Steeds nieuwe getuigenissen
BIJ DE AANVANG van de 14e zitting van het proces Kravchenko te
gen „Les Lettres Frangaises" was het gisteren tamelijk rustig. De eer
ste getuige die gehoord werd, was Andrev Lebed, een werktuigkundig
ingenieur, die door een Sowjet-rechtbank ter dood werd veroordeeld. Zijn
levensverhaal neemt heel wat tijd in beslag. Hij verhaalt, hoe hij door 3
rechters van instructie werd afgeranseld, hoe hij, om zijn gezin te red
den, een verklaring ondertekende, waarin hij erkende schuldig te zijn
en hoe hij daarna als terrorist ter dood werd veroordeeld.
Aetherklanken
STADSNIEUWS
De Nederlandse druif moet op
de buitenlandse markt komen
ACay bete*
aan kwaliteit
DONDERDAG 24 FEBRUARI 1949
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD PAGINA 2
HET KRAVCHENKO-PROCES
„Ik beklaag de arme stenografen'
Er ontspint zich een debat over
de N.K.V.D. De verdediging beweert,
dat de N.K.V.D. niets anders is dan
het ministerie van binnenlandse za
ken, terwijl de 'burgerlijke partij van
haar kant verklaart:
„Zeker, de N.K.V.D. is het ministe
rie van binnenlandse zaken, maar in
Rusland kan het buitengewoon stren
ge straffen opleggen terwijl dit in
Frankrijk- aan het gerecht is voorbe
houden".
Lebed verhaalt vervolgens, hoe hij
naar Duitsland werd gedeporteerd.
De verdediger stelt hem vervolgens
de vragen: „Hoe hebt u in Duitsland
geleefd?" „Hoe bent u er met uw
gezin gekomen?"
Getuige antwoordt: „Ik antwoord
die mannen niet. Ik weiger niet uitleg
te verstrekken aan een rechtbank,
maar wel aan agenten van N.K.V.D."
Er wordt steeds meer over en weer
gepraat, zodat de voorzitter op een
bepaald ogenblik uitroept: „Ik be
klaag de stenografen".
De volgende getuige is Pascal Chia-
relli. Hij spreekt met een Zuidelijke
tongval. „Ik ben een leerling van I-e-
nin en Trotsky. Ik ben, een oude revo-
lutionnair en behoor beslist niet tot
de rechterzijde. Russisch heb ik te
Parijs geleerd met mijn kameraden,
die de revolutie van 1917 hebben
voorbereid. Tijdens de Spaanse bur
geroorlog heb ik wapens overge-
smokkeld voor de republikeinen. Tij
dens de bezetting moest ik mjj schuil
houden. Na de bevrijding was ik Rus
sisch tolk in een kamp nabij Aix-en-
Provence. Vele Russen aldaar wens
ten in Frankrijk te blijven, maar er
waren politieke commissarissen in het
kamp, zoals bij de Moffen Kravchen
ko heeft niets verzonnen. Het ging er
precies toe, zoals bij de Duitsers. In
dien men iets zegt tegen hen gaat
men naar Siberië en komt niet te
rug".
Na ongeveer anderhalf uur onder
breking, wordt de zitting voortgezet.
Mevr. Neumann, door de advocaten
van Kravchenko voorgesteld als de
vrouw, misschien de weduwe van
Hans Neumann, voormalig lid van
het politeke bureau van de Duitse
.communistische partij, legt een zeer
lange verklaring af. Neumann en zijn
echtgenote hielden dikwijls in de
Sowjet-Unie verblijf. Neumann was
candidaat voor het praesidium van
het Komintern, aan de oprichting
waarvan hij actief heeft deelgenomen.
In 1932 werd Neumann naar Moskou
teruggeroepen wegens een politiek
afwijkende mening en daarna naar
Spanje gezonden, waar hij hoofdre
dacteur van een blad was. Uit Spanje
kwam hij nogmaals naar de Sowjet-
Unie. Tenslotte werd hij gearresteerd,
aldus getuige. Mevr. Neumann zegt
voorts, dat hij in 1937 werd gearres
teerd en in December van hetzelfde
jaar spoorloos was verdwenen. „Daar-
VRIJDAG.
HILVERSUM I, 301 M.
7.00 Nieuws; 7.15 Ocht.gymn.; 7.30
Reveille. 8.Ó0 Nieuws; 8.45 Gregor
Piatigorsky. cello; 9.15 Bij onze jonge
zieken; 9.30 Muziek bij het werk;
10.00 Radio Philharmonisch Orkest;
11.00 Gerard Ruymen. viool; 11.30
Harmoniemuziek; 12.30 Land- en
tuinbouwnieuws; 13.00 Nieuws; 13.15
„Vrij en Blij 14.15 „Mathis der Ma
ler"; 14.40 „Onder dak en dan..."
15.00 Het Boyd Neel Strijkorkest;
15.40 Van oude en nieuwe schrijvers.
16.40 „Dient elkander door de liefde".
17.00 Omroeporkest; 17.45 Orgelcon
cert door Johan Vetter; 18.30 Strijd
krachten; 19.00 Nieuws; 19.15 Geeste
lijke liederen; 19.45 C. M. B.-kwar
tier; 20.10 Nieuws; 20.15 „Eén ding",
verzorgd door „Het Deventer Predi
kanten Kwintet". 21.30 Sweelinck-
kwartet; 22.00 Sans Souci o.l.v. Mas
Bakker; 22.T 3 Pianowerken van Clau
de Debussy; 23.00 Nieuws; 23.15 Lew
White, orgel; 23.35 Gr.pl.
HILVERSUM II. 415 M.
7.00 Nieuws; 7.15 Muziek bij 'het
ontbijt; 8.00 Nieuws; 8.18 Gr.pl.; 8.50
Voor de vrouw; 9.00 George Gersh
win; 9.35 Reginald Dixon, orgel en
Vivian Ellis, uiano; 10.20 Kreisler
speelt Kreisler, 10.30 Voor de vrouw;
10.45 Gr.pl.; 11.10 Vergeefse pijn;
11.25 Tussenspel en serenade uit
„Hassan". 11.30 Jan Vogel en zijn ac
cordeonorkest; 12.00 Ensemble Jo
Bos; 12.30 Land- en tuinbouwnieuws;
12.45 Eric Winstone and his band;
13.00 Nieuws; 13.20 Zigeunermuziek;
13.50 Tino Rossi zingt; 14.00 Kook
kunst; 14.20 Kamerorkest; 16.0C Or
gelspel; 16.30 Tussen twaalf en zes
tien; 17.20 Wij en de muziek; 18.00
Nieuws; 18.45 Wladimir Horowitz,
piano, speelt 2 liederen zonder woor
den van Hendelssohn, a. Frühlings-
lied; b. Elegie: 18.50 Februari-staking
(herdenking); 19.00 Denk om de
bocht; 19.30 „Nederland cn zijn ge
westen"; 20.00 Nieuws; 20.05 Helena
Schouwman-Quispel, alt. 20.30 „Jeugd
in Nederland"; 21.00 Men vraagt
en wij draaien; 21.30 Hoorspel; 22.00
Buitenl. weekoverzicht; 22.15 Gra-
mofoonplatenprogramma; 22.40 „Van
daag"; 23.00 Nieuws; 23.15 In huwe
lijk en gezin; 23.30 Hary Janos Suite.
Zoltan Kodaly.
na werd ik zelf gearresteerd en naar
Siberië weggevoerd, er van beschul
digd aan een anti-revolutionnaire be
weging te hebben deelgenomen".
Maandag zal het proces worden
hervat met de bestudering van Krav-
chenko's manuscript, dat in he begin
van deze week aan de rechtbank is
voorgelegd.
KRAVCHENKO WIL NAAR
NEDERLAND KOMEN
Victor Kravchenko is voornemens,
na afloop van zijn proces tegen „Les
Lettres Frangaises", Groot-Briütannië
en verscheidene andere Europese
landen te bezoeken.
Kravchenko Verklaarde tegenover
Reuter: „Ik ben voornemens een aan
tal lezingen te houden, politieke lei
ders te ontmoeten en toespraken te
houden tot vergaderingen van arbei
ders. Ik hoop o.a. Nederland, Italië,
Zwitserland en Zweden te bezoeken.
Ik wil economische en politeke toe
standen bestuderen en natuurlijk wil
ik ook iets zien van de landen, die ik
ga bezoeken".
Uncle Sam lonkt naar
de Noordpool
IN TOEKOMSTIG WERELD
CONFLICT
(Van onze correspondent)
Terwijl de aandacht van het over
grote deel der mensheid is gericht op
Berlijn, China en andere hete plek
ken in de koude oorlog tussen Oost
en West, houden Amerikaanse stra
tegen zich intensief maar zonder
veel opzien te baren, bezig met het
„dak van de wereld" de ijzige
arctische en sub-arctische gebieden,
die misschien de sleutel tot de over
winning in een toekomstige oorlog
zijn.
Koude geen bezwaar meer
voor mens en machine
De vorige maand hebben 65 Ame
rikaanse oorlogsschepen en dertig
luchteskaders, met een personeel van
in totaal 31.000 man, de grootste ma
noeuvres gehouden, welke ooit in
het Noordelijk deel van de Atlanti
sche Oceaan uitgevoerd zijn. Voor
de eerste maal zijn dezer dagen B-
5O's, de zwaarste bommenwerpers,
die de Verenigde Staten bezitten,
voor het houden van oefeningen naar
Alaska gezonden. Deze wintertrai-
r.ing zal tot half Maart worden
voortgezet. Voor de maand Februari
staan nieuwe vlootmanoeuvres in
het hoge noorden op het program
ma. Bijzondere uniformen, welke de
dragers er van in staat moeten stel
len, temperaturen tot 55 graden Fah
renheit onder het vriespunt te trot
seren, worden aan de lopende band
vervaardigd. Tussen 5 en 8 Novem
ber werd bij Argentina (Newfound
land) een amphibisch experiment
ondernomen; lucht- en landstrijd
krachten namen aan deze landings
manoeuvres deel. Dergelijke oefe
ningen zijn ook gehouden in de Hud-
sonbaai en andere arctische gebie
den door gecombineerde Amerikaans-
Canadese strijdkrachten. Reeds ge
durende de vorige winter, zond de
vloot een vliegdekschip naar de
Straat Davis, de wijde passage tus
sen Labrador en Groenland, die van
de Atlantische Oceaan naar de Baf
fin Baai voert. En een van Admiraal
Byrds belangrijkste opdrachten op
zijn tocht naar de Zuidpool was het
testen van een duikboot bij onge
woon lage .temperatuur.
Grote aandacht
Waarom besteden de Amerikaan
se militairen en waarschijnlijk
ook de Russische zoveel aandacht
aan het Noordpoolgebied en aan het
vraagstuk, hoe mensen, schepen,
vliegtuigen en machines zich in een
buitengewone koude gedragen?
Misschien kan het antwoord het
best gevonden worden in een rap
port dat generaal Carl Spratz, kort
voordat hij zijn functie van staf
chef van de Amerikaanse luchtmacht
neerlegde, opgesteld heeft. Daarin
zegt hü: »Er zijn acht grote indus
triële gebieden in de wereld met een
productie, die hen tot een allerbe
langrijkste factor in een oorlog
maakt. Deze acht gebieden zijn ge
legen in Japan, Midden-Siberië, de
Oeral, het Moskou-district, het Don-
bekken, West-Europa, de Britse
eilanden en de Verenigde Staten. Al
deze sleutelgebieden liggen boven
dertig graden Noorderbreedte en de
twee grote landmassa's, waartoe zij
behoren het Eurazische en het
Noordamerikaanse continent heb
ben een punt, waar zij elkaar raken
in de Noordelijke IJszee.
Hoewel het poolijs practisch onbe
gaanbaar is voor landstrijdkrachten
en schepen het passeren verbiedt,
werpt het geen hindernis op voor
vliegtuigen. De kortste luchtweg van
het middelpunt der Verenigde Staten
naar dè Oeral, tussen Alaska en
Duitsland, of tussen Groenland en
Japan, loopt direct over het pool
gebied.
Ook kolonel Benrt Balchen, de
Noorse Noordpool-expert, die een
maand geleden in dienst is gegaan
van de Amerikaanse luchtmacht,
verklaarde in een rede, in Januari
1947 in Noorwegen uitgesproken,
dat de Noordpool in een toekomstige
oorlog een brandpunt zal zijn", om
dat de kortste route tussen de ge
bieden van vitaal belang over de
arctis leidt".
Een andere deskundige, generaal
Willem E. Mitchell, een van de pio
niers van de luchtvaart, zei eens:
„Wie Alaska bezit, bezit de wereld".
Niet slechts bommenwerpers zou
den de „korste weg" over het dak
van de wereld kunnen volgen, maar
ook raketwapens zou deze route op
hun weg naar Detroit of New York,
naar Moskou of Stalingrad open
staan. Of enige natie met inbegrip
van de Verenigde Staten en de
Sovjet-Unie, raketbommen bezit, in
staat om duizenden kilometers af te
leggen en een uitgekozen deel met
zekerheid te treffen, is niet bekend.
Wel bekend is echter, dat de Duit
sers kort voor hun nederlaag ge
loofden er een te hebben, die, in
Frankrijk gelanceerd, de Verenigde
Staten zou kunnen bereiken.
Ten slotte geven wij nog een ci
taat uit „Arctic Diplomacy", een uit
gave van de bekende Foreign Policy
Association: „Indien onze militairen
wat al te veel gehamerd hebben op
het belang van het Noordpoolgebied
voor de verdediging van ons conti
nent, moet dit bekend worden ge
maakt, opdat het land zijn volle aan
dacht kan besteden aan gebieden
van groter importantie in strategisch
opzicht. Wanneer echter de militaire
theorieën omtrent de Noordpool
juist zijn, moeten de Verenigde Sta
ten onmiddellijk stappen nemen om
hun in dit gebied nog zwakke posi
tie met grote snelheid te verster
ken"!
REDEMPTORISTEN HERDENKEN
TWEEDE EEUWFEEST VAN DE
GOEDKEURING VAN HUN REGEL.
Op 25 Februari herdenken de Pa
ters Redemptoristen met grote dank
baarheid, doch zonder enige uiterlijke
feestviering, de dag, waarop 200 jaar
geleden Paus Benedictus XIV in de
B^eve „Ad Pastoralis" de in 1732 ge
richte Congregatie van de Allerhei
ligste Verlosser met haar Constituties
en Regels goedkeurde.
Op het ogenblik telt de Congi'ega-
«tie der Redemptoristen onder de lei
ding van haar eerste Nederlandse Ge
nerale Overste Pater dr. L. Buijs
23 provincies en 30 Vice-Provin-
cies over heel de wereld verspreid.
Het aantal leden bedraagt 7314, waar
onder 4347 Paters, 1054 Scholastieken
en 1576 Broeders.-
In Nederland bezitten de Paters
Redemptoristen de volgende huizen:
Wittem (Studiehuis; opgericht in
1836), Amsterdam (Provincialaat
1850), 's-Hertogenbosch (Noviciaat,
1854), Roermond (1863), Roosendaal
(1868), Rotterdam (1881), Zenderen
(1927) en Nijmegen (Klein-Semina-
rie „Nebo", 1928). Bovendien bedie
nen zij nog de volgende retraite-hui-
zen: Noorchvijkerhout (1910; van
1916 tot 1931 bediend door het Bis
dom Haarlem), Amersfoort (1910),
Seppe (1912), Zenderen (1927), en
Bergen (in 1931 overgenomen van
het Bisdom Haarlem). In deze vijf
retraite-huizen kwamen in het jaar
1948 bijna 27.000 mensen op retraite.
De Nederlandse Provincie, opge
richt op 21 November 1855, telt mo
menteel in Nederland 326 leden, in
de missie van Suriname(overgenomen
in 1866) 65 leden en in de Vice-Pro-
vincie van Rio de Janeiro (eerste ves
tiging in 1893) 126 léden.
L. P. KRANTZ VOOR TRIBUNAAL.
De kantonrechter te 's-Gravenhage
afd. overgang bijz. rechtspleging deed
heden uitspraak in de zaak tegen L.
P. Krantz uit Oegstgeest. Bij deze
uitspraak heeft de kantonrechter op
de voorgrond gesteld, dat beschul
digde als mede-directeur de verre
overheersende figuur is geweest, die
gedurende lange jaren op funeste
wijze afbreuk heeft gedaan aan de
belangen van het Ned. volk en zich
aan ernstig verraad heeft schuldig
gemaakt. Gezien de positie die be
schuldigde heeft ingenomen en re
kening houdend met diens geestelijk
formaat is aan een ernstige bestraf
fing niet te ontkomen. Derhalve werd
beschuldigde een interneringsstraf
opgelegd van 6 jaar ingaande 9 Mei
'45 en eindigende 9 Mei '51 ontzet
ting uit kiesrechten, verbeurdverkla
ring van 80.000.
K.A.V.-VASTENAVONDVIERING.
De Katholieke Arbeidersvrouwen
organiseerden een vastenavondviering
in het St. Antoniusclubhuis, welke
zaal geheel bezet was. Behalve de
geestelijk 'adviseur Pater Calasanctius
waren mede aanwezig enige afge
vaardigden van de afd. Lisse.
Nadat de voorzitster de aanwezigen
had verwelkomd, werd een geva
rieerd programma afgewerkt, dat ge
heel verzorgd werd door eigen leden
ender leiding van mevrouw v. Dam.
Verschillende komische schetsen, af
gewisseld door, speciaal voor deze
gelegenheid vervaardigde, liedjes met
vrolijke refreintjes werden ten beste
gegeven. Geheel de avond heerste er
een jolige stemming en het was de
aanwezigen aan te zien, dat er volop
werd genoten. Onder de pauze werd
er koffie met koek aangeboden. De
K.A.V. -kan terugzien op een uitste
kend geslaagde vastenavondviering,
die de band onder het steeds groeien
de ledental weer heeft versterkt.
MEER VREUGDE-AVOND K.A.B.
In de Leonardus-Parochie.
Als slot van hef seizoen had giste
renavond de laatste Meer Vreugde
avond plaats voor de K.A.B.-leden in
het St. Antonius-clubhuis, waarvoor
de belangstelling ook ditmaal weer
groot was. De voorzitter der Contact
commissie opende deze avond met
een hartelijk woord van welkom, in
het bijzonder aan de geestelijk advi
seur, pasfoor M. v. d. Schoot, pater
Engering en de afgevaardigden der
overige parochies. Het doel, met eigen
krachten deze avonden te verzorgen,
is zeer zeker geslaagd te noemen. Di
rect werd daarna begonnen met het
programma, dat in het teken van de
vastenavond stond. Nadat eerst het
pas gevormde orkestje de Graspie
pers onder leiding van de heer Koet
deze avond had geopend met maat-
schlagers, werd door de eigen toneel
club, onder regie van H. Kien jet, de
klucht in één bedrijf „De Prins op
stap" opgevoerd en tot slot voor de
peuze de schetsjes „Het Spook",
„Mientje gaat naar kostschool" en
„Kies en Bes". Na de pauze werd nog
eens aanbevolen de collecte ten bate
van Katholiek Thuisfront.
De geest, adv, sprak een opwek
kend woord.
Ten slotte werd o. 1. v. de heer G.
Heynende boel op stelten gezet!
Door de heer P. Speel werd na
mens de K.A.B. een woord van dank
gebracht voor het vele werk, dat
door de contact-commissie in dit sei
zoen is gedaan.
Nadat de voorzitter alle medewer
kenden dank gebracht had werd
deze zeer geslaagde avond gesloten.
LEIDSE UNIVERSITEIT.
Gepromoveerd tot doctor in de
rechtsgeleerdheid op proefschrift, ge
titeld Lucht vaart-verzekering,
UITSPRAKEN BIJZONDER
GERECHTSHOF.
Het Bijzonder Gerechtshof in Den
Haag veroordeelde heden de 43-jari-
ge veehouder Teunis Verwefj uit Al-(heer J. G. Sauveplanne, geb. te
phen aan don Rijn, die ten voordele 's Gravenhagc en wonend te Wasse-
van de vijand in dienst bij de Ned. naar.
Oostcompagnie was getreden, aldaar
in zuivelfabrieken als toezichthou- j
der had gefungeerd en nadien zich Hof veroordeelde hem hedenmorgen
vrijwilig bij de Grüne Polizei hier te tot 8 jaar 'm. a.
lande had gemeld tot 7 jaar m.a.
DISTRIBUTIENIEUWS
VOOR HET TIJDVAK VAN
27 FEBRUARI t.m. 12 MAART 1949.
Elk der volgende bonnen geeft
recht op het kopen van:
BONNEN VOOR VLEES.
021, 023 vlees. 100 gram vlees
022 vlees 200 gram vlees
ALLE BONKAARTEN 903.
025 alg. 250 gram boter of
margarine of vet
BONKAARTEN KA, KB 903.
026 alg500 gram boter of
margarine of vet
alg400 gram kaas of 500
gr. korstloze kaas
028 algJ25 gram koffie
032 alg200 gram kaas of 250
gr. korstloze kaas
alg. (reeds 500 gram sinaasap-
aangew.( x) pelen.
BONKAARTEN KD 903.
034 alg"250 gram boter of
margarine of vet
alg100 gr. kaas of 125
gr. korstloze kaas
016 alg. (reeds 1 kg. sinaasappelen
aangew.) x)
TABAK- EN DIVERSEKAARTEN
QA, QC 903.
64, 66 tabak 2 rantsoenen sigaret
ten of kerftabak
BONKAARTEN ZA, ZB, ZC, ZE,
MD, MF, MH 903.
(Bijz. arbeid, a.s. moeders en zieken).
Geldi? zijn de bonnen van de strook
F.
Deze bonnen zijn 14 dagen geldig.
Bovenstaande bonnen reeds op
Vrijdag 25 Februari a.s. worden ge
bruikt.
'x) De reeds aangewezen bonnen
008 algemeen (500 gram sinaasappe
len) en 016 algemeen (1 kg. sinaas
appelen) moeten uiterlijk op 26 Fe
bruari bij de handelaar worden inge
leverd.
De oude tabaks-, versnaperingen-
en diversekaarten QA, QB en QC 901
kunnen vernietigd worden, evenals
de bonnen 004, 009, 010, 011, 013,
017, 018 en 019 algemeen der bon
kaarten voor voedingsmiddelen.
De eis tegen hem was 10 jaar
m. a. geweest.
De 33-jarige J. W. J. Bogaart,
aanvankelijk chauffeur bij de Duitse
Weermacht, later dienst doende als
tolk bij de Sicherheitsdienst, waar
bij hij zeer arrogant was opgete-
den, door o.a. de arestanten met zijn
revolver schrik aan te jagen, had
destijds ook medegeholpen bij de
arrestatie van W. Faas, te Katwijk
die later in Duitsland is overleden.
De proc.-fiscaal had op 10 Februari
Ijl. i? i aar gevangenisstraf geëist. Het
Teunis Kaptein, weleer schoen
maker te Boskoop, de laatste van het
drietal land wachters, waarvan zijn
dorpsgenoten weinig pleizier hadden
beleefd en nadien te Woerden als
schoenmaker van het centraalmaga-
zijn werkzaam, had het daar ook niet
al te best laten liggen. Om aan de
gevangenis te ontkomen, had hij zich
bij de Landwacht gemeld, voor welk
feit de proc.-fiscaal vorige maal ne
gen jaar gevangenisstraf had geëit.
De uitspraak luidde hedenmorgen
7 jaar m.a.
(Van onze tuinbouw-redacteur).
Nederland neemt slechts een zeer bescheiden
plaats in, bij de wereldproductie van druiven.
Dit is uiteraard het gevolg van onze geografi
sche ligging en het klimaat, dat voor de teelt
van deze vruchten niet zeer bevorderlijk is.
De wereldproductie van druiven, die in 1947
een oppervlakte van ongeveer 10 millioen h.a.
besloeg heeft zich voor 90 geconcentreerd in
de gebieden langs de Middellandse Zee (met in
begrip van de centra in West- en Midden Euro
pa). waar het klimaat voor de druif bijzonder
gunstig is. Ondanks het sinds 1938 sterk uitge
breide wereld-druivenareaal, is de totale-op-
brengst teruggelopen, n.l. van ruim 30 millioen
ton per jaar in de periode 1934'38 tot bijna 25
millioen ton in 1945. Dit moet worden toege
schreven aan omstandigheden, die direct of in
direct een gevolg zijn van de oorlog, zoals ge
brek aan brandstoffen, ziektebestrijdingsmid
delen en arbeidskrachten, alsmede directe scha
de aan het gewas tengevolge van oorlogshande
lingen.
Gedurende de jongste wereldoorlog hebben
zich enorme verschuivingen in de wereldhan
del in druiven voorgedaan. Was vóór de oorlog
Europa het belangrijkste werelddeel voor de in
ternationale druivenhandel, tijdens de oorlog
hebben Noord- en Zuid-Amerika deze positie
overgenomen. Na de oorlog is Europa's aandeel
in de wereldhandel in tafeldruiven weer toe
genomen, doch het vooroorlogse peil is nog lang
niet bereikt. Dit is uiteraard geenszins te ver
wonderen, aangezien Duitsland het belangrijk
ste invoerland vóór de oorlog, voorlopig geheel
is uitgeschakeld, terwijl het tweede grote in
voerland Engeland sterk is verarmd.
Het Nederlandse aandeel.
In Nederland neemt de druivencultuur ruim
600 h.a. in beslag, waarvan gemiddeld een op
brengst van 20.000 ton per jaar wordt verkre
gen, een hoeveelheid, die uiteraard in het niet
verzinkt bij de wereldproductie. Nederland pro
duceert bijna uitsluitend onder glas geteelde ta
feldruiven. De wereldafzet van deze categorie
druiven bedraagt gemiddeld slechts 10 van
de totale productie; 85 van de wereldproduc
tie wordt n.l. verwerkt tot wijn, terwijl onge
veer 7 gedroogd wordt om als rozijnen en
krenten in de handel gebracht.
Hoewel Nederland nog niet 1'van de we
reldproductie van tafeldruiven voortbrengt, is,
dank zij een hoge opbrengst per h.a., de kostprijs
niet te hoog om in bepaalde tijden van het jaar
mede te dingen op de wereldmarkt, uiteraard
speciaal de markten van West- en Noord-West
Europa.
Het Wesyand.
Het Westland, Nederland's centrum van drui
vencultuur neemt een uitzonderingspositie in
(ten opzichte van de werelddruivencultuur) wat
betreft de bodemsgesteldheid voor de teelt van
deze vruchten. Overal ter wereld worden n.l.
druiven geteeld op heuvelachtige of in elke ge
val glooiende terreinen, waarvan het overtollige
water steeds kan afvloeien. In het vlakke West-
land daarentegen is het grondwater stilstaand
en kan niet wegstromen. Deze omstandigheid
eist bijzondere maatregelen ten opzichte van de
afwatering. Overtollig grondwater is n.l. funest
voor de druif en doet na korter of langer tijd
de wortels afsterven. Met behulp van drainage
tracht men dit euvel te bestrijden.
Uit een enquête is gebleken, dat van ruim 500
druivenkassen in een bepaald gebied in het
Westland slechts 15 op voor de druivencul
tuur goede grond staat, terwijl 35 op matige
en 50 op zeer matige of zelfs uitgesproken
slechte gronden is gevestigd.
Bijproducten.
De producten, die door verwerking van drui
ven worden verkregen, zijn voornamelijk wijn,
sap, jam, gelei en essences.
Voor de oorlog bestonden er voor inlandse
druiven geen afzet mogelijkheden als gevolg
van de concurrentie van buitenlandse wijnen,
die lager in prijs en beter van kwaliteit waren.
In 1939 werd dan ook ca. 11 millioen liter
buitenlandse wijn geïmporteerd. Tijdens de oor
log, toen import van buitenlandse wijnen onmo
gelijk was, waren er uiteraard wel afzetmoge
lijkheden voor het inlandse product, doch het
gebrek aan suiker belemmerde de productie,
die desondanks in 1941 nog ca. 350.000 liter be
droeg, doch geleidelijk daalde tot ca. 80.000 li
ter in 1944. Na de oorlog is de productie gelei
delijk toegenomen, zodat vorig jaar reeds een
hoeveelheid van ca. 450.000 liter druivenwijn
werd geproduceerd.
Nederland is echter geen wij nverbouwend en
ook geen wijndrinkend land, hetgeen o.a. blijkt
uit het cijfer betreffende het verbruik per hoofd
van de bevolking per jaar, hetwelk in 1938 ca.
1 liter bedroeg (Frankrijk. 188 liter) en in 1947
ongeveer een halve liter (Frankrijk: 110 liter).
De productie van andere vruchtenwijnen is aan
zienlijk groter en bedroeg het vorige jaar ca.
vijf en een half millioen liter. Dit vindt zijn
oorzaak in het feit. dat vruchten als bessen, ap
pelen enz. goedkoper zijn en zich beter lenen
voor verwerking tot wijn. De productie van
druivensap is in Nederland gering als gevolg
van het feit. dat de Nederlandse druif betrek
kelijk duur is en voorts niet aromatisch genoeg.
De Benelux opent echter perspectieven, daar
België graag de accijnsvrije druivenwijn wil
importeren.
Gekoelde druiven.
De oogst en afzet van de Nederlandse druif
heeft in een beperkte tijdsruimte plaats. Een
belangrijk percentage van de druivenoogst moet
dan ook in zeer korte tijd worden afgezet, wat
uiteraard een funeste invloed heeft op de prijs.
Men heeft dan ook naar een mogelijkheid ge
zocht om de afzet over een groter gedeelte van
het jaar uit spreiden, hetgeen prijsstabiliserend
moet werken
Deze mogelijkheid beiden de koelinrichtingen,
waarin de druiven lange tijd kunnen worden
bewaard. De druif is een gevoelige vrucht en
een doelmatige bewaring eist dan ook een zeer
gelijkmatigé temperatuur van ca. 0 gr. C. bij een
bepaalde vochtigheidstoestand van de lucht. Het
koelen van druiven dient dan ook met veel zorg
te geschieden. Tot nu toe wordt 't bewaren van
druiven slechts in zeer bescheiden mate toege^
past. Ongeveer 1 millioen kg. of slechts 5
van onze totale druivenproductie wordt gemid
deld per jaar opgeslagen.
Wil de druif verder in het buitenland opgang
maken, dan zal de Nederlandse teler ook meer
zorg moeten besteden aan de verpakking. Eerst
dan ligt er een internationale toekomst open
.voor een nationale nijverheid.
WEERSVERWACHTING
TIJDELIJKE OPKLARINGEN.
Enkele overdrijvende wolken-
relden, overwegend droog weer.
batige of zwakke wind uit Wes-
elijke richtingen. Tamelijk kou-
Ie nacht met plaatselijk lichte
lachtvorst. Morgen in de namid-
lag ongeveer dezelfde tempera
uur als vandaag.
JAARVERGADERING MAAT
SCHAPPIJ VOOR TOONKUNST
Notaris J. C. van Eek, benoemd tot
Ere-lid.
De Maatschappij voor Toonkunst
hield haar jaarvergadering onder
voorzitterschap van ir. J. J. G. van
Hoek. Na vaststelling der notulen
werd het jaarverslag 1947-'48 uitge
bracht en goedgekeurd. De penning
meester legde zijn rekening, goed
gekeurd door een daartoe benoemde
Commissie, aan de vergadering over.
Hem werd dank gebracht voor zijn
accuraat beheer. In de vacatures,
ontstaan door het aftreden van de
heren dr. W. C. Braat, J. C. van Eek
en prof. dr. E. de Jongh, werden
gekozen de heren C. Grijpsma, L.
Molijn en Th. J. Hannema. De voor
zitter dankte met hartelijke woorden
de aftredende bestuursleden voor
hetgeen zij in de afgelopen jaren
voor de Maatschappij hebben gedaan
en wé in het bijzonder de penning
meester van het bestuur, de heer J.
C. van Eek, die gedurende elf jaren
op zó voortreffelijke wijze het finan-
tieel beleid der Maatschappij heeft
gevoerd. De voorzitter van het be
stuur deelde de heer van Eek mede,
dat Commissarissen met algemene
stemmen hadden besloten hem tot
Ere-lid der Maatschappij te benoe
men. De heer Van Eek was zeer er
kentelijk voor deze geste en dankte
allen hartelijk.
De aftredende bestuursleden zeg
den dank voor de prettige samen
werking en wensten de Maatschappij
een voorspoedige toekomst.
De nieuwe bestuursleden werden
hierna door de voorzitter geïnstal
leerd en van harte welkom geheten
in het bestuur. De secretaresse dank
te in dichtvorm de scheidende Com
missarissen en riep de nieuwe be
stuursleden een hartelijk welkom toe.
Na benoeming van een commissie
tot nazien der rekening en verant
woording 1948-'49 werd de vergade
ring gesloten.
Wij vernemen nog, dat in de daar
na gehouden bestuursvergadering de
heer L. Molijn tot penningmeester
der Maatschappij voor Toonkunst
werd benoemd, de heer ir. J. J. Rut
gers tot vice-voorzitter, mej. A. Coe-
bergh tot 2de secretaresse (geduren
de 1 jaar) en de heer Th. J. Hanne
ma tot lid van de Concertcommissie.
Aan het jaarverslag 1947-'48 wordt
het volgende ontleend: Het aantal
leden der Maatschappij bedroeg op
31 Augustus 1948: 365, het aantal
leerlingen der muziekschool: 323.
Ofschoon de finantiële toestand der
Maatschappij zich dit jaar wel iets
gunstiger liet aanzien dan het jaar
er voor, blijft de nodige zuinigheid
geboden.
Het Orkest der Maatschappij, on
der leiding van Henk Geirnaert,
mocht zich in een gestadige bloei
verheugen.
De concertafdeling had een gunstig
jaar. De programma's der concerten
stonden op hoog peil. Voor de jeugd-
concerten bestond wederom zeer
grote belangstelling.
De Muziekbibliotheek der Maat
schappij bleef zich in gunstige zin
ontwikkelen.
