S)e CcidóeSou^vrit
Vandaag begint »proces«-
Mindszenty
De grootste belediging voor de Kerk
Medebeklaagden
Pro-Russen aan het woord
Tweede aanbod van Stalin
afgewezen
Eerst netjes officieel vragen
Opstand in Birma
Nederland tot spoed
aangemaand
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
DONDERDAG 3 FEBRUARI 1949
40ste JAARGANG
No. 11609
Hoe Amerika
op de Russsiche
„vredespoging" reageert
Bur. Papengracht 32. Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., f 1.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. 1 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m m. Telefoontjes 11.50
^rAN VATICAANSE ZIJDE is het proces tegen kardinaal Mindszenty,
dat vandaag te Boedapest is begonnen, bestempeld als „dë grootste
belediging van de Rooms-Katholieke Kerk sedert de deportatie va^i Paus
Pius VII door Napoleon Bonaparte". Dit proces doet denken aan de haat
van het Sanhedrin, de spot van Herodes en de onrechtvaardigheid van
Pilatus", Aldus de verklaring. De ,.Osservatore Romano" schrijft, dat
niet Mindszenty doch zijn rechters terecht zullen staan.
Naar verluidt zullen minstens zes
a zeven andere personen tegelijk met
de kardinaal terecht staan, onder wie
de privé-secretaris van de kardinaal,
dr. Andreas Zakar.
Behalve de kardinaal en zijn secre
taris zijn, in deze zaak, nog twaalf
personen gearresteerd, onder wie ver
scheidene functionarissen van de
Hongaarse Katholieke Actie.
Degenen, die vandaag terecht staan,
worden beschuldigd van spionnage
en samenzwering tegen de Hongaar
se republiek voor de restauratie van
de Habsburgse monarchie in Cen-
traal-Europa na een eventuële derde
wereldoorlog. Voorts worden de kar
dinaal en anderen beschuldigd van
zwarte handel in buitenlandse valuta.
Beweerd wordt, dat de Amerikaan
se gezant in Hongarije, Selden Cha-
pin, van de aan de kardinaal ten
laste gelegde activiteit heeft afgewe
ten en spionnage-boodschappen van
hem ontvangen heeft.
Volgens een communistische cor
respondent, Pastore, verbonden aan
het romeinse communistische dagblad
„Unita", die Zondag j.l. een inter-
viw met de kardinaal heeft gehad,
zag mgr. Mindszenty er goed uit. Vol
gens pastore droeg de kardinaal zijn
gewone geestelijke kleding en het
gouden bisschopskruis. Hij had ech
ter alle commentaar, dat hij als „van
politiek karakter" beschouwde, 'ge
weigerd.
PROTESTEN.
Vijftig leden van het Britse parle
ment van verschillende partijen en
godsdienstige overtuiging zijn Woens
dagavond in het Lagerhuis bijeenge
komen om protest uit te brengen te
gen de arrestatie van kardinaal
Mindszenty en andere kerkelijke lei
ders in Hongarije.
John McKay (Labour) leidde de
bijeenkomst. Men benoemde een de
legatie om een onderhoud te verzoe
ken met de minister van buitenland
se zaken, Bevin, of minister van staat
Hector McNeil.
De delegatie zal uitdrukking ge
ven aan de „ernstige bezorgdheid"
welke naar aanleiding van de arres
tatie is gerezen en zal om nadere in
lichtingen verzoëken.
Men hoopt, dat het aan te vragen
onderhoud begin komende week zal
kunnen plaats vinden.
Canada heeft een „krachtig pro
test" gezonden aan de Hongaarse re
gering terzake van de arrestatie van
de kardinaal, welke het beschouwt
als „een schending van het Hongaar
se vredesverdrag", dat mede door
Canada is ondertekend".
De Canadese minister van buiten
landse zaken, Lester B. Pearson, deel
de in het parlement mede, dat de
Canadese ambassadeur te Washing
ton de Hongaarse gezant aldaar heeft
doen weten, dat naar het inzicht van
Canada de tegen kardinaal Minds
zenty ingebrachte beschuldigingen
„niet op eerbiediging aanspraak kun
nen maken". „Dat is de diplomatieke
taal voor: wij geloven het niet", al
dus voegde Peargon er aan toe.
Canada brengt dit protest uit, aldus
Pearson, "nadat het niet mogelijk ge
bleken is tot een gezamenlijk pro
test door de geallieerde landen, die
het Hongaarse vredesverdrag onder
tekenden, te komen.
VERSCHERPING BERLIJNSE
TEGENBLOKKADE.
De tegenblokkade der Westelijke
mogendheden te Berlijn is heden
verscherpt, als gevolg van een op
dracht van het hoofd van de politie
in de Westelijke zone van Berlijn,
om onmiddel ijk controle-posten aan
de ^rens met de Sovjet-zóne in te
stellen.
Veertiery dagen geleden is door
het gezamenlijke geallieerde mili
taire besiuur van Berlijn een veror
dening uitgevaardigd, waarbij verbo
den wordt bepaalde, uit de Westelij
ke sectoren van Berlijn afkomstige
goedgren uit te voeren.
Met ingang van heden zullen alle
goederen, welke op onwettige wijze
naar de Sovjet-Russische sector van
Berlijn, of naar de Sovjet-zóne van
Duitsland worden vervoerd, door de
politie van de Westelijke Berlijnse
sectoren in beslag worden genomen.
HET KRAVCHENKO-PROCES
J7EN AMERIKAANSE SCHRIJVER en een Engels parlementslid heb
ben gisteren in het proces-Kravchenko Rusland verdedigd tegen de
aanvallen in het boek „Ik verkoos de vrijheid". Kahn, de schrijver, zei,
dat Kravchenko bevriend was met de hoofdredacteur van een Oekrai-
nisch krantje Svoboda, dat in de Verenigde Staten verscheen. Kravchen
ko ontkende echter de man ooit ontmoet te hebben.
VERDELING EN PRIJZEN VAN
DE ZEEVIS VRIJ In de Scheve-
ningse vishallen is Dinsdagochtend
ter gelegenheid van het feit, dat de
verdeling van zeevis onder de han
delaren is opgeheven en de prijzen
zijn vrijgegeven, het gehate visver-
dolingsboek door de verheugde vis
sers en handelaren ter aarde besteM.
Onder gejubel dragen de met feest
neuzen getooide doodgravers het
verdeljngsboek ten grave.
Ik geloof, dat het boek past in
het raam van een geweldige samen
zwering, die al veel kwaad heeft ge
daan, zei Kahn, die zichzelf een des
kundige noemde op het gebied van de
werkzaamheden van de vijfde kolon-
ne in Amerika. Niet Rusland heeft
dertig jaar lang samengezworen te
gen de rest van de wereld, verklaar
de hij, maar het is de Amerikaanse
regering, die al dertig jaar samen
zweert tegen Rusland.
Toen Kravchenko's verdediger aan
Kahn vroeg of hij Sir Thomas, de
schrijver van de tegen Kravchenko
gerichte artikelen in Les Lettres
Fran^aises kende, antwoordde de
Amerikaan: Ik heb zijn naam nog
nooit horen noemen.
e rechter vroeg hem of hij de
stukken gelezen had. Nee, zei
Kahn.
U bent niet erg nieuwsgierig,
merkte de rechter droogjes op.
Het publiek schoot in de lach.
Zilliacus, het pro-Russische Britse
parlementslid, zei, dat het boek vol
„onjuistheden, overdrijvingen en
duidelijke leugens" zat. Ik ben van
mening, dat het boek een deel is van
de afschuwelijke propaganda, om de
volken rijp te maken voor een derde
wereldoorlog tegen een vroegere
bondgenoot, zei hij.
Hij ging verder: De wreedheden,
welke Kravchenko in zijn boek heeft
beschreven, zijn niet door het Bolsje
wistische regiem uitgevonden. In 1917
was ik officier van de inlichtingen
dienst in Rusland en toen heb ik gru
welen gezien, welke door de geal
lieerden of onder hun toezicht wer
den bedreven. De zuiveringsacties,
waarover Kravchenko het heeft, zijn
geen wraaknemingen; zij waren ge
richt tegen de Duitse vijfde colonne.
De advocaten van Kravchenko
vroegen of Zilliacus dacht dat de
schrijver na zijn critiek op de Russi
sche leiders ongestraft naar Rusland
zou kunnen terugkeren. Nee, was het
TRAINING VOOR HOLLAND—
BELGIë De Nederlandse elftal
club is Dinsdagavond begonnen met
de avondtraining ter voorbereiding
vooi de landenontmoeting Holland
België, welke op 13 Maart in het
Olympisch Stadion te Amsterdam
wordt gespeeld. Op het V.UC.-terrem
in Den Haag geeft trainer Kaufmann
(Mnks) zijn aanwijzingen. V.l.n.r.:
Everse, v. d. Tuyn, v. Sohijndel, Koe
neman, v. Dijk, v. Raalte, Albers,
Brandes, Wimers, Möhring en Scnij-
venaar.
SPOORWEGONGELUK BIJ PARIJS
Gisteravond is te Le Bourget, bij
Parijs, een spoorwegongeluk ge
beurd, dat één dode heeft geëist. Er
werden 22 personen ernstig en 150
licht gewond. Een trein ontspoorde
op een spoorwegviaduct. Door de
schok stortte de brug in en kwam bo-
antwoord, maar misschien is de toe- j ven op een andere trein terecht. Een
stand in Rusland binnen dertig jaar j derde trein, die juist kwam aanrij-
zo gewijzigd, dat dat wel mogelijk- is. j den, reed op de brokstukken in.
\/OOR DE TWEEDE MAAL in drie dagen heeft Stalin zich, via Inter
national News Service, bereid verklaard president Truman te ont
moeten voor de opstelling van een „wereldvredespact". De Amerikaan
se minister van Buitenlandse Zaken, Acheson, heeft echter verklaard,
dat ook dit tweede aanbod van de hand is gewezen. Het Witte Huis
blijft op het standpunt staan, dgt niet op een Russische uitnodiging zal
worden gereageerd, zolang zij niet officieel zal worden aangeboden.
GEVECHTEN NABIJ RANGOON.
Kareense opstandelingen in Bir
ma, die een eigen staat wensen en
sinds enkele dagen een georganiseer
de strijd voeren, hebben gisteren een
aanval gedaan op een politiegebouw
in Insein, slechts 16 kilometer ten
Noorden van Rangoon. Versterkingen
zijn per auto naar het toneel van de
strijd gevoerd, waar de -belegerden
door in de bomen verscholen opstan
delingen worden beschoten.
RAAD VAN EUROPA IN WORDING.
Vandaag zal de permanente com
missie van de landen van het pact
van Brussel een begin maken met het
opstellen van gedetailleerde plannen
voor de vorming van een Raad van
Europa. De Nederlandse, Britse, Bel
gische, Franse en Luxemburgse mi
nisters van buitenlandse zaken heb
ben de vorige week aan de commis
sie verzocht adviezen op te stellen
voor het bijeenroepen en voor het
functionneren van de raad van het
eerste West-Europese „parlement"
STALIN KAN NIET NAAR
AMERIKA KOMEN.
Kingsbury Smith, algemeen direc
teur van de afdeling Europa van In
ternational News Service, had eer
gisteren aan Stalin een telegram ge
stuurd, waarin hij meedeelde, van
een officiële vertegenwoordiger van
het Witte Huis vernomen te hebben,
dat president Truman bereid was Sta
lin te ontmoeten in Washington. Gis
teren heeft Stalin hierop geantwoord
met het volgende telegram.
„Een bezoek aan Washington is
sinds lang mijn wens. Ik heb die des
tijds in Yalta aan president Roose
velt en in Potsdam aan president Tru
man te kennen gegeven. Ik betreur
het op het ogenblik niet in staat te
zijn aan deze wens gevolg te geven.
De dokters maken bezwaar tegen een
lange reis vooral per vliegtuig of per
schip. De regering van de Sovjet-
Unie zou een bezoek van president
Truman aan Rusland toejuichen. Naar
keuze van de president zou een con
ferentie kunnen worden belegd in
Moskou, Leningrad of Kaliningrad
(het vroegere Koningsbergen), Odes-
sa of Yalta. Mocht de president be
zwaren hebben, dan zou de conferen
tie kunnen worden gehouden in Po
len of Tsjechoslowakije. Hoogachtend
Stalin. 2 Febr.".
WITTEBROODOORLOG
IN HAARLEM UITGEBROKEN.
Kortgeleden zijn enkele firma's ii
Haarlem er toe overgegaan de prijs
van het wittebrood te verlagen van
34 tot 30 cent, waarop andere bedrij
ven, door concurrentie-overwegingen,
dit voorbeeld hebben gevolgd. De
aanvankelijke prijs van 34 cent was
na onderling overleg vastgesteld. Nu
deze afspraak vervallen is, is het hek
van de dam, want voor het zuivei
witte brood gelden geen prijsvaststel
lingen. Verscheidene firma's klagen,
dat de prijzen de kosten niet meer
dekken en bovendien wordt de om
zet van het kleinbrood door de lage
prijs'van het wittebrood gedrukt.
Hierdoor zouden vele bedrijven ge
noodzaakt zijn over te gaan tot ver
mindering van de personeelssterkte
om hun bedrijven rendabel te hou
den. Dit alles heeft ongerustheid ten
gevolge onder de bakkersgezellen,
die besloten hebben Donderdagavond
in een door de Bedrijfsunie voor het
Bakkersbedrijf uitgeschreven verga
dering zich over deze broodprijskwes
tie te beraden.
„Niet zonder het Westen".
Acheson verklaarde, dat het aanbod
van Stalin om met Truman een pact
voor de wereldvrede te sluiten, niet
was verworpen om de voorwaarden,
die de generalissimus Zondag in zijn
eerste „vredesaanbod" had gesteld.
Deze voorwaarden, aldus Acheson,
zijn niet in strijd met het Amerikaan
sc standpunt. „Maar de Verenigde
Staten weigeren met een ander land
besprekingen te voeren over proble
men, die andere landen ook aangaan,
zonder dat deze belanghebbenden aan
de onderhandelingen zouden deelne-
men
GEEN VERTROUWEN IN C.P.N.-
LID VAN GEDEPUTEERDE STATEN
De heer Groen, lid van de Provin
ciale Staten van Noord-Holland voor
de K.V.P., heeft gisteren tijdens de
debatten over de provinciale begro-
medegedeeld, dat „zijn fractie
geen vertrouwen stelt .n een commu
nistisch lid van de Gedeputeerde Sta
ten". Hij deed een beroep op de Par
tij van de Arbeid om „de vergissing
van 1946 goed te maken door een
voorstel in te dienen tot verwijdering
van dit communistische lid De „ver
gissing van 1946", waarop de heer
Groen doelde, heeft betrekking op de
verkiezing van de communist Harm-
sen tot lid van de Gedeputeerde Sta
ten. De heer De Roos (P. v. d. A.)
antwoordde, dat van de zijde van zijn
partij een dergelijk voorstel niet kon
worden verwacht.
Voorlopig komt dit product niet vrij
Stagnatie in de export van kaas
heeft aanleiding gegeven tot de ver
onderstelling, dat dit product binnen
afzienbare tijd vrij verkrijgbaar zou
zijn.
Naar de „Nieuwe Haagse Crt." in
zuivelkringen verneemt is hiervan
geen sprake.
De grotere voorraad in de pakhui
zen spuit men op het ogenblik door
het verhoogde kaasrantsoen. Het ligt
in de bedoeling deze verhoging gedu
rende zes weken van kracht te doen
blijven.
Men hoopt, dat de besprekingen
over export, die momenteel gaande
zijn, dan een zodanig verloop hebben
gehad, dat de kaasvoorraad weer naar
het buitenland kan worden afgevoerd
en dit zuivelproduct zijn functie als
deviezenkweker kan hervatten.
Of tegelijkertijd een verhoging van
het vleesrantsoen aangekondigd kan
worden is thans nog zeer onzeker. De
vooruitzichten voor dit product wor
den als „erg somber" geschetst.
VIERDE BONAANWIJZING
SINAASAPPELEN.
De aanvoer van sinaasappelen van
Overzee geschiedt thans in een zoda
nig snel tempo dat een vierde bon
aangewezen kan worden. Uiterlijk 12
Februari moet het publiek de bonnen
614 en 619 Algemeen bij een hande
laar in groenten en/of fruit inleve
ren. Bon 614 Algemeen (voorkomen
de op A-, B- en C-kaarten) geeft
recht op 500 gram, bon 619 Algemeen
(voorkomende op de D en E-kaarten)
op 1 kg. sinaasappelen.
W-attde. 7,at(de.
Voorbeeldig
Sinds 1 Februari is in Enge
land wollen kleding vrij van pun
ten. De minister van handel,
Wilson, deelde dit daagate voren
als een verrassing mede. En zó
goed had hij het geheim gehou
den, dat zijn eigen vrouw een
paar dagen tevoren nog een wol
len japon had gekochtop pun
ten. De „Daily Express" had er
een foto van.
Een voorbeeldig man, die mi
nister.
Ik vertelde dit staaltje van
plichtsgetrouwheid aan mijn
vrouw je kunt nooit weten,
hoe het nog eens te pas kan ko
men! en zei: „Jij zult dat als
vrouw misschien niet zo kunnen
waarderen, lieve, maar zó hoort
het. Als je het mij vraagt, zeg
ik: plicht vóór alles. Zaken gaan
vóór het meisje; ambtsplich
ten
„Och, zei zc, hoeveel kostte die
wollen japon?"
„Ja, dat weet ik niet".
„Zou die japon vóór de afschaf
fing van de punten duurder of
goedkoper zijn geweest dan
daarna?"
Vrouwen hebben een eigen kijk
op de dingen, dat is niet tegen te
spreken. Ik vond die minister
opeens niet meer zo'n voorbeel
dig man.
Inzake de houding t.o.v de Veiligheidsraad
j^E COMMISSIE VAN DE UNO voor Indonesië zet er haast achter.
Zij heeft er bij de Nederlandse regering op aangedrongen om de
al vijf dagen oude resolutie van de Veiligheidsraad inzake Indonesië na
te komen. In een brief aan de Nederlandse delegatie heeft de commissie
zo spoedig mogelijk om inlichtingen gevraagd over de houding van de
Nederlandse regering tegenover de resolutie. De commissie vindt, dat
spoed vereist wordt door het haar gegeven mandaat inzake de vorming
van een federale interim-regering.
Als vertegenwoordigster van de
Veiligheidsraad meent de commissie
haar plicht te verzaken als zij er niet
bij Nederland op aandringt om de
resolutie na te komen. Tenzij Neder
land en de Republiek overeenstem
ming over een interim-regering be
reiken, moet de commissie een rap
port aan de Veiligheidsraad uitbren
gen en aanbevelingen doen voor een
oplossing van de moeilijkheden.
Soekarno en Hatta hebben na een
federalistische uitnodiging verklaard,
dat zij de hoofden van de federale
staten onder zekere voorwaarden wil
len ontmoeten. Die voorwaarden zou
den zijn, dat zij als Republikeinse re
gering en niet als individuele perso
nen met de hoofden van de federale
staten willen bijeenkomen.
Van federalistische zijde is hierop
geantwoord, dat de hoge vertegen
woordiger heeft verklaard, dat de
regering van Indonesië bereid is me
de te werken aan het scheppen van
een gelegenheid tot een vrije gedach-
lenwisseling ti^-en de federalisten
en Soekarno en de zijnen. Wanneer
het overleg tot resultaat zal hebben,
dat op korte termijn tot de instelling
van een federale interim-regering
kan worden overgegaan, dan zal het
mogelijk zijn de bewegingsvrijheid
van de Republikeinse leiders te be
zien in het licht van de dan heersen
de omstandigheden.
De hoge vertegenwoordiger van de
Kroon heeft ook medegedeeid, dat de
Nederlandse regering de door de fe
deralisten benaderde leiders be
schouwt als de leiders van een Repu
bliek, welker status en verschijnings
vorm afhankelijk zal zijn van de
volkswil. Zulks met inachtneming
van het beginsel van gelijkwaardige
deelstaten binnen het raam van de
Republiek der Verenigde staten van
Indonesië.
Wanneer Soekarno en Hatta op de
ze voorwaarden ingaan, dan zullen
de conferenties tussen hen en de fe
deralisten in Menumbing worden ge
houden.
P.T.T. bestellers in dienst
van smokkelhandel
Uitgebreid complot ontdekt
Een uitgebreid smokkelcomplot,
dat zich over een groot gedeelte van
het 1and uitstrekt, is ontdekt nadat
men door een toeval de verzending
van contrabande behierkte. In het
Noorden van het land vond men al
spoedig een van de draden, die leid
den tot de ontdekking, dat het post
bedrijf misbruikt werd om het smok-
kelfront te dekken. PTT-bestellers
nl. werden door aanlokkende asnb'e-
dingen verleid handlangers van de
smokke'aars te worden, die zelf
achter de schermen bleven. Ofschoon
men in een plaats in midden Lim
burg de hand wist te leggen op een
viertal postbestellers, waarmee dit
zaakje aan het rollen werd gebracht,
is deze affaire toch niet nlaatselijk,
noch regionaal, maar strekt zich uit
over diverse provincies. Het uitge
breide onderzoek, dat nog steeds
gaande is en waarin de no1itie sa
menwerkt met de postrecherche,
dwingt tot soberheid in de bericht
geving er over.
De smokelwaar, die voornamelijk
bestaat uit frauduleus uit België in
gevoerde textiel, meestal vitrage,
werd door de smokkelaars in pakjes
gestopt. Deze Dakketies werden door
de ingeschakelde postambtenaren af
gehaald, ten nostkantore van adres
kaarten voorzien met een ge'ingegr-
de afzendadres, alsmede van door
smokke^ars aangegeven adressen
ergens in Neder'and. Ook gebeurde
het, dat bestellers de smokkelwaar
thuis ontvingen, ze vernakten en in
oostaüto's vervoerden. Wanneer men
nu bedenkt, dat in een nakketie van
ongeveer 5 kg 1000 meter vitrage
verpakt kan worden en naar schat
ting bij de duizend van deze pakket
jes zijn verzonden, kriigt men eni®s-
'<ns een beeij van de omvang van
deze zaak. Uiteraard was het voor de
oolitie zeer moeilijk deze „stunt" van
het smokkelgilde te achterhalen.
Maar een toeval, n1. het openscheu
ren bij het overladen van een zen
ding bracht dit alles aan het licht.
ONTPLOFFING IN ZIEKENHUIS.
Een ernstig gewonde.
Vanmorgen om zeven nur heeft zich
in de polikliniek van het algemeen
ziekenhuis te Harlingen een ontplof
fing voorgedaan, waardoor een hoofd
verpleegster ernstige verwondingen
heeft opgelopen.
De zaal, waarin de verpleegster een
recept aan het klaarmaken was, ge
raakte in brand. Toegesneld verple
gend personeel schoot onmiddellijk
te hulp. De hoofdverpleegster bleek
zeer ernstige brandwonden te heb
ben opgelopen en verkeert in zorg
wekkende toestand. Voorbijkomende
arbgjders hielpen de brand blussen.
Er wordt een onderzoek ingesteld
naar de oorzaak van de ontploffing,
hetgeen ten zeerste bemoeilijkt wordt
door het feit, dat de verpleegster nog
niet verhoord kon worden. Men ver
moedt, dat zij een verkeerde vloei
stof heeft gebruikt zij zou aether
inplaats van gedestilleerd water ver
warmd hebben waardoor de ont
ploffing is ontstaan.
KATHOLIEKE GEZINSZORG
Het Nationale Bestuur van Katho
lieke Gezinszorg is overgegaan tot
de aanstelling van een Directeur-
Secretaris voor zijn bureau te
Utrecht. Als zodanig is per 1 Febr.
in functie getreden de heer drs J.
G. C. J. Timmermans uit Driebergen
£en fco.VijMj.e....
Vertrouwen ontstaat daar waar
de meester dient.
