Se&zidóeSoti/Ya/tit
Eerste stap naar
vrede
Drama van Boedapest te
Sofia herhaald
Een „proces" zonder bewijsmateriaal
Thorez handhaaft zijn verklaring
voor Nat. Vergadering
Prijsval in Franse landbouw
De boeren dreigen reeds met staking
Versterking
Russische troepen
VRIJDAG 25 FEBRUARI 1949
40ste JAARGANG No. 11628
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN .DE BURCHT"
„Proces" tegen 15
Bulgaarse protestantse
geestelijken
Bur. Papengracht 32. Telei. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs f 0.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.: 15 et. p. m m. Teleioontjes 11.50
VNaar welke school?
OVER vernieuwing van onderwijs
wordt veel geschreven en ge
sproken.
Wat is die vernieuwing eigenlijk?
Wat bedoelt men er mee?
Het is niet gemakkelijk o.L een
definitie te geven, welke voor iedere
tak van en voor ieder vak van het
onderwijs als pasklaar is.
Ons dunkt, dat we „vernieuwing
van het onderwijs" het best aldus
kunnen omschrijven; Zij bedoe't de
belangstelling en geestélijke zelf
werkzaamheid van de kinderen op
te wekken, om hen aldus in zichzelf
de leerstof te doen verwerken, zodat
zij leren niet voor de school, maar
voor het leven.
Aan die vernieuwing van het on
derwijs kunnen de ouders heel veel
medewerken; zij moeten de noodza
kelijke voorwaarde schéppen, zonder
welke alle pogingen van de docen
ten, de onderwijskrachten tevergeefs,
abso uut tevergeefs zijn.
Welke die voorwaarde is?
Zij moeten hun kinderen zenden
naar de school, waarin deze thuis be
horen.
Voorop staat vanzelfsprekend:
naar, indien mogelijk, een katholie
ke school.
Maar verder komt de vraag: naar
we'ke katholieke school?
Als het de bedoeling is, dat de
kinderen later een ambaéht zullen
kiezen, dan is hun plaats in een la
gere school voor eindonderwijs en
niet in een z.g. op eidingsschool,
waar hun ook leerstof wordt voor
gezet, die hen in het verder leven
niet te pas zal komen, die hun niet
interesseert en ook niet behoeft te
interesseren.
Een voor vele ouders tere kwestie
is het, als zij een kind hebben, dat
niet in staat is om, zoals andere kin
deren, het onderwijs op de gewone
school te volgen. Daarom is het hier
een tere kwestie, omdat vaak ouders
dat zelf niet kunnen of willen indien
en het hun moet worden, meege
deeld door de onderwijzers. Maar,
als een onderwijzer dat doet, in het
belang van het kind, dat zij er dan
ook gehoor aan geven! Wij bezitten
in Leiden onze uitstekende katho
lieke B.L.O. scholen (scholen voor
buitengewoon lager onderwijs) en
ook zelfs scholen, die tussen het
B.L.O. en het gewone onderwijs in
staan. Voor de vorming, voor de
toekomst van die kinderen is het
van het grootste belang, dat zij dat
onderwijs volgen, hetwelk voor hun
aard, hun bevattingsvermogen het
meest geschikt is, daaraan is aange
past. Zij leren op een school voor
gemakkelijker, lichter onderwijs véél
meer voor hun leven, dan op een
school, welke op een hoger plan
staat.
Helaas zien te veel ouders dat niet
in, zoals ook te veel ouders een te
groot verlangen hebben, om hun
kinderen naar een H.B.S. te sturen.
Wij noemen dit een „te groot" ver
langen, maar zouden het beter kun
nen noemen een onredelijk, onver
standig verlangen. Onredelijk, on
verstandig, is dat verlangen, als die
kinderen op een H.B.S. toch niet het
eind kunnen halen, en ook als hun
aanleg, en daardoor ook hun nei
ging, een andere kant uitgaat, en zij
door een andere, dan een H.B.S. op
leiding, die aanleg tot een betere,
vruchtbaarder ontwikkeling zouden
kunnen brengen.
Het nijverheidsonderwijs zal in
deze tijd voor velen kunnen zijn het
enderwijs, dat hun een toekomst
opent. Wij wachten met ongeduld af
de tijd, dat in Leiden ook voor jon
gens (de ambachtsschool) dat onder
wijs op de zo noodzakelijke basis van
de katholieke levensbeschouwing zal
kunnen wordend gegeven. Als de te
kenen niet bedriegen, is die tijd ge
lukkig niet zo ver meer verwijderd!
Nadat wij het bovenstaande had
den geschreven, lazen wij het ver
slag van een rede „Katholieken en
begaafdheid", door prof. dr. Jos.
Gielen voor de Groningse Katholieke
Studentenver. „Albertus Magnus"
gehouden, waarin ons o.m. deze op
merking trof:
De zegswijze: de juiste man
op de juiste plaats, dient te wor
den voorafgegaan door de zegs
wijze: de juiste man op de juiste
school.
Wij zouden hieraan willen toevoe
gen, als de spreker het niet al ook
zó bedoeld heeft:
ONDERHANDELINGEN
IN CHINA BEGONNEN.
Een vredesdelegatie uit Sjanghai
is begonnen met het voeren van in
leidende besprekingen over vrede
met de communistische leider Mao
Tse Toeng in diens hoofdkwartier
dat 250 kilometer ten Zuid-Westen
van Peking ligt. De delegatie staat
onder leiding van dr. Yen en dr.
Shao Li Tse, de voormalige ambas
sadeur te Moskou. Men verwacht
dat zij tijd en plaats zal vaststellen
voor de officiële onderhandelingen
tussen de Chinese regering en de
communisten.
t^ANDAAG BEGINT IN SOFIA het „proces" tegen de 15 Bulgaarse pro
testantse geestelijken, die beschuldigd worden van spionnage, landver
raad ën zwarte handel in deviezen. De vier voornaamste beschuldigden
zijn Ziapnov, Naoumov en Chernov. Zij zouden „een andere staat" di
rect aangezet hebben, vijandelijke activiteit tegen Bulgarije te bedrij
ven. Ziapkov wordt in de aanklacht de leider der aangeklaagden ge
noemd. Hij zou „bekend" hebben, dat hij „sinds 1932 in spionnage is be
trokken". Alle beschuldigden zijn leden van de opperste raad der ver
enigde Evangelische Kerken in Bulgarije.
Volgens de aanklacht hebben zij
„alle bezwarende bewijzen ver
brand", de waarheid is waarschijn
lijk dat deze „bewijzen" ef nooit ge
weest zijn. De communistische recht
spraak is echter niet voor één gaatje
te vangen.
„Met de hand geschreven bekente
nissen" en een „overvloed van tegen
hen verzamelde vernietigende bewij
zen" (door getuigen) tonen aan, al
dus de aanklacht, dat de beschuldig
den „behoren tot het slag van be
roepsspionnen en verraders" „Achter
het masker van deze „dienaren Gods"
verbergen zich slimme sluwe en ge
vaarlijke vijanden van het volk Zij
hebben de steunpilaren van onze
staat ondermijnd door gebruikmaking
van de meest verachtelijke midde
len".
Als „vertegenwoordigers der inter
nationale reactie", met wie de be
schuldigden contact gelegd zouden
hebben, worden onder meer genoemd
Cvril Black, Robert Strong, kolonel
Thompson en John Horner, allen van
de voormalive Amerikaanse missie te
Sofia, Louis Beek. handelsattaché der
V S. te Sofia, en Stanley Andrew en
majoor Thompson van de voormalige
Britse missie.
Het leugenachtige van dit gehele
proces wordt voldoende aangetoond
door het volgende citaat uit de aan
klacht:
„Het proces van kardinaal Minds-
zenty is in ons broederland Hongarije
zo juist beëindigd: de openbare me
ning in de wereld is met afkeer ver
vuld door de verraderlijke spionna
ge van een dergelijk hooggeplaatst
geestelijk leider tegen zijn eigen land.
Wij beleven soortgelijke weerzinwek
kende misdaden in ons eigen land".
BESCHIETINGEN EN
ONTVOERINGEN IN OOST-JAVA.
Eerst thans is bekend geworden,
dat Vrijdag j.l. toen een tuinemployé
van de suikerfabriek Petarukan bij
Surabaja met een collega het empla
cement van een aangrenzende fabriek
opreed, de wagen onder vuur werd
genomen en de tuinemployé dodelijk
getroffen werd.
Maandagmorgen viel een auto met
politie-aflossing voor de onderneming
Wonosari bij Lawang in een hinder
laag; twee agenten werden gedood en
een werd gewond.
Te Lawang werd een alleenwonen
de weduwe vroeg in de ochtend op
het terras van haar woning door ter
roristen vermoord.
Op de suikerfabriek van Kebon
Agung werden acht leden van de on-
dernemingswacht ontvoerd. Van hen
is niets nader vernomen.
DIE SKI's ZIJN OOK ZO GLAD!
Prinses Margriet, die Dinsdagavond
met haar moeder in St. Anton is aan
gekomen, moet ondervinden, dat
skiën niet zo eenvoudig is en dat
men slechts met vallen en opstaan
het doel kan bereiken.
VERVOLG IN BOEDAPEST.
In Boedapest zullen op 28 Februari
de „medeplichtigen" terechtstaan van
kardinaal Mindszenty. Zij zullen ver
schijnen voor een volksrechtbank, die
door de communistische minister van
Justitie is samengesteld uit een be-
roepsrechter en vier arbeiders. De
„beklaagden" zijn drie priesters, 10
bankiers en makelaars en dr. Horvath,
secretaris van graaf Esterhazy, die
met kardinaal Mindszenty is veroor
deeld. Zij zouden in totaal 68 duizend
300 dollar gedeeltelijk zwart hebben
verhandeld, gedeeltelijk niet bij de
Hongaarse staatsbank hebben gede
clareerd. Hoe de „beklaagden" aan
dit grote bedrag zijn gekomen werd
niet vermeld.
„OVERBLIJFSELEN DER
ARISTOCRATIE" IN LIQUIDATIE.
Te Berlijn is bekend gemaakt, dat
het stadsbestuur van Oost-Berlijn een
lijst opstelt van alle voormalige ko
ninklijke eigendommen in de Sov-
jetrussische sector. De bedoeling is
deze bezittingen aan het volk over te
dragen.
Op de lijst staan vier grote gebou
wen vérmeid, die het eigendom zijn
van de gewezen kroonprins Wilhelm
von Hohenzollern en de „Samariter-
platz", die heeft toebehoord aan wij
len keizerin Augusta Viktoria.
In de bekendmaking wordt verder
gezegd, dat de meeste van deze be
zittingen zijn vervallen, doch dat het
geheel bruikbaar is voor „ons pro
gramma van wederopbouw".
Voor de Sovjetrussische zóne van
Duitsland is een order van kracht
verklaard, waarin wordt bepaald dat
1800 kastelen, landhuizen en jacht
huizen in Oost-Duitsland zullen wor
den afgebroken, om de „laatse over
blijfselen van de aristocratie" te ver
wijderen.
VLIEGTUIGONGELUK IN PERU.
Op het vliegveld Cuzco, in Peru.
is een Douglas DC 2 bij de start ver
óngelukt en in brand gevolgen. Twee
en twintig mensen zijn bij dit onge
luk om het leven gekomen.
De verongelukte machine was een
militair transportvliegtuig. Twee van
de passagiers hebben de ramp over
leefd, doch zijn zwaar gewond. De
tweede piloot en de mecanicien ble
ven ongedeerd.
Doorgezonden naar gerechtelijke autoriteiten
^MSTEREN is in de Franse Nationale Vergadering het debat geopend
over de geruchtmakende verklaring van de Franse communistische
leider Thorez, die, zoals men weet, zeide, dat, indien het Sowjelrissische
leger Frankrijk zou binnenvallen, de Franse arbeiders dezelfde houding
tegenover het rode leger zouden aannemen als hun collega's in Polen en
Roemenië hebben gedaan. Het debat werd geopend door Mare Schrere
(republikeinse volkspartij), die de vraag stelde: „Beschóuwt. Maurice
Thorez zich als leider van een partij, die in dienst staat van een buiten
landse mogendheid?"
Thorez verklaarde deze gelegen
heid om zijn verklaring te herhalen,
te verwelkomen. Hij zeide: „De Fran
se arbeiders en de vrienden des vre-
des zullen alles doen, wat in hun
macht ligt, om een oorlog tegen de
Sowjet-Unie niet alleen moeilijk, doch
onmogelijk te maken".
„De kapitalistische landen zijn op
nieuw in een strijd om de overzeese
markten verwikkeld en oorlog zal
hiervan onvermijdelijk het gevolg zijn,
tenzij de volken der wereld in ver
zet komen",
„Wij zijn nog steeds van mening,
dat het Amerikaanse volk, evenals
welk ander volk ook, geen oorlog
wenst. Het zijn de regeerders van het
Amerikaanse vo1^ die reeds hun keus
oorlog hebben gedaan en wen
sen, dat hun beslissing zal worden
onderschreven door hun volk en door
de volken van andere landen".
Guy Mollet (socialist) beschuldigde
de communisten ervan, dat zij een
oorlogspsychose willen verwekken
teneinde als verdedigers van de vre
de te kunnen optreden. Hij voegde er
aan toe, dat de gehele Franse natie
op zou komen voor de verdediging
tegen elke aanvaller waarvandaan
ook, zelfs indien hij een voormalige
bondgenoot bleek te zijn.
Minister-president Queuille waar
schuwde de communisten: „Allen, die
in conflict komen met de wet, het
MAURICE THOREZ
moreel van het leger ondermijnend,
zullen hun daden moeten verant
woorden voor de gerechtshoven". De
communisten konden thans minder
profijt trekken van economische on
tevredenheid en keken daarom uit
naar nieuwe middelen om hun „boze
propaganda" voort te zetten, aldus
Queuille.
De minister-president verklaarde,
dat Frankrijk elke militaire hulp, die
de V.S. zouden kunnen zenden als
gevolg van het ondertekenen van het
Atlantisch Verdrag, welkom zou ach
ten. Vervolgens deed hij mededeling,
dat Thorez' verklaring naar het bu
reau van de openbare aanklager was
gezonden.
Hgt debat, dat tot na middernacht
voortduurde, werd stormachtig, toen
DE KONINKLIJKE FAMILIE IN
SANKT ANTON. Met uitzondering
van Prinses Marijke, die onder de
hoede van haar grootmoeder in Pa
leis Soestdijk is achtergebleven, is
thans de Koninklijke Familie voltal
lig in Sankt Anton am Arlberg bijeen.
Alvorens Hotel Post te veriaten
voor het maken van een skitour, po
seerden de vorstelijke personen even
voor de fotograaf. V.l.n.r.: Prinses
Irene, Prinses Margriet, Prins Bern-
hard, Koningin Juliana en Prinses
Beatrix.
dt voormalige minister van financiën,
René Mayer, zeide: „De leiders van
de Franse communistische partij staan
onder de bevelen van Moskou".
„Gij zijt een gemene lasteraar!",
riep Thorez, waarna van alle kanten
uitroepen van afkeuring weerklonken.
In de wandelgangen werd gezegd,
dat naar aanleiding van de verklaring
van Thorez binnenkort door het de
partement van justitie misschien bij
de Assemblée verzoeken om ophef
fing van de parlementaire onschend
baarheid van verscheidene commu
nistische afgevaardigden zouden wor
den ingediend.
Met 386 tegen 182 stemmen gaf de
Assemblée uitdrukking aan haar ver
trouwen in de regering waf betreft de
verdediging van de nationale onaf
hankelijkheid en het toepassen van
de wet".
De motie luidde. „De Assemblée
neemt er kennis van, dat Maurice
Thorez zegt, dat elk land, dat in oor
log is met een zekere vreemde mo
gendheid, beschouwd moet worden
ah aanvaller en dat ingeval van een
conflict tussen die zekere vreemde
mogendheid en Frankrijk het Franse
volk geen verzet behoort te bieden.
De Assemblée beschouwt deze ver
klaringen als een belediging van de
patriotten, die hun leven in de waag
schaal stelden in de strijd tegen de
bezetter".
Een in krachtiger bewoordingen
gestelde motie van de Gaullistische
groep, volgens welke van de rege
ring verlangd werd te beloven Thorez
te zullen vervolgen op grond van de
wetsbepalingen betreffende samen
zwering tegen de binnenlandse en
internationale veiligheid van de staat,
Iwerd door de Assemblée verworpen.
frEN OPZIENBARENDE prijsverlaging van landbouwproducten men
spreekt al van een baisse-epidemie waart over het Franse plat
teland, aldus meldt de Parijse correspondent van de „Volkskrant".
Sinds een paar dagen zijn de prijzen zó afgebrokkeld, dat de heer La-
mour, voorzitter van de C-G-A. (De Landelijke Boex-enbond), van de
regering gisteren een onmiddellijk ingrijpen eiste. Doet zij dit niet, dan
zullen de boeren hun aankopen staken en de lopen :"e facturen onbe
taald laten, zo dreigde hij.
Men moet toegeven, dat het prijs
verloop op de agrarische markt een
duik genomen heeft, die niemand
een maand geleden had durven
voorspellen. Eieren, vroeger met
hun 30 francs per stuk practisoh on
bereikbaar, gaan bij de boeren met
moeite voor 60 franc per dozijn (5
cent per stuk) van de hand. Aai'd-
appelen dito. De prijs daalde hier
van 15 tot 3 a 4 franc per kilo. Ook
de boter-, vlees- en groenteprijzen
storten in. Door een te veel aan
tussenhandelaren en het dure trans
port profiteren de Franse consumen
ten, vooral die in de grote steden,
nog weinig van deze baisse, maar
desondanks wordt het huishoudboek
er al door verlicht.
Wat de boeren nu van de regering
vragen is, de mogelijkheid tot ex
port van hun sui*plus naar overzees
Frankrijk, Engeland, Scandinavië,
Zwitserland of Tsjechoslowakije.
Met Bizonia wordt reeds onderhan
deld. Verder verlangen zij, dat de
heer Queuille de industrieproduc
ten, waarvan zij hier te lande de
grootste afnemers zijn, aan hun ver
minderde koopkracht aan zal pas
sen. Wordt daaraan binnen korte
termijn niet voldaan, dan dreigen
de Franse boeren slechte betalers te
worden en als kopers van de markt
te verdwijnen. De Assemblée is al
met de discussies over deze dreigen
de landbouwcrisis begonnen.
ISRAEL VERZOEKT OPNIEUW
OM TOELATING TOT V.N.
Israel heeft gisteren opnieuw om
toelating tot de V.N. verzocht.
Verwacht wordt, dat de nieuwe
lidmaatschapsaanvrage binnenkort
door de Veiligheidsraad in behan
deling zal worden genomen.
LANGS NOORS—RUSSISCHE
GRENS.
Uit welingelichte bron werd gis
teravond te Helsinki vernomen, dat
Rusland zijn garnizoenen langs de
NoorsRussische grens heeft ver
sterkt. Deze troepen zijn afkomstig
uit het gebied rond Moermansk. De
troepenbewegingen begonnen vorige
week, nadat het duidelijk was, dat
Noorwegen zou toetreden tot het At
lantisch Verdrag.
NOORWEGEN ANTWOORD.
Noorwegen, dat nog steeds moet
antwoorden op Ruslands aanbieding
van een non-aggressie pact, is giste
ren begonnen met luchtmanoeuvres
die vier dagen zullen duren en zijn
verdediging tegen onverwachte lucht
aanvallen op proef moeten stellen. De
Noorse luchtmacht, burgerwacht en
luchtafweergeschut zijn gecombineerd
in wat men noemt operatie Saturnus.
Er zullen schijngevechten worden
gevoerd tussen rode en blauwe lucht
vloten.
LÏJDENMEDITATIES DOOR
PATER PETERS.
Vanaf Dinsdag, 8 Maart a.s. wor
den zoals reeds gemeld, door de K.R.
O. lijdens-meditaties uitgezonden
vanuit de kerk van het Augustijner
klooster Mariënhage te Eindhoven.
De predikaties worden gehouden
door Pater Eusebius Peters.
CYCLUS LUISTERSPELEN IN DE
VASTEN.
In de vasten brengt de K.R.O. in
het „Uit cn Thuis"-programma op
Zondagavond onder de titel „Jeruza
lem, Jeruzalem" een cyclus luister
spelen over dramatische gebeurtenis
sen rond het Lijden en Sterven van
Jezus.
De gegevens werden tot luisterspe
len verwerkt door Drs. Jean Eycke-
ler, Montfortaan en Piet van Veen.
Deze uitzendingen, die op Zondag
6 Maart aanvangen, staan onder re
gie van Herbert Perquin.
£en fectueöje.,,
Het leiden van de jeugd is de
„kunst der kunsten en de wetenschap
der wetenschappen".
H, Gregorius van Nazianze.