S)e &2id6e(3oi4/Ya/nt Publicatie van het Atlantisch Pact PACTEN EN VERDRAGEN Een aanval op één is een aanval op allen Italië sluit zich luidruchtig aan Het overwicht van de Westelijke machten Directeur: C. M. VAN HAMERSVZLD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" ZATERDAG 19 MAART 1949 4Öste JAARGANG No. 11647 PUBLICATIE VAN EEN HISTORISCH DOCUMENT Bur. Papengracht 32f Telel. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50 r\IT IS HET UUR van de samen- smelting, van het accoord en van het pact. Het is een gelukkig verschijnsel en een verademing na alles wat wij hebben moeten meemaken, na alle verdeeldheid, na alle versplintering tijdens het oorlogsgeweld, en na alle breuken en barsten in de wereld tus sen Oost en West, De wereld is thans uiteengevallen in twee helften, maar de Westelijke helft heeft tenminste zijn saamhorig heid ingezien en erkend. In het bw0in van de week kon wor den meegedeeld, dat de Benelux een feit was geworden. Tot aan de confe rentie van Den Haag was ch Benelux Htiog altijd min of meer een luchtkas teel, een schema van overeengeko men richtlijnen. Sinds Zondag j.l. is de Benelux een concrete werkelijk heid. Weliswaar betreft het hier slechts drie landen, n.l. Nederland, Beligë en Luxemburg, en deze lan den vormen niet meer dan een klein deel van het Westelijk halfrond. Maar niettemin is de Benelux een ex periment, dat ver uitgaat boven de •beperktheid van haar grondgebied. Want op de eerste plaats is de ver werkelijking van de Benelux-gedach- te een voorbeeld voor het gehele Westen, dat met meer dan gewone belangstelling het slagen van dit ex periment volgt. Lukt het, dan zal het Benelux-verband ongetwijfeld het be gin blijken te zijn van meerdere der gelijke eenheden, misschien zelfs wel de kern van een grotere eenheid. Doch er is meer. Tot nu toe wer den economische verdragen tussen twee of meer landen altijd gesloten op de basis van: wat geef ik en wat krijg ik. Men woog nauwkeurig Sf, welke concessies men moest doen en welke voordelen men daarvoor te rug kreeg, waarbij het de tactiek der onderhandelaars was, om zoveel mo gelijk te krijgen en zo weinig moge lijk te geven. Bij de Benelux heeft zich een nieuwe idee baan gebroken. Daar heeft men zich van meet af op het standpunt gesteld, dat niet het voordeel van één der drie landen maatstaf voor concessies mocht zijn, doch dat.men l\et belang van het ge hele Benelux-verband in het oog moest houden. Een grote stap in de goede richting. Naast de Benelux is nu ook het zoveel omvangrijker Atlan tische Pact in kannen en kruiken ge komen. De inhoud van dit defensie-verdrag is zo juist bekend gemaakt. Uit de publicatie in de kolommen hiernaast blijkt, dat van de deelnemende lan den wordt verwacht, dat zij, met hun gezamenlijk grondgebied van 7 mil- lioen vierkante mijl en hun bevolking van meer dan 250 millioen mensen, als beginsel zullen aanvaarden, dat een aanval op één van hen zal wor den beschouwd als een aanval op al len. De termen zijn vrij soepel ge houden, al te soepel volgens onze smaak, maar het is in elk geval be ter een plechtige verklaring te heb ben zij het zonder dwingende ga ranties' dan helêmaal niets. En ten slotte komt de uitvoering van ieder pact aan op de goede geest, waar mede men bezield is. Ook het in de meest stringente bewoordingen ver vatte pact kan door onwil gesabo teerd worden. In elk geval is het een geruststel ling voor de volken van West-Euro pa te weten, dat de militaire macht van de Verenigde Staten en Canada achter hen staat. Weliswaar bestaan de divisies, welke West-Europa zelf moet formeren om eigen grondgebied veilig te stellen, nog steeds op pa pier, maar het grote voordeel is. dat het Oosten gewaarschuwd is en er ditmaal volkomen zeker van kan zijn, dat het bij een eventuele aan val op West-Europa te maken krijgt met de enorme kracht van Amerika. In de beide vorige wereldoorlogen heeft Duitsland steeds gespeculeerd op de mogelijkheid, dat Amerika neu traal zou blijven. Deze vergissing is ons allen duur te staan gekomen. ^JOG ZIJN WIJ er niet met onze pacten. Want na het Atlantische Pact komt een Middellandse Zee pact aan de orde en daar achter doemt reeds de schim op van een Pacific Pact, een veraedigings-plan voor de gebieden rond de Stille Oceaan. Ook bij dit laatste plan zijn wij ten nauw ste geïnteresseerd door de geografi sche liggihg van Indonesië. Het plan speelt reeds een rol in de debatten voor de Veiligheidsraad. Want de op zet ervan is: de indamming van de rode vloedgolf, welke via China het Oosten dreigt te overspoelen. En ii de Amerikaanse opvatting omtrent de bestrijding van het communisme past de stelling dat men het commu nisme vóór moet zijn en derhalve moet beginnen met het verlenen van volledige onafhankelijkheid can de volken van ftt werelddeel. Daarria samenwerking op basis van volkomen gelijkheid en volledige vrijwilligheid. Het verband met het Indonesische probleem is duidelijk. Eveneens de houding '''an Amerika in deze kwes tie. En tenslotte is. ook duidelijk, dat de kwestie-Indonesië een ingewikkeld probleem is, op welks oplossing het Pacific-plan wel eens een beslissen de invloed zou kunnen hebben. Beveiliging van het Noord-Atlantisch gebied f ISTERNAMIDDAG is de tekst van het Noord-Atlantisch Pact be- kend gemaakt. In de preambule van dit Verdrag bevestigen de on dertekenaars opnieuw hun vertrou-wen in de doeleinden en beginselen van het Handvest van de Verenigde Naties en hun wens om in vrede te leven met alle volken van alle regeringen. Zij zijn vastbesloten om de vrijheid, het gemeenschappelijk erfdeel en de beschaving van hun volken, welke zijn gegrondvest op beginselen van democratie, persoonlijke .vrijheid en rechtsorde, veilig te stellen. Zij zul len zich beijveren de sabiliteit en de welvaart in het Noord-Atlaritisrh gebied te bevorderen. Zijn zijn besloten hun krachten te verenigen voor de gemeensc.happelij ke verdediging en voor het behoud van vrede en veiligheid. Derhalve sluiten zij dit Noord-Atlan tisch Verdrag. Voorts wordt verklaard, dat dit verdrag geen afbreuk doet aan en mag niet worden uitgelegd als op enige wijze afbreuk te doen aan de rechten en verplichtingen, welke voor partijen, die lid zijn van de Verenigde Naties, uit het Handvest voortvloeien, of aan de primaire ver antwoordelijkheid van de Veilig heidsraad voor de handhaving van internationale vrede en veiligheid. Elk der partijen verklaart, dat geen der internaionale verbintenis sen, op het ogenblik van kracht tus sen haar en een der andere partijen of een derde staat, in strijd is met de bepalingen van dit verdrag, en neemt op zich geen enkele interna tionale verbintenis aan te gaan in strijd met dit verdrag. Onderling overleg en hulp De voornaamste punten van het verdrag zijn te vinden in de art. 3 en vlgd. Daarin wordt gezegd, dat de partijen ieder voor zich en tezamen, hun individueel en collectief vermo gen om een gewapende aanval te weerstaan, handhaven en ontwikke len, door voortdurend en op doel matige wijze zich zelf te versterken en elkander hulp te verlenen. De partijen zullen onderling over leg plegen telkens wanneer naar de mening van één van hen de territo riale onschendbaarheid, politieke on afhankelijkheid of veiligheid van een der partijen wordt bedreigd.. „De'partijen komen overeen, dat een gewapende aanval tegen één of meer van haar in Europa of Noord- Amerika als een aanval tegen hen allen zal worden beschouwd. Zij ko men bijgevolg overeen, dat, indien zulk een gewapende aanval plaats vindt, ieder van hen de aldus aange vallen partij of partijen zal bijstaan in de uitoefening van het recht tot individuele of collectieve ze.fverde- diging, erkend in artikel 51 van het Handvest van de Verenigde Naties, door terstond, individueel en in sa menwerking met de andere partijen, op te treden op de wijze die zij nodig oordeelt met inbegrip van het ge bruik van gewapende macht om de veiligheid van het Noord-Atlan tisch gebied te herstellen en te hand haven. Elke gewapende aanval van dien aard en alle dienengevolge genomen maatregelen moeten terstond ter kennis worden gebracht van de Vei ligheidsraad. Deze maatregelen zul len worden opgeheven zodra de Vei ligheidsraad de nodige maatregelen zal hebben genomen om de interna tionale vrede en veiligheid te her stellen en te handhaven. HET TE BEVEILIGEN GEBIED Als een gewapende aanval op één of meer der partijen wordt mede be schouwd een gewapende aanval op het grondgebied van één der par tijen in Europa of Noord-Amerika; op de Algerijnse departementen van Frankrijk; op de bezettingstroepen van een der partijen in Europa; op eilanden vallende onder de rechts macht van een der partijen in het Noord-Atlantisch gebied ten Noor den van de Kreeftskeerkring of op de schepen of luchtvaartuigen van één der partijen in dit gebied. AL9 EEN VIS OP HET DROGE Bij Oostmahorn sloeg in de storm van 1 Maart jl. de verdwaalde vis sersboot O.L. 34 los. De redding boot „Insulinde" van de NZHRM wilde de boot te hulp komen, maar kreeg daartoe geen toestemming, daar er geen direct gevaar aanwezig was en de reddingboot beschikbaar moest blijven voor de eventuele red ding van mensenlevens. Zo „beland de" de O.L. 34 ten Noord Oosten van Engwierum op de dijk, waar zij nu wordt uitgegraven en dan het spring tij moet afwachten om weer vlot te komen. EEN DEFENSIE-COMITé De partijen richten hierbij een Raad op, waarin elk van haar zal 2ijn vertegenwoordigd, ten einde aangelegenheden de tenuitvoer leg ging van dit verdrag betreffende in behandeling te nemen. De raad zal onverwijld een defensie-comité op richten, hetwelk maatregelen voor de tenuitvoerlegging van de onderlinge hulpverlening zal aanbevelen. De partijen kunnen eenstemmig verwezenlijking van de beginselen elke andere'Europese staat, welke de van dit verdrag kan bevordèren en kan bijdragen tot de veiligheid van het Noord-Atlantisch gebied, uitno digen tot dit verdrag toe te treden. Het verdrag zal in werking treden voor de staten, welke het hebben be krachtigd zodra de bekrachtigingen van de meerderheid van de onderte kenaars met inbegrip van België, Canada, Frankrijk, Luxemburg, Ne derland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten van Amerika, zijn nedergelegd en bet zal van kracht worden met betrekking tot andere statèn op de dag, waarop hun bekrachtiging is nedergelegd. Nadat het verdrag gedurende 10 jaar van kracht is geweest, of te eniger tijd daarna, zullen parijen, op verzoek van één van hen, zich met elkander verstaan omtrent herzie ning van dit verdrag, met inachtne ming van de factoren welige alsdan van invloed zijn op de vrede en Vei ligheid in het Noord-Atlantisch ge bied. Nadat dit verdrag gedurende 20 jaar van kracht is geweest kam elke partij ophouden partij te zijn één jaar nadat zij van deze opzegging kennis heeft gegeven. COMMENTAAR VAN MINISTER STIKKER Gistermiddag heeft minister Stik ker in zijn departement een aantal journalisten ontvangen, wie hij de tekst van het verdrag overhandigde. Hij gaf daarbij nog een zeer korte mondelinge toelichting. Minister Stikker's bedoeling was de nadruk te leggen op het gewicht van dit Pact. De ondertekening in Wash ington, begin April, zal een histori sche gebeurtenis zijn. Immers de Verenigde Staten en Canada hebben nu hun plaats gekozen, hetgeen van enorme betekenis is voor de gehele DE MAKERS VAN HET ATLAN TISCH PACT De vertegenwoor digers van de acht deelnemende lan den op het Ministerie van buiten landse zaken te Washington bijeen. V.l.n.r. Hugues Le Gallais (Luxem burg) mr E. N. van Kleffens (Neder land) baron Silvereruys (België) Wilhelm de Morgenstierne (Noorwe gen), minister Dean Acheson (Ver. Staten) Henri Bonnet (Frankrijk) Hume Wrong (Canada) en Sir Oliver Franks (Engeland). wereld. Bij het Pact zijn betrokken 250 millioen mensen. De kracht, die zij vertegenwoordigen is zo groot, dat bij voorbaat elke gedachte aan agressie op deze bondgenoten uitge sloten mag worden geacht. Sommige artikelen zijn opzettelijk algemeen gehouden, omdat men het verdrag niet in een le knellend keurslijf heeft willen sluiten. Wat de Neder landse bijdragen betreft, deze zijn nog zeer berekkelijk in verband met de ongunstige omstandigheden hier te lande. Op de duur moet het na tuurlijk komen tot een bijdrage, die aanvaardbaar zal zyn. Iedere verdragspartner kan inge val van een "Conflict de bijdrage le veren, die hij dienstig acht. Een maximum wordt niet voorgeschre ven. Alles zal er ook van afhangen hoe groot de bedreiging is. De part ner is dus zeer vrij om zijn aandeel te bepalen, in acht genomen natuur lijk de morele verplichting, welke men heeft ten aanzien van het ge zamenlijk gestelde doel. Ook houde men in het oog, dat een defensieco mité verschillende aangelegenheden zal bezien, zodat in geval van nood ieders bijdrage wel geen volkomen surprise zal zijn. VERKLARING VAN ACHESON Dean Acheson, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, heeft in zijn redevoering naar aan leiding der publicatie van de tekst van het Noord-Atlantisch Verdrag verklaard, dat de daarin beoogde Raad der Noord-Atlantische mogend heden practisch in voortdurende zit ting bijeen zal z'jn. Zijn hoofdkwar tier zou gevestigd worden te Wash ington of Brussel. In geval van een gewapende aan val zijn de V. S. verplicht te zorgen voor het bereiken van het resultaat, dat in het verdrag wordt omschre ven als „herstel en handhaving van de veiligheid der Noord-Atlantische gebieden", aldus Acheson. Het be sluit, welke actie de V. S. noodzake lijk achten, zal genomen worden vol gens de grondwettige werkwijze der V. S. (Men neemt aan, dat Acheson hiermee bedoelt, dat het Congres dit besluit zou nemen, indien er een oorlogsverklaring mee gemoeid zou zijn. BEVIN: BEGIN VAN NIEUW TIJDPERK Ernest Be vin, de Engelse minister van buitenlandse zaken, heeft in een verklaring aan het parlement o.m. gezegd: „Dit is een historische ge beurtenis. Het is zeker een van de grootste stappen naar wereldvrede en veiligheid, die sinds het eind van de eerste wereldoorlog zijn genomen. Mijns inziens kunnen wij zeggen, dat deze overeenkomst het begin van een nieuw tijdperk van samenwerking én begrip betekent". VLIEGTUIGONGELUK IN NIEUW-ZEELAND. Een Nieuw-Zeelands passagiers vliegtuig is gisteren op een afstand van ongeveer vijf kilometer van het stadje Waikanae te pletter gevallen. De 15 inzittenden vonden allen de dood. DE DUITSE INVAL IN NEDERLAND Veeltallig zijn de geruchten, ontstaan uit de tijd, dat de Duitsers hun overval op Neder land beraamden en uitvoerden. Veeltallig ook zijn de geruchten rond het optreden van opper bevelhebbers, ministers en hoge functionarissen. Ook over het optreden van de kabinetten in Londen hangen sluiers van ge heimzinnigheid. En het Eng- landspiel, is daar ooit al een duidelijk lichtstraaltje over ge gleden? Op 6 November 1947 besloot de Tweede Kamer tot aanneming van een voorstel tot het houden van een parle mentaire enquête; dit recht van onderzoek had onze volks vertegenwoordiging in geen zes tig jaar gehanteerd. Er kwam een commissie van 9 kamerle den, die onmiddellijk is begon nen met de opheldering van vele geheimzinnigheden. Van de vroege morgen tot de late avond werd gearbeid. Tot de staf van de commissie behoor den: 3 deskundigen, 9 plaats vervangende leden, 15 typisten, stenografen en enkele boden. Ook de griffier van de Kamer werd geaccrediteerd. Gisteren heeft de commissie het eerste deel van haar verslag aan de Tweede Kamer aangeboden. Twee grote boekwerken van tezamen büna 800 pagina's. On geveer 500 getuigen zijn ge hoord. En dit is nog maar het begin van een machtig histo risch werk, dat zuiverder dan welk geschiedkundig werk ook de gebeurtenissen van 1940 tot 1945 kan belichten. Op pagina 2 geven wij het eerste artikel uit dit grootse werk. H5T ATLANTISCHE PACT Een parlementsbesluit met groot kabaal COMMUNISTISCHE en niet-communistische afgevaardigden in het Ita liaanse parlement sloopten lessenaars en stoelen om wapens te heb ben in het verbitterde gevecht, dat gisteravond uitbrak, toen het parle ment de deelneming van Italië aan de onderhandelingen over aanslui ting bij het Atlantisch paot had goedgekeurd. Een motie van vertrouwen in het buitenlands beleid van de regeling werd aan/genomen met 342 te gen 170 stemmen. De zaal was spoedig herschapen in een ongeordende massa afgevaardigden, die elkaar te lijf gingen in een vechtpartij, die te boek zal staan als de hevigste, die de Iitaliaanse parlementaire geschie denis heeft gekend. Dat was het hoogtepunt van een meer dan 48 uren on onderbroken debat, dat meer dan eens kracht was bijgezet door een wild tumult. Suppoosten slaagden er tenslotte in de orde te herstellen en zij begeleidden de gehavende volksvertegenwoordigers' naar de E.H.B.O.- posten onder gejuich van de aanhang der meerderheid. Buiten moest de politie met gum mistokken een protestbetoging van communistische jeugdorganisaties uit elkaar jagen, die zich voor het mi nisterie van Buitenlandse Zaken had den verzameld. Een aantal personen liep verwondingen op. In Canossa en Apulia maakt de po litie van traangas gebruik om de 4e- stranten te verdrijven. Ook in Mi laan, Florence, Bologna, Genua en Napels werd Donderdag het werk korte tijd neergelegd. In Milaan wer den bij botsingen met de politie 39 personen gearresteerd. In vele ande re grotere en kleinere steden vonden demonstraties plaats, die zonder in cidenten verliepen. In Lecco, ongeveer 50 km. ten Noor den van Milaan, waar twee dagen geleden relletjes tegen het pact plaats vonden, ontdekte de politie een grote i Op de militaire kracht der Sovjet-Unie ££EN AMERIKAANS overzicht van het mensenmateriaal en de militaire hulpbronnen van de twaalf lar den, welke naar men verwacht de Noord-Atlantische Unie gaan vorrr en, leert dat de Sovjet-Unie en haar satellieten gezamenlijk op geen stuk ken na de militaire kracht zullen kunnen ontplooien, waarover de Atlantische mogendheden de beschik king hebben. Het overzicht is gebaseerd op offi ciële gegevens en geeft aan dat de Westelijke mogendheden beschikken over: 1. bijna 15 pet. meer mensenma teriaal dan het Oostelijke blok; 2. een meer dan drie-maal-zo- grote staalproductie. 3. meer dan twee maal zo hoge productie van steenkool; 4. acht maal meer olie, zelfs als men de productie van Midden- en Zuid-Amerika, en het Naburige en Verre Oosten uitsluit; 5. bijna 34 maal zo veel tonnage aan zeeschepen; 6. bijna 30 maal zo veel motor voertuigen. Bovendien moet rekening worden gehouden met de atoom-bom, de nieuwe Amerikaanse bommenwer pers voor lange afstanden, raketten en het grote overwicht van de Wes telijke zeemachten. illegale bergplaats van wapenen in een grot. Onder de wapens bevon den zich tommy-guns, geweren, mor tieren, drie machinegeweren en hand granaten. In Syracuse kwamen ongeveer 40Ö Werkloze boerenarbeiders in botsing met de politie, die genoodzaakt was te schieten. Vier personen werden door schoten gewond en verscheide ne anderen door gummistokslagen. Gisteren is in de provincie Temi en in Perugia een algemene staking van 24 uur begonnen. NIEUWE POLITIEKE KRACHT METING IN FRANKRIJK. Zondag zal er in Frankrijk een nieuwe krachtmeting tussen Gaullis ten, communisten en regeringspar tijen zijn by de verkiezing van nieu we vertegenwoordigers in de depar tementale raden. Er zijn ongeveer 11 millioen kie zers. Normaliter hebben deze zeer plaat selijke verkiezingen weinig politieke betekenis, aldus Reuters correspon dent Harold King, maar waarnemers zijn van mening, dat zij ditmaal een vrij getrouw beeld van de openbare mening in Frankrijk zullen geven. De meeste voorspellers zeggen, dat Gaullisten en communisten zullen winnen ten koste van de regerings partijen, terwijl in de regeringspar tijen de socialisten en de M.R.P. zul len verliezen aan radicalen en gema tigd onafhankelijken. £en teÖje... „De groei van het gezonde gods dienstige bewustzijn bij het jonge kind moet vooral ook daarin tegen overhaasting beschermd worden, dat het kind niet verdraagt lang achter een in de hoogte der godsdienstige spanning te leven." Prof. Kohnstamm

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1