepalingen 'toelaten, met een bedrag van dertig gulden de grens over, dan moet de volle dertig gul den weer mee gebracht worden. Gehandhaafd is de reeds lang van kracht zijnde bepaling, dat iemand, die met deviezen in dit geval dus met francs de grens mag over schrijden, een vijfde gedeelte van deze óp vergunning verstrekte de viezen, mag besteden voor de aan koop van goederen voor persoonlijk gebruik. Uiteraard kan het dus in zulke gevallen voorkomen, dat men goederen voor persoonlijk gebruik invoert, die in België of Luxemburg met francs zijn gekocht en een hoge re waarde dan tien gulden vertegen woordigen. nen. Men meent, dat de Westelijken het nuttig zouden oordelen dat de West-Duitse staat een feit werb al vorens dergelijke viermogendheden- besprekingen zouden beginnen. NOG GEEN BEZETTINGSSTATUUT VOOR BERLIJN. Berichten uit Londenf dat een be zettingsstatuuvoor Berlijn in voor bereiding is, werden gisteren door een officiële Brits woordvoerder te Ber lijn sterk overdreven genoemd. „De politiek der Westelijke geallieerden te Berlijn wordt thafts herzien in het licht va:, de nieuwe ontwikkeling in het Westen," zo zeide de woordvoer der," doch slechts in zoverre als nieu we ontwikkelingen kunnen worden een geblokkeerde stad, Wat is een Rechtsstaat? Op deze vraag heeft gisteren het Eerste Kamerlid mr. Wittem^n een antwoord gegeven bij de behandeling van de begroting van Justitie De rechtsstaat is, aldus spr., niet de staat, die zich slechts gebonden acht aan het recht, dat hij zelf maakt. De rechtsstaat is de staat, die de gerechtigheid als grondslag neemt; de staat, die zichzelf gebonden acht aan hogere ongeschreven normen, aan eerbiediging van menselijke reChten pn gemeenschappen als ge zin, kerk enz. Die eerbiediging geldt allen, die zich op ons grondgebied bevinden, ook vroegere vijanden, ook politieke delinquenten. De taak van een minister van Justtie is op de handhaving van die rechtsstaat bij voortduring te letten. Spr. acht een gevaar voor de rechts staat aanwezig door de toenemende overheidsbemoeiing en het toene mend aantal ambtenaren, waardoor er veel meer dan vroeger geregeld wordt met circulaire. De Londense besluiten leven met <|e rechtsstaatge dachte op gespannen voet. Spr. nam als voorbeeld de zuivering en het be sluit vijandelij!: vermogen, waardoor ook Duitse Joden en Duitse klooster lingen op hoogst onjuiste wijze wor den geti-offen. Spr. hoopt, dat het Be heersinstituut j.0 spoedig mogelijk verdwijnt. Als een delinquent zijn straf heeft uitgezeten, dan moet hij met ieder ander Nederlander gelijk zijn. Maar met politieke delinquen ten is dat niet het geval, want zij krijgen geen paspoort, tenzij zij eco nomisch belangrijk zijn, of om het anders te zeggen, als zij deviezen in brengen. Spr. acht het perfectionis me, zoals zith dat openbaart bij de naturalisaties verkeerd. Hij laakte het dat men zo vaak bij naturalisa ties het advies vraagt van Economi sche Zaken, hetgeen naór spr.'s me ning wel een plutocratische indruk maakt. Na een beschouwing over het ven nootschapsrecht, kwam mr. Witte- man op de noodtoestand van de can- didaat-notarissen. Spr. wenste,, dat nötarisen op 70-jarige leeftijd ge- pensionneerd worden. „Hoopgevend" „Nieuwe Rott. Crt." schrijft „hoopgevend" boven een artikel, waarin.het blad constateert, dat er nu verandering komt in de mentali teit van het Nederlandse volk, wat betreft de eerbiediging van het recht onder alle omstandigheden, de bele ving van wat in een ware rechtsstaat erkend moet worden als eisen van moraliteit. „Ach, h£t paste allemaal in de toen (na de oorlog) blijkbaar over- heei-sende mentaliteit, dat men het met rechtswaarborgen ten aan zien van de politieke verdachten niet zo nauw hoefde te nemen; een mentaliteit, die al tot uiting kwam in de uit Londen meegebrachte en later in Den Haag geheel in stijl aangevulde besluitenwetgeving op de bijzondere rechtspleging. Waar tegen wij ook meer dan eens heb ben geprotesteerd. Als excuus werd veelal aangevoerd, dat het grote aantal een behoorlijke gang van zaken bemoeilijkte. Wij moeten het toegeven: het was moeilijk. Maar een willekeur in de hand werken de wetgeving, gevoegd bij de hobgst bedenkelijke mentaliteit van sommige uitvoerders, verzwakt het excuus van het aantal in niet ge ringe mate". Aldus de „Nieuwe Rott. Crt.", welk blad dan de verwachting uitspreekt, dat, voorzover nog mogelijk, de be drijvers van het in de meeste ge vallen: onherstelbare'onrecht, in de na-oorlogse tijd gepleegd terop- zichte van werkelijke, en ook van tenonreclite verdachte delinquenten, alsnog de verdiende besti'affing moge krijgen. De waardevolle rechtsze kerheid, het zuivere rechtsgevoel eist dat. Wij wijzen in dit verband op wat gisteren in de Eerste Kamer is ge zegd over wat eigenlijk een rechts staat is. NED. VERLIEZEN IN INDONESIË De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen de vol gende verliezen in Indonesië zijn gerapporteerd: Koninklijke marine: Overleden t.g.v. oorlogsver wonding op 9 April: Mar. 2 z.m. W. G. Govers, af komstig uit Haarlem. Koninklijke Landmacht: Gesneuveld 17 Maart: Sold. W. J. Bink, afkomstig uit Gilze-Rijen. Sold. H. G. Schansert, afkom stig uit Almelo. Gesneuveld 18 Maart: Huzaar C. Slabbekoorn, af komstig uit Heienoord (Z.-H.). Gesneuveld 19 Maart: Korp. J. H. M. Wulms, afkom stig uit Odiliënberg (L.). Gesneuveld 27 Maart: Hizaar le kl. J. G. Bioemsma, afkomstig uit Hilversum. Gesneuveld 28 Maart: Sold, le kl. P. H. Peulen, af komstig uit Belfeld (L.). Gesneuveld 30 Maart: Sold, le kl. J. Seekles, afkom stig uit Breskens. Gesneuveld 1 April: Majoor H. J. Balfoort, afkom stig uit Haarlem. Sold. P. Dijkhuizen, afkomstig uit 's-Gravenhage. Gesneuveld 1 April: Sold, le kl. H. Hulst, afkom stig uit Staphorst. Sold. L. A. van den Oord, af komstig uit Kerkdriel (gem. Driel). Sold. G. B. Schurink, afkom stig uit Losser (O.*). Sold. A. van der Zeeuw, af komstig uit Leiden. Overleden t.g.v. oorlogsverwon ding op 2 April: Sold, le kl. J. D. Posthuma, afkomstig uit Roermond. Gesneuveld 4 April: Korp. J. van Polanen Petel, af komstig uit Driebergen (Rijsen- burg). HUIS KEURT MARSHALLHULP GOED. Het Amerikaanse Huis van Afge vaardigden hSeft gisteren het wets ontwerp om de Marshall-hulp ten be dragen van 5.380.000.000 voor de vijftien maanden van de nieuwe ter mijn te verlenen, goedgekeurd. Drie voorstellen om het bedrag te be snoeien werden verworpen. £m (ioAfue.ltje... Simoen, van Cyrenen, nooit en zal 't verdwenen, nooit en zal 't verloren gaan, 't geen gij hebt om God gedaan. Uit „De Veertien stonden" van Guido Gezelle.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1