&2icbe(Boti/fcci/nt
Een ernstige wending in de
Palestijnse kwestie
Hoe zal de ontwikkeling
van Indonesië zijn?
Directeur: C. AL VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
SfAANDAG 10 JANUARI 1949
40ste JAARGANG No. 11588
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Scherp incident
aan Egyptische
grens
Bur. P»pengracht 32. TeleJ. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w-, 11.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. I 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m m. Telefoontjes 11.50
Wie krijgt er voor
zijn broek?
dat we het niet eens waren met
de Kameroverzichtschrijver van de
„Tijd", toen hij enkele spottende op
merkingen maakte aan het adres van
het chr. hist. Kamerlid Tilanus, die
er in de Kamer de aandacht op had
gevestigd, dat de Staat 2524 auto's in
dienst heeft met 422 chauffeurs. Wij
schreven o.m., dat wij een dergelijk
optreden van de heer Tilanus (reeds
meer had de heer Tilanus soortgelij
ke feiten onder de aandacht ge
bracht) toejuichen en ons zouden
verheugen, „als er méér Kamerleden
in deze geest actief, zeer actief zou
den zijn, met name ook in de Kamer
fractie der K.V.P.".
De Chr. Hist. ..Nederlander"
(Leeuwarden) citeert de „Tijd" en de
„Leidse Courant" en vervolgt dan:
„Gezien het bovenstaande blijkt
men verschil van mening te hebben
over de beoordeling van het werk
van onze fractievoorzitter, althans
wat de R.K. pers betreft.
Eerlijk gezegd zjjn we nu be
nieuwd welke R.K. krant nu van
de leiding voor zijn broek krijgt".
Het Chr. Hist, orgaan zal z'n leven
lang benieuwd moeten blijven naar
het verlangde schouwspel!
In de K.V.P. kunnen heus menings
verschillen worden verdragen èn ge
respecteerd ook meningsverschil
len van veel ernstiger aard, dan het
meningsverschilletje, dat hier aan de
orde is!
Maar, zo zal !#t Chr. Hist, blad
reageren,, hoe zit het dan met wat
zich heeft afgespeeld rondom de Ka-
mer-candidatour van Ruys „de Bee-
renbrouck bij de jongste verkiezin
gen? Het blad schrijft "n.l. in hetzelf
de hier geciteerde artikel:
Toen het Kamerlid Ruys de Bee-
renbrouck de moed had bij de Ind.
kwestie er een andere mening op
na te houden dan de meerderheid
of de leiding, stond wel vast, dat
hij zou verdwijnen. Hij is ook uit
de Tweede Kamer verdwenen.
Dat Ruys de Beerenbrouck uit de
Tweede Kamer is verdwenen, is het
gevolg geweest van een samenloop
van omstandigheden en, naar onze
mening, niet opzettelijk en doelbe
wust beoogd door de leiding van de
K.V.P., al hebben wij niet de indruk,
dat door de leiding alles is gedaan,
wat mogelijk is, om dat te verhin
deren.
Vijf Britse vliegtuigen neergeschoten
17LJF BRITSE vliegtuigen, die langs de Egyptische grens verkennings-
vluchten ondernamen, zijn Vrijdag neergeschoten door Israëlische
jagers. Daarmee 'heeft het Palestijnse conflict plotseling een zeer ge
vaarlijke wending genomen. Onmiddellijk heeft Londen een krachtig
protest doen horen bij de Israëlische autoriteiten en doen weten, d'at En
geland de „niet uitgelokte aanvallen van Joodse toestellen boven Egyp
tisch grondgebied ernstig opneemt." Engeland heeft zijn luchtmacht in
Transjordanië aanzienlijk versterkt Met het oog op deze aanvallen heeft
de Britse luchtmacht in Egypte thans opdracht,om ieder Joods vliegtuig,
dat men boven Egyptisch grondgebied tegenkomt, a's vijandelijk te be
schouwen.
Het bovenstaande is voor ons een
welkome aanleiding, om te verkla
ren, hoe wij denken over de z.g. par
tij-discipline, waarbij gestreefd wordt
naar eenheid van de vertegenwoordi
gers bij hun optreden in de vertegen
woordigende lichamen.
Dat streven op zichzelf beschouwd
is goed en zelfs noodzakelijk, als de
partij wil verkrijgen een zo groot
mogelijke invloed op de gang van
zaken in 's lands belang. Wij veron
derstellen, dat dit ieder duidelijk is.
De door de partij beoogde eenheid
moet er zijn, vanzelfsprekend, in
direct-principiële aangelegenheden.
Onder de zaken, die niet van di
rect principiële betekenis zijn, kan
men onderscheid maken tussen onbe
langrijke en, in mindere of meerdere
mate, belangrijke zaken.
Als er bij een stemming in Staten-
Generaal, in de Staten ener Provin
cie of in gemeenteraden, verdeeld
heid is in een partij-fractie betreffen,
de onbelangrijke zaken, dan is het
natuurlijk dwaas, om van die ver
deeldheid aan die fractie een verwijt
te maken.
Wanneer het gaat, over, in mindere
of meerdere mate, belangrijke zaken,
dan moet het streven van een partij-
fractie er op gericht zijn, om een
eenheid te verkrijgen door onder
ling, open en oprecht, beraad.
Dc:h als er dan nóg een minder
heid blijft, welker mening afwijkt
van die der meerderheid, dan moet
die mening worden gerespecteerd, in-
dien deze blijkbaar op een even eer
lijke en redelijke argumentatie is ge
baseerd als die van de meerderheid.
De partij-discipline is een goed, dat
niet moet worden onderschat! Maar
zij mag nooit zó ver gaan, dat ze mis
kent de persoonlijke vrijheid, om te
handelen naar „eer en geweten",
naar eigen met kennis van zaken en
verantwoordelijkheidsbesef gevormde
overtuiging. Als zij dat zou doen, dan
zou zij in strijd komen met wat in de
democratie als het meest wezenlijke
element moet worden beschouwd;
dan zou zij, strijdend tegen dictato
riale systemen, zélf een dictatuur vor
men, een partij-dictatuur.
Voor zulk een dictatuur behoeven
we gelukkig in de K.V.P. geen vrees
te hebben.
En in de katholieke pers is, al
schaart zij zich aan de zijde van de
K.V.P., vrijheid van meningsuiting,
ook als deze zeer critisch is, voor
iedereen waarneembaar.
BOVEN DE NEGEB, ZEGT ISRAëL
Op het Israëlische ministerie van
buitenlandse zaken werd de verkla
ring van het Britse ministerie van
luchtvaart dat de Engelse toestellen
boven Egyptisch gebied werden
neergeschoten bestreden. Een woord
voerder zei: „Ik bestrijd de berich
ten ten stelligste. Ten minste drie
van de vijf machines zijn neerge
schoten tijdens gevechten, die boven
Israë1 begonnen en eindigden. Ook
van de beide andere toestellen kan
er geen meer ver Egypte binnen ge
komen zijn."
De Britse delegatie bij de UNO te
Lake Succes heeft aan de Israëlische
afgevaardigden een protestnota over
handigd over het incident. Een Joods
vertegenwoordiger nam de nota eerst
beleefdheidshalve aan. Hij verklaar
de dat hij haar naar zijn regering
zou doorsturen. Later zei hij echter,
dat hij dat niet kon doen, omdat zij
niet was gericht aan de redering van
Israel. De Britten hadden het protest
te Lake Success overhandigd omdat
Engeland dat Israe1 nog niet heeft
erkend geen diplomatieke vertegen
woordiger bij de regering te Tel Aviv
heeft. Toen het oo die manier niet
gelukte heeft Marriott te Haita op
dracht gekregen. Vandaar zal het
naar Tel Aviv worden gezonden.
DEINING IN ENGELAND
Het nieuws over het neerschieten
heeft in Engeland veel deining ver
oorzaakt. De ochtendkranten ver
schenen pisterén met grote konnen.
Het bericht, dat er inderdaad frits'3
troeoen naar Akaba ziin gestuurd
werkte ook al niet ka1 merend. Te
Amman werd bevestigd. d«t er t*-oe-
oen te Akaba waren peland. Avaba is
de eni.^e havenolaats, welke Trans-
jord'amë heeft, bet li^t niet ver van
de pa1ostünse erens. Ook de lucht
macht in Tranmordanië wordt ver
sterkt. Er worJen voorraden benzi
ne en munitie aanpele°id. Fen en
ander gesch'°dt „op verzoek van ko
ning Abdoerab.''
ie maatregelen heb^n weer een
Israëlisch protest uitgelokt te«en de
bedreiging van Tsraels ^ositie in de
Ne«eb. In de no*a wordt gezegd. dat
de Pri+s® han^elwii-ze e°n eenziidiT€
rventie is in het Palestijnse con
flict.
Het Br*tco hoofdkwartier van de
Valetta (Ma't) he°ft banend p©maavt.
dat het vliePdeksehip -Triumph uit
LUCHTBRUG-SKYMASTER
VERONGELUKT
Een Amerikaanse Skymaster is
vorige week neergestort in het En
gelse graafschap Lancashire. Het
wrak is in onherbergzaam gebied ge
vonden en zes lijken zijn geborgen.
Meer inzittenden waren vermoede
lijk niet aan boord.
Het toestel deed dienst op de Ber-
lijnse luchtbrug, maar was voor de
periodieke revisie op de basis Bur-
tonwood naar Engeland gevlogen.
DE VERMISTE ROEMEENSE
RELIGIEUZEN
Volgens officiële Oostenrijkse
kringen zijn de'200 Roemeense reli
gieuzen, van wie gemeld werd, dat
zij in Oostenrijk vermist werden,
thans per trein op weg naar Muen-
chen. De religieuzen, die besloten
hadden naar Italië te gaan, werden
aan de Brennerpas door de Italia
nen tegen gehouden, omdat zij geen
visa hadden. De Oostenrijkers heb
ben toen de zorg voor hen op zich
genomen en de religieuzen in een
trein naar Muenchen gebracht.
Tripoli is teruggeroepen en dat een
bezoek aan Tunesië is afgelast. Een
kruiser is uit de Adriatische Zee te
ruggeroepen. Verder zijn twee fre
gatten naar Cyprus gegaan. De ver
loven op Malta en Cyprus zijn in
getrokken.
Voorts wordt er nog uit Haifa ge
meld, dat Britse onderdanen Is
rael moeten verlaten. Zaterdagmid
dag heeft een eerste groep het v'ieg-
veld van Haifa verlaten met als be
stemming Cyprus. De evacuatie zou
geschieden op verzoek van de Britse
consul-generaal.
Overigens worden er uit de Negeb
geen gevechten meer gemeld. Alles
is er rustig.
MINISTER VAN SCHAIK OP CU
RACAO GEARRIVEERD OP 5
Januari arriveerde de vice-president
van de Nederlandse ministerraad, mr
J. R. H. van Schaik, per K.L.M.-Con
stellation „Roermond" op Curapao.
Leden van de N.V.P. brachten hem
en ir. Peters, de gouverneur van Cu
rasao, een ovatie in het stationsge
bouw.
M n ster Stikker geeft zijn visie
J^E NEDERLANDSE minister van Buitenlandse Zaken, mr. D. U. Stik
ker, heeft in antwoord op vragen van het Amerikaanse persbureau As
sociated Press over de toekomstige ontwikkeling in en met betrekking
tot Indonesië als zijn verwachtingen uitgesproken:
le. Binnen korte tijd zal in geheel Indonesië ordelijke toestanden heer-
sen.
2. Productie en export in de gebieden, waar militaire operaties nood
zakelijk waren, zullen spoedig worden hervat.
3e Het levenspeil daar zal gestadig stijgen.
4e. In de naaste toekomst zullen de Amerikaanse en Nederlandse
standpunten elkaar naderen.
Zuid-Oost-Azië zullen eerlang sa-
5e. De Westelijke mogendheden in
menwerken.
Met welke
republikeinen
valt te praten?
Op de vraag, of er republikeinse
leiders zijn, die door de Nederlandse
regering aanvaard kunnen worden
om de toekomstige leiding van de
repubilek op zich te nemen ant
woordde de minister:
„Het is niet aan de Nederlandse re
gering om te beslissen wie in de Ver.
Staten van Indonesië, welke op de
federale basis van de „Renville"-
overeenkomst gevorm worden, de
leiders van het Indonesische volk zul
len zijn. Wij hopen, dat het Indone
sische volk in alle delen van Indone
sië die mannen zal kiezen, die na de
overdracht van het regeringsgezag
35 JAAR PHILIPSLABORATO-
RIUM Het is vandaag 35 jaar ge-
.eden dat het Natuurkundig labora
torium var. de 'Phihpsfabrieken te
Eindhoven ziin eerste bescheiden
entree maakte ais wetenschappelijk
instituut. Dr Holst was de man cus
uit een afgeschoten hoekje in de fa
briek aan de Emmasingel een inztel-
'ing van wereldvermaardheid deed
groeien, ihans werken er in net la
boratorium ruim 800 personen, van
wie ongeveer 200 academici.
De tegenwoordige directie van het
jubilerende laboratorium v.l.n.r. dr
E. J. W. Verwey, dr H. Bienfait, prof.
dr H. B. G. Casimir en ir H. Rinia.
aan het federale Indonesische bestuur
in staat zullen zijn om handhaving
van de orde en de democratische vrij
heid te verzekeren. U vraagt mij om
namen. Zoals ik reeds gezegd heb,
beslissen daarover de kiezers in In
donesië, niet wij".
„Alle delen van Indonesië zullen zo
spoedig mogelijk in de totale politie
ke structuur van de toekomstige
Ver. Staten van Indonesië onder de
interim-regering opgenomen moeten
worden."
Mr. Stikker verklaarde vervolgens
de hoop te delen, waaraan Donder
dag j.l. koningin Juliana in haar ra
dio-toespraak uitdrukking gaf, dat
binnen weinige weken een federale
regering zal worden gevormd.
BINNENKORT ORDELIJKE
TOESTANDEN.
Op de vraag hoe hij dacht, dat de
situatie in Indonesië zich de eerstko
mende maanden zou ontwikkelen,
antwoordde hij:
„Ik ben er zeker van, dat er bin
nen korte tijd ordelijke toestanden in
geheel Indonesië zullen heersen. Pro
ductie en export zullen worden her
vat, zelfs in die gebieen, waar on
langs operaties noodzakelijk zijn ge
weest. Het levenspeil zal er gestadig
verbeteren."
Het volgende commentaar leverde
de minister op de schorsing van de
Marshall-hulp voor Indonesië:
„Ik verwacht, dat de misvatting,
welke die schorsing heeft teweegge
bracht, spoedig tot het verleden zal
behoren en ik hoop, dat de Indonesi
sche bevolking dan weer van die
hulpverlening zal mogen profiteren.
Wat de gevolgen van de schorsing
betreft, de nood is nog groot, vooral
in de bovenbedoelde gebieden, waar
het economische herstel nu begonnen
is. Een spoedig herstel is om meer
dan één reden noodzakelijk. Het is
het meest doeltreffende wapen tegen
de verspreiding van het commu
nisme".
Amerika's houding.
Wat de houding van de Ver. Sta
ten betreft, verklaarde de minister:
„Ik betreur de houding, die de
Amerikaanse dele.gatie tot nu toe in
de Veiligheidsraad heeft aangeno
men. Deze houding weerspiegelt een
zeker wantrouwen in onze doelein
den. Ik ben er zeker van, dat de
naaste toekomst zal aantonen, dat
onze doeleinden in Indonesië niet af
wijken van het Amerikaanse inzicht
en dat zij de belangen van Zuid-
Oost-Azië dienen door de schepping
van een vrije en souvereine Indone
sische staat."
De laatste vraag luidde, hoe de mi
nister dacht over de samenwerking
der Westelijke mogendheden in
Zuid-Oost-Azië. Hierop antwoordde
hij:
„Zulk een samenwerking is heel
normaal, overal waar de democra
tieën bestaan of zich ontwikkelen en
verdedigd moeten worden. Deze sa
menwerking dient niet beperkt te
blijven tot die Europesche mogend
heden, welke vroeger speciale belan
gen in Azië hadden. Heden ten dage
hebben de Ver. Staten even veel be
lang bij een stabiele situatie in Azië
als West-Europa. Ik vertrouw er dan
ook op, dat wij ons eerlang verenigd
zullen zien door een gemeenschappe
lijke opvatting over de problemen
van Zuid-Oost-Azië, hetgeen dat deel
van de wereld en onze eigen volke
ren ten goede zal komen."
GEEN CONTACT MET
REPUBLIKEINSE AUTORITEITEN
PLAATS GEHAD.
Naar aanleiding van buitenlandse
berichten als zou contact hebben
plaats gehad tussen de Nederlandse
re Republkeinse autoriteiten, ver
neemt Aneta van bevoegde kringen
te Batavia, dat stappen in deze zin
niet zijn ondernomen. Minister-pre
sident Drees heeft overleg gepleegr
met dr. Beel en zijn adviseurs en met
de voorlopige federale regering Het
overleg met de federale vertegen
woordigers is nog niet beëindigd. Zo
als gemeld zat dr. Drees Zaterdag
avond aan een diner aan met de con
sulaire vertegenwoordigers te Ba
tavia. Hieraan werd ook deelgeno
men door de leden van de Commis
sie voor Goede Diensten.
Viruly in Batavia
geland
De Constellation PHTDB, onder ge
zagvoerder A. Viruly, heeft haar reis
naar Batavia vanuit Dahran gisteren
kunnen vervolgen.
Hedenmiddag te vijf uur Batavia-
tijd, is de Constellation Batavia met
gezagvoerder Viruly en 3000 kilo post
aan boord op het vliegveld Kemajo
ran geland.
BESCHIETING VAN MOTOR
SCHIP UIT SINGAPORE DOOR
NEDERLANDSE VLIEGTUIGEN?
Drie Nederlandse vliegtuigen zou
den het 167 ton metende motorschip
„Kiang Peng" uit Singapore
Oudejaarsavond 1% kilometer buiten
Pekan Baroe in Noord-Oost-Suma-
tra met machinegeweervuur bestookt
en tot zinken hebben gebracht, waar
bij negen leden van de bemanning
werden gedood, aldus hebben 14
overlevenden van het schip, die te
Singapore zijn aangekomen, aldaar
meegedeeld. De kapitein van het
schip en twee andere overlevenden
moesten met talrijke wonden in het
ziekenhuis wordpn opgenomen. Dt
om het leven men leden der be
manning waren Maleiers en Chine-
PATER HERM. BOUWENS S-J.
OP JAVA GEDOOD
Naar wij vernemen is pater Her
man Bouwens S.J., professor aan het
klein-seminarie te Moefttilan (Indo
nesië), halverwege de weg Djokja
kartaMagelang, door leden ener
repilblikeinse bende vermoord.
Moentilan is een der rijkste bloeien
de Jezuitenmissies op Java.
Wij vernemen voorts, dat de 79-
jarige pater Jan Braam een missio
naris van Scheut, die sinds 1894 in
China werkte, thans op thuisreis is.
China snakt naar
vrede
BEMIDDELING DER GROTE VIER
GEVRAAGD
nationale Chinese regering
heeft via de ambassadeurs der Ver
enigde Staten, Engeland, de Sovjet-
Unie en Frankrijk de regeringen van
deze landen verzocht pogingen te
doen, om in de Chinese burgeroor
log te bemiddelen. Zowel het Chinese
ministerie van Buitenlandse Zaken
als de ambassades der grote mo
gendheden hebben geweigerd zich
uit te laten over de stappen, die ge
nomen moeten worden.
UP verneemt uit „zeer goede bron"
dat generalissimo Tsjang Kai Sjek
van plan is zeer binnenkort waar
schijnlijk binnen drie dagen naar
Taiwan op Formosa te vertrekken
voor een „vacantie". Verwacht wordt
dat vice-president Li-Tsoeng-Jen tij
dens Tsjang's afwezigheid een drin
gend vredesverzoek tot de commu
nisten zal richten. De uitslag van
deze vredespoging zou over de te
rugkeer van Tsjang beslissen.
De posities der nationale troepen
zijn in de afgelopen dagen opnieuw
slechter geworden. Een delegatie uit
de gemeenteraad van het omsingelde
Tientsin heeft zich met de witte
vlag voorop naar de communistische
linies begeven, om te onderhande
len over het lot van de stad. De zen
der van Tientsin heeft de commu
nisten verzocht hun aanvallen stop
zetten. Verscheidene punten in
de stad zijn reeds in handen der com
munistent De communistische artil
lerie houdt de stad onder zwaar
vuur. De meer dan twee millioen
inwoners van de stad verkeren in
paniekstemming.
Het internationaal
gebruik van
televisie
INDONESIë IN DE TELEVISIE.
Het jongste en modernste duel in
het Indonesische conflict is dezer da
gen in New York gehouden tussen de
Nederlandse afgevaardigde bij de
Veiligheidsraad dr. v. Royen en de
republikein Palar. Zij deden het voor
de televisie! Natuurlijk alleen mon
deling. Eerst hield Palar voor de
televisie-zender een rede, en daarna
zette dr. v. Royen het Nederlandse
standpunt uiteen. Zouden de Ameri
kanen het nu begrepen hebben?
De conferentie van
New Delhi
OOK ENGELAND, FRANKRIJK
EN AMERIKA UITGENODIGD?
Naar de premier van Nieuw-Zee-
land meedeelde, zouden ook Enge
land, Frankrijk en de Ver. Staten
worden uitgenodigd voor de confe
rentie te New Delhi, waar de Indo
nesische kwestie zal worden behan
deld.
De Engelse minister van Buiten
landse Zaken, Bevin, heeft Zaterdag
een bespreking gehad met de Britse
hoge commissarissen voor Australië,
Nieuw-Zeeland, India, Pakistan en
Ceylon, betreffende de houding van
de diverse regeringen van het Britce
gemenebest jegens de Aziatische
conferentie over Indonesië.
Volgens Ass. Press zouden de hoge
commissarissen zich bezorgd maken
over het effect, dat het nalaten door
Engeland van een veroordeling van
de Nederlandse actie zal hebben op
de prikkelbare bevolking in het Ver
re Oosten. In het bijzonder is India,
een der meest pro-republikeinse do
minions, geïrriteerd over de politiek
van Bevin. Alle hoge commissaris
sen in, het Verre Oosten zouden van
oordeel zijn, dat het Britse prestige
daar lijden zal en dat de camoagne
om het communisme op MalaVka de
kop in te drukken bemoeilijkt zal
worden.
DAT KOMT ER VAN!
Te Darmstadt in Hessen leeft een
zekere Rudolf Plaueln. Deze schreef
in 1938 pamletten tegen Hitier en
werd gepakt. Maar hij zwoer een dure
eed, dat hij het niet gedaan had en
daaraan heeft hij het te danken, dat
hij thans nog te Darmstadt in Hessen
leeft.
Tijdens de oorlog was htf zo wijs
z'n mond te houden, maar onlangs
schepte hij erover op, dat hij de
pamfletten toch lekker geschreven
had. Het aureooltje, dat hem bijna
het leven had gekost, wilde hü blijk
baar wel graag zijn hoofd zien sieren.
Maar het pakte anders uit. Want de
openbare aanklager te Darmstadt
daagt hem nu voor het gerecht....
wegens meineed. Je moet maar pech
hebben. Had hij maar niet zo stout
tegen Hitler moeten jokken.
£en koAA&itje...
Nuttig is iedere dag, welke wtf
voor anderen gelukkig maken.