S)e CéiebeSoti/ta/nt
Democratie tegenover valse
filosofie
Zal zij uitgroeien tot een
permanente organisatie?
Veiligheidsraad bes'uiteloos
VRIJDAG 21 JANUARI 1949
40ste JAARGANG No. 11598
Directeur: C. tl. VAN BAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Lake Success en
New Delhi dokteren
aan Indonesië
Bur. Papengracht 32. Telel. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., f 1.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. i 4.90 - Advert.: IS ct. p. m m. Telefoontjes f 1.50
De burgemeester
en de
gemeenteraad
OP de bijeenkomst van raadsleden
der K.V.P. in de Statenkieskring
Leiden, Woensdag te Leiden gehou
den, klaagde een Raadslid over het
feit, dat de burgemeester, voorzitter
van de gemeenteraad, weigerde aan
de Raad inlichtingen te verstrekken
betreffende een huisvestingr-geval,
dat in die gemeente nogal deining
verwekte.
Die burgemeester stond formeel
in zijn recht. Hij is niet verplicht
aan de Raad verantwoording af te
leggen over het in zulk een kwestie
gevoerde beleid.
Een «Indere vraag is echter, of die
burgemeester tactisch handelde; of
hij door te zwijgen het belang der
gemeente werkelijk diende.
Het belang der gemeente is het
best gediend met een. openbare en
•volledige bespreking van een zaak,
die gemoederen in een gemeente,
terecht of ten onrechte, in beweging
brengt, daardoor wrevel en onte
vredenheid verwekkend.
Maar zo kan men ons tegen
werpen waarom zijn dan door de
wet bepaalde zaken geheel en al ter
behandeling en afdoening toegewe
zen aan de burgemeester of aan het
college van B. en W? Als de ge
meenteraad zich er dan tóch mee be
moeit, is dat dan niet een vorm van
ontduiking van de wet; gaat dat dan
niet in tegen de bedoeling van de
wetgever?
Voordat wij hierop antwoorden,
willen wij vooropstellen, dat na
tuurlijk niet alle zaken, die geheel
onder de bestuursmacht van de bur
gemeester of van het college van
B. en W. vallen, in de gemeenteraad
"een onderwerp van discussie mogen
zijn. i
Maar, als dat in bepaalde geval
len wél gebeurt, dan behoeft dat ze
ker niet per se in strijd te zijn met
de bedoeling van ,de wetgever.
De bedoeling van de wetgever is
toch geen andere, dan dat het beslis
singsrecht niet bij de gemeenteraad
berust. Daarvoor had de wetgever
zijn redenen, waarmede men het
wel of niet eens kan zijn, maar de
wettelijke bepaling heeft men te
aanvaarden en mag men niet, recht
streeks of zijdelings, trachten te ont
duiken. Dat zou zeker niet democra
tisch zijn.
Maar de wetgever heeft niet be
doeld, dat al die zaken niet in het
openbaar besproken en bediscussieerd
mogen worden. En in gevallen,
waarin het zonneklaar moet worden
geacht, dat zulk een openbare dis
cussie veel onwetendheid en onrust
kan uit de weg ruimen, zou bet veel
op letterknechterij gelijken, als men,
zich beroepend op de wet, zulk een
discussie onmogelijk wil maken.
Wij willen hieraan ten slotte nog
toevoegen, dat de burgemeester van
Leiden en het college van B. en W.
onder zijn leiding een ruim stand
punt innemen, zoals reeds meermalen
is gebleken.
V Woningbouw
|>E gemeenteraad van Wassenaar
U heeft besloten, geen arbeiders
woningen te bouwen in Deyleroord.
Voor dat besluit kunnen eoedQ re
denen zijn, ontleend aan plaatselijke
omstandigheden.
Maar wij vinden hierin een aan
leiding om als onze overtuiging neer
te schrijven, dat men terug moet ko
men-op de vroegere indeling van ge
meenten in wijken naar bepaalde
maatschappeliike standen of feitelijk
naar de geldelijke draagkracht der
bewoners.
Dat is als algemene regel ver
keerd.
Als men de gemeenschapszin on
der de burgers wil bevorderen, dan
moet men niet beginnen, met hen
in afzonderlijke we zouden soms
haast zeggen: afgezonderde wij
ken in te delen.
Zeker, de aesthëtica, de architec
tuur heeft ook haar eisen. En die
schatten wij hoog. Schoonheid in
stads- en dorpsbouw, in het aspect
van straten en wegen is een goed,
waarvan men dagelijks kan geme
ten. Men. moet het, helaas maar al
te vaak, den mensen nog leren ge
nieten!
Maar dat, zeer te waarderen, goed
kan verkregen en behouden worden,
ook als men niet in eenzelfde wijk
alleen ongeveer even dure woningen
bouwt! Ook goedkopere woningen,
mits architectonisch behoorlijk ver
zorgd. kunnen zich aanpassen aan
duurdere, zonder dat ze met elkaar
„vloeken"; en omgekeerd.
Het is aanbevelingswaardig, als
mensen van ongeveer eenzelfde
stand, ongeveer eenzelfde welvaart,
niet op elkaar worden „gehoopt"
en dat is, naar onze mening, in het
jongste verleiden maar al te veel ge
beurd. Vroeger was dat wel anders,
getuigen oude straten in oude steden.
En de onderlinge verhouding werd
er, menen we, niet slechter door;
integendeel.
Installatie van president Truman
gij ZIJN INSTALLATIE heeft president Truman gisteren een rede ge
houden voor het Congres, waarin hij een program voor „vrede en
vrijheid" aankondigde, dat de Amerikaanse buitenlandse politiek invzijn
komende ambtsperiode zal beheersen. Punt voor punt stelde hij de
„valse filosofie" van het communisme en de democratie tegenover
elkaar. „Onverzwakte steun aan de Verenigde Naties, voortzetting van
de herstelplannen voor de wereld en West-Europa, versterking van de
vrijheidslievende naties tegen agressie en het in dienst stellen van de
wetenschappelijke en industriële vooruitgang aan de ontwikkeling van
achterlijke gebieden. Op basis van deze hoofdbronnen, hopen wij de
voorwaarden te scheppen voor persoonlijke vrijheid en geluk voor de
gehele mensheid", aldus Truman.
Hoofdbeginselen der
politiek
De president beloofde zich te ge
ven voor de zaak van de wergjdvre-
ae en riep daartoe de steun en het
gebed van zijn medeburgers in. In
het kort sdhetste hij de jongste ge
schiedenis, die hoop en vrees heeft
gewekt voor een toekomst, welke in
alle opzichten onzeker en geweldig
zal zijn. De wereld verwacht van de
Verenigde Staten goede wil, kracht
en wijze leiding in een toekomst, die
verantwoordelijk beslissingen zal
vereisen.
Truman toonde aan, dat de begin
selen van de Verenigde Staten niet
veranderd zijn, maar berusten od
het geloof, dat alle mensen gelijk
zijn geschapen, naar Gods beeld en
gelijkenis. De vrijheid, die op dat ge
loof berust, willen de V. S. over de
wereld brengen.
Daarna liet de president zien, hoe
het communisme tegengestelde doel
stellingen en een totaal andere le
vensopvatting heeft
De president hoopte het verdrag
voor een Noordatlantisch pact spoe
dig aan de Senaat te kunnen zenden.
Vrije landen, die met ons willen sa
menwerken tot handhaving van
vrede en veiligheid, zullen 'militaire
adviezen en uitrustingen ontvangen,
zei Truman.
DE EEDSAFLEGGING
De eed, welke presiden Truman
gisteren voor het Congres aflegde is
dezelfde, welke reeds 160 jaar lang
De toestand in
Ch
ina
De troepen van de communistische
generaal Tsjen Yi, die thans in Zui
delijke richting oprukken na hun
overwinning te Soetsjou, zijn, naar
wordt gemeld, de rivier de Hwai
overgestoken, 160 k.m. ten Noorden
van Nanking. Meer naar het Westen
lukken, naar gemeld drie colonnes
van de communistische generaal
Lioe Po Tsjen op in de richting van
ae spoorweg PeipingHankou, waar
zij naar verwachting in Zuidelijke
richting zullen omzwenken en zich
met namen naar Hankou zullen be
geven.
Vijf colonnes der door de commu
nisten geleide troepen rukken, naar
wordt gemeld, in Zuidelijke richting
op om de verbindingen via de Yangtse
tussen Nanking en Hankou, waar
schijnlijk te Woesoe of Woehoe, te
verbreken.
De vertegenwoordigers van de re
geringen van Egypte, Afghanistan,
Birma, India, Siam en de Philippij-
nen hebben besloten in Nanking te
blijven, zo wordt gemeld. De verte
genwoordigers van de V.S., het Britse
Gemenebèst en de West-Epropese
landen hadden tevoren reeds te ken
nen gegeven, dat zij zouden blijven.
A.F.P. verneemt uit officiële bron
te Nanking, dat deze stad binnen drie
dagen van water en electriciteit ver
stoken zal zijn, daar er sedert het
stopzetten van het treinverkeer tus
sen Poekou en Pengoe gebrek heerst
aan steenkool.
TSJANG KAI SJEK VERLAAT
NANKING.
Generalissimus Tsjang Kaï Sjek
heeft Nanking heden per speciaal
vliegtuig verlaten. Hij gaat naar
Fenghoea, 2ijn geboortestad in de
provincie Tsjekiang.
door zijn voorgangers is afgelegd en
luidt als volgt: „Ik zweer plechtig,
dat ik toegewijd het ambt van pre
sident der Verenigde Staten zal uit
oefenen en dat ik, naar mijn beste
vermogen de grondwet van de Ver
enigde Staten zal bewaren, bescher
men en verdedigen".
Voor de plechtigheid een aanvang
nam, bad de president in de Episco
pale kerk van St. John om vrede en
goddelijke leiding. Hij was vergezeld
door zijn echtgenote, zijn dochter
Margret, enige intieme vrienden, de
leden van het kabinet en andere
'hoge autoriteiten.
Na afloop van de plechtigheid in
fiet Congres reed president Truman
angs Pennsylvania Avenue in de
regeringswijk van Washington gele
gen gevolgd door een optocht, die
de grootse is welke ooit in de ge
schiedenis van de Amerikaanse
hoofdstad is gehouden.
Honderdduizenden Amerikanen
juichten hem toe. Een luchtvloot van
700 vliegtuigen dreunde boven de
stad.
Wapenstilstand
met Libanon
Officiëël is nu bevestigd, dat er
een wapenstilstand is ges'oten tus
sen de Libanon en Israël. Op Rhodes
worden besprekingen gevoerd voor
een andere wapenstilstand, nl. tus
sen Egypte en Israël. De Egyptische
en de Joodse onderhandelaars, die
•het reeds voor een aanzienlijk deel
eens geworden schijnen te zijn, heb
ben uitgebreide bevoegdheden. Zij
mogen een overeenkomst over een
wapenstilstand tekenen en niet a'-
leen paraferen, zoa's eerst werd ver-
ondersteld.
Een derde overeenkomst is geslo
ten voor de wegvoering van twee
honderd zieke of gewonde Egypte-
naren uit ean door Jodse troepen in
gesloten gebied. Coravooien van de
Uno vervoeren de mensen.
DE CONFERENTIE VAN NEW DELHI
De eerste zitting van de conferen
tie ,te New Del'hi over de Indonesi
sche kwestie werd gisteren bijge
woond door de Nederlandse ambas
sadeur mr. A. T. Lamping.
De vertegenwoordiger van Birma,
Oe Win, drong er in het bijzonder
op aan, dat nog meer landen de Ne
derlandse luchtvaart zouden boycot
ten. De Australiër Burton verklaar
de, dat er leed was gebracht niet
alleen over Indonesië maar ook
over Nederland, dat reeds zoveel
geleden had. Hij wenste vrede
herstel van het prestige van
Veiligheidsraad. Volgens Romulo
(Philinpijnen) moest den Nederlan
ders duidelijk worden gemaakt hoe
zeer Azië hun hun optreden kwalijk
neemt en hij*hoopte, dat uit de con
ferentie een krachtige permanente
organisatie van Aziatische staten
zou groeien.
Er zijn sterke aanwijzingen, dat
de conferentie wellicht een regio
nale organisatie zal opleveren, zoals
bleek uit uitlatingen van verschil
lende sprekers. Pandit Nehroe sprak
er over in zijn openingsrede. De af
gevaardigden van de Philiooijnen
en Yemen, stelden iets dergelijks in
het vooruitzicht. Het viel op dat er
verrassend gematigde woorden wer
den gesproken, naast scherpe uitla
tingen. als die van Pandit Nehroe,
de P-hilippijnen, Ceylon en Birma.
De vertegenwoordiger van Pakis
tan wijdde enige uitspraken aan de
Nederlandse bijdragen tot bescha
ving, democratie en cultures. Hij
noemde de conferentie niet geïnspi
reerd door haat jegens Nederland
en vond het „ironisch en trasisch'
dat Indonesië voor zijn vrijheid te
gen Nederland nftest vechten. Men
moest de V.N. steunen.
In het algemeen was de critiek
op de Veiligheidsraad en de V.N.
gericht op het mislukken van de
vredespogingen. De vertegenwoor
diger van Afghanistan wilde de con
ferentie geen anti-Europese of anti-
Westerse tendens toekennen. Hij
drong aan op de jure erkenning van
de republiek door de deelnemers.
DE AZIATISCHE CONFERENTIE OVER INDONESIË
Na de geheime zitting van gister
avond werd een officieel communi
qué vrijgegeven, waarin de volgen
de punten van bespreking werden
opgesomd:
1. Herstel van volledige vrijheid
van handelen aan de republikeinse
regering.
2. Het teruggeven aan de repu
blikeinse regering van het gebied,
waarover zij tot 18 December gezag
uitoefende.
3. De vorming van een interim-
regering.
4. yoorzi^xingen voor verkiezin
gen en de overdracht van de be
voegdheden aan de Verenigde Sta
ten van Indonesië.
5. Het instellen van een commis
sie van uitvoering door de Veilig
heidsraad.
De conferentie besloot een redac
tie-commissie, bestaande uit verte
genwoordigers van Australië, Cey
lon, India en Pakistan in te stellen
tot het voorbereiden van een reso
lutie* in zake deze aanbevelingen.
De conferentie zal hedenochtend
wederom in besloten zitting bijeen
komen.
RIJNAKEN VOOR FRANKRIJK
In verband met het toenemend
scheepvaartverkeer op de Rijn wor
den in Dordrecht verscheidene orders
uit binnen- en buitenland voor de
bouw van Rijnaken uitgevoerd.
NIEUWS UIT INDIE
DE GEÏNTERNEERDEN OP
BANGKA.
Hadden het zo kwaad nog niet.
In een onderhoud met de heren
Moh. Hatta en Pringgodigdo, ver
klaarden beide republikeinse leiders
naar aanleiding van de berichten over
de wijze, waarop zij op Bangka zou
den zijn behandeld, dat de behande
ling in het hotel Menumbing, waar
zij voor 17 dezer waren geïsoleerd,
bepaald goed is geweest en dat men
hen steeds op correcte wijze is tege
moet getreden aldus wordt van offi
ciële zijde medegedeeld. Een overeen
komstige verklaring hebben zij af
gelegd ten overstaan van de C. V.
G. D. (deze verklaring is niet gepu-
bliceerden mede ten overstaan van
mr. Gieben, de adviseur-generaal
van justitie, die voor een onderzoek
naar Bangka was gegaan. De door hen
geuite bezwaren hadden alleen be
trekking op de hun aanvanke'ijk niet
toegestane bewegingsvrijheid en de
daaruit voortvloeiende maatregelen.
De heren Hatta en Pringgodigdo
deelden voorts mede, dat zij er, nu
zij bewegingsvrtfheid op Bangka heb-,
ben gekregen, de voorkeur aangeven,
voorlopig in het hotel Men-umbing te
blijven en zij verklaarden voorts, te
gen publicatie van het vorengaande
geen bezwaar te hebben. Te Pangkal-
pinang wordt thans voor de op Bang
ka vertoevende republikeinse leiders
een logeergelegenheid in gereedheid
gebracht in een daartoe door de tin
winning afgestane v/oning. Ook staat
er een auto te hunner beschikking.
Aneta meldt het volgende:
„Het rapport van de C. v. G. D., dat
op 16 Januari aan de Veiligheidsraad
is gezonden was in ieder opzicht met
de feiten in overeenstemming en be
vatte ook niets dan feitelijke gege
vens". Hij voegde hieraan toe, dat
er verder nog geen commentaar kon
worden geleverd op het be.icht, dat
de C. v. G. D. nog niet onder de ogen
heeft gehad.
FANTASIE-BERICHTGEVING.
Het staat thans vast, dat de bron
van de berichten over guerilla-acti-
viteit op Java de redactie is van de
„Indonesia Press Review" een ge
stencild overzicht, dat tevoren door
de republikeinse voorlichtingsdienst
werd verspreid en uittreksels bevat
te van de republikeinse pers. Deze
uittreksels worden thans aangevuld
door berichten van z.g. „geheime
zenders". Deze berichten zijn prac-
tisch zonder uitzondering gefanta
seerd.
Vergadering weer
uitgesteld
Opnieuw is de vergadering van de
Veiligheidsraad over Indonesië uit
gesteld. Nu tot vanmiddag drie uur.
Nog altijd dokteren de Verenigde
Staten, Cuba, China en Noorweggn
aan een resuutie. Zij kunnen geen
hun bevredigende schikkingen tref
fen voor de terugtrekking van de Ne
derlandse troepen. Zij beschouwen
dat als een van de neteligste kwes-
tties. De kans is niet uitgesloten, dat
in de resolutie de nadruk zal worden
gelegd op het staken van de vijan
delijkheden door beide partijen. De
Verenigde Staten zijn van plan ge
weest de terugtrekking van de Ne
derlandse troepen te eisen. Zij zijn
daarvan teruggekomen omdat som
mige gedelegeerden vrezen ,dat Ne
derland een dergelijk bevel ter zij
de zal scnuiven.
Naar verluidt wachten de Britse
en Franse afgevaardigden nog op in
structies van hun'regeringen.
De V.S., China, Noorwegen en Cu
ba hebben het ontwerp opgesteld.
Egypte heeft zijn steun toegezegd.
Er zijn nu nog twee stemmen, die
van Engeland en Canada, nodig om
de vereiste meerderheid te verkrij
gen. Men acht het bijna zeker, dat
Frankrijk zich van stemming zal
onthouden. Of Frankrijk van zijn
vetorecht zal gebruik maken moet
worden afgewacht, doch lijkt on
waarschijnlijk.
GEEN EENHEID OVER
EUROPESE EENHEID
De commissie voor de eenheid van
Europa der West-Europese Unie is er
na een vergadering van drie dagen
te Parijs niet in geslaagd, het eens
te worden over een rapport over de
methoden, die gebruikt dienen te
worden voor de opbouw van een
Verenigd Europa. De commissie zal
aan de respectievelijke regeringen
een nota overhandigen, waarin de
opvattingen der verschillende dele
gaties opgesomd worden.
De Fransen blijven vasthouden
aan hun plan voor een Europese con
sultatieve Assemblée. Het Britse
plan houdt de vorming van een
Europese raad in, aan welks hoofd
een commissie van ministers zou
staan, bijgestaan door een „confe
rentie" van door de respectieve re
geringen benoemde diplomaten en
verder door een permanent secreta
riaat te Straatsburg.
Hoewel de landen van de Bene
lux „in beginsel" het Franse plan
steunen, aldus Reuter, hellen zij
thans over naar het aanvaarden van
een middenweg, teneinde te helpen
een West-Europese vereniging tot
stand te brengen.
Een Luxemburgse gedelegeerde
verklaarde, dat sommige gedelegeer
den der Benelux uitgesproken voor
stander zijn van het nieuwe Britse
plan.
~e vergadering der commissie
werd gisteren beëindigd.
Ontploffing in een
ark te Amsterdam
5 DODEN
Om half negen hedenmorgen heeft
zich aan de rand van het IJ bij de
bergingsfirma v. d. Akker, die een
kantoor bezit op het terrein van de
Amsterdamse Droogdok Maatschap
pij, een ontploffing voorgedaan, die
5 doden heeft geëist.
De explosie, die tot ver over het
IJ weerklonk, ontstond in de kan
toorark van de bergingsfirma, welke
ark daar lag gemeerd ter vergemak
kelijking van een efficiënte admini
stratie over de werkzaamheden no
dig voor het lichten van het destijds
tot zinken gebrachte dok 5.
De explosie richtte op de ark een
grote ravage aan. Het vaartuig maak
te water, zodat het gevaar bestond,
dat het zou zinken. Een drijvende
bok van de A.D.M. voorkwam dit
gevaar door de boot in haar takels te
hangen.
In de ark werd door de ontploffing
een groot gat geslagen, ter wij! net
interieur volkomen werd verwoest.
Het dek werd vergeleken .met ge
golfd plaatijzer. Hoewel diverse in
stanties koortsachtig werkten, kon
2 1/2 uur na de explosie nog niemand
met zekerheid het aantal doden op
geven, omdat het moeilijk is dit uit
de resten van de ongelukkigen in
het ruim op te maken.
Volgens een medede'ing van de
chef van «het politie-bureau Mosplein
zou men na een onderzoek van ruim
2 uur tot de conclusie zijn gekomen,
dat de ^explosie 5 dodelijke slachtof
fers heeft geëist.
De GG en GD bracht voorts 1
zwaargewonde en 1 lichtgewonde
naar het Binnengasthuis.
Vooralsnog staat .de politie voor
een raadsel waar het de oorzaak van
de ontploffing betreft. Leden van het
personeel van de firma Van den Ak
ker hebben nL nadrukkelijk ver
klaard, dat zich aan boord van de
ark geen explosieven bèvonden. De
mogelijkheid wordt thans onder ogen
gezien, dat de in het ruim staande
brandende kachel" zou zijn geëxplo
deerd.
W-BLOEM ZONDER TOEWIJZING
VERKRIJGBAAR.
Zeer waarschijnlijk met ingang van
Maandag 24 Jan. zal de z.g. W-bloem
zonder toewijzing betrokken kunnen
worden. Het tarwemêel en de z.g.
A-bloem, waarvan het grauwe wit
brood wordt gebakken, was reeds eer
der vrij gekomen. Na het vrij komen
van de W-bloem kunnen ,de bakkers
dus zoveel blank witbrood afleve
ren als gevraagd wordt. Alleen de
patentbloem blijft vooralsnog aan
toewijzingen gebonden.
Ook ligt het in de lijn der verwach
tingen dat de rayonnering van meel
spoedig wordt opgeheven, zodat de
bakkers dan hun meel kunnen be
trekken bij de leverancier van hun
keuze.
GEITENFEEST IN BROEKHUI-
ZERVORST Aan het einde van de
driedaagse kermis in het Noord-
Limburgse dorpje Broekhuizervorst
trekken de vrijgezellen van dit 350
zielen tellende plaatsje 'angs de vijl
café's aldaar. Zij .voeren een pop me-
de, die later ter ere van St. Teunis
wordt verbrand a's teken, dat de
kermis ten einde is. Na afloop komen
de vrijgezellen samen voor het zgn
„geiteten", waarbij zij zich te goed
doen aan horden dampende aardap
pelen en kom-men vet geitenvlees.
De pop wordt door de geitencom
missie op een wagen door het dorp
gevoerd.
«Xnternatioiia'e
Bidweek
INTENTIE VOOR 22 JANUARI.
Mogen alle christenen van Amerika
één worden in het geloof en de lei
ding volgen van de Plaatsbekleder
van Christus.
