S)e GclcbeSoii^cmt
DE STRIJD
IN CHINA
Hoe infiltraties gefinancierd
werden
De kwestie der
grenscorrecties
De luchtbrug
met Indonesië
Meningsverschil inzake Palestina
De ontruiming van Nanking
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
VRIJDAG 14 JANUARI 1949
40ste JAARGANG No. 11592
Bur. Papengracht 32. Tele!. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs I 0.32 p. w., 11.40 p. mnd„ 14.15 p kwart. Franco p. p.4.90 - Advert.; 15 ct. p. m m. Telefoontjes f 1.50
Democratie
Uit de „Linie" van deze week:
„Een indrukwekkende stoet van
hoogleraren aan de Amsterdamse
Universiteit heeft geprotesteerd.
Omdat de Gemeenteraad een ge
leerde niet tot professor aan die Am
sterdamse Universiteit heeft be
noemd.
Op grond van politieke redenen.
Dat is onbehoorlijk vinden zij.
Ons schoten enkele gevallen te
Ibinnen, waarin katholieke geleerden
•door de Amsterdamse Gemeenteraad
van de Amsterdamse Universiteit
werden geweerd.
Het was toen muis-stil onder de
zelfde hoog^raren, die thans zo
plechtig protesteren.
In naam der wetenschap."
Zo zijn er in de geschiedenis van
de laatste jaren ook veel protesten te
vinden, uitgebracht; in naam der
democratie.
Maar nu nu, zonneklaar in
strijd met alle begrip van vrijheid en
democratie een Hongaarse Kar
dinaal wordt gevangen gezet, nu is
het ook in vele democratische krin
gen muisstil.
En een blad a1s „De Groene"
(maakt er zich van af met net toch
wel erg onnozele excuus, dat het het
•proces wil afwachten, alvorens een
oordeel te vehen.
Wij zetten hierboven: democratie,
maar de democratie toont zich he
laas vaak we1 heel erg bekrompen
als het katholieken betreft.
Vrijdag 21 Januari
HET is eigenlijk ontzettend jam
mer, dat alleen een besloten
kring het voorrecht heeft gehad
een vertoning van een tijdbeeld
„Ambténaar geef ons een huis!" door
een groep toneelamateurs uit de Jor-
daan bij te wonen".
Dit is een greep uit één der prij
zende recensies over het toneelstuk
„Ambtenaar geeft ons een huis!"
dat a.s. Vrijdag in de Leidse Schouw
burg wordt gegeven. Het is uit' een
recénsie in het „Haarl. Dagblad".
„Hier arbeiden doodgewone man
nen en vrouwen uit. de historische
volksbuurt van de hoofdstad met het
élan van beroepsacteurs en actrices,
maar met behoud van de eigen aard
en eigen taal" aldus onze katho-
ke co.lega in Haarlem, de „N. Haarl.
Crt."
Wij zouden het betreuren, als Lei
den en naaste omgeving Vrijdag a.s.
niet een grote belangstelling toonde
voor dit toneelspel.
Betreuren om het unieke van het
feit, dat hier „de Jordaan op de
planken" komt en spel geeft, dat het
leven zelf is. Dit alléén verdient bij
zondere belangstelling uit alle krin
gen der burgerij!
Betreuren zouden wij het ook, als
de belangstelling zou tegenvallen,
omdat de toeschouwers door en in
dit spel worden geplaatst midden
in de harde realiteit van het huis
vestingsprobleem een problem, dat
eigenlijk niemand van ons, ook al
heeft hij er zelf niet direct mee te
maken, mag loslaten; een probleem,
dat dagelijks in onze meelevende en
meevoelende daadwerkelijke be
langstelling moet staan.
De hoogeerw. deken A. H. M. J.
Homulle, de zeereerw. rectoren F.
Bernefeld, H. L. J. M. Sondaal, L. P.
M. Vester, P. dr. Calasanctius, allen
districtsmoderatoren, en de heren S.
Menken, wethouder Sociale Zaken,
F. C. de Hosson, voorz. Kath. Midden
standsver., P. A. de Jong, voorz. A. K.
W.V., A. J. M. van Oyen, voorz. N.K.
A.B. hebben gevormd een comité ter
aanbeveling van deze schouwburg
uitvoering.
Zulk een aanbeveling lezen we niet
zo vaak!
Wij zijn er van overtuigd, dat zij,
die er gehoor aan geven, er geen spijt
van zullen hebben!
Het eerste document is afkomstig
van de chef-staf van de algemene re
serve. De brief was gericht aan de
vice-president, tevens aan de minis
ter van defensie ad interim, de chef
staf van de landmacht, en het hoofd
van de dienst financiën.
In de brief staat i.m.:
„Op grond van het operatiebevel
van de legercammandant nr. 1.-48 en
ons marsschema naar West-Java heb
ben wij gedurende bedoel mars per
man tien kilo rijst nodig. Unze nood-
stock kan feitelijk hiervoor gebruikt
worden, indien de Juni-toewijzingen
ineens en niet bij gedeelten kunnen
worden verstrekt. Wij mogen Uwer
Excellentie verzoeken, aandacht te
willen schenken aan vorenbedoelde
kwestie, opdat het marsplan van de
algemene reserve kan worden uitge
voerd.
Teneinde gedurende enige maanden
verzetsacties te kunnen voeren zon
der daarbij het volk nadeel te bezor
gen, verzoeken wij voorts om
4.320.000 gulden Ned. Indische cou
rant op grond van de berekening
dat een man per dag 3 gulden nodig
heeft of 200 kilo goud of 1.000 kilo
opium, dan wel 4.000 ton suiker als
deviezen in de bezette gebieden ten
behoeve van voorzieningen van de
manschappen in Republikeins geld
.129.600.000 rupiahs(.
De brief was voorzien van de aan
tekening: „gelieve na lezing te ver
branden".
De tweede brief was afkomstig van
HET EERSTE K.L.M.-TOESTEL VAN
DIT JAAR UIT BATAVIA OP
SCHIPHOL AANGEKOMEN.
Gisternacht is de K.L.M. Constella
tion „Eindhoven" onder commando
van gezagvoerder H. Schultz uit Ba
tavia op het vliegveld Schiphol aan
gekomen, met aan boord 600 NIWIN
pakketten 1010 kg. post zes pas
sagiers en twee baby's. Dit is het eer
ste toestel dat dit jaar met post uit
Batavia aankwam. De tocht werd
volbracht in 42 uur, waarvan 36 vlieg
uren. Het uitladen van de post, onge
veer 200.000 brieven.
Interessante documenten te Djokja
gevonden
'T'E DJOKJA zijn twee interessante documenten gevonden. Zijn zijn af-
komstig van Republikeinse militaire lichamen en zij dragen een da
tum van begin Juni 1948. Zij betreffen de financiering van de infiltraties
in de Nederlandse gebieden.
OVEREENSTEMMING OVER DE
OMVANG.
Een officiële Engelse zegsman te
Berlijn heeft gisteravond meegedeeld,
dat tussen Engeland, Frankrijk, de
Verenigde Staten, België, Luxem
burg en Nederland overeenstemming
is bereikt over „zekere kleine wijzi
gingen van de Westelijke Duitse
grens". Waarschijnlijk zal pas over
14 dagen »_en communiqué worden
uitgegeven, waaruit de omvang van
de wijzigingen duidelijk wordt. Het
zal nog geruime tijd duren voor de
overeenkomst wordt uitgevoerd.
Het Berlijnse blad „Der Telegraf"
meldde gisteravond dat het uit offi
ciële bron had vernomen, dat slechts
enkele Duitsers van de grenscorrec
ties hinder zullen ondervinden. In
Engelse kringen werd deze medede^
ling „een officiële indiscretie" ge
noemd. Aangenomen wordt, dat de
Engelse bezettingsautoriteiten de
overeenkomst hadden willen bespre
ken met de minister-president van
Noord-Rijnland-Westfalen en Neder-
Saksen, alvorens haar bekend te ma
ken.
Omdat niet is meegedeeld welke
gebieden Duitsland moet afstaan,
heeft het bericht van de overeen
komst veel opschudding verwekt bij
de Duitsers, Dit kwam tot uiting in
de commentaren van de dagbladen.
Het christelijk-democratisch dagblad
„Der Tag", haalt met instemmin de
woorden van van de burgemeester
van Amsterdam, die volgens het blad
heeft gezegd, dat hij „tegen elke
vorm van annexatie is". Het blad
vraagt zich af, of niet de delfstoffen,
de olievelden en de landbouwgebie
den het doel van de Nederlandse
eisen zijn in plaats van alleen maar
een correctie van de grens. „Een
grenscorrectie zou niet alleen ten
koste van Duitsland tot stand moeten
komen. De Duitse economie heeft
reeds zwaar geleden door het verlies
van uitgestrekte gebieden in het Oos
ten," besluit het blad. (Men leze hier
over verder in ons tweede blad).
de minister van defensie en gericht
aan de vice-president.
Daarin wordt gezegd:
„Ten behoeve van de voorbereidin
gen in de bezette gebieden en de vor
ming van voorraden voor de eenhe
den die in de bezette gebieden een
taak hebben te vervullen, heeft de in
tendance in de kabinets-zitting van
10 Juni j.l. van de minister van fi
nanciën toezegging gekregen van een
fonds groot 2.500.000 gulden Ned. In
dische courant. Bovenbedoeld bedrag
is zeer moeilijk ineens te verkrijgen.
Daarom gelieve Uwe Excellentie er
uw goedkeuring aan te hechten, dat
de intendance 50.000 tubes opium toe
gewezen krijgt".
De brief vermeldt dan de opium-
prijzen, zeggend, dat de regerings
prijs 60 rupahs per tube bedraagt en
die te Batavia 5 gulden per tube-be
draagt.
Over de wijze van ontvangst wordt
gezegd, dat het vervoer geschiedt „op
zeer voorzichtige en geheime wijze,
o.a. met de trein, die familieleden
van militairen van het K.N.I.L. ver
voert".
OOK DE „DELFT" AANGEKOMEN.
De tegen gistermiddag op Schiphol
verwachte Constelation „Delft" uit
Batavia, is gisteravond om half zeven
op Schiphol aangekomen. Het toestel
had 2500 kg. post uit Indonesië aan
boord. Dit is het tweede toestel van
de geheime Nederlandse „luchtbrug"
met Indonesië, dat ondanks het start
verbod in India, Pakistan en Birma
de gesloten gebieden heeft weten te
„omzeilen."
SYMPATHIE-BETUIGING VAN
ENGELSE KERK MET
HONGAARSE KATHOLIEKE KERK.
De Anglicaanse aartsbisschop van
Canterbury, dr. Geoffrey Fisher.
heeft gisteren uiting gegeven aan de
sympathie van de Engelse Kerk met
de Rooms-Katholieke Kerk in Hon
garije.
Tijdens een bisschoppelijke verga
dering te Westminster (Londen) ver
klaarde dr. Fisher: „Wij zijn getuigen
van een dodelijke worsteling tussen
het Christelijke Geloof en de Chris
telijke Kerk aan de ene zijde en het
communisme, dat geen enkele vorm
van de Christelijke Kerk wil toestaan,
welke het niet aan zich heeft onder
worpen. aar de andere zijde.
Ik heb, door middel van de We
reldraad der Kerken, uiting gegeven
aan de sympathie van de Engelse
Kerk met de Lutherse Kerk in Hon
garije; thans wens ik uiting te geven
aan het medeleven van de Kerk in
Engeland met de Rooms Katholieke
Kerk in Hongarije, die in de persoon
van kardnaal Mindszenty een ernstige
aanval heeft moeten doorstaan."
De verdediging
van West-Europa
VERGADERING MINISTERS VAN
DEFENSIE.
Naar vernomen wordt komen de
minsters van defensie der landen van
de West-Europese Unie vandaag in
het Belgische ministerie van defen
sie bijeen. Amerikaanse en Canadese
waarnemers zijn bij de vergadering
aanwezig. De besprekingen zijn ge
heim, doch naar van betrouwbare zij
de wordt vernomen zullen de bespre
kingen zich concentreren op de vol
gende punten:
1. Een herziening van het schema
der West-Europese verdediging zoals
DOKTER H. NIEMER UIT LEIDEN, WERKZAAM BIJ DE MEDISCHE
MISSIE-ARBEID OP FLORES, BEZIG MET HET GEVEN VAN EEN IN
JECTIE. (Cliché ons in bruikleen afgestaan door de „Maasbode.")
MEDISCHE ZORG IN DE MISSJES.
deze beïnvloed wordt door het voor
gestelde Noord-Atlantische Pact.
2. Het verstrekken van Britse
straalvliegtuigen aan andere landen
van de Unie evenals de verdere om
wikkeling van dergelijke vliegtuigen
in België en Nederland.
3. Verdere standaardisatie van wa
pens, uitrustingen en opleidingsme
thoden.
De ministers van defensie hielden
eerder, een vergadering in April te
Londen en in September te Parijs.
OSLO VRAAGT UITSTEL.
Uit Oslo werd vernomen, dat Noor
wegen de Verenigde Staten twee we
ken uitstel zal verzoeken voor be
antwoording van de vraag, of dit land
bereid zou zijn zich bij het Noord-
atlantisch Pact aan te sluiten. Was
hington zou tegen midden Januari
een antwoord gevraagd hebben.
OPENING ZWEEDSE RIJKSDAG.
Dinsdag had in de Statenhal van het
Koninklijk paleis te Stockholm de
plechtige opening plaats van de
Zweedse Rijksdag. Tijdens de rede
rvE ENGELSE ambassadeur te Washington, sir Oliver Franks, heeft gis
teren een onderhoud gehad met president Truman, ten einde te trach
ten de groeiende kloof tussen de Brit se en Amerikaanse politiek ten aan
zien van Palestina te overbruggen. Dat dit onderhoud het gewenste suc
ces heeft gehad zou men kunnen afleiden uit het feit, dat president
Truman gisteravond ontkend heeft, dat de betrekkingen tussen de V.S.
en Engeland gespannen waren.
DUITSE KRIJGSGEVANENEN
TEGEN ISRAëL?
Een Amerikaanse groep, bekend
onder de naam „The Nations Asso
ciates" heeft aan de V.N. en aan pre
sident Truman een document gezon
den, dat een rapport van de Franse
geheime dienst zou zijn, waarin En
geland ervan beschuldigd wordt
6.000 Duitse krijgsgevangenen vrijge
laten te hebben om tegen Israël te
i strijden.
Volgens het document waren in
Egypte met toestemming van Enge
land twee brigades van vroegere
Nazi-gevangenen gevormd, welke
thans in training, waren. Vroegere
Nazi-generaals in de Britse bezet
tingszone van Duitsland zouden aan
geworven zijn om bij de Arabieren
te dienen.
Cadogan, de Britse vertegenwoor
diger in de Veiligheidsraad, zeide dat
het zeer verbazingwekkend zou zijn,
indien zoiets voorgevallen was. Hij
zelf was er van overtuigd, dat zoiets
niet gebeurd was.
van de negentig jarige Koning Gu-
staaf. Op voorgrond links: Minister-
President Tage Erlander, en rechts
de Minister van Buitenlandse Zaken,
Osten Undén.
Zal Sjang nu aftreden?
Gaat hij of gaat hij niet? Dat is de
vraag, welke men zich telkens stelt
bij de talrijke berichten, dat Tsjang
Kai Sjek nu toch heus zal aftreden.
Thans bereikt ons weer een bericht,
dat hij vandaag zou aftreden en naar
Formosa zou gaan. Het aftreden van
Tsjang Kai Sjek is één der voorwaar
den, welke de Chinese communisten
stellen voor het openen van vredes
besprekingen.
Dat de huidige regeringsautoritei
ten Nanking verlaten staat wel vast.
Alle transportmiddelen in Nanking
zijn gevorderd voor vervoer van
ambtenaren, archieven, materiaal en
uitrusting naar Taiwan op Formosa
en naar Kanton en andere plaatsen
in Zuid-China. De zetel van de rege
ring zou naar Kanton worden ver
plaatst en het militaire hoofdkwar
tier zou op Formosa worden onder
gebracht. De buitenlandse diploma
tieke vertegenwoordigingen hebben
nog geen officiële aanzegging over
het verplaatsen van de hoogste bur
gerlijke en militaire instanties ge
had. Zij bereiden zich wel op ver
plaatsing voor.
De garnizoenscommandant van
Nanking, generaal Tsjing Yao Ming,
heeft opdracht gegeven iedereen, die
de vrede in het centrum van de stad
zou verstoren, onmiddellijk te laten
neerschieten.
De militaire politie is, na de wan
ordelijkheden, welke Dinsdag jl. wa
ren verooraakt door naar Nanking
uitgeweken studenten, versterkt en
patrouilleert door de straten der
Chinese hoofdstad.
In door particulieren te Sjanghai
ontvangen berichten, welke, ondanks
de strenge censuur, toch zijn door
gekomen, wordt verklaard, dat de
communistische tx-oepen, die Peping
belegeren, gisteien de stellingen der
verdedigers in de buitenwijken der
stad begonnen te beschieten, nadat
er een langdurige stilstand in de
operaties was geweest.
Beweerd wordt, dat dit de eerste
maal is, dat de communisten vèrdra-
gende artillerie tegen de oude kei
zerlijke hoofdstad hebben gebruikt,
sinds zij, nu een maand geleden, de
stad omsingelden.
HEVIG BOMBARDEMENT VAN
TIENTSIN.
Minstens 56 personen kwamen gis
teren in Tientsin om het leven ten
gevolge van een hevig communistisch
artilleriebombardement, dat de stad
drie uur lang had te verduren. Waar
nemers vermoedden, dat de hevigheid
van de beschieting een waarschu
wing scheen in te houden aan de in
woners om niet te veel te verwach
ten van de huidige vredesonderhan
delingen en een aanwijzing scheen
te zijn, dat indien de communistische
voorwaarden niet zouden worden
aanvaard, deze van de verdedigers
zouden worden afgedwongen.
DE PRIJZENPOLITIEK IN
FRANKRIJK.
In zijn gisternacht gehouden ver
gadering heeft de Franse m'inister-
raad twee decreten goedgekeurd,
een inzake de prijs der industrie
producten en een inzake die der
landbouwproducten. In de industrie
sector worden de prijzen terug^-
bracht op een peil, dat maximaal
overeenkomt met het niveau van
31 December 1948. Overtredingen
zullen als woekerpractijken be
schouwd en dienovereenkomstig ge
straft worden. In de landbouwsector
zijn maatregelen genomen, die be
ogen de verbruiksprijzen en de pro
ductieprijzen aan te passen. Ook
hier worden bij overtreding straf
fen toegepast.
Militair hulpplan
goedgekeurd
DOOR PRESIDENT TRUMAN.
President Truman heeft een pro
gram voor militaire hulp aan de lan
den van West-Europa goedgekeurd.
Dit heeft James Forrestal, Ameri
kaans minister van Defensie, gisteren
te Washington meegedeeld. Forrestal
verzekerde, dat het program ook was
goedgekeurd door de Nationale Vei
ligheidsraad, het orgaan, dat de mi
litaire en buitenlandse politiek coör
dineert. De president zal op korte
termijn een verzoek tot het Congres
richten om gelden beschikbaar te stel
len.
Forrestal noemde in zijn verklaring
geen bedrag; men schat dat de som
die Truman zal vragen tussen één en
twee milliard dollars zal liggen.
Zondag 16 Januari dag van
propaganda
Wat doet de Memisa?
Zondag 16 Januari zal met goed
keuring van het Nederlandse episco
paat aan alle kerkdeuren een collec
te worden gehouden voor de Medi
sche Missie-Actie. Het doel van deze
collecte is de medische zorg in de
missiegebieden te versterken, vooral
ook door het zenden van verband
middelen en medicijnen.
Behalve de Memisa (Medische
Missie-actie) werken hieraan mede
de studenten van de A.L.M.A. (Aca
demische Leken Missie Actie), de K.
A.J. en de Katholieke Jonge Boeren.
Aanleiding tot het organiseren van
deze collecte waren enige brieven
van enkele artsen in Indonesië, waar
in bleek de grote nood in Indonesië
op medisch en hygiënisch gebied, on
danks het feit dat het gouvernement
doet wat het. "kan.
De memisa is een door artsen in
in 1925 opgerichte stichting, waarvan
thons Deken J. H. Niekel van Rotter
dam voorzitter is. De Memisa, waar
voor vele medici belangeloos hun tijd,
geld en kennis ter beschikking heb
ben gesteld, belast zich behalve met
bet zendén van genees- en verband
middelen naar de Missie ook met'de
keuring van vertrekkende missiona
rissen, de geneeskundige verzorging
van gerepatrieerde zieke missiona
rissen en vooral met het geven van
een medische opleidingscursus.
Bovendien heeft de Memisa een ad
viesbureau, waar de missionaris alle
medische voorlichting en hulp kan
krijgen, die hij bij zijn werk in de
missie behoeft. Met het oog op deze
voorlichting geeft zij ook een op
hoog wetenschappelijk peil staand
„Medisch Handboek" uit .alsmede
een maandperiodiek: het Medisch
Missie Maandblad.
Het bureau van de Memisa is ge
vestigd Van Vollenhovenstraat 1,
Rotterdam.
VIJF AALMOEZENIERS
VERTREKKEN NUAAR INDlë..
Met het s.s. Zuiderkruis" zijn he
den naar Indië vertrokken de kapt.
aalmoezeniers: A. Bevers, Ph. Hof
huis, N. P. J. Boonekamp en de ma
joor-aalmoezeniers R. Wildenberg en
Derksen.
Het Hoofdbureau van het Katho
liek Thuisfront heeft voor de uitrus
ting gezorgd, die voor hun werk bij
de troep noodzakelijk is. Het werd
daartoe in staat gesteld door de pa
rochiële Katholiek-Thuisfront-afde
lingen van Doesburg,Enschede en
Huissen, die deze aalmozeniers heb
ben geadopteerd.
ANTI-KOMINFORMCONFERENTIE
VOOR HET VERRE OOSTEN?
Volgens het Amerikaanse week
blad „Newsweek" heeft Ernest Be-
vin, de Britse minister van buiten
landse zaken, naar aanleiding van
een door de Britse regering ingesteld
onderzoek van de situatie in China
en Zuid-Oost Azië aan de V.S. en de
Britse Dominions de bijeenroeping
van een ^„anti-kominformconferentie
voor het Verre Oosten" voorgesteld.
Het onderzoek zou aanwijzingen
hebben opgeleverd, dat het contact
tussen de communistische partijen ln
China en Zuid-Oost Azië in de naaste
toekomst hechter zal worden en de
agitatie tegen de export van grond
stoffen, die voor de uitvoering van
het plan-Marsha'l nodig zijn zal toe
nemen. De conferentie zou beogen
een strategie te bepalen t.a.v. com
munistische plannen voor de buiten
landse 'handel van China. Verder zou
den volgens het blad de deelnemers
aan de conferentie maatregelen over
wegen voor het bieden van tegen
stand tegen communistische bedrei
gingen van hun gemeenschappelijke
belangen en voor het herste1 van or
delijke toestanden in Zuid-oost-Azië.
£en
„Godsdienst zonder Kerk is even
onwezenlijk als personen zonder ge
meenschap."
Prof. dr. Gerard Brom
