n Over waardige en onwaardige Pausen Mededelingen van min. Schokking leijaatt IN IN Dl E ZATERDAG 29 JANUARI 1949 DE LEIDSE COURANT TWEEDE BLAD PAGINA 1 Roomsigheden VIII Een schrik die niet zo heel veel om 't lijf heeft WANNEER DE HUISHOUDELIJKE DIENST VAN HET VATIC AAN eens uitverkoop hield van aïle incou rante goederen op de zolders en in de kasten van het paus-huis neergezet en opgestapeld, zou er op de kijkdag grote belangstelling en grote teleur - ste ling zijn. De opeenvolgende pau sen hebben van alle kanten geschen ken gekregen, en aangezien er van een overleden paus (evenmin als van een overleden bisschop) iets te erven valt, blijven die geschenken in het Vaticaan. De meeste van die cadeaux muntten uit eer door een fraaie uit voering. dan door practdsche bruik baarheid en evenals de ontvangende paus zouden de bezoekers van een Vaticaanse uitverkoop bij zichzelf denken: wat moet ik daar nu in vre- - desnaam mee doen! De was-machine, die Z. H. enige jaren geleden ont ving, maakt op deze regel een uitzon dering, wat de bezoeksters van de kijkdag betreft, ofschoon we, zonder paus te zijn, ons toch kunnen voor stellen, dat de H. Vader, met ale minzame erkentelijkheid voor het zware geschenk, er niet goed raad mee heeft geweten. Er is echter in de loop de geschiedenis één geschenk gegeven, dat men, althans de inhoud ervan, tevergeefs op de uitverkoop zou zoeken: een pot geconfijte vruch ten. De schenkster daarvan was een vrome kloosterzuster, thans algemeen bekend als de H. Catharina van Senen (t 1380), die een vinnige verwijtende brief aan de paus schreef en er, volgens haar eigen naschrift, een potje gesuikerde vruchten bij- zond om >Z.H. de lezing van haar bittere brief enigermate te verzoe ten. CATHARINA KON de handelwijze van de toenmalige paus, die in Frankrijk bleef wonen, niet goedkeu ren. Zij vond hem berispelijk, even a's Paulus de eerste Paus, Petrus, -berispelijk vond en in het openbaar weerstond, omdat Petrus in zijn ge dragingen ten opzichte van de Chris- tenen-uit-de-heidenen een halfslach tige houding aannam. Men hoort en leest wel eens, dat Petrus „dus" niet onfeilbaar was, en als Petrus niet onfeilbaar was, is vanzelfsprekend geen enkele paus onfeilbaar. Wan neer je dar. navraagt, wat onder de onfeilbaarheid van de paus wordt verstaan, blijkt vaak dat onfeilbaar heid verwisse'd wordt met „feilloos heid" (zondeloosheid) of met de veronde~ste"ling, dat een paus on waarheid spreken kan. De eerste les, die mijn leermeester me bij de ingang van het openbare leven gaf, was deze: je moet in een debat nooit de andere partij voor dom, stom of iets dergelijks uitmaken. Daarom zou ik ook niet gaarne be weren. dat degenen, die een fout be- g-io van de pauselijke onfeilbaarheid huldigen, domme jongens zijn. Wel ligt 't vermoeden voor de hand, dat de genen, die de onfeilbaarheid van de paus verslijten voor zonde'oosheid of althans leugen-loosheid, alle Katho lieken iet of wat suf vinden, ER IS GEEN KATHOLIEK KIND, in staat het gewoon lager onder wijs met bescheiden vrucht te volgen, zo gek om te geloven, dat de paus geen zonde kan doen en nooit eens op het vertellen van een onwaarheid is betrapt. Het is zelfs zo. dat men het aantal pausen, dat sinds de 8ste eeuw hei ig is verklaard, op de vin gers van één hand kan natellen. Daar uit moet v/eer niet de gevolgtrekking •worden gemaakt, dat tot de 8ste eeuw de pausen godsvruchtlger leef den dan daarna. De eisen voor een heilig-verklating zijn in de loop des tijds nader omschreven en zó ver zwaard. dat, al leeft iemand voor beeldig en vroom, hij toch zeer zel den voor een officiële verheffing in aanmerking komt. Daarop wordt voor pausen geen uitzondering gemaakt. WAS HET MAAR ZO, dat alle pau sen voorbeeldig en vroom ge leefd hadden, zonder hei1 ig-verklaard te worden! De titel van de pausen is •wel „Zijne Heiligheid" of „H. Va der", maar deze titels slaan niet op de persoon, maar op het ambt. In het Nieuw-Testament worden "de Chris tenen dikwijls „heiligen" genoemd, terwijl daarmee wordt bedoeld, dat zij (en wij) door het Doopsel gehei ligd waren (en zijn) en allerminst, dat zij en wij een smette'oos leven leidden en leiden. Was het maar zo! Als we de lijst van 260 pausen en hun levensverhaal doorlezen, komen we tot de slotsom: dat de overgrote meerderheid van de opvolgers op de Stoel van Petrus een stichtend voorbeeld heeft ge geven, dat er enige zijn geweest, die zich meer als eep wereldlijke vorst heb ben gedragen, zonder dat *hun leven openbare aanstoot gaf, dat er enige zijn geweest, die een schandvlek wierpen op hun heilig ambt. Dat was in het bizonder het geval in het rumoerige en verwilder de ijzeren tijdperk" van de 10e en 11e eeuw, en éénmaal op het einde van de 15e eeuw. Ook is het enige keren voorgekomen, dat er een paus en een teger.paus was op een ge geven ogenblik waren er zelfs 3 pau sen wat een ontzettende verwar ring te weeg bracht. Dit in ogenschouw nemend daarbij voegend de weifelende hou ding van de pausen Vigilius en Ho- norius I (met de vluchtige vermel ding van de pseudo-Isidorische ds- cretalen-bundel en andere aan vechtbare documenten) volgt on- middel 'jk, dat, toen op het Vaticaans Concilie in 1870 de onfeilbaarheid van de paus tot leerstuk (dogma) werd verklaard, daarmee iets anders werd bedoeld, dan dat de paus, in zijn heilig ambt, altijd een heilige is. Deze onvbrkwikkelijkhe - DEN uit het leven van enige pausen hebben we aangeroerd, niet omdat we tuk zijn op schandaaltjes, maar opdat ge niet zoudt schrikken, als ze u van een andere zijde wer den aangebracht. Het zou heerlijk zijn geweest, indien a le pausen, zon der uitzondering, vroom geleefd had den. Begrijpelijk is het, dat bij het optreden van onwaardige pausen het aanzien .van de H. Stoel een scherpe daling te zien gaf en de gegeven er gernis algemeen was. Maar vergeten mogen we niet, dat ook een paus maar een mens is en de genade Gods kan weigeren of erop kan ingaan. Iedere Ohristen u en ik en ook de paus is volgens het woord van de apos tel ,,een andere Christus" en „een tempel van de H. Geest" maar wat brengen we zelf van die uitverkie zing dikwijiS terecht? Maar ik voel het wel: ge blijft het onbetamelijk vinden, en in strijd met de waardigheid van de H. Stoel en van een „p'aatsbekle- der van Christus", indien zijn leven niet zoveel mogelijk gelijkvormig is aan het leven van Hem, wiens plaats hij bekleedt. We mogen gerust de hoogste eisen stel. en aan paus en bisschoppen en priester als we maar beg-ij pen, dat, indien zij aan die eisen niet voldoen, daardoor wél hun menselijk aanzien, maar in geen enke' opzicht hun apostolische bevoegdheid wordt .aangerand. Chris tus zetelt in eeuwigheid ..op de troon van zijn vader David", maar wie in de Bijbel bladert zal in het lev an van koning David en nog in veel erger mate in het leven van zijn on middellijke opvolgers fouten opgete kend vinden, die in hoge mate ont stichtend zijn. De „troon van David" is verheven krachtens goddelijke be lofte. Ook de Stoel van Petrus is verheven krachtens goddelijke be- 'ofte en zijn belofte blijft van kracht, ook als in de bewonde-enswaardige reeks van herders, een enkele „huurling" is binnengeslopen. berust de onfeilbaarheid van de pausen, gelijk die nauwkeurig op het Vaticaans Concilie werd omschreven: „Wij leren en bepalen, dat het een door God geopenbaard leer stuk is dat de paus van Rome, wanneei hij van zijn leerstoel af spreekt, dat is wanneer hij, het ambt van aller Christenen herder en .eraar vei"vullend, met zijn hoogste apostolisch gezag, een leer over geloof en zeden door geheel de Kerk te houden, voor schrijft, door de goddelijke bij stand hem in de H Petrus be loofd. dezelfde onfeilbaarheid be zit, waarmede de Goddelijke Zalig maker zijn Kerk heeft willen toe rusten, wanneer zij een leer over geloof en zeden vaststelt; en dat 1 derhalve dusdanige verklaringen van dé Roomse opperpriester uit zich zelve, niet echter krach tens de toestemming der Kerk, onhervormbaar zijn." (Handelin gen van het Concilie). Een paus is onfeilbaar, omdat de H. Geest onfeilbaar is. De Rots, waarop de Ke k is gebouwd, kan, krachtens de belofte en inspraak van de Geest der Waarheid, niet wan- EEN LEEUW VOOR DE MARVA Het oude, geheel gerestaureerde iogementschip van de Kon. Marine „Leeuw" zal a's woonschip in ge bruik komen voor een dertigtal Mar- va's, die in Den Helder zijn gesta- tionneerd. De „Leeuw" zal het eer ste schip vari onze marine zijn, dat onder bevel van een vrouw is ge steld. De met* dertig koppen be- „vrouw"de boot zal echter nooit zee kunnen kiezen, maar permanent lig plaats krijgen in de Hoofdgracht in Den- Helder. Achteraanzicht van de „Leeuw", die Vrijdag door de Commandant van het wachtschip „WiPemsoord" Kapt.-Lt ter Zee C. J. Wingender, in dienst werd gesteld. kelen, wanneer zij, met uitdrukkelijK beroep op de apostolische volmacht, een beslissing in vraagstukken van 'oof of zeden als bindend aan alle volgelingen van Christus oplegt. De paus is in zulke omstandigheden en alléén in zulke omstandigheden, een instrument, een spreekbuis van de H. Geest. Augustinus heeft dat in een van zijn brieven merkwaardig gezegd: „Want op deze leerstoel (van Petrus) worden ook de bozen ge dwongen goed te spreken." (Ep. 105). Ook de beroemde uitspraak: „Rome heeft gesproken, de zaak is afge daan" is van Augustinus afkomstig, daarmee voortbouwend op een alge mene overtuiging. De ketters van de eerste eeuwen af hebben een beslis sing Van de bisschap van Rome uit gelokt en ook gekregen, zonder de moed te kunnen opbrengen zich eraan te onderwerpen, wanneer hun menin gen, zoals b.v, die van Luther, door het hoogste apostolische gezag werden afgewezen, en, a's zijnde in strijd met hgt geloof der vaderen, werden ver oordeeld. Negentien eeuwen heeft de Rots zich gehandhaafd te mid den van de woelingen der elkander gestaag afwisselende ketterijen, ja door d;e woelingen is de granieten vastheid van de Rots steeds krachti ger te voorschijn getreden. Het aan zien van de ii. Stoel is groter dan misschien ooit in de geschiedenis der Kerk is voorgekomen. Gelukkig kan de Christenheid zich prijzen, in Pius xii een herder als leidsman te be zitten, wiens vrome en verstorven levenswandel een schitterend, voor beeld is van de ware navolging van Christus. Deze lof zou een misp'aatste vleie rij zijn want ook de paus is maar een mens indien we niet de zeker heid hadden, dat Zijne Heiligheid geen abonné of lezer is van de Leidse Courant! v. P. Achilet Missie in vlammen opgegaan Moet U nu eêns horen 'wat mijn Bisschop op 16 Januari 1949 aan mij per luchtpostbrief geschreven heeft: Beste Father van Graven, Zojuist, om ha'f tien van avond, kwam Fatjher Tol mij zeggen, dat vanmiddag om vijf uur kerk en school van Achilet beide in vlammen zijn opgegaan. De oorzaak vaa de brand was grasbrand. Hier ver van verwij derd stond het hoge gras in brand, doch door een zeer sterke wind verplaatste het zich zeer snel. We hebben in geen zés we ken enige regen gehad, zodat het gras van de daken zeer droog was. Het is een zware slag voor de Missie van Achilet. Alles is verbrand. Ik schrijf u dit oramid- de'lijk, omdat u waarschijnlijk wel een beroep wilt doen op de mensen in Holland, om uw Achilet weer te helpen opbou wen. Mijn zegen op uw werk. (w.g.) Bisschop Reesihk Ziezo, daar kan ik het voorlopig weer mee doen. Ik heb vijftien jaren werk gehad om een mooie missie te stichten; 'eindelijk mag ik eens naar Holland om wat vacantie te genie ten en floepdaar gaat mijn mooie Missie de 'ucht in en ik, arme missionarisga bij de pakken neerzitten??? Ja, dat moet u net ge loven dan kent u zo'n, taaie, 60-jari- ge Father Van Graven niet. We be ginnen weer opnieuw. Mijn kapelaan moet de puinhopen maar opruimen en volop stenen gaan maken. Intus sen moei hij een voorlopig gebouw tje van leem optrekken, dat dienst zal doen voor kerk en een dito school. En ik, ja lieve lezer, ik ga met de bedelstaf rond. Vergeet oiijn arme negers niet AchiPet, een parochie met 4.000 volwassen Christenen, negers en ne gerinnen, ieder jaar worden onge veer 400 jongens en meisjes gedoopt ieder jèar ongeveer 360 babies, ver leden jaar 99 huwelijken, 350 jon gens op mijn school, en nu kerk en school in vlammmen opgegaan. Beste lezer, u moet mij helpen. Ik offer mijn vacantie op en ga op reis met de bedelstaf. Help mij -en God zal u zegenen adres: Father C. W. van Graven Achterweg 25, Lisse (Z.H.) Tweede Kamer Kostwinnersvergoeding verhoogd De Tweede Kamer heeft gistermid dag de begrotingen van Oorlog en Marine verder afgehandeld en z. h. s. goedgekeurd, met aantekening, dat de heren Haken en Hoogcarspel, le den der C.P.N., gedcht wilden wor den te hebben tegengestemd. Voor het zover was heeft de mi nister van Oorlog en Marine ad inte rim, de heer Schokking, in een rede van bijna drie en een half uur de bij de algemene beschouwingen 'ge maakte opmerkingen beantwoord. Over verscheidene details zegde hij een nota toe en hij merkte op, dat vele der besproken kwesties meer het departement van Overzeese Gebièds- dlen betreffen. Hij merkte op, dat de mededelin gen der regering op defensiegebied slechts beknopt kunnen zijn. De omvang der bijdrage m de ge meenschappelijke verdediging hangt af van strategische concepties, welke geheim zijnAHet maakt nog een punt van bespreking uit, hoe de nodige gelden zullen worden aangevraagd. Spr. merkte op, dat in het buitenland moet worden beseft, dat onze bijdra ge inderdaad een bijdrage is: de re gering moet zich gesteund weten door het volk. De samenwerking moet groeien, maar we moeten bedenken, merkte de minister op, dat we niet voor een dubbeltje overal op de eer ste rang kunnen zitten. Z i. wordt er te veel auto gereden en spr, zeide te hopen, dat alle de partementen er in geslaagd zullen zijn de benzinerekening zo teag te krijgen als bij zijn departementen is geschied. De minister noemde net harde noodzaak, dat de demobilisatie moest worden opgeschort. Een roulerings- systeem voor oudere reserve-officie- ren is moeilijk. Met de medici is dat anders. Er is bij de Raad van State en wetsontwerp aanhangig, dat het mogelijk zal maken ook artsen, die vroeger zijn afgekeurd, opnieuw te keuren, opdat men meer komt tot het systeem, zoals het bij de tandartsen geldt, en waardoor een snellere rf u- lering mogelijk was. De oorlogsvrij willigers, die nog in Indonesië vertoe ven, zullen op zijn laatet met de 7 December-divisie terugkeren, voor zover ze zich voor 1 Januari 1946 verbonden hadden. Wat het federale leger aangaat, zeide de minister het zo te zien, dat dit gevormd zal wor den met krachten uit het K.N.I.L. maar ook uit de koninklijke land macht. Vrijstellingen moeten stuk voor stek bekeken worden. Persoonlijk heidsvorming van de militair noem de spr. een belangrijk onderwerp, maar z.i. mag men niet vergeten, dat het directe contact tussen meerdere en soldaat voor een groot deel be slissend is. Dezer dagen zal een nieuwe rege ling voor de kostwinnersvergoeding aan de burgemeesters worden toe gezonden, daarbij zal de zogenaam de „gulden van Joekes" worden in- berekend met terugwerkende kracht van 1 November af. De minister zal nagaan of hel mogelijk is te komen tot een kostwinnersvergoeding voor daarvoor in aanmerking komende of ficieren. Gaarne zou spr, voldoen aan de wens van de heer Weiter om eens wat te laten zien, maar we heb ben niets. Een zeker opening van de fensiezaken is nodig, om de belang stelling te wekken. Voor de minister is het geen vraag, dat er enige mili taire vliegvelden bij zullen komen. Een herziening der dienstweige- ringswet 1923 is in studie. Spr. zegde toe, dat de afbouw van wat er op de begroting staat niet zal worden verminderd of vertraagd. Het is onuitvoerbaar, dat alle de- mobilisanten geholpen worden, en in dit verband deed de minister een be roep op alle geledingen van ons volk en op de werkgevers om het hunne te doen. Er werd niet gerepliceerd en na dat de heer Tilanus (C.H.) en Hoog carspel (C.P.N.) bij de artikelen nog enige opmerkingen hadden gemaakt, werden de begrotingen goedgekeurd. De vergadering is daarna gesloten. In de avondvergadering van a.s. Dinsdag zal de begroting van Bui- tenlandsche Zaken aan de orde ko men; met voortzetting in de avond vergadering van Donderdag a.s. EIND MAART HERVATTING BINNENLANDS K.L.M.-LUCHT- VERKEER. Met ingang van 28 Maart a.s. zal de K.L.M. het binnenlandse luchtver keer hervatten. Van deze datum af zullen de diensten AmsterdamGro ningen v.v., AmsterdamLeeuwar den v.v. en AmsterdamMaastricht v.v. tweemaal per dag worden uit gevoerd. Van 11 April af zal de fre quentie worden verhoogd tot drie re tourvluchten per dag. Deze derde dienst wordt speciaal ingelast met het oog op aansluitingen naar en van het buitenland. De lijn AmsterdamTwenthe v.v. zal pas op 1 Juli a.s. worden hervat met een frequentie van twee retour vluchten per dag. Eventueel zal deze tot een drietal dagelijks worden op gevoerd. Betreffende de dienst Amsterdam Eindhoven v.v. staat nog niets vast. Alle bovengenoemde diensten zullen dagelijks met uitzondering van 's Zondags, worden uitgevoerd. Op speciaal verzoek zullen op Za terdag vroege weekeindvluchten wor den gehouden ter vervanging van de avondvlucht op die dag van Schiphol naar de provinciale luchthavens. De vertrektijden van de DC-3-toe- stellen zijn zo gekozen, dat de zaken man, zowel in de Westelijke provin cies als in de overige delen van het land, een volle dag tot zijn beschik king krijgt; terwijl deze tijden ook gunstig zijn voor het touristenver- keer. TWEE PERSONEN GEARRESTEERD WEGENS HET VERHANDE* VAN STAAF GOUD. Twee juweliers uit Den Bosch en Breda zijn dezer dagen gearresteerd wegens het verhandelen van een van de staven goud, welke uit de Nieuwe Waterweg zijn opgevist. Een horlogemaker uit Sliedrecht heeft de staaf verkocht aan de ju welier in Den Bosch; deze heeft de staaf weer overgedaan aan de man uit Breda. De laatste 'heeft het goud, naar zijn zeggen in onge schonden staat, aan een Belg ver kocht. De Nederlandse regering heeft België verzocht, deze man uit te leveren. De Belg zegt echter, dat hij de staaf niet gekocht heeft. OOK VOOR ONTKOPTE EN GEFILEERDE ZEEVIS ZIJN DE PRIJZEN VRIJ. De opheffing van de maximum- verkoopprijzen voor verse zeevis per 1 Februari betekent, dat van die datum af behalve voor alle soorten verse zeevis ook voor ont- kopte en gefileerde verse zeevis voortaan vrije prijzen zullen gelden. Voor het gerookte en/of gestoom de product, alsmede voor geïmpor teerde diepgevroren zeevis en zoute vis blijven de bestaande maximum prijsregelingen van kracht, evenals voor verse en gezouten haring, en voor haring-producten. PIETER M. VAN DER KOOY Hansenstraat 8, Leiden geboren 30 Jan. 1927, viert zijn 2de verjaardag in Indië. Thans vrij ern stig gewond in hospitaal te Medan. Beterschap! H. J. VAN DER VOORT Noordwijkerhout geboren 30 Januari 1927, viert zijn 3e Indische verjaardag op Belawan (Sumatra). NIEUWE BILJETTEN VAN f 25.— De direcie van de De Nederlandsche Bank zal binnenkort, naast'de thans ciculerende bankbiljetten van f 25 biljetten van dezelfde coupure van een hieuw model in het verkeer bren gen. Het nieuwe biljet draatg de hand tekeningen van dr. M. W. Holtrop als president en prof. mr. A. M. de Jong als secretaris en de datum 19 Maart 1947; het is slechts aan de achterzij de genummerd. Het nieuwe biljet is licht blouw ge kleurd en heeft een Mercuriuskop als watermerk. Het formaat is 8.7 X 15.5 cm. De voorzijde heeft in de rechter- partij (vrouwenportret in cirkel) rood als hoofd-kleur, en tekst is eveneens gedeeltelijk rood en voor de rest bruin. De achterzijde is bontgekleurd, lij nen in cirkels vormen linksboven een waterlelie en in het midden een vis; het getal 25 komt tweemaal voor. een maal linksonder in bruin en eenmaal rechtsboven in bronskleur. Toen mevrouw Van R. te Gronin gen wat blokken hout in de open haar deed, werd zij op de grond ge worpen door een hevige explosie. Het bleek, dat zich ^n een stuk hout een luchtdoelgranaat van twee cen timeter had bevonden. Mevrouw Van R. werd gewond, gelukkig niet ernstig. In de kamer werd een rava ge aangericht. Een begin van brand, kon worden geblust. Het hout was afkomstig uit de buurt van Arnhem. De politie heeft de bevo'king aangeraden, voorzichtig te zijn met kachelhout uit die con treien. PETER VAN DER WEIJDEN Sassenheim, viert 31 Januari zijn le Indische ver jaardag ergens op Java. J. L. VAN DER HEIDEN Rijndijk Hazerswoude, geboren 31 Januari 1927, thans chauf feur bij de A.A.T. te Siantar bij Me dan. J. A. VAN DENZEN Zeestraat 69, Noordwijkerhout, soldaat le klasse, geboren 31 Januari 1925, viert zijn 3e verjaardag in de tropen in Surabaia. VERZEKERINGSZAKEN VERTROUWENSZAKEN Assurantiekantoor SLEGTENHORST NIEUWE RIJN 46, LEIDEN, IEL. 23010 THEO VAN BEMMELEN Dr. v. Noortstraat 172 Stomp wijk, timmerman n, geboren 31 Januari 1928, viert zijn 2e verjaardag in Su rabaia. (Foto's van in Indonesië verblijven de militairen kunnen bij de redactie worden ingestuurd tót uiterlijk een week voor de vehrjaardag. Foto's, welke later worden ingezonden wor- den niet opgenomen).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 5