S)e
f-
Nederland laat een Ronde Tafel
conferentie niet los
„Steun
wettig gezag'
Verklaringen van dr. van Royen
in de Veiligheidsraad
Nat. instituut „Steun wettig gezag'
VRIJDAG 11 MAART 1949
40ste JAARGANG
No. 11640
Directenr: C. AL VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Bur. Papengracht'32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes 11.50
Republikeins bewind kan niet
hersteld worden
r\E NEDERLANDSE GEDELEGEERDE dr. J. H. van Royen, heeft giste
ren in de Veiligheidsraad verklaard, dat Nederland zijn voorne
men, te 's-Gravenhage een conferentie in zake Indonesië te houden, niet
heeft opgegeven. Nederland verwacht binnen' enkele weken na ope
ning dezer conferentie haar souvereiniteit over Indonesië te kunnen over
dragen. Van dat moment af zou de verantwoordelijkheid voor de zaken
in Indonesië voor rekening der Indonesiërs komen. Zij zouden verant
woordelijk zijn voor verkiezingen, handhaving van orde en rust enz. Wij
zouden bereid zijn, zo voegde hij hieraan toe, hen korte tijd te blijven
helpen maar slechts dan, indien ons dit nadrukkelijk wordt verzocht.
Ten aanzien van de republikeinse leiders verklaarde dr. Van Royen, dat
Nederland, zoals in de resolutie van 28 Januari verzocht, in de afgelopen
week de onvoorwaardelijke vrijlating van de republikeinse leiders op
Banka had gelasit. Zij zijn vrij hun huidige verblijfplaats te verlaten en
naar Java, Sumatra of naar het buitenland te gaan, indien zij zulks wen
sen, doch zij zullen, onderhevig zijn aan bepaalde reisbeperkingen, die
voor iedereen gelden.
het practische resultaat daarvan moet
worden afgewacht, aangezien d».ze
leiders nog steeds in Prapat en op
Banka vertoeven.
Zij genieten dezelfde vrijheid als
alle andere burgers, maar het staat
hun niet vrij hun eigen republikeinse
gebieden te bezoeken.
De heer Austin zeide om twee re
denen niet te begrijpen waarom de
republikeinse regering niet in zijn
oude positie in Djokja is hersteld Ten
eerste is hetgeen de resolutie hier
over zegt, volkomen redelijk en ten
tweede past het herstel van de repu
blikeinse regering in Djokjakarta ge
heel in het Nederlandse plan van een
versnelde overdracht van de souve
reiniteit.
Austin vroeg zich af, waarom de
Nederlanders, indien zij van plan
zijn reeds over twaalf weken de sou
vereiniteit over te dragen, reeds thans
niet een begin kunnen maken met het
inschakelen van de republikeinse re
gering. Wanneer dr. Van Royen zegt,
dat herstel van de republikeinse re
gering nu chaos zou veroorzaken,
waarom zou dit dan niet het geval
zijn over twaalf weken?
De Amerikaanse afgevaardigde
stelde de vraag, of de gevaren, die
aan de restauratie van de republi
keinse regering verbonden zijn, niet
op fantasie berusten. De Amerikaan
se regering kan niet toestaan, dat
door een militaire actie één der par
tijen in het conflict wordt geëlimi
neerd. Naar zyn mening, moet aan
de regering der republiek de gele
genheid worden geboden het contact
te herstellen met haar politieke vol-
Herstel van Djokja zou
chaos ontketenen
Nederland had niet voldaan aan het
veir-ceK van ae Kaad om de repu
blikeinse regering in DjOKja te her-
sieuen en niertoe zou Nederland ook
nier overgaan, xseueriand heeft hier
tegen ernstige bezwaren, omdat" een
dergelijk neistei in geheel Indonesië
onvermijdelijk beschouwd zou wor
den als een zichtbaar symbool van
een zeer groot republikeins succes.
Verder ingaande op deze kwestie,
zeioe ar. Van Royen, uat de terugsiag
van dit leit enorm en catastrofaal zou
zijn. De ieaeraiisten, die met de Ne-
deiianuers hadden samengewerkt,
zou..en dit, zo verklaarde hij, als ver
raad bescnouwen. Bovendien zou het
onvermijdelijk de ondergang beteke
nen voor de aanhangers van Neder
land. Er zouaen zeker repressailles op
een verschrikkelijke schaal plaats
heóben.
COMMISSIE DER V.N.
Voorts zei hij, dat het een illusie
zou zijn om te denken, dart. de thans
in Inaonesië verblijvende commissie
der V.N. in staat is te zorgen, dat er
's nachts niemand meer wordt ont
voerd, niemand de keel wordt afge
sneden, in de rug wordt gestoken, op
eenzame wegen wordt aangevallen.
Dit alies is, naar we maar al te goed
weten, het werk van zekere gewapen
de republikeinse benden en dit dwong
ens tot militaire actie over te gaan.
Dr. Van Royen liet uitkomen, dat
Nederland nog steeds wil trachten de
Haagse conferentie te houden, waar
aan de republikeinen niet mee wil
len doen. Hij verklaarde, dat hier
door voldaan zou worden aan de geest
van de resolutie van de Veiligheids
raad van 28 Januari. De Haagse con
ferentie zou, aldus de Nederlandse
afgevaardigde, zes weken duren.
Daarna zuilen zes weken nodig zijn
voor de ratificatie. En dan zou het
aan de Indonesiërs zelf zijn de inter
ne organisatie van hun nieuwe staat
te regelen, hetgeen hen in staat zou
stellen, indien zij zulks wensen, de
republiek in zfjn oorspronkelijke of
een andere vorm te herstellen.
„Wat kan de raad voor een betere
garantie wensen, dan dat de repu
bliek, indien men dit werkelijk wenst,
uiteindelijk hersteld wordt?" vroeg
dr. Van Royen.
De Philippijnse afgevaardigde, Ro-
muLo, die na dr. Van Royen het
•woord voerde, eiste de uitvoering
van de Veiligheidsraadsresolutie van
28 Januari j.l. en het herstel van de
republikeinse regering in Djokja
karta.
PALAR BLIJFT WANTROUWIG.
Palar (republiek) verklaarde, dat
de manier, waarop de Nederlanders
hun nieuwe plan vooretellen, het doet
voorkomen alsof het de grootst mo
gelijke dwaling van de republiek en
van de Veiligheidsraad zou zijn, dit
plan niet met open armen te aanvaar
den. „Inderdaad, wij zouden deze
voorstellen van ganser harte aanvaar
den, indien wij onze droevige erva
ringen met de Nederlanders konden
vergeten. Wij kunnen dit echter niet
en mogen dit ook niet.
AMERIKA HOUDT VAST AAN
RESOLUTIE.
De Amerikaan Austin begon met
op te merken, dat de resolutie van
de Veiligheidsraad van 28 Januari
een redelijke en gezonde oplossing
biedt. De Amerikaanse regering blijft
deze resolutie dan ook steunen. Austin
constateerde, dat er in de afgelopen
vijf weken weinig gedaan is aan de
toepassing en uitvoering van de re
solutie. De vijandelijkheden zijn niert
gestaakt. Wel hebben de Nederlan
ders de vrijheidsbeperkingen voor de
leiders der republiek opgeheven, doch
MINISTERIëLE BENELUX-CON-
FERENTIE GEOPEND In het ge
bouw van de Eerste Kamer te 's-Gra
venhage is gisterochtend een aan
vang gemaakt met de driedaagse
conferentie van ministers der Bene-
lux-landen.
Overzicht tijdens de openingsrede
van de Nederlandse minister-pre
sident Dr. W. Drees. Van links naar
rechts: de Belgische ministers G.
Eyskens, P. Spaak, G. Moene de Fer-
nig, J. Duvieusant, de Groote en le
Trocet; de Nederlandse ministers
Joekes, Mansholt, in 't Veld, Drees,
Stikker, Lieftinck en Spitsen.
gelingen. Voor de Amerikaanse rege
ring is dit een kwestie van vitaal be
lang.
Komende tot de nieuwe voorstellen
van Nederland, wees Austin er op,
dat het bijzonder federaal overleg
met Soekarno c.s. van mening is, dat
de uitnodiging tot het bijwonen van
een conferentie in Den Haag slechts
mogelijk kan zijn, indien de republi
keinse regering opnieuw in Djokja
karta haar zetel zou hebben. De twee
de voorwaarde, die door de Indone
siërs aan de aanvaarding van deze uit
nodiging wordt verbonden is deze.
dat de bevoegdheden van de com
missie der V.N., die eveneens door de
Nederlanders is uitgenodigd, niet ge
schaad worden.
Austin merkte ten slotte op, dat het
zeer ongelukkig zou zijn, als de par
tijen over de preliminaire stappen tot
het herstel van de republikeinse rege
ring in Djokja, niet tot overeenstem
ming zouden komen. Wanneer beide
partijen zulks wensen, kan het hou
den van een ronde-tafelconferenrtie
inderdaad tot een oplossing leiden
met dien verstande, dat de resolutie
van de Veiligheidsraad van 28 Ja-
nuari van kracht blijft.
De zitting werd daarop verdaagd
tot hedenmiddag halfvijf, Nederland,
se tijd. De eerst spreker zal dan zijn
de vertegenwoordiger van India.
Dr. VAN ROYEN
NIET PESSIMISTISCH
„Het schijnt tot dusver, dat alle
partijen het er over eens zijn, dat
de Ronde Tafel-conferentie een goed
ding zou zijn, wanneer wij er maar
eerst in slagen de obstakels uit de
weg te ruimen", aldus heeft dr. van
Royen na de zitting van de Veilig
heidsraad verklaard tegenover de
diplomatieke correspondent van Ane-
ta. „De voornaamste van die obsta
kels is natuurlijk de kwestie van te
rugkeer der republikeinse leiders
naar Djokjakarta", zo voegde hij toe.
Op de vraag of hij die moeilijkheid
onoverkomelijk achtte, zeide dr. van
Royen: „Niets ter wereld is onover
komelijk. Als aan onze bezwaren te
gemoet gekomen zou kunnen worden,
zou niets ons verhinderen de gehele
kwestie opnieuw in ogenschouw te
nemen. Maar ik heb nog geen enkele
practische methode horen noemen,
die inderdaad onze bezwaren or»heft.
Omtrent de redeevan de Amerikaan
se gedelegeerde, Austin, zeide dr. van
Royen, dat hij het een voornaam
punt vond, dat die rede de deur had
opengelaten voor deelneming aan de
Ronde Tafel-conferentie door de par
tijen, wanneer deze onderling tot
overeenstemming konden komen. Hij
achtte het belangrijk, dat de Ver
enigde Staten zich blijkbaar niet aan
de letter van de resolutie van de
Veiligheidsraad vastklampen, maar
het bereiken van het gemeenschap
pelijke doel zwaarder laten wegen.
„Wanneer de Veiligheidsraad zich
maar niet perse aan de letter van de
resolutie wil houden, maar ook een
open oog toont voor andere metho
des, geloof ik wel, dat we iets zullen
bereiken", aldus verklaarde de Ne
derlandse gedelegeerde. Naar aan
leiding van de vraag van Austin,
waarom Nederland thans de repu
bliek niet in Djogja kan herstellen,
maar zulk herstel over enkele maan
den na de overdracht van de souve
reiniteit wel mogelijk acht, merkte
dr. van Royen op, dat de souvereini
teit niet aan de republikeinse rege
ring zal worden overgedragen, doch
aan de federale regering, hetgeen een
geheel andere kwestie is. Bovendien
zal de overdracht van de souvereini
teit elk psychologisch wapen ontne
men aan de guerillabenden, zo zeide
de Nederlandse gedelegeerde.
MINISTERIëLE BENELUX-CON-
FERENTIE De eerste dag van de
ministeriële Benelux-conferentie
werd besloten met een receptie in de
Ridderzaal aangeboden door de Ne
derlandse Regering. Minister Spaak,
die ook aanwezig, was, in druk ge
sprek met jhr M. Beelaerts van
Blokland, vice-voorzitter van de
Raad van State (links) en de Belgi
sche ambassadeur Z. Exc F. Graaffe
(rechts).
Kard. Mindszenty
ernstig ziek
Er is te Rome bericht ontvangen,
zo meldt de „Linie", dat de Vorst
primaat van Hongarije, Zijne Emi
nentie Joseph Kardinaal Mindszenty,
aan een ernstig aan "al van long-ont
steking lijdt. De bron, waaruit dit
bericht stamt en die als zeer betrouw
baar bekend staat, deelde verder nog
mee, dat Zijne Eminentie zich nog
steeds in een der ondergrondse cellen
van het perced Andrassy Ut 60. te
Boedapest bevindt, in tegenstelling
met de officiële berichten, die de
Hongaarse regering heeft laten ver
spreiden en waaruit zou moeten blij
ken, dat de Kardinaal een bevoor
rechte behandeling zou genieten en
op de eerste verdieping van genoemd
perceel in een ruime kamer zou zijn
opgesloten.
Dezelfde ron heelt aan Rome la
ten weten, dat het vast staat, dat de
Kardinaal ernstig gestoord is in Zijn
geestelijke vermogens ten gevolge van
de behandeling. Hem voor en na het
proces aangedaan.
INT. EUCHARISTISCH CONGRES.
Het Internationaal Eucharistisch
Congres wordt dit jaar van 5 tot 10
Juli in Nancy gehouden.
Nancy treft thans voorbereidingen
om de te verwachten 50.000 gelovigen
onder dak te brengen.
Hef laatste Internationaal Eucha
ristisch Congres werd in Mei 1938 te
Boedapest gehouden. „Msb."
De grenscorrecties
Naar de Duitse pers uit Wezel ver
neemt, zou het militaire bestuur aan
de Duitse grensbeambten in het ge
bied van Elten hebben aangezegd, dat
zij zich voor vertrek uit dit gebied
moeten gereed maken. Elten ligt in
de uitstulpin der Duitse grens bij
Zevenaar e behoort, aldus deze be
richten. tot de correcties, die door Ne
derland zijn gevraagd. Het dorp telt
ongeveer 40inwoners.
Volgens deze Duitse berichten,
waarop van Britse zijde geen beves
tiging is gegeven, zouden 80 gezin
nen hun woning binnen korte tijd
moeten verlaten.
Bij een bezoek, dat een correspon
dent van het A.N.P. gistermiddag
bracht aan hc grootste der vooi toe
wijzing aan Nederland in aanmer
king komende gebieden, de z.g.n zelf
kant tegenover Sittard, bleek ons, dat
de bevolking daar de ontwikkeling
zeer rustig afwacht. Er valt in deze
dorpen nauwelijks een weerslag te
bespeuren van de scherpe campagne
tegen de correcties, die in de Duitse
pers en door Duitse autoriteiten
worden gevoerd. Integendeel wordt
men het er moede, zo werd ons door
een bevoegde Duitse autoriteit mede
gedeeld, voortdurend bezoek te ont
vangen van radio- en krantenrepoi-
ters, die daarna berichten hoezeer de
bevolking tegen het verandoren van
nationaliteit is ingenomen Weliswaar
zo werd er aantoegevoegd. zijn inder
daad 80 der inwoners er afkerig
van, hun Duitse nationaliteit te ver
wisselen voor de Nederlandse, doch
de bevolking is de mening toegedaan,
dat over de correcties reeds definitief
beslist is. In deze omstandigheden
aarzelen de bewoners hun mening
vrijmoedig uit te spreken. Veeleer
breken de betrokkenen zich het hoofd
over alle mogelijke vraagstukken, die
zich voor hen na een wijziging der
grens zullen voordoen zoals bijv. de
omwisseling van het geld en de vraag
wie uit het gebied zou moeten ver
trekken. In afwachting van eventuele
correcties hebben vele boeren in dit
gebied hun oogst gedeeltelijk in de
schuren gehouden. Toen door het lan
delijke bestuur werd aangedrongen
op algehele aflevering, hebben de
boeren ten antwoord gegeven, dat zij
eventueel niet met lege handen in Ne
derland wensten te staan. In het al-
gerheen houdt men er rekening me
de in deze streek, dat een overgang
naar Nederland grotere economische
mogelijkheden opent. Ton opzichte
van de Düitse centra ligt de „zelf
kant" n.l. vrij sterk geïsoleerd en de
meeste der dorpen zullen zich veel
makkelijker op Sittard kunnen oriën
teren. Er heeft van ouds zulk een
oriëntatie bestaan, doch in de laatste
jaren is deze door de hermetische af
sluiting dei grens verloren gegaan.
Een der vragen, welke zich ir. dit
verband voordoen, is deze of de 590
arbeiders uit dit gebied, die tot nog
toe in de Duitse industrie in Heins-
berg en Geilenkirchen werken, in
Limburg een nieuwe werkkring zou
den kunnen vinden. Men verwacht
in de grensstreek in dit verband geen
grote moeilijkneden, te meer nu de
werkgelegenheid voor Duitsers in
Limburg is opengesteld. Uit de stroom
van Duitse g r idigden voor werk in
Nederland, die in de laatste weken
naar het Nederlands consulaat te
Aken komt, kan overigens worden
afgeleid, dat ook buiten het correc-
tiegebied grote belangstelling voor
werk in Nederland bestaat.
GROTE BELANGSTELLING VOOR
TULPEN-RAILLYE.
Voor de Tulpen-raillye. die in de
laatste week van April gehouden zal
worden, blijkt eer zeer grote belang
stelling te bestaan. Naar wij verne
men, hebben tot nu toe reeds 18U Ne
derlandse équipes zich aangemeld.
Waar men 100 plaatsen voor deelne
mers uit het buitenland reserveert,
kan men voorlopig slechts 50 Neder
landse ploegen accepteren. Ook de
eerste inschrijvingen uit het buiten
land zijn reeds binnengekomen.
De voorzitter van do provinciale
commissie voor Zuid-Holland van
het nationaal instituut „Steun wettig
gezag" prof. dr. ir. P. M. Heertjes,
heeft gistermiddag op een perscon
ferentie o.a. meegedeeld, dat een
nieuwe fase is gekomen in de ont
wikkeling van de nationale reserve
als gevolg van de besprekingen der
geallieerde staven. Het aantal cate
gorieën, dat tot deze nationale re
serve, waarvan de sterkte in eerste
instantie is gesteld op 20 a 25.000
man, kan toetreden, is aanmerkelijk
uitgebreid. Op het ogenblik is de
toestand zo, dat kunnen toetreden:
a. Het personeel van de lichtingen
1935 en ouder, inclusief reserve-of
ficieren en dienstplichtig kader;
b. Het personeel van de lichtingen
19361940, exclusief res. officieren
en dienstplichtig kader met uitzon
dering van genie (zoeklichtenafde-
ling) en luchtdoelartillerie;
c. Het personeel van de lichtingen
19411944, voor zover niet geoefend;
c. Alle buitengewoon dienstplichti
gen;
e. Alle niet- dienstplichtigen tot de
leeftijd van vijftig'jaar.
In dit verband werd er de aan
dacht op gevestigd, dat de burge
meesters de opdracht hebben gekre
gen de dienstplichtigen van de oor
logslichtingen 19411944 te regis
treren. Dit wil nog niet zecgen, dat
zij inderdaad zullen worden opge
roepen voor de dienstplicht, doch de
mogelijkheid is niet uitgesloten. Zij,
die zich echter melden voor de na
tionale reserve of voor de reserve
grensbewaking. zullen niet voor
dienstplicht worden opgeroepen.
Blijkens een mededeling van gene
raal Kruis zal de nationale reserve
op 1 Januari 1950 moeten zijn ge
vormd.
Kolonel Six, lid van het hoofdbe
stuur van „Steun wettig gezag",
vestigde er nog de aandacht op, dat
dienstneming geheel vrijwillig is,
doch dat het in het belang van het
gehele volk is, indien vele vrijwilli
gers zich melden, zodat de door ge
neraal Kruis 1de eis kan worden
verwezenlijkt. Als dc regering de
diensten door middel van dienst
plicht in het leven zou moeten roe
pen, zou dit ontzaggelijk veel krach
ten aan het bedrijfsleven onttrekken,
een verlies aan arbeidsuren beteke
nen en dus verlaging van de levens
standaard tengevolge .hebben. Met
vrijwillige toetreding wordt dus niet
alleen een militair, doch ook een
economisch belang gediend. Boven
dien heeft de vrijwilligheid voor de
man de aantrekkelijkheid, dat hij
niet uit zijn gezin wordt weggehaald
en slechts door het offeren van wat
vrijo tijd f200 oefer.uren per jaar)
hetzelfde effect kan bereiken als
door een oefening onder de wapenen
als dienstplichtige
Tenslotte deelde de kolonel Six
mede, dat de bewapiening van de na
tionale reserve gelijk zal zijn aan
die van de territoriale compagnieën
en dat voor de vrijwilligers zeer gun
stige sociale voorzieningen zijn ge
troffen.
ENGELAND WIL NEDERLANDS
SYSTEEM VAN TUINBOUW
VEILINGEN INVOEREN.
De heer N. A. Laarman, directeur
van de economiche .afdeling van het
centraal bureau van de tuinbouwvei
lingen, deelde gisteren tijdens de
jaarvergadering van de provinciale
commisie uit de veilingen in Zuid-
Holland mee, dat binnenkort op én
kele plaatsen in Engeland het sys
teem van tuinbouwveilingen zal wor
den ingevoerd, zoals de Nederlandse
tuinbouw het reeds meer dan een
halve eeuw kent. Bovendien komen
binnenkort enkele leden van een
studiecommissie naar Nederland om
er vertrouwd te raken met het Ne
derlandse systeem van fondsvorming
en van miniumumprijzen. Ook deze
dekking van eigen risico's door de
tuinders heeft de Engelse bewonde
ring afgedwongen, aldus de heer
Laarman.
DE N.Z.H. EN DE HAARLEMSE
KANTONRECHTER
Naar aanleiding van het oordeel
van de kantonrechter mr. F. van
Blerkom over het bedri.if en over dc
chauffeurs van de N.Z.H.V.M., uit
gesproken in de zitting van het kan
tongerecht te Haarlem op 7 dezer,
deelt de directie van de N.Z.H.V.M.
mede, dat zij een klacht bij de Mi
nister van Justitie heeft ingediend.
Twee vissers, die gistermiddag met
een boot op de ,-.Wije Bliek", een der
Kortenhoefse Plassen, voeren, von
den een lijk drijvende. Hat bleek
het stoffelijk overschot te zijn van
de heer-jager O. van Dijk uii Den
Haag, die in de avond van 4 Januari
tijdens een jachtpartij tezamen met
de jachtopziener J. Breyer uit Kor-
tenhoef verongelukte. Men vond de
volgende dag wel de omgeslagen
boot en later het lijk van dc jacht
opziener, maar het stoffelijk over
schot van het tweede slachtoffer
bleef tot nu toe spoorloos.
PUNTENDIEFSTAL AAN HET
LICHT.
Door de arrestatie van J. de R. uit
Tilburg, diö verdacht was van een in
braak bij de textielfabriek Mol van
Bladel aldaar, waar ongeveer 200.000
textielpunten vermist werden, heeft
men op zijn aanwijzingen drie Am
sterdammers, L., S. en v. d. W., in
hechtenis kunnen nemen, die de ge
stolen punten hebben doorverkocht.
S. en v. d. W. zullen naar Tilburg
worden overgebracht voor een nader
verhoor.
Sen
Waar innerlijke rust ontbreekt,
wordt de behoefte aan verstrooiing
steeds groter.
