De onderdanen hebben de
zich „te houden aan de
van lonen en
zware plicht
regelingen
prijzen''
De ongeregeldheden te Djokja
Vorderingen van het
Atlantisch Pact
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: THL WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
VRIJDAG 4 MAART 1949
40ste JAARGANG No. 11634
Ongeregeldheden
in Djokja
geëindigd
Bar. Pepengracht 32. Telel. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.: 15 ct. p. m m. Telefoontjes 11.50
De Bisschoppen
spreken
ÏVE Bisschoppen schrijven in hun
^Vastenbrief een hoofdstuk „Over
de rechtvaardige prijzen''.
Dat er geen prijzen worden bere
kend, die boven de rechtvaardige
uitgaan, is vooral in deze tijd een
strenge eis, „nu" zoals de Bisschop
pen constateren „een aanzienlijk
deel van het volk rond het bestaans
minimum zweeft". De Bisschoppen
merken op, dat hier de overheid een
taak heeft om toe te zien, en op de
onderdanen ),de zware plicht" rust,
niet de overheid mede te werken.
De Bisschoppen zeggen, dat nog
over meerdere andere verplichtingen
zou kunnen worden gesproken in
verband met de sociale rechtvaar
digheid.
Zij noemen er twee.
Een juiste verdeling' van de be
schikbare woonruimte is tegenwoor
dig een eis van sociale rechtvaardig
heid. Het is één hoogst belangrijke
plicht, om aan die eis te voldoen.
Velen geven veel ergernis doordat
zij niet of met klaarblijkelijke tegen
zin, geenszins loyaal en liefdevol naar
die eis willen handelen. En op een
tweede hoogst belangrijke plicht wij
zen de Bisschoppen in de volgende
woorden:
„Wij zouden nog kunnen spreken
over de politieke delinquenten. Wan
neer zij hun straf hebben uitgeboet
en terugkeren in de maatschappij met
goede bedoelingen, dan hebben zij
strikt recht niet te worden geweerd
of genegeerd, dan gebied de liefde en
de barmhartigheid te vergeven en te
vergeten".
Na in hoofdstuk V een „Samenvat
ting" te hebben gegeven waarbij
zij o.m. een dringende oproep rich
ten tot de katholieken, om zich aan
te sluiten bij hun katholieke Stands-
en Vakorganisaties besluiten de
Bisschoppen met ons voor te hou
den, waaruit „de eigenlijke vernieu
wing en het echte leven" moeten
voortkomen; wat hun bron moet zijn.
Zij houden ons voor „te leven uit een
echt christelijke geest" en „te bidden
met grote volharding".
Wij herhalen de wens, dat allen het
Bisschoppelijk Schrijven met grote
aandacht zullen lezen en bestuderen,
cm er naar te gaan leven en han
delen.
Prof. Dr. N. A.
Donkersloot
Bedankt als lid
van de
Eerste Kamer
In de vergadering van de Eerste
Kamer heeft de voorzitter medege
deeld, dat een brief was binnenge
komen van prof. dr. N. A. Donker
sloot, waarin deze bericht ontslag te
nemen als lid van de Eerste Kamer.
Prof. Donkersloot (Anthonie Don
ker) heeft sinds 20 Nov. 1945 zit
ting in de Eerste Kamer voor de
Partij van de Arbeid.
OVERLEG MET KAMER NIET
ALTIJD MOGELIJK
Op vragen van het lid der Tweede
Kamer de heer Welter of de rege
ring wil toezeggen, dat zij op geen
enkele wijze en in geen enkele Vorm
toezeggingen zal doen of daden zal
stellen inzake Indonesië, alvorens
met de Kamer overleg te hebben
gepleegd? heeft de minister-presi
dent geantwoord: dat hij de gevraag
de toezegging niet geven kan, aan
gezien zulks elk onderhandelen bij
voorbaat onmogelijk zou maken.
Uiteraard zullen bepaalde resulta
ten van de onderhandelingen, waar
voor zulks vereist is, bij de wet moe
ten worden bekrachtigd.
SNEEUW! Maart blijft met zijn
staart kwispelen. De storm heeft
zijn vernietigende activiteit ternau
wernood gestaakt of wij werden ver
rast met de eerste bui sneeuw van
dit jaar.
DE VASTENBRIEF
„De eigenlijke vernieuwing en
echte leven zelf kunnen slechts komen
van Degene, die gezegd heeft: „Ik
ben de weg, de waarheid en het leven
m (Slot)
BISSCHOPPEN spreken in hoofdstuk V zeer ernstige woorden over
het niet handhaven van de rechtvaardige prijzen. De sociale recht
vaardigheid moet hier het ordenend beginsel zijn, „ook in het grote za
kenleven". Velen die nog op het standpunt staan van „zaken zyn za
ken", zullen bij lezing van dit hoofdstuk moeten erkennen, dat zij mis
drijven tegen de sociale rechtvaardigheid.
Ten slotte geven de Bisschoppen een „samenvatting", welke zij be
sluiten met een dringende vermarg om veel te bidden.
de bedoelingen, dan hebben zij
strict recht niet te worden geweerd
of genegeerd, dan gebiedt de liefde
en de barmhartigheid te vergeven en
te vergeten, dan is het ook een eis
van algemeen belang en van sociale
rechtvaardigheid, dat ze geleidelijk
weer worden gebracht tot een nor
maal leven en bestaan in onze chris
telijke maatschappij.
VI. SAMENVATTING
D.G., zo is de sociale rechtvaar
digheid een oefenschool voor vele
christelijke deugden; daarom wordt
zy ook de algemene rechtvaardigheid
genoemd: zij matigt onze zucht naar
aardse goederen en leert ons iets af
te staan voor anderen; zij laat ons
treden uit de enge kring van per
soonlijke en groepsbelangen en voert
ons op tot een allesomvattende so
lidariteit: zij spoort ons aan tot ar
beidzaamheid en offervaardigheid
en voert niet weinigen tot heldhaf
tigheid in dienst van de gemeen
schap Vele van haar plichten wor
den door burgerlijke wetten be
krachtigd; daarom heet zij ook de
wettelijke rechtvaardigheid. En het
is verkeerd te menen, dat de deugd
geen deugd meer is, als ze door de
wet wordt gevorderd. Het tegendeel
is waar: de deugden mogen niet
verstikt worden onder de druk der
wet, maar kunnen, geleid door de
wet uitbloeien tot rijkere deugd van
sociale rechtvaardigheid en gehoor
zaamheid. De deugden worden ge
makkelijker beoefend, als zij mder
leiding van de sociale rechtvaardig
heid van allen gezamenlijk worden
gevraagd. Het is immers moeilijk
rechtvaardig te zijn en liefdevol en
onbaatzuchtig, als de anderen het
niet zijn. Wanneer echter deze deug
den bij velen gaan leven, wanneer
ze gedragen worden door maatschap-
het
Opdat ieder het zijne krijge, zo
als de rechtvaardigheid verlangt, is
ook zeer belangrijk een juiste ver
houding tussen lonen en prijzen en
van de lonen onderling. De werke
lijke waarde van het loon hangt im
mers af van de prijs van de goederen,
die de werknemer er voor kan krij
gen; en omgekeerd hangt van de
prijs van de goederen af, welke be
loning de werkgever, de middenstan
der, de landbouwer voor hün pres
taties zullen ontvangen. Dit is bij
zonder klemmend in onze omstan
digheden, nu een aanzienlijk deel
van het volk rond het bestaansmi
nimum zweeft. Wanneer immers de
ene groep te veel neemt, zal de an
dere te kort komen en dikwijls on
der het bestaansminimum dalen.
Het is de taak van de overheid toe
te zien, dat het juiste evenwicht ge
handhaafd wordt; daarom rust ook
op de onderdanen de zware plicht
van sociale rechtvaardigheid; zich te
houden aan de regelingen van lonen
en prijzen. Er kunnen bijzondere om
standigheden zijn, waarin de wet
niet heeft voorzien en waarih een
afwijking te verontschuldigen zou
zijn; dit mag echter niet te gauw
aangenomen worden met het oog op
het algemeen belang. Afgezien van
deze bijzondere gevallen, aarzelen
Wij niet herhaalde of grove overtre
dingen op dit gebied in de tegen
woordige omstandigheden een zonde
tegen de sociale rechtvaardigheid te
noemen. Daardoor wordt immers
ernstige schade toegebracht aan het
algemeen belang. Ook wanneer
loon- en prijsregelingen in haar hui
dige vorm verdwijnen, zal het al
gemeen belang steeds voor ogen
moeten worden gehouden: de sociale
rechtvaardigheid zal dan het orde
nend beginsel moeten ziin. ook in
het grote zakenleven. En Wij menen,
dat dit in de tegenwoordige omstan
digheden in meerdere vrije beroe
pen niet voldoende voor ogen wordt
gehouden.
Trouwens de bedongen prijs of
het gevraagde loon moet steeds
rechtvaardig blijven tegenover de
andere partij. Als dit niet zou zijn
is er strict onrecht met plicht van
restitutie. In de laatste iaren is hier
zeker dikwijls en grotelijks misdaan,
maar het was dikwijls moeilijk daar
voor algemene re?els te geven we
gens de uitzonderlijke omstandighe
den. Nu evenwel de ordelijke ver
houdingen terugkeren en de recht-
vaardighe;d tegenwoordig zo dringt,
moeten de Christenen hun geweten
voortdurend laten soreken. Over
meerdere andere verplichtingen zou
gesproken kunnen worden in ver
band met de sociale rechtvaardig
heid. Zo zal het zonder meer duide
lijk zijn. dat een juiste verdeling van
de beschikbare woonruimte tegen
woordig een eis is van sociale recht
vaardigheid. Iedereen heeft dan ook
de plicht om loyaal mes te werken
met de biervoor aangewezen instan
ties. Anders zou hij op de oordeels
dag het verwijt kunnen horen: „Ik
was zonder verblijf en gij hebt mij
niet opgenomen". (Mt. 25, 43). Wij
zouden n'og kunnen spreken over de
politieke delinouenten. Wanneer zij
hun straf hebben uitgeboet en terug
keren in de maatschappij met goe-
pelijke groepen, wanneer ze veran
kerd worden in maatschappelijke in
stellingen, wanneer de naleving ver
zekerd wordt door burgerlijke wet
ten, dan kan inderdaad de geestelij
ke en sociale vernieuwing zich we
gen banen door heel het openbare
leven.
De organen, die deze sociale recht
vaardigheid propageren en verwer
kelijken zijn vooral onze katholieke
Stands- en Vakorcanisaties. Paus
Pius XI schryft daarover: „De^e
groepen en organisaties zyn het.
welke aangewezen zijn om de orde
ning in de maatschaopij te bewerken,
zoals Wij die bedoeld hebben in On
ze Encycliek Ouadragesimo Anno,
en om oo die wijze de erkenning van
Christus' Kon'ngschap te verbreiden
op de verschillende gebieden van
cultuur en arbeid". Het zijn ook de
ze vri.ie maatschanneliike organisa
ties in Nederland Wii roeden daarom
meer dan ooit alle Kathobeken drin
gend op, zich aan te sim'ten bii h"n
Stands- en Vakorganisaties en daarin
actieve ledpn te worden. Want D G..
daden worden er gevraagd en offers
waar het moet: de tiid is rijp. de tiid
dringt om nu te komen tot een ra
dicale doorvoering van de sociale le
ringen van de Kerk.
Het zal niemand ontgaan zijn. dit
dit slechts wegen en middelen ziin
van christelijke vernieuwing. De
eigenlijke vernieuwin* en het echte
leven zelf kunnen slechts komen van
Degene, die gezegd heeft: „Ik ben
de weg. de waarheid en het lev-m".
(Joa. 14, 6). Daartoe moeten wij ons
verdiepen in de geest van Christus,
ons vernieuwen in Zijn leven, als
Christus weer ten volle leeft in de
Christenen, zal Hij weer herboren
worden in de maatschaopij. Lasi ons
daarom beginnen in de H. Vasten
tijd te leven uit een echt christelijke
geest; beschouwen wij Christus' le-
vendwekkend lijden en volgen wij
Hem na door verstervingen er. vol
ledige vervulling van onze christe
lijke plichten, ook van de maatschao-
oelijke, zoals Wij die in dit schrij
ven hebben geleerd. In deze tiid
moeten wij bidden met grote vol
harding tot God, van Wien komen de
heilige verlangens, de goede voor
nemens en de rechtvaardige werken,
smeekt de grote God. dat Hij de
vrede moge brengen, die de wereld
niet geven kan. Bidt veel voor- de
landen, waar kerk vervol gin rr woedt
of dreigt, bidt voor onze H. Vader de
Paus, voor onze geëerbiedigde Ko
ningin en de Koninklijke famliie,
voor de Regering, voor onze soldaten
in Indonesië en voor geheel ons volk.
Vraagt dit door de voorsnraak van
Haar, die ons aller Moeder is en de
„overwinnares in elke strijd voor
God" (Paus Pius XII).
VOOR DE REPUBLIKEINSE
VLOOT In een staalfabriek te
Djokjakarta troffen de Nederlandse
troepen een Duits matroos aan bij
deze één mans-torpedo.
WISJINSKY UIT
TSJECHO-SLOWAKIJE
VERTROKKEN.
Te Praag wordt officieel bekend
gemaakt, dat Wisjinsky, onder-minis
ter van buitenlandse zaken der Sow-
jet-Upie, gisteren Tsjecho-Slowakije
heeft verlaten.
MODERNE LANDRU IN ENGELAND
Naar gemeld wordt, heeft Scotland
Yard thans genoeg bewijsmateriaal
verzameld om de man, wiens arresta
tie wij gisteren gemeld hebben, te
doen vervolgens wegens een serie der
afgrijselijkste moorden in de Britse
geschiedenis. Hij heeft tenminste vijf
slachtoffers gemaakt, wier lichamen
naar m.en gelooft in een zuur werden
opgelost en wier bezittingen met be
hulp van vervalste documenten wer
den verkocht. Deze verkepen zouden
ongeveer 28.000 pond sterling hebben
opgeleverd.
In enkele uren afgelopen
Noorwegen neemt deel aan het Pact
f>E NOORSE ambassadeur te Washington heeft medegedeeld, dat Noor- streeks 11 uur in de ochtend geheel
wegen besloten heeft, deel te nemen aan de onderhandelingen over «omon «r,.
een Noord-Atlantisch Verdedigingspact. De ambassadeur Morgensteirne,
zeide, dat het parlement in geheime zitting de regering gevolmachtigd
had, stappen te doen, teneinde uitgenodigd te worden tot de onderhan
delingen. Dit besluit zou Vrijdag (heden) officieel te Oslo beleend wor
den gemaakt.
Hij had Hickerson, hoofd van de
Europese afdeling van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse
zaken, van het besluit op de hoogte
gebracht en deze had hem onmid
dellijk de bij voorbaat gedane uit
nodiging doen toekomen. De uitno
diging werd aanvaard en een rege
ling voor het bijwonen door Noor
wegen aan een bijeenkomst van de
ambassadeurs der landen welke aan
de onderhandelingen deelnemen en
Dean Adheson. Deze bijeenkomst
zou Vrijdag (heden) plaats hebben.
Men beschouwt Noorwegen thans
als een der medestidhters van de
voorgestelde alliantie. Op de vraag
of Noorwegen amendementen zou
indienen, zeide de ambassadeur, dat
hij gaarne enige opmerkingen over
de voorwaarden zou maken, doch
dat hij verder nog niet de nodige
instructies van zijn regering had
ontvangen. Noorwegen was nog niet
in het bezit van het laatste ontwerp.
Wel had Noonvegen kennis kunnen
nemen van de hoofdtermen van het
ontwerp.
TEGEN DE SPIONNAGE IN
FRANKRIJK.
Officieel is te Parijs medegedeeld,
dat een geoloog, toegevoegd aan de
Franse commissie voor atoom-energie,
genaamd Pellaz, gearresteerd is in
verband met het onderzoek naar be
weerde communistische spionnage in
Frankrijk. Pellaz zal voor een mili
tair "tribunaal verschijnen, beschul
digd van ongeoorloofde onthulling
van militaire geheimen.
Pellaz was vroeger in dienst van
Franse raad voor electriciteit en is
sinds een jaar toegevoegd aan de
commissie voor atoomenergie.
Het besluit van de Storting (het
Noorse parlement) was met grote
meerderheid genomen. Slechts 11
communistische leden hadden tegen
gestemd. De storting bestaat uit 150
leden.
OOK DENEMARKEN.
Ook Denemarken schijnt thans be
sloten te zijn om deel te nemen aan
het Atlantisch Pact.
Canada heeft bekend gemaakt, dat
het geen bezwaar zou hebben tegen
een eventuele toetreding van Italië.
Geblokkeerde
Russen trekken af
De Russen, die in het gebouw van
de Sovjet-missie te Frankfor'. geblok
keerd werden, hebben thans eieren
voor hun geld gekozen en zyn ver
trokken.
Zoals bekend, weigerden zij Frank
fort te verlaten en daar het gebouw
der Sovjet-repatrieëringsmissie ex
territoriaal bezit is, konden de Rus
sen er niet uitgezet worden. Wel kon
den zij worden geblokkeerd. Gas en
electrictteit werd afgesneden en elke
Ten aanzien van de ongeregeld
heden te Djogja wordt van officiële
zijde o.a. nog gemeld dat Dinsdag 1
Maart tegen vier uur in de ochtend
licht vuur werd afgegeven op de
Nederlandse posten aan de stads
rand. Precies zes uur ontwikkelde
zich een hevig vuur op verschillen
de plaatsen van de stad. Twee aan
vallen van sterke groepen werden
uit Westelijke richting ondernomen,
terwijl een derde aanvalspoging
werd ingezet uit Zuidelijke richting,
waar de binnenkraton is gelegen.
„Onmiddellijk werden tegenmaat
regelen genomen. Een colonne werd
ingezet tegen de aanvalsgroep uit
Zuidelijke riohting. Zij rukte dwars
door de stad op naar het bedreigde
punt. Zij ontving zwaar vuur uit de
buitenkraton en nadat zij zich een
weg gebaand had tot de Noordelijke
muur van de binnenkraton, werd zij
eveneens uit de kraton beschoten.
Hierbij werden onze troepen be
stookt door sluipschutters, die zich
genesteld hadden in bomen, staande
op het terrein van de binnenkraton.
Daarom verzocht de commandant
van de colonne toegang tot de kra
ton, welke onmiddellijk door de sul
tan persoonlijk werd verleend. Na
dat de sultan verklaard had, dat
zich geen leden van de aanvallende
gfeep op de terreinen van de bin
nenkraton bevonden, werd hiermede
genoegen genomen. Een verder on
derzoek werd daarom niet inge
steld."
De ongeregeldheden waren
geëindigd. Naar schatting namen on
geveer 2000 man behorende tot de
in de omstreken van de stad rond
zwervende groepen, die zich voor
deze gelegenheid hadden geconcen
treerd, aan de gezamenlijke aanval
deel. De aanvallers, die deels goed
bewapend waren, werden op alle
punten met zware verliezen uiteen-
KARDINAAL ALS DOODGRAVER.
In New York staken de doodgra
vers, tot groot ongerief van de bevol
king. Kardinaal Spellmann, de aarts
bisschop van New York, heeft zich
thans, aan het hoofd van een hon
derdtal seminaristen, naar een kerk
hof begeven, om daar een aantal graf
kuilen te graven.
Kardinaal Spellman was van plan
om alle priesters en seminaristen, die
daar „lichamelijk toe in staat" waren,
op te roepen om te helpen bij het be
graven van de doden.
De kardinaal zei o a. in een verkla
ring over de staking, dat de doodgra
vers kennelijk onder communistische
invloed staan.
DE DEENSE COMMUNISTEN
ZEGGEN HET HANDIGER.
De Deense communistenleider,
Axel Larsen, verk aart, dat, indien
Denemarken in een oorlog betrokken
zou worden, de Deense communisti
sche partij het volk zou opwekken te-
toevoer van voedsel werd verhinderd. gen de agressor te strijden. De partij
Gistermiddag was men zefs begonnen
met het gebouw met prikkeldraad af
te zetten. Daarop heeft kolonel La-
zaref aan de geblokkeerde Russen
een order van maarschalk Sokolofski
overgebracht om naar de Russische
zóne terug te keren. Vrijdagochtend
zijn ze vertrokken. De Amerikanen
hadden bywijze van tegemoetkoming
gedurende de nacht de stroomtoevoer
weer hersteld.
zou dit doen, al zou de agressor uit
één enkele staat bestaan of uit „een
coalitie zoals het Atlantisch Pact",
zo zeide hij op een partij vergadering.
Denemarken werd niet door agressie
uit het Oosten bedreigd. „Onze voor
naamste taak bestaat in de bestrij
ding van een nieuwe oorlog en daar-
zijn wij tegenstander van het
geslagen, een groot deel van hun
wapens achterlatend.
Het Nederlandse communiqué
meldt voorts, dat onder de zes do
den aan Nederlandse zijde zich drie
politie-beambten bevonden. Spoedig
nadat de Nederlandse troepen de
aanvallen onderdrukt hadden, keer
de de rust weer. Ook gedurende de
nacht en de volgende dagen is het
verder rustig gebleven.
Sabotage op Java
TREIN IN RAVIJN GESTORT.
Een werktrein van de staatsspoor
wegen stortte Woensdag tussen Se-
rang en Rangkas Bitung, 15 km. ten
Zuiden van Serang (Java), in een ra
vijn. 4 Indonesische leden van het
treinpersoneel werden gedood en 10
gewond, aldus verneemt Aneta. Vol
gens te Batavia ontvangen inlichtin
gen was sabotage aan het viaduct dat
in de ochtend op de heenreis juist
was hersteld, de oorzaak van het on
geluk. Nadat de trein in het ravijn
gestort was, werden uit het zijterrein
enkele schoten gelost. Eerste hulp kon
spoedig verleend worden, doordat de
radioverbinding intact bleef.
WxMie. JxiCkic
Het ja-woord
Wanneer je als gewoon mens
een meisje vraagt om met je te
trouwen, dan schreeuw je dat
niet dwars over de straat. Wy,
gewone jongelingen, plegen een
dergelijke plechtigheid met ge
heimzinnige luister te omhangen.
Wij hebben het dagenlang voor
bereid, een stiekeme afspraak
gemaakt, onze woorden gewikt
en gewogen en met acute hart
kloppingen komt het hoge woord
eruit. Het luidt altijd anders dan
wij ons hadden voorgenomen;
wij doen allerakeligst stuntelig,
wij stotteren en blozen. Neen,
bij zoiets wensen wij geen getui
gen.
De Amerikaan Snow, lid in
het Huis van afgevaardigden in
de staat Idaho, dacht er anders
over.
Hij beklom het spreekgestoel
te in de vergadering van het
Huis en richtte zich rechtstreeks
tot grote verbazing van de
anderen tot zijn vrouwelijke
collega miss Edith Miller. In een
vlotte speech zette hij de tal
rijke redenen uiteen, welke hem
er toe gebracht hadden haar bij
deze zijn liefde te verklaren en
haar hand te vragen. Wat kon
miss Miller anders doen dan he
vig te blozen en „ja" te zeggen,
onder het ovationeel applaus van
de hele zaal.
Wat zoudt u ervan zeggen, als
in de Leidse gemeenteraad....
Neen, dat gebeurt bij ons niet.
Een koA/ue^tje...
„De vrede bestaat in de rust der
orde. Evenals voor particulieren, zo
berust ook voor de st«* 'en de een
dracht in de eerste p'aats op recht-
om Z«n w.j wfgensianaer van "«.vaardigheid en liefde',
agressieve Amerikaanse Atlantische
Pact".
Paus Leo XÜI.
