De groei en bloei van de
coöperatie
SARINA
CREDERIK (.Verteld door Huibert Vet
EN DE ZEVEN DIRECTEUREN
WOENSDAG 9 FEBRUARI 1949
DE LEIDSE COURANT
PAGINA
De K.A.B. en haar Instellingen
Veel hebben we in het afgelopen jaar gehoord en gelezen over de Kath.
Arbeidersbeweging, waarvan de Haarlemse Bond het zestigjarig bestaan
luisterrijk vierde. In alle toonaarden is de lof bezongen van de pioniers,
die de K.A.B. groot gemaakt hebben, tegen alle verdrukking in. Men is
niet moe geworden met jubelende stem te wijzen op de emancipatie der
arbeiders en de geweldige vooruitgang der sociale wetgeving, waardóór Ne
derland aan vele landen ten voorbeeld Is. En de bestuurders, in groot en
klein verband, hebben niet nagelaten te wijzen op de plicht van iedere ka
tholieke arbeider: zich katholiek te organiseren, in plaats van aan de
kant te staan en anderen de kastanjes uit het vuur te laten halen. Over
dit alles hebben wij meerdere malen uitvoerig geschreven.
Opmerkelijk is het echter, dat bij
dit alles zo weinig het licht gevallen
is op de vele instellingen, die de K.A.
B. bezit en waarvan wij slechts noe
men: de sanatoria, het priesterstuden
ten-fonds, het T.B.C.-bestrijdings-
fonds, de spaarbank en... de Coöpe
ratie. Over dit laatste onderwerp
sprak gisteravond in het St. Antonius
Clubhuis de heer Th. Viergever, voor
de leden van de Leidse K.A.B., in het
kader van de serie ontwikkelings
avonden over de K.A.B.-instellingen.
De grote belangstelling die hiervoor
bestond, bewijst wel, dat vele leden
niet voldoende weten over deze in
stellingen, doch dat de coöperatie bij
zonder in hun belangstelling staat.
Geschiedenis en cijfers.
De heer Viergever begon met een
stukje geschiedenis en nam daartoe
zijn aandachtig gehoor mee naar En
geland, waar ruim 100 j. geleden en
kele arme wevers in de omgeving van
Manchester elke week een dubbeltje
gespaard hadden, om daarmede de
eerste verbruikscoöperatie te stich-
ten. -
Dit initiatief vond grote navolging,
ook in bat buitenland, maar de ëorste
pogingen in Nederland in do jaren
I860—1870 faalden. Omstreeks de
eeuwwisseling werd het nogmaals ge
probeerd, deze keer met meer succes.
Maar de grote opbloei kwam pas, toen
tijdens en na de eerste wereldoorlog
de prijzen schrikbarend gestegen wa
ren.
Thans telt Nederland ruim 300 coö
peraties, alle ondergebracht in het
overkoepelingsorgaan „De Centrale
van Nederlandse Verbruiks-coöpera-
ties". Tezamen tellen zij ongeveer
300.000 leden en beschikken over 1100
winkels, 250 bakkerijen, winkels voor
schoenen, meubelen, huishoudelijke
artikelen en kruidenierswaren, en
betrekken een groot deel yan hun
producten van eigen fabrieken, die in
verschillende plaatsen in ons land
zijn gevestigd. In 1947 bedroeg de
omzet van de winkels ruim 102.000.000
gulden, terwijl de fabrieken voor
f 40.000.000 omzetten.
De aantrekkingskracht van de coö
peraties meende spr. te moeten zoe
ken in het huidige economische stel
sel, waarin vooral de handel en groot
industrie zich louter toeleggen op het
maken van winst, in plaats van het
hulp verlenen aan de mensen op de
eerste plaats te stellen. Tegenover dit
kapitalistische systeem stelt de coö-
ptratie als doel, het dienen van de
verbruiker, met uitsluiting van het
winst-principe. In Zweden zijn hier
reeds grote successen mee behaald.
De coöperatie moet, aldus spr., niet
gezien worden als een gevaar voor
de middenstand, al komen er uiter
aard wel eens wrijvingen voor. In
tegendeel. De coöperatie is slechts een
nieuw element in het economische
stelsel en prikkelt de middenstand
tot grotere activiteit, zowel op het
gebied van prijs, als kwaliteit en ser-
-|, om de concux-rentie vol te kun
nen houden. De coöperatie mag ook
niet gezien worden als zijnde in strijd
met de sociale rechtvaardigheid; grote
mannen als mgr. Angenent hebben
dit duidelijk weeiiegd. Met een aan
sporing om meer aandacht te schen
ken aan het vraagstuk van de coöpe
ratie, eindigde spr. zijn korte inlei
ding, waarvoor de voorzitter, de heer
J. A. M. van Oyen, hem hartelijk
dankte.
De K.A.B. in de bioscoop!
De heer Viergever, die deel uit
maakt van de film- en propaganda-
öienst van de film- en propaganda-
zijn inleiding een propaganda-filmp-
je, waarin het element: samenwer
king in de coöperatie, middels een
aardig uitgewerkt gegeven, naar vo
ren üwaiu, aansluitend op onk-ole
fraaie opnomon ld da faforieko» van
de Controle» tydon» da Vervaardi
ging van vér&öblÜoado producten.
Na do pauza, waarin de K.A.B.-
sympbonie onder leiding van Jan
Gordijn, zich nog eens liet horen,
werd nog een grappig tekenfilmpje
gedraaid, gevolgd door een fUm over
de bereiding van thee en tenslotte
hét succes-nummer van deze goed
geslaagde avond een filmpje van de
beroemde .komieken Stan Laurel
en Oliver Hardy. Dit edele tweetal
had zich een electriciteits-winkel
aangeschaft, doch kon het maar bit
ter s7echt vinden met de nieuwe buur
een kruidenier Zoals gebruikelijk bij
Stan en Oliver, eindigde het vrolijke
drama met een eerste klas gooi- en
smijtpartij. Om half elf (een prach
tige tij d 1sloot de voorzitter deze
eerste ontwikkelingsavond.
HET RUIMTE GEBREK DER
LEIDSE UNIVERSITEIT.
Er wordt gewerkt aan het
uitbreidingsplan.
In het Leids Universiteitsblad le
zen we het volgende:
„Reeds voor de oorlog bestond er
behoefte aan uitbreiding der Univer
siteitsgebouwen. De geforceerde be-
zuinigxngspolitiek van de regering
echter was* de oorzaak dat er aan
de plannen slechts gedeeltelijk werd
tegemoetgekomen. Bovendien heeft
de oorlog het uitbreidingswerk vol
komen lam gelegd, -zodat er na 1945
een grote achterstand viel in te ha
len. Daarbij komt nog dat intussen
de wetenschap een grote vlucht heeft
genomen en het aantal studenten
aanzienlijk is gestegen. Het langza
me bouwtempo, dat weer terug te
voeren is op gebrek aan materiaal en
het feit, dat de behoefte aan woon
ruimte op het ogen.blik het meest
nijpend is, zijn ook factoren, die de
uitbreiding in de weg staan. Als rijks
instelling heeft de Universiteit voorts
een veel groter bureaucratisch proces
te doorlopen om een bouwvergun
ning te bemachtigen dan bijv.
particuliere onderneming.
Onder de gebouwen, die het eerst
in aanmerking komen om uitgebreid
te worden, valt wel het boekenma-
gazijn van de bibliotheek. Het boe
kenbezit (pl.m. VA millioen exempla
ren) groeit voortdurend aan en om
in de behoefte aan ruimte te voor
zien zal een nieuw gebouw geplaatst
worden achter de bibliotheek. De be
zwaren van de Leidse monumen
tencommissie, dat dit te plaatsen ge
bouw te veel licht zou ontnemen aan
het Pesijnhofje zijn niet alleen wat
overdreven, maar houden ook te wei
nig rekening met de belangen, die
hiermee gemoeid zijn. Hierbijis het
wel aax-dig te weten, dat de Falieden-
begijnskerk, waarin in 1591 de Bi
bliotheek en het Theatx-um Anatomi-
cum gevestigd waren 'en dat zich nu
achter de nieuwe bibliotheek bevindt
het oudste gebouw is van de Rijks
universiteit. y
Eveneens verdient verbouwing
van het Organisch Chemisch Labora
torium de grootste aandacht. Is het
berekend voor een tien a twaalf che
mici per jaar, nu moeten er zestig tot
zeventig studenten geherbergd wor
den. De voornaamste verandering zal
de herinrichting van het laboratorium
zijn, terwijl er daarnaast een klein
gebouwtje opgetrokken zal worden,
dat door een ondergrondse gang
met het hoofdgebouw verbonden
wordt. Uiteraard zal de stijl hiervan
enigszins verschillen van die van het
laboratorium zelf.
Eexx der projecten zal zijn het bou
wen van een nieuw physio.ogisch la-
boratoroium voor de opleiding^an
praecandidaten op het Overwete-
ringsterrein (de Wetering is het wa
tertje tussen het ziekenhuisterrein
en het complex aan .de-Wassenaase-
weg). Voor de klinische opleiding zal
het zogenaamde gebouw X op het
ziekenhuisterrein ingericht worden.
"Toen namelijk het oude Academisch
Ziekenhuis niet meer aaxv de eisen
voldeed werd er besloten een nieuw
complex aan de overkant van de
spoorlijn te bouwen. Dit is tussen
1920 en 1930 geschied en heeft de
naam Boerhaave-kwartier gekregen.
Onregelmatigheden bij de bouw en
bezuiniging waardoor het gehele
bouwplan werd herzien, waren de
eigenlijke oorzaken, dat twee van de
tien gebouwen niet ingericht konden
worden en hun voltooiing is tot heden
ten dage uitgesteld.
Het zijn de gebouwen VI en X. Het
achtergedeelte van gebouw X nu zal
ter beschikking komen voor de neu
rologie en neurochirurgie. Hierdoor
zal eï in het gebouw voor heelkun
de, waar de neurologie thans onder
gebracht is, plaats vrij gemaakt wor
den voor chirurgie. In het voorge
bouw zullen bedden voor röntgeno
logie worden geplaatst, die zich op
het ogenblik in de interne kliniek be
vinden. Bovendien zal in dit gedeel
te prof. Querido, die de tweede leer
stoel in de interne geneeskunde be
kleedt, zijn intrek nemen. Voor rönt
genologie is er voor het oorspronke
lijk gebouw een uitbreiding ontwor
pen.. Speciale ruimte is in het plan
gereserveerd voor de zusters. Het
tegenwoordige zusterhuis biedt plaats
aan verpleegsters voor 500600 bed
den, terwijl er in de toekomst ruim
te beschikbaar zal moeten zijn voor
verpleegsters voor ongeveer 800
900 patiënten. Ook zal er nog een
geluidsvrij gebouwtje voor keel-,
neus- en oorheelkunde worden opge-
trokken.
De phUiscphische faculteit kriigt
nu ook meer armslag, doordat phy-
siologie een apart gebouw zal krij
gen en het Kamerlingh Onnes Labo
ratorium nu het gehele complex het
zijne kan noemen.
Voor het Botanische en Zoölogische
laboratorium zijn de plannen nog
niet in details uitgewerkt, maar ook
hier zullen in de komende jaren be-
^ngrijke verbouwingen plaats vin
den.
Nieuwe aspecten worden geopend
doordat het gebouw 's Gravenstein
door de gemeente aan de Universi
teit ter beschikking is gesteld. Hier
in zullen de gemeenschappelijke A-
faculteiten nieuwe ruimten vinden.
Collegezalen, leeskamer en werkka-
mex-s voor hoogleraren zullen wor
den ingericht, 's Gravenstein, dat
geheel is opgeknapt, is een belang
rijke aanwinst voor de Universiteit.
De aldus ontworpen uitbreidingen,
die, naar we hopen, oo redelijk kor
te teiroijn verwezenlijkt zullen wor
den, voldoen slechts aan de eerste
dringende behoefte".
DISTRIBUTIEKRING LEIDEN.
Voortzetting van uitreiking bon
kaarten 903 te Leiden Donderdag en
Vrijdag inlevering van naamlijsten
bizondere arbeid te Roelofarendsveen
Men lette op een op de formulieren
gestempelde datum.
UIT DE RIJNSTREEK
BOSKOOP
R.K. Vrouwenbond. Zoals ge
bruikelijk werd de jaarlijkse feest
avond verzox"gd door de ondex'afd.
„Klimop", met het toneelstuk „Het
meisje in de schaduw". Het betrof
de lotgevallen van eon meisje, welks
vader na het overlijden van zijn
vrouw, voor de tweede maal huwde
met een weduwe, welke eveneens
in het gelukkige bezit van een doch
ter was. En zoals dat meer voor
komt in dergelijke gevallen, kwam
de stiefdochter bij mama in de
schaduw van haar eigen dochter. Na
verschillende onaangename verwik
kelingen kwam ten slotte toch het
„happy end". Het geheel een leuk
niemendalletje, wat door de goede
bezetting en uitbeelding der rollen
de talrijke aanwezige dames (heren
waren geweerd) een aangename
verpozing bracht. Na het eerste be
drijf wekte de g.a., pastoor C. A.
v. d. Ouwendijk, op tot een hax'te-
lijk gebed voor kardinaal Mindszen-
ty en spoorde aan om de H. Mis,
welke Dinsdag voor diens intentie
zou worden opgedragen, bij te wo
nen. Aan het slot dankte voorzit
ster, mevr. Blom.
HAZERSWOUDE (Dorp)
AUTO OVER DE ARM GEREDEN.
Hedenmorgen is de rietdekker de
Hertog komen te vallen voor de sme
derij van Schouten. Ongelukkiger
wijze naderde een zware vrachtauto,
die het slachtoffer over zijn a*m
reed. Nadat dr. Meist de eerste hulp
verleend had, werd de man naar
het Academisch Ziekenhuis te Lei
den overgebracht.
NIEUWE-WETERING
Muziekver. „Door Gunst Verkre
gen". In het verenigingsleven te
Nieuwe Wetoring te hot Wol da tou-
ziókVafc D.G.V., dia da haiaagyttk-
sta bkoté bttxeemt» Wij zotiden
hat bijna ia da plaatse
lijke ontspanning JjUnnên nöexnén.
Reeds de eerste avond was het café
d. Geest te Roelofarendsveen ge
heel met belangstellenden gevuld,
toen voorz. M. Spring in 't Veld
m'et een humoristisch woord allen
een hartelijk welkom toeriep. Hij
liet de activiteit der vereniging in
het afgelopen jaar nog eens de re
vue passeren. Het is mogelijk ge
weest de instrumenten in een nieuw
verguldsel te steken, maar één ding,
aldus de voorz., hebben wij nog van
node, en dat is de sierlijke uniform
pet. Dat deze avonden de middelen
geven om de hoofden van de muzi
kanten met dit teken van waardig
heid te kunnen vieren! Onder de
bekwame leiding van dir. J. Ruijten
had de muziekver. zich op het to
neel, met haar voor deze avond ex
tra glimmende en glinsterende in
strumenten, op het toneel opgesteld,
en klonk ons als openingsnummer
de mooie mars „Jubelklange" van
Ernst Nebel foutloos in het oor.
Vooral „Le Baron Tzigane" van Jo-
hann Strauss en de ouvertux*e „Re-
gina" van Rossini toonden ofts,
waartoe D.G.V. in staat is. Met het
opgewekte „Le chef de Corps" werd
het muzikale gedeelte besloten.
Maai" ook op gebied van toneel
toonden deze muzikanten zich van
het goede hout gesneden. Wij moe
ten het waarderen, dat D.G.V. zich
voor deze avonden niet tot een
goedkoop succes laat verleiden,
maar het aandurft een sterk spre
kend stuk, met een goede moralise
rende invloed te presenteren. Het
toneelspel in 3 bedrijven „Gerech
tigheid" van Dick Faber toonde on;
dat mensenhanden van gerechtig
heid veelal tot onrecht vervallen,
maar dat de ware gerechtigheid van
God komt. Voorz. M. Spring in 't
Veld toonde zich als bekwaam re
gisseur ook hier de baas, maar was
nog meer met zijn mooie vertolking
van de hoofdrol een „baas" op ge
bied van toneel te noemen. Men
heeft ten volle van het werkelijk
goede spel der spelers genoten. Met
een gezellig samenzijn, waarin het
duo Turk-van Zanten de boventoon
voerden, werd deze mooie avond
besloten. Donderdagavond a.s. -zal
wel een uitverkocht huis D.G.V. ten
deel vallen.
met ii. V. Indische Visserslied
Klllma Hawaiian*
VOLOP
H. G. v. LUYKEN - Breestraat 97
lent, de heer v. d. Peet ass. uinb.-
consulent en de vele tüindex's.
De heer Haxmxsen, assistent consu
lent, gaf voor de Katwijkse gronden
uitleg en verklaring. Dat er van de
gelegenheid om vragen te stellen een
ruim gebruik gemaakt werd ligt, ge
zien de belangrijkheid voor de Kat
wijkse tuinders voor de hand. Dr ir
W. J. v. Liere sprak vervo'gens over
ziekte in peen, bloemkool, sla, wit
lof, prei, kroten, allemaal producten
die hier in massa geteelt worden, en
de bestrijdingsmiddelen van ziek
ten. een onderwerp, waaruit mede
zeer veel te leren vieT. Begrijpelijk
dat, waar Katwijk vooral in het ge
bied der „aardappelmoeheid" ligt,
ook deze ter sprake kwam. Maar het
was toch meer bijzaak. De voorz. kon
de mededeling doen, dat spoedig in
Katwijk een zgn. „aardbeien "-dag
gehouden zal worden. Ook hiervoor
zal veel belangstelMng zijn.
LEIDSCHENDAM
PSYCHIATRISCHE INRICHTING
„HULP EN HEIL"
De gebouwen van de psychxatri-
sche inrichting „Hulp en Heil" te
Leidschendam /uilen binnen eiv.ge
maanden in gebruik worden geno
men. In het begin van de oorlog is
deze inrichting van de stichting „Ne
derlandse Hervormde inrichtinger»
voor zenuw- en geesteszieken", die
twee gestichten te Amersfoort en
twee te Assen heeft, gereed gekomen
De gebouwen van „Hulp en Heil"
werden echter aan hun oorspronke
lijke bestemming onttrokken. Vètv
Jfrfó to* ck> betfat 1Q4& Wörden zij
gebruik* tkxtf bot Cóutraal
voor de StotiSUok.
Men hoopt, in de löop van dit voor
jaar, uiteriijk 1 Juli, „Hulp en Heil"
te Leidschendam in bedrijf' te stellen
Geboren: Johannes A., z. van
C. Th. Vreeswijk en P. J. van Leeu
wen; Martinus M„ z. van W. J. Wil-
iemsen en C. Poulisse; Leonardus W.
z. van A. P. Haket en M. C. de
Vreede; Catharina J. M. M., d. van
J. B. van Leeuwen en M. M. Lex-
mond; Jacobus N., z. van J. Th. van
der Geest en G. Sehrama; Petrus, z.
van J. A. v. ri. Plas en A. M. G. de
Boer; Wilhe'-mina M. G., d. van A.
J. Ense en M, M. W. Lexmond.
Ondertrouwd: W. van Leeuwen
en E. M. Speet beiden alhier.
Getrouwd: L. H. N. v. d. Plas en
M. M. Moons te Gouda; A. Schup-
per te Rijswijk en H. Ritter alhier;
J. S. van Nierop en A. C. P. van
Hulst te Voorburg; G. Prins te Hxl-
legom en C. P. C. van Nierop; W.
Hovij te Driebergen-Rijsenburg en
M. Uijterlinde; D. H. L. van den
Berg en Theodora H. Borsboom.
Overleden: W. Roffelsen 83 jaar
echtgenote van L. C. Hoogendorp;
G. J. Vierhout 52 jaar echtgenoot
van J. A. Emmerichs; J. Th. Tet-
teroo 54 jaar echtgenote van H.
Paardekooper; N. Vletter 63 jaar
echtgenote van W. in 't Veld.
VOORHOUT
L.T.B. De secr. bracht een zeer
uitgebreid op rijm gesteld jaarverslag
uit, waarvan het laatste couplet als
volgt luidde:
Mijne heren, dit was in 't kort
bij elkaar
Zo'n beetje de gang van 't afge
lopen jaar;
Maar één wens heb ik nog, en
daar wil ik mee sluiten:
Laten wij toch eens staken, met
steeds maar te uiten
Wat heb ik aan de L.T.B., hij
UIT DE OMGEVING
HILLEGOM
DODELIJK ONGELUK.
Gistermiddag stond de vrachtauto
van de groentenhandeiaar De Jong
voor de winkel aan de Hoofdstraat
geparkeerd.
Het 14-jarig zoontje van mevr. de
wed. W. Naber, woonachtig aan de
Wilhelminalaan no. 19 reed per fiats
in de richting Leiden. Van de rich
ting Leiden kwam een grote vracht
auto met aanhangwagen. De jongen
reed tegen het linker voorspatbord
van de aanhangwagen en kwam te
vallen. Hij kwam onder de wagen_ efi
was op slag dood. Het slachtoffer
werd naar het St. Joseph-gesticht
overgebracht.
KATWIJK
Geboren: Huibertje d. v. A.
Guyt en C. v. d. PJas; Petronella d.
F. C. v. d. Mark en T. Kuyt; Jan
Pieter z. v. J. de Graaf en E. v. d.
Weg; Bouwe z. v. B. v. Beelen en M.
v.Du'yn. Neeltje d. v. G. J. v. d. We-
lie en P. v. Duin; Arie Nico z. v. A.
Kuyt en J. v. Beelen; Willem z. v.
C. v. Velzen en T. Guyt; Abigaël d.
v. J. v. D-uyn en A. de Jong.
KATWIJK AAN DEN RIJN
Tuinbouw-voorlichting Een zeer
eerzame dag was het gisteren voor
de tuinders, meest leden van de
tuinbouwver K. en O. Zij waren ook
in grote getale opgekomen, de zaal
van „Kroon" was geheel bezet. Voor
lichting waarmede thans en in de
toekomst profijt van kunnen hebben.
De voorzitter de heer J. v. d. Perk
heette welkom de heer ir v. Buren
Rijkstuinbouw consulent (dr ir v.
Liere kon wegens ongesteldheid niet
aanwezig zijn. Ook ir v. d. Helm was
ongesteld) en dr L. E. v. 't Sant; ver-
>der de heer te Meij landbouwconsu-
De heer J. Warmerdam werd als
bestuurslid hex*kozen. terwijl in de
vacaturo-G. v. Leeuwen, de heer S.
Heemskerk werd benoemd. Als can-
dldaten voor het nieuwe vakgroep
bestuur werden gesteld de heren y.
Timmer uit Bi'eezand, C. Elders, Bo-
venkarspel, L. v. d. Lans, Llsser-
broek, P. Oosterveer, LisSe en A. v.
d. Meer, Noordwijk. Als afgev. naar
,de algemene vergadering werden ge
kozen de heren C. Prins en W. Borst,
secundi C, v. d. Zalm en J. Warmer
dam.
Hierna hield de heer C. P, Vergou
wen een leerzame causerie over eni
ge^ algemene problemen, o.a. over de
nieuwe wet, die klaar ligt, om de
gronden stuifvrij te maken, over
stalmest en stalme&tbewaring, het
telen van wikken en lupinen als
groenbemesting, mechanisatie, grond-
onderzoke en het kleine kwekerspro-
bleem. Van het vragen stellen werd
een veelvuldig gebnaik gemaakt.
WASSENAAR
Katli. Kinderuitzending. Verle
den jaar bevatte de afdeling Wasse
naar van de Kath. Kinderuitzending
haar activiteit na vele jaren van ge
dwongen rust. Enkele weken geleden
werd het eerste positieve resultaat
bereikt: een meisje kon voor 7 we
ken worden uitgezonden naar het
vacantie ko'.oniehuis „St. Antonius"
te BoxteL Er zullen echter dit jaar
nog meer kinderen van de Wasse-
naarse katholieke sdholen moeten
worden uitgezonden, willen z\j
spaard blijven voor ernstige ziekten
in de toekomst. Het afdelingsbestuur
doet dan ook een zeer dringend oe-
roep op alle ingezetenen om het
v/erk der afdeling te steunen. Welis
waar dragen provincie en gemeente
in de kosten van uitzending bij. maar
verscheidene kosten komen toch voor
rekening van de afdeling. Het adres
vatf de penningmeester is: Vöft Zity-
!éri vafl. Nfjeveltstraat 20€, hei giro
nummer! 5S039S t. ft. V» K&tfcolféke
Kinder ulftféi? ding fe Wassenaar»
Oudheidkundige vondst. Een
tuinder, die een stuk grond langs de
Katwijkse weg aan het spitten was,
werd plotseling in z(jn werk gehin
derd door een hard voorwerp, dat hij
aanvankelijk voor een grote steen
aanzag. Toen het echter was uitge
graven bleek het de vorm te hebben
van een enorme wervel, van 1 me
ter lengte en pl.m. 65 c.m. doorsnede.
Dwars door de wervel loopt een ka
naal van pl.m. 10 c.m. middellijn.
Wanneer de vermoedens juist zijn be
treft het hier een klein gedeelte van
het geraamte van een voor-historisch
monster van ontzaglijke afmetingen.
De Oudheidkundige Dienst te Leiden
zal dezer dagen een onderzoek instel
len.
ZOETERMEER
„De Palesteyuruiters". Wedstrijd
verslag van de Landelijke Rijverenx-
ging „De Palensteynruiters" te Zoe-
termeer en omstreken over het jaar
1948: 29 Mei: Concours Hippique te
Klaaswaal: 3e prijs Afdelingsdres-
suur voor viertallen; 12 Juni: Streek-
wedstrijd te Zoetermeer. Klasse N.,
Is prijs J. Ve'dwisch; 2e prijs mej.
J. v. d. Stoel; 7 Aug.: Springconcours
te Rijnsburg: le pr. L. de Rooij; 7e
pr. J. Rijneveen; 8e pr. mej. J. v. d.
Stoel; 27 Aug.: Concours voor Lande
lijke Ruiters te Leiden. Ruiterspelen:
kaarshappen: 2e prijs mej. J. v. d.
Stoel; eierrace: le prijs mej. J. v. d.
Stoel; zadelrace: le pr. J. Veld-wisch;
Poppenrace: le pr. mej. J. v. d. Stoel.
Springen: groepen van twee: 5e pr.
mej. J. v. d. Stoel en L. de Rooij; le
pr. afdelingsdressuur voor viertallen;
16 Sept.: Concours Hippique te Ze
venhuizen: Individuele dressuur:
K'asse B: 2e pr. L. de Rooy; 5e prijs
N. Huysman; 2e pr. afdelingsdx*essu-ur
voor viertallen; 3e prijs Klavertje
Drie; 3e pr. Groepsipringen25 Sept.:
bezorgt mij geen duiten. Grote Streek wedstrijd tet Koudekerk
Het vonnis van
Boedapest
Naax- dc correspondent te Boeda
pest van het Britse blad „The Ti
mes" meldt, stond, onmiddellijk
na de uitspraak, de openbare aan
klager op en verzocht om de dood
straf tegen de kardinaal on om
zwaardere straffen tegen de andore
beklaagden. Alle verdedigers te
kenden beroep aan. Aan de ver
dachten word gevraagd of zij in
stemden met een beroep te hunnen
behoeve, Prins Eszterhazy, dr. Za-
kar en pater Nagy zeiden geen be
roep te Wensen, de anderen stemden
in met het verzoek van hun verde
diger.
Begrijpt toch eens goed, wat de
L.T.B. voor u doet,
Om steeds vooraan te zijn,
Op godsdienstig-, sociaal- en
onder wijs-terrein.
En ook dat u leest voortaan
Eens beter uw Boer- en Tuinder
orgaan.
Individuele dressuur: Klasse B:
pr. L. de Rooy; 3e pr. mej. J. v. d.
Stoel; 4e pr. N. Huysman> 4e pr*. af
delingsdressuur voor viertallen-; le
pr, bestgaand landbouwrijpaard; N»
Huysmfin; 2e pr. Klavertje Drie. In
dividueel springen: le pr. J. Rijne
veen; 5e pr. mej. J. v. d. Stoel.
ï"\e hele ruimte werd ge
vuld door een regel
matig gedruis, en Frederik
begreep dat dit door de
torenklok veroorzaakt
werd. Opeens nam het ge
luid sterk in kracht toe en
even later galmden tien
zware slagen door het
vertrek.
Het was tien uur.
Frederik zette zijn hor
loge gelijk en knikte voor zich heen.
„Ik ben benieuwd of dit vertrek nog
iets bijzonder oplevert", prevelde hij.
terwijl hij de lucifer aanstak en deze
boven zijn hoofd ihield, om zijn om
geving nauwkeurig op te kunnen ne
men.
Plotseling liet 'hij de lucifer echter
bijna uit zijn vingers -• vallen van
schrik; vlak boven hem staarden hem
twee vurige ogen onbeweeglijk aan.
„Wie bent U?" vroeg Frederik met
barse stem, om zijn ontsteltenis te
verbergen. „Raak me niet aan, anders
zijt gij een kind des doods!" (Deze
mooie zin had hij eens in een India
nen-boek gelezen!)
De gloeiende ogen knipperden even,
maar verder was aan niets te zien,
dat Frederik bedreiging enige indruk
had gemaakt.
„Een kind des Doods!" -herhaalde
Frederik nog eens met hol stemge
luid; toen streek hij een nieuwe lu
cifer af en bij het licht hiervan zag
hfj tot zijn grote opluchting dat de
ogen slechts aan een grote witte poes
behoorden.
„Miauw!" zei de poes tegen Frede
rik op een zó trieste toon, dat het
knaapje nieuwsgierig naderbij trad.
Medelijdend aaide hij de poes troos
tend over haar glanzende vacht, en
toen merkte hij pas dat het hele ge
zicht van de poes nat was van tra
nen.
Zoiets had Frederik nog rfooit mee
gemaakt „Een poes die huilt....",
lispelde hjj verbaasd. „Hier is iets
niet in orde. En bovendien: hoe
komt deze pees in dit verlaten toren
kamertje?"
Hij wendde zich af en begon het
vertrek verder te doorzoeken.
Berichten reeds geplaatst in een
gedeelte onzer vorige oplage.
Z.H. DE PAUS LAAT ZICH
INLICHTEN.
In bevoegde kringen van het Vati-
caan meent men te weten, dat Z.H.
de Paus zal protesteren tegen de ver
oordeling van kardinaal Mindszenty.
In dezelfde kringen voegt mA er aan
toe, dat de Hj Stoel officieel namens
de gehele Kerk zal spreken, zodra
Aen in het bezit is van alle gegevens
over het vonnis.
Z.H. de Paus werd door monseig
neur Giovanni Battista Montini,
waarnemend secretax-is van staat, in
gelicht omtrent het tegen kardinaal
Mindszenty gevelde vonnis; dit ge
schiedde in het particuliere vertrek
van de Paus, waar hij de ochtend in
gebed had doorgebracht.
De audiënties, die door de Paus
voor heden waren toegezegd, wer
dén Voor de tijd van een uur uitge-
SU>ldf «aagtriou da H» Vader alleen
wenste to Zijn onv ia kuimoui bidden.
t>o IL Mie, dra dagol^ka ia de pw-
fieliJoro kapel van de Paus wordt
gelezen, werd heden vooraf gegaan
en gevolgd door lange gebeden, spe
ciaal voor kardinaal Mindsze.nty en
waarin de bescherming van de Aller
hoogste voor de Katholieke Kerk
werd ingeroepen.
DE OPVOLGING VAN DE
PRIMAAT VAN HONGARIJE.
Het is nog niet bekend, wie de kar
dinaal als primaat van Hongarije zal
opvolgen.
Tijdelijk zal het de oudste der bis
schoppen, dr. Groesz, de aartsbis
schop van Kalican, zijn.
Groesz is 61 jaar. Waarnemers ge
loven, dat, met het'oog op de zwak
ke gezondheid van kardinaal Groesz,
de aartsbisschop van Agria, mgr. Ju-
lsiu Czapik, die eveneens 61 jaar is,
tot de permanente opvolger van kar
dinaal Mindszenty zou kunnen wor
den benoemd.
SOUVEREINITEIT A£N INDONESIë
Het hoofdbestuur van de federalis
tische partij „Pardafi" heeft een re
solutie aangenomen, waarin gecon
cludeerd wordt „dat de Ned. regering
besloten heeft, de souvereiniteit over
Indonesië op zeer korte termijn over
te dragen aan het daartoe in le
ven te roepen Indonesische orgaan,
waarna de vertegenwoordigers van
de souvereine Verenigde Staten van
Indonesië op voet van gelijkheid met
de vertegenwoordigers van het Ne
derlandse koninkrijk overleg kunnen
plegen terzake van de culturele en
financiële samenwerking binnen het
kader van een bilateriale Unie."
De resolutie wijst buitenlandse in
menging in de Indonesische kwestie
af, zeggend, dat het de uitdrukkelijke
wens van het gehele Indonesische
volk is, de souvereniteit op de kortste
termijn rechtstreeks over te dragen
van Nederland aan Indonesië en niet
aan de Verenigde Naties. De resolu
tie zegt, dat de Veiligheidsraad door
de resolutie een feitelijke deeL van de
souvereiniteit over Indonesië aan. zich
getrokken heeft, De Nederlandse re
gering noch de B,F.O. (Bijeenkomst
Federaal Overleg) deed een duide
lijke uitspraak ten aanzien van de
resolutie, zo zegt het bestuur van de
Pardafi, dat opmerkt, dat ,de Neder
landse regering, de jure nog uit
oefenend de souvereiniteit over In
donesië, door deze houding niet toon
de langer bij machte te zij nde uit de
souvereiniteit voortvloeiende ver
plichtingen ten aanzien van Indone
sië na te komen."
AUTO VAN DIJK GESTORT.
Eén dode.
In de afgelopen nacht gingen 4 per
sonen, 3 mannen en een vrouw, na
een te Deventer gehouden feestje
met een auto naar huis. Nabij Deven
ter is deze auto vanmorgen omstreeks
4 uur van de dijk nabij Twello ge
stort. Een der inzittenden de persfo
tograaf A. H. uit Deventer, was di
rect dood. De 'fabrikant W. H. uit
Deventer brak een paar ribben.
De inzittende dame bleef ongedeerd
evenals de bestuurder van de auto,
de caféhouder W. uit Apeldoorn, die
in hechtenis genomen.
Men neemt namelijk aan, dat W.
onder invloed van sterke drank ver
keerde.
MARKTBERICHTEN
ROTTERDAM, 8 Febr. Vee. Totaal
aangevoerd 3173 stuks. 300 vette
koeien en ossen. 946 .gebruiksvee 3J
graskalverer:, 9-15 nuchtere kalveren,
433 biggen, 15 veulens, 200 paarden,
56 schapen en lammeren 101 bokken
ën geiten, 26 varkens. Prijzen per
stuk: kalfkoeien le soort 870, 2e'
soort 730, 3e soort 626; melk
koeien 870730625; varekoeien
490—390—200; vaarzen 590—429—
320; pinken f 42029020; g2raskal-
veren f 250—170IOC; biggen 70
CO—40; hitten 600—500—300; werk
paarden 77575400. Prijzen per
kg.: slachtpaarden 1.30, 3.10 en
1.—
