S)e &2id6e0oti4ci/nt De vorderingen in Indonesië Begrijpt de wereld ons niet? Amerikaans wereldprogram voor militaire bijstand Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" VRIJDAG 31 DECEMBER 1948 40ste JAARGANG No. 11581 Storm van protesten tegen de arrestatie van de Hongaarse Kardinaal Bur. Papengracht 32. Telel. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p. kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.: 15 ct. p. m m. Telefoontjes 11.50 £ali9 cAfieuwjaar Wat is een Zalig Nieuwjaar? Wat willen wij zeggen met die wens? Wij weten het wel, maar het staat ons misschien toch niet volledig helder voor de geest. Over „Zalige Kerstmis" schrijvend, meende iemand in hel „Tijdschrift voor Maatschappelijk werk" deze term als „vervlakt, uitgemergeld en nietszeggend" te mogen kwalificeren. Hierop reagerend, constateert een schrijver in de „Linie", dat „Zalig" „het meest geladen woord onder de Katholieken" is gebleven. „Een god delijke jeugd leeft er in", zegt de zeereerw. heer Th. v. Vugt. We mogen hierbij opmerken, dat de term „Zalig" niet alléén door de Ka tholieken wordt gebruikt. Als wij elkander een „Zalig Nieuw jaar" toewensen, dan wensen wij elkaar natuurlijk niet, dat het nieu we jaar ons alreeds de eeuwige zalig heid moge brengen! Wij bedoelen elkander te wensen het geluk in zijn volle omvang, voorzover dit op aarde mogelijk is; het geluk, dat niet scha delijk, maar voordelig is voor ons zieleheil; het geluk, dat is een zwak ke weerglans en een lichte voorsmaak van de hemelse, eeuwige zaligheid; het geluk, waarin wij de beproevin gen, die ook in het nieuwe jaar ons deel zullen zijn, kunnen overwinnen. „Zalig Nieuwjaar" is onze hartelij ke wens aan alle lezers en vrienden, die door hun meeleven met en sym pathie voor ons gewestelijk Katholiek dagblad ons de arbeid licht, en aan genaam hebben gemaakt. Wij willen hun allen verzekeren, dat wij het nieuwe jaar ingaan met het stellige voornemen, te trachten aan al hun redelijke wensen te voldoen^ voorzo ver het in ons vermogen ligt. „Zalig Nieuwjaar". Wij gaan een jaar tegemoet, dat geen verschiet opent van algemene welvaart en vre de onder de mensen. Dit willen en mogen wij ons niet verdoezelen. Onze levenskracht en levensvreugde zoeken wij niet in het bedrijven van wat men noemt „struisvogelpolitiek"! De realiteit, de werkelijkheid moeten wij onder de ogen durven zien. En die werkelijkheid houdt vele be dreigingen in voor welvaart en voor vrede. Maar, als wij zó, met open ogen, de toekomst inzien, dan moeten wij óók bedenken, dat een reëele mogelijk heid nog niet werkelijkheid behoeft te worden. Gods wegen zijn onna speurlijk en Zijn Almacht kan alle kwaad, ook al dreigt het ons al van heel nabij, van ons afwenden. De ge beden van de rechtvaardigen wij weten het met volstrekte zekerheid vermogen nog redding te bren gen, ook als- de nood al heel hoog is gestegen! En wij willen óns de plicht opleggen om in gebeden ge beden, gedragen door een christelijk leven vooral te gedenken de ker kelijke en wereldlijke Gezagsdragers, die in deze verwarde tijd zulk een ontzaglijk-zware last moeten torsen; vooral óók gedenken de trouwe en moedige dienaren van het wettige Gezag, die in Indonesië strijden voor vrijheid en vrede. En wij moeten verder bedenken, dat wat er ook moge gebeuren de mens, die tracht onder alle om standigheden zijn plicht goéd te ver- vullen, vertrouwen mag en vertrou wen móet op zijn Vader in de hemel, zonder Wiens wil of toelating hem niets kan overkomen. Wij bidden en zingen het vanavond weer in het „Te Deum": In Te Domine, confido, non confundar in aeternum", „op U, o Heer, heb ik gehoopt, ik zal niet beschaamd worden, in eeuwigheid niet". Zo gaan wij in het nieuwe jaar met dit vertrouwen, dat, als het diep wordt beleefd, met Gods genade ons maakt tot mensen, die sterk zjjn en onoverwinnelijk in de rust van hun innerlijk leven. Een rust, die even wichtig is, omdat ze is gefundeerd in het één en enig middelpunt van alles, wat bestaat. God; en die in haar even wichtigheid over wijde kring uit straalt een weldoende glans van in nerlijke vrede. In deze zin schenke God ons allen een „Zalig Nieuwjaar". Krijgszuchtige taal van Palar 'TOALS gisteren gemeld, hebben de Nederlandse troepen op Sumatra de ^olievelden van Djambi bereikt en door een verrassende aanval van pa rachutisten voor vernieling gevrijwaard. De olievelden van Djambi zijn het laatste economisch belangrijke gebied op Zuid-Sumatra, dat in handen van de Republiek was. Er waren pogingen in het werk gesteld om de vel den in brand te steken, maar men had daarbij geen succes gehad. Er hebben slechts enkele kleine branden gewoed. Weerstand is er vrijwel niet geboden. Op Java zijn de steden Poerwodadi, ten Noorden van Soerakar- ta, en Djombang, ten Zuid-Oosten van Modjokerto bereikt. Daanajaja, de chef van de staf van de divisie- Siliwangi is gevangen genomen. Hij is verantwoordelijk geweest voor de infiltraties op West-Java. De tegenstand zal voortduren De republikeinse vertegenwoordi ger bij de Veiligheidsraad, de heer L. Palar, deelde gisteren op een pers conferentie te Parijs mede, dat de republikeinse troepen de tegenstand zullen voortzetten tot aan de volle dige uitputting van de mfitaire, eco nomische en financiële hulpmiddelen der Nederlanders, zowel in Indone sië als in Nederland. Een republi- De arrestatie van kard. Mindszenty PROTEST VAN COLLEGE DER KARDINALEN. Het H. College van Kardinalen heeft bij monde van zijn Deken een schrijven gezonden aan Z.H. de Paus, waarin zij officieel en plechtig pro testeren tegen de arrestatie van Kar dinaal Mindszenty. In dit schrijven brengt het H. College tot uitdruk king, dat Kardinaal Mindszenty al tijd de rechten van God, van de Kerk en van de jeugd had verde digd en onvermoeibaar had gestre den voor de waardigheid en de vrij heid van de menselijke persoon. De Kardinalen protesteren plechtig voor de gehele wereld tegen deze nieuwe aanval op de vrijheid der Kerk. Het H. College eindigt met de be de dat allen, die onwankelbaar trouw blijven aan de H. Vader en aan de H. Kerk en die evenals Kardinaal Mindszenty lijden omwille van de rechtigheid genade vinden in de ogen van God. De H. Congregatie van het Consis torie heeft verklaard, dat allen die mede schuldig zijn aan de arresta tie van Kardinaal Mindszenty vol gens de bepaling van het Kerkelijk Wetboek can. 2343 en 2334 zijn ge ëxcommuniceerd. Istanboel. De Turkse pers noêmt de arrestatie van Kardinaal Minds zenty een grote vergissing. Tot nu toe heeft het prestige van deze gro te aartsbisschop de communisten weerhouden om maatregelen te ne men. Thans echter hebben zij de conclusie getrokken uit hun stand punt en in het grotendeels katholie ke Hongarije de man gearresteerd, die niet alleen onder de katholieken maar ook onder de niet-katholieken een uiterst groot aanzien genoot. Washington. Tijdens een perscon ferentie zei de Amerikaanse secretaris van Buitenlandse Zaken, Lovett, dat de arrestatie van Kardinaal Minds zenty een diepe en ontstellende in druk heeft gemaakt op de gehele wereld. In internationale kringen be schouwt ben de arrestatie van de Kardinaal als een schakel in de ke ten van de kerkvervolging in Hon garije. Kardinaal Innitzer heeft gister avond een verklaring uitgegeven, waarin hij de moed van kardinaal Mindszenty prijst en de Katholieken van Oostenrijk verzoekt voor hem te bidden „in zijn tijd van martelaar schap". „De publieke opinie van de gehele wereld en speciaal onder ons, Katholieken, aldus de verklaring, weet, dat kardinaal Mindszenty zich een standvastige en onwrikbare ver dediger heeft betoond van godsdienst, vrijheid en rechtvaardigheid. De kar dinaal liet zich niet in met politieke bedoelingen en zaken, doch alleen met de verdediging van de Kerk te gen materialistische verdrukking en aldus diende hij zijn volk zeer wel. De houding van kardinaal Mindszenty heeft in geheel Hongarije de sterkste weerklank gevonden en in de gehele wereld is de moed, waarmede hij zijn overtuiging en het recht van geloof en godsdienst verdedigde, erkend. Wij gevoelen een broederlijke loyali teit jegens hem en bidden voor hem, dat hij in deze tijd van zijn marte laarschap zich even sterk moge tonen als gedurende de jaren van zijn strijd voor de rechten en de vrijheid van de Kerk. Wij smeken al de onzen vurig, Mindszenty's mannelijke loya liteit eensgezind te waarderen en voor hem te bidden". Houdt ge van het leven? Verknoei 'dan geen tijd, want dat is de stof, waarvan het leven is gemaakt. Benjamin Franklin. Naar officieel te Boedapest wordt vernomen zal kardinaal Mindszenty en zijn medebeschuldigden in de eerste twee weken van Februari te recht staan De minister van binnenlandse zaken verklaarde, dat het onderzoek keinse nood-regering is ingesteld op Sumatra. „Wij zijn met deze regering in verbinding door middel van de radio te Singapore", zeide hij. „De Aziatische landen zijn thans bezig een conferentie te beleggen voor steunverlening aan de republiek". „Het is de vooropgezette bedoeling van de Nederlanders om de indruk te wekken, dat de vijandelijkheden in Indonesië binnen enige dagen tot het verleden zullen behoren", zeide heer Palar. „Maar de guerilla- strijd, zowel óp het republikeinse as op het overige gebied neemt toe en zal in heftigheid toenemen, daar de door ons leger toegepaste tactiek niet is gebaseerd op het behoud van onze grote steden. INDIA, BIRMA EN PAKISTAN OVERWEGEN MAATREGELEN. Idham, de vertegenwoordiger van de Indonesische Republiek in Paki stan, heeft gisteren volgens Ass. Press gezegd, dat India, Birma en Pakistan gezamenlijk stappen tegen de Nederlandse regering zullen ne men, indien de Veiligheidsraad niets tegen de Nederlandse actie in Indo nesië doet. Op de vraag waaruit deze actie zou bestaan, liet Idham doorschemeren, datA diplomatieke betrekkingen KERK VAN MIDDELHARNIS met Nederland zouden worden ver- DOOR BRAND VERWOEST broken, en dat „een politiemacht uit de oude, in 1470 gestichte, Ned. Her V Aziatische landen naar Indonesië zou Kerk te Middelharnis is Donderdag- worden gezonden om de Republikei- ochtend waarschijnlijk tengevolge nen te helpen." Van kortsluiting, brand uitgebroken, „Bijzonder groot gebrek aan begrip" constateerde dr v. Royen Om kwart over een, 10 uur later dan hij verwacht werd, arriveerde vannacht op het vliegveld Sóhiphol de Nederlandse gedelegeerde in de Veiligheidsraad, dr. H. J. van Royen. „Naar mijn mening heeft de we reld een bij^onaer groot gebiek aan begrip getoond voor het Nederland se standpunt inzake de Indonesische kwestie," zo zeide hij. „Dit was niet onverwacht, maar de vorm waarin dit gebrek aan begrip zich uitte was wel zeer teleurstellend. In het bij zonder bevreemdde ons de houding van Engeland ten aanzien van het terugtrekken der troepen. Toch, ge- lflof ik, dat in de naaste toekomst, wanneer de wereld meer tijd gehad heeft zich in onze zaak te verdie pen, zij en ook de leden van de Vei ligheidsraad zich zullen bedenken en hun houding wijzigen. Er zijn zeker tekenen, die duiden op wat meer bedachtzaamheid en wat meer be grip voor de redelijkheid van het Nederlandse standpunt." Dr. van Royen meende de vraag of Soekarno en Hatta naar zijn me ning te goeder trouw zijn, niet rechtstreeks te kunnen beantwoor den. „Dit zal nog moeten blijken. Er zijn zeker leiders, die het goed be doelen, maar niet in staat zijn de extremistische elementen in de re publiek in toom te houden." Tenslotte zeide dr. van Royen nog, dat het nog niet zeker is, of de Ne derlandse regering na de vrijlating van Soekarno en de andere republi keinse leiders nog met hen zal on derhandelen over de samenstelling van de interimregering. ER KOMT KENTERING. Dat er kentering komt in de waar dering van Engeland voor de Neder landse houding in het Indonesische conflict, heeft een correspondent van het „Algemeen Dagblad" te Londen geconstateerd. „De commen taren in de Engelse kranten, schrijft hij, worden steeds meer pro-Neder lands. HONGAARS EPISCOPAAT ONTBODEN. Twee Hongaarse bisschoppen zijn gisteren ondervraagd met betrekking tot de arrestatie van de primaat van Hongarije, kardinaal Mindszenty. Het waren mgr. Lajos Shvoy, 'bisschop van Szekesfehervar, en mgr. Joseph Petery, bisschop van Vac. Eerste mi nister Dobi heeft het hele Hongaarse episcopaat aangezegd Dinsdag aan wezig te zijn op een bijeenkomst in Boedapest „om de problemen te be spreken, die gerezen zijn na de ge meenschappelijke bisschoppelijke ver klaring van 16 December". In deze wordt voortgezet, en dat verdere ar- verklaring drukten de Hongaarse bis- restaties en verhoren kunnen worden schoppen hun solidariteit uit met kar- verwacht. dinaal Mindszenty. die het gebouw met het zich daarin bevindende orge1, geheel verwoestte De toren konden de gezamelijke brandweren van het eiland Goeree- Overflakkee behouden. Reeds in 1804 en 1904 werd de kerk, die wereldbe roemd werd door Hobbema's schil derij „Het laatje van Middelharnis", eveneens door het vuur geteisterd. De kranten, welke aanvankelijk een anti-Nederlandse houding had den aangenomen, ontvangen en publiceren ingezonden stukken van lieden, die een andere opvatting hebben. Voor zover men nog redac tionele commentaar ziet, is het zon der uitzondering ten voordele van Nederland." „Zeer tekenend schrijft hij verder, zijn ook de berichten, welke ik gis teren uit Australië hoorde, waar de pers plotseling een heftige cam pagne is begonnen tegen de houding van de Australische delegatie in de Veiligheidsraad tegenover de Indo nesische kwestie. Zo schrijft de Syd ney Sun: Laten we hopen dat de mocratische landen als Engeland en Nederland zich bewust zijn, dat de merkwaardige onjuiste en beledi gende uitbarstingen van kolonel Hodgson in de Veiligheidsraad de mening weergeven van dr. Evatt en niet van het me: en feel der Austra liërs. En de Sydney Daily Mirror zegt: Zonder de Nederlanders in In donesië zouden we in een hopeloze positie verkeren." Desalniettemin zal het besluit van Nederland de vijandelijkheden in Indonesië te staken geen invloed hebben op de boycott der Neder landse schepen, die lading voor In donesië vervoeren, door de Austra lische havenarbeiders. Aldus hebben functionarissen van de bond dezer arbeiders bekend gemaakt. ENKELE PERSSTEMMEN. Het Vrije Volk is van oordeel, dat de regering een bewonderenswaar dig beleid" heeft gevoerd. Er is nu, aldus het blad, een mogelijkheid ge schapen, die er tot het begin van de militaire actie niet was. Het Parool, dat graag had verno men, dat de regering aan alle eisen van de Veiligheidsraad onmiddellijk en onvoorwaardelijk had toegegeven, vindt het antwoord van dr. van Royen aan de Vei igheidsraad een „teleurstellende slotsom", waarna het blad de schuld geeft aan de ka tholieke ministers in het Kabinet. De Tijd constateert: „In de verkla ring die dr. v. Royen in de Veilig heidsraad heeft afgelegd, klinkt een verheugende mate van die zelfbe wustheid door, die een land nodig heeft, om zich op dit barre forum van elkaar bestrijdende machten te kunnen handhaven." De Maasbode noemt ons antwoord aan de Veiligheidsraad „even beslist als waardig". Het blad meent het aldus te kunnen karakteriseren: „wij gaan door", (voor zover het nodig zal blijken in het belang van orde en rust in Indonesië, bedoelt het hlad. natuurlijk). Het Handelsblad is van mening, dat Nederland, al dreigen er nog vele klipen, reden over heeft, om over de situatie, zoals ze thans voor ons ligt, tevreden te zijn. DE MOORD OP NOKRASJI, MINISTER-PRESIDENT VAN EGYPTE. Een wraakneming. De moordaanslag op Nokrasji Pasja, de minister-president van Egypte, door een lid van de Islamitische Broederschap, wordt door velen zien als een wraakneming wegens de opheffing van deze sterk anti-chris telijke organisatie. De dader Abdel Meguid Hassan is een jong medisch student en lid van deze broederschap. Kort geleden heeft Nokrasji de twee afdelingen van deze broeder schap te Ismailia en Port Said opge heven. In een proclamatie had de pre mier aan de leden van de broeder schap eveneens verboden elders ver gaderingen te houden. Onverwachte terugkeer Gisteravond om kwart over negen, vijf kwartier later dan verwacht werd, landde op Schiphol de PH-TED, de constellation van de K.L.M. die op 22 December naar Batavia vertrokken was maar niet verder kon komen dan Basra. Na deze vergeefse reis arriveerden dus 51 personen weer op SchiphoL Er waren achttien vrouwen, zeven tien kinderen en zestien babies, alle maal op weg naar echtgenoot of va der in Indonesië. Het gezelschap bood een deerniswekkende aanblik; huilen de babies, doodvermoeide moeders, in dekens gewikkelde kinderen wer den in de loods voor aangekomen passagiers gebracht. Daar de meeste van deze gezinnen in ons land geen woning meer hebben omdat zij van zins waren, zich in Indonesië te vesti gen, moest er onderdak voor hen ge vonden worden. Er waren enige amb tenaren op Schiphol aanwezig, die deze taak op zich hebben genomen. De gezinnen zulen nu per boot ver trekken. Op de Sibajak. die 2?. Jan. naar Batavia vertrekt, is namelijk voor het gehele gezelschap moeders en kinderen passage geboekt. Het komt met de gezinshereniging van de ze mensen dus toch nog in orde, zij het met enige weken vertraging. LONEN IN LAND- EN TUINBOUWBEDRIJF. De Staatscourant van 27 Dec. J.l. bevatte een uitspraak van de rijksbe middelaars op de. lonen en arbeids voorwaarden in het land- en •tuin bouwbedrijf, n.l. verhoging van 1 per week voor alle arbeiders, ingaan de 1 Mei 1948. De duurtetoeslag staat hier buiten. HET BEDRIJFSLEVEN IN WEST-BERLIJN. Een Amerikaanse woordvoerder heeft gisteravond te Berlijn verklaard, dat het aantal werkers in de drie Westelijke sectoren van Berlijn in de afgelopen zes maanden, ondanks de uitwerking van de Sowjet-Russische „blokkade", slechts met 2.5 pet. is te ruggelopen. Als gevolg van de blok kade hebben meer dan 15.000 firma's in West-Berlijn hetzij moeten sluiten, hetzij hun werkzaamheden moeten inkrimpen. Hierdoor zijn 107 500 ar beiders getroffen, doch zij zijn bijna alle opgenomen in andere bedrijven, welke minder afhankelijk zijn van de aanvoer van grondstoffen van bui tenaf. NOORD-KOREA DOOR SOWJET- TROEPEN VERLATEN. Op 25 December heeft de laatste man der Sovjet-Russische troepen Noord-Korea verlaten, aldus heeft het Sow jet-Russisch nieuwsbureau Tass officieel over radio Moskou bekend gemaakt. Aan „elk vrij land, dat hulp behoeft" ]T\E AMERIKAANSE REGERING zal, naar Reuter verneemt, aan het nieuwe Congres vragen, een wereldprogram voor militaire bijstand goed te keuren. Amerika zou dan hulp moeten verlenen aan „elk vrij land, dat hulp nodig heeft" De programma's voor militaire steun aan West-Europa, Griekenland, Turkije en misschien ook China, zouden in het nieuwe programma worden opgenomen. In het wetsontwerp worden geen namen van landen genoemd. De regering zou bevoegd zijn om uit te maken, welk land op een gegeven ogenblik voor steun in aanmerking komt. SOORT LEEN- EN PACHTWET Het program zal in vele opzichten overeenkomen met het leen- en pachtprogramma tijdens de oorlog, toen ondanks krachtige tegenwerpin gen van het Congres de president de bevoegdheid verkreeg om „hulp te zenden aan elk land, welks verdedi ging de president van vitaal belang acht voor de verdediging van de Ver. Staten". De methode om geen namen te noe men, zou de regering in staat stellen om de beschikbare fondsen, met in achtneming van de behoeften der strategie, toe te wijzen. Indien het aantal aan het Noord-Atlantische pact deelnemende landen zou worden uitgebreid, zouden nieuwe leden van het programma kunnen profiteren, d-t daarvoor eerst goedkeu ring van het Congres zou behoeven te worden gevraagd. Volgens officieuze schattingen be dragen de kosten van het program iti het eerste jaar ongeveer «2H niil- TSJANG KAI SJEK BEREID AF TE TREDEN. Tsjang Kai Sjek, de president van de Chinese republiek, heeft in een nieuwjaarsboodschap aan het Chine se volk verklaard, dat hij bereid is af te treden, indien de communisten „oprecht" zijn in hun verlangen naar een vreedzame regeling van de bur geroorlog. liard dollar. Zoals de minister van de fensie, James Forrestal, gisteren zei, zal het program „op beccheiden voet" beginnen ongaveer 2 milliard dol lar voor West-Europa, 350 millioen dollar voor Griekenland en Turkije en 125 millioen dollar voor China hoewel dit geheel afhangt van het resultaat van de huidige gebeurtenis sen aldaar. DE BEDREIGING VAN NANKING. Een militaire woordvoerder der re gering te Nanking deelde mede, dat bijna een half millioen man commu nistische troepen zich rondom Soeh- rien. 210 km. ten Noorden van Nan king, concentreren voor 'n aanval op de hoofdstad, die ieder ogenblik ver» wacht kan worden. Ongeveer 300.000 man regeringstroepen zouden ten Noorden van de Jangtse hier tegen over staan. Naar de woordvoerder verder verklaarde, concentreerden twee derden van de communistische in Noord-China zich rond Tietsin. Vele manschappen zou den hierbij aan de troepenmacht, die Peiping belegert, onttrokken worden. Een Een heilig einde, een goed begin, dat geve u God, jaar uit jaar in, Tc wil zeggen, in één woord gezeid zo nu, zo altijd: Zaligheid. Guido Gezelle.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1